Sendiherra ręskir sig

Žaš er sjaldgęft, aš sendiherrar kvešji sér hljóšs hérlendis ķ deilum um eldfim efni.  Žó skrifaši sendiherra Noregs blašagrein ķ vor um Žrišja orkumarkašslagabįlkinn, og nś hefur sendiherra Evrópusambandsins į Ķslandi, Bretinn Michael Mann, kvatt sér hljóšs um sama mįlefni.  Höfundur žessa pistils hefur ekkert į móti slķkri tjįningu fulltrśa erlendra rķkja og rķkjasambanda um mįlefni, sem į mörgum landsmönnum brenna, enda er gagnlegt aš kynnast višhorfum śtlendinga, hvort sem um vinveittar eša andstęšar skošanir er aš ręša hverju sinni. Žaš er hins vegar mįl margra, aš ekki verši žessi blašagrein sendiherrans mįlstaš Evrópusambandsins, ESB, eša įhangendum žess hérlendis til framdrįttar.  Žess vegna viljum viš endilega sjį sendiherrann skjóta sig aftur ķ fótinn.

Sendiherra ESB var mikiš nišri fyrir ķ grein sinni, sem hann reit ķ Morgunblašiš 15. nóvember 2018 og nefndi:

"Jįkvęšari orku".

 Hann hélt žvķ fram, aš "sęstrengur yrši eingöngu lagšur samkvęmt įkvöršun Ķslendinga".  Žannig er žaš nśna samkvęmt Orkupakka #2, en norski lagaprófessorinn og Evrópuréttarfręšingurinn, Peter Örebech, hefur einmitt ķ fyrirlestri ķ Hįskóla Ķslands, 22.10.2018, og ķ umsögnum sķnum um 2 lögfręšilegar įlitsgeršir til išnašarrįšherra Ķslands, sżnt fram į meš skżrri röksemdafęrslu, aš sś veršur einmitt stóra breytingin meš Orkupakka #3, aš meš honum falla millilandavišskipti meš rafmagn (og gas) undir "fjórfrelsi" EES-samningsins.  Žegar žar viš bętist Innvišagerš ESB # 347/2013, sem vafalaust veršur innleidd hér ķ kjölfar Orkupakka #3, og sś stašreynd, aš ACER (Orkustofnun ESB) metur aflsęstreng til Ķslands vera į mešal forgangsverkefna orkumillitenginga ķ Evrópu og žar meš styrkhęft verkefni, žį er engum blöšum um žaš aš fletta, aš ķslenzk yfirvöld munu verša aš lįta ķ minni pokann gagnvart vilja sęstrengsfjįrfesta og ACER/ESB, eftir aš Alžingi hefur framselt rķkisvald ķ žessum efnum til ACER. 

Aušvitaš gęti rķkisstjórnin žverskallazt og reynt aš sprikla, en slķkt veršur einfaldlega dęmt sem brot į EES-samninginum, t.d. 12. grein hans, sem bannar śtflutningstakmarkanir į vöru.  Rķkisstjórnin veršur žį aš bķta ķ žaš sśra epli eša aš segja upp EES-samninginum. Aš hafna Orkupakka #3 er bezta varnarvišbragš fyrir EES-samninginn ķ nśverandi stöšu. Lķklegt er, aš innleišing Orkupakka #3 setji EES-samninginn ķ uppnįm.  Rįšherrarnir 2, sem ašallega hafa beitt sér ķ žessu orkupakkamįli, įsamt fylgifénaši žeirra, hafa tekiš algerlega skakkan pól ķ hęšina ķ žessu mįli. 

Nś hefur mišstjórn Framsóknarflokksins gefiš rįšherrum flokksins fyrirmęli um aš standa gegn innleišingu Orkupakka #3 ķ EES-samninginn og ber aš fagna žvķ mjög.  Leištogi vinstri gręnna ķ Skagafirši og 2 fyrrverandi rįšherrar flokksins hafa opinberlega lagzt gegn innleišingunni.  Nokkur flokksfélög sjįlfstęšismanna hafa lķka gert žaš, en fyrir dęmalaust óhönduglega mįlsmešferš rįšherra Sjįlfstęšisflokksins, sem meš žetta mįl fara, stefnir nś ķ, aš Sjįlfstęšisflokkurinn sitji uppi meš Svarta-Pétur ķ žessu mįli.  Enginn getur foršaš žvķ, nema formašur flokksins, sem veršur aš stķga fram og taka af skariš meš žetta ólįnsmįl įšur en žaš veldur flokknum meira tjóni.

Sendiherrann fer meš fleipur ķ mįlsgreininni:

"Žar sem Ķsland er ekki ašili aš ESB, mun ACER ekki hafa neitt vald hér į landi."

I EFTA-stoš EES-samstarfsins er ESA spegilmynd framkvęmdastjórnar ESB.  Žaš er enginn vettvangur innan EFTA, sem ętlašur er fyrir fundi landsreglara EFTA-landanna, enda kemur fram ķ gögnum norsku rķkisstjórnarinnar til Stóržingsins, aš ķ sambandi viš Orkupakka #3 er ESA ekki ętlaš neitt nżtt og sjįlfstętt hlutverk, heldur einvöršungu aš afrita įkvaršanir ACER og hugsanlega aš žżša žęr yfir į ķslenzku og norsku įšur en žęr verša sendar til landsreglara Ķslands, Noregs og Liechtensteins. Upplżsingagjöf frį landsreglurum landanna mun aš sama skapi fara rakleišis frį ESA til ACER įn śrvinnslu. Innskot ESA eru lélegar umbśšir įn innihalds.

  Landsreglararnir eru ķ ESB-löndunum undir beinni stjórn ACER, og žannig veršur žaš ķ raun ķ EFTA-löndunum lķka, aš kröfu ESB.  Landsreglararnir eru valdamestu embętti okugeira ESB-landanna, og žannig veršur žaš lķka ķ EFTA-löndunum utan Svisslands, sem ekki er meš ķ EES.  Sendiherra ESB er meš blekkingartilburši ķ žessu mįli gagnvart ķslenzkum almenningi.

Eftirfarandi eru lķka blekkingartilburšir aš hįlfu sendiherrans:

"žvķ [Ķslandi] er ekki skylt aš opna raforkumarkašinn sinn né aš veita žrišja ašila ašgang eša fjįrfestingartękifęri."

Žaš er alrangt, aš undanžįga hafa fengizt ķ višręšum viš ESB ķ Sameiginlegu EES-nefndinni gagnvart opnun ķslenzka raforkumarkašarins, sem fylgir Orkupakka #3.  Ķslenzki raforkumarkašurinn mun verša markašsvęddur aš hętti ESB eftir innleišingu Orkupakka #3, og fer sś markašsvęšing, ž.e. stofnun orkukauphallar, fram undir eftirliti Landsreglarans.  Višskipti meš rafmagn viš śtlönd fęrast viš innleišinguna undir įkvęši EES-samningsins um frjįlst flęši vöru og žjónustu, og žar af leišandi veršur ķslenzki orkumarkašurinn galopinn gagnvart fjįrfestum, sem hér vilja eiga višskipti meš rafmagn, leggja hingaš sęstreng og verzla meš rafmagn hér ķ orkukauphöll. 

Žaš, sem sendiherrann sennilega į viš, er, aš žaš var samiš um neyšarhemil, sem ķslenzk og norsk stjórnvöld mega grķpa til įšur en ķ löndunum skellur į beinn orkuskortur, ž.e. skömmtunarįstand.  Hękkun orkuveršs, sem óhjįkvęmilega veršur į orkumarkaši ķ ašdraganda orkuskorts, er žó ekki talin vera nęg įstęša til aš grķpa ķ taumana meš śtflutningstakmörkunum, enda vęri žį veriš aš mismuna orkukaupendum eftir žjóšernum og aš takmarka śtflutning į vöru, sem er brot į EES-samninginum, gr. #12. 

Žaš eru hins vegar engar takmarknir settar į fjįrfestingar erlendra fyrirtękja ķ ķslenzka orkugeiranum samkvęmt žeim orkupakka, sem išnašarrįšherra vill nś innleiša ķ lög į Ķslandi, enda vęri žaš saga til nęsta bęjar, ef Sameiginlega EES-nefndin hefši skert "fjórfrelsiš" svo freklega 5. maķ 2017, žegar hśn samžykkti innleišingu Orkupakka #3 ķ IV. višauka EES-samningsins. Sendiherrann er aš reyna aš fegra "pakkann" ķ augum landsmanna meš žvķ, aš giršingar hafi veriš settar upp gegn aušvaldi Evrópu aš hreppa hér eignir ķ orkugeiranum, sem kunna aš verša til sölu.  Žaš er skreytni hjį sendiherranum. 

Nęsta gullkorn sendiherrans, sem vert er aš athuga, er žetta:

"Ašalhlutverk eftirlitsašilans veršur ķ raun aš tryggja betra verš fyrir neytendur."

Landsreglarinn hefur žaš hlutverk aš sjį til žess, aš hér verši orkukauphöll komiš į laggirnar aš hętti ESB, og sķšan hefur hann eftirlit meš žessari starfsemi.  Ķ ESB-löndunum hefur slķk frjįls samkeppni gagnazt orkukaupendunum, en hérlendis eru hins vegar engar forsendur fyrir žvķ, aš slķkur markašur geti gagnazt orkukaupendum.  Hér veršur alltaf fįkeppni, hvort sem Landsvirkjun veršur klofin eša ekki.  Ef hśn veršur klofin, žį veršur engri naušsynlegri orkulindastżringu komiš viš, enda mun Landsreglarinn banna samręmda orkulindastżringu meš vķsun ķ reglur Evrópuréttar um óleyfileg markašsinngrip.  M.a. af žessum įstęšum mun raforkuverš hękka hér undir umsjón Landsreglarans.  Žaš veršur markašurinn, sem ręšur, og Landsreglarinn mun engin tök hafa į žvķ "aš tryggja betra verš fyrir neytendur", žótt hann verši allur af vilja geršur. Sendiherranum er vorkunn, žótt hann haldi žessu fram, žvķ aš hann hefur ókunnugleika sem afsökun, en rįšuneyti išnašar, sem heldur žvķ sama fram, skįkar bara ķ skjóli fįvķsi. 

Aš lokum veršur hér minnzt į Grżluna ķ mįlinu, sem er sś, aš synjun stašfestingar Orkupakka #3 į Alžingi muni hafa slęm įhrif į EES-samstarfiš.  Žaš vill svo vel til, aš sendiherrann gerir lķtiš śr Grżlu og skrifar:

"Ķ versta falli gęti žetta valdiš žvķ, aš hluti af EES-samningnum félli śr gildi, a.m.k. til brįšabirgša."

Ef sendiherrann į hér viš Višauka IV ķ EES-samninginum, sem fjallar um orkumįl, žį hefur hann rétt fyrir sér.  Lķklegast er, verši um einhverjar mótašgeršir aš ręša, aš ašeins orkumarkašslagabįlkur #2 verši felldur śr gildi.  Žaš skašar Ķsland ekki į nokkurn hįtt.  

Žegar norska Stóržingiš hafnaši póstpakka #3 frį ESB įriš 2011, komu engar gagnrįšstafanir frį ESB ķ kjölfariš.  Lķklegast veršur hiš sama uppi į tenginum, ef Alžingi hafnar Orkupakka #3 įriš 2019 eša ef Stóržingiš gerir žaš haustiš 2020 eftir sigur "Nei til EU" ķ dómsmįli gegn rķkisstjórn Noregs um žann  mįlatilbśnaš aš krefjast ekki aukins meirihluta, žegar Orkupakki #3 var lagšur fyrir Stóržingiš og atkvęši greidd um hann veturinn 2018, eins og stjórnarskrįin kvešur žó į um, žegar fullveldisframsal af žessu tagi er annars vegar.

 

    

 


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband