Fjölhęfni tengiltvinnbķla

Žann 18. įgśst 2016 birtist śttekt į horfum į ķslenzka bķlaeldsneytismarkašinum eftir Įsdķsi Aušunsdóttur ķ Višskiptablašinu.  Žar kom fram, aš fjöldi skrįšra vistvęnna bķla įriš 2014 nam 2386 bķlum eša ašeins 1,1 % af heild, sem sżnir, hversu skammt į veg komin žessi žróun er.  

Ķ įr, 2016, viršist innflutningur žessara bķla taka umtalsvert viš sér, žvķ aš samkvęmt téšri śttekt voru hlutfallstölur ķ bķlanżskrįningum fram ķ įgśst 2016 eftirfarandi eftir orkuformi:

  1. Dķselolķa                  47 %
  2. Benzķn                     39 %
  3. Tvinn benzķn/rafmagn        7 %
  4. Tengiltvinn benzķn          3 %
  5. Rafmagn                     2 %
  6. Benzķn/metan                2 %

Frį umhverfis- og heilsufarssjónarmišum getur hįtt hlutfall dķsilbķla valdiš vonbrigšum, žó aš žeir gefi vissulega minna frį sér af gróšurhśsalofttegundum, vegna žess aš žeir eru sparneytnari en benzķnbķlar.  Žess vegna hafa evrópskar bķlaverksmišjur lagt höfušįherzlu į sparneytnar dķsilvélar fram aš žessu. Breyting į žessu er nś ķ ašsigi eftir įfall VW-samsteypunnar o.fl.  ķ Bandarķkjunum ķ fyrra, sem skekur fjįrhagslegar undirstöšur žessa risa. 

Hins vegar sjį t.d. Žjóšverjar fram į leiftursókn bandarķska rafbķlaframleišandans TESLA inn į evrópska markašinn, og bśast um til varnar og gagnsóknar ķ krafti fjįrhagslegra yfirburša og mikilla fjįrveitinga til rannsókna og žróunar.

Um žetta fjallar Patrick McGee frį Frankfurt ķ grein ķ Financial Times, sem Višskipta Mogginn birti 18. įgśst 2016:

"Nśna fyrst eru žeir žżzku farnir aš skipta almennilega um gķr og setja aukinn kraft ķ framleišslu rafbķla.  Og žökk sé mikilli įherzlu į aršbęrni ķ rekstri eru žeir ķ ašstöšu til aš geta hnyklaš fjįrhagslegu vöšvana og nį ķ skottiš į Tesla aš mati margra sérfręšinga.

VW eyddi į sķšasta įri miaEUR 11,8 ķ rannsóknir og žróun, BMW miaEUR 4,3 og Daimler Benz miaEUR 6,0. Samanlögš śtgjöld žeirra til žróunardeildanna eru žvķ miaEUR 22,1.  Tesla eyddi į sama tķma MUSD 718 [=miaEUR 0,6 eša tęplega 3 % af žżzka rannsóknar- og žróunarfénu - innsk. BJo].  Reyndar snżr ašeins lķtill hluti rannsóknar- og žróunarkostnašar žżzku bķlaframleišendanna aš rafbķlum, en žaš mun fljótlega breytast.  Arndt Ellinghorst, greinandi hjį Evercore ISI, įętlar, aš hlutfalliš hafi veriš 5 % fyrir 5 įrum [2011], en verši lķklega 10 % ķ įr [2016] og 40 % aš 5 įrum lišnum."

Žetta žżšir, aš ofangreindir žżzkir bķlaframleišendur munu setja tęplega miaEUR 9 ķ žróun rafmagnsbķla įriš 2021.  Žessi frįsögn gefur skżrt til kynna, aš Žjóšverjar hafa nś markaš žį stefnu aš taka forystu ķ hönnun og smķši rafknśinna farartękja. 

Akkilesarhęll rafbķlanna eru rafgeymarnir.  Žeir žykja dżrir, og orkuinnihald žeirra er of lķtiš.  Ližķumjónarafgeymar eru algengastir ķ rafbķlum um žessar mundir.  Žeir kosta nś um 250 EUR/kWh, en spįš er veršlękkun į žeim um 36 % fram til įrsins 2021.  Žaš žżšir, aš rafgeymarnir ķ tengiltvinnbķl blekbónda munu lękka um a.m.k. 100 žśsund kr fram aš žeim tķma, aš hann žarf hugsanlega aš endurnżja žį. 

Žeim žżzka tengiltvinnbķl er hęgt aš aka ķ eftirfarandi 4 orkuhömum:

  • Rafmagn
  • Rafmagn og benzķn
  • Benzķn
  • Benzķn og hlaša samtķmis inn į geymana

Rafhamurinn er nżttur ķ žéttbżli og endist 25-35 km, ašallega hįš śtihitastigi. Orkunżtnin er um 233 Wh/km, žegar męlt er viš tengil framan hlešslutękis, ž.e. orkan, sem keypt er frį orkusalanum, er öll męld ķ žessu tilviki.  Raforkukostnašurinn er žį 3,3 kr/km.

 

Rafmagn og benzķn saman eru notuš į langakstri.  Hemlunarorkan fer žį aš stórum hluta inn į rafgeymana og rafhreyfillinn léttir undir meš benzķnvélinni.  Benzķnnotkunin į langakstri er 5,8 l/100 km, og orkukostnašurinn er žį 10,6 kr/km.

Benzķnhamurinn er notašur ķ undantekningartilvikum, t.d. žegar bśiš er į rafgeymunum og stutt er ķ įfangastaš meš hlešsluašstöšu. 

Aš lįta benzķnvélina knżja rafala, sem hlešur inn į rafgeymanna, kostar aukna benzķnnotkun.  Hjį blekbónda nemur hśn 3,3 l/100 km eša 57 % aukningu.  Viš fyrstu sżn viršist žess vegna órįš aš nota žennan ham, nema til aš tryggja rafmagnsnotkun, žegar komiš er ķ žéttbżli aftur. 

Ķ žessu samhengi er rétt aš virša fyrir sér yfirlitiš hér aš ofan um hlutdeild nżskrįšra vistvęnna bķla af heildarfjölda nżskrįšra. Tvinn benzķn/rafmagn er meš langhęsta hlutdeild eša 7 %, en tengiltvinnbķlar meš 3 %.  Hvernig mį žetta vera ķ landi hreinnar og ódżrrar raforku ?  Borgar sig aš framleiša rafmagn meš orku benzķnvélarinnar ?

Svariš er jįkvętt, žaš borgar sig, vegna žess aš orkunżtni rafhreyfilsins er mun betri en benzķnvélarinnar, en žaš er hins vegar mun hagkvęmara į Ķslandi aš aka į tengiltvinnbķl meš möguleika į aš lįta benzķnvélina knżja rafala, sem hlešur inn į rafgeymana.  Blekbóndi įętlar, aš į langakstri sé žį unnt aš nį benzķnnotkun tengiltvinnbķls nišur, śr 5,8 l/100 km ķ 2,6 l/100 km, en hann į eftir aš prófa žetta.  Žaš veršur ašeins gert į langakstri.  Žį er skipt ķ hlešsluhaminn, žegar rafgeymar tęmast, en skilyršiš er, aš fariš sé nógu langt til aš aftur tęmist af geymunum įšur en komiš er ķ įkvöršunarstaš, žar sem hęgt er aš hlaša meš tengiltengingu, žvķ aš hlešsla frį tengiltengdu hlešslutęki er mun ódżrari en benzķnknśin hlešsla, eins og gefur aš skilja.   

 

 

 


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Ómar Ragnarsson

2,6 lķtrar er skemmtilega lįg eyšsla og ķ sparakstri FĶB og Atlantsolķu nś ķ vikunni kemur ķ ljós hver įrangurinn veršur į leišinni Reykjavķk-Akureyri. Ķ akstri vélhjólsins Léttis var eyšslan 2,5 lķtrar į žessari leiš og aksturinn tók nettó 5 klukkustundir, en 4 klukkustundir og 50 mķnśtur, ef mišaš er viš rįsstašinn hjį Atlantsolķu. 

Akstur Léttis er sambęrilegur viš žaš aš einn mašur sé um borš ķ bķl, en mikill meirihluti bķla į leišinni er meš einn um borš. 

Ómar Ragnarsson, 21.8.2016 kl. 01:12

2 Smįmynd: Bjarni Jónsson

Sęll, Ómar;

Žegar ég įętlaši 2,6 l/100 km, reiknaši ég meš aš komast 2,5-falt lengra į orku, sem rafhreyfillinn nżtir en į jafnmikilli orku, sem benzķnvélin nżtir.  Kannski eru orkutöp svo mikil ķ žessu hlešsluferli, aš lękka verši žennan stušul, en žaš mun koma ķ ljós viš męlingu.

Hins vegar gefur framleišandinn upp benzķnnotkunina 1,5 l/100 km "ķ blöndušum akstri".  Žessi "blandaši akstur" eru stašlašar kjörašstęšur, sem ekki eru skilgreindar ķ bęklingum framleišenda og ég held, aš sölumenn kunni lķtil skil į.  Mér finnst įmęlisvert af umbošunum aš veifa žessum tölum framan ķ neytendur og vęntanlega bķlakaupendur įn žess aš skilgreina žennan "blandaša akstur".  Ef benzķnnotkun tengiltvinnbķls er 2,6 l/100 km utan žéttbżlis, og sį akstur nemur minna en 60 % af heildarakstri, žį stenzt tala framleišandans ķ žessu tilviki, 1,5 l/100 km af benzķni, ķ "blöndušum akstri". 

Frumkvęši žitt viš aš vekja athygli žjóšarinnar į möguleikum til orkusparnašar er mjög mikilvęgt nś ķ įrdaga "orkubyltingar 21. aldarinnar".  Ķslendingar hafa alla burši til aš taka forystu į heimsvķsu ķ žessum efnum.  Žaš yrši góš landkynning. 

Meš góšri kvešju / Bjarni Jónsson

Bjarni Jónsson, 21.8.2016 kl. 10:19

3 Smįmynd: Hallgrķmur Hrafn Gķslason

Žessi nżja lithiummįlm rafhlaša sem fyrrum nemendur MIT hįskólans hafa žróaš og žeir segji aš rśmi helmingi meiri orku en nśverandi rafhlöšur gera, mun gjörbreyta möguleika rafbķla til feršalaga.

Hallgrķmur Hrafn Gķslason, 21.8.2016 kl. 12:00

4 Smįmynd: Bjarni Jónsson

Svo er annaš afbrigši ķ žróun, sem eru Ližķum-loft rafgeymar.  Ef žróun žeirra heppnast, žį gęti orkužéttleikinn, kWh/kg, aukizt enn meir, er tķmar lķša fram.  Risarafgeymaverksmišja Elon Musk-TESLA, sem mig minnir vera stašsetta ķ Nevada, er hins vegar mišuš viš hefšbundna Ližķum-jóna rafgeyma.  Žaš hefur dregizt aš setja žį verksmišju almennilega ķ gang vegna skorts į Ližķumi, en sį skortur stendur til bóta. Mikil nįmuvinnsla į Ližķumi er aš fara ķ gang. Ližķum śr gömlum rafgeymum er auk žess endurvinnanlegt. 

Bjarni Jónsson, 21.8.2016 kl. 13:44

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband