Sæstrengsumræða á villigötum, og þó

Aðeins brot af sæstrengsumræðunni hefur raunverulegt upplýsingagildi fyrir almenning.  Umræðan er draumórakennd og að mestu leyti flatneskjulegar og innantómar vangaveltur um einhvern gríðargróða fyrir orkufyrirtækin, sem selja mundu orku inn á slíkan streng ásamt hvatningu til stjórnvalda um að láta nú ekki deigan síga við hagkvæmniútreikningana. 

Ekkert bitastætt hefur þó enn birzt úr þeirri átt; aðeins er gefið í skyn, að vatnaskil hafi orðið í tækniþróun sæstrengja og markaðsmálum raforku á Bretlandi, en þangað er helzt ætlunin að leggja rafstrenginn.  Allur er þessi málatilbúnaður þó ákaflega þokukenndur, ekkert er fast í hendi og ekki nokkur leið að átta sig á arðseminni út frá upplýsingum Landsvirkjunar og ráðgjafa hennar.  Er það í raun ábyrgðarhluti af einu ríkisfyrirtæki að haga umræðunni með þeim hætti að skapa hástemmdar væntingar í þjóðfélaginu um rétt einn innistæðulausa gullgröftinn í þessu þjóðfélagi.  Olíu- og/eða gasvinnsla á Drekasvæði er af sama toga, en það er önnur saga.

Nú eru forseti lýðveldisins og forstjóri Landsvirkjunar nýkomnir af ráðstefnu í Lundúnum um orkumál og orkusölu frá Íslandi.  Haft er eftir þeim, að einhver kynstur séu í íslenzka orkukerfinu af afgangsorku, sem virkjuð hafi verið verið fyrir stóriðju á Íslandi til að eiga alltaf næga orku handa henni.  Þetta er tóm vitleysa og ósæmilegt af þeim félögum að halda fram jafnaugljósum ósannindum.  Hið rétta er, að raforkusamningar stóriðjunnar skiptast í forgangsorku og ótryggða orku.  Engin dægursveifla og engin árstíðasveifla er í álagi stóriðjunnar, þannig að gríðarlega góð nýtni fæst á fjárfestingar virkjanafyrirtækja, sem selja orku til stóriðju, mun betri nýtni en hjá öðrum viðskiptavinum virkjanafyrirtækjanna. 

Þannig er búið um hnútana í samningum um orku frá vatnsaflsvirkjunum, að í þurrkaárum eða langvarandi bilunartilvikum þá lækkar einfaldlega stóriðjan sitt álag allt niður að forgangsorkumörkum að beiðni orkuseljandans.  Umframafl í kerfinu verður auðvitað að vera fyrir hendi til að mæta álagstoppum og brottfalli rafala út af stofnkerfinu, en það er engin afgangsorka í kerfinu sérstaklega vegna stóriðju, og varaafl og reiðuafl er ekki meira í kerfinu en nauðsynlegt er vegna viðhalds og ófyrirséðra bilana.  Það þarf enga mannvitsbrekku til að átta sig strax á því, að algert óráð er að selja þetta viðbúnaðarafl og -orku úr landi og síðan að reiða sig á hund frá Skotlandi til að sjá fyrir reglunarafli og varaafli.  Einfaldasta áhættugreining mundi leiða í ljós, að áhættan af slíku er of mikil og tjónið vegna vöntunar svo mikið, að slík viðskipti geta ekki borgað sig.     

Eina umtalsverða umframaflið í kerfinu er á Austurlandi í Kárahnjúkavirkjun, en það er líklega vegna þess, að flutningslínur vantar frá Fljótsdal til að nýta þetta afl inn á Byggðalínu og fyrir vaxandi álag sjávarútvegsfyrirtækja á Austurlandi.  Afgangsorkan þarna er þó ekki meiri en svo, að síðastliðinn vetur fór Hálslón niður í neðstu mörk og lá við skömmtun til Fjarðaáls.  Það, sem vantar, er öflug stofnlína, 400 kV, á milli Suðurlands og Norð-Austurlands, Sprengisandslína, til að miðla afli og orku á milli landshluta.  Þar með mundi framleiðslugetan nýtast betur um leið og afhendingaröryggið ykist. Allt tal um sæstreng til útlanda til að "losna við" afgangsorku er fjarstæða og má líkja við að skjóta spörfugl með kanónu.            

Að leggja sæstreng á milli Íslands og Bretlands er mjög slæm viðskiptahugmynd, eins og iðulega hefur verið sýnt fram á á þessu vefsetri og verður nú endurtekið, enda er góð vísa aldrei of oft kveðin, eins og vísnavinir vita.  Að reka mannvirki með allt að 1000 MW flutningsgetu að og frá landinu býður upp á margvíslega tæknilega örðugleika af tagi yfirsveiflna (harmonics), spennusveiflna og tíðnisveiflna.  Hvað gerist t.d. í íslenzka raforkukerfinu, þegar þetta ferlíki rofnar skyndilega frá.  Slíkt getur haft keðjuverkandi áhrif í okkar litla raforkukerfi, sem stórtjón hlýzt af og jafnvel myrkvun stórra landsvæða m.v. reynsluna hingað til af brottfalli álags, sem ekki kemst þó í hálfkvisti við það, sem hér um ræðir.  Hvers vegna er ekki byrjað á að rannsaka tæknilega möguleika og afleiðingar verkefnisins (Technical Feasibility Study) áður en farið er að tala um peningalegu hliðina ? Reyndar er umræðan um peningalegu hliðina svo einfeldningsleg, að gjörsamlega óboðlegt er.  

Hvers vegna í ósköpunum er Landsvirkjun að bauka við þennan fjárfestingarkost ?  Það stendur þó nær Landsneti að rannsaka hann, því að samkvæmt raforkulögunum skal raforkumarkaðurinn vera fjórgreindur á Íslandi í samræmi við tilskipun þar að lútandi frá framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, ESB, þ.e.:

1. Vinnsla raforku í hvers konar virkjunum, frjáls markaður 
2. Flutningur raforku, einokunarmarkaður Landsnets, undir eftirliti Orkustofnunar
3. Dreifing raforku, einokunarmarkaður á hverju dreifiveitusvæði
4. Sala raforku; snýr að notendum á samkeppnimarkaði, sem geta valið þann orkuseljanda, sem þeim sýnist, óháð búsetu.

Hér má reyndar bæta við 5. valkostinum, sem eru stórnotendur.  Þeir kaupa raforkuna í heildsölu samkvæmt langtímasamningi við virkjanaeiganda og flutningssamningi við Landsnet og eru bundnir kaupskyldu, en sjá sjálfir um dreifinguna, reka sína eigin rafveitu og eiga ekki viðskipti við smásöluaðilana.  

Landsnet á og rekur meiriháttar aflsæstrengi í íslenzkri lögsögu, t.d. nýja sæstrenginn til Vestmannaeyja, sem var löngu tímabær framkvæmd.  Hvers vegna skyldi eitthvað annað gilda um millilandasæstrengi ?  Það mundi augljóslega þurfa sérlagasetningu um slíkan sæstreng.  Markmið Landsvirkjunar með frumkvæði sínu, þar sem hún byrjar á vitlausum enda, eru óljós og tortryggileg, af því að enginn hefur leitazt við að sýna fram á tæknilegan grundvöll verkefnisins, hvað þá viðskiptalegan. 

Þvert á móti hefur komið fram á þessu vefsetri, að efni með einangrunarþol fyrir nægilega háa rafspennu til að halda orkutöpum innan viðunandi marka er ekki til, og nægilegt togþol er ekki fyrir hendi.  Ekki hefur verið sýnt fram á, hvernig samrekstur 1000 MW sæstrengs við stofnkerfi Íslands á að fara fram án stórfelldrar hættu á spennu- og tíðnisveiflum og jafnvel myrkvun stórs hluta Íslands.  Sýnt hefur verið fram á, að alls enginn viðskiptagrundvöllur er fyrir þessari framkvæmd og verður aldrei m.v. núverandi þróun orkuverðs í heiminum.

Stöðugt er vitnað til Noregs í sæstrengsumræðunni.  Norska raforkukerfið er um tíu sinnum stærra en íslenzka raforkukerfið, og það er tengt við sænska, finnska og rússneska kerfið um stofnlínur.  Að leggja og reka strengi á botni Norðursjávar, sem er hrægrunnur, er miklu minna mál en í Norður-Atlantshafi.  Sæstrengsverkefni Norðmanna eru þess vegna algerlega ósambærileg við sæstrengshugmyndir skýjaglópa á Íslandi.    

Nú berast óljós tíðindi af því, að forsætisráðherra Íslands, og jafnvel forseti lýðveldisins, sem er með góð sambönd á Englandi, enda doktor frá Manchester-háskóla, ef rétt er munað, hafi rætt við áhugasama Breta um fjárfestingu í slíkum sæstreng og orkukaup.  Þá er vonandi loksins kominn vitrænn flötur á þessa umræðu, ef meiningin er að stofna erlent undirbúningsfélag um sæstreng á milli Íslands og Bretlands.  Þetta er slíkt risaverkefni og svo áhættusamt, að opinberir aðilar hérlendis ættu ekki að setja eina krónu í það.  Það er góður mælikvarði á fýsileika verkefnis, hvort alvöru fjárfestar vilja hætta fé sínu í rannsóknir og undirbúning.  Höfundur þessa pistils skal éta hattinn sinn (hann á slíkt höfuðfat), ef þetta verður meira en samkvæmisleikur hvítflibba og ef áhuginn gufar ekki upp, þegar leggja þarf fram umtalsvert fé.  Það er af einhverjum ástæðum verið að hafa fólk að ginningarfífli með því að grípa úr lausu lofti hugmyndir um gullpípu til Skotlands, en sekkjarpípur Skota eru betri fjárfestingarkostur.  Ríkisfyrirtækið Landsvirkjun hefur blásið hér í glæðurnar og haldið þessari umræðu lifandi, en ætti strax að hætta þessum tilburðum, enda komin langt út fyrir sitt verksvið, kastandi fjármunum á glæ.  Slæmir ráðgjafar hafa hagsmuni af að viðhalda vitleysunni.  

Sæstrengsumræðan á Íslandi hefur verið óttalega grunnrist og alls kyns sótraftar þar verið á sjó dregnir.  Þau gleðilegu tíðindi urðu hins vegar fimmtudaginn 31. október 2013, að þá birtu tveir mætir verkfræðingar grein í Fréttablaðinu undir heitinu "Sæstrengurinn".  Látlausari gat fyrirsögn Valdimars K. Jónssonar og Skúla Jóhannssonar ekki verið, en skemmst er frá því að segja, að greinin er efnismikil, sett fram með skýrum og málefnalegum hætti, og hún varpar birtu á viðfangsefnið, enda hefur ekki staðið á minni spámönnum að bera brigður á meginályktanir í greininni, þó að það sé sízt á faglegum nótum gert. 

Höfundar sýna grafískt fram á það, sem höfundur þessa vefseturs hefur fyrir löngu kynnt til sögunnar, að leitni raforkuverðs í Evrópu er niður á við og stefnir niður að hinu auglýsta verði í langtímasamningum Landsvirkjunar, 43 USD/MWh.  Þarf þá frekari vitnana við um fjárhagslegt glapræði téðs sæstrengs ?  Þetta auglýsta verð Landsvirkjunar hefur reyndar aldrei verið rökstutt almennilega opinberlega, en það hefur þegar fælt fjárfesta frá landinu, enda er það út í hött og án skírskotunar til jaðarkostnaðarverðs virkjana Landsvirkjunar, en það er önnur saga.

Á grundvelli þeirra talnagagna, sem tilvitnaðir tvímenningar leggja fram í téðri grein, liggur beint við að reikna út kostnaðarverð raforkunnar, þegar viðskiptavinur tekur við henni á Skotlandi á heildsölukjörum.  Það hefur höfundur þessa pistils gert og fengið út kostnaðinn 167 USD/MWh.  Enginn umframarður er reiknaður inn í þennan kostnað, aðeins hóflegur fjármagnskostnaður og rekstrarkostnaður.  Verðið, sem eigendur mannvirkjanna verða að fá fyrir orkuna til að firra sig tapi, 167 USD/MWh, er algerlega ósamkeppnihæft.  Munurinn á þessu verði og markaðsverði er gríðarlegur, því að kostnaðurinn er a.m.k. tvöfaldur á við markaðsverð nú, sem þar að auki fer lækkandi vegna aukins framboðs á gasi og olíu, sem unnin eru með s.k. setlagasundrun, e. fracking, sem reyndar krefst gríðarlegs vatnsmagns.  Þessa þróun leiddu tilvitnaðir tvímenningar í ljós með tölfræðilegri greiningu sinni. 

Slíkur sæstrengur getur ekki orðið arðsamur í fyrirsjáanlegri framtíð, og hann  mundi hafa mjög slæm áhrif á íslenzkt hagkerfi, yrði hann einhvern tíma lagður, af því að hann þrengir að atvinnutækifærum og verðmætasköpun í landinu.  Alþingi mun aldrei samþykkja jafnfáránlega hugmynd og þá að flytja út störf, sem nýting orkulindanna innanlands gæti skapað.  Um slíkt getur aldrei náðst neins konar sátt.  Málið sameinar þá, sem mála skrattann á veginn við hverja nýja virkjun og línulögn og hina, sem vilja efla alls konar orkunýtingu innanlands frá álverum til gróðurhúsa.

Eftirfarandi forsendur voru notaðar við útreikningana, sem gáfu 167 USD/MWh.  Athugið, að fást verður hærra verð, ef arður á að verða af fjárfestingunum umfram bankavexti:

1. Stofnk. strengs: miaEUR 2,0=miaISK 328,2=miaUSD 2,7
2. Stofnk. tengivirkja, lína, virkjana: miaEUR2,5=miaUSD3,4
3. Rekstrarkostnaður strengs, 8 %: MUSD 216 á ári
4. Rekstrarkostnaður virkjana, lína, tengivirkja, 1 %: MUSD 34
5. Áætluð töp alls 6 % og tapstími 6000 klst/a: MUSD 11
6. Afskriftatími að meðaltali 30 ár og vextir 5 %

Það er mála sannast, að í ár hefur Landsvirkjun nokkuð dregið í land með sæstrengshugmyndir sínar, enda standa á henni öll spjót, þ.á.m. þingmanna, og afleita viðskiptahugmynd.  Valdimar K. Jónsson og Skúli Jóhannsson skrifa eftirfarandi því til sönnunar:

"Á ársfundi Landsvirkjunar, 21. mars 2013, kom forstjórinn óvænt með eftirfarandi yfirlýsingu: "Landsvirkjun mun hvorki leggja, eiga, né reka mögulegan sæstreng."."

Engu er líkara en þessi síðasta sæstrengsvegferð Landsvirkjunar sé algert gönuhlaup.  Hún er komin langt út fyrir sitt lögskipaða verksvið og ætti héðan í frá að láta markaðinum algerlega eftir að afsetja íslenzka orku á erlendri grundu.  Landsvirkjun hefur hingað til látið markaðinum eftir að þróa verksmiðjur til að nýta orkuna hér innanlands.  Hún á þess vegna strax að stöðva öll fjárútlát til sæstrengsvangaveltna, sem eru augljóslega andvana fæddar og algerlega utan hennar verksviðs.  Látum fjárfesta á þessum markaði um slíkt.  Ef þeir koma til Landsvirkjunar og bjóða henni orkusamning til 25-35 ára með 85 % kaupskyldu á einingarverði yfir 30 USD/MWh, þá er hægt að fara að ræða saman um tengiskilmála og viðskiptaskilmála.  Slíkt yrði saga til næsta bæjar.

Títtnefndir tvímenningar fjölluðu um "áhættu vegna bilana" með eftirfarandi hætti:  

"Reynslutölur um allan heim hafa leitt í ljós, að búast má við, að 1000 km kapall í Atlantshafinu milli Íslands og Bretlands muni að öllum líkindum bila einu sinni á ári.  Ef bilun kæmi upp í kaplinum úti á rúmsjó seint að hausti, gæti hugsanlega þurft að bíða vors.  Hvað þá um tekjur af strengnum ?  Til að minnka áhættu mætti verja kapalinn með ýmsum hætti, en óhætt er að fullyrða, að það yrði fokdýrt, sérstaklega ef varnirnar tækju tillit til hættu á hryðjuverkum.  Kannski þyrfti að leggja annan streng til vara ?"  

Nú vaknar spurningin: hvers konar orkusölusamninga er eiginlega verið að fjalla um að hálfu Landsvirkjunar ?  Ef ætlunin er að selja forgangsorku, þá þarf tvímælalaust varastreng.  Ef ætlunin er að selja afgangsorku, þá fæst í mesta lagi 1/3 af forgangsorkuverðinu.  Fyrir fjárfestingar af þessu tagi er full nýting megnið af árinu, a.m.k. 7000 klst/a, alger nauðsyn.  Getur vonlaust verkefni orðið vonlausara ?

Það er kominn tími til, að Alþingi, sem fulltrúi eigenda Landsvirkjunar, hlutist til um, að fyrirtækið leggi allar athuganir og þreifingar að fyrra bragði um sæstreng á hilluna, en þeim er vel komið að ræða á viðskiptalegum nótum við fjárfesta um sölu á raforku inn á slíkan sæstreng.  Eitthvað umfram kurteislegar kvöldverðarsamræður verða það áreiðanlega ekki, því að verkefnið er tæknilega ófýsilegt, enn sem komið er, og verður fjárhagslega dauðadæmt um ófyrirsjáanlega framtíð, eins og hér hefur verið sýnt fram á (q.e.d.).   

 

 

 

             

 

Athugasemdir

[Ívar Pálsson, 11.11.2013 kl. 22:20]

Takk kærlega, Bjarni, fyrir að reifa þetta sæstrengsmál svo ítarlega og af þekkingu. Þetta mál er sóun á fjármunum okkar og tíma og fer þannig í sömu skúffu og ESB- umsókn, aðildarumsókn að Öryggisráðinu eða hvaða önnur firra sem fólk lætur sér detta í hug í stað þess að einbeita sér að raunhæfum verkefnum.

[Helga Kristjánsdóttir, 11.11.2013 kl. 22:52]

Þessi umræða hefur farið mjög fyrir brjóst mér,en einmitt brjóstvitið var það eina sem sagði mér að þetta væri áhættusamt. Þetta var sannarlega gleðilegt að lesa og ætla að sýna fleirum.

[Jón Steinar Ragnarsson, 12.11.2013 kl. 00:15]

Ef einhver væri í kolli Landsvirkjunarmanna, þá væri þetta nóg til að jarða þessa vitleysu endanlega. Það er þó hætt við að þetta haldi lífi á forsendum persónulegra hagsmuna þeirra sem um málið fjalla og þá er háskólasamfélagið ekki undanskilið né orðspor pólitikusa sem eru þegar búnir að gera sig að ginningarfíflum og þykjast hafa mannorð að verja.

Næst er vert að taka fyrir vindmylluvitfirringu sama fyrirtækis, sem er svo galin að maður veit varla hvar skal byrja til að vefja ofan af þeirri dellu.

[Jón Steinar Ragnarsson, 12.11.2013 kl. 00:20]

Ég á þá við pantaðr niðurstöður frá háskólanum sem notaðar eru til eökstuðnings málinu og meika engan sens. Þar þarf "second opinion" óháðra aðila og því næst að reka alla HÍ sérfræðingana og rannsóknarstyrkjafíklana og svipta rettindum ef raunin verður sú að þeir hafi kokkað niðurstöðurnar í von um bitlinga.

[Ágúst H Bjarnason, 12.11.2013 kl. 06:18]

Takk Bjarni fyrir góðan pistil.

Greinar um sæstreng skrifaðar af þekkingu eru því miður allt of fáar. Því er mikill fengur í þessum pistli.

Með góðri kveðju,

[Gunnar Heiðarsson, 12.11.2013 kl. 07:28]

Takk fyrir góðann pistil, Bjarni. Þetta mál er aldrei ofrætt, þ.e. af þekkingu.

Það er undarlegt að engin skuli tala um að Bretar eru þegar byrjaðir að vinna olíu úr jarðlögum, með "fracking" aðferð. Víst er að það mun lækka verð á orku þar í landi. 

Þá er einnig undarlegt að engin umræða skuli vera um að Norðmenn hafa þegar ákveðið að leggja sæstreng til Bretlands og kemur það fram í skýrslunni sem Landsvirkjun lét gera um þetta mál. Það er meir en helmingi styttra milli Noregs og Bretland, en milli Íslands og Bretlands, auk þess sem sjávardýpi þar á milli er miklu mun minna. Hvernig í ósköpunum ætlar Landsvirkjun að keppa á slíkum grundvelli?

Það er margt í þessu máli sem vekur undrun, sérstaklega þó hversu sumir ráðamenn eru ginnkeyptir fyrir þessu glópagulli.

[Jónas Gunnlaugsson, 12.11.2013 kl. 10:10]

Þetta er fróðlegt, ekki síður en aðrar greinar hjá þér.

Ég er að velta vöngum um, að hverju þú íar hér.

"Þetta auglýsta verð Landsvirkjunar hefur reyndar aldrei verið rökstutt almennilega opinberlega, en það hefur þegar fælt fjárfesta frá landinu, enda er það út í hött og án skírskotunar til jaðarkostnaðarverðs virkjana Landsvirkjunar, en það er önnur saga. "

Ég er hef verið hugsi yfir því að við erum að leika okkur í vindmillum sem framleiða dýra raforku og nú þessum sæstreng.

Á sama tíma slóum við út af borðinu Álversmöguleika á Bakka.

Ég hef ekki upplýsingar um hvort álverið þurfti að minnka framleiðslu þegar lónið var að tæmast.

Það mætti vera smá niðurstöðu grein, útdráttur,

fyrir þá sem vildu dreifa þessari þekkingu í skýru mæltu máli, það er til að koma þekkingu til fólksins.

Þá verður þetta almenn þekking og þá verður auðveldara að koma þjóðfélaginu á rétta braut.

Þið sem hafið þekkinguna skapið framtíðarsýnina.

http://jonasg-egi.blog.is/blog/jonasg-egi/entry/1317139/

Egilsstaðir, Jónas Gunnlaugsson

[Bjarni Jónsson, 12.11.2013 kl. 20:00]

Sæll, Ívar;

Þeir, sem farið hafa á flot með þessa sæstrengsumræðu, hafa gert það meir af einhvers konar hugmyndafræðilegum orsökum en á grundvelli staðreynda, sem fyrir hendi eru um tæknilegan og rekstrarlegan fýsileika slíks strengs, svo að ekki sé nú minnzt á þjóðhagslegu hliðina, sem ríkisfyrirtækinu Landsvirkjun ber þó að setja í öndvegi.

Með góðri kveðju /

[Bjarni Jónsson, 12.11.2013 kl. 20:12]

Sæl, Helga;

Brjóstvit eða hyggjuvit er líka nefnd heilbrigð skynsemi.  Sú er ómetanleg hverjum, sem hlotnast hún.  Það eitt, að málflytjendum sæstrengs til Bretlands hefur láðst að nefna kostnaðinn við flutning raforku frá Íslandi til Skotlands og að bera hann saman við fáanlegt orkuverð eða að bera saman viðskiptakjörin hér innanlands og á Bretlandi, er til þess fallið að klyngja bjöllum.  Þar þarf nefnilega að skoða fjölmargt annað en einingarverðið.  Það þarf að meta heildartekjur og kostnað af mannvirkinu allan endingartímann.  Ætli brjóstvitið fari ekki langt með að mynda undirstöðu lýðræðisins ?

Með góðri kveðju /

[Bjarni Jónsson, 12.11.2013 kl. 20:32]

Sæll, Jón Steinar;

Ætli þú eigir ekki kollgátuna þarna, eins og oft endranær.  Það er lýðræðisleg skylda þeirra, sem hafa aðra rökstudda skoðun en stofnanir, yfirvöld eða aðrir fulltrúar einhvers konar átrúnaðar eða "rétttrúnaðar" í samfélaginu að leggja sitt lóð á vogarskálar "upplýstrar umræðu". 

Þú nefnir vindmyllufárið, og ég hef gagnrýnt tilraunaverkefni Landsvirkjunar á "Hafinu" við Búrfell hér á þessu vefsetri og bent á, að megnið af þeirri miklu fjárfestingu fyrir lítið afl hefði mátt spara og ná samt meginmarkmiði tilraunarinnar, sem var að komast að nýtingartíma vindmylla á Íslandi.  Kostnaður per MWh (Megawattstund) ræður því, að langt er enn þangað til íslenzk orkuvinnslufyrirtæki munu snúa sér að vindmyllum, ef það þá verður nokkurn tímann.  Forgangsröðun ríkisfyrirtækisins Landsvirkjunar vekur almenna furðu um þessar mundir.

Með góðri kveðju /

[Bjarni Jónsson, 12.11.2013 kl. 20:45]

Sæll, Ágúst, og þakka þér góða umsögn.

Hefur þú nokkurs staðar í seinni tíð rekizt á útreikninga á flutningskostnaði rafmagns um sæstreng frá Íslandi til Skotlands eða á kostnaðarverði raforkunnar, sem afhent yrði kaupanda á Skotlandi, annars staðar en á þessu vefsetri ?  Í öllu Írafárinu út af "stórgróðanum" af raforkusölu til Bretlands hef ég ekki séð tilraun gerða til slíks kostnaðarmats.  Það gefur auga leið, að slíkt er gríðarlegt veikleikamerki á málflutningi og skýtur stoðum undir þá skoðun mína, að áður en farið er að hrópa á torgum um fjárhagsleg kraftaverk, væri slíkum faríseum nær að hefja tæknilega rannsókn á öllum hliðum framleiðslu, lagnar og rekstrar slíks strengs með tengivirkjum í báðum endum. 

Með góðri kveðju /

[Bjarni Jónsson, 12.11.2013 kl. 21:00]

Sæll, Gunnar;

Allt satt og rétt, sem þú bendir á.  Með öðrum orðum; það bendir margt til þess, að orkuverð á Bretlandi muni fara lækkandi á næstu árum og áratugum vegna aukins framboðs.  Ég fullyrði, að enginn er fús til að gera langtíma orkusamning, t.d. til 25 ára, um orkukaup á Bretlandi á rafmagni frá Íslandi með kaupskyldu á magni, sem tryggir strengeiganda og virkjanaeiganda kostnaðarverð, sem firrir eigendurna tapi.  Þetta gera þó kaupendur raforku til álveranna á Íslandi, og þeir undirgangast að auki strangari tæknilega tengiskilmála en nokkrir aðrir heildsölukaupendur raforku á Íslandi.  Það er ástæða til að gera þessu atriði nánari skil í öllu moldviðrinu, sem þyrlað er upp um óarðbæra orkusölu til álvera.  Upphrópanir og fullyrðingar eru það út í bláinn.  

Með góðri kveðju /

[Bjarni Jónsson, 12.11.2013 kl. 21:26]

Sæll, Jónas Gunnlaugsson, á Egilsstöðum;

Ég er þakklátur fyrir, að þú skulir kunna að meta skrif mín á þessu vefsetri.

Það, sem ég hafði þarna í huga, var viðtal í Morgunblaðinu við kísilframleiðanda, sem hafði reynt að ná samkomulagi við Landsvirkjun um raforkukaup án árangurs.  Hann sagði, að Landsvirkjun hefði sett upp svo hátt verð, að sér hefði boðizt hagstæðari samningur við orkusala í Bandaríkjunum, og kemur það heim og saman við tíðindi um, að orkuverð í heildsölu í BNA sé nú komið undir 40 USD/MWh vegna aukins framboðs á ódýru jarðgasi. 

Í grein tvímenninganna, sem ég vitnaði til í ofangreindum pistli, var skrifað um auglýst verð Landsvirkjunar, 43 USD/MWh.  Þetta verð hef ég ekki séð rökstutt af Landsvirkjun sem þeirra núverandi jaðarkostnaðarverð, þ.e. kostnaður við framleiðslu í virkjun, sem væri næst í hagkvæmniröðinni.  Ég tel af og frá, að jaðarkostnaður þeirra sé svona hár, og þess vegna dreg ég þá ályktun, að Landsvirkjun hafi fælt frá sér viðskiptavini með ofurverðlagningu, sem er algerlega óraunhæf, og hún hefur kastað tekju- og atvinnutækifærum á glæ með sérvizku. 

Landsvirkjun varaði Fjarðaál við, að orkuskerðing, væntanlega á afgangsorku, væri yfirvofandi, en til hennar kom ekki í þetta skiptið.  Það er gert allt of mikið úr óseldri orku í kerfinu.  Það verður, eðli málsins samkvæmt, að vera borð fyrir báru.  Ef menn ætla að reiða sig á það borð í útlöndum, þá eru menn heldur betur úti að aka.

Góð hugmynd með úrdráttinn. 

Með góðri kveðju /