Versta aðför sögunnar að landsbyggðinni

Nú hafa fjölmargar umsagnir borizt um frumvörp ríkisstjórnarinnar um breytta fiskveiðistjórnun, og eru  þær allar á eina lund.  Frumvörpin eru argvítug aðför að útgerðinni, jafnt togaraútgerð sem smábátaútgerð, og hrikalegust er meðferðin á nýliðum, skuldugum upp fyrir haus af kvótakaupum, og án eigin fiskvinnslu.  Frumvörpin eru rétt eitt klúðrið að hálfu þessarar dæmalausu ríkisstjórnar, sem ekkert kann til verka.

Eftir allt, sem á undan er gengið, er þó ekki hægt að ætla ríkisstjórninni þá reginheimsku að ana áfram í blindni án þess að gera sér grein fyrir gerðum sínum.  Þess vegna verður að álykta, að blint hatur Samfylkingar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs á útgerðarmönnum ráði hér för ásamt vilja til að valda einkaframtaki tjóni og færa sífellt meiri völd til hins opinbera og þar með stjórnmálamanna. 

Þarna er líka á ferðinni ótrúlegt þekkingarleysi á því, hvernig verðmæti verða til og dreifast um allt samfélagið.  Í stuttu máli er hér á ferðinni fullkomið fúsk við lagasmíði, svo að aldrei hefur annað eins sézt.  Verður þessarar frumvarpsmíði Steingríms Jóhanns Sigfússonar lengi minnzt sem hins lélegasta í hagfræðilegu og atvinnulegu tilliti, sem farið hefur verið á flot með, og eru þessi vinnubrögð algerlega óboðleg Alþingi Íslendinga. Sjá nú allir viti bornir menn, að stjórnarflokkarnir eru báðir óstjórntækir, enda ofstæki þeirra þjóðhættulegt, eins og rökstutt er hér að neðan.  Nú verða tekin dæmi úr Morgunblaðinu 18. apríl 2012:

• Útgerðarmaður í Grímsey áætlar, að fyrirhuguð veiðigjöld muni nema 100 milljónum kr í Grímsey eða um einni milljón kr á hvern Grímseying.
• "Það, sem ég hef náð að kynna mér af þessu, er ótrúlega ósvífið og óforskammað.  Því er auðsvarað, hvað gerist, ef veiðigjöldin verða hækkuð, eins og áformað er.  95 % af flotanum verður bundinn við bryggju.  Það verður ekki hægt að gera út undir þessum kringumstæðum", segir Sigfús Jóhannesson, útgerðarmaður í Grímsey, um viðbrögð sín við frumvörpunum.
• Prófessor í fiskihagfræði, Ragnar Árnason, telur veiðigjöldin vera "óðs manns æði".  Hann telur frumvarpið um auðlindagjald vera reist á vankunnáttu á hagfræðilögmálum, skilningsleysi og rangtúlkunum á hugtakinu auðlindarenta.  Höfundar frumvarpsins eru óvitar og þar af leiðandi stórhættulegir í stjórnarráðinu.  Allt viðgengst þetta á ábyrgð vinstri manna.  Þeir eru að leggja framleiðslugjald á sjávarútveginn, eins konar aðstöðugjald.  Hvers vegna er ríkisvaldinu misbeitt svona herfilega gegn einni atvinnugrein ?
• Prófessor Ragnar bendir á, að með frumvörpunum sé samkeppnistaða íslenzks sjávarútvegs á alþjóðlegum mörkuðum veikt mjög.  Þar sem sjávarútvegurinn er grundvallaratvinnuvegur þjóðarinnar, mun þessi veikta samkeppnistaða valda lífskjararýrnun á Íslandi.  Stjórnmálamenn, sem að slíku standa, eru þjóðinni hræðilega dýrir og geta hæglega kollsiglt þjóðarskútunni. 
• "Slík gjaldtaka", að mati Ragnars, er því "óðs manns æði og mun hafa margvíslegar skaðlegar afleiðingar fyrir fyrir annars vegar fjármálakerfið í heild og hins vegar horfur í efnahagsmálum Íslands almennt."  Veiking fjármálakerfisins vegna afskrifta skulda sjávarútvegsins, sem hann mun ekki hafa burði til að greiða eftir álagningu fruntagjalds sameignarsinnans, mun gera viðreisn athafnalífsins ómögulega, því að fjárfestingar með lántökum að mestu eru óhjákvæmileg forsenda viðreisnar.  Sjávarútvegurinn mun einfaldlega missa lánstraust sitt, gangi þvælan úr sameignarsinnum fram. 
• Tryggvi Þór Herbersson birtir greinina "Fall Fjallabyggðar" í téðu blaði.  Þetta er átakanleg lýsing á örlögum dæmigerðs sjávarpláss á Íslandi, verði fruntafrumvörp Steingríms að lögum.  Niðurstaða hans er þessi:"Ef ekkert er gert, myndi fjara undan fyrirtækinu og það verða gjaldþrota á 3-4 árum".  

Hinn 19. apríl 2012 birtist svo í Morgunblaðinu frásögn af því, hversu mjög andvígur þessi mistakasmiður úr Þistilfirði var veiðigjaldtöku af sjávarútveginum árið 1997.  Hann er nú orðinn umskiptingur miðað við 10 liði, sem hann nefndi í ræðu þá:

1.  "Skattstofninn í þessari hugmynd er óskynsamlegur og vitlaus."
2. "Skatturinn er óréttlátur m.t.t. byggðanna."
3. "Það er ekki hægt að rökstyðja með sanngirni, að nýting af þessu tagi kalli á skattheimtu í sjávarútvegi, einum atvinnugreina."
4. "Það virðast margir hafa gleymt því, að sjávarútvegurinn skuldar um 100 milljarða króna."
5. "Sjávarútvegurinn keppir við ríkisstyrkta grein í nálægum löndum."
6. "Sjávarútvegurinn hefur mikla þörf fyrir að geta fjárfest á komandi árum."
7. "Öflug sjávarútvegsfyrirtæki með góða afkomu til fjárfestinga eru helzta, það jaðrar því miður við, að maður verði að segja, eina von landsbyggðarinnar.  Þessi liður einn nægir mér til að vera algerlega andvígur veiðigjaldi", sagði Steingrímur J. Sigfússon.
8. "Veiðigjald myndi líklega leiða til samþjöppunar og fækkunar eininga; möguleikar smáfyrirtækja og einyrkja yrðu minni.
9. "Sjávarútvegurinn yrði síðri fjárfestingarkostur með veiðigjaldi.  Það yrðu minni líkur á arði, og það, sem mestu máli skiptir hér, eru fælingaráhrifin."
10. "Það eru að mínu mati til margar miklu betri leiðir til þess að leysa þau vandamál, sem stuðningsmenn veiðigjalds telja, að eigi að leysa með veiðigjaldi."

Svo mörg voru þau orð Steingríms Sigfússonar, þegar hann var þingmaður í stjórnarandstöðu.  Hvert einasta atriði ofangreindrar upptalningar er enn í fullu gildi, þó að Steingrímur hafi söðlað um, eftir að hann varð ráðherra, í þessu máli sem og ýmsum öðrum stórmálum.  Téður ráðherra er ómerkingur. 

Það er líklegt, að frumvörp Steingríms um þjóðnýtingu kvótans, endurúthlutun til leigu og ofurskattlagning, stríði gegn lögum og Stjórnarskrá.  Þetta var leitt í ljós í skýrri og skeleggri grein Birgis Tjörva Péturssonar, héraðsdómslögmanns, í Morgunblaðinu 7. apríl 2012, "Til varnar eignarrétti í sjávarútvegi".  Þar segir m.a.: "Fiskstofnarnir á Íslandsmiðum hafa aldrei verið í eigu neins frá því að land byggðist.  Þeir hafa farið um miðin, sem teljast enn almenningur í lagalegum skilningi, eigendalausir á meðan óveiddir.  Viðurkennt hefur verið að þjóðarrétti og landsrétti, m.a. í dómum Hæstaréttar, að Alþingi hafi í skjóli fullveldisréttar síns heimild til að setja reglur um nýtingu þessarar auðlindar.  Fullveldisréttur þessi, sem Alþingi fer með í umboði kjósenda, er ekki eignarréttur.  Hann felur ekki í sér sameign þjóðarinnar.  Yfirlýsing 1. gr. laga um stjórn fiskveiða nr. 116/2006 um, að nytjastofnar sjávar séu sameign þjóðarinnar, hefur enga eignarréttarlega merkingu. ... Það fær ekki staðizt nokkra lögfræðilega skoðun, að þjóðin eigi rétt á leigugjaldi fyrir fiskveiðirétt, eins og t.d. fasteignareigandi fyrir leigu fasteignar sinnar, enda er hún hvorki eigandi nytjastofnanna né réttindanna til að veiða þá.  Að sjálfsögðu getur Alþingi eigi að síður, standi vilji til þess, lagt skatt eða aðrar kvaðir á þá, sem eiga fiskveiðiréttindin, að virtum ákvæðum stjórnarskrár.  En það er ekki á grundvelli eignarréttar þjóðarinnar, svo mikið er víst. ... Útgangspunkturinn í hinum fjölmörgu tillögum ríkisstjórnarinnar er, að ríkið taki til sín hin verðmætu fiskveiðiréttindi og úthluti þeim gegn gjaldi. ... Ekkert skipulag sýnist heppilegra til verðmætasköpunar eða falla betur að meginsjónarmiðum þeim, sem íslenzka stjórnarskráin byggir (á).  Að einstaklingar og fyrirtæki þeirra fari með eignarrétt á gæðunum, nýti þau og ráðstafi.  Ríkið setji reglurnar og hafi eftirlit.  Það, að ríkið sé á hinn bóginn eigandi allra gæða, úthluti þeim til nýtingar gegn himinháu gjaldi, stýri svo takmörkuðum nýtingarrétti að auki með reglusetningu og eftirliti er í anda róttækrar ríkisforsjárstefnu.  Þetta sjá allir, sem vilja.  Slík stefna leiðir til mikillar samþjöppunar valds hjá ríkinu, sem væri alls kostar óheppileg þróun.  Hún væri á skjön við anda þeirrar stjórnskipunar, sem við höfum byggt á, sem gengur út frá því, að vald ríkisins sé takmarkað og temprað, en réttindi einstaklinga tryggð, m.a. til eigna sinna og atvinnufrelsis."  

Þessi lögfræðilega greining á deilunni um fiskveiðistjórnunarkerfið krystallar átakalínuna.  Hún er á milli réttinda einstaklinganna til atvinnufrelsis annars vegar og yfirtroðslu ríkisins á frelsi einstaklinganna og fyrirtækja þeirra til að stunda sjóinn.  Framkvæmdavaldið hefur lagt inn á braut viðamikillar frelsisskerðingar með því að leggja fyrir þjóðþingið frumvörp um yfirtöku grundvallaratvinnuvegar þjóðarinnar.  Af grundvallarástæðum má slíkt aldrei verða, og það væri einsdæmi í hinum vestræna heima, ef ríkisvaldinu tækist að klófesta undirstöðuatvinnuveg þjóðarinnar.

Sú staðreynd, að ríkisstjórnin skuli gera ítrekaðar atrennur að þessu markmiði sínu, sýnir, hversu aftarlega á merinni hún er, og hvílikir steingervingar eru við stjórn.  Með lögfestingu frumvarpanna tækist afturhaldinu í landinu að stöðva framþróun í sjávarútvegi.  Enginn mundi lengur telja hann vænlegan fjárfestingarkost, og hann mundi þess vegna verða undir í samkeppninni á erlendum mörkuðum um sjávarafurðir.  Þessi afturhaldsstefna, verði hún ofan á, mun þess vegna leiða til versnandi lífskjara í landinu og kippa fótunum algerlega undan viðreisn hagkerfisins.

Nú er komið fram vandað lögfræðiálit, sem staðfestir, að efni frumvarpanna varðar við lög, jafnvel Grunnlögin, Stjórnarskrána.  Með öðrum orðum er ekki aðeins siðlaust, heldur varðar við Grunnlögin "að þvinga útgerðirnar í þrot".

"Við horfum til þess, að höggið, sem útgerðirnar yrðu fyrir, yrði það mikið, að farið yrði yfir þau mörk, sem Stjórnarskráin og Mannréttindasáttmáli Evrópu leyfa gagnvart atvinnuréttindum, og það myndi skapa ríkinu bótaskyldu", sagði Karl Axelsson, hæstaréttarlögmaður og dósent við lagadeild Háskóla Íslands við Morgunblaðið.  Blaðið hefur ennfremur eftir honum þann 24. apríl 2012: "Ef spár þessara og annarra umsagnaraðila um mjög neikvæð áhrif frumvarpanna á rekstur margra sjávarútvegsfyrirtækja ganga eftir, er í raun og veru svo hart fram gengið, að það er verið að brjóta atvinnuréttindi.  Sumum er enda gert ómögulegt að stunda atvinnurekstur áfram, öðrum illmögulegt og enn öðrum erfitt.  Þessi réttindi eru varin af 72. grein Stjórnarskrárinnar og Mannréttindasáttmála Evrópu." 

Eftir allar þessar tilvitnanir er engum blöðum um það að fletta, að frumvörp mesta klúðrara íslenzkrar stjórnmálasögu, Steingríms Jóhanns Sigfússonar, eru versta atlaga, sem sögur fara af, að sjávarbyggðum Íslands, að atvinnuréttindum útgerðarmanna, að efnahagsstöðuleika á Íslandi og að lífsafkomu almennings.  Frumvörp þessi, flutningsmaður og ríkisstjórnin, sem hann situr í, eru algerlega óalandi og óferjandi, hvernig sem á þau er litið, og ber að kasta þeim hið fyrsta á ruslahauga sögunnar, þar sem þau eiga heima og geta orðið unga fólkinu og öðrum víti til varnaðar.  

 

             

Hundur að norðan í harðindum

"Lagning sæstrengs til Evrópu er líklega stærsta viðskiptatækifæri, sem Íslendingar hafa fengið" er haft eftir forstjóra Landsvirkjunar (LV), Herði Arnarsyni, í Morgunblaðinu föstudaginn 13. apríl 2012.  Hann virðist ekki viss, svo að nauðsynlegt er að kanna sannleiksgildi þessarar staðhæfingar nokkru nánar.  

Samkvæmt tilvitnaðri grein í Morgunblaðinu miðar LV nú við aflflutning 700 MW 1500 km leið frá strönd Íslands, og að kostnaðurinn muni nema á bilinu 1,5-2,0 milljarðar evra.  Í ljósi tæknilegrar óvissu um þetta verkefni (strengurinn hefur enn ekki verið hannaður, enda nauðsynleg strengtækni enn ekki fyrir hendi) er rétt að miða við hærri töluna eða 335 milljarða kr. 

Í morgunútvarpi Rásar 2 (RÚV), miðvikudaginn 18. apríl 2012, kl. 0735, var fróðlegt viðtal við Dr Unni Stellu Guðmundsdóttur, rafmagnsverkfræðing, sem líklega er mestur sérfræðingur Íslendinga um háspennta aflstrengi.  Hún stjórnar nú um 20 manna teymi í Danmörku, sem skipuleggur færslu loftlína þar í landi í jörð.  Dr Unnur nefndi, að kostnaður þessa sæstrengs mundi líklegast verða á bilinu 300-500 milljarðar kr.  Áætlun Landsvirkjunar er þess vegna í lægri kantinum, eins og vænta mátti.  Sæstrengur af þeirri stærð, sem hér um ræðir fyrir allt að 1200 m dýpi, er fjarri því að vera á teikniborðinu.  Hann er enn aðeins á hugmyndastigi, eins og hann hefur verið í 30 ár.  Dr Unnur lýsti, hvernig sæstrengir á milli Norðurlandanna og meginlandsins eða Bretlands eru notaðir.  Aflflæðið er suður á daginn og norður á nóttunni.  Þegar vindar blása á meginlandinu, er enginn markaður fyrir rafmagn að norðan (innsk. höf.).  Nýtingartími strengsins er þá innan við 4000 klst á ári, sem dæmir slíkt mannvirki algerlega úr leik, fjárhagslega.    

Eftirtaldar forsendur gefur höfundur þessa vefseturs sér:

1. Orkuflutningur um sæstrenginn yrði 4,2 TWh/a (68 % nýting vegna verðsveiflna á markaði, viðgerða og viðhalds.  Í raun er nýtingartími afls frá Íslandi e.t.v. 40 %).  
2. Töp frá mötunarstað inn á stofnkerfi á Íslandi og að innmötunarstað við landtak eru 15 %.  Strengtæknin setur kerfisspennunni skorður, en há spenna gefur minni töp.
3. Rekstrarkostnaður er 10 % af stofnkostnaði.
4. Ávöxtunarkrafa fjármagns er 10 %
5. Gengi 1 USD=127 kr og 1 EUR=167 kr

Þá fæst flutningskostnaður téðrar raforku F:

• F=19,7 kr/kWh = 155 USmill/kWh = 11,8 Ecent/kWh

þar sem 100 Ecent = 1 EUR 

Þetta er um 50 % hærra verð en ráðlegt er að reikna með að fá að meðaltali í heildsölu í Evrópu.  Með öðrum orðum: hin mærða viðskiptahugmynd er glapræði, því að hún þýðir, að stórtap verður á rekstri flutningsmannvirkjanna, þó að ekkert yrði borgað fyrir orkuna frá íslenzkum virkjunum.

Ofangreind fullyrðing Landsvirkjunarmanna um stærsta viðskiptatækifæri Íslendinga eru loftkastalar í hillingum rammvilltra í eyðimörk.

Nú verða gerðar athugasemdir við nokkrar fleiri staðhæfingar, sem hafðar eru eftir forstjóranum í téðri grein undir fyrirsögninni: Sæstrengur er stærsta viðskiptatækifærið".

"Hækkandi raforkuverð í Evrópu og grænir styrkir tengdir 2020 markmiðum ESB, gerðu þá grænu umframorku, sem er á Íslandi, verðmætari".

Um þetta er það að segja, að ekki færri en 10 000 vindmyllur eru nú í Evrópu að uppsettu afli um 40 GW, sem er um tuttugufalt uppsett afl í virkjunum á Íslandi.  Þegar vindur er 10-15 m/s í Evrópu, framleiða þessar vindmyllur á fullu og verðið á raforkumarkaðinum fellur.  ESB bannar langtímasamninga, svo að strengeigandinn verður að laga sig að markaðinum.  Þessi markaður greiðir ekki hærra verð en svo, að greiða yrði stórlega með margrómaðri umframorku frá Íslandi.  Eftir sætu Íslendingar með stórhækkað raforkuverð, hvað sem fagurgala Landsvirkjunarmanna um aðskilnað íslenzka og evrópska markaðarins líður.  Slíkt er út í hött að ímynda sér á Innri markaði EES. 

"Hann lagði áherzlu á, að lagning sæstrengs útiloki ekki frekari sölu til iðnaðar á Íslandi og þar með sköpun fleiri starfa í landinu"

Téð 700 MW jafngilda u.þ.b. helmingi þeirra 10 TWh/a, sem eftir er af hagkvæmum og umhverfisvænum vatnsaflsvirkjunum á Íslandi samkvæmt Rammaáætlun.  700 MW, sem þá eru eftir, er einfaldlega of lítið fyrir stækkun núverandi stóriðju og nýtt álver.  Er e.t.v. ætlunin að ganga freklega á jarðhitanámur Íslands vegna drauma um raforkuútrás frá Íslandi ?  Þannig yrði tjaldað til einnar nætur og til þess hefur Landsvirkjun ekki leyfi.

"Með lagningu strengsins myndi orka, sem annars fer til spillis, vera nýtt til fullnustu.  Það myndi líka opna möguleika á nýtingu vindorku, en landið er vel til þess fallið."

Afgangsorkuna er miklu nær að nýta íslenzkri atvinnustarfsemi til hagsbóta, s.s. í landbúnaði, t.d. í gróðurhúsum, og í fiskimjölsverksmiðjum, sem nú eru kyntar með jarðefnaeldsneyti.  Framleiðsla eldsneytis á farartæki með afgangsorku er líka raunhæfur og hagkvæmur kostur.  Þessi hugdetta um nýtingu orku, sem "annars fer til spillis", er þess vegna gjörsamlega úr lausu lofti gripin. Landsvirkjun ber sem ríkisfyrirtæki að stuðla að nýtingu innlendra orkugjafa í landinu í stað þess að þursast áfram, afnema framboð á ótryggðri orku og gæla við orkuútrás, sem jafngildir fjárglæfrum, svo að vægt sé til orða tekið. 

Líkast til eru fáir sammála þeirri fullyrðingu, að Ísland henti vel fyrir vindmyllur.  Þegar tekið er tillit til allra umhverfisislegra vankanta við vindmyllur, sem fólk erlendis sættir sig við vegna eldsneytissparnaðar, þá verður að segja, að hugmyndin um vindmyllugarða á Íslandi, þar sem nær 100 % raforkunnar er framleidd með tiltölulega umhverfisvænum hætti og mikið af endurnýjanlegum orkulindum er enn óvirkjað, er fáránleg og verður líklega aldrei samþykkt og hundurinn þannig rekinn heim til föðurhúsanna.  Með þessum hundi að norðan verður aldrei hægt að keppa við vindmyllur í Evrópu á markaði í Bretlandi eða á meginlandinu.  Það er ekki heil brú í hugdettunni.  Hvað hefur komið fyrir Landsvirkjun ?  

Þann 13. apríl 2012 birtist í Morgunblaðinu forystugrein með hinu torræða heiti: "Hundur suður í harðindum". Við lestur greinarinnar kom fljótt í ljós, að ekki var um að ræða frásögu af bezta vini mannsins á hrakhólum suður á bóginn í hallæri, heldur var hér með skáldlegum hætti skrifað um "góðkunningja" þjóðarinnar úr verkefnaskrá Landsvirkjunar og fjármálaráðherra, sem fer með öll ráð LV (eitt hlutabréf), sem tekinn er að minna á myndrænar lýsingar Munchausens, baróns, af stórkostlegum ævintýrum hans.  Síðan segir: "Sú raforka, sem héðan mætti selja, er ekki upp í nös á ketti, þegar horft er til orkuþarfar Evrópu."  Þetta er hverju orði sannara, eins og sýnt er með tölulegum samanburði við vindmyllur, sem aðeins eru brot af framleiðslugetunni, hér að ofan, og þess vegna má ganga út frá því sem vísu, að áhugi Evrópumanna á "hundi að norðan" sé mjög orðum aukinn eða "överreklamerat", eins og Svíar segja.  Síðan kemur rúsínan í pylsuendanum hjá leiðarahöfundi:

"Orkutapið og missir afleiddra tekna vegna nýtingar innlendrar orku á heimaslóð setur þennan kost enn á bekk með heyi í harðindum."

Ríkisstjórnin drepur allt athafnalífið í dróma með eitraðri blöndu sinni af framkvæmdafælni undir hinu alræmda slagorði sínu, "látum náttúruna njóta vafans og lýðinn lepja dauðann úr skel" og ríkisauðvaldsstefnu, sem sýgur allan mátt úr fyrirtækjum og launþegum, en býður þeim aðeins upp á rudda, sem útigangshross mundu fúlsa við í harðindum. 

Hér skal spá því, að ríkisstjórn sú, sem mynduð verður, vonandi á skömmum tíma, þó að vönduð verði, eftir komandi Alþingiskosningar, muni, sem fulltrúi eigendanna (landsmanna), senda stjórn Landsvirkjunar lista um nýja forgangsröðun, þar sem nýting hefðbundinna orkulinda innanlands í samræmi við óbrenglaða Rammaáætlun verður efst á dagskrá, en íslenzkum don Kíkótum látið eftir að berjast við sínar vindmyllur og hunda suður, hvar sem þeir svo kjósa, enda kjörorðið að létta af harðindum af mannavöldum, sem núverandi ríkisstjórn er ábyrg fyrir.  Hér skal hafa hugfast, að virða verður niðurstöðu Rammaáætlunar um varúðarreglu við virkjun jarðgufunnar, sem snýst um, að þar eigi sér stað námuvinnsla.  Þar af leiðandi er bruðl að vinna hana með 10 % nýtni einvörðungu til raforkuframleiðslu.  Hitaveita eða hitakær efnaferli og gjarna að lokum böðun ferðamanna þarf að eiga sér stað samhliða, svo að þessi námuvinnsla verði verjanleg.    

  

 

 

 

Þjóðleg samheldni er nauðsyn

Íslenzka þjóðfélagið er í djúpum skít, og hefur svo verið frá Hruninu.  Ríkisstjórnir Jóhönnu Sigurðardóttur, sem verið hafa verklitlar við völd síðan 1. febrúar 2009, hafa vart gert annað en að dýpka holuna, sem þjóðin datt ofan í.  Enn hefur ekki tekizt að ráða við verðbólguna (sú hæsta í Evrópu ?), halli er enn á ríkisbúskapinum og mun hærri en fjármálaráðherra gerði ráð fyrir, gjaldeyrishöft eru í algleymingi (ferðamannagjaldeyrir skammtaður og ekki greiddur fyrr en minna en mánuður er til brottfarar), fjárfestingar eru í sögulegu lágmarki og atvinnuleysið er enn tilfinnanlegt.  Það er hægt að breyta þessu með uppstokkun stjórnarhátta og þjóðarátaki, og það verður að breyta þessu.  

Til þess að svo megi verða þarf þó samheldni og átak í líkingu við þjóðarsáttina 1990.  Það þarf að leiða mál til lykta með eins faglegum hætti og kostur er og bera erfið ágreiningsefni undir þjóðaratkvæði. Dæmi um hið fyrr nefnda eru deilurnar um nýtingu eða vernd orkulindanna.  Þar skilaði Verkefnisstjórn um Rammaáætlun miklu verki undir handarjaðri Sveinbjörns Björnssonar, eðlisfræðings, en ráðherrar ríkisstjórnarinnar sýndu þessu verki algert virðingarleysi með því að umturna niðurstöðunni í þágu sérhagsmuna og stjórnmálalegrar sérvizku.  Hér er um fádæma heimskuleg vinnubrögð þröngsýnna stjórnmálamanna að ræða, sem bera dauðann í sér, enda merki um úrelt vinnubrögð.

Dæmi um seinna atriðið er ESB-málið.  Þar mætast stálin stinn.  Umsóknin sjálf hefur reynzt landinu dýrkeypt.  Stjórnsýslan er undirlögð verkefnum í umsóknarferlinu.  Samningamenn í langdregnum samningum, sem haldið er uppi í einni dýrustu borg Evrópu, Brüssel, fljúgandi fram og til baka, kosta ekkert smáræði.  Allt er þetta unnið fyrir gýg, því að hvorki er meirihluti á Alþingi né á meðal kjósenda fyrir inngöngu í ESB.  Sáttin í þessu máli getur aðeins orðið sú að leggja í þjóðaratkvæði, hvort halda eigi samningaviðræðum áfram þar til samningur næst eða slitnar upp úr annars vegar eða að hætta samningaviðræðum og draga umsóknina til baka.  Seinni kosturinn endurspeglar mun heiðarlegri framkomu gagnvart viðsemjendunum og getur orðið grundvöllur friðar um utanríkismálin hér innanlands.

Nú eru skilyrði betri til að ná þjóðarsamstöðu um stefnumörkun en voru t.d. á kaldastríðstímanum.  Utanríkismál klufu þjóðina lengst af lýðveldistímans.  Harðvítugur ágreiningur varð um aðildina að NATO, en þar sem núverandi vinstri stjórn hefur ekki hróflað við þessari aðild, verður að telja þann ágreining að mestu úr sögunni.  Sömu sögu er að segja um varnarsamninginn við Bandaríkin, og hersetan, mesti ásteytingarsteinninn, er úr sögunni.

Alvarlegasta ágreiningsmál utanríkismálanna er afstaðan til ESB.  Enginn friður verður í landinu um aðild að ESB, en sæmileg sátt er um aðildina að EES og Innri markaði ESB.  Ágreiningur er um Schengen-samstarfið, sem til greina kemur að kjósa um í þjóðaratkvæðagreiðslu.  Þannig ætti að nást þokkalegur friður um að þróa áfram EES-samstarfið.  ESB-umsóknin var illa ígrunduð, vanreifuð og naut aldrei nægjanlegs fylgis til að skynsamlegt gæti talizt að fara á flot með hana.  

Um myntmálin sýnist sitt hverjum.  Nefnd hefur verið upptaka erlendra gjaldmiðla, s.s. evru, bandaríkjadals, kanadadals, norskrar eða sænskrar krónu eða jafnvel svissnesks franka.  Slíkt væri feigðarflan án rækilegs undirbúnings.  Undirbúningurinn felst í að umturna hagstjórninni á Íslandi, svo að hún dragi dám af því, sem bezt hefur gefizt í heiminum við að skapa efnahagslegan stöðugleika og treysta stöðu þjóðargjaldmiðilsins.  Það er hagsmunamál alls almennings, að þetta megi takast, og þess vegna ber stjórnmálamönnum að einhenda sér í þetta verkefni.  Núverandi ríkisstjórn skilur ekki, hvaða forsendur þurfa að vera fyrir hendi til að leysa þetta verkefni, og þess vegna hefur hún enga burði til þess.  Bíða verður borgaralegrar ríkisstjórnar, en ekki er óraunhæft að slíka meirihlutastjórn verði unnt að mynda eftir næstu Alþingiskosningar, ef forseti lýðveldisins grípur ekki til einhverra óyndisúrræða.  Forseti verður að hafa bein í nefinu til að standa uppi í hárinu á framkvæmdavaldinu, eins og núverandi forseti hefur sýnt í verki.

Forsendur viðreisnar eru í stuttu máli að takast megi að koma hjólum hagkerfisins aftur í gang.  Til þess þarf kaupmáttur almennings að vaxa að nýju og til þess, að svo megi verða, þarf eftirfarandi:

1. Tekjuskattslækkun á alla launþega í áföngum (afnám vinstri stjórnar skatta) til að auka ráðstöfunartekjur almennings. 
2. Lækkun launatengdra gjalda á vinnuveitendur til að ýta undir nýráðningar.
3. Lækkun virðisaukaskatts með upptöku eins skattþreps, er leiði til lægri útgjalda vísitölufjölskyldunnar.
4. Afnám eftirlegukinda á tekjuhlið ríkissjóðs, eins og vörugjalds, til að lækka vöruverð í landinu.
5. Tímabundinn skattaafsláttur til fjölskyldna með greiðslubyrði (afborganir, verðbætur og vextir) af húsnæðislánum yfir 25 % af fjölskyldutekjum.  
6. Afnám vísitölubindingar nýrra lánasamninga. 
7. Lagasetning um þak á aukningu ríkisútgjalda.  Leyfileg árleg hækkun sé minni en meðaltal hagvaxtar næstu 4 ára á undan.  Halli á ríkissjóði verði bannaður í stjórnarskrá, nema í skilgreindum undantekningartilvikum, að hætti Þjóðverja o.fl. 
8. Peningamálastjórnunin þarf að verða óháð framkvæmdavaldinu í líkingu við Englandsbanka og gamla Bundesbank, en ekki eins og nú, þegar forsætisráðherra skipar seðlabankastjóra.  Stjórn bankans ráði bankastjórann.  Í stjórnina tilnefni meirihluti og minnihluti Alþingis hvor sinn fulltrúa, ASÍ og SA hvor sinn fulltrúa og háskólarnir hver sinn fulltrúa, en forseti lýðveldisins formann með oddaatkvæði.  Höfuðmarkmiðið á að verða, að verðlagsstöðugleiki verði ekki minni en í okkar helztu viðskiptalöndum og til hliðsjónar að hagvöxtur verði sá mesti, sem hagkerfið þolir án þess að ógna stöðugleikanum.  Seðlabankinn geri hið fyrsta tillögu til efnahagsráðherra um skjótlegt afnám gjaldeyrishafta. 
9. Eldsneytisverðið er tekið að hamla hagvexti og sífelldar hækkanir þess eru verðbólguvaldur.  Þess vegna er rétt að lækka álögur ríkisins á eldsneytisverðið, svo að það nemi um 200 kr/l til neytenda.  
10. Gera þarf hugsanlegum fjárfestum grein fyrir því, að ný ríkisstjórn sækist eftir erlendum fjárfestingum, enda leiti hún fyrirmynda til Írlands um skattlagningu hagnaðar og hafi á dagskrá sinni að lækka tekjuskatt fyrirtækja með starfsemi á Íslandi niður í sambærilegt gildi (12 %) og er við lýði á Írlandi og hefur leitt til hlutfallslega meiri fjárfestinga á Írlandi en nokkurs staðar annars staðar í ESB þrátt fyrir alvarlega banka-og ríkisfjármálakreppu þar á bæ.   

Með framkvæmd þessara 10 atriða er raunhæft að búast við árlegri hækkun ráðstöfunartekna á Íslandi, er dugi til að koma Íslendingum í hóp 5 tekjuhæstu þjóða Evrópu á 10 árum.  Um þetta verðuga markmið ætti að geta náðst breið samstaða.  Ef með þessu tekst að koma hjólum atvinnulífsins í gang, þá mun þjóðarkakan stækka, og þar með munu tekjur ríkissjóðs vaxa þrátt fyrir lægri skattheimtu.  

Vegna þrálátrar þenslutilhneigingar ríkissjóðs er nauðsynlegt að gera ráðstafanir til að auka skilvirkni í starfsemi ríkisstofnana.  Það hefur erlendis verið gert með því að bjóða út starfsemina og gefa einkaframtakinu kost á að spreyta sig að uppfylltum kostnaðar- og gæðakröfum og undir eftirliti verkkaupans (ríkisins eða eftirlitsaðila á þess vegum).                   

                                                                

     

Yfir hverju vokir hún ?

Jón Bjarnason, nýlega afsettur sjávarútvegs-og landbúnaðarráðherra frunta- og yfirgangsstjórnar Samfylkingar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs, eða var það niðurgangsstjórnar Evrópusambandsins, ESB, lýsti á dögunum svo kölluðum forsætisráðherra, Jóhönnu Sigurðardóttur, sem friðarspilli.  Hún leitaði eftir átökum í stað samvinnu.  Lýsing hans og Atla Gíslasonar í greininni "Rangfærslur forsætisráðherra" í Morgunblaðinu, 31. marz 2012, leiða í ljós, að svo kallaður forsætisráðherra stendur að grautargerðinni, sem nú hefur birzt sem frumvarp til laga um sjávarútveginn, þó að hún hafi ekki meira vit á málefnum sjávarútvegsins en kötturinn hér á heimilinu. 

Sannleikurinn er sá, að ríkisstjórn hennar kann ekki réttri hendi í rass að taka, en fer fram með offorsi og ofstopa, sem í smærra samhengi væri kallað einelti, á hendur grundvallaratvinnugrein landsmanna, sjávarútveginum.  Hvers á þessi atvinnugrein að gjalda að mega búa við sífelldar hótanir um lagasetningu um aðför á hendur útgerðarfyrirtækjunum, sem mun brenna burt eigið fé þeirra og lama alla þróunar-og fjárfestingargetu ?  Nú er afsökun stjórnvalda sú, að þau kunni ekki að reikna, hafi með öðrum orðum reiknað vitlaust, þegar þau voru að ákvarða alræmt auðlindagjald.  Er hægt að búa við svona sljó stjórnvöld.  Auðvitað ekki.  Æ fleiri átta sig á, að núverandi stjórnvöld eru þjóðarhneisa og að nánast öruggt er, að lélegri verða stjórnvöld ekki en þessi; sama hvernig á þau er litið.    

Það blasir við, að hér er um aðför að eignarréttinum að ræða, sem fyrirtækin hafa öðlazt með löglegum hætti, og skattheimtan er svo yfirgengileg, að jafnast aðeins á við eignaupptöku.  Þetta er auðvitað nákvæmlega eftir uppskrift sameignarsinna.  Frumvarp allsherjarráðherra, Steingríms, Þistilfirðings, sem nú sleikir vinstri skósóla Brüsselvaldsins á meðan Skarphedinsson sleikir þann hægri, fer svo fjarri meðalhófi, að það er greinilega afsprengi siðblindingja, sem sjást ekki fyrir í ósvífninni.  Verði þetta frumvarp að lögum, sem vonandi aldrei verður, svo skaðlegt þjóðarhag, sem það er, mun ríkið verða að blæða fyrir afglöp hans í ekki minni mæli en stefndi í vegna afglapa hans og skósveins hans í Icesave-málinu.  Þessi maður ætlar að verða Íslendingum dýr áður en lýkur, og sjá menn hér, hversu hrikalegar afleiðingar verða af því að fela þröngsýnum ofstækismönnum mikil völd, eins og sagan sannar. 

Af málflutningi þessa manns og ráðherrans í forsætisráðuneytinu að dæma ber hvorugt þeirra snefil af virðingu fyrir atvinnuréttindum.  Þessi réttur til atvinnurekstrar er þó tryggður í Stjórnarskránni, sem reyndar er skjalið, sem bæði vilja leysa af hólmi með miklu orðagjálfri um allt og ekkert, samhengislausu og lögfræðilega óboðlegu plaggi sömdu af viðvaningum á þessu sviði að miklu leyti.  Fúskið er hið sama á öllum sviðum stjórnsýslunnar, þar sem vesæl vinstri stjórn beitir sér. Þetta fólk var þó stöðugt með nauðsyn faglegra vinnubragða stjórnvalda á vörunum, en reynist svo, þegar til á að taka, ekki kunna réttri hönd í rass að taka.  Fúskið er yfirþyrmandi. 

Auðlindarentunni er hampað af glamurskjóðum stjórnarflokkanna, sem virðist vera um megn að kafa til botns í nokkru máli.  Þær hafa aldrei borið við að skilgreina þessa auðlindarentu, heldur slá þær um sig með innihaldslausum frösum og svamla á yfirborðinu.  Nú vill svo til, að síðast, er fréttist, hafði auðlindarentan ekki enn fundizt í sjávarútveginum, enda ekki vitað til að arðgreiðslur væru hærri þar en í öðrum fyrirtækjum.  Auðlindarenta er sá arður, umfram arð af annarri starfsemi, eftir skatt, sem talinn er stafa af sérstöku aðgengi að auðlindum.  Þessar auðlindir geta verið verðlagðar eða ekki, náttúruauðlindir eða mannauður, og margt fleira.

Reikningslega er hægt að nálgast þessa auðlindarentu, en það er algerlega glórulaust að leggja á auðlindagjald sem hlutfall af meðaltalsauðlindarentu starfsgreinar.  Það verður að finna auðlindarentuna í hverju fyrirtæki og leggja á samkvæmt henni, ef á að reyna að notast við þetta haldlausa fyrirbæri.  Ríkisstjórnin, hins vegar, er ekkert að leita að auðlindarentu.  Aðferðir hennar taka út yfir allan þjófabálk.  Hún heldur því fram, að ekki sé um skattheimtu að ræða.  Þetta eru hláleg viðbrögð Steingríms, Þistilfirðings.  Á rekstur sjávarútvegsfyrirtækjanna virkar þessi gjaldtaka eins og ofurskattlagning.  Allur hvati eigendanna til að hætta fé sínu í atvinnurekstur hverfur þá eins og dögg fyrir sólu, ráðstjórnarslen leggst yfir atvinnugreinina, og allt drabbast niður.  Fyrir þessi reginmistök mun þjóðinni blæða, ef þau verða ekki stöðvuð í tæka tíð.  Stjórnvöld hafa nú þegar valdið fyrirtækjunum og þjóðarhag miklu tjóni með sameignarsérvizku sinni.

Viðfangsefnið hér er að hámarka hreinar tekjur, þ.e. brúttótekjur að frádregnum tilkostnaði, af mjög takmarkaðri auðlind sjávar: 

1. Sjálfstæðisflokkurinn hefur stutt rammalöggjöf utan um markaðslausn á þessu viðfangsefni.  Vísindalegri ráðgjöf Hafrannsóknarstofnunar, sem miðar að hámarksafrakstri miða í þjóðareign til langs tíma litið, er beitt við ríkisákvörðun á heildarafla í hverri tegund.  Þjóðareign merkir hér, að útlendingar mega ekki stunda þessar veiðar í ábataskyni og stjórnvöld mega ekki hygla einstökum hópum eða byggðarlögum umfram aðra.  Því fer hins vegar víðs fjarri, að þjóðareign merki ríkiseign að lögum.  Aflahlutdeildir á skip eru á markaði, en hámark, 12 %, er á aflahlutdeild hverrar útgerðar í hverri tegund.  Þetta kerfi leiddi til tilætlaðrar fækkunar fiskiskipa, hagræðingar, gæðaaukningar, framleiðniaukningar og öflugasta sjávarútvegs í Evrópu.  Hvers konar árátta er þetta eiginlega að upphefja fáránlega og fyrirsjáanlega stórskaðlega tilraunastarfsemi, með þjóðfélagið allt undir, á því, sem svo vel hefur tekizt, að æ fleiri eru að taka upp þetta markaðsknúna fiskveiðistjórnunarkerfi. 
2. Samfylkingin lítur á þetta kerfi sem lokað forréttindakerfi að námu.  Úrræði hennar er að ríkisvæða námuna með eignaupptöku kvótans án endurgjalds og síðan leigu afnotaréttar til svo skamms tíma, 20 ára, að öll langtímaskipulagning fyrirtækja fer fyrir róða.  Óvissa um framtíðina og skammtímasjónarmið halda þá innreið sína, fé mun flýja greinina og umgengni um miðin versna.  Í raun gengur Samfylkingin hér erinda sérhagsmunahóps, sem seldi kvóta sinn, og vill komast inn aftur, endurgjaldslaust.  Lýðskrum Samfylkingarinnar er hér fólgið í að auka réttlætið með því að fjölga í greininni, en við það fjölgar ekki fiskunum í sjónum, svo að tekjur á hvert skip og sjómann lækka og fyrirtækin veikjast.  Þjóðarhagur rýrnar.
3. Lausn vinstri grænna er að afnema frjálst framsal og binda aflaheimildir við byggðarlögin.  Þetta þarf ekki endilega að þýða bæjarútgerðir, en það eyðileggur samkeppnisþáttinn í kerfinu, sem er þannig, að kvótinn leitar til bezt reknu fyrirtækjanna.  Af þessu leiðir minni hagkvæmni og veikari útgerðarfyrirtæki.
4. Sjálfstæðisflokkurinn féllst að lokum á sínum tíma á að leggja umdeilanlegan viðbótarskatt á útgerðarfyrirtækin, s.k. auðlindargjald.  Þetta átti að skila auðlindarentunni til þjóðarinnar, þ.e. hagnaði sjávarútvegsfyrirtækja umfram önnur fyrirtæki í landinu.  Þessi auðlindarenta er vandfundin og hæpið að leggja sérskatt á einn atvinnuveg.  Hvers vegna er ekki látið duga, að fyrirtæki með góðan hagnað leggi meira til samfélagsins á formi hærri tekna ríkisins af tekjuskattinum ?  Nú hafa vinstri flokkarnir að sjálfsögðu misnotað þessa skattlagningaraðferð með mikilli hækkun auðlindagjaldsins og hóta margföldun þess.  Skattlagningu þessa hefur þá tekið út yfir allan þjófabálk, og er einboðið að afnema hana við fyrsta tækifæri.  Nær væri að fá útgerðarfélögin til að fjárfesta í þróunarfélagi um eldsneytisframleiðslu úr jarðvarma, repju og öðru, sem losað gæti þjóðfélagið úr viðjum ofurskattlagningar á sífellt hækkandi eldneyti á formi kolefnisgjalds og koltvíildisskatts og sparað um 50 milljarða kr í gjaldeyri á ári.  Slíkt væri hagkvæm fjárfesting, sem mundi leiða til umtalsverðs sparnaður útgerðanna, er frá líður, og skapa þeim samkeppniforskot, sem þeim veitir ekki af. 

Hverjar eru þjóðhagslegar afleiðingar þess að veikja sjávarútvegsfyrirtækin, eins og báðir stjórnarflokkarnir ætla sér ?:

• krónan mun óhjákvæmilega veikjast, ef sjávarútvegsfyrirtækin lenda í rekstrarerfiðleikum.  Þá hefst nefnilega sama hringekjan og kvótakerfið forðaði okkur frá, þ.e. útvegur á heljarþröm - gengisfelling - hækkun erlendra aðfanga - verðbólga - frysting gengis - gengisfelling - óðaverðbólga.
• auðlindaskatturinn mun soga fé frá sjávarbyggðum til höfuðborgarsvæðis, og Alþingi mun reyna að klóra í bakkann með yfirfærslum úr ríkissjóði til illa staddra sveitarfélaga.  Þetta er gamla sagan, og hefur alltaf verið stefna afturhaldsins í landinu.  Stjórnmálamennirnir skulu aftur verða upphaf og endir afkomu almennings.  Stefna vinstri flokkanna jafngildir afturhvarfi til fortíðar með allt um lykjandi ríkisforsjá.
•  þetta er nú réttlætið, sem lýðskrumarar Samfylkingar og vinstri grænna berjast við að koma á á Íslandi.  Afleiðingin verður aukin fátækt á Íslandi, lækkandi meðaltekjur og landið mun tapa þeirri samkeppnisviðspyrnu við aðrar þjóðir, sem það hefur nú og dragast niður á eymdarstig allra ríkja, sem þola hafa mátt eyðingu einkaframtaks og mikla ríkisforsjá. 

Ríkisstjórnin er lömuð, og frumvarp Steingríms er örvæntingarfull tilraun hennar til að blása í kulnaðar glæður.  Þau skötuhjú voru af algeru þekkingar-og ábyrgðarleysi búin að lofa einhverjum lagabreytingum um starfsumgjörð sjávarútvegsins, sem þau höfðu ekki hugmynd um, hvaða afleiðingar hefðu í för með sér fyrir atvinnugreinina og fyrir þjóðarhag.  Það er allt á sömu bókina lært.  Gösslast hugsunarlaust áfram án nokkurrar greiningar á viðfangsefninu eða afleiðingum breytinganna fyrir þjóðlífið.