Færsluflokkur: Viðskipti og fjármál

Leki eða ekki leki ?

Hörður Arnarson fékk 27.12.2023 birta í Morgunblaðinu grein eftir sig, sem greinilega er ætlað að hræða fleiri Alþingismenn til fylgilags við haftastefnu Orkumálastjóra og orkuráðherra í raforkumálunum. Orkuráðherra skilur líklega ekki, hvað hann er að gera.

Það er mjög mikil hætta á misnotkun valds skömmtunarstjóra raforku.  Hver vill t.d. færa Herði Arnarsyni þau völd að neita viðskiptavini um afhendingu á grunnorku (ársorku) og þvinga hann til að kaupa breytilega orku, sem er 40 % dýrari en hin fyrr nefnda ?  Haftalöggjöf í anda Harðar Arnarsonar breytir jafnvæginu á milli kaupenda og seljenda svo mikið að kalla má eyðileggingu á markaðinum.  Fyrirkomulagið verður eins og hjá Ráðstjórninni í Rússlandi á sinni tíð: ef þú vilt ekki, það sem er á boðstólum, getur þú étið, það sem úti frýs.  Hjá okkur er ekkert val.  Hverjum halda menn, að ráðstjórnarfyrirkomulagið henti ?  Örugglega ekki neytendum, sem í þessu tilviki eru heimili og fyrirtæki án langtímasamninga um afhendingu á forgangsorku. Hentar sennilega fílnum í postulínsbúðinni bezt.  

Það er nauðsynlegt að vekja athygli á krúsídúllunni, sem Hörður heldur, að dugi sem röksemd fyrir höftunum, sem fer fjarri.  Hún var í téðri Morgunblaðsgrein undir fyrirsögn, sem átti að fá hárin til að rísa á Alþingismönnum:

"Rándýr leki fyrir (næstum) alla":

 

"Við [Landsvirkjun] tilkynntum Orkustofnun í október síðast liðnum, að pantanir á orku fyrir heildsölumarkaðinn, þ.e. fyrir heimili og smærri fyrirtæki á næsta ári [2024] hefðu verið 25 % meiri en sem nemur almennum vexti í samfélaginu.  Það eitt staðfestir málflutning okkar um, að orkan, sem þangað fer og er ætluð heimilum og smærri fyrirtækjum, hlýtur að einhverju leyti að vera á leið eitthvað annað.  Það er þess vegna aðkallandi að lögfesta forgangsröðun í þágu heimila og smærri fyrirtækja og um leið, hvaða stjórnvald eða stofnun beri ábyrgð á því að tryggja, að orkan rati til þessa forgangshóps."

Landsvirkjun hefur undanfarið afhent um helming orkunnar, sem inn á þennan heildsölumarkað fer.  Upplýsingar um, að eftirspurnin hjá Landsvirkjun hafi vaxið um 25 % 2024 m.v. 2023 er engan veginn jafngild því, að heildareftirspurnin hafi vaxið um 25 %, heldur gæti Landsvirkjun verið að auka við markaðshlutdeild sína.  Vísbendingar um það koma einmitt fram í viðtali við Tómas Má Sigurðsson í Morgunblaðinu 28.12.2023 undir fyrirsögninni:

"Enginn leki á raforkumörkuðum".

"Meintan leka á milli raforkumarkaða er ekki að sjá í neinum gögnum, segir Tómas Már Sigurðsson, forstjóri HS Orku, í samtali við Morgunblaðið.  Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar, ýjaði að því í skrifum sínum í Morgunblaðið í gær, að raforka, ætluð heimilum og smærri fyrirtækjum (almennur markaður), rynni til stórnotenda raforku.  Óvenjumiklar pantanir á grunnorku [á heildsölumarkaðinum] staðfestu það.

Tómas segir, að útskýringuna á því, að pantanir á grunnorku [á heildsölumarkaðinum] séu 25 % meiri en sem nemur almennum vexti í samfélaginu, megi m.a. finna í því, að verðið á breytilegri orku til afhendingar árið 2024 er 40 % hærra en verð á grunnorku [ársorku].  [Spurn] eftir ódýrari raforku sé því að aukast.  Þar að auki hafi afhending á orku af hálfu HS orku og Orku náttúrunnar (ON) til stórnotenda minnkað á árunum 2019-2022 um sem nemi 200-300 GWh/ár.  Á sama tíma hafi afhending á orku af hálfu Landsvirkjunar til stórnotenda aukizt um u.þ.b. 800 GWh/ár, ef marka megi tölur Orkustofnunar og Landsvirkjunar."

Þetta eru athyglisverðar upplýsingar.  Hvers vegna hefur Landsvirkjun aukið afhendingu sína á raforku um 800 GWh/ár til stórnotenda í orkuskortsástandi, á meðan afhending hinna tveggja meginvirkjunarfyrirtækjanna hefur minnkað um u.þ.b. 250 GWh/ár ?  Væntanlega hefur Landsvirkjun hlaupið í skarðið fyrir hin fyrirtækin með u.þ.b. 250 GWh/ár, en þá er nettóaukning um 550 GWh/ár þangað óútskýrð.  Núna blasir við, að blóraböggullinn, sem stendur að vaxandi orkuafhendingu af almenna markaðinum og til stórnotenda, sé fyrirtækið, sem nú hrópar úlfur, úlfur í eyru Alþingis.  Færið okkur tól til að stöðva leka annarra af almenna markaðinum yfir til þeirra, sem eru með langtíma samninga.  

Það er maðkur í mysu þessa dæmalausa upphlaups forstjóra Landsvirkjunar, og öll kurl virðast enn ekki komin til grafar.  Hér skal vara við því að setja á laggirnar haftakerfi á raforkumarkaðinum.  Slíkt getur snúizt algerlega í höndum Alþingis, orðið til að skekkja samkeppnisstöðu og markaðshlutdeild enn meir en nú er og hækka verð til almennings. Þeir, sem nú skera upp herör í nafni hagsmuna almennings, ættu að kynna sér örlítið, hvernig viðskiptahöft hafa virkað á Íslandi, t.d. á 20. öldinni fram að því, er Viðreisnarstjórnin afnam mörg viðskiptahöft.  Alltaf skulu það vera stjórnmálamennirnir lengst til vinstri úr forræðishyggjuflokkunum, sem berjast með oddi og egg fyrir viðskiptahöftum, og Famsókn er veik fyrir vitleysunni.    


Hemja verður ríkisvald og ríkisrekstur

Ríkisvald og ríkisrekstur hefur innbyggða sterka tilhneigingu til að þenjast út með hverju árinu.  Þetta er jafnvel meira áberandi hérlendis en annars staðar í lýðræðisríkjum Evrópu, enda eru ríkisumsvifin sem hlutfall af þjóðarbúskapinum með því mesta, sem þekkist.  Stærsti þáttur þessara umsvifa er s.k. heilbrigðisgeiri. Hann fæst við sjúklinga í misömurlegu ástandi. Sameining sjúkrahúsa undir hatt Landsspítalans - Háskólasjúkrahúss hefur væntanlega leitt til nokkurrar hagræðingar, en svona stór stofnun er eðlilega þung í vöfum. 

Hratt vaxandi kostnaður ríkissjóðs við rekstur heilbrigðisgeirans er erfitt viðfangsefni, þegar glímt er við að koma böndum á heildarútgjöldin til að stöðva hallarekstur ríkissjóðs, sem í þensluástandi efnahagslífsins er verðbólguhvetjandi. Heilbrigðisráðherra og fjármála- og efnahagsráðherra eiga þann kost í stöðunni að stokka upp verkaskiptinguna á milli ríkisspítalanna í landinu og einkageirans.  Það hefur komið í ljós, sem margir töldu sig hafa vissu fyrir, að spara má ríkissjóði háar fjárhæðir með því að fela einkageiranum mun fleiri verkefni.  Í verkaskiptingunni verður lausnin fundin. 

Sviðsljósgrein Morgunblaðsins 12. desember 2023 kastaði birtu yfir þetta málefni.  Hún hafði lýsandi fyrirsögn:

"Þjónusta einkaaðila mun hagkvæmari".

  Hún hófst þannig:

"Kostnaður við liðskiptaaðgerðir er töluvert minni hjá einkareknum heilbrigðisfyrirtækjum en hjá Landspítalanum.  Verðmunurinn er á bilinu kISK 700 - kISK 845.  Tæplega 2 k manns eru á biðlista eftir liðskiptaaðgerð."

Þessar upplýsingar benda eindregið til, að skynsamleg verkaskipting felist í því, að fela einkageiranum alfarið að annast liðskiptaaðgerðir á hné og mjöðm.  Beinn sparnaður ríkissjóðs við það eitt að bjóða út afgreiðslu á þessum biðlista, gæti numið mrdISK 1,6.  Mjór er mikils vísir, og kerfisbundið ætti að leita uppi fleiri svið í heilbrigðisgeiranum  til að spara ríkissjóði fé og stytta biðlista.  Líklega mætti fljótlega spara um 20 mrdISK/ár með skynsamlegri verkaskiptingu, og Háskólasjúkrahúsið gæti þá sinnt hlutverki sínu enn betur.  Setja má í útboðsskilmála kvöð um að taka við tilteknum fjölda læknanema á ári í starfsþjálfun. 

"Verðlagningin byggist á niðurstöðu útboðs, sem fram fór í marz [2023] og var undanfari samninga við þjónustuveitendur um framkvæmd liðskiptaaðgerða í ár.  Kostnaður við aðgerð er mismunandi [á] milli sjúklinga hjá öllum þjónustuveitendum.  Í samningum um liðskiptaaðgerðir er því samið um ákveðið meðaltalsverð, sem ætlað er að endurspegla kostnaðinn, sem liggur að baki hjá hverjum og einum." 

Þegar reynsla kemst á þetta fyrirkomulag og samningar stækka, mun einkageirinn finna leiðir til hagræðingar án þess að slá af gæðakröfum.  Við þetta mun sparnaður ríkissjóðs vaxa og arðsemi starfsemi verktakanna líka, og allt er það hið bezta mál.  Fyrrverandi heilbrigðisráðherra (SS), forstokkaður kommúnisti, talaði um arðsemi í þessari grein sem glæp gegn ríkinu.  Þar með opinberaði hún fullkomna vanþekkingu sína á fyrirtækjarekstri.  Það er mikið fé bundið í skurðstofum og allri hliðarstarfsemi við þær.  Til að einhver vilji fjárfesta í slíkri starfsemi, þarf hún að vera arðbær.  Með því að blása arðsemi í þessari grein út af borðinu sem sé hún af hinu vonda, reynir þessi ofstækismanneskja að kæfa þessa starfsemi í fæðingunni. 

"Í svari heilbrigðisráðherra segir, að verðmunurinn skýrist fyrst og fremst [óþarflega dönskulegt orðalag - BJo] af því, að Landspítali sé þriðja stigs faggreinasjúkrahús með uppsett afl til að standa undir fjölbeyttri þjónustu á nóttu sem degi allan ársins hring. Rekstrarkostnaður aðgerðarstofu, sem sinnir afmarkaðri þjónustu á dagvinnutíma á virkum dögum, sé því töluvert lægri en á sjúkrahúsi.  Almennt séð séu það því veikari sjúklingar með meiri sjúkdómsbyrði, sem veljist til aðgerða á Landspítala frekar en á aðgerðarstofu." 

Höfundur er ekki í neinum færum til að meta, hvort sú verkaskipting er réttmæt og sú hagkvæmasta, sem ráðherrann ýjar að, að sé við lýði.  Hins vegar er áreiðanlegt, að verði umsvif einkageirans á þessu sviði aukin, verður líklega grundvöllur fyrir tvískiptum vöktum 5-6 daga vikunnar.  Þar með a.m.k. tvöfaldast nýting fjárfestinganna á aðgerðarstofunni, sem eykur svigrúm til að bjóða ríkisvaldinu hagstæðari einingarverð.  Sérhæfing er önnur aðferð til verðlækkana, og henni verður auðveldlegar við komið með vaxandi aðgerðarfjölda. Heilbrigðisráðherra þarf að gæta að því, að í hinu opinbera kerfi er tregða og fyrirstaða gegn því að láta verkefni frá ríkisstofnun til einkageirans án nokkurs tillits til sparnaðar fyrir skattgreiðendur.  Ríkissjóður á sér fáa vini í ríkisgeiranum sjálfum.  Ráðherrar þessa málaflokks og annarra, sem eru á þessum buxunum, verða því að vera tilbúnir í hlutverk brimbrjótsins.  Því munu þeir ekki nenna, nema þeir séu hugsjónamenn réttrar gerðar.  

"Berglind Harpa [Svavarsdóttir, þingmaður Sjálfstæðisflokksins] segir tölurnar ekki koma sér á óvart. Hún telur einboðið að gera samninga við einkarekin heilbrigðisfyrirtæki um veitingu annarrar heilbrigðisþjónustu.

"Ég er ánægð með þessi svör, því [að] þau sýna, hversu mikilvægt það er að gera samninga við einkarekin heilbrigðisfyrirtæki", segir Berglind Harpa í samtali við Morgunblaðið.

Hún segir óásættanlegt, hversu langir biðlistar fyrir hina ýmsu heilbrigðisþjónustu hér á landi séu.  

"Það á ekki að líðast, að við séum með þúsundir manna á biðlistum árum saman, þegar við erum með öflug heilbrigðisfyrirtæki á einkamarkaði, sem hægt er að semja við, og vinna þannig á listunum", segir hún og bætir við:

"Ríkið eitt getur ekki staðið undir öflugri heilbrigðisþjónustu.  Við erum eina Norðurlandaþjóðin, sem þráast við að gera samninga við einkarekin heilbrigðisfyrirtæki."

Fylgifiskur ríkiseinokunar eru biðraðir.  Tregðan við að virkja einkaframtskið á þessu sviði er líka á Alþingi.  Alræmd er framganga fyrrverandi heilbrigðisráðherra, Svandísar Svavarsdóttur, sem í forstokkuðum sósíalisma sínum lét Sjúkratryggingar Íslands fremur fljúga með sjúklingana til Svíþjóðar í aðgerð á Karolínska eða öðru sambærilegu sjúkrahúsi en að semja við lækna einkarekinna innlendra heilbrigðisfyrirtækja.  Þessi hegðun ráðherrans er óskiljanleg, óafsakanleg og hefði átt að leiða til ákæru fyrir afglöp í starfi.                    

 


"Þetta frumvarp boðar ekki lausn neins vanda"

Málsgreinina í fyrirsögn þessa pistils hefur Morgunblaðið (Ólafur E. Jóhannsson) eftir Heiðrúnu Lind Marteinsdóttur, framkvæmdastjóra Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS).  Á hún við frumvarp matvælaráðherra, Svandísar Svavarsdóttur, um opinber afskipti af sjávarútveginum, sem enginn hefur beðið hana um, en það er árátta hennar sem ráðherra að reyna að setja klóför sín og hins óstjórntæka flokks hennar, Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs, VG, á þá málaflokka, sem henni hefur illu heilli hverju sinni verið falin ráðsmennska yfir í ráðuneyti. 

Þessi sósíalistíski stjórnmálamaður hefur um árabil baknagað þessa atvinnugrein og með aumkvunarverðum hætti reynt að níða skóinn ofan af þessari myndarlegu grundvallar atvinnugrein landsmanna, og nú heldur hún því ranglega fram, að óánægja landsmanna sé orðin svo mikil með sjávarútveginn, að hún sem ráðherra sjái sig knúna í nafni þjóðarinnar til að hefjast handa gegn honum.  Þetta er dæmigert fleipur sósíalistísks loddara.  Stjórnlyndir stjórnmálamenn nota þessa sjúklegu aðferð, þegar réttlæta þarf skemmdarverk ríkisvaldsins á atveinnugreinum, innviðum og jafnvel lýðræðislegum grunnstoðum samfélagsins.

Loddarinn Svandís Svavarsdóttir hóf þessa vegferð sína með því að beita Samkeppniseftirlitinu fyrir vagn ráðuneytisins við umfangsmikla upplýsingasöfnun um hluthafa sjávarútvegsfyrirtækja, samþykktir hluthafafunda, og hvernig hluthafar vörðu atkvæði sínu á hluthafafundum.  Þetta var fáheyrð hnýsni ríkisvaldsins í málefni, sem því kemur ekki við, enda var þessi dæmalausa yfirtroðsla kærð og sósíalistinn gerð afturreka með ólögmætan gjörning sinn.  Þessi ráðherra virðir ekki sjálfsögð valdmörk sín og opinberar sig þannig sem dómgeindarlausa.

Ráðherrann skipaði fjölmennar nefndir til undirbúnings frumvarpssmíði og þóttist vera að efna til víðtæks samráðs, en þetta var hrein sýndarmennska af hálfu sósíalistans til að ljá óþörfum og skaðlegum fyrirætlunum sínum réttmætisstimpil.  Frumvarpinu má líkja við ljótar umbúðir utan um skattahækkanir, sem hvergi sér stað í stjórnarsáttmálanum.  Óheilindi þessa sósíalista eru legíó.

Ólafur E. Jóhannsson setti þetta ógæfuspor ríkisvaldsins í sviðsljós Morgunblaðsins 5. desember 2023 undir fyrirsögninni:

"Treystir hvorki sátt né samkeppnishæfni".

Umfjöllunin hófst þannig:

""Ef markmið ráðherra og stjórnvalda var það að teysta samkeppnishæfni sjávarútvegs og stuðla að aukinni sátt um atvinnugreinina, þá held ég, að það frumvarp, sem nú er fram komið, treysti hvorugt".

Þetta segir Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri SFS, í samtali við Morgunblaðið, en hún var spurð álits á fram komnu frumvarpi matvælaráðherra um sjávarútveg.  Þar er safnað saman í einn bálk þeim lögum, sem gilda um sjávarútveg og ýmsar breytingar lagðar til frá gildandi regluverki." 

Þetta er einn af fjölmörgum göllum við að hleypa forræðishyggjufólki inn í stjórnarráðið.  Það vill stöðugt vera að fikta í atvinnuvegunum, þótt það hafi ekki gripsvit á því, sem þar fer fram.  Sósíalistar líta reyndar á atvinnuvegi sem mjólkurkýr fyrir hið opinbera.  Aðgerðir þeirra draga óhjákvæmilega kraftinn úr atvinnulífinu til fjárfestinga, til að laða til sín fjármagn,  til að borga laun og til að stunda markaðssetningu.  Undantekningarlaust leitast Svandís Svavarsdóttir við að kasta sandi í tannhjólin í algjörum skorti á yfirsýn um afleiðingarnar. Það er hið versta mál fyrir þjóðina, sem vonandi hleypir þingmannsefnum VG ekki oftar inn á þing. 

 "Ástæður þess eru fyrst og síðast þær, að fæstar þeirra tillagna, sem gerðar eru til breytinga á lagaumhverfi sjávarútvegs, eru til þess fallnar að treysta samkeppnishæfni eða ná fram varanlegum útflutningsvexti, sem hlýtur að vera grundvöllur sjálfbærs hagvaxtar og lífskjarabóta til ábata fyrir alla landsmenn.  Frumvarpið leggur fátt til þar, og síðan liggur nú þegar fyrir, að öll samtök hagsmunaaðila í sjávarútvegi ásamt öllum stéttarfélögum félagsmanna, sem starfa í greininni, hafa lýst yfir vonbrigðum með þá vinnu, sem unnin var í aðdraganda þessa frumvarps. Því vænti ég þess, að allir þeir aðilar hafi efasemdir um þær tillögur, sem fram eru komnar", segir Heiðrún Lind."

  Brambolt matvælaráðherra er ekki í þágu lands og þjóðar, og útgerðirnar lenda í ofsköttunarkrumlu sósíalismans, jafnvel tvísköttun, ef frumvarp giftusnauðs sósíalistans verður að lögum.  Hún siglir undir fölsku flaggi, eins og eru ær og kýr þessa öfgahóps.  Það á að heita, að efnt sé til víðtæks samráðs, en á endanum er bara um að ræða atlögu sósíalistans að vel rekinni atvinnugrein, sem gengið hefur vel, síðan hún losnaði úr klóm ríkisins.  Sósíalistinn ætlar að koma henni á kné.  Það má heita hneyksli, ef þetta er ríkisstjórnarfrumvarp.  

""Það var farið af stað með mikið og stórt verkefni og miklar yfirlýsingar gefnar um að leggja af stað í mikla vinnu, mikið samráð og samtal í aðdraganda þess að smíða heildarfrumvarp um sjávarútveg, og allir þessir aðilar eru sammála um, að þar hafi ekki vel tekizt til, því [að] samráðið var lítið sem ekkert", segir Heiðrún Lind.

Spurð um, hvaða atriði það séu í frumvarpinu, sem samtökin finni helzt að, segir hún, að mestu efasemdirnar lúti að 4 þáttum:

Þannig hafi verið niðurstaða vinnuhópsins, sem starfaði undir formerkjunum "Auðlindin okkar", að aflamarkskerfið væri það kerfi, sem styðjast ætti við, enda hefði almennt farnazt vel í því kerfi.  Eigi að síður sé í frumvarpinu farin sú leið að leggja ýmsar lykkjur í því kerfi undir yfirskini einhvers konar umhverfisverndarsjónarmiða." .... 

Það er alvarlegt mál, að við völd á Íslandi skuli vera ráðherra með slíka persónuleikabresti, að hún ástundar fullkomin óheilindi og blekkingahjúp í störfum sínum og er að róta í lagaumgjörð atvinnugreinar, sem stendur sig vel á heimsmælikvarða og hún þekkir hvorki haus né sporð á. 

Að beita fyrir sig umhverfissjónarmiðum til að valda tjóni á grein, sem er þekkt af góðri umgengni við fiskveiðiauðlindina (með fáum undantekningum) sýnir svikult eðlið, þegar efla á sósíalismann í sessi. 

""Sjálfbær nýting auðlindarinnar er því ekki lengur í forgrunni, en verið að þvæla inn í frumvarpið meiri verndarsjónarmiðum, sem hafa má áhyggjur af.  Það er ekki útskýrt, hvaða efnislegu þýðingu það hefur, og hvort það hafi einhver áhrif á sjávarútveginn, eins og hann er í dag", segir Heiðrún Lind."  

Þetta er alveg dæmigerð lýsing á afleitum og óskynsamlegum vinnubrögðum stjórnlyndra stjórnmálamanna við lagasetningu.  Að þvæla inn einhverjum hugðarefnum þekkingarlauss fólks á viðkomandi atvinnugrein, sem eru aðeins til þess fallin að flækja lögin og gera þeim, sem við greinina  starfa, lífið leitt.  Það er engin vitglóra í vinnubrögðum Svandísar Svavarsdóttur og hafa aldrei verið.  Áfram heldur hún þó við að draga lífskjörin í landinu niður.  

 

                                     

 

    

 


Loftslagsráðstefnan er dæmd til að missa marks

Hvers vegna eru allar loftslagsráðstefnur Sameinuðu þjóðanna dæmdar til áhrifaleysis, þ.e. að verða orðin tóm ?  Það eru nokkrar ástæður fyrir því, en nefna má, að skuldbindingar þar eru ekki lagalega bindandi, og þeir, sem mest tala þar, hafa ekki nægilega góða yfirsýn og skilning á þeim tæknilegu og efnahagslegu viðfangsefnum, sem úrlausna krefjast, ef árangur á að nást við að minnka útblástur gróðurhúsalofttegunda.

  Fullyrða má, að blaður þjóðarleiðtoga breytir engu fyrir loftslagið.  Að fjöldi ráðstefnugestanna á 28. loftslagsráðstefnunni í Sameinuðu arabísku furstadæmunum (Dubai) frá Íslandi skuli nema 0,1 % af heildarfjölda segir meira um ferðagleði og hégómagirni landsmanna en gagn, sem Ísland eða aðrir nokkru sinni geta haft af að hafa þarna fleiri en 0,01 % þátttakenda. 

Meginástæða árangursleysis þessara fjöldasamkoma (80-90 k viðstaddir) er þó líklega sú, að enginn þar virðist hafa velt fyrir sér kostnaðinum af áætlaðri hlýnun umfram 1,5°C og borið hann saman við kostnaðinn við að halda hlýnun í skefjum við 1,5°C.  Í staðinn fljúga orðaleppar um salina, sem eiga að hræða fólk til fylgilags við loftslagstrúboðið.  Það dytti sennilega dautt niður, ef kostnaðarupplýsingar frá Copenhagen Consensus fengju einhverja athygli á þessum dæmalausu blaðurskjóðu fundum stjórnmálamanna og embættismanna. 

Björn Lomborg, stofnandi téðrar hugveitu, skrifaði nýlega grein um þetta, og birtist hún í Morgunblaðinu 4. desember 2023.  Þar kemur nefnilega fram, að kostnaðurinn af baráttunni við hlýnun er margfaldur á við kostnaðinn af afleiðingunum.  Opinberu fé verður bezt varið til mótvægisaðgerða, nema viðskiptalega hagkvæmar lausnir séu fyrir hendi.  Þegar kemur að orkuöflun, eru þær fyrir hendi með jarðgufu og fallvatni hérlendis, en það á varla við um vindinn vegna lágs nýtingartíma, lítilla eininga og mikils umhverfiskostnaðar við að nýta hann til raforkuvinnslu. 

Nú skal grípa niður í grein Björns Lomborg, sem bar fyrirsögnina:

"Þegar loftslagspáfar vilja ekki hlusta á vísindin".

"Næstum öll ríku löndin prédika mun meira en þau standa síðan við.  Dæmi um þetta er Evrópusambandið, sem hefur lofað meiru en nokkur annar, en fór þó að leita að meiri olíu, gasi og kolum í Afríku, þegar það var nauðbeygt til að stöðva gasinnflutning frá Rússum í kjölfar villimannslegrar innrásar þeirra í Úkraínu.  Á sama tíma setja næstum öll fátæk ríki skiljanlega eigin velmegun í forgang, sem þýðir næga ódýra og áreiðanleg orku - sem þýðir enn sem komið er jarðefnaeldsneyti [þar á bæ - innsk. BJo]."   

Þetta þýðir, að ráðstefnublaðrið um, að nú sé ekki eftir neinu að bíða, mundi hafa afar neikvæðar afleiðingar á lífskjör í heiminum, sérstaklega á meðal þjóða, sem verst eru settar, ef úr yrði.  Jarðarkringlan og allt, sem á henni er, yrði miklu betur sett, ef SÞ mundu hætta að boða til þessara árlegu funda.  Fjarfundir hljóta að duga á milli staðfunda á 10 ára fresti til að bera saman bækur.

Það er vita vonlaus aðferðarfræði að setja einhver markmið án skuldbindinga.  Miklum hræðsluáróðri er dembt yfir heiminn, en hann hrín ekki á olíuvinnslulöndunum og stærstu notendunum í fjölmennustu löndunum, Indlandi og Kína.  Vesturlönd geta ekki dregið þennan vagn ein og verða að gæta að sér að missa ekki kostnað atvinnuvega sinna úr böndunum fyrir vikið. 

"Undirstaða skrípaleiks loftslagsráðstefnunnar er lygi, sem er endurtekin aftur og aftur: að græn orka sé alveg við það að koma í stað jarðefnaeldsneytis á öllum sviðum lífs okkar.  Þessum ýkjum er [núna] haldið á lofti af Alþjóðaorkumálastofnuninni, sem hefur snúið sér frá hlutverki hlutlauss úrskurðaraðila um orkugögn yfir í talsmann þeirrar langsóttu spár, að notkun jarðefnaeldsneytis muni ná hámarki innan aðeins 7 ára."   

Þarna er um einfaldan blekkingarleik að ræða, sem stjórnmálamenn á Vesturlöndum hafa margþvælt um, en þegar til á að taka, er gripið í tómt.  Þetta er meginskýringin á því, að framkvæmd orkuskipta er langt á eftir áætlun alls staðar.  Katrín Jakobsdóttir talar, eins og lausnir séu "hilluvara", en hvernig eiga útgerðarfélög og flugfélög og verktakar að leysa jarðefnaeldsneytið af hólmi ?  Það vantar jarðtengingu tækninnar inn í þessa umræðu. Glæpasagnahöfundur hrekkur skammt. Almenningur hefur áttað sig á innihaldsleysi orðaflaums og ósvífins hræðsluáróðurs. 

"Það, sem verður ekki viðurkennt í Sameinuðu arabísku furstadæmunum - vegna þess að það hefur aldrei verið viðurkennt á alþjóðlegum loftslagsráðstefnum - er hinn óþægilegi veruleiki, að þótt loftslagsbreytingar hafi raunverulegan kostnað í för með sér, þá hefur loftslagsstefnan það líka."   

Það hefur aldrei gagnrýnin og fræðileg umræða farið fram í miðlum fyrir almenning um raunverulegar afleiðingar af hækkandi styrk koltvíildis í andrúmslofti af mannavöldum, kostnaðinn af að stemma stigu við þessari losun, kostnaðinn af tiltækum mótvægisaðgerðum og kostnaðinn af aðgerðaleysi.  Það hefur bara verið hamrað á nauðsyn orkuskipta í samgöngum og iðnaði og landbúnaði og þá litið fram hjá því, að tæknin fyrir stórfelld orkuskipti er enn ekki fyrir hendi, enda fer notkun jarðefnaeldsneytis vaxandi víðast hvar í heiminum og toppinum á brennslu jarðefnaeldsneytis verður líklega ekki náð fyrr en á næsta áratugi.  Loftslagspostular hafa skotið sig í fótinn með árlegum dómsdagsspádómum, og er formaður Loftslagsráðs Íslands dæmi um slíkan hamfarapostula, sem hefur gert sig að ómerkingi.  Hver lofslagsráðstefna (COP) er sögð sú síðasta fyrir mannkynið til að bjarga sér.  Ef raunveruleg hætta væri á ferðum, hefði ekki þótt verjanlegt að setja þessum ráðstefnum algerlega ófaglega og óskilvirka umgjörð. 

"Loftslagsaðgerðasinnar, sem krefjast þess, að við hlustum á vísindin, hafa sjálfir stöðugt hundsað þessar rannsóknir og hvatt ríka leiðtoga heimsins  til að gefa sífellt meiri loftslagsslagorð.  Margir leiðtogar heimsins hafa jafnvel gengið svo langt að lofa núll-marki í kolefnislosun fyrir árið 2050. [Katrín Jakobsdóttir stökk snemma á þann vagn, en hún gösslast áfram án þess að kynna sér málin út í hörgul, þegar kemur að því, að skuldbinda Ísland og ríkiskassann, þótt enginn sé hún heimsleiðtoginn - innsk. BJo.]

Þrátt fyrir að þetta sé líklega dýrasta stefnan, sem leiðtogar heimsins hafa lofað, var hún sett fram án þess að gera nokkurt ritrýnt mat á heildarkostnaðinum.  Fyrr á þessu ári fjallaði sérútgáfa Climate Change Economics um fyrstu slíkar greiningar. 

Þetta undraverða verk hefur nánast hvergi verið kynnt af neinum stórum fréttamiðlum.  Það sýnir, að jafnvel með mjög rausnarlegum forsendum muni ávinningurinn af því að sækjast eftir hreinu núlli aðeins mjakast upp mjög hægt og rólega á öldinni.  Um miðja öld gæti ávinningurinn  - þ.e. kostnaður vegna loftslagsbreytinga, sem verður forðað - orðið um 1 TriUSD/ár.

En kostnaðurinn yrði miklu, miklu hærri.  Þrjú mismunandi líkön sýna sýna öll kostnað langt umfram ávinning hvert einasta ár alla 21. öldina og langt inn í þá næstu.  

Þetta hafa menn upp úr því að láta hjarðeðlið leiða sig í gönur.  Í upphafi skyldi endinn skoða.  Ef menn hefðu setzt niður um 1990 og gert kostnaðarútreikninga, eins og Climate Change Economics hefur nú birt, í stað þess að reka hræðsluáróður um óafturkræfa ofurhlýnun jarðar, þá hefði mátt frelsa mannkynið undan miklu fári falsspámanna og loddara. 

 "Alla öldina er ávinningurinn [árlega - innsk. BJo] 1,4 % af VLF, á meðan kostnaðurinn er að meðaltali 8,6 % af VLF.  Hver króna í kostnaði [við að ná 0 nettó losun CO2 - innsk. BJo] skilar kannski 16 aurum af lofslagsávinningi.  Ljóst er, að þetta er skelfilega illa farið með fé.

Það eina, sem getur komið í veg fyrir, að þessi leiðtogafundur verði endurtekning á 27 öðrum mistökum er, að stjórnmálamenn viðurkenni rauverulegan kostnað af hreinni núllstefnu og í stað þess að lofa meiri kolefnisskerðingu [að] heita því frekar að stórauka rannsóknir og þróun á grænni orku."

Varðandi hið síðast nefnda er brýnt að þróa raunverulega valkosti við jarðefnaeldsneytið, t.d. þóríum-kjarnorkuver, sem skrýtið er, að ekki skuli vera tekið að hilla í. Þess má geta, að þýzkir stjórnmálamenn ræða nú enduropnun úraníum-kjarnorkuvera í Þýzkalandi.  Ef Græningjar samþykkja það, hafa þeir snúizt í hring. 

Hræðsluáróður loftslagspostula er reistur á spá um þróun hitastigs á jörðunni.  Loftslagsfræðingurinn dr John Christy o.fl. hafa sýnt fram á með hitastigsmælingum gervihnatta og loftbelgja, sjá Earth and Space Science við The University of Alabama  á tímabilinu 1979-2014, að líkan IPCC er rangt, sem leiðir til allt of mikillar framreiknaðrar hlýnunar.  Villan er fólgin í endurgeislun frá jörðu og út í geiminn, sem í líkaninu er aðeins helmingur af raunverulegu hitatapi.   

 

                                   

 

                                                                                                      

  


Eftirlitsstofnanir leika lausum hala

Stjórnendur eftirlitsstofnana eru margir hverjir með ranghugmyndir um hlutverk stofnana sinna í samfélaginu.  Þeir virðast ekki telja, að stofnunum sínum sé skylt að hlýða lögum frá Alþingi, nema þeim bjóði svo við að horfa sjálfum.  Þeir láta starfsmenn sína fínkemba umsóknir með mikilli tímanotkun, en sáralitlum afrakstri, enda standa starfsmenn eftirlitsstofnananna höfundum umsóknanna iðulega talsvert að baki sem sérfræðingar í viðkomandi grein, sem er skiljanlegt.  Þess vegna á rýnirinn að einbeita sér að aðalatriðum, innbyrðis samræmi og samræmi við lög og reglugerðir. Stofnanir mega ekki undir neinum kringumstæðum draga afgreiðsluna fram yfir lögboðinn frest.  Yfirmaður stofnunarinnar á að ganga úr skugga um það í upphafi verks, að starfsmenn anni verkefninu innan setts tímaramma. Að öðrum kosti þarf að leigja inn sérfræðinga til aðstoðar við verkið.  Með einum eða öðrum hætti verður stofnunin að afgreiða málið innan tímamarka, enda skal það vera fest í starfslýsingu forstjórans og hafa neikvæð áhrif á árslaun hans, ef út af bregður. 

 

Halldór Halldórsson, forstjóri Íslenska kalkþörungafélagsins, segir farir sínar ekki sléttar í samskiptum við íslenzka eftirlitsiðnaðinn, sem með óheyrilegu hangsi hefur haft veruleg áhrif á viðskiptaáætlanir fyrirtækisins.  Tafir af völdum eftirlitsstofnana eru óheyrilegar, hafa bakað mikið tekjutap og aukakostnað, sem gera ætti stjórnir viðkomandi stofnana ábyrgar fyrir.  Svona stór frávik, eins og Halldór lýsir í viðtalinu við Kristján Jónsson, má alls ekki líða.  Losarabragurinn hjá ríkisvaldinu er til skammar.  

Fyrirsögn fréttarinnar var:

"Starfsemin gæti hafist 2027 eða ´28"

Þar gat m.a. að líta þetta:

"Framkvæmdirnar eru mun seinna á ferðinni en forráðamenn fyrirtækisins höfðu vonazt eftir, og Halldór er óhress með, hversu lengi mál, eins og leyfismál, eru til meðferðar í stjórnsýslunni.

"Þetta hefur tekið miklu lengri tíma en nokkurn tíma var reiknað með.  Þetta átti að vera tilbúið í Súðavík árið 2018 og hefði getað verið, ef opinberar stofnanir hefðu farið eftir laganna bókstaf.  Þegar pressan var farin að aukast á okkur, þá fórum við í að stækka á Bíldudal, enda þurftum við að sinna mörkuðunum", segir Halldór, en ákveðið var að stækka verksmiðjuna á Bíldudal í Arnarfirði, þegar tafir urðu á uppbyggingu í Súðavík."

Hér er um að ræða eins áratugs seinkun á fremur litlu og alveg sjálfsögðu verkefni á Súðavík, þ.e.a.s. verksmiðju, sem nýtir hráefni úr Ísafjarðardjúpi og vinnur úr því fæðubótarefni til útflutnings. 

"Frá 2007 hefur verið rekin verksmiðja á Bíldudal, og hún er nærri hámarksafköstum.  Við höfum alltaf hugsað okkur, að verksmiðja í Súðavík gæti komið inn sem viðbót, en það tók svo rosalega langan tíma fyrir opinberar stofnanir að afgreiða leyfismál, umhverfismál og slíkt.  Við urðum því að fara í stækkun á Bíldudal, eins og við gerðum.  Hægði það á öllu varðandi uppbyggingu í Súðavík, en vonandi getum við byrjað að byggja þar eftir 2-3 ár. Eins og staðan er núna, reiknum við með að vera með verksmiðjur á báðum stöðum.  Við munum fara rólega af stað í Súðavík, en auðvitað veltur þetta einnig á eftirspurninni", segir Halldór, en mesta samkeppnin kemur frá Brasilíu.  Íslenska kalkþörungafélagið [ÍKF] er með starfsleyfi í Arnarfirði til 01.12.2033, en með leyfi í Ísafjarðardjúpi til 2051."

Með sleifarlagi sínu kollvörpuðu íslenzkar eftirlitsstofnanir viðskiptaáætlunum þessa félags (ÍKF).  Það er fullkomlega óboðleg framkoma hins opinbera.  Gallinn er sá, að engar refsingar virðast vera við þessum lögbrotum (að hundsa afgreiðslufresti).  Þá ættu viðkomandi ráðuneyti að koma til skjalanna og að láta hina ábyrgu sæta ábyrgð.  Hvað hafa stjórnir og forstjórar þessara stofnana gert til að kippa þessum málum í liðinn ?  Að bera við manneklu er ekki gjaldgengt.  Hverri stofnun ber að sníða sér stakk eftir vexti og halda sig innan laganna, þ.m.t. fjárlaganna. Annað verður að skrifa á reikning æðstu stjórnenda, en þeim virðist gæðastjórnun vera ærið framandi hugtak mörgum hverjum.  

 

                                                                                                                                                                                      


Einelti gegn völdum atvinnugreinum

Sú var tíðin, að vinstri sinnaðar listaspírur og nokkrir fleiri, aðallega á opinberri jötu, lögðu ISAL í Straumsvík í einelti og hrakyrtu fyrirtækið fyrir að vera til.  Sannleikurinn var sá, að sósíalistar óttuðust, að fyrirtæki í erlendri eign yrði öðrum góð fyrirmynd um rekstrarhætti og góðan viðurgjörning við starfsmenn sína og óttuðust líka, að styrkur atvinnurekendasamtakanna ykist mjög, ef þetta stórfyrirtæki gengi í þau.   

Það varð einmitt reyndin, að þetta brautryðjandi fyrirtæki braut blað á mörgum sviðum tækni og stjórnunar.  Gerður var einn sameiginlegur kjarasamningur við alla starfsmenn, sem þessir sömu starfsmenn greiddu atkvæði um í einu lagi. Hver starfsmannahópur gat sagt sig frá samkomulaginu, en meirihlutinn réð gildistöku. Þetta leiddi til góðs vinnufriðar í fyrirtækinu og hærri launa en þekktust annars staðar á landinu hjá sömu stéttum. Málstaður sósíalistanna að sverta þetta fyrirtæki var reistur á ótta við hið óþekkta, fordómum og skipun frá Brésneff, þáverandi Kremlarbónda, um að berjast gegn erlendum fjárfestingum í landinu.

Nú er öldin önnur.  ISAL og önnur stórfyrirtæki í erlendri eigu gengin í Samtök atvinnurekenda og aðeins hjáróma raddir úr útibúi VG, Landvernd, reka áróður fyrir því að loka álverunum, svo glórulaus sem sá áróður er. 

Nú beinist meginandróðurinn gegn sjávarútveginum, þótt hann virðist sá bezt heppnaði í heimi hér, og þá sérstaklega að sjókvíaeldinu.  Þar er fyrirbærið smjörklípuaðferðin á ferðinni, en veiðiréttarhafar í ám og vötnum Íslands standa frammi fyrir minnkun laxfiskastofnanna, en mega ekki heyra minnzt á ofveiði sem skýringu, þótt hún blasi við um laxastofnana íslenzku. 

Það þarf að setja nýtingu þessara stofna undir sömu vísindalegu ráðgjöf og nytjafiskana í landhelginni og veiðarnar undir eftirlit Fiskistofu. 

Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi, SFS, var á Sjónarhóli Morgunblaðsins 15. nóvember 2023 með ágæta grein:

 "Síðustu ár er eins og ákveðinn hluti af þjóðinni hafi tapað tengslum við það, sem skapar okkur þau lífsskilyrði, sem við búum við.  Það er engu líkara en sumir hafi gleymt því, að við þurfum að skapa og framleiða til að geta viðhaldið því lífi, sem okkur finnst [vera] orðið sjálfsagt. Á meðan fólki hefur fjölgað á höfuðborgarsvæðinu, megum við ekki gleyma því, hve mikilvæg landsbyggðin er, sérstaklega þegar kemur að grunnatvinnuvegum okkar. 

Grindavík er dæmi um bæjarfélag, sem hefur í [áranna rás] lagt feikilega mikið til íslenzks samfélags.  Og gerir enn.  Í bænum er hjarta sjávarútvegs á suðvesturhorni landsins, og þar hófst landeldið og hefur verið í örum vexti. 

Þar hafa líka nýsköpunar- og líftæknifyrirtæki komið sér fyrir og skapað drjúgar tekjur fyrir íslenzka þjóðarbúið.  Það er ekki víst, að almenningur geri sér grein fyrir því, hversu mikið högg það væri fyrir íslenzkan efnahag að missa það, sem Grindavík hefur gefið íslenzku samfélagi."   

Þetta er allt hárrétt hjá Heiðrúnu Lind.  Sá hópur ungs fólks stækkar stöðugt, sem aldrei hefur tekið þátt í neinni verðmætasköpun úr skauti náttúrunnar og aldrei ýjað heilli hugsun að samhengi verðmætasköpunar (gjaldeyrisöflunar) og velmegunar í landinu. Þess vegna hefur afturhaldið í landinu komizt upp með að girða fyrir nýjar umhverfisvænar virkjanir af þokkalegri stærð síðan Þeistareykjavirkjun var tekin í brúk.  Sá óskiljanlegi doði stjórnvalda að láta þessa hörmung viðgangast nú á tímum orkuskipta hefur leitt af sér mikla brennslu í olíukötlum, og þann 28.11.2023 bárust af því fréttir, að hið glæsilega fyrirtæki á Höfn í Hornafirði (þar sem landsins beztu humarréttir fást), sem sett hefur upp rafmagnskatla fyrir sína vinnslu, yrði nú undir skóslit og beinbrot að útvega sér olíukatla, eftir að Landsvirkjun tilkynnti daginn áður um afnám ótryggðrar orku til fyrirtækisins og annarra svipaðra og að engin ný forgangsorka væri föl.  Þessari stöðu hefur verið varað við, og hún mun koma upp alla vetur, þar til virkjun, 50 MW eða stærri, bætist við landskerfið, og ekkert slíkt verkefni er í gangi.  Það þýðir, að í fyrsta lagi veturinn 2028 mun ekki þurfa að brenna gjaldeyri til að framleiða hita og rafmagn.  Er þessi skammarlega staða ekki einnar messu virði á Alþingi ?  Það er ástæða til að grípa til örþrifaráða með lagasetningu um virkjanir til að forða þjóðinni sem fyrst frá þessari hneisu.  Útibú VG mun þá tryllast og móðurfélagið ekki styðja málið, en kannski skila auðu. 

Nú er bjartara yfir Grindavík en verið hefur frá ósköpunum 10.11.2023.  Eftir því sem athugunum á innviðunum vindur fram, kemur góð þolni þeirra gagnvart jarðhræringum betur í ljós.  Atvinnustarfsemi hófst að nýju 28.11.2023, þar sem innviðir leyfa, og ætlunin er í kjölfarið að hefja landanir í Grindavíkurhöfn. Þetta eru ljómandi góð tíðindi. Jarðeðlisfræðiprófessorinn Tumi Guðmundsson, sem kjaftar ekki frá sér allt vit, hefur varað við að flytja of snemma inn í ósködduð hús, og það er skiljanlegt m.v. kvikuinnstreymi norðan Grindavíkur, á meðan varnargarðarnir eru ekki tilbúnir.  Hins vegar er það mikið fagnaðarefni og andle upplyfting fyrir íbúa, að líf færist í bæinn með verðmætasköpun að nýju a.m.k. hluta úr sólarhringnum.    


Forsjálni Orkustofnunar

Það er átakanlegt að horfa upp á ríkisapparatið Orkustofnun í höndum Höllu Hrundar Logadóttur setja saman áætlun um neyðarviðbrögð með Almannavörnum, HS Orku, HS Veitum og ráðgjafarverkfræðistofu nú í miðjum jarðhræringum, sem leiddu til rýmingar Grindavíkur.  Hvers vegna í ósköpunum var ekki hafizt handa um þetta lífsnauðsynlega verkefni strax og jarðvísindamenn kváðu upp úr með, að eldsumbrotahrina væri hafin á Reykjanesi, og myndi hún standa yfir um aldaraðir, ef dám væri dregið af sögunni.  Þetta er ömurlegt dæmi um ríkjandi sofandahátt hins opinbera.  Það sefur yfirleitt á verðinum, og þar er lítið frumkvæði að finna. 

Kristján Jónsson birti Baksviðsviðtal við Höllu Hrund, Orkumálastjóra, í Morgunblaðinu 21. nóvember 2023:

""Óhjákvæmilega myndi slík niðurstaða [Svartsengisvirkjun óvirk] setja meiri þrýsting á raforkukerfið í heild sinni.  Núna liggur frumvarp fyrir Alþingi, sem snýr að raforkuöryggi almennings og er í meðferð Atvinnuveganefndar.

Stuðla á að því, að almenningur lendi ekki undir í samkeppni um raforku, en um er að ræða breytingartillögu, þar sem frumvarpið óbreytt tryggir almenningi ekki slíkan forgang.  Hættan er sú, að almenningur lendi undir í samkeppni um raforku, og þá er ég ekki að tala um vegna náttúruhamfara, heldur bara við aðstæður, sem við köllum venjulegar.  Samkeppni um raforku er mjög mikil, enda vilja margir kaupa raforku á Íslandi. Ef virkjunin í Svartsengi verður óstarfhæf í ofanálag, þá er enn mikilvægara, að breytingarnar á frumvarpinu nái fram að ganga til að styrkja stöðu almennings á öllu landinu varðandi aðgengi að raforku.  Við leggjum því áherzlu á, að breytingarnar nái í gegn og að frumvarpið verði afgreitt fyrir jól.""

 Frumvarp orkuráðherra í sinni núverandi mynd er runnið undan rifjum Orkustofnunar, enda er það vanhugsað og reist á vanþekkingu. Skömmtun rafmagns allt frá árinu 1969 hefur verið framkvæmd þannig hérlendis, að fyrst hefur s.k. ótryggð raforka, áður afgangsorka, verið tekin af fyrirtækjum með slíka samninga við orkubirgjana. Síðan hefur skömmtun forgangsorku verið látin bitna hlutfallslega jafnt á öllum, og um það eru ákvæði í langtíma raforkusamningum. Þessu vill Orkumálastjóri umturna og hefur talið orkuráðherrann á það, en það er ekki hægt með lagasetningu, því að það er bundið í samningum, þ.á.m. í langtímasamningum við stóriðjufyrirtækin.  Hlýtur hvert barn að sjá, að slík lagasetning felur í sér stórfellt brot á samningum ríkisins við m.a. erlend stórfyrirtæki, sem getur skapað ríkinu stórfellda skaðabótaskyldu og fyrirgert trausti á milli samningsaðila. Ætlar orkuráðherrann að láta draga sig á asnaeyrunum út í þetta Höllufen ?

Hin hlið þessa  máls snýr að þeim uppboðsmarkaði raforku, sem dótturfélag Landsnets undirbýr nú að innleiða á Íslandi samkvæmt Orkupakka #3 frá Evrópusambandinu.  Að undanskilja einn hóp viðskiptavina með lagaboði frá þessum markaði gengur ekki lagalega og er í andstöðu við Orkupakka #3, enda tíðkast slíkt hvergi annars staðar innan EES. Það sætir furðu, að Orkumálastjóri og Landsreglari ACER - Orkustofnunar ESB, sem á Íslandi er sama persónan, láti sér detta í hug, að þessi hugmynd gangi upp.  Miklu nær væri fyrir Landsreglarann (National Regulator) að taka það upp á vettvangi ACER, þar sem hún hefur seturétt án atkvæðisréttar með öðrum Landsreglurum EES, að vegna smæðar og fárra birgja á íslenzka orkumarkaðinum séu fleiri gallar en kostir við að innleiða uppboðsmarkað fyrir raforku á Íslandi og þess vegna leggi hún til, að á meðan Ísland er ótengt raforkukerfi EES þá þrýsti ESB ekki á um að koma þessum markaði á þar. 

Þetta væri ólíkt affarasælli stefnumörkun hérlendis en sú vegferð, sem Orkumálastjóri og orkuráðherra eru á núna með bútasaumi úr Orkustofnun til Alþingis. 

""Æðar raforkukerfisins eru ekki nógu sverar til að geta pumpað rafmagni af fullum krafti til að hita öll hús á Reykjanesi.""

Þetta er afleitt orðalag frá tæknilegu sjónarmiði, því að leiðarinn knýr ekki orkuflutninginn; hann er bara farvegur raforkunnar.  (Ef höfundur man líffræðina rétt, hreyfast hins vegar veggir slagæðanna til að auðvelda blóðstreymið.) Það er auðvitað í virkjununum, sem rafaflið verður til, og þær eru um þessar mundir svo mikið lestaðar, að ekki yrði hægt að bæta því álagi við, sem nemur rafhitunarþörf 10 þús. íbúða, jafnvel þótt Svartsengisvirkjunar nyti að einhverju leyti við.  Hvers vegna nefnir Orkumálastjóri þetta ekki ?

""Því sverari sem æðarnar eru [og hærri spenna á leiðurunum - innsk. BJo], [þeim mun] betur geta þær sinnt þörfum á ólíkum svæðum.  Dreifikerfið ber ekki, að allir íbúar færi sig úr hitaveitu yfir í að fullhita híbýli með rafhitun.  Dreifikerfið er ekki með nógu sverar æðar til að anna slíku [hústöflurnar eru ekki gerðar fyrir slíka álagsaukningu - innsk. BJo], enda kerfið ekki hannað til að fara yfir í rafhitun.  [Það er þjóðhagslegur sparnaður af hitaveitum - innsk. BJo.]  Þess vegna höfum við unnið markvisst með fyrirtækjunum á svæðinu, HS Orku, HS Veitum og Verkís og einnig Almannavörnum að tillögum að neyðarviðbrögðum.  [Hér er um að ræða skjal, sem ætti fyrir löngu að vera tilbúið og farið að vinna eftir.  Í stað þess að viðurkenna framkvæmdaleysi Orkustofnunar reynir Orkumálastjóri að skreyta sig með annarra fjöðrum - innsk. BJo.]  

Þau viðbrögð fela í sér aðgengi að hitagjöfum, eins og litlum rafmagnsblásurum, sem dreifikerfið þolir án þess að slá út, og geta þá haldið húsum fyrir ofan frostmark til að koma í veg fyrir skemmdir.  Í tillögunum er hvatt til þess, að aðgengi að búnaði sé tryggt bæði fyrir rafhitun og einnig fyrir s.k. neyðarhitaveitu.  Þar er átt við varmaskipta annars vegar, sem eru eins konar millistykki, sem tekur einhverjar vikur að smíða, og hins vegar, að hitagjafar, eins og olíukatlar, séu fyrir hendi.  Hluti þess búnaðar er til í landinu, eins og hjá Landsvirkjun og RARIK, en annað væri hægt að nálgast í gegnum leigu í neyð.  Við leggjum áherzlu á að tryggja aðgengi að búnaði strax, en um leið þarf að horfa á frekari nýtingu jarðhita á fleiri stöðum á Reykjanesi." 

Orðasúpa af þessu tagi er svo almenns eðlis og ómagnbundin, að varla getur talizt frambærileg ráðgjöf í neyð.  Mega íbúarnir ekki setja upp hitöld í íbúðum sínum, sem raftafla íbúðarinnar þolir ?  Allt þetta tal um getuleysi dreifikerfisins hjálpar íbúunum ekki neitt. 

Hvers konar varmaskipta á Orkumálastjóri við ?  Hver er varmagjafinn, og hver er varmaþeginn, og hvaða stærð er á þessum gripum ? 

Hvaða olíukatla í eigu Landsvirkjunar á Orkumálastjóri við. Landsvirkjun hefur svo lítinn áhuga á varaafli nú orðið, að hún lét rífa niður 2x35 MW eldsneytisknúna neyðarrafstöð í Straumsvík um 2015, og engum gagnast nú. Líklegt er, að grípa þurfi til olíukatla RARIK og OV, þar sem þeir eru staðsettir, ef Svartsengisvirkjun verður óvirk, svo að þetta er alls ekki tiltækur búnaður.  Orðagjálfur Orkumálastjóra um neyðarviðbúnað á Suðurnesjum sýnir aðeins, að ekkert bitastætt var til hjá Orkustofnun til að grípa til, ef í neyðirnar rekur í Svartsengi. Örlagadaginn 10.11.2023 var rokið upp til handa og fóta og gripið í tómt.  Nú er reynt að breiða yfir það.   

 

 


Dragbítur og skeldýr

Þegar embættismönnum hefur loksins tekizt að reyra atvinnustarfsemi í þvílíka reglugerðarfjötra, að starfsemin fær sig ekki hrært, þá fyrst verður sósíalistinn ánægður, telur endamarkinu náð og ekki einu sinni þörf á að taka greinina með í stefnumörkun ráðuneytisins, af því að lög og reglur þurfi ekki lengur að herða utan um greinina. Er hægt að hugsa sér nokkurn ráðherra meir skyni skroppinn en að hleypa embættisvarginum í óhefta reglusmíði um starfsemi, sem vargurinn ber ekkert skynbragð á ?  Þannig hagar sér sósíalistinn Svandís Svavarsdóttir. 

Hún hefur verið sett yfir landbúnaðinn.  Ráðuneyti hennar tregðast við að gera upp skelfilegt tjón bænda, sem allt sauðfé hefur verið skorið niður hjá á grundvelli sýnatöku úr örfáum ám, sem riða greindist í.  Þetta eru óviðunandi og úrelt vinnubrögð, og loksins núna er yfirdýralæknir búinn að óska heimildar til að taka vægilegar á bændum, sem riða greinist hjá, vegna erfðaræktunar á ónæmi, sem fyrir dyrum stendur. Ráðuneytið er komið langt yfir lögboðna fresti og er með ótilhlýðilegan nánasarhátt við bændur í stað þess að greiða þeim fullt framleiðslutjón og endurstofnverð. Ætli væri annað hljóð í strokkinum, ef um samyrkjubú væri að ræða ? 

Í fersku minni er vorið 2023, þegar þessi ólánsráðherra skrifaði undir svo stífa reglugerð um hvalveiðar, að þar mátti greina vilja ráðherrans til að kodda þessari atvinnustarfsemi með snúinni reglugerð, en útgerðin, sem í hlut átti, lét ekki bugast þá. 

Morgunblaðið hefur haldið úti fréttum af skeldýrarækt, sem hefur lognazt út af í landinu vegna íþyngjandi reglufárs, sem er starfseminni mun meira fjárhagslega íþyngjandi hérlendis en annars staðar á EES-svæðinu, og ráðherrann lætur sér vel líka, því að lokatakmarki embættisvargs og sósíalista hefur verið náð. Er téð hegðun ráðherrans í embætti ekki sönnun þess, að það er ekkert vit í að leiða sósíalista til valda á Íslandi ? 

Sviðsljósgrein Önnu Rúnar Frímannsdóttur í Morgunblaðinu 13. nóvember 2023 bar fyrirsögnina:

"Snýst eingöngu um, að stjórnvöld vakni". 

Það er mikil bjartsýni að halda, að þessi stjórnvöld muni sjá að sér og slaka á klónni.  Þvert á móti telja þau sósíalisma sínum náð á þessu sviði, með því að skeldýrarækt var drepin í dróma með reglusetningu.  Þetta er sósíalistísk dýrð.  Enginn græðir hérlendis á skeldýrarækt, og enginn fær við hana vinnu. Fullkomin jöfnun niður á við, nema sum svín eru, eins og alltaf, jafnari en önnur.   

Anna Rún hefur eftirfarandi eftir Sævari Inga Reynissyni, formanni stjórnar Skelræktar:

""Þeim [ráðuneytisstjórum] fannst áhugaverðara að skoða möguleikana í þörungarækt heldur en skeldýrarækt, sem eru náttúrulega á gjörólíkum stað í þjóðfélaginu í dag. Það eru miklu, miklu meiri möguleikar í skeldýrarækt, og vinnan í kringum hana er miklu lengra komin heldur en nokkrn tíma í þörungaræktinni", segir hann.

Skelrækt eru samtök skelræktenda, og er tilgangur þeirra að vinna að hagsmunum skelræktenda, kynna greinina og stuðla að vexti skelrækrar á Íslandi.  

"Félagar í Skelrækt eru ýmist þeir, sem hafa verið í skeldýrarækt eða eru að vonast til þess að geta byrjað í skeldýrarækt", segir Sævar."

Framkoma yfirvalda, ráðuneytis Svandísar og undirstofnana, við skelræktendur hefur verið til háborinnar skammar, og nú hefur þessu fyrirbrigði tekizt að ganga af greininni dauðri.  Leyfisveitingafarganið er svo yfirgengilegt og kostnaður við sýnatökur og rannsóknir á þeim svo fjárhagslega íþyngjandi, að menn gáfust upp.  Það vantar rannsóknarbúnað inn í landið, og skelræktendur þurftu að borga kostnaðinn sjálfir af efnagreiningu á rannsóknarstofu erlendis.  Það er annað en samkeppnisaðilarnir á hinum Norðurlöndunum. 

Þetta er dæmi um skilningsleysi íslenzkra þingmanna og embættismanna á því hlutverki ESB-reglugerða og tilskipana að jafna samkeppnisstöðu á milli aðildarlandanna (hér:EES). Þegar ríkið borgar þessar efnagreiningar á hinum Norðurlöndunum, samkvæmt téðum Sævari Inga, þá mega íslenzk stjórnvöld ekki íþyngja greininni hérlendis með því að láta hana greiða, sízt af öllu, þegar senda þarf sýnin utan.  Þetta er dæmi um hættulega blýhúðun ESB-ákvæða hérlendis.  Ráðherranum dettur auðvitað ekki í hug að leiðrétta óréttlætið.  Hún er ekki í starfi fyrir atvinnugreinina, heldur snýst stefnumörkunarárátta hennar um að auka reglugerðafarganið og skattheimtuna af atvinnugreinunum, sem hún fær tangarhald á. Þessi ráðherra er til algerrar óþurftar.    

"Matvælaráðuneytið birti nýlega stefnu um lagareldi í samráðsgátt stjórnvalda, og er hún sett til ársins 2040.  Stefnan tekur á öllu lagareldi og byggist á úttekt, sem Boston Consulting Group gerði fyrr á þessu ári, en hvorki í henni né í stefnunni er minnzt á skeldýrarækt.  Gerði Matvælastofnun m.a. athugasemdir við bæði þessi skjöl í sínum umsögnum.  Líkt og áður hefur komið fram, er staðan sú, að enginn ræktar krækling til sölu á markaði lengur hér á landi. Þegar Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, var innt eftir því á dögunum, hvort til greina kæmi að  endurskoða lögin um skeldýrarækt frá árinu 2011, svo [að] greinin gæti lifnað við á nýjan leik hér á landi, svaraði hún því til, að engin ákvörðun hefði verið tekin um að endurskoða þá löggjöf, en hún teldi tækifæri vera í skeldýrarækt á Íslandi."

 Svandís Svavarsdóttir hefur hvorki áhuga á né hefur hún vit á skeldýrarækt, og þess vegna er sú skoðun hennar, að tækifæri séu hér í skeldýrarækt, markleysa.  Vera hennar í ráðuneytinu snýst ekki um annað en að þrengja á allan hátt að atvinnulífinu, þótt það brauðfæði hana jafnt sem aðrar afætur, og þess vegna þykir henni toppurinn á reglusetningum vera þær, sem beinlínis kyrkja viðkomandi atvinnugrein til ólífis, enda var þessi sett á dögum hinnar alræmdu "fyrstu tæru vinstri stjórnar".  

Spyrja má, hvort meiri og raunhæfari þekking á lagareldi sé hjá Boston Consulting Group en hjá innlendum ráðgjöfum, eða treystir sósíalistinn hinum síðar nefndu ekki ?

""Það þarf náttúrulega að byrja á viðhorfinu.  Það er látið eins og við [skeldýraræktendur] séum ekki til, og á meðan matvælaráðuneytið svarar ekki fyrirspurnum, vill ekki taka okkur með í rannsóknir, þá breytist ekkert.  Mér [Sævari Inga] hefur verið sagt, að þessi skýrsla frá Boston Consulting Group hafi kostað um MISK 90, og þeir láta eins og við séum ekki til.  Þessi skýrsla snýst eingöngu um laxeldi, en ég þori að fullyrða, að ef áhugi væri fyrir hendi, þá gætu á fáum árum orðið ekki minni atvinnumöguleikar í kringum kræklingarækt hér á landi en í laxeldinu.""

Sú framganga matvælaráðuneytisins, sem (óhæfur) sósíalisti stjórnar, að útiloka (slaufa) eina undirgrein lagareldis, sem gæti blómstrað hér með skynsamlegri lagasetningu og heiðarlegri framkomu stjórnvalda, er forkastanleg og með ólíkindum.  Ráðuneytið hefur gefið rándýrum ráðgjafa þá forskrift að fjalla ekki um skeldýrarækt, e.t.v. svo að vandi greinarinnar yrði ekki krufinn, því að þá kæmi í ljós mjög íþyngjandi lagasetning og framkvæmd yfirvalda, sem er ekki í samræmi við framkvæmdina annars staðar í EES.  Ráðherrann stendur vörð um óbrúkleg lög og viðamikið og dýrt eftirlitskerfi.  Reynslan vítt og breitt um heiminn sýnir, að það eru engin verðmæti svo mikil, að sósíalistum takist ekki með skrifræði, óréttlæti og yfirgangi (í nafni alþýðu) að drepa þau í dróma.   

 

   


Ofurstrætó leysir ekki vanda umferðar

Borgarlína Dags B. Eggertssonar er umferðartæknilegt viðundur.  Slík heimskupör geta aðeins þrifizt í pólitísku umhverfi. Aðeins fordómafullir pólitíkusar geta tekið alvarlega hugmynd um að staðsetja ofurstrætó fyrir miðju núverandi akbrauta, trufla þar með bílaumferðina gríðarlega á framkvæmdatímanum og minnka afkastagetu núverandi akbrauta bifreiða umtalsvert. 

Það eru samt sáralitlar líkur á, að ofurstrætó (borgarlína) muni fækka bílum í umferðinni í slíkum mæli, að tafir í umferðinni minnki. Þetta hefur virtur og reyndur íslenzkur umferðarverkfræðingur sýnt fram á. Þar með er ver farið en heima setið.  Valin hefur verið úrelt tossalausn, sem mun hægja enn á umferðinni vegna þess, að hún þrengir að bílunum, og þeim mun sáralítið fækka í umferðinni með tilkomu ofurstrætó. 

Hugmyndin er afleit, og önnur lausn fyrir almenningssamgöngur hefur komið fram hjá sama umferðarverkfræðingi og áður var vitnað til.  Hún er mun ódýrari í hönnun og framkvæmd, truflar umferðina mun minna á framkvæmdatíma og þrengir ekki að almennri bílaumferð, þegar hún er komin í gagnið.  Þar er um að ræða viðbótar akrein hægra megin fyrir núverandi strætó og í sumum tilvikum fyrir almenna umferð einnig. 

 Fjármála- og efnahagsráðherra hefur sagt, að endurskoða verði samning ríkisins og sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu um mannvirkjagerð til að draga stórlega úr töfum og að auka öryggið.  Við endurskoðunina þarf líka að geirnegla, hver á að reka strætó eða ofurstrætó.  Sveitarfélögin vilja koma klafanum yfir á ríkissjóð, en það er ekki hlutverk hans að reka almenningssamgöngur.  Nú munu framlög sveitarfélaganna til rekstrar vagna, sem oftast ganga tómir eða nærri því, nema um 8 mrdISK/ár.  Ætli megi ekki margfalda þá upphæð með gríska fastanum pí(hlutfall ummáls og þvermáls hrings) til að fá út árlegan hallarekstur af ofurstrætó að taknu tilliti til árlegs kostnaðar af endurnýjun vagnanna ?

  Við endurskoðunina þarf að koma verkfræðilegri hugsun að og slá út af borðinu hugaróra núverandi borgarstjóra um, að ofurstrætó taki við svo stórum hluta þeirra, sem með fjölskyldubílum fara nú, að umferðarteppur lagist.  Þetta er eintóm óskhyggja, borin von.  

Það er ekki nóg með, að verkfræðileg þekking á umferðarmálum fái ekki að njóta sín við tæknilegt fyrirkomulag samgöngusáttmálans, heldur virðist verkefnastjórnunarþekking, sem m.a. spannar stranga aðferðarfræði við gerð kostnaðaráætlana, vera algerlega hliðarsett.  Kostnaðaráætlun "Betri samgangna" á mörgum verkþáttum virðist þurfa að margfalda með pí til að nálgast raunveruleikann.  Það er mun stærri leiðréttingarstuðull en yfirleitt sést hjá Vegagerðinni.  Hin tæknilega og fjárhagslega hlið "Betri samgangna" er í molum.  Þetta risaverkefni er í skötulíki.  Yfir það þarf að setja stjórn með fólki með raunhæfa þekkingu á sviði verkfræði og verkefnastjórnunar, en ekki einhverjar einskís nýtar silkihúfur úr pólitíkinni.

Fossvogsbrúin er kafli út af fyrir sig, þar sem sérvizkan hefur tröllriðið fávizku á sviði verkefnastjórnunar.  Fyrst ákváðu arkitektar og pólitíkusar að hafa hana úr ryðfríu stáli, einvörðungu vegna útlitsins, og hún átti ekki að vera fyrir bílaumferð ?  Hvers vegna í ósköpunum ekki ?  Nú á hún að verða úr annars konar stáli vegna kostnaðar.  Hvers vegna ekki að fá brúarverkfræðingum Vegagerðarinnar það verkefni að hanna almennilega brú fyrir alls konar samgöngutæki og gangandi (hlaupandi) og láta þá ráða efnisvali út frá heildarkostnaði (fjárfestingu og viðhaldi), en ekki smekk einhverra spjátrunga ?  

Í forystugrein Morgunblaðsins var ekki skafið utan af hneykslanlegu káki fúskara, sem vilja troða ofurstrætó inn á höfuðborgarsvæðið, "af því bara", um leið og troðið verður illilega á þeim, sem kjósa fjölskyldubílinn til sinna ferða, og þegar upp verður staðið munu "allir" sitja í súpunni með handónýtt og rándýrt tæknilega mjög illa ígrundað samgöngukerfi.  Forystugreinin bar fyrirsögnina:  

"Ruglið um borgarlínu":

"Staðreyndin er sú, að hörðustu fylgismenn borgarlínunnar, þeir sem vinna að þéttingu byggðar í Reykjavík af nánast trúarlegri sannfæringu, plötuðu borgarlínuna inn á ríkisvaldið og aðra með því að setja þetta allt í einn pakka, en þvælast fyrir sjálfsögðum framkvæmdum að öðrum kosti.  Með ólíkindum er, hvernig aðrir láta plata sig, og nú, þegar komið er í ljós, svo skýrt að enginn getur neitað því, að forsendur eru ekki fyrir því að halda áfram vegna vanmats í upphafi, er byrjað að tala um, að allan tímann hafi verið vitað, að áætlanirnar hafi verið óraunsæjar, sem aldrei var reyndar upplýst um, og að nú þurfi að taka fleiri ár í að framkvæma borgarlínuruglið, sem í því samhengi er kallað samgöngusáttmáli til að rugla umræðuna."

Hvernig "Betri samgöngur" standa að þarfagreiningu, forhönnun og gerð kostnaðaráætlana, vitnar um, að þar á bæ valda menn ekki því verkefni, að búa til samgönguinnviði fyrir höfuðborgarsvæðið til framtíðar.  Það er niðurnjörvað í kringum "þéttingu byggðar".  Þar fer mikið púður í að búa til mjög óvistvæn lífsskilyrði, þar sem ekkert blasir við út um gluggann annað en veggurinn á næsta húsi. 

Það er mjög ógáfulegt að leggja úrelta tækni til grundvallar samgöngukerfinu alla þessa öld jafnvel.  Sjá menn ekki, að þróunin er í allt aðra átt en að ofurstrætó ? Nefna má rafknúnar skutlur, rafmagnsreiðhjól, deilibíla og sjálfkeyrandi bíla, svo að ekki séu nefndar litlar, rafknúnar þyrlur, sem eru í þróun.  Mun viturlegra er að skipuleggja sveigjanlega innviði með nýjum akreinum, göngu- og hjólastígum, mislægum gatnamótum, fækkun ljósastýrðra gatnamóta, og undirgöngum fyrir gangandi og hjólandi í stað þess, að ein hræða á leið yfir umferðaræð valdi nú allt of langri töf, jafnvel um háannatímann.  

"Til að bæta enn í ruglinginn er þetta svo sett í samhengi við samgöngumál almennt á landinu, rétt eins og sjálfsagðar samgöngubætur á höfuðborgarsvæðinu eða annars staðar á landinu hafi eitthvað með borgarlínu að gera, og að slíkum framfaramálum sé ógnað, sætti fólk sig ekki við borgarlínuruglið."

Téð borgarlína hefur verið hulin moðreyk allan tímann, enginn veit hvaðan hún kom, eða hvert hún fer.  Ómerkilegur blekkingaleikur hefur einkennt þessa draumóra allan tímann, enda finnst engin alvarleg þarfagreining fyrir þessar hugmyndir.  Kostnaðarhugmyndir eru í skötulíki, þannig að augljóslega ráða hér skýjaglópar og viðvaningar ferðinni án nokkurrar þekkingar á nútímalegri, kerfisbundinni verkefnastjórnun, sem bráðnauðsynleg er fyrir risaverkefni, ef ekki á að lenda með þau úti í fúafeni.

"Það á ekki að gera einfalda hluti flókna.  Borgarlínan yrði allt of dýr, líklega mrdISK 200-300, þegar upp yrði staðið, og á þá eftir að reikna inn rekstrartapið, og hver á að greiða það ?  Þegar við bætist, að borgarlínan leysir enga umferðarhnúta og gæti jafnvel aukið við þá með þrengingum gatna, er nauðsynlegt að taka afstöðu til hennar sérstaklega, hafna henni, en vinna að samgöngubótum."

Morgunblaðið á heiður skilinn fyrir að taka svo skýra og skelegga afstöðu gegn því tæknilega og fjárhagslega glapræði, sem borgarlínan (ofurstrætó) er.  Stærsti gallinn við þá samgönguhugmynd er einmitt sá, sem leiðarahöfundurinn nefnir, að ofurstrætó mun ekki greiða úr núverandi og komandi umferðarhnútum, eins og skýjaglóparnir, forkólfar hans, fullyrða út í loftið.  Þar með er tæknileg forsenda hennar brostin, og fjárhagshliðin er fúafen, sem viðkomandi sveitarfélög hafa ekki efni á og talsmaður ríkissjóðs, fjármála- og efnahagsráðherra, hefur tilkynnt, að ekki komi til greina að velta yfir á hann, enda yrðu þau feiknaútgjöld einvörðungu afleiðing pólitískra mistaka jafnaðarmanna og tilhneigingar þeirra til að bruðla með skattfé almennings.   

 


Engin spurn eftir brambolti Svandísar með sjávarútveginn

Það er gömul saga og ný, að stjórnlyndir stjórnmálamenn verja tíma sínum í gæluverkefni sín án tillits til gagnsemi vinnu þeirra fyrir þjóðarhag eða eftirspurn.  Er fólkið við sjávarsíðuna, sem hefur beinna hagsmuna að gæta af velgengni sjávarútvegsins, að biðja um kák út í loftið af hálfu ríkisins, eins og matvælaráðherrann, Svandís Svavarsdóttir, hefur nú boðað ?  Hvað eiga svona óvönduð og algerlega óþörf vinnubrögð gagnvart atvinnugrein í bullandi samkeppni á erlendum mörkuðum að þýða ?  Er til of mikils mælzt, að sósialistinn láti hreinlega sjávarútveginn í friði, eins og er meginboðskapur þess 40 manna hóps, sem ráðherrann fékk til að ráðleggja sér breytingar breytinganna vegna.  Enn sýnir Svandís Svavarsdóttir af sér afleita stjórnsýslu, sem undirstrikar, að hún er ófær um að gegna ráðherrastörfum, svo að gagnist landi og lýð.

Þingmenn eru margir hverjir nægilega vel jarðtengdir og með "fulle fem" til að láta ekki bjóða sér svona "trakteringar", sem Svandís býður upp á.  Um þetta vitnar frétt Ólafs E. Jóhannssonar í Morgunblaðinu 31. ágúst 2023 undir fyrirsögninni:

"Uppfyllir markmið um sjálfbærar veiðar".

Hún hófst þannig:

""Ég lít þannig á, að allt pólitískt samráð sé eftir, og fyrir mitt leyti set ég alla fyrirvara við hugmyndir um grundvallarbreytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu, sem ekki samrýmast því, sem fram kemur í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarflokkanna", segir Teitur Björn Einarsson, alþingismaður Sjálfstæðisflokksins, sem sæti á í atvinnuveganefnd Alþingis.

Leitað var eftir viðbrögðum Teits Björns við tillögum Svandísar Svavarsdóttur, matvælaráðherra, sem kynntar voru á þriðjudag um hækkun veiðigjalda í sjávarútvegi, uppboð á 5,3 % aflaheimilda ríkisins, þ.e. byggðakvóta, sem og að stokka þann hluta kerfisins upp, o.fl."

Sjávarútvegurinn gengur vel, borgar hlutfallslega  meira en aðrir atvinnuvegir í sameiginlegan sjóð landsmanna, er kjölfesta landsbyggðarinnar og stendur sig vel í sjálfbærnimálum, þótt nothæfa tækni vanti enn til að umbylta orkumálum hans.

Við þessar aðstæður er engin glóra í því, að fúskari í ríkisstjórn setji fram tillögur um þennan atvinnuveg einvörðungu til að fullnægja pólitískum duttlungum sínum.  Þeir tímar eru löngu liðnir á Íslandi, að ráðherrar geti leikið sér að vild með þessa atvinnugrein, af því að hún var oft á heljarþröminni.  Engin greining liggur að baki því, að þjóðhagslega hagkvæmt sé að hækka enn háa skattheimtu, og ekkert samráð hefur verið haft við sveitarfélögin um breytingar á byggðakvóta og strandveiðum.  Að venju er málatilbúnaður matvælaráðherra ömurlega óvandaður. 

""Það fyrsta, sem við í þingflokki Sjálfstæðisflokksins munum gera, er að bera saman þessar hugmyndir við það, sem fram kemur í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. Mér sýnist á kynningunni á þessum hugmyndum, að ýmislegt þar rúmist mjög illa innan marka sáttmálans", segir Teitur Björn.

Í stjórnarsáttmálanum er kveðið á um, að gerður verði samanburður á íslenzka fiskveiðistjórnunarkerfinu og öðrum fiskveiðistjórnunarkerfum með það fyrir augum að meta samkeppnishæfni íslenzks sjávarútvegs. Þetta er grundvallaratriði í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarflokkanna.  Þetta þurfum við sjálfstæðismenn að gaumgæfa mjög vel", segir Teitur Björn og bendir á, að í kynningu ráðherrans sé ýmislegt, sem passi ekki við niðurstöður og tillögur, sem fram komu hjá hinum 4 verkefnahópum, sem stóðu að Auðlindinni okkar og tillögur ráðherrans sagðar byggja á."

Ef allt er með felldu í þingflokki sjálfstæðismanna, mun hann blása fúski og blekkingum matvælaráðherra út af borðinu.  Að baki hugmynda ráðherrans liggur engin heildstæð þekking á málefnum sjávarútvegsins né greiningarvinna um það, er verða mætti til að auka þjóðhagslega hagkvæmni sjávarútvegsins.  Harðari skattheimta dregur óhjákvæmilega úr samkeppnishæfni hans, því að þá minnkar fjárhagslegt bolmagn hans til fjárfestinga, nýsköpunar og arðgreiðslna, en minni arðgreiðslugeta hans en annarra dregur úr áhuga fjárfesta á honum, og þar með mun fjármagnskostnaður hans vaxa, sem hvorki er fólki við sjávarsíðuna né opinberum sjóðum gagnlegt.  

Ekkert sveitarfélag eða hagsmunaaðilar hafa óskað eftir uppboði á byggðakvóta, enda vandséð, að slíkur auðvaldsgjörningur megi gagnast byggðum landsins. 

Hugmyndir matvælaráðherra eru ættaðar úr hliðarveruleika hennar, eru illa ígrundaðar og án nokkurs jarðsambands. Hún ætti að hætta að grauta í því, sem hún hefur engan skilning á.   


« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband