Hvöss gagnrýni á stjórnvöld

Varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins ritaði yfirvegaða og afar hvassa gagnrýni á íslenzk stjórnvöld fyrir framgöngu þeirra í Kófinu í Morgunblaðið 16. september 2022.  Þann 12. september 2022 birtist í Norgunblaðinu beitt gagnrýni Guðmundar Karls Snæbjörnssonar, sérfræðings í heimilislækningum, á sóttvarnaryfirvöld fyrir illa rökstudda ástríðu þeirra fyrir bólusetningum barna gegn C-19, þótt börnum, án tillits til heilsufars þeirra, sé nánast engin hætta búin af SARS-CoV-2 veirunni, sem veldur C-19, en geti hins vegar hæglega beðið alvarlegt heilsutjón af mRNA-bóluefnunum, sem enn eru á tilraunastigi og hafa reynzt gagnslaus öllum aldurshópum innan hálfs árs frá bólusetningu. Þessi bóluefni verður að telja misheppnuð, og það er eitthvað bogið við það, að lyfjaiðnaðurinn skuli komast upp með að markaðssetja svo svikna vöru. 

Fyrirsögn svipugangagreinar Arnars Þórs Jónssonar, lögmanns og varaþingmanns sjálfstæðismanna í SV-kjördæmi, var tæpitungulaus:

"Réttarríkið riðar á fótunum".

Í lok inngangs stóð þetta:

"Samkvæmt útgefinni dagskrá [um Lagadaginn 23.09.2022] stendur ekki til að ræða þar um mál málanna, þ.e. augljósa hnignun réttarríkisins í kórónuveirufárinu. Með þögninni kallar "lögfræðingasamfélagið" yfir sig áfellisdóm og tortryggni líkt og sá, sem ber í bresti niðurníddrar byggingar með því að sparsla í sprungurnar."

Það er umhugsunarefni, að samtök lögfræðinga eða stærri hópur lögfræðinga skuli ekki hafa séð ástæðu til að leiða samborgurum sínum og þar með stjórnmálamönnum fyrir sjónir, að heilbrigðisyfirvöld landsins fóru offari í Kófinu, sviptu borgarana dýrmætu einstaklingsfrelsi, atvinnufrelsi og mannréttindum, og beittu við þetta "heilaþvotti" í nafni vísinda, sem voru ekki fyrir hendi. Hvaða hagsmunir lágu þar að baki ?

Þetta reyndist valda einstaklingum og fyrirtækjum gríðarlegu fjárhagstjóni og skapaði heilsufarsleg og félagsleg vandamál. Í heilbrigðiskerfinu var forgangsraðað með ærnum tilkostnaði til þess að fást við tiltölulega hættulítinn sjúkdóm, en þá sátu aðrar greiningar og meðferðir, jafnvel við hættulegri sjúkdómum, á hakanum.  Afleiðingin varð sú, að dauðsföll hafa víða aldrei verið fleiri eftir rénun C-19. 

Bent var á hættuna á þessu á þessu vefsetri og vísað í rannsóknir, og Þorsteinn Siglaugsson o.fl. voru líka ötulir að vara við þessu.  Aðgerðir heilbrigðisyfirvalda snerust þannig algerlega í höndunum á þeim. Í næsta fári verður framkvæmdavaldið að halda haus og gæta sín að hlaupa ekki út um víðan völl í heimildarleysi. Veikum stjórnmálamönnum og embættismannastéttinni hættir við því. 

"Þessi ummæli [forstjóra Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins um, að "hræðsluáróðri" hafi verið beitt] staðfesta, að yfirvöld hér á landi hafa beitt stjórnarfarslega ólögmætum aðferðum til að stýra hegðun borgaranna; með öðrum orðum inngripum og athöfnum, sem hvorki eiga sér viðhlítandi lagastoð né byggjast á hlutlægum og málefnalegum sjónarmiðum auk þess að falla á margþættum prófum meðalhófsreglu, sem einnig hefur talizt til mikilvægustu forsendna mannréttindaverndar.  Grundvallarreglur stjórnskipunarinnar og undirstöður lýðræðis og mannréttinda, eins og lögmætisregla, hlutlægnis- og réttmætisregla, sem og meðalhófsreglur, virðast hafa verið mölbrotnar á altari faraldursfræði og rörsýni, sem hvorki á skylt við lýðræði né lögmætisforsendur. Hvert, sem litið er, má sjá, hvernig stjórnvöld með dyggri aðstoð meginstraumsfjölmiðla, hafa beitt áróðri og ritskoðun. Skipulega hefur verið alið á ótta, vísindaleg rökræða bæld niður, pólitísk rökræða vængstýfð og heilbrigðar efasemdir úthrópaðar." 

   Það eru engar smáræðis ásakanir á hendur stjórnvöldum, sem þarna eru settar fram.  Mistök stjórnvalda í Kófinu eru í raun meiri en í aðraganda Hrunsins 2008, því að þar var alvarlegasta ákæran sú, að ekki hefði verið boðað til ríkisstjórnarfundar um tiltekið málefni.  Hér virðast lög um ráðherraábyrgð vissulega aftur koma til álita, og í þetta sinn verða það stöllurnar í VG, sú sem sat í stóli forsætisráðherra og gerir enn, og sú sem sat þá í stóli heilbrigðisráðherra, sem verða að svara til saka.

Það er sláandi, að Umboðsmaður Alþingis skyldi ekki ranka við sér þegar árið 2020.  Það var bara einn þingmaður, Sigríður Andersen, sem hafði sig verulega í frammi til að gagnrýna aðgerðir sóttvarnaryfirvalda og spyrja gildra spurninga, bæði efnislega og lagalega.  Þessi doði þjóðfélagsins er váboði, sem taka ber mark á. Arnar Þór kallar fyrirbærið "lýðræðishrun" og telur það einkenna Vesturlönd í heild.  Hér skal benda á, að ekki má kemba öllum með einum kambi.  Hjarðhegðun og móðursýki áttu einna sízt uppdráttar í Svíþjóð.  Þar var gripið til einna minnstra skerðinga á persónulegu frelsi fólks og starfsemi fyrirtækja.  Niðurstaðan, mæld í þróun heildar dauðsfalla, er sízt Svíþjóð í óhag.  Flumbrugangur og ofstæki íslenzkra og fleiri  sóttvarnaryfirvalda var lýðheilsulegt vindhögg. Hver græddi á þessum ósköpum ?  

"Stjórnar- og eftirlitsstofnanir ríkisins, sem ætlað er að verja almannahagsmuni, hafa snúizt gegn almenningi og þeim gildum, sem stjórnskipunin er grundvölluð á.  Fjölmiðlar hafa í auknum mæli orðið háðir ríkisvaldinu um afkomu sína og gerzt gagnrýnislausar málpípur stjórnvalda.  Lyfjaiðnaðurinn hefur fengið að láta greipar sópa um almannafé í boði yfirvalda.  Læknar og heilbrigðisyfirvöld hafa brugðizt hlutverki sínu með því að einblína á sprautur, grímur og innilokun heilbrigðis [einkennalausir sendir í sóttkví á grundvelli ónákvæmra greininga (PCR) - innsk. BJo] einkennalauss fólks í stað þess að mæla með sólarljósi, D-vítamíni, hollu mataræði og fyrirbyggjandi snemmmeðferðum. Allt hefur þetta gerzt án þess, að nokkur gagnrýni hafi heyrzt frá háskólamönnum og án nokkurrar sjáanlegrar viðleitni stjórnvalda til að framkvæma viðunandi kostnaðar -og ábatagreiningu."    

Þetta er flengjandi gagnrýni á heilbrigðisgeirann hérlendis og stjórn hans m.a. fyrir gálausa meðferð fjár.  Gríðarlegum fjármunum var varið til kaupa á meingölluðum bóluefnum, sem skilað hafa litlum og umdeilanlegum árangri og valdið mörgum heilsutjóni, ef ekki fjörtjóni, enda um tilraunaefni á neyðarleyfi að ræða.  Þannig má segja, að gríðarleg og fordæmalaust umfangsmikil tilraun á mannfólki hafi átt sér stað, sem verður að telja siðlaust athæfi.  "Cuo bono" spurðu Rómverjar, þegar þeir voru hissa á einhverju ?

  Lyfjaiðnaðurinn spilaði undir þessum söng heilbrigðisyfirvalda og græddi óhemju fé á svikinni vöru sinni.  Þetta fé sáldrast víða, og þar eru ekki öll kurl komin til grafar í Evrópu og víðar.  Segja má, að þessi mál séu á óviðunandi spori.  Er kvíðvænlegt að hugsa til næsta faraldurs, sem gæti orðið virkilega skæður, ef stjórn varnanna á að verða með sama markinu brennd. Hverjir hafa heiðarleika, getu og þekkingu til að fara ofan í saumana á þessari ömurlegu reynslu af sóttvörnum hérlendis með það í huga að smíða betri, traustari og löglegar varnir ? 

"Á bak við embættisvaldið og sérfræðingana standa skuggastjórnendur, sem í krafti auðvalds og valdaásælni krefjast undirgefni og samræmdra aðgerða á alþjóðlegan og fordæmalausan mælikvarða.  Bæði austan hafs og vestan eru sjáanleg dauðamörk á lýðræðinu.  Óheillavænleg skautun (pólarísering) hefur orðið á stjórnmálasviðinu, þar sem vinstri- og hægrimenn skiptast á að væna hver annan um öfgar (fasisma/kommúnisma)." 

Þarna er hreint út sagt lýst rotnu samfélagi.  Það verður að stinga á kýlinu og leyfa greftrinum að vella út.  Að réttu ættu Alþingismenn að hafa forgöngu um það.  Hafa þeir vilja, þekkingu og þor ?  Margir þeirra eru lítilla sanda og sæva og velta sér upp úr lýðskrumi, en eftir þá liggur ekkert uppbyggilegt.  Vinstri menn eru ólíklegri til afreka í þessa veru, enda margir hverjir hallir undir embættismannavaldið innlenda og erlenda (ESB).  Eini mannsbragurinn í Kófinu var að hægri mönnum, og þar skaraði Sigríður Andersen fram úr. Það þarf slíkan bóg til að hrista upp í því samansúrraða rotna kerfi, sem Arnar Þór lýsir áferðinni á að ofan. Í lok þessarar sprengjugreinar reit hann:

"Samruni ríkisvalds og stórfyrirtækja, sem nú þegar hefur sogað milljarða [ISK] úr ríkissjóði, hefur vakið upp gráðugan óvætt og kallað stórkostlegan háska yfir lög okkar og rétt.  Ritskoðun, áróður og valdstýring hefur náð því stigi, að lýðræðislegt stjórnarfar og borgaralegt frelsi er í stórhættu.  Til kollega minna í "lögfræðingasamfélaginu" vil ég segja þetta: það er betra að sjá sannleikann, þótt hann sé svartur, en að lifa í blekkingu og þegja."

Þetta er beittasta gagnrýni, sem birzt hefur um langa hríð á lögfræðingastéttina, embættismenn og valdsmenn ríkisins. Embætti sóttvarnarlæknis, vafalaust með samþykki landlæknis, hefur ákveðið að beita sér fyrir bólusetningu barna gegn C-19. Eins og Guðmundur Karl Snæbjörnsson, sérfræðingur í heimilislækningum, hefur sýnt fram á, finnast engin læknisfræðileg rök fyrir þeirri ákvörðun. Við leit á skýringum beinast þá böndin að ályktun Arnars Þórs hér að ofan um "samruna ríkisvalds og stórfyrirtækja". Þessi rotna staða er óviðunandi fyrir skattborgarana og neytendur hinnar opinberu heilbrigðisþjónustu.  Það eru svo gríðarlegir hagsmunaárekstrar í hinum opinbera heilbrigðisgeira að koma í ljós, t.d. við lyfja- og bóluefnaviðskipti, að traust til hans og heilbrigðisstefnu ríkisins hefur beðið hnekki.  Mikil miðstýring á miklu opinberu fé býður upp á mikla spillingu.  Það er lágmark, að embættismenn, eins og landlæknir og sóttvarnarlæknir, geri hreint fyrir sínum dyrum, þegar fyrirspurnum er beint til þeirra, eins og heimilislæknirinn Guðmundur Karl gerði í Morgunblaðsgrein sinni 12.09.2022. 

Stjórnmálamenn, embættismenn og rekstur fara illa saman

Það, sem talið er upp í fyrirsögninni, virðist vera eitruð blanda, þótt kaffihúsasnatinn Karl Marx hafi um miðja 19. öldina talið fyrirkomulagið varða leiðina inn í draumaríki kommúnismans, sem mundi leysa auðmagnskerfi Adams Smiths af hólmi.  Allt voru þetta ranghugmyndir raunveruleikafirrts heimspekings.

Hérlendis hafa undanfarið dunið á almenningi fréttir um ríkisrekið heilbrigðiskerfi, sem sé að hruni komið, og leikskólakerfi borgarinnar, sem annar ekki þörfinni.  Einkenni opinbers rekstrar eru óhóflegar biðraðir, sem oftast lengjast, og sú er einmitt raunin í þessum tveimur kerfum.  Samt er gríðarleg tregða hjá embættismönnum og stjórnmálamönnum að grípa til þeirra einu ráða, sem duga til að bæta þjónustuna, þ.e. úthýsingar starfsemi hins opinbera til einkaframtaksins. Á því græða bæði skjólstæðingar ömurlegrar þjónustu hins opinbera og skattborgararnir. Opinber rekstur stenzt einkaframtakinu einfaldlega ekki snúning, og það er reginhneyksli hérlendis á 21. öldinni, að stjórnmálamenn skuli standa uppi ráðþrota og bara berja hausnum við steininn. Vilji er allt, sem þarf til að berjast við embættismennina, sem standa vörð um þetta rotna kerfi.   

Þann 16. ágúst 2022 birti Morgunblaðið lýsandi viðtal um þá stöðu, sem að ofan er lýst. Þar er lýst ofan í ormagryfjuna. Fréttin hófst þannig:

"Eins og fram hefur komið, er mikill skortur á læknum á Íslandi.  Nú er svo komið, að í nokkrum sérfræðigreinum er meirihluti lækna yfir 60 [ ára] og mikill skortur á nýliðun [svo !; nýliðun er lítil].  Þannig er staðan í augnlækningum í dag.  59 % starfandi augnlækna eru 60 ára eða eldri, og meira en helmingur þeirra, sem eru eldri en 60, eru komnir yfir 70.  Ljóst er, að bregðast þarf við þessu grafalvarlega ástandi. 

Jóhannes Kári Kristinsson, augnlæknir á augnlæknastöðinni Augljós, segir, að ekki hafi verið gerð nákvæm úttekt á því, hversu marga augnlækna þurfi, til að ástandið [verði] bærilegt. 

"Það er erfitt að meta þetta, en hins vegar er alveg ljóst, að heilbrigðisyfirvöld, og þá sérstaklega Sjúkratryggingar, hafa að mörgu leyti brugðizt sinni skyldu.  Augnlækningar eru fag, sem byggist oft eingöngu á samningum við Sjúkratryggingar, því [að] það eru ekki allir augnlæknar, sem vinna á sjúkrahúsum [betra er: ekki vinna allir augnlæknar á sjúkrahúsum-innsk. BJo].  Nú hafa samningar verið lausir í 4 ár; nýir sérfræðingar úr námi hafa átt erfitt með að komast á samning, og án samnings eru þeir ekki samkeppnishæfir við aðra augnlækna.  Þeir geta jafnvel séð hag sínum betur borgið að verða áfram erlendis eða flytja aftur út með ófyrirsjáanlegum afleiðingum fyrir íslenzkt heilbrigðiskerfi.""  

Hér er vandamál ríkisrekstrarins í hnotskurn.  Embættismenn í heilbrigðisráðuneyti og/eða hjá Sjúkratryggingum Íslands draga lappirnar við samningsgerð við sérfræðilækna, t.d. á sviði augnlækninga, og búa þar með til tvöfalt heilbrigðiskerfi og læknaskort vegna þess, að ungir læknar í sérnámi erlendis skortir réttu hvatana frá ríkisvaldinu til að hasla sér völl á íslenzkum vinnumarkaði. Aðalástæða þessarar óeðlilegu og stórskaðlegu hegðunar embættismannanna er af hugmyndafræðilegum toga.  Þeir eru illa haldnir af grillum um, að heilbrigðisþjónusta eigi hvergi annars staðar heima en á stofnun í opinberri eigu, helzt í ríkiseigu, en rekstur slíkra stofnana er nánast undantekningarlaust með þeim ömurlega hætti, að þar myndast biðraðir, jafnvel með bið í meira en eitt ár. Nýtingu tækjakosts er þar ábótavant og óánægja í starfi landlæg, sem leiðir til starfsmannahörguls og yfirálags.  Engu virðist breyta, þótt hellt sé í hítina fé úr ríkissjóði í meira mæli en nokkru sinni fyrr á alla mælikvarða.

 

Auðvitað kom þessi ömurlega hugmyndafræði alla leið frá ráðherra málaflokksins í síðustu ríkisstjórn, sem hrúgaði nýjum verkefnum á yfirlestaðan Landsspítalann glórulaust með slæmum afleiðingum.  Eins og nýr stjórnarformaður Landsspítalans hefur ýjað að, verða þessi vandamál ekki leyst, nema Landsspítalinn taki upp nýtt fjármögnunarkerfi (greiðslu fyrir verkþátt) og úthýsingu til einkarekinna læknastofa. 

Svipað vandamál er fyrir hendi í menntageiranum.  Svik borgarstjórans í Reykjavík gagnvart foreldrum með börn á 2. ári hafa verið í sviðsljósinu, enda svæsin og endurtekin.  Ástandið í Reykjavík er þannig, að augljóslega ráða stjórnmálamenn og embættismenn ekki við viðfangsefnið, enda gufaði borgarstjóri upp strax eftir fyrsta hústökufundinn í Ráðhúsinu, eins og hans var von og vísa, sbr skolpmálið alræmda, þegar hann lét ekki ná í sig.  Hvers vegna er ekki löngu búið að virkja einkageirann á þessu sviði og hætt að láta stjórnmálamenn og embættismenn borgarinnar fást við það, sem löngu er útséð með, að þeir ráða ekki við ?  Þaðan kemur ekkert annað en froðusnakk og þokulegar glærusýningar, sem foreldrar hafa ekkert gagn af og fóru þar af leiðandi í taugarnar á þeim á hústökufundi með varaborgarstjóra.  Viðbára jafnaðarmanna er jafnan sú, að enginn megi græða á þessari starfsemi.  Hvers vegna er það "tabú", ef það leysir brýnan vanda fjölda fólks og veitir samfélagslegan sparnað og/eða tekjuauka ?  Fordómar eru vandi jafnaðarstefnunnar í hnotskurn. Jafnaðarstefnan glímir við tæringu.  Farið hefur fé betra.  

"Jóhannes var yfirlæknir hjá augnlækningastöðinni Sjónlagi á árum áður. "Á árunum 2006-2008 reyndum við að koma á augnsteinsaðgerðum fyrir utan spítala í fyrsta sinn. Það hafði myndazt 2 ára biðlisti, og vandinn fór sífellt vaxandi. Við áttum samtal við 3 heilbrigðisráðherra, og það var alltaf sama sagan.  Gríðarleg tregða er gagnvart því að koma verkum út af spítalanum til að framkvæma þau í miklu ódýrara húsnæði.  Það endaði með því, að við keyptum bara inn tæki til augnsteinsaðgerða án þess að hafa fengið samning, og þau lágu nær ónotuð í 2 ár. Þetta bjó þó til þrýsting á Sjúkratryggingar og á ráðherra.  Þó var það ekki fyrr en í ráðherratíð Guðlaugs Þ. Þórðarsonar, að loksins var tekin ákvörðun í málinu árið 2008.  Í kjölfarið voru augasteinsaðgerðir boðnar út, og þær voru þá framkvæmdar í fyrsta sinn utan spítala hér á landi.  Við þetta styttust biðlistarnir hratt, og viðbótar tilkostnaður varð ekki mikill.  Þessir samningar, sem verið er að gera við augnlækna utan spítalans, eru alveg gríðarlega hagstæðir.  Það er stjarnfræðilegur munur á kostnaði við að senda sjúkling til útlanda í aðgerðir eða sinna þeim hér á stofum.  Þessi tregða við að gera hlutina ódýrar og hagkvæmar er óskiljanleg."

Þetta er afar lýsandi dæmi um tregðu embættismannakerfisins til breytinga, sem leitt geta til samkeppni við ríkisstofnun.  Frumkvöðlar ræða við ráðherra og gera honum grein fyrir því, að tækniþróunin hafi nú gert kleift að auka afköstin og spara ríkissjóði fé með úthýsingu verkefna frá Landsspítala-háskólasjúkrahúsi, sem annar ekki verkefnunum og veldur þar með þjáningum fjölmargra og óþarfa samfélagslegum kostnaði.  Ráðherra talar við ráðuneytisfólk sitt, en það er í hugmyndafræðilegum viðjum ríkisrekstrar og lítur jafnvel á nýbreytni sem ógnun við kerfið fremur en tækifæri fyrir sjúklinga og skattgreiðendur. Hann talar síðan við forstjóra Landsspítalans, sem strax fer í vörn og finnur samkeppni um sjúklingana flest til foráttu.  Ráðherrann skortir sannfæringu, innsæi og/eða  stjórnunarhæfileika til að halda áfram með málið, og þingflokkur hans maldar jafnvel í móinn.  Þetta er meginskýringin á botnfrosnu kerfi, sem ræður ekkert við verkefnin sín og er að hruni komið (lýsing núverandi forstjóra Landsspítalans á stöðu spítalans var sú nú í ágúst, að staðan þar hefði aldrei verið verri og að spítalinn væri að þrotum kominn, sem þýðir , að sjúklingarnir muni ekki njóta eðlilegrar þjónustu).  Þetta hreyfir ekkert við búrókratíinu.  Það er að veita neina þjónustu.  Það er að standa vörð um kerfið sitt.

Nú er komin stjórn yfir Landsspítalann með stjórnarformann með auga fyrir skilvirkri stjórnun og rekstri.  Ráðherra er þannig kominn með viðmælanda, sem getur ráðlagt honum af viti um útvistun verkefna, og ráðherrann verður að hrista upp í gaddfreðnum Sjúkratryggingum Íslands og koma á alvöru samningaviðræðum við "stofulæknana". 

"Núna er staðan mjög slæm og líklega að verða tveggja ára bið eftir að komast í augasteinsaðgerð.  Það er bilað ástand.  Þessar hefðbundnu aðgerðir, sem flestir fara í, taka 10 mín/auga."  Hann bendir á, að önnur aðgerð, sem er nú eingöngu gerð á sjúkrahúsi, ætti betur heima utan þess.  "Það eru sprautumeðferðir í augnbotni, s.k. glerhlaupsinndælingar.  Þá er lyfi sprautað inn í augað við sjúkdómi, sem fellur undir ákveðna gerð af hrörnun í augnbotnum.  Þessi aðgerð hefur verið bylting í meðferð á þessum sjúkdómi.  Hún tekur stuttan tíma og er framkvæmd aðallega af aðstoðarlæknum á spítalanum á skurðstofu, en væri hægt að framkvæma á hvaða stofu sem er, eins og víða er gert í löndunum í kringum okkur.  Hérlendis má ekki framkvæma þessa aðgerð á stofu, því [að] lyfin, sem notuð eru til að sprauta í augun, eru með S-merkingu, sem þýðir, að eingöngu megi nota þau á spítala.

Það er engin ástæða fyrir því, að þessi lyf eru S-merkt í þessum tilvikum.  Ef því væri breytt, væri hægt að framkvæma inndælingarnar á stofu sérfræðinga og nýta skurðstofur spítalans betur til að stytta biðlista fyrir augasteinsaðgerðir."

Þetta er svakaleg lýsing á heilbrigðiskerfi í fjötrum einokunar ríkisrekstrar.  Klóför embættismanna, sem berjast með kjafti og klóm fyrir einokun Landsspítalans í smáu og stóru, má greina. Þarna binda búrókratarnir notkun lyfs við spítala í stað þess að binda hana við viðurkennda sérfræðinga.  Þessi mismunun lækna á spítala og sérfræðinga á stofu varðar líklega við lög.  Það er verið að skerða atvinnufrelsi, sem varið er í Stjórnarskrá.  Þegar svona er í pottinn búið, er aðeins von, að keraldið leki.  Ráðherrann verður að fá einhvern með rekstrarvit og auga fyrir sparnaði til að greina kerfisbundið, hvaða verkefni hins opinbera eru hæf til útvistunar og leggja tillöguna fyrir stjórn Landsspítalans og fulltrúa stofulækna til umsagnar. 

Á meðan uppstokkun verkefnaskiptingar Landsspítalans og læknastofanna er látin dankast og samningsgerð Sjúkratrygginga Íslands við sérfræðilækna á stofum er látin reka á reiðanum, lengjast biðlistar með hörmulegum afleiðingum og læknaskorturinn verður sárari.  Verknámsaðstaða Landsspítala er flöskuháls á útskriftarfjölda lækna og þar með innritunarfjölda.  Jafnframt alvöru samningaviðræðum við fulltrúa læknastofanna má ræða við þá um möguleika á að taka við læknanemum í þjálfun til að auka útskriftargetuna.  Þessi ofurtrú á stofnanaveldi og ríkisrekstur er ótrúlega lífseig tímaskekkja m.v. ömurlega reynslu hér og annars staðar af þessu trénaða fyrirkomulagi.  

 

Opinberar sóttvarnaraðgerðir hafa valdið tjóni, en hafa þær gert gagn ?

Hér birtist þýðing á grein sænska læknisins Sebastians Rushworth á vefsetri hans undir fyrirsögninni:

"Covid opinberlega afstaðin í Svíþjóð"

Við eigum eftir að standa andspænis öðrum og alvarlegri sjúkdómsfaröldrum en C-19.  Þess vegna er nauðsynlegt að gera hlutlæga athugun á viðbrögðum hins opinbera og einkaaðila við þessum tiltölulega væga faraldri, t.d. í samanburði við ebólu, svo að móta megi hagkvæm og skilvirk og fumlaus viðbrögð við næstu faröldrum.  Hefst nú grein Sebastians:

"Sænska ríkisstjórnin hefur ákveðið að binda enda á allar hömlur tengdar covid 9. febrúar 2022.  Þar að auki verður samkomuhöldurum og atburðastjórnendum óheimilt að krefja gesti um bólusetningarvottorð. Ennfremur mælir landlæknir með, að covid verði ekki lengur flokkað sem "ógn við lýðheilsu".  Svíþjóð er 3. í röð Norðurlandanna til að afnema covid-hömlur og fylgir þar á hæla Danmerkur og Noregs.

Ákvörðunin felur í sér viðurkenningu á þeirri staðreynd, að covid hefur breytzt úr því að vera heimsfaraldur í hefðbundna umgangspest.  Landlæknir áætlar, að 500´000 Svíar hafi smitazt í viku 04/2022 [18´500 á íslenzkan mælikvarða-innsk. BJo] (sem er tvöfaldur fjöldi greindra tilvika ).  Á sama tíma dó aðeins 181 af/með covid [7 á íslenzkan mælikvarða] (mögulega fleiri "með" en "af").  Það setur núverandi dánarhlutfall af covid í sömu stíu og kvef.  Eins og margir hafa spáð, hefur C-19 nú orðið 5. "kvef"- kórónuveirusjúkdómurinn.

Nú þegar faraldurinn er opinberlega afstaðinn, finnst mér áhugavert að líta til baka og athuga, hversu slæmur hann raunverulega var.  Áður en við gerum það skulum við minnast þess, að Svíþjóð beitti vægum úrræðum gegn faraldrinum allan tímann. Það þýðir, að Svíþjóð er gagnleg "viðmiðun" til að skilja, hvað mundi hafa gerzt, ef yfirvöld (í mörgum löndum) hefðu ekki beitt aflokunum (lockdowns), lokað skólum og þvingað alla til að setja upp grímu. 

Ef við viljum skilja, hversu mikil lífsógn faraldurinn var, þá er bezti mælikvarðinn fjöldi heildardauðsfalla.  Það er eini mælikvarðinn, sem ekki er auðveldlega hægt að föndra með í annarlegu augnamiði.  "Coviddauðdagar" er ekki góður mælikvarði, af því að hann er túlkunaratriði.  Ólíkir læknar, ólík sjúkrahús og ólík lönd, skilgreina coviddauðdaga með ólíkum hætti.  Oft sést í opinberri tölfræði, að "dauðdagar með covid" (þ.e. dánarorsök önnur, en sá látni var með covid eða a.m.k. hafði slíkt próf reynzt jákvætt) eru skilgreindir sem "coviddauðdagar", sem gerir erfitt um vik að ákvarða hina raunverulegu dánartíðni af völdum covid. [Þetta á nánast örugglega við um Ísland einnig-innsk. BJo.]

Tölfræðistofnun sænsku ríkisstjórnarinnar (SCB) [Hagstofan] vinnur fyrirtaks tölfræðigögn, mögulega áreiðanlegustu opinberu tölfræðigögn  í heiminum.  "Harold on Twitter" hefur útbúið afar hjálpleg gröf á grundvelli þessarar tölfræði. 

Á "harold-graph-1" í viðhengi koma fram heildardauðsföll í Svíþjóð 1991-2021.  Við sjáum hægt fallandi dánartíðni á þessu 30 ára skeiði, frá u.þ.b. 1´100 dauðsföllum á 100´000 í byrjun 10 áratugarins niður í að meðaltali u.þ.b. 900 dauðsföll á 100´000 íbúa síðastliðin 5 ár.  Þessi lækkun er líklega aðallega út af því, að vænt ævilengd í Svíþjóð hefur lengst töluvert á þessu 30 ára skeiði eða úr 78 árum 1991 í 83 ár núna. 

Næst sjáum við óvenju lága dánartíðni 2019.  Þess vegna var viðbúið, að árið 2020 yrði verra en meðalár af þeirri einföldu ástæðu, að árum með dánartíðni undir meðaltali fylgja vanalega ár með yfir meðaltals dánartíðni (af því að ár með undir meðaltals dánartíðni þýðir, að þá eru margir heilsuveilir við dauðans dyr í upphafi næsta árs).  Við getum séð þetta á grafinu - þegar dánartíðni lækkar umtalsvert á einu ári, fylgir því venjulega hækkun dánartíðni árið eftir. Þannig verður árið 2020 líklegt til að vera með hærri dánartíðni en meðaltals dánartíðni áður en C-19 varð vart. 

Þá komum við að árinu 2020, og þar sjáum við áhrif faraldursins (ásamt viðbúinni dánartíðni aðeins yfir meðaltalinu), með heildardauðsfallafjölda u.þ.b. 945 á 100´000 íbúa í samanburði við meðaltal síðustu 5 ára, sem er 900 á 100´000 íbúa.  Þannig voru árið 2020 45 viðbótar dauðsföll á 100´000 íbúa í samanburði við meðaltal undanfarinna 5 ára, sem jafngildir u.þ.b.    4´600 manns.  Það þýðir, að faraldurinn ásamt þeirri staðreynd, að 2020 sigldi í kjölfar árs með óvenju lága dánartíðni, olli um 4´600 viðbótar dauðsföllum, sem er 0,04 % af íbúafjölda Svíþjóðar. 

Hvað getum við ályktað ?

Jú, það varð smáfjölgun dauðsfalla 2020 út af covid, en hún varð ósköp lítil.  Ég segi ekki, að covid sé ekki hættulegur sjúkdómur fyrir suma hluta þjóðfélagsins, en allar fullyrðingar um, að þetta væri afar lífshættulegur faraldur á við spænsku veikina eru greinilega gríðarlega orðum auknar.  Það kemur einkar vel í ljós, þegar við höldum áfram og lítum á árið 2021. Eins og fram kemur af grafinu, var dánarhlutfall það ár ekkert umfram meðaltalið.  Raunar var 2021 með næstminnstu dánartíðni í sögu Svíþjóðar !

Þetta er svo þrátt fyrir þá staðreynd, að opinberar tölur sýna 6000 dauðsföll með/af covid í Svíþjóð 2021 [þetta eru 220 á íslenzkan mælikvarða].  Greinilega voru þá flest þessara 6000 dauðsfalla fremur "með" en "af" covid, eða fólkið, sem dó af covid var flest komið svo að fótum fram, að það hefði látizt árið 2021 hvort eð var, jafnvel án covid.

Þegar við skoðum gögnin mánuð fyrir mánuð (aftur leyfi frá Harold og SCB, sjá viðhengi þessa pistils), sjáum við dálítið áhugavert [harold-graphs-2-1].

Við sjáum dauðsföll yfir meðaltali í Svíþjóð frá apríl til júní 2020 og síðan aftur frá nóvember 2020 til janúar 2021.  Í öllum öðrum mánuðum þessa tveggja ára tímabils voru dauðsföllin færri en búast mátti við.  Þannig voru umframdauðsföll af völdum þessarar veiru í reynd aðallega á tveimur stuttum tímabilum, og var annað vorið 2020 og hitt veturinn 2020/2021.  Utan þessara tveggja tímabila voru áhrif veirunnar lítil.  Sænska ríkisstjórnin hefur opinberlega lýst yfir lokum faraldursins nú, en sé litið á tölfræði mánaðarlegra heildardauðsfalla, lítur út fyrir, að honum hafi lokið fyrir einu ári [líklega með hjarðónæmi í Svíþjóð - innsk. BJo].

Jæja, þetta var um það, hvernig covid lék Svía, þjóðina, sem aldrei var beitt aflokunum á starfsemi og sem margir gerðu lítið úr sem "útlagaþjóð" á fyrri hluta faraldursskeiðsins.  Þegar við hins vegar skoðum tölfræði heildarandláta og sjáum fjöldann, sem raunverulega dó af völdum covid, er alveg ljóst, að Svíþjóð var e.t.v. landið, sem brást viturlegast við faraldrinum með aðgerðum, sem voru að mestu í samræmi við ógnina, sem við blasti.  Aðrar þjóðir á hinn bóginn gengu fram með slaghömrum gegn flugum. 

Eitt er það, sem áhugavert er að hugsa um í ljósi þessa, og það er heildardauðsfallafjöldi á 100 k íbúa í öðrum löndum.  Fyrst Svíþjóð, sem skellti ekki í lás, var aðeins með örlítið fleiri dauðsföll 2020 en að meðaltali 5 árin á undan og engin umframdauðsföll 2021, er ljóst, að covid-19 hefur í sjálfu sér ekki valdið umtalsverðu tjóni.  Það þýðir, að tíðni dauðsfalla umfram smáræðið í Svíþjóð í löndum, sem skelltu í lás (lockdown), getur ekki verið vegna veirunnar.  Orsakanna hlýtur að verða að leita annað. Fyrst hið hina, sem skildi að Svíþjóð og þessi önnur lönd um þetta 2 ára skeið, var höfnun [Svíþjóð] og notkun [aðrir] aflokana, er næstum örugglega hægt að skýra umframdauðsföll með aflokunum.  

Tökum Bandaríkin (BNA) sem dæmi.  Ólíkt Svíþjóð var víða í BNA gripið til stórtækra aflokana.  Komu þessar aflokanir í veg fyrir einhver covid-dauðsföll ?  Ja, ef við lítum bara á hráar tölurnar, þá sjáum við enga slíka fækkun dauðsfalla m.v. Svíþjóð.  Samkvæmt opinberum tölum hafa 0,27 % bandarísku þjóðarinnar látizt af/með covid [Ísland 0,01 %] í samanburði við 0,16 % Svía - þrátt fyrir aflokanir hafa Bandaríkjamenn mátt þola marktakt fleiri covid-dauðsföll en Svíar m.v. 100 k íbúa !

Þetta er í samræmi fjölda gagna, sem sýna fram á, að opinberar aflokanir og hömlur á samkomum og rekstri voru óskilvirkt úrræði gagnvart SARS-CoV-2.  Nú fyrst við vitum, að höftin eru óskilvirkt úrræði til að stöðva veiruna, mundum við búast við, að í BNA væru áhrif faraldursins á heildarandlátsfjöldann svipuð og í Svíþjóð - þ.e. smávegis aukningu í fjölda heildarandláta má búast við.  Ef á hinn bóginn aukningin er miklu meiri í BNA en í Svíþjóð, þá er hún líklega sökum haftanna.  Hvað sjáum við á grafinu "image-1", sem reist er á gögnum CDC (Sóttvarnastofnun BNA) í viðhengi ? 

Við sjáum aukningu í heildarfjölda andláta í BNA 2020 og 2021, sem er markvert meiri en í Svíþjóð.  Í Svíþjóð er hlutfallsleg aukning heildarfjölda andláta 1 % í samanburði við meðaltal áranna 5 á undan (frá 900 dauðsföllum á 100 k árin 2015-2019 til 912 dauðsföll á 100 k árin 2020-2021).

Í BNA er hlutfallsleg aukning heildardauðsfalla 18 % ! (frá 860 dauðsföll á 100 k árin 2015-2019 til 1016 dauðsföll á 100 k árin 2020-2021).  Það er 18-föld meiri aukning dauðsfalla á þessum 2 árum farsóttarinnar í BNA en í Svíþjóð !

Samantekt: BNA er með innan við tvöfalt fleiri [1,7 sinnum fleiri] covid-dauðsföll en Svíþjóð (0,27 % af bandarísku þjóðinni m.v. 0,16 % af sænsku þjóðinni), en 18 sinnum fleiri umframdauðsföll [frá meðaltali] !  Greinilega er ekki hægt að útskýra þann gríðarlega mun með veirunni.  Það verður að útskýra hann öðruvísi.  Eina haldbæra skýringin frá mínu sjónarhorni eru hrikalegar afleiðingar haftanna á frelsi fólks og fyrirtækja fyrir heilsufar almennings.  Það verður áhugavert að fylgjast með því, hvort bandaríska þjóðin lætur stjórnmálaforystu sína á næstu árum gjalda fyrir gríðarlegan skaða, sem hún hefur valdið þjóðinni með dómgreindarleysi sínu."  Undirstrikun þýðanda. 

 Sóttvarnaryfirvöld hérlendis sitja við sinn keip og fullyrða án þess að hafa rannsakað það neitt nánar, að alls konar dýrkeyptar hugdettur þeirra, sem framkvæmdar hafa verið umhugsunarlítið með útgáfu reglugerða heilbrigðisráðherra, hafi gert eitthvert gagn.  Þá er því oftast kastað fram, að höftin hafi dregið úr álagi á heilbrigðiskerfið.  Hér skal kasta fram þeirri tilgátu, að málinu sé öfugt farið.  Höftin hafi aukið álag á heilbrigðiskerfið, og er þá vísað til þessarar athugunar Sebastians Rushworth hér að ofan.  Öfgar sóttvarnaryfirvalda hafa verið yfirgengilegar með því t.d. að skikka einkennalausa og börn í sóttkví og hvetja foreldrana til að láta bólusetja börn sín í miðjum ómíkrón faraldri, sem bóluefnin eru frá upphafi gagnslaus gegn, og varnarmáttur þeirra hvarf á hálfu ári gagnvart fyrri afbrigðum. 

Það er rík ástæða fyrir Alþingi til að verja almenning gegn öfgum lækna og annarra, sem blygðunarlaust hræða almenning til fylgilags við öfgafullar skoðanir sínar um frelsissviptandi  forsjárhyggju sína.  Það verður að beizla sóttvarnarlækni á hverjum tíma með víðsýnu sóttvarnaráði, skipuðu fólki úr öllum lögum samfélagsins, eins og núverandi heilbrigðisráðherra hefur nú í hyggju.  Ný sóttvarnarlög ættu að taka völdin af ráðherra til frelsissviptinga almennings með reglugerð.  Aðeins Alþingi á að geta veitt ráðherra slíkar heimildir, sem hann síðan útfærir í samráði við sóttvarnarráð, en hvorki landlækni né sóttvarnalækni eina.  

 

 

 

 

 

 

 

   

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• harold-graph-1.webp
• harold-graphs-2-1.webp
• image-1.webp

Er Novavax C-19 bóluefnið öruggt og skilvirkt í senn ?

Höfundi þessa vefseturs þykir jafnan fengur að skrifum sænska læknisins Sebastians Rushworth, ekki sízt um Kófsmálefni.  Höfundur vefsetursins hefur þýtt og birt hér greinar SR um niðurstöður athugana á skilvirkni AstraZeneca, Biontech-Pfizer og Moderna bóluefnanna gegn C-19 og hættuna á hjartavöðvabólgu af völdum tveggja síðar nefndu efnanna, sem eru úr hópi mRNA-bóluefna.  

Nú er komið nýtt efni á markaðinn í Evrópu, og gerir SR hér grein fyrir prófunum á því:

"Ég hef fengið margar beiðnir um 6 mánaða skeið nú að skrifa um Novavax-C-19 bóluefnið.  Ég hef ekki viljað það hingað til, aðallega af því að óljóst hefur verið, hvort vestræn ríki mundu samþykkja efnið á markað.  Nú þar sem það hefur verið samþykkt til notkunar í ESB, hafa forsendur breytzt, og mér finnst ég ekki geta frestað þessu lengur. 

Ég býst við, að ástæða þess, að svo margir eru spenntir fyrir Novavax-bóluefninu, sé, að það er reist á hefðbundinni tækni, sem oft hefur verið notuð áður, en ekki nýtilkominni tækni, sem notuð er við gerð mRNA- og ferju-bóluefna, en fáanleg bóluefni hingað til í BNA og ESB hafa verið einskorðuð við þá flokka. Mörgum finnst meira öryggi að hefðbundinni tækni á þessu sviði.

Novavax-bóluefnið samanstendur af tvennu: Sars-CoV-2 broddpróteininu og hjálparefni (efni, sem setur ónæmiskerfi líkamans í viðbragðsstöðu gagnvart hættulegu aðkomuefni og setur þannig ónæmiskerfið í gang til að fást við broddpróteinið).  Í stað þess að sprauta genatæknilegri forskrift í æð til að fá frumur til að framleiða broddprótein veirunnar sjálfar (eins og á við um fyrri 4 samþykkt bóluefni) er broddpróteininu sprautað inn beint.  

Fyrsta landið til að viðurkenna Novavax-bóluefnið var Indónesía, sem samþykkti það til notkunar í nóvember [2021].  Það þýðir, að engin langtíma eftirfylgd almennrar notkunar hefur átt sér stað enn þá.  Allt, sem við höfum í hendi, eru bráðabirgða niðurstöður slembivalsrannsókna.  Það þýðir, að við höfum enn enga hugmynd um sjaldgæf aukaáhrif og munum ekki hafa enn mánuðum saman.  Nokkrar milljónir manna höfðu þegar fengið AstraZeneca-bóluefnið [ferjubóluefni] áður en yfirvöldum varð ljóst, að það gat valdið alvarlegum blóðtöppum, og milljónir manna höfðu einnig fengið Moderna- og Pfizer-bóluefnin [mRNA-bóluefni] áður en ljóst varð, að þau geta valdið hjartavöðvabólgu.  Að þessum varnagla slegnum skulum við nú athuga, hvað bráðabirgða niðurstöður slembivalsrannsókna færa okkur.

Fyrstu rannsóknarniðurstöður um Novavax-bóluefnið birtust í "The New England Journal of Medicine" í maí [2021]. Með slembivali var 4387 manneskjum í Suður-Afríku gefið annaðhvort bóluefnið eða saltvatnslyfleysa. Tilraunin var gerð á lokamánuðum ársins 2020, þegar beta-afbrigðið var ríkjandi í Suður-Afríku.  Eins og í fyrri covid-bóluefnarannsóknum, var ætlunin með rannsókninni að komast að getu bóluefnisins til að koma í veg fyrir smit með einkennum, sem voru skilgreind sem covid-19 lík sjúkdómseinkenni að viðbættu jákvæðu covid-prófi.

Meðalaldur þátttakenda var 32 ár og viðvarandi sjúkdómseinkenni voru sjaldgæf, svo að þetta var hópur í lítilli hættu á alvarlegum sjúkdómi.  Þegar þessi staðreynd er tengd tiltölulega fámennum hópi þátttakenda (fyrir bóluefnisrannsókn), var enginn möguleiki á, að rannsóknin gæti gefið nokkuð nytsemlegt til kynna um getu bóluefnisins til að koma í veg fyrir alvarlegan sjúkdóm.  Þannig var þetta í raun tilraun til að komast að raun um getu Novavax-bóluefnisins við að hindra venjulegt kvef í heilbrigðu ungu fólki.

Kíkjum nú á niðurstöðurnar:

Eins og í fyrri birtum bóluefnarannsóknum, voru gögn um skilvirknina birt aðeins 2 mánuðum eftir sprautun.  Við tveggja mánaða mörkin höfðu 15 bóluefnisþegar sýnt einkenni covid-19 í samanburði við 29 lyfleysuþega.  Þetta gefur hlutfallslega áhættuminnkun 49 % gagnvart beta-afbrigðinu 2 mánuðum eftir bólusetningu, sem veldur vonbrigðum.  Þetta er undir 50 % áhættuminnkuninni, sem eftirlitsaðilar setja sem lágmark til samþykktar bóluefnis.

Þetta veldur enn meiri vonbrigðum, þegar haft er í huga, að skilvirkni varnarinnar gegn smitum með einkennum nær líklega hámarki 2 mánuðum frá bólusetningu og fellur síðan hratt - þetta er mynztur, sem sést á öllum öðrum samþykktum covid-bóluefnum, og það er mjög líklegt, að hið sama eigi við um þetta bóluefni. 

Ennfremur, beta-afbrigðið er löngu horfið.  Hin samþykktu bóluefnin virðast hafa litla eða enga getu til að hindra smit af núverandi ríkjandi afbrigði, ómíkron (þótt þau virðist enn hafa verulega getu til að milda einkennin). Hér í Svíþjóð er fólk jafnlíklegt til að smitast af C-19, hvort sem það hefur verið bólusett eða ekki,  en það eru enn mun minni líkindi á að lenda í gjörgæzlu vegna alvarlegs C-19, ef fólk hefur verið bólusett.  Það er engin ástæða til að halda, að eitthvað sé öðruvísi með þetta bóluefni. 

Höldum áfram og lítum á öryggishliðina.  Öryggisgögn voru einvörðungu birt fyrir undirhóp sjúklinga og þá aðeins fyrir fyrstu 35 dagana eftir bólusetningu með fyrsta skammti.  Það litla, sem þarna var þó, virkaði ekki uppörvandi.  Það voru tvöfalt fleiri alvarleg sjúkdómstilvik, sem þörfnuðust læknismeðhöndlunar, í hópi bólusettra en óbólusettra (13 á móti 6), og tvöfalt fleiri bólusettir með mjög alvarleg einkenni í hópi bólusettra en óbólusettra (2 á móti 1).  Til að gæta þó sanngirni verður að geta þess, að sjúklingafjöldinn er allt of lítill til að gera það kleift að draga nokkrar ályktanir  um öryggið á grundvelli þessara takmörkuðu gagna, svo að við bíðum með að kveða upp dóm. 

Snúum okkur að annarri rannsókninni í röðinni, sem birt var í "The New England Journal of Medicine" í september [2021].  Þetta var mun stærri rannsókn en sú fyrsta með 15´187 manns á Bretlandi, sem með slembivali fengu annaðhvort Novavax eða saltvatnslyfleysu.Eins og við fyrri rannsókn var verið að athuga getu bóluefnisins til að koma í veg veg fyrir smit með einkennum.  Rannsóknin stóða yfir frá síðla 2020 þar til snemma árs 2021 á tíma, þegar alfa-afbrigðið var ríkjandi, svo að niðurstöður hennar eiga aðallega við um það afbrigði.  Af þátttakendum voru 45 % haldnir sjúkleika, sem mundi geta leitt yfir þá alvarlegan sjúkdóm, og meðalaldur þátttakenda var 56 ár. 

Hver varð svo niðurstaðan ?

Á meðal þátttakenda, sem fengur 2 skammta af bóluefninu, voru 96 C-19 smit í lyfleysuhópnum, en aðeins 10 í bóluefnishópnum á 3 mánaða tímabili eftir seinni sprautuna.  Þetta gefur skilvirkni á fyrstu mánuðunum upp á 90 %, sem er svipað og í Moderna- og Pfizer-bóluefnarannsóknunum.  Einn endaði á spítala vegna C-19 í lyfleysuhópnum, en enginn í bóluefnahópnum - svo að því miður aftur voru ekki nægilega margar sjúkrahússinnlagnir, til að hægt væri að segja nokkuð um getu bóluefnisins til að hindra alvarleg veikindi (þó er nokkuð ljóst af þessari rannsókn, að jafnvel í tilviki fólks í hópi með tiltölulega mikla áhættu er heildaráhætta sjúkrahússinnlagnar vegna C-19 lítil - af 96 manns í lyfleysuhópinum, sem fengu C-19, þarfnaðist aðeins einn innlagnar á sjúkrahús. 

Snúum okkur nú að örygginu.  Öryggisgögn eru aðeins fáanleg fyrir tímabilið frá 1. sprautu þar til 28 dögum eftir seinni sprautu, svo að við vitum ekkert um langtíma áhrifin, en á þessum tíma voru engin merki um alvarlegt heilsutjón af völdum bólusetninganna.  Það voru þó 44 alvarleg slæm tilvik í bólusetningarhópnum, og 44 alvarleg slæm tilvik í lyfleysuhópnum. Einn í bólusetningarhópnum veiktist af hjartavöðvabólgu þremur dögum eftir seinni skammtinn, sem veitir vísbendingu um, að Novavax geti valdið hjartavöðvabólgu, alveg eins og Pfizer- og Moderna-bóluefnin gera. 

Snúum okkur þá að lokarannsókninni, sem birtist í "The New England Journal of Medicine" í desember [2021]. Hún var gerð í BNA og Mexíkó fyrri hluta árs 2021.  Eins og í áður greindri rannsókn, eiga niðurstöðurnar aðallega við alfa-afbrigðið.  29´949 þátttakendur voru slembivaldir fyrir annaðhvort Novavax-bóluefnið eða saltlausnarlyfleysu.  Eins og í fyrri rannsóknunum tveimur var ætlunin að komast að, hvort bóluefnið kæmi í veg fyrir smit með einkennum og þau aftur skilgreind sem kunnugleg einkenni um C-19 auk jákvæðrar PCR-greiningar.  Miðtölualdur þátttakenda var 47 ár, og 52 % þeirra voru haldnir sjúkleika, sem gæti valdið þeim alvarlegri sjúkdómi en ella, ef þeir veiktust af C-19.

Hverjar voru þá niðurstöðurnar ?

Að 70 dögum liðnum frá seinni sprautu höfðu 0,8 % lyfleysuhópsins greinzt með C-19, en aðeins 0,1 % bóluefnahópsins.  Þetta gefur hlutfallslega áhættuminnkun 90 %, sem er sambærilegt fyrri athugun.  Því miður voru engar upplýsingar veittar um sjúkrahússinnlagnir, sem ég býst við að þýði, að af þessum 29´949 þátttakendum hafi enginn þarfnazt sjúkrahússþjónustu vegna C-19, þannig að eins og í fyrri tilvikum er ómögulegt að segja til um, hvort bólusetningin dregur markvert úr sjúkrahússinnlögnum.

Að 28 dögum liðnum frá annarri sprautu höfðu 0,9 % þátttakenda í bóluefnishópnum orðið fyrir alvarlegum sjúkleika í samanburði við 1,0 % þátttakenda í lyfleysuhópnum.  Það er uppörvandi. 

Jæja, tökum þetta saman.  Hvaða ályktanir getum við dregið af niðurstöðum þessara athugana ?

Í fyrsta lagi verndaði bóluefnið fólk með skilvirkum hætti gegn sýkingu af alfa-afbrigði C-19 með einkennum 2-3 mánuðum eftir bólusetningu (sem auðvitað segir okkur ekkert um verndarskilvirkni bólusetningarinnar 6 mánuðum eða ári eftir sprautun).  Þessar upplýsingar eru nú að mestu einvörðungu af sögulegu tagi, þar sem alfa er löngu horfið, og við lifum á skeiði ómíkron.  Ef Novavax-bóluefnið er svipað að verndaráhrifum og bóluefnin 4, sem áður hafa verið samþykkt, þá er það líklega gagnslaust við að hindra smit af ómíkron. 

Í öðru lagi er ómögulegt út frá þessum bóluefnisprófunum að ákvarða, hvort Novavax-bóluefnið dregur eitthvað úr hættu á þörf á sjúkrahússinnlögnum vegna C-19, af þeirri einföldu ástæðu, að ekki varð nægilega mikið um sjúkrahússinnlagnir þátttakendanna.  Að því sögðu gizka ég á, að bóluefnið verndi e.t.v. í einhverjum mæli gegn þörf á sjúkrahússinnlögnum og vist á gjörgæzlu, eins og hin samþykktu bóluefnin gera. Í raun gerir þetta bóluefni hið sama og hin - veldur ónæmisviðbragði við broddpróteininu, sem fannst í upphaflega Wuhan-afbrigðinu, og heildarniðurstöðum prófananna svipar mjög til prófunarniðurstaðna fyrir Moderna- og Pfizer-bóluefnin. 

Í heildina benda gögnin til góðs öryggis bóluefnisins, með jafnvægi á milli bóluefnishóps og lyfleysuhóps varðandi alvarleg slæm tilvik af öðrum toga en C-19. Sjaldgæfar aukaverkanir koma þó ekki í ljós í slembiúrvalsathugunum með aðeins nokkur þúsund þátttakendum. Til að komast að þeim er langtíma eftirfylgd miklu stærra þýðis nauðsynlegt.  Það er núna ómögulegt að vita, hvort Novavax-bóluefnið getur valdið hjartavöðvabólgu, eins og mRNA-bóluefnin, eða blóðtappa, eins og ferjubóluefnin, eða einhverjum allt öðrum slæmum aukaverkunum.  Núna er þess vegna ógerlegt að kveða upp úr með það, hvort þetta bóluefni er öruggara, síður öruggt eða öryggislega jafngilt þegar samþykktum bóluefnum."   

 Þótt bóluefnið, sem hér var til umfjöllunar, sé annarrar gerðar en bóluefnin, sem notuð hafa verið á Íslandi gegn C-19, á það sammerkt með þeim að vera úrelt, þ.e. það gagnast ekki gegn ómíkron-afbrigðinu og endingin gagnvart vernd gegn alvarlegum veikindum er mjög léleg, og alvarleg sjúkdómseinkenni eru mjög sjaldgæf af völdum ómíkron.  Ofuráherzla íslenzkra yfirvalda á bólusetningar gegn ómíkron, einnig bólusetningar barna, er óskiljanleg og felur í sér sóun opinbers fjár og tíma fólks, svo að ekki sé minnzt á óþarfa töku áhættu með heilsufar, einkum ungs fólks (undir fertugu).   

 

 

 

 

Svíþjóð er enn fyrirmynd á vissum sviðum

Hrollvekjandi eru ógnartíðindi af glæpagengjum í sumum sænskum borgum, sem sýna, að sænska samfélagið er ekki lengur samstöðusamfélag, eins og það var, þegar Svíar voru einsleit þjóð með eina þjóðmenningu eða kannski tvær (Samar í Lapplandi).  Fjölmenningarsamfélagið  hefur fyrir löngu leitt til innri baráttu og togstreitu ólíkra menningarhópa.  Trúarhópar leitast við að viðhalda forneskjulegum venjum og siðum úr átthögum sínum, sem fáa grunaði, að yrðu lífseig í Svíþjóð, þegar þessum innflytjendum og flóttamönnum var hleypt inn í landið, en annað kom á daginn, og þess vegna er fjandinn laus.  Það gildir enn hið fornkveðna, er Þingeyingurinn Þorgeir Ljósvetningagoði kvað upp úr með á Alþingi á Þingvöllum 999-1000, að ef vér slítum í sundur lögin, þá munum vér og slíta  friðinn.

Í sóttvörnum gegn C-19 fárinu, sem með ómíkron hefur breytzt úr lungnabólgu í hálsbólgu, hafa Svíar að mörgu leyti fetað sínar eigin brautir með vægari samkomutakmörkunum og rekstrarhömlum en aðrir, svo að frelsisskerðingar fólks hafa verið þar minni en víðast annars staðar, sem og kostnaður atvinnulífs og hins opinbera. Dauðsföll voru samt færri í Svíþjóð en í mörgum löndum, sem beittu íþyngjandi hömlum, enda náðist lýðónæmi strax vorið 2021. Strangar opinberar sóttvarnarhömlur á Íslandi og annars staðar missa marks gegn háum smitstuðli ómíkron og minnka þar af leiðandi álagið á heilbrigðiskerfið sáralítið, ef nokkuð.  Það er ekki hægt að hemja vatnsflóð með stíflubúti. 

Dánarhlutfall Svía af völdum C-19 er lægra en í meira en 50 löndum, þar sem beitt var meiri opinberum sóttvarnaraðgerðum en í Svíþjóð.  Segir það ekki töluverða sögu um vanhugsaðan grundvöll opinberra sóttvarnaraðgerða gegn pest á borð við C-19.

Heimurinn brást illa við sóttvarnarhugmyndafræði Svía og fordæmdi landið og sóttvarnarlækni þess, Anders Tegnell. Aflokunarfólk spáði Svíum hörmungum, en dánarhlutfallið sýnir Svía komast betur af en þá, sem beittir voru langvarandi aflokunum og öðrum frelsissviptandi úræðum forsjárhyggjunnar.  

Anders Tegnell fékk aftökuhótanir frá almenningi og var hæddur af stéttarsystkinum. Hann var fordæmdur af fjölmiðlum á borð við Time Magazine, New York Times, The Guardian, Focus, La Republica, CNN, BBC o.fl.  Á hvaða vegferð eru flestir fjölmiðlamenn eiginlega í þessum faraldri ?  Þeir vöruðu við hörmungum af stefnu Tegnells.  Það gerðu líka norsku Aftenposten og Dagens Næringsliv, hvattir áfram af ritstjórnum og sjálfskipuðum sérfræðingum í NRK (norska RÚV) og TV2. Eru afleiðingar þess að kynda undir fjöldamóðursýki í þjóðfélögunum aðeins fáum fjölmiðlamönnum ljósar ? 

Væri Svíþjóð eitt af ríkjum Bandaríkjanna, mundu Svíar veru með 3. lægsta dánarhlutfallið í BNA. Svíar fylgdu aðeins hefðbundnum vestrænum ráðum gagnvart smitsjúkdómum.

Svíþjóð fylgdi ekki Kína.  Svíar fóru hefðbundnar leiðir, sem heilbrigðisstarfsfólk hefur farið til að fást við smit.  Svíar lögðust ekki í þjóðfélagslega tilraunastarfsemi.  Það gerðu hins vegar flestir hinna með því að setja í gang óreyndar, frelsisskerðandi aðgerðir í sögulegri þjóðfélagstilraun, sem spannaði allan heiminn.  Þetta var gert án vísindalegrar kostnaðar- og ábatagreiningar og kom eins og skrattinn úr sauðaleggnum frá Kína.

Svíþjóð hefur náð betri árangri en ýmis lönd, sem beitt hafa aflokunum að hætti Kínverja.

Með bráðum 2ára reynslu og gögn um 21 mánaðar skeið frá 50 löndum, er myndin að skýrast.  S.k. samfélagsnýsköpun með óreyndum aðgerðum er dýrkeypt.  Dánarhlutfall sýnir, að Svíar hafa komið betur út úr Kófinu en þjóðir, sem beitt hafa langvinnum aflokunum og öðrum íþyngjandi aðgerðum.

Samkvæmt opinberu talnayfirliti Eurostat eru Bretland, BNA, Pólland, Tékkland, Slóvakía, Ungverjaland, Spánn, Argentína og Belgía með hærra dánarhlutfall af C-19 en Svíþjóð.  Í nóvember 2021 voru 50 lönd með hærra dánarhlutfall en Svíþjóð vegna C-19.  Tölur fyrsta árs Kófsins, 2020, sem þótti ganga brösuglega í Svíþjóð, setja þó Svía í 21. sæti af 31 landi, sem Eurostat sýnir um dánarhlutfall af völdum C-19.  Borin saman við 50 ríki BNA, er Svíþjóð með þriðja lægsta dánarhlutfallið.  

Samkvæmt Worldometer var dánarhlutfall í % af íbúafjölda í 9 löndum febrúar 2020-nóvember 2021 (Ísland til 12.01.2022) eftirfarandi:

1. Tanzanía                     0,001
2. Rúanda                       0,010
3. Ísland                       0,011
4. Indland                      0,033
5. Ísrael                       0,087
6. Svíþjóð                      0,148
7. Úkraína                      0,182
8. Bretland                     0,209
9. Ítalía                       0,220
10. Bandaríkin                   0,238

Athygli vekur, að lítt bólusettar Afríkuþjóðir eru með lægsta dánarhlutfallið.  Talið er, að á Indlandi og í Svíþjóð hafi myndazt hjarðónæmi veturinn 2021, svo að þessi lönd sluppu að mestu við smit haustið 2021, og það er ekki fyrr en nú með ómíkrón-afbrigðinu, að smitum tekur að fjölga, en þau eru þó enn tiltölulega færri í Svíþjóð en á Íslandi. Athygli vekur einnig, að Ísraelar, sem fyrstir urðu til að bólusetja sína þjóð, eru samt með hærra dánarhlutfall en Ísland og Indland. 

Ísland kemur alveg sérstaklega vel út í þessum samanburði, sem gæti stafað af tiltölulega litlum tóbaksreykingum landsmanna, hreinu lofti og tiltölulega dreifðri byggðl ásamt tiltölulega lágum meðalaldri þjóðarinnar.  Ef litið er til Svíþjóðar, er ekki líklegt, að samkomutakmarkanir og rekstrarhömlur í sóttvarnarskyni hafi bjargað mörgum mannslífum á Íslandi, og sízt af öllu getur slíkt átt við veirusjúkdóm með dreifingarstuðul ómíkrón, sem augljóslega er alls staðar í þjóðfélaginu. Það yrði að stöðva samfélagið til að hemja faraldurinn, en til þess er alls engin ástæða, þegar hálsbólga á í hlut.  

Áfengisbannið í BNA var líka tilraun.

Söguleg tilraun: 17. janúar 1920 gekk í gildi algert bann við sölu áfengis í BNA.  Það var stærsta þjóðfélagslega tilraunin fram að því, ef bylting bolsévika og alræði öreiganna í Rússlandi er undanskilin.  Árið eftir mótmæltu 20 þús. manns banninu á götum Nýju Jórvíkur.  Mótmælendurnir litu á bannið sem gerræðislega skerðingu persónulegs frelsis.  Bannið leiddi til útbreiddra átaka og glæpa, en var þó ekki afnumið fyrr en 1933.  Þótt flestir séu sammála um, að tilraunin hafi mistekizt gjörsamlega, stendur hún þó í huga forræðishyggjufólks sem "eðaltilraun í góðum tilgangi". 

Nú horfa landsmenn upp á sóttvarnarlækni í hlutverki don Kíkóta berjast við vindmyllur.  Þar er átt við máttvana, en rándýrar opinberar sóttvarnarráðstafanir að undirlagi hans á formi endalausra skimana, rakninga, sóttkvía og einangrunar að ógleymdum 4 farsóttarsjúkrahúsum; allt í því skyni að hemja hálsbólgu með óvenju háan smitstuðul. Dánarhlutfallið á Íslandi af völdum kórónuveirunnar er svo lágt, að látnir af hennar völdum eru aðeins um 1 % af fjölda látinna af öðrum völdum, og eru dauðsföll þó skráð á C-19, þótt aðrir sjúkdómar hafi komið við sögu.  Þegar um jafnbráðsmitandi veiru er að ræða og ómíkron, geta einstaka lokanir og samkomutakmarkanir ekki hamlað framrás veirunnar sem neinu nemur. 

Hið athyglisverða er, að opinberar sóttvarnarráðstafanir eru framkvæmdar með sams konar röksemdafærslu og aðferðum í lýðræðisríkjum og einræðisríkjum.  Þetta er alvarlegt umhugsunarefni fyrir Vesturlönd.

Nú er heimurinn allur í þjóðfélagstilraun með sams konar höft á frelsi fólks og mannréttindi og í sama göfuga augnamiðinu að bjarga mannslífum.  Löggjafinn verður að fjalla af alvöru og vandvirkni um það til hvaða ráðstafana framkvæmdavaldinu er heimilt að grípa við mismunandi aðstæður án þess að fá til þess sérstaka heimild frá löggjafanum.  Það hefur komið í ljós, að embættismönnum og ráðherrum hættir mjög til að fara offari í ráðstöfunum sínum.  Það gengur ekki að setja heilt þjóðfélag í spennitreyju í nafni heilbrigðiskerfisins, þegar búið er að bólusetja yfir 90 % þjóðarinnar gegn sjúkdóminum og hann er jafnvægur og raunin er með ríkjandi afbrigði þessarar kórónuveiru. 

Fjöldi óháðra sérfræðinga og heilbrigðisstarfsmanna lýsa að vísu bólusetningunum sem viðamestu læknisfræðilegu tilraun sögunnar.  Hún er framkvæmd með bráðabirgða genatækni, sem á skömmum tíma hefur kostað tugþúsundir manna lífið. Heilsufarslegar langtíma afleiðingar bólusetninganna, t.d. á ónæmiskerfi líkamans, eru óþekktar.  Astrid Stuckelberger, læknir, rannsakandi og uppeldisfræðingur, sem í mörg ár hefur unnið við að hemja sjúkdómsfaraldra, sagði við norska miðilinn hemali: - Opinberar tölur frá BNA sýna, að aukaverkanir kórónu-bóluefnanna fram að þessu eru þrisvar sinnum fleiri en summan af aukaverkunum bólusetninga síðastliðin 35 ár. - Þetta er grátlegt í ljósi haldleysis þessara sömu bóluefna.  Hafa lyfjafyrirtækin gefið mannkyninu langt nef og samtímis haft það að féþúfu ?

Svíar gerðu ekki þjóðfélagstilraun, en það gerðu hinir. Fyrir vikið hefur verið reynt að setja Svíþjóð og sóttvarnarlækninn Tegnell í slæmt ljós.

Smitsérfræðingar, örverufræðingar og faraldursfræðingar, í Svíþjóð og annars staðar, töldu, að frelsið, sem Svíar urðu aðnjótandi í Kófinu, yrði þeim dýrkeypt.  Fræðimenn við Uppsalaháskóla, Karólínska sjúkrahúsið og Konunglega tækniháskólann í Stokkhólmi notuðu tölvutæk líkön til að reikna út, að 96 þúsund Svíar myndu deyja sumarið 2020 (stærðargráðuvilla). Á alþjóða vettvangi spáðu fræðimenn við Imperial College, John Hopkins og fleiri háskóla, að milljónir íbúa Bretlands og BNA mundu deyja af völdum hinnar "nýju og óþekktu" veiru á árinu 2020. 

Þrátt fyrir þessar dómsdagsspár má marka af þremur greinum eftir faraldursfræðinginn og tölfræðinginn John Ioannidis við Stamford University, að á heimsvísu varð dánarhlutfallið ekki hærra árið 2020 en árin á undan. Það hefur verið útskýrt þannig, að faraldurinn hafi lagzt þyngst á þá, sem áttu stutt eftir, og flensur hafi ekki náð sér á strik, en árlega deyr viðkvæmt fólk úr lungnabólgu.  Til hvers var verið að skjóta lýðnum skelk í bringu ?  Það er ekki fallega gert.

Útreikningar spálíkana um smit mynda ekki góðan grundvöll fyrir ákvarðanatöku um sóttvarnaraðgerðir.

Lærdómar ?  Fólk er flóknara fyrirbæri en þjóðfélagsleg nýsköpun ræður við.  

Veirulíkön, reist á kenningum um smitdreifingu, eru mjög óáreiðanleg og ónothæf sem grundvöllur fyrir íþyngjandi inngrip í líf fólks.  Nokkrir óháðir fræðimenn, eins og dr Stephan Lanke, fullyrða, að líkönin séu reist á úreltri og rangri smitkenningu, sem rakin er aftur til Luis Pasteur á 9. áratug 19. aldar (um 130 ára).

Annar lærdómur er , að frelsið kostar.  Frjálst samfélag veltur á einstaklingum, eins og Tegnell, sem hafa þrek til að ganga undir það jarðarmen að standa gegn valdsæknum valdhöfum ríkisvaldsins og fordæmingu margra, jafnvel almennings, ef búið er að kynda undir ótta í samfélaginu við hinn ósýnilega og jafnvel lítt þekkta óvin.  

    

 

     

 

 

 

 

Covid: bólusetning borin saman við áhættu veikinda af völdum hjartavöðvabólgu

Sænski læknirinn Sebastian Rushworth birti á vefsetri sínu 09.01.2022 umfjöllun um viðamikla enska rannsókn, sem leiddi í ljós með óyggjandi hætti, að áhætta fólks undir fertugu af að veikjast af hjartavöðvabólgu eykst svo mikið eftir bólusetningu með mRNA-efnunum, að ekki er læknisfræðilegur grundvöllur fyrir þessum bólusetningum í ljósi tiltölulega vægra veikinda af sjúkdóminum, C-19, einkum nýjasta afbrigðinu, ómíkron. 

Þar að auki hefur nú verið sýnt fram á, sbr Morgunblaðsgrein Jóhannesar Loftssonar, "Ekki hlýða Víði", að mRNA-bóluefnin virka ekki gegn ómíkron-afbrigðinu, enda hefur lyfjaiðnaðurinn boðað nýtt bóluefni gegn því í marz 2022, en þá verður víðast hvar, einnig hérlendis, komið hjarðónæmi gegn því. Það munar mjög lítið um samkomutakmarkanir og rekstrarhömlur stjórnvalda, þegar smitstuðullinn er jafnhár og raunin er með ómíkron.  Rakning og sóttkví fólks, sem ekki hefur verið greint jákvætt og er án einkenna, á ekki lengur við. Nú hefst grein Sebastians Rushworth í þýðingu höfundar þessa vefseturs:

"Það hefur verið ljóst um hríð, að Pfizer og Moderna bóluefnin valda hjartavöðvabólgu. Það, sem samt hefur verið óljóst, er, hvort hættan á hjartavöðvabólgu eftir bólusetningu er meiri en eftir smit [af C-19].  Ef áhættan í kjölfar smits er jafnvel meiri en í kjölfar bólusetningar, þá getur verið fram komin nokkuð góð ástæða fyrir því að hafa ekki áhyggjur af hjartavöðvabólgu, sem bólusetningin veldur að því gefnu, að nánast allir óbólusettir munu fyrr eða síðar fá covid og verða þannig fyrir áhættu af eftir-smits hjartavöðvabólgu. 

Ef hins vegar áhættan er meiri eftir bólusetningu, þá þarf að fara í nákvæmara áhættumat. Fyrir þá stóru hópa þýðisins, sem geta búizt við hverfandi lítilli hættu fyrir sig af covid-19 (í grundvallaratriðum allir undir fertugu, sem eru ekki í yfirþyngd og ekki með undirliggjandi heilsufarslega veikleika), væri jafnvel aðeins lítil hætta á alvarlegum sjúkdómi af völdum bólusetningar nóg til að metaskálarnar yrðu þyngri þeim megin, að rétt væri að sleppa þessum bólusetningum.  

Enginn skyldi fara í grafgötur um það, að hjartavöðvabólga er alvarlegur sjúkdómur.  Upp á  síðkastið hef ég oft heyrt þessa setningu: "en hjartavöðvabólga vegna covid-bóluefnanna er væg !". Fyrir covid hafði ég aldrei heyrt um væga hjartavöðvabólgu.  Fyrir covid var hjartavöðvabólga alltaf talin alvarlegur sjúkdómur.  Það, sem fólk á við með þessari yrðingu, er, að sjúklingar lagðir inn á sjúkrahús með hjartavöðvabólgu stuttu eftir bólusetningu, geta vanalega farið heim eftir nokkra daga og enda sjaldan á gjörgæzludeild.  Þetta má til sanns vegar færa.  

Við segjum samt ekki, að flest hjartaáföll séu "væg", bara af því að þau verði ekki til innlagnar á gjörgæzludeild og bara af því að sjúklingurinn er venjulega útskrifaður af spítalanum innan viku. Hjartaáfall er hjartaáfall og er í sjálfu sér alvarlegt.  Hið sama á við um hjartavöðvabólgu.  Hjartavöðvarnir eru ekki mjög hæfir til viðgerða á sjálfum sér, og núna er ómögulegt að vita í hversu miklum mæli hjartavöðvabólga af völdum bóluefnis eykur áhættu sjúklingsins á að verða í framtíðinni fyrir alvarlegum langvarandi einkennum á borð við stöðuga hjartveiki eða gáttatif. 

Þannig er hjartavöðvabólga alltaf alvarleg án tillits til, hvort sjúklingurinn lendir í gjörgæzlu eður ei, og við þurfum að vita, hvort líkindi á hjartavöðvabólgu af völdum bóluefnanna eru meiri en líkindi á hjartavöðvabólgu af völdum smits [C-19].

Sem betur fer var nýlega birt rannsóknarskýrsla í "Nature Medicine", sem hjálpar okkur við að svara þessari spurningu af einhverju viti.  Það, sem rannsakendurnir gerðu, var að safna gögnum um alla yfir 16 ára aldri, sem voru bólusettir gegn covid-19 í desember 2020-ágúst 2021.  Þetta reyndust vera um 40 milljón manns (meira en helmingur brezku þjóðarinnar). Fyrir þetta risastóra þýði var gögnum síðan safnað um tilvik hjartavöðvabólgu og jákvæð covid-próf.  8 % af þessum 40 M greindust smitaðir af covid-19 á rannsóknartímabilinu.  Fyrirætlun rannsóknarinnar var að meta áhættu hjartavöðvabólgu innan 28 daga frá bólusetningu í samanburði við hjartavöðvabólgu eftir smit, og að setja þetta í samhengi við bakgrunnsupplýsingar um hjartavöðvabólgu.

Það er einn hængur á að taka tölur úr þessari rannsókn, eins og þær koma fyrir af skepnunni, og hann er sá, að í rannsókninni var notazt við fjölda greindra sem mælikvarða á covid-smitaða.  Við vitum hins vegar, að allt að helmingur covid-sýkinga er einkennalaus, og þar að auki er óþekktur fjöldi fólks, sem fær einkenni, en lætur hjá líða að fara í greiningu.  Þannig er raunfjöldi smita líklega a.m.k. tvöfaldur fjöldi greindra.  Þetta gefur ósanngjarnan samanburð við bólusetningarnar, því að vitað er um alla, sem eru sprautaðir.  Það eru ekki margir, sem hafa verið sprautaðir á laun og ekki skráðir.  Þannig þarf a.m.k. að helminga hlutfall tilvika hjartavöðvabólgu af greindum til að nálgast rétt hlutfall.

Jæja, þá að niðurstöðunum:

Það fyrsta, sem mikilvægt er að gaumgæfa, er, að hættan á hjartavöðvabólgu eftir bólusetningu í samanburði við hjartavöðvabólgu eftir smit, er, að tíðni hjartavöðvabólgu er gríðarlega háð aldri bólusettra.  Fyrir aldurshópa yfir 40 sáust alls engin merki um, að bólusetningar ykju þessa tíðni.  Jákvæð covid-19 greining á hinn bóginn jók líkindin 12-falt fyrir eldri en 40.  Þannig var áhætta fólks eldra en 40 á að fá hjartavöðvabólgu eftir smit miklu meiri en hættan á slíku eftir bólusetningu. 

 

Hins vegar var áhætta fólks 16-40 ára allt önnur.  Í þessum hópi jókst hættan á hjartavöðvabólgu innan 28 daga eftir jákvæða greiningu covid-19 "aðeins" ferfalt, og áhættan eftir fyrsta skammt af Moderna bóluefninu jókst nú ferfalt. 

Munum nú, að covid-prófin ná sennilega aðeins helmingi smitaðra í mesta lagi, svo að raunveruleg áhættuaukning eftir smit er nær því að vera tvöföld, en ekki fjórföld.  Með öðrum orðum þá veldur fyrsti skammtur af Pfizer-bóluefninu nokkurn veginn sömu tíðni hjartavöðvabólgu og sýkingin sjálf, en fyrsti skammtur af Moderna-bóluefninu veldur gróflega tvöfaldri tíðni á við sýkinguna sjálfa. 

Jæja, snúum okkur þá að annarri bólusetningunni í röðinni [í upphafi bólusetninga gegn C-19 nefndur seinni skammtur-innsk. BJo].  Annar skammtur af Pfizer-bóluefninu þrefaldaði hættuna á hjartavöðvabólgu, en af Moderna-bóluefninu 21-faldaðist áhættan.

Það er óhætt með vissu að álykta, að sú ákvörðun yfirvalda í mörgum Evrópulöndum fyrir nokkrum mánuðum að gera hlé á bólusetningum fólks undir 30 ára með Moderna, var viturleg.  Eitt er víst, að annar skammturinn af bæði Pfizer og Moderna eykur áhættuna verulega í samanburði við áhættuna af fyrsta skammtinum.  Þetta leiðir hugann að spurningunni, hversu viturlegt sé að ráðleggja fólki undir 40 þriðju sprautuna.  Það er rökrétt að halda, að 3. skammturinn muni auka hættuna á hjartavöðvabólgu enn frekar. [Ábyrgð yfirvalda á Íslandi er mikil, að hvetja alla niður að 16 ára aldri til 3. bólusetningarinnar með því að undanskilja þá einkennalausri sóttkví.  Það er einboðið að afnema alfarið regluna um sóttkví án einkenna - innsk. BJo.]  Það er ljóst af gögnum þessarar rannsóknar, að það er brattur aldurshnigull áhættu, þ.e. hættan á hjartavöðvabólgu eykst gríðarlega með lækkandi aldri.  Í raun var það svo fyrir yngsta hópinn (16-29 ára), að hættan á hjartavöðvabólgu jókst 74-falt eftir annan skammtinn af Moderna !

Með það í huga, að lækkandi aldur þýðir líka minnkandi hættu á slæmum afleiðingum covid (þ.m.t. minnkandi hætta á hjartavöðvabólgu eftir covid), er skynsamlegt að gera ráð fyrir ákveðnum aldri, þar sem skaði bólusetninganna verður meiri en gagnið.  Þar að auki eru fram komin sönnunargögn um, að með auknum fjölda bólusetningarskammta aukist hættan á hjartavöðvabólgu. Með þessar 2 staðreyndir í huga er það rökstudd skoðun mín, að "örvunarbólusetningar" ungs og heilsuhrausts fólks, og þá einkum barna, sé óviturlegt.  Auk þess hafa margir, ef ekki flestir, ungir fullorðnir, unglingar og börn, þegar fengið covid og hafa þar af leiðandi eins gott ónæmi gegn veirunni og mögulegt er að fá.  Þess vegna setja örvunarsprautur þessa hópa í hættu á að verða fyrir heilsutjóni án nokkurs mögulegs gagns.  Þegar gagnsemi bólusetninga er engin (núll), þá er öll áhætta, hversu lítil sem hún kann að vera, ósamþykkjanleg."

Harðvítugur áróður íslenzkra sóttvarnaryfirvalda fyrir bólusetningum barna og ungmenna virðist ekki vera reistur á beztu þekkingu á þessu sviði, eins og lesendum þessarar greinar Sebastians Rushworth ætti að verða ljóst, hafi þeir ekki þegar áttað sig á því eða a.m.k. rennt grun í það. Það verður að söðla um hið fyrsta áður en enn meira heilsutjón hlýzt af.  Bóluefnin, sem fram hafa komið gegn C-19 eru meingölluð og virka lítið sem ekkert gegn ómíkron-afbrigði SARS-CoV-2 veirunnar.  Þar sem afbrigðið veldur vægum einkennum hjá annars heilbrigðu fólki, eiga við rök Sebastians Rushworth um, að öll áhætta af bóluefnum sé óásættanleg. 

  

 

 

 

 

Plága ofríkis og ofverndar

Hérlendis hafa dauðsföll af völdum kórónuveirunnar illræmdu, SARS-CoV-2, verið afar fátíð í samanburði við flest önnur lönd eða um 1 % af heildarfjölda dauðsfalla á ári.  Til samanburðar deyja um 13-falt fleiri (meðaltal undanfarinna ára er 263) af völdum reykinga hérlendis. Samt eru reykingar hér fátíðar í samanburði við önnur lönd.  Sú staðreynd ásamt tiltölulega hreinu lofti, litlu þéttbýli og lágum meðalaldri þjóðarinnar á ásamt dugnaði og þrautseigju heilbrigðisstarfsfólks í ófullnægjandi aðstöðu þátt í, að dauðsföll af völdum veikinda af C-19 sjúkdóminum (SARS-CoV-2) eru einna fæst í heiminum á Íslandi í hlutfalli við mannfjölda. T.d. er fjöldi látinna í Bandaríkjunum af völdum C-19 tæplega 22 sinnum hærri í Bandaríkjunum í hlutfalli við mannfjölda. 

Um áramótin 2021/2022 höfðu rúmlega 27 k manns greinzt sjúkir af C-19, og voru þá 6,4 k sjúkir, á sjúkrahúsi voru 21 og í gjörgæzlu 6.  Summa nýgengis innanlands og á landamærum var 1847 og hafði aldrei verið svo há hérlendis.  Af þessu má áætla, að allt að 120 k manns hafi smitazt og að náttúrulegt ónæmi náist síðla í febrúar 2022, ef sóttvarnaryfirvöld leyfa pestinni, ómíkron afbrigðinu, sem lýsir sér í megindráttum sem hálsbólga, en er í mörgum tilvikum einkennalaus, að geisa í þjóðfélaginu nokkurn veginn óáreittri. 

Við þessar aðstæður eiga hvorki smitrakning né einkennalaus sóttkví við.  Ekki hefst undan í smitrakningunni og sóttkvíin veldur mjög miklum truflunum í atvinnulífinu og á stofnunum, ekki sízt á Landsspítalanum, þar sem mannekla var fyrir.  Þess má geta, að náttúrulegt ónæmi Svía, sem þeir voru búnir að ávinna sér á undan stökkbreytingunni yfir í ómíkron, virðist að mestu halda gagnvart þessu gjörbreytta afbrigði.  Smitum hefur fjölgað í Svíþjóð með ómíkron, en þar er samt engin bylgja.  

Nú stendur fyrir dyrum hjá sóttvarnaryfirvöldum að bjóða upp á almenna bólusetningu barna, 5-11 ára gamalla, í skólum landsins.  Þetta er óskiljanleg ráðstöfun í ljósi nánast einskis gagns og mikillar heilsufarsáhættu og kostnaðar.  Börnum verður yfirleitt lítið meint af pestinni, sem í hlut á, svo að hér er gengið óhóflega langt í ráðsmennskunni með heilbrigði barnanna, sérstaklega í ljósi grafalvarlegra aðvarana dr Róberts Mallone, sem mun vera aðalhöfundur mRNA-tækninnar (að eigin sögn). 

Hann segir í myndbandsávarpi, að mikilvæg líffæri barnanna á borð við heila, hjarta, æðakerfi og æxlunarfæri geti orðið fyrir óafturkræfum skaða af völdum bóluefnanna og ónæmiskerfi líkamans geti beðið hnekki. Það er ekki hægt að skella skollaeyrum við þessu og setja bara upp sauðarsvip. 

Þann 30. desember 2021 birtist alvarleg varúðargrein gegn þessum bólusetningum í Morgunblaðinu eftir sérfræðing í heimilislækningum, Guðmund Karl Snæbjörnsson, undir fyrirsögninni:

"Hvernig getum við gert það bezta fyrir börnin".

Þar sagði m.a.:

"Vernd bóluefnanna hefur verið klén, ef nokkur, eins og öllum ætti að vera orðið ljóst.  

Rannsóknir á milljónum barna í Evrópu hafa verið gerðar, á um 2 milljónum í Svíþjóð og enn fleirum í Þýzkalandi.  Í þeim öllum kemur skýrt fram, að mjög fá börn urðu alvarlega veik af Covid og engin dauðsföll [urðu]. Fjöldi rannsókna sýnir ótvírætt fram á, að afar sjaldgæft er, að börn veikist alvarlega af Covid og segja má, að andlát meðal þeirra séu engin (faraldsfræðilega séð).  Sænsk rannsókn Ludvigssons á 1´951´905 börnum í Svíþjóð á aldrinum 1-16 ára, sem sóttu skóla að mestu án nándartakmarkana eða notkunar andlitsgríma, sýndi engin dauðsföll hjá börnunum.  Þrátt fyrir að Svíþjóð hafi haldið leikskólum og grunnskólum sínum opnum, kom í ljós mjög lág tíðni alvarlegra Covid-19-einkenna hjá þessum börnum. 

Nýleg þýzk rannsókn, SARS CoV-2-KIDS, varðandi börn og unglinga, sem lagzt hafa inn á sjúkrahús í Þýzkalandi með annaðhvort SARS-CoV-2 eða PIMS-TS (Pediatric Inflammatory Multisystem Syndrome), sýndi, að ekkert barn á aldrinum 5-18 ára lézt."

 Niðurstöður umfangsmikilla rannsókna sýna sem sagt, að veiruafbrigðin delta og fyrirrennarar ollu litlum veikindum barna og urðu engum að fjörtjóni í þessum 2 löndum.  Þótt fleiri börn kunni að veikjast af ómíkron en áður á jafnlöngu skeiði, verða veikindin ekki alvarleg.  Börnin verða þannig síður en svo betur sett eftir bólusetningu en áður, en hættan á aukaverkunum er umtalsverð.  Í þessu ljósi er heldur ekki verjandi að nota börnin sem skjöld fyrir fullorðna, enda segir dr R. Mallone, að fullorðnum starfi engin hætta af smiti frá börnum.  

 "Verndin [frá bóluefnunum] er engin, en óvissa aukaverkana er nokkur.  Hver er ávinningurinn, ef aukaverkanirnar eru bara eftir."

"Hjarðónæmið bíður enn síns tíma, þótt 90 % þjóðarinnar séu að fullu tví- eða þrísprautuð, en vitað er núna, að bóluefnið virkar ekki gegn Ómíkron.  Ekki frekar en það gagnast Dönum, frændum okkar, þar sem flest Ómíkronsmitin virðast borin uppi af tví- og þrísprautuðum einstaklingum undir fertugu. Nú er ekki verið að ræða skaðsemi bólulyfjanna til lengri eða skemmri tíma, sem eðlilega hefur ekkert verið rannsakað; það bíður enn þá niðurstaðna rannsókna." 

Læknirinn hefur á réttu að standa.  Vernd bóluefnanna er engin gegn ómíkron-afbrigðinu, sem er orðið æði ólíkt upphaflegu kórónuveirunni erfðalega séð, þ.m.t. hið alræmda broddprótein.  Sóttvarnaryfirvöld rembast eins og rjúpan við staurinn með velþóknun  lyfjaframleiðendanna að reyna að telja landsmönnum trú um hið þveröfuga. 

"Svo miklar hafa stökkbreytingarnar orðið, að nýju bóluefnin virka ekki lengur, né virðast þau vernda þá, sem hafa fengið Covid áður eða verið meðhöndlaðir með einstofna mótefnum (monoclonal antibodies)."  

Ekki er víst, að náttúrulegt ónæmi sé jafnhaldlítið og bóluefnin, því að ný bylgja hefur ekki risið, þar sem náttúrulegu ónæmi hafði verið náð, t.d. í Svíþjóð.  Þá getur vel verið um falska jákvæða greiningu á smiti að ræða, því að greiningartæknin er ekki nákvæm, og sýktir af ómíkron hafi þannig aldrei áður veikzt af SARS-CoV-2, þótt PCR-próf hafi reynzt jákvætt.  

Síðan kom ákall til foreldra um að hugsa sitt ráð tvisvar áður en þau samþykkja bólusetningu barna sinna:

"Ef barnið mitt hefur litla sem enga áhættu af Covid; enga áhættu alvarlegra afleiðinga sjúkdóms eða dauða; engan ávinning af bólusetningu, en mögulegan skaða til skamms tíma, til lengri tíma hugsanlegan skaða vegna óþekktra skaðlegra afleiðinga af bólusetningunni:  Hvers vegna ætti ég þá að vera að útsetja barnið mitt fyrir óþarfa áhættu með þessari bólusetningu ? 

Morgunblaðið er skeleggur málsvari sjálfstæðrar og gagnrýninnar hugsunar, sem reist er á þekkingu á viðkomandi málefni.  Sóttvarnarmálefni voru eðlilega fyrirferðarmikil í ritstjórnardálkum blaðsins á gamla árinu, 2021.  Þann 27.12.2021 birtist þar ritstjórnargrein undir fyrirsögninni:

"Réttarríkið og plágan".

Þar sagði m.a.:

"Hann [Arnar Þór Jónsson í jómfrúarræðu á þingi] velti upp þeirri spurningu, hvort "hættan, sem við stöndum frammi fyrir [sé] slík, að það sé réttlætanlegt að stýra nú landinu með reglum, sem eru settar án þinglegrar umræðu, án lýðræðislegrar temprunar".  Og hann hélt áfram og spurði, hvort það gæti verið, að hér væri að birtast einhvers konar nýtt stjórnarfar og að almenningur áttaði sig ekki á því og mögulega þingheimur ekki heldur.  

Þá ræddi Arnar Þór stöðu þingsins og sagði það alls ekki mega láta sniðganga sig.  Hér væri þingbundin stjórn, og framkvæmdavaldið ætti að lúta eftirliti og temprun Alþingis og dómstóla.  

Í framhaldi af því vék hann að sjónarmiðum um neyðarástand, sem aðgerðir vegna kórónuveirunnar hafa gjarnan byggzt á, og sagði, að stjórnarskráin fæli ekki í sér neina almenna heimild til að lýsa yfir neyðarástandi.  Hann nefndi, að ástandið, sem hér hefur ríkt í næstum 2 ár væri "til þess fallið að deyfa mörkin í hugum almennings og mögulega í hugum þingmanna milli þess, sem við getum kallað lögmætt lýðræðislegt stjórnarfar annars vegar og þess, sem ég kalla ofríkisstjórnarfar hins vegar". Og hann sagðist óttast, að smám saman væri verið að grafa undan réttarríkinu. 

Neyðaraðgerðir hefðu verið skiljanlegar í upphafi faraldursins, en hann efaðist um, að þær væru skiljanlegar eða réttlætanlegar nú."

Þetta voru orð í tíma töluð á Alþingi.  Engum blöðum er um það að fletta, að í skjóli ímyndaðs og sviðsetts neyðarástands hafa sóttvarnaryfirvöld tekið völdin í sínar hendur með minnisblaðafarsa frá sóttvarnarlækni og sniðgengið Sóttvarnarráð og Alþingi. Þetta er hættulegt fordæmi, enda ólöglegt að beita slíku ofríkisstjórnarfari í skálkaskjóli neyðarástands.  Innihald minnisblaðanna er mjög umdeilanlegt, og reglugerðirnar á grundvelli þeirra hafa valdið gríðarlegu tjóni, og árangurinn er lítill sem enginn, enda stóð aldrei nein vá fyrir dyrum.  Meiri vá stafar af reykingum landsmanna og óheilbrigðum lifnaðarháttum af ýmsu tagi.  Verið er með barnalegum og ólögmætum hætti að ryðja brautina fyrir einhvers konar barnfóstrusamfélagi, sem endar með ósköpum. Brýn þörf er á nýrri og vandaðri löggjöf um sóttvarnir, sem gætir jafnvægis og temprar völd og áhrif embættismanna. 

Téðri forystugrein lauk þannig:

"Varnaðarorð Arnars Þórs Jónssonar eiga ríkt erindi við Alþingi, ríkisstjórn og allan almenning, nú þegar faraldurinn hefur geisað í tæp 2 ár.  Nauðsynlegt er, að borgaraleg réttindi og réttarríkið standi pláguna af sér og að almenningur fái sem allra fyrst um frjálst höfuð strokið."

  

Keifað í Kófinu

Innan ríkisstjórnarinnar og í samfélaginu hefur verið kallað eftir stefnumörkun í þessum heimsfaraldri, sem ekkert bólar á hjá sóttvarnaryfirvöldum landsins. Þó glitti í hana nú á síðustu dögum ársins, er sóttvarnarlæknir, síðastur manna, eygði von um hjarðónæmi vegna náttúrulegs ónæmis.  Hin miklu vonbrigði með bólusetningarnar eru, að þær reyndust ófærar um að skapa hjarðónæmið, sem sóttvarnaryfirvöld þó lofuðu afdráttarlaust, ef þátttakan yrði góð, og hún varð það. Þó voru nokkrir, sem veigruðu sér við þessum bólusetningum, margir þeirra vegna undirliggjandi heilsufarsveikleika.  Það er fljótfærnislegt og óskynsamlegt að draga þá ályktun, að þeim hefði farnazt betur eftir smit, ef þau hefðu látið bólusetja sig.

Sóttvarnarlæknir og Landlæknir og margir fleiri í læknastétt virðast ekki í stakkinn búin til að líta vítt yfir sviðið.  Það væri óskandi, að Alþingi sýndi þann mannsbrag að semja leiðarvísi fyrir stjórnvöld út úr þessu Kófi, en í fjarveru slíks leiðarvísis verður ríkisstjórnin að taka af skarið og bera nýja stefnumörkun undir þingið.  Ríkisstjórnin þarf að leita ráða út fyrir heilbrigðiskerfið, sem er niðurgrafið í eigin vandamál.  Hún getur t.d. leitað til Jóns Ívars Einarssonar, læknaprófessors, sem skrifaði áhugaverðar hugleiðingar um þessi mál á Innherja Vísis 26.12.2021, sem hann nefndi:

 "Siglum báruna". 

Undir fyrirsögninni:

 "Reynum aðrar leiðir til eðlilegs lífs",

skrifaði læknirinn:

"Í næstum 2 ár höfum við reynt að nota sömu tólin (sam[komu]takmarkanir, grímur, fjarlægðarmörk o.s.frv.), en sitjum þrátt fyrir það áfram í sömu súpunni.

Það er hins vegar ekki hægt að vera með strangar samfélagslegar takmarkanir til eilífðarnóns.  Skaðinn af þeim er of mikill til lengdar.  Við þurfum að halda áfram með lífið, og það er helzt unga fólkið, sem líður fyrir það ástand, sem við höfum skapað.  Við þurfum því að sleppa tauminum meira og undirbúa okkur, eins og bezt verður á kosið, áður en að því kemur. 

Aðalatriðið er, að nú er þörf á nýrri hugsun, sérstaklega m.t.t. þess, að við erum nú að fást við nýtt afbrigði, sem er meira smitandi og virðist valda minni veikindum, langflestir eru bólusettir, og ný lyf hafa komið fram, sem minnka líkur á alvarlegum veikindum hjá þeim, sem smitast."

Þarna kveður við nýjan tón m.v. þann fádæma grátkór, sem einkennir þau úr heilbrigðisstéttum, sem tjá sig um stöðu heimsfaraldursins C-19 á Íslandi og viðnámsþrótt heilbrigðiskerfis og samfélags gegn honum. Rannsóknir í Suður-Afríku benda til, að náttúrulegt ónæmi gegn ómíkron-afbrigðinu veiti líka mikla vörn gegn deltu-afbrigðinu.  Þess vegna gæti ómíkron smit og ónæmi í kjölfarið varðað leið mannkyns út úr heimsfaraldri af völdum allra afbrigða SARS-CoV-2 veirunnar.

Bóluefnin veita hins vegar afar litla vörn gegn smiti af völdum ómíkron og enga vernd eftir 2 mánuði frá bólusetningu, benda ísraelskar athuganir til.  Augljóslega er þá vernd bóluefna gegn veikindum afar takmörkuð, og ísraelskir læknar hafa nú varpað fram áhyggjum af því, að 3 sprautur eða meira geti valdið óafturkræfri veiklun á öllu ónæmiskerfi líkamans. Sóttvarnaryfirvöld á Íslandi hafa hingað til skellt skollaeyrum við öllum varnaðarorðum um mRNA-bóluefnin (genatækni), eins og áróður þeirra fyrir bólusetningum barna ber vott um.

Læknirinn, Jón Ívar Einarsson, varpaði fram hugmynd í 6 liðum að stefnubreytingu í sóttvarnarmálum í téðri grein.  Nú ríður á, að pólitísk stjórnvöld í landinu axli ábyrgð sína og hverfi af braut huglausrar hlýðni sinnar við þröngsýna sóttvarnarembættismenn, sem fastir eru í sama farinu og virðast ekki gera sér neina grein fyrir neikvæðum afleiðingum frelsisskerðinga almennings og líklega afar takmörkuðu gagni af þeim:

1. "Undirbúa mætti sjúkrastofnun, sem sinnti eingöngu covid-sjúklingum.  Þessi stofnun hefði gjörgæzlu og aðra nauðsynlega aðstöðu og stoðmeðferðir.  Þetta hefur verið gert áður í meðhöndlun smitsjúkdóma og hægt að gera það aftur.  Starfsfólk, sem vinnur á covid-stofnuninni, myndi einungis vinna þar og fengi því greitt álag/hærri taxta í samræmi við það."  --  Ef þetta hefði verið gert strax í byrjun faraldursins, hefði það sennilega létt álagi af Landsspítalanum og dregið úr hættu á smitum inn á spítalann.  Nú er álagið lítið af innlögnum, en mikið vegna veikinda/sóttkvíar starfsfólks og vegna göngudeildarinnar. Spítalinn þarf að meta, hvort þetta breytta fyrirkomulag yrði til bóta úr þessu. Búið er að slaka á kröfum um lengd einkennalausrar einangrunar og sóttkvíar starfsfólks Landsspítalans, enda er mannekla höfuðvandamál sjúkrahússins.  Þannig hafa stjórnvaldsráðstafanir bitið í skottið á sér.
2. "Undirbúa þarf almenning, eins og bezt verður á kosið.  Fólk er hvatt til að fara í bólusetningu og örvunarbólusetningu áður en samfélagslegum takmörkunum er aflétt.  Þeir, sem kjósa það hins vegar ekki, geta tekið upplýsta ákvörðun um það, enda hættan á alvarlegum veikindum eftir smit lítil hjá hraustum, ungum einstaklingi." --  Ástæðan fyrir þeim ógöngum, sem samfélagið er í núna vegna ómíkron, er haldleysi bóluefnanna, og skaðsemi þeirra hefur líka verið staðfest hjá óvenju stórum hópi sprautuþega. Langtíma virkni á ónæmiskerfi og mikilvæg líffæri er óþekkt.  Er þá ekki skynsamlegra að birgja spítalana upp af lyfjum, sem gagnleg hafa reynzt í baráttunni við SARS-CoV-2 ?
3. "Þegar þjóðfélagið er eins vel undirbúið og hugsazt getur, ætti að hætta handahófskenndum, kostnaðarsömum og oft tilgangslitlum sóttvarnaraðgerðum.  Þetta á m.a. við um smitrakningu, skimun á landamærum, notkun hraðprófa fyrir stórviðburði og notkun almennings á grímum.  Ef fólk vill nota grímur, er því að sjálfsögðu frjálst að gera það eftir sem áður.  Áfram ætti að hvetja til og minna á handþvott og spritti." -- Þetta er hægt að taka undir, enda er það kjarninn í hugmyndum læknisins um nýja aðferðarfræði.  Hvetja ætti fyrirtæki, stofnanir og einstaklinga, til að viðhafa ráðstafanir, sem draga úr hættu á hópsmitum, en skyldan sé afnumin.  Allt mun þetta spara þjóðfélaginu stórfé og létta fólki lífið.  
4. "Þegar búið er að undirbúa hlutina vel, mætti samfélagið ganga að mestu eðlilega.  Ungt fólk og börn gengur í skóla, er í íþróttastarfi o.s.frv.  Ef fólk verður veikt, þá heldur það sig heima, eins og við höfum alltaf gert.  Ekki er skylda að fara í sóttkví eða smitgát, þótt umgengni hafi verið við einstakling, sem greinist með covid.  Ef fólk, sem hefur verið útsett, vill vera heima/fara varlega, þá getur það auðvitað gert það.  Þetta mun byggja upp náttúrulegt ónæmi í samfélaginu tiltölulega fljótt, sérstaklega með omicron afbrigðinu, sem er mjög smitandi og virðist valda mildari veikindum.  Náttúrulegt ónæmi stórs hluta þjóðarinnar mun svo hjálpa til [við] að minnka líkur á síendurteknum smitbylgjum, þótt vissulega sé mögulegt, að ný afbrigði muni koma upp, sem valdi aftur veikindum hjá þeim, sem smitazt hafa af fyrri afbrigðum." -- Jafnvel sóttvarnarlæknir Íslands talaði um það í hádegisfréttum RÚV 29.12.2021, að nú mætti fara að huga að tilslökunum í samfélaginu vegna vægra veikinda, en ekki var hann þá tilbúinn að fara að dæmi Bandaríkjamanna um styttingu sóttkvíar og einangrunar að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, heldur vill hann nú bíða eftir ráðleggingum frá  sóttvarnarstofnunum Evrópu.  Maðurinn er allt of regandi í sinni afstöðu, sem er ekki traustvekjandi.  Hin pólitísku stjórnvöld verða að taka af skarið.  Athuganir í Suður-Afríku, þar sem ómíkron afbrigðisins varð fyrst vart, veita von um, að náttúrulegt ónæmi gegn ómíkron muni veita nægilegt viðnám gegn öllum afbrigðum SARS-CoV-2 til að hindra faraldra. Einkennalaus sóttkví er orðin tímaskekkja.  
5. "Fólki í áhættuhópum er ráðlagt að fara áfram varlega, og gerðar eru ráðstafanir til að færa því nauðsynjar, ef þarf.  Ef um blönduð heimili er að ræða, væri boðið upp á tímabundið húsnæði/hótel fyrir hluta heimilismanna, ef nauðsyn væri á.  Þeim, sem búa á blönduðum heimilum, er einnig ráðlagt að fara varlega og e.t.v. að fara í skyndipróf í meira mæli.  Ný lyf virðast minnka líkur á innlögn hjá áhættuhópum, og mikilvægt [er] að nota þær aðferðir, sem til eru til að lágmarka hættu á alvarlegum veikindum í þessum hópi og öðrum." -- Þarna minnist Jón Ívar á ný lyf við C-19.  Þau hljóta að verða einn af hyrningarsteinum hinnar nýju sóttvarnarstefnu, sem liggur til eðlilegra lífs en nú og að hætta að reiða sig á og leggja stórfé og tíma í fullkomlega misheppnuð bóluefni. Margt bendir til, að bóluefnin veiti alls enga vernd gegn ómíkron.  Þess vegna er það eins og út úr kú að hvetja nú foreldra til að láta  bólusetja börn sín með efnum, sem eru meira en lítið varasöm fyrir þau, ef marka má dr Robert Mallone, aðalhöfund mRNA-tækninnar.
6. "Starfsfólk annarra heilbrigðisstofnana, sem sinnir aðhlynningu sjúklinga og áhættuhópa, þyrfti að fara í dagleg covid-próf og vera með viðurkennda grímu og nota hlífðarbúnað við aðhlynningu, á meðan mestur fjöldi smita gengur yfir."

 

Þann 27.12.2021 birti Morgunblaðið harða ádrepu á sóttvarnaryfirvöld og ríkisstjórn fyrir tréhestalega stjórnun sóttvarna, þar sem farið er offari í frelsisskerðingum m.v. vægari einkenni nýrra afbrigða veirunnar á borð við ómíkron.  Þar er brotið á grundvallarréttindum almennings, þegar önnur vægari úrræði eru í boði. Tregða sóttvarnarlæknis við styttingu einkennalausrar einangrunarvistar og sóttkvíar, sem ómíkron afbrigðið hefur þó orðið ýmsum öðrum þjóðum ástæða til að gera, er lítið dæmi um embættisfærslu, sem hefur mesta tilhneigingu til að hjakka í sama farinu.  Téð grein í Morgunblaðinu var eftir Jón Steinar Gunnlaugsson, lögmann, og hét einfaldlega:

"Hættið þessu".

Hún hófst þannig:

"Ráðstafanir íslenzkra stjórnvalda í tilefni af covid-veirunni hafa nú gengið úr öllu hófi [brot á stjórnsýslulögum - innsk. BJo]. Langflestir Íslendingar hafa látið sprauta sig og langflestir með þremur sprautum.  Yfirgnæfandi meirihluti manna er kominn í skjól á þann hátt, að jafnvel þeim, sem hafa smitazt af veirunni, stafar ekki hætta af henni.  Meira en 95 % þeirra fá engin eða bara smávægileg einkenni.  Þeir, sem eftir standa, veikjast lítillega, en nær enginn alvarlega.  Morgunblaðið birti aðgengilegar upplýsingar um þetta 23. desember sl. (bls.6).

Þrátt fyrir þessar staðreyndir eru landsmenn, svo furðulegt sem þar er, beittir frelsisskerðingum til að hindra, að smit berist milli manna.  Hafi einstakur maður verið í návist annars, sem ber veiruna með sér, er sá fyrrnefndi settur í sóttkví og bannað að umgangast annað fólk um tiltekinn tíma.  Hann er mældur fyrir smiti í upphafi og við lok sóttkvíar, sem stendur í 5-14 sólarhringa.  Það er því ekki skilyrði fyrir því að verða beittur ofbeldinu að hafa smitazt af veirunni.  Nóg er að hafa komið nálægt einhverjum, sem hefur smitazt.  Þetta er sagt gert til að hindra útbreiðslu veirunnar.  Samt segja yfirvöld, að líklega muni um 600 landsmenn smitast á dag.  Svo er að skilja, að markmið þeirra sé að fækka í þeim hópi, kannski í 400-500 ?"

Allt umstangið er sagt vera til að verja heilbrigðisstofnanir, aðallega Landsspítalann, en nú blasir við, að þetta gerræðislega fyrirkomulag er helzta orsök vandræða Landsspítalans nú um stundir á formi gríðarmikils álags á starfsfólkið, sem þó heldur uppi þjónustunni.  Við þessar aðstæður blasir við, að aðgerðir sóttvarnaryfirvalda gera aðeins illt verra, og þess vegna ber að afnema sóttkví og einkennalausa einangrun.  Það mun aðeins stytta tímann fram að náttúrulegu ónæmi og létta á atvinnulífinu og stofnunum sveitarfélaga og ríkis. 

Í lok greinar sinnar dró höfundurinn saman rök sín:

"Það er auðvitað furðulegt að beita þvingunum til að forðast smit á sjúkdómi, sem er svo til hættur að valda skaða og kallar ekki á önnur úrræði en aðrir sjúkdómar, þ.e. aðstoð lækna.  Aðgerðirnar fela auk annars í sér alvarleg frávik frá meginreglunni um frelsi fólks og ábyrgð á sjálfu sér, sem verður að teljast grunnregla í samfélagi okkar. 

Svo ég segi bara við þessa valdsæknu stjórnarherra: hættið þessu og það strax."

 

 

  

 

Tálsýn lyfjafyrirtækjanna og EMA

Nú geisar ómíkron-afbrigði SARS-CoV-2 og er mjög smitandi, talið ferfalt á við deltu, en veldur mun færri sjúkrahússinnlögnum (allt að 80 % færri) og mun færri alvarlegum veikindum (allt að 70 % færri) en fyrra afbrigðið, delta, á hverja 1000 greinda.  Enginn veit, hvað við tekur eftir þetta afbrigði, en eitt virðist alveg ljóst.  Bóluefnin eru engin fyrirstaða fyrir þessa veiru, sízt mest stökkbreyttu afbrigðin.

  Þessi bóluefni við C-19 væru almennt aðhlátursefni vegna getuleysis, ef staða þeirra væri ekki grafalvarleg, eins og lesa má um í viðhengi með þessum vefpistli fyrir eitt mRNA-bóluefnið.  Þar er um að ræða þýðingu pistilhöfundar á þýzkri veffrétt um, að 2 efni, ALC-0159 og ALC-0315, sem bönnuð eru til notkunar á og í mönnum, hafi verið notuð í BionTech/Pfizer-bóluefnið gegn C-19 með vitund Lyfjaeftirlitsstofnunar Evrópu.  Þar eru því jafnframt gerðir skórnir, að forstjóri þeirrar stofnunar, sem er ábyrg gagnvart ESB um lyfja- og bóluefnamál, sé ekki merkilegur pappír, eins og þar stendur, og reyndar vanhæf vegna tengsla sinna við lyfjaiðnaðinn.  Hún er á þessu vefsetri, Anti-Spiegel, vænd um að draga taum stórfyrirtækja innan lyfjaframleiðslugeirans.  

Ýmsum hérlendis og í öðrum löndum þykja viðbrögð yfirvalda við faraldrinum C-19 vera yfirgengileg og fara fram úr heimildum þeirra. Það er í raun mjög varhugavert, að yfirvöld fari inn á braut frelsisskerðinga einstaklinga, sem hafa ekki einkennt lýðræðisríki hingað til, heldur þvert á móti einræðisríki.  Þar að auki verður að draga mjög í efa gagnsemi lokana og alls kyns hamla í sóttvarnarskyni, því að jafnan hljóta persónulegar sóttvarnir að virka bezt.  Í þessu sambandi kemur upp í hugann latneska spakmælið: "þótt náttúran sé lamin með lurk, þá leitar hún út um síðir".  Hinir fornu Rómverjar vissu, hvað þeir sungu.  

Þann 21. desember 2021 birtist í Morgunblaðinu stutt grein eftir Jón Steinar Gunnlaugsson, lögmann.  Honum er nóg boðið með þeirri forræðishyggju og stjórnlyndi, sem skín út úr sóttvarnaraðgerðum íslenzkra stjórnvalda og minna hann á sovétskipulag fyrri tíðar, alls ekki að ófyrirsynju.  Þá orti Jóhannes úr Kötlum lofkvæði um kommúnismann og óskaði þess heitast, að slíku þjóðskipulagi yrði komið á á Íslandi, væntanlega með stjórnarbyltingu í anda bolsévíka.  Enn þann dag í dag finnast slíkir furðupésar á meðal vor: "Sovét-Ísland-óskalandið-hvenær kemur þú ?"  Nú verður enn frekar vitnað í grein JSG, sem heitir:

"Draumsýn verður að veruleika":

"Þó að mannkynið eigi að hafa lært af reynslunni, eru samt margir, kannski flestir, borgarar á þeirri skoðun, að viðspyrna gegn vá, eins og t.d. veiru, sem fólk smitast af, felist í því að koma á sovézku skipulagi.  Í því felst, að heimild borgara til að ráða sér sjálfir er afnumin eða skert og valdið falið handhöfum ríkisvalds á hendur. Sérfræðingar leggja ráðamönnum til hugmyndir um frelsisskerðingar undir þeim formerkjum, að verið sé að vernda fólkið.  Einkenni sovétsins leyna sér ekki.  Þau felast m.a. í, að tjáskipti ríkis og borgara fara aðallega fram í aðra áttina, þ.e. frá ríkinu og til borgara, sem oft eiga engan kost á að fá svör við spurningum um réttlætingu þessarar valdbeitingar gagnvart þeim sjálfum."

Það má kalla uggvænlegt, hversu almenns stuðnings frelsisskerðingar og hömlur njóta í samfélaginu, en hann er reistur á hjarðeðli, sem er manninum áskapað, þegar visst hugarástand skapast "í hjörðinni" vegna meintrar eða raunverulegrar ytri ógnar.  Þetta minnir óþyrmilega á, hversu auðvelt þjóðernisjafnaðarmönnum reyndist að afnema frelsi þýzku þjóðarinnar stig af stigi á árunum 1933-1934 með skírskotun til Versalasamningsins og fjandmanna þýzka ríkisins, innan ("der Feind hört mit") og utan landamæra þess ("sigurvegarar" hildarleiksins 1914-1918).  Veikburða stoðir lýðræðis Weimar-lýðveldisins hrundu eins og spilaborg.  Þetta hefur vakið furðu ýmissa seinni tíðar manna, en nú upplifa þeir hið sama á eigin skinni að breyttu breytanda ("mutandum mutandis" (kannski er farið að fenna yfir latínu 4. bekkjar MR)).

Þessi upprifjun er til að varpa ljósi á gildi einstaklingsfrelsisins, og hversu berskjaldað það er við vissar aðstæður.  Þess vegna ber að fagna hugvekjum og baráttu hugsjónamanna á borð við Arnar Þór Jónsson, Jón Steinar Gunnlaugsson og Jón Magnússon, lögmenn, gegn hvers konar aðför að grunnstoðum lýðræðisins og stjórnskipun  lýðveldisins með valdatöku framkvæmdavalds ríkisins á kostnað borgaralegs frelsis. 

 "Ætla verður, að þessi ráð [sóttvarnarráð hins opinbera - innsk. BJo] séu vanmáttug.  Bezta vörnin felst áreiðanlega í að bjóða fram lyf og bóluefni, sem hver og einn borgari á kost á að fá, en gera síðan í meginatriðum ráð fyrir, að hver og einn passi upp á sjálfan sig.  Það er a.m.k. allt of mikið í húfi, til að réttlætanlegt sé að taka völdin af borgurum um eigin hag þeirra og fá þau misvitrum stjórnmálamönnum í hendur.

Við ættum því að snúa af þessari leið og taka aftur til við að treysta borgurum fyrir forræði sinna eigin mála."

Undir þetta skal taka með einum varnagla þó.  Lyf berast nú frá framleiðendum, sem eru gagnleg gegn pestinni og beitt er gegn miklum veikindum, en bóluefnin virðast hins vegar vera gjörsamlega misheppnuð.  Í Svíþjóð eru 10 sinnum tíðari aukaverkanir mRNA-bóluefnanna, sem með ærnum kostnaði er beitt gegn C-19, en hefðbundinna bóluefna gegn öðrum veirusjúkdómum. Í þessu sambandi er bent á viðhengi þessa pistils.

Nokkrir sænskir læknar hafa skorað á yfirvöld að gera hlé á bólusetningum með BionTech/Pfizer vegna meints fúsks framleiðendanna í tilraunafasa 3 með bóluefni gegn C-19. 

Sænsk skýrsla, sem Sebastian Rushworth, læknir í Svíþjóð, gerði grein fyrir á vefsetri sínu í vetur, sýndi fram á hraksmánarlega lélega endingu á verndarvirkni bóluefnanna gegn C-19, og þau virðast hafa afar litla verndarvirkni gegn ómíkron-afbrigðinu. Nú berast tíðindi af því, að ending "örvunarskammtsins" (3. sprautu) sé aðeins 2 mánuðir, en eftir þann tíma frá bólusetningu fjari hratt undan verndaráhrifunum. Er það í samræmi við sænska rannsókn á endingu tveggja skammta af bóluefnum við C-19. Stingur það fullkomlega í stúf við fullyrðingar sóttvarnarlæknis Íslands um varanleika varnar "örvunarskammtsins", sem hann sagði, að yrði miklu meiri en af fyrstu tveimur.  Nú er nóg komið af áróðri þessa mæta manns fyrir stórgölluðum bóluefnum og misheppnaðri stórkarlalegri tilraun á fólki með nýja bóluefnatækni.  

Morgunblaðið hefur verið gagnrýnið á frelsisskerðingar almennings, sem opinberar sóttvarnarráðstafanir fela í sér, og er þessi gagnrýni gríðarlega mikilvæg fyrir heilbrigða stefnumótun í þessu heilbrigðisviðfangsefni, en opinber stefnumörkun er reyndar í skötulíki og felst ekki í öðru en að bregðast skjótt við illa rökstuddum minnisblöðum sóttvarnarlæknis. Nú hefur veiran sjálf tekið völdin og stefnir ótrauð á náttúrulegt hjarðónæmi, hvað sem kjánalegum og dýrum opinberum hömlum og fjöldatakmörkunum líður og algerlega óháð fjöldabólusetningum.  Sóttvarnirnar hafa beðið skipbrot, en samt er hjakkað í sama farinu. 

Forystugrein Morgunblaðsins 22. desember 2021 hét:

"Framtíð með faraldri":

"En er hægt að ganga að því vísu ? [að 3. sprautan dragi úr útbreiðslu smitanna og alvarlegum veikindum - nei, auðvitað ekki, en mRNA-bóluefnin hafa valdið heilsutjóni og sumum orðið að fjörtjóni - innsk. BJo.] Getur ekki verið, að fljótlega komi afbrigði, sem kalli á 4. eða 5. sprautuna ?  Enn vægara afbrigði, en enn meira smitandi.  Hvað gerum við þá ?  Verður öllu skellt í lás á ný ?  

Við slíkum vangaveltum hafa aldrei fengizt svör og til þess vísað, að ekki sé hægt að segja neitt um aðgerðir fyrr en á hólminn er komið.  En er það ásættanlegt ?  Getum við búið við slíkt fyrirkomulag til frambúðar ?  Og þá hve lengi ?  Veiran virðist ekkert á förum og gæti, í ýmsum afbrigðum, fylgt okkur árum saman. 

Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, vék að þessu í gær  og sagði, að kallað væri eftir því, "að á sama tíma og við bregðumst við ástandinu á grundvelli upplýsinga, sem breytast frá degi til dags, þá verðum við á sama tíma að teikna upp nýja framtíðarsýn, eitthvert plan um það, hvernig við hyggjumst tryggja sem fyrst, að fólk endurheimti eðlilegt líf."" 

Jón Ívar Einarsson, prófessor í læknisfræði við Harvard-háskóla, hefur þegar svarað flestum ofangreindum spurningum Morgunblaðsins og "teiknað upp nýja framtíðarsýn" í þessum efnum, sem þessum pistilhöfundi þykir að flestu leyti raunhæf og skynsamleg.  Hann birti hugmyndir sínar á vefsetri Innherja Vísis nýlega.  Þannig hafa stjórnvöld nú 2 valkosti, þ.e. að hjakka í vonlausu fari sóttvarnaryfirvalda með miklum opinberum kostnaði og gríðarlegu tjóni einkaaðila í þjóðfélaginu, fyrirtækja og einstaklinga, eða að varða leiðina út úr þokunni (Kófinu) inn á slóð, sem lágmarkar tjónið. 

"Nauðsynlegt er, að þingið taki þessi mál til rækilegrar umræðu.  Það má aldrei verða léttvægt að skerða frelsi fólks, og þó að það kunni að vera nauðsynlegt við ákveðnar aðstæður og til skamms tíma, t.a.m. þegar farsótt skellur skyndilega á hér á landi og um heiminn allan, þá hljóta allt önnur lögmál að gilda, þegar mánuðir og ár líða og allt útlit er fyrir, að ástandið vari lengi enn."

Það er tímabært, að Alþingi taki nú afstöðu til sóttvarnarstefnu, sem einkennist af einleik sóttvarnarlæknis framhjá Sóttvarnarráði, og álitlegrar stefnu, sem Jón Ívar Einarsson, læknaprófessor, hefur sett fram, þar sem hann leggur til, að hið opinbera dragi úr eða hætti skimunum, smitrakningum, lokunum og fjöldatakmörkunum, viðkvæmir verði verndaðir sérstaklega og sóttvarnarráðstafanir lagðar í hendur fyrirtækja, viðburðahaldara, félaga og einstaklinga. 

  

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tvo_vi_botar_efni_mrna.docx

Vafasöm orðræða

Við setningu Alþingis nú í viku 47/2021 þótti ýmsum gæta ósmekkvísi í garð óbólusettra af hálfu forseta lýðveldisins, Guðna Th. Jóhannessonar, svo að ekki sé meira sagt, enda virtust þau orð illa ígrunduð bæði lagalega og sóttvarnarlega.  Það er harla óvenjulegt, að úr þessu tignarembætti, sem betra er, að friður ríki um, sé veitzt að einum þjóðfélagshópi, sem ekkert hefur aðhafzt, er brjóti í bága við lög landsins eða ógni hagsmunum nokkurs manns umfram aðra. 

Þetta var umfjöllunarefni Staksteina 24. nóvember 2021 og skopmyndateiknara Morgunblaðsins sama dag og daginn eftir með eftirminnilegum hætti.  Höfundi þessa vefseturs þykir svo mikið til þessarar umfjöllunar koma, að hann tekur sér það bessaleyfi að birta þessa Staksteina hér í heilu lagi:

"Spurt og svarað":

"Jón Magnússon, lögmaður, vekur athygli á, að forseti lýðveldisins hafi í setningarræðu Alþingis sagt, að "frelsi til að sýkja aðra væri vafasamur réttur".  Jón spyr og svarar svo:

"En hvaða réttur er það ?  Hefur einhver gefið einhverjum þann rétt ?  Eru einhvers staðar lagaákvæði eða önnur fyrirmæli, sem mæla fyrir um það, að fólk eigi þann vafasama rétt ? 

Raunar alls ekki.  Samkvæmt íslenzkum rétti hefur enginn rétt til að sýkja aðra; það er bannað.

Það er beinlínis refsivert, sbr 175. gr. almennra hegningarlaga, sem mælir fyrir um refsingu, fangelsi allt að þremur árum, fyrir að valda því, að næmur sjúkdómur berist meðal manna.  Einnig mætti vísa í sóttvarnalög.

Frelsi til að smita aðra er því ekki fyrir hendi í íslenzku samfélagi.  

Það á enginn þann rétt.  

Það er beinlínis refsivert."

Niðurstaða Jóns Magnússonar er þessi:

"Frelsi borgaranna er mikilvæg undirstaða siðaðra samfélaga, og það er mikilvægt, að æðstu stjórnendur ríkja og alþjóðlegra stofnana gæti þess að skilgreina það með réttum hætti og gæti þess að setja frelsið ekki í spennitreyju valdsins.""

Hér hefur forseti lýðveldisins verið leiðréttur fyrir ummæli, sem hann lét falla í þingsetningsrræðu í nóvember 2021, bæði á lögfræðilegum og siðferðislegum grunni mannréttinda.  Ummælunum virtist vera beint gegn óbólusettu fólki með ósmekklegum hætti og þá í vanhugsaðri tilraun til að senda þá í bólusetningu.  Þar sem ummælin féllu á vettvangi Alþingis er hætta á, að einhver hafi túlkað þau sem hvatningu til að setja einhvers konar þvingunarlög á óbólusetta.  Eru einhver sóttvarnarleg rök fyrir slíku ?  Nei, alls ekki.  Bólusettir smita aðra, og er frá líður ekkert síður en óbólusettir.  Ef þessi síðasta fullyrðing væri röng, þá mundi ekki geisa nein 4. bylgja C-19 faraldursins núna á meðal fullbólusettra þjóða Evrópu.

  Sameiginlegt einkenni þjóða, sem sloppið hafa við þessa 4. bylgju, er, að þær hafa öðlazt náttúrulegt ónæmi gagnvart C-19.  Virkni bóluefnanna gegn öðrum afbrigðum en Wuhan, upphaflegu veirunni, er takmarkað og rýrnar svo hratt, að eftir 6-9 mánuði eru þau gagnslaus bæði sem smitvörn og vörn gegn alvarlegum veikindum.  Þær virka hjáróma raddirnar, sem nú kvaka um, að sennilega virki bóluefnin ekki gegn nýja Suður-Afríkanska afbrigðinu, omicron, sem kynnt var til sögunnar 23. nóvember 2021.  Staða faraldursins í fullbólusettum löndum er dauðadómur yfir þessari nýju tækni, genatækni, sem baráttutæki við kórónuveiruna, og sennilega við allar veirur, sem hafa mikla tilhneigingu til stökkbreytinga.

Í forystugrein Morgunblaðsins, 25. nóvember 2021, 

"Trúnaðartraust dalar",

er haft eftir leiðara The Telepgraph daginn áður, að  krafa sé um, að bólusetningarárangur ólíkra bóluefna verður upplýstur.  Það er þegar byrjað að upplýsa þetta, og skal hér vísa í sænska skýrslu, sem gerð var grein fyrir í https://bjarnijonsson.blog.is/blog/bjarnijonsson/entry/2271869  .

Þar kemur fram, að ending AstraZeneca var áberandi lökust af þeim 3 bóluefnum, sem prófuð voru, en ending Moderna var skárst, enda er styrkleiki þess þrefaldur á við 3. bóluefnið, sem var frá Pfizer BioNTech.  Styrkurinn kann að skýra alvarlegar aukaverkanir, t.d. hjartavöðvabólgu, af Moderna.

Leiðari Morgunblaðsins 25.11.2021 er mjög hógvær m.v. tilefnið, því að bóluefnamistökin eru reginhneyksli.  Hér er seinni parturinn:

"Það, sem mestu breytti um traust til sóttvarna, er, að talsmenn þeirra í ráðandi ríkjum gáfu ótvírætt til kynna, að allt myndi breytast, þegar bóluefnin kæmu.  Þó var viðurkennt, að þau myndu alls ekki þá hafa fengið þá skoðun, sem almennt væri gengið út frá. 

Heimsbyggðin (eða þau 30 % hennar, sem eygðu í raun þessa von) keypti þessa spá brött og hefur gengið út frá, að gagnvart veirufárinu væru ekki tök á að vera kræsin.  En á daginn hefur komið, að óþarflega margt hefur farið illa út úr óskhyggjunni, sem talsmenn vísindanna, sem við vildum fylgja, héldu loftinu í og virtust trúa á án mikilla fyrirvara, vitandi, að allt valt á, að nægilega margir yrðu með.  

Svo opnuðust glufur í væntingahjúpinn. Fyrst var, að flest bóluefnanna kæmu ekki í einni sprautu.  Eftir það skot þurfti að bíða í nokkra mánuði og fá svo nýtt.  Það leið ekki langur tími, þar til tvíbólusettir, sem töldu sig orðna jarðbundna himnaríkismenn, þurftu þriðju sprautu.  Þó hafði verið gefið upp, að tveggja sprautu menn væru varðir upp í 90 % alvörn og jafnvel rúmlega það.  Engum datt í hug, að tveggja sprautu menn smituðust og það furðu auðveldlega, og virtist það koma öllum fróðum á óvart, en ýtti auðvitað undir einn skammt enn !

Þetta varð óneitanlega hnekkir á trúnaðartrausti gagnvart vísindamönnunum, þótt enginn (í merkingunni fáir) geri því skóna, að þeir hafi ekki gert sitt bezta og í góðri meiningu.  En þessi vonbrigði og væntingahrun hafa því miður breytt stemningunni.  Og eins hitt, hversu fljótt "vísindamenn" gleyptu við hugmyndum um, að bólusetja þyrfti börn, sem fullyrt var og er, að smituðust vissulega, en ekkert umfram það, sem gerist í venjulegum pestum og með svipuðum ætluðum afleiðingum. 

Þessi viðbrögð og óvænt framganga án nokkurrar raunverulegrar umræðu, sem hvatt hafði verið til, varð ekki til góðs.  Sjónarmið þess hóps, sem efazt hafði um flest, fengu óneitanlega meiri byr en áður.  Lyfjarisarnir í heiminum hafa ekki unnið sér inn nein þau verðlaun, sem tengd eru helztu góðmennum sögunnar, þótt alheimur geti illa án framleiðslu þeirra verið.  Með réttu eða röngu eru þeir grunaðir um græsku og óneitanlega er margt, sem ýtt hefur óþægilega undir það.  Góðrarvonarhöfði er þekkt kennileiti, sem segir sig sjálft.  Gróðavonarhöfði er bautasteinninn, sem fyrrnefndir risar eru gjarna taldir halla sér að, þegar bezt gengur, og dæmin eru of mörg til um, að ekki hafi alltaf verið gáð að sér í þeim efnum."

Svo mörg voru þau, en þarna er með fínlegum hætti verið að rassskella sóttvarnar- og heilbrigðisyfirvöld á Íslandi, sem nú beita þeirri vonlausu aðferð að sprauta þrisvar, af því að hvorki eitt né tvö skipti dugðu.  Var sú aðferð ekki einhvern tíma talin einkenna þá, sem þjáðust af greindarskorti, að meira af sömu mistökum geti leyst vandann ? 

Ástandið er ekki einleikið.  Staðan er sú, að lyfjafyrirtækin stöðvuðu "langtíma" rannsóknir sínar á bóluefnunum eftir um 3 mánuði.  Hefðu þau haldið áfram í 6 mánuði, mundi hafa komið í ljós, bóluefnin eru misheppnuð, því að virkni þeirra er þá orðin langt undir viðmiði flestra stjórnvalda, sem er 50 % minnkun líkinda á smiti.  Í stað þess voru stjórnvöld dregin á asnaeyrunum og stærstu bólusetningartilraun sögunnar hleypt af stokkunum, og nú geisar 4. bylgjan.  Ef omicron er enn meira smitandi en deltan, þá tekur sú nýja við og hækkar þröskuldinn fyrir náttúrulegu lýðónæmi.  Um ónæmi frá bóluefnunum þarf ekki lengur að ræða.  Keisarinn er ekki í neinu.