Færsluflokkur: Kjaramál

Virkjanir fallvatna og jarðgufu eru í þágu almannahags

Það eru viðtekin sannindi í hagfræðinni, að vaxandi orkunotkun, sérstaklega á orku úr innlendum orkulindum (sparar innflutning eldsneytis), eykur hagvöxt, og hið öndverða gildir einnig, að orkuskortur dregur úr hagvexti og getur valdið samdrætti í efnahagslífinu, ef hann er stækur. Þess vegna mun núverandi og fyrirsjáanleg ömurleg staða virkjana og flutningsmála raforku til 2028 hafa mikil áhrif á getu atvinnulífsins til að standa undir launahækkunum í komandi kjarasamningum.  Þess vegna er það undarlegt, en eftir öðru þar á bæ, að verkalýðshreyfingin skuli ekki hafa mótmælt núverandi stöðnun og óstjórn orkumálanna harðlega.  Hvað dvelur orminn langa ?

Morgunblaðið ræddi 9.12.2023 samhengi orkunotkunar á mann við hagvöxt og lífskjör við þekktan hagfræðing undir fyrirsögninni:

"Skerðir svigrúm til launahækkana":

"Jón Bjarki Bentsson, aðalhagfræðingur Íslandsbanka, segir orkuskort geta skert svigrúm til launahækkana.  Nýir kjarasamningar gilda frá 1. febrúar [2024].  Spurður í hvaða atvinnugreinum helzt, ef þá nokrum, svigrúm sé til launahækkana í komandi kjarasamningum, segir Jón Bjarki, að almennt sé svigrúm til hækkana nú takmarkað eftir umtalsverða hækkun kostnaðar í rekstri fyrirtækja að jafnaði.  

"Mér sýnist t.d. blasa við, að ekki hafi verið innistæða fyrir þeim ríflegu launahækkunum, sem samið var um fyrir ári og þær hafi átt sinn þátt í, hversu verðbólga er þrálát hér á landi", segir Jón Bjarki."

Þegar farið er fram með kröfugerð í kjarasamningalotu að óathuguðu máli um afleiðingar slíkra launakrafna á hagkerfið, þá væri það slembilukka, ef ekki hrikti í stoðum hagkerfisins, t.d. undan verðbólguþrýstingi.  Það urðu talsverðar verðhækkanir erlendis á árinu líka, en það er áreiðanlegt, að hluti vaxtahækkana ársins 2023 stafar af afleitu vinnulagi verkalýðsleiðtoga við samningaborðið með vinnuveitendum, sem kenna má við gösslaragang. 

Nú ætla þeir í orði að söðla um, en koma þá með fáranlega kröfugerð á hið opinbera, sem er ekki viðsemjandi þeirra, sem talin er munu kosta ríkissjóð allt að 30 mrdISK/ár.  Það er einfeldningsháttur að halda, að þessum kostnaði verði sópað undir teppið. Aukinn hallarekstur ríkissjóðs (þessi ríkisstjórn mun ekki lækka önnur útgjöld á móti) mun valda efnahagsþenslu, og aftur eru þá verkalýðsrekendur valdir að hertri þumalskrúfu peningastefnunefndar Seðlabankans.  Skattahækkun er hin leiðin til að mæta þessum fíflagangi verkalýðsrekenda.  Lendi hún á fyrirtækjunum, mun hún við núverandi aðstæður fara út í verðlagið.  Lendi hún á launþegum, eru skjólstæðingar verkalýðsrekenda engu bættari.  Þessi skollaleikur verkalýðsrekenda með ríkisútgjöld, sem eru alls ekki á þeirra könnu, heldur þjóðkjörins Alþingis, minnir á sögu Münchausen, þegar hann skrökvaði því að lýðnum, að sér hefði tekizt hið ómögulega; að toga sig upp á hárinu.   

""Það er held ég borðleggjandi, að ört vaxandi orkuframboð hér á landi síðustu öldina eða svo á stóran þátt í myndarlegum hagvexti og vaxandi velmegun á tímabilinu.  Þetta samband er líka vel þekkt í fræðunum á alþjóðavísu, og sér í lagi hefur verið sýnt fram á, að aukin notkun endurnýjanlegrar orku tengist hagvexti.  

Góðu heilli hefur undanfarin ár áherzlan farið vaxandi á betri nýtingu orku, ekki síður en aukna framleiðslu. Við stöndum hins vegar fammi fyrir því að reiða okkur í mun ríkari mæli á endurnýjanlega orku í geirum á borð við samgöngur og sjávarútveg en verið hefur, og tíminn fyrir þá umbreytingu er knappur.  Það dugar því ekki til að nýta fyrirliggjandi orku betur, heldur þarf að mínu mati að auka framboð endurnýjanlegrar orku hér á landi umtalsvert, ef bæði markmiðin eiga að nást: að viðhalda og bæta lífskjör í landinu og ná fam kolefnishlutleysi á komandi áratugum"."

Þetta er í aðalatriðum rétt, en ekki er öll sagan sögð.  Orka úr endurnýjanlegum orkulindum veldur ekki meiri hagvexti en hin, nema hún sé ódýrari á orkueiningu að teknu tilliti til nýtni, nema hún spari innflutning á jarðefnaeldsneyti.  Á móti kemur tímabundinn erlendur kostnaður vegna tækjakaupa og lántöku. 

Áherzla á minni orkutöp er meiri í orði en á borði á rafmagnssviðinu.  Þar er þó eftir miklu að slægjast, en regluverkið í landinu fyrir flutningslínur færir sérlunduðum minnihlutahópum tækifæri upp í hendurnar til að þvælast fyrir nýjum 220 kV línum á milli landshluta út í það óendanlega. Ef nú væri 220 kV lína í rekstri á milli Austurlands og Vesturlands, þá væri enginn orkuskortur á landinu um þessar mundir og gruggugt vatn hefði ekki truflað laxveiðimenn við veiðar í bergvatnsánni, sem nú rennur í farvegi foraðsins Jöklu. 

""Getur atvinnulífið farið betur með orkuna og þannig skilað sömu arðsemi og þar með skilað því til launþega [spyr Morgunblaðið] ?"

"Til lengri tíma er það bæði ákjósanlegt og nauðsynlegt að ná fram sífellt betri nýtingu orku, þ.e. meiri verðmætasköpun fyrir hverja einingu orkunotkunar.  Það er hins vegar varla raunhæft að gera ráð fyrir, að slík þróun dugi til að viðhlda þeim hagvexti og þar með bættum lífskjörum í landinu, sem verið hefur undanfarna áratugi og flestir vilja trúlega stefna að áfram.""

 

Spurningin er skrýtin (röng).  Ef atvinnulífið bætir orkunýtni sína, eykst arðsemin venjulega, en það er þó ekki fyrirfram gefið vegna fjárfestinganna, sem bætt orkunýtni útheimtir að jafnaði.  Það er svo síður en svo sjálfgefið, að launþegar eigi að hirða allan ávinninginn.  Fjármagnseigandinn á rétt á umbuninni fyir að leggja í fjárfestinguna, en hafi launþegarnir lagt eitthvað að mörkum, eiga þeir rétt á umbun líka.

   

 


Dragbítur framfara

Stjórnmálaflokkur með vitlausa og/eða sérvizkulega stefnu í flestum málum séð af sjónarhóli almannahagsmuna, sem komizt hefur til valda, getur valdið viðkomandi þjóð stórtjóni, eins og dæmin sanna.  Einn slíkur er Vinstri hreyfingin grænt framboð - VG.  Hann hélt flokksráðsfund helgina 26.-27. ágúst 2023, og Sjálfstæðisflokkurinn fyrri daginn.  Hjá honum var eftirfarandi ályktað um orkumálin samkkvæmt frétt Morgunblaðsins, 28.08.2023, undir svartri fyrirsögn:

"Flokkarnir á öndverðum meiði".

"Á flokksráðsfundi Sjálfstæðisflokksins var ályktað, að "tafarlaust" þyrfti að stórauka framleiðslu grænnar orku [svo ! Átt er við rafmagn úr grænni frumorku - innsk. BJo] - loftslaginu, samfélaginu og atvinnulífinu til hagsbóta."

Á þessu er margoft búið að klifa, enda augljós almenn sannindi, en samt láta framkvæmdir, sem gert gætu gæfumuninn, á sér standa, og er meðferðin á virkjunarleyfi fyrir Hvammsvirkjun sárgrætilegust. Til að rjúfa kyrrstöðuna hefur nú orkufélagaið Títan verið stofnað um orkulindir Ölfuss.  Allt slíkt er fagnaðarefni.

Á meðan þessi óstjórn orkumálanna varir, vofir orkuskortur yfir iðnaði og öðrum notendum ótryggðrar orku, og eru framleiðsluáætlanir og fjárhagsafkoma þessara fyrirtækja háð góðum vatnsárum en ekki miðlungsgóðum, eins og löngum hefur verið. Þá veldur aflskortur því, að ekki er hægt að gera neina nýja samninga um raforkusölu. Þetta dregur úr hagvexti og er ein af ástæðum dræmra hagvaxtarhorfa á næstu árum, sem takmarkar mjög svigrúm fyrirtækjanna til að samþykkja launahækkanir í næstu kjarasamningum, sem innistæða er fyrir og fóðri þar með ekki verðbólguna. 

"Þetta er í raun þvert á það, sem flokksráðsfundur VG ályktaði um. Þar var ályktað, að koma þyrfti í veg fyrir svo kallaða orkusóun.  Flokksráðið vísar þar til rafmyntagraftrar, og að stjórnvöld þurfi að meta orkuþörf landsins áður en ráðizt er í frekari virkjanaframkvæmdir með "tilheyrandi og meiri háttar óafturkræfum skemmdum á einstakri náttúru landsins".

Í sömu ályktun er einnig lagt til, að við lok samningstíma orkusölusamninga til stórnotenda, stóriðju eins og álvera, verði kannaðir kostir þess að endurnýja ekki samninga við þau fyrirtæki.  Flokksráð segir, að sú orka geti frekar verið notuð við orkuskipti og til heimila."

Þessar gömlu lummur vinstri grænna eru endurómur  fráleitrar afturhaldshugmyndafræði Landverndar.  Ekki er hægt að hugsa sér augljósara dæmi um, hversu sumt stjórnmálafólk er gjörsamlega án sambands við raunveruleikann og lifir í sínum eigin hliðarveruleika.  Stjórnmálaflokkar slíks fólks eru gjörsamlega gagnslausir, gera ekkert annað en að þvælast fyrir framförum og rífa niður, það sem vel er gert og til framfara horfir. Þetta fólk var sumt á móti Búrfellsvirkjun á sinni tíð eða er af sama sauðahúsi og þeir, sem þar voru þversum. 

Það er ábyrgðarhluti af hálfu stjórnarflokks að varpa fram svo illa ígrunduðum tillögum, sem bera vott um yfirþyrmandi þröngsýni og mundu skaða hagsmuni almennings, ef eftir þeim væri farið.

Íslenzku orkufyrirtækin hafa sum hver sótzt eftir að fá gagnaver í viðskipti.  Nú vilja vinstri grænir fara að fylgjast með því, hvernig gagnaverin nota orkuna, sem þau kaupa.  Það er barnaleg og fráleit afstaða.  Seljanda orkunnar varðar aðeins um, að notkunin sé lögmæt, annað ekki. Í samhengi orkuskortsins er þessi notkun lítil og fráleitt að tala um orkusóun í þessu sambandi.  Meiri orkusóun fór fram á flokksráðsfundi vinstri grænna, því að þar fór greinilega ekkert það fram, sem nokkur heilvita maður mundi vilja kaupa. 

Þá kom alveg dæmigerður tafarleikur frá vinstri grænum.  Þeir vilja, að nú geri stjórnvöld skýrslu um orkuþörf landsins.  Það jafngildir að fara í geitarhús að leita ullar, því að stjórnvöld hafa ekki þá þekkingu, sem til þarf.  Sérfræðingar um orkumál hafa skrifað skýrslur um þessi mál, og nú síðast kom skýrsla frá ríkisfyrirtækinu Landsneti, sem engin ástæða er til að bera brigður á, þótt vinstri grænn formaður utanríkismálanefndar hafi gert það og vilji fá líffræðinga að verkinu með verkfræðingunum.  Af hverju ekki dýralækna eða stjórnmálafræðinga ?  Tekur bullið, sem rennur upp úr vinstri grænum, aldrei enda ?  Það, sem hangir á spýtunni hjá siðspilltum vinstri grænum, er að koma sínu úrtölufólki að við að semja nýja skýrslu um málið með sínum hliðarveruleika.

Landsnet komst að því, að með aukningu raforkuþarfar vegna hagvaxtar og fólksfjölgunar ásamt fullum orkuskiptum þyrfti að tvöfalda raforkunotkunina til 2050 og fyrr næðist nettó koltvíildislosun ekki niður í 0 frá íslenzkri starfsemi, hvað sem innantómu gaspri stjórnmálamanna um 2040 liði.  Montstefnumið vinstri grænna o.fl. voru með öðrum orðum jörðuð þarna. M.a. út af því sífra þau núna, en það hlaut að koma að því, að draumórar hliðarveruleikans yrðu jarðaðir. 

Fullyrðingavaðall um óafturkræfar, meiri háttar skemmdir á náttúru landsins af völdum virkjana eiga sér enga stoð í raunheimum, en eru ættaðar úr sjúklegu hugskoti í hliðarveruleika vinstri grænna.  Af svipuðum slóðum er sífrið um að loka álverum.  Þessi málflutningur er eitt af því ábyrgðarlausasta í íslenzkri orkumálaumræðu.  Þarna er verið að biðja um að kanna kosti þess að svipta þúsundir manna lífsviðurværi sínu og skera á útflutningstekjur landsins með þeim afleiðingum, að ISK mundi hríðfalla um leið og snaraðist á meri viðskiptajafnaðarins og tekjustofna viðkomandi sveitarfélaga og ríkissjóðs.  Er til of mikils mælzt, að þeir sósíalistar og jafnaðarmenn, sem svona eru innréttaðir, þegi fremur og haldi sínum viðbjóðshugmyndum hjá sér ?  Hvaða erindi á fíflagangur af þessu tagi inn í þjóðmálaumræðuna ?

 

 

  

 


Vinnubrögð matvælaráðherra eru afleit

Núverandi matvælaráðherra fer ekki eftir öðru en eigin dyntum við ráðherrastörf sín.  Hún hagar sér eins og agalaus krakki og gefur einfaldlega skít í stjórnarsáttmálann, þegar hún forgangsraðar vinnu sinni.  Vinnubrögð, eins og hennar, mundu ekki líðast í nokkru fyrirtæki, og það er fyllilega tímabært að reka skussa eins og þennan úr ráðherraembætti.  Viðhlæjandi hennar, formður flokks matvælaráðherra og forsætisráðherra, hefur ekki burði til að láta til skarar skríða gegn óhæfum "starfsmanni" sínum, heldur brosir sínu breiðasta og dreymir um að hanga með flokk sinn við völd út kjörtímabilið. Ef höfð er hliðsjón af  úrslitum þingkosninga annars staðar í Evrópu um þessar mundir, þá gæti þessa flokksónefnu vinstri jaðarsins dagað uppi í næstu kosningum. Hefur hann þegar valdið miklu þjóðhagslegu tjóni, aðallega með setu pótintáta sinna í ríkisstjórn, og valdið heilabrotum í varnarsamstarfi vestrænna þjóða, sem hann er á móti, en formaðurinn smjaðrar fyrir á fundum með útlendingum.  Þar hefur tvískinnungur flokksins keyrt um þverbak.  

Axarsköpt sín í embætti réttlætir lufsan í matvælaráðuneytinu með því, að hún sé í pólitík.  Þetta er þó þunnur þrettándi fyrir atvinnulífið og almenning í landinu. Sósíalistinn er í hernaði gegn atvinnulífinu á sínu sviði.  Hún er ábyrg fyrir ómannúðlegri meðferð bænda í Miðfirði vegna örfárra riðutilvika, sem komu þar upp í vetur.  Þar var ofstækisfullum og óþörfum vinnubrögðum beitt í ljósi þess, að handan við hornið er að gera íslenzka fjárstofninn ónæman fyrir riðuveiki með erfðafræðilegri ræktun. 

Alræmd er aðförin að Hval hf og starfsmönnum hans í sumar með bjánarökum um, að ráðherrann verði að halda hlífiskildi yfir langreyðum sem eini umboðsmaður þeirra. Fyrirtækið Hvalur hefur hins vegar haldið hlífiskildi yfir starfsmönnum sínum og borið af þeim högg sósialistans í allt sumar með alls konar viðhalds- og endurbótaverkefnum.  Fyrir þetta á  forstjóri Hvals mikinn heiður skilinn, og birtist þarna enn gjáin, sem skilur að auðvaldið og sósíalismann, þegar kemur að meðferðinni á fólki.  Í löngu máli væri hægt að fara ítarlega út í þá sálma.

 Nú þjónar matvælaráðherra lund sinni með því að siga Samkeppniseftirlitinu á nokkur sjávarútvegsfyrirtæki. Þá þykist hún vinna eftir stjórnarsáttmálanum um rýni á sjávarútveginum, en útkoman er að verða heimskulegar lýðskrums upphrópanir gegn honum.  Um þetta skrifaði Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi, afar fróðlega og vel samda grein í Morgunblaðið 12. ágúst 2023: 

"Unnið í andstöðu við stjórnarsáttmála".

Hún hófst þannig:

 "Við myndun þeirrar ríkisstjórnar, sem enn situr, þegar þetta er ritað, var gerður sáttmáli, líkt og hefðbundið er, þar sem m.a. var fjallað um áherzlur tengdar sjávarútvegsmálum.  Var þar um samið á meðal ríkisstjórnarflokkanna þriggja, að meta skyldi þjóðhagslegan ávinning fiskveiðistjórnunarkerfisins.  Sérstök nefnd skyldi í þessum tilgangi skipuð, og henni m.a. falið að bera saman stöðuna hér á landi og erlendis.  Að svo búnu ætti að leggja fram tillögur til að hámarka möguleika Íslendinga til frekari árangurs og samfélagslegrar sáttar." 

Þetta hafa formenn stjórnarflokkanna komið sér saman um.  Þeir hafa ætlazt til, að farið yrði í faglega vinnu, sem af stjórnmálanna hálfu væri ætlað að auka enn við þjóðhagslega hagkvæmni sjávarútvegsins íslenzka, sem sennileg er hvergi meiri.  

Sósíalistakjáninn, sem vermir sæti matvælaráðherra, hafði hins vegar engan áhuga á þessu, enda er hún stækt niðurrifsafl, sem trúir því ekki, að auðvaldið geti verið þjóðhagslega hagkvæmt.  Í heilastarfsemi matvælaráðherra hafa aldrei komizt að nein fagleg vinnubrögð, enda snýst þar allt um pólitík sósíalismans; að klekkja á auðvaldinu og að auka stjórnun ríkisins á atvinnuvegunum sem mest, þótt ekki sé í því hin minnsta glóra.  

"Þrátt fyrir nokkuð skýr fyrirmæli um verkefnið í stjórnarsáttmála hefur því miður ekki verið eftir þeim unnið.  Hvergi má finna því stað, að þjóðhagslegur ávinningur hafi verið metinn, og enginn samanburður hafur verið gerður á stöðunni hér á landi og erlendis.  Þessi atriði hafa aldrei komið til umræðu á vettvangi þeirrar samráðsnefndar, sem ráðherra skipaði í tengslum við vinnuna, og hvergi er um þetta fjallað á umfangsmikilli upplýsingasíðu verkefnisins."

Þessar upplýsingar Heiðrúnar Lindar sýna svart á hvítu, að ráðherranefnan í Matvælaráðuneytinu stjórnast af annarlegum hvötum og viðhefur enn einu sinni algert fúsk, enda stendur hvorki geta hennar né áhugi til nokkurs annars.  Hún ætlar að misbeita aðstöðu sinni sem ráðherra til að koma höggi á bezt rekna sjávarútveg í heimi.  Þessi vinnubrögð eru forkastanleg.  Ráðherrann grefur undan þjóðarhagsmunum, eins og hún gróf undan lýðheilsunni með alræmdum samningum við lyfjaiðnaðinn og hörðum áróðri til að búa til tilraunadýr úr heilli þjóð fyrir Bill Gates og kóna hans með erfðafræðilegum efnum á  tilraunastigi, sem reyndust vera meingölluð í alla staði, eins og skýr grein var gerð fyrir í aðsendri grein fróðra þremenninga í Morgunblaðinu 15.08.2023.   

"Í þessu samhengi er líka merkilegt að lesa nýlega grein matvælaráðherra, sem virðist líta svo á, að það mikilvægasta sé, að "upplifun" almennings af grunnatvinnuvegi þjóðarinnar sé betri.  Í heilli grein um þessar bráðabirgða tillögur [nefndar ráðherra - innsk. BJo] er hvergi talað um miklar tekjur, sem sjávarútvegur hefur skapað íslenzku þjóðinni og íslenzkum stjórnvöldum í formi skatttekna, sem hafa lagt grunn að þeim lífsgæðum, sem við búum við.  Það er eins og það skipti engu máli í hinni pólitísku mynd.  Óljós upplifun virðist einfaldlega skipta meira máli en verðmætasköpun og sá hagur, sem vel rekinn sjávarútvegur færir þjóðinni." 

Núverandi matvælaráðherra er bara lýðskrums bullustampur.  Hún hefur engan áhuga á að bæta opinbera umgjörð sjávarútvegsins með það í huga að efla hann enn frekar til langs tíma, svo að hann geti fært enn meiri björg í bú.  Hana dreymir um að setja klær ríkisins með einum eða öðrum hætti dýpra í hold atvinnugreinarinnar en nú er.  Þessi mælikvarðalausa "upplifun" ráðherrans er að fálma eitthvað út í loftið á mjög hæpnum forsendum, eins og í hvalamálinu í sumar, til að þóknast svartasta afturhaldi landsins, sem að töluverðu leyti fyllir flokkinn hennar.  


Lítið lagðist fyrir drottninguna af Kviku

Hvar gerist það í raunhagkerfinu, að MISK 3 verði að MISK 104 á um 2 árum.  Það þarf líklega annaðhvort að fara í undirheimana eða á slóðir þess vafasama pappírs Samfylkingarinnar til að finna aðra eins ávöxtun.  Núverandi formaður Samfylkingarinnar gegndi áður stöðu aðalhagfræðings Kviku-banka og naut þá þessara vildarkjara þar.  Hún fór á flot með það í skattframtali sínu, að MISK 101, sem hún var allt í einu með í höndunum, væri ávöxtun og bæri þá 22 % skattheimtu.  Þessu trúði Skatturinn ekki, því að slíkt gerist ekki í raunheimum ofan jarðar.  Skatturinn taldi þetta einfaldlega launaumbun (bónus) til aðalhagfræðingsins frá Kviku og ætti því að bera jaðarskattheimtuna um 46 %. 

Þarna munar hárri upphæð, sem núverandi formaður Samfylkingarinnar ætlaði í græðgi sinni að sleppa við að borga til samfélagsþarfanna.  Það er nauðsynlegt fyrir kjósendur að gera sér grein fyrir innræti og gerð formanns Samfylkingarinnar áður en þeir ljá henni atkvæði.  Hún talar beint og óbeint fyrir vaxandi skattheimtu á fyrirtæki og almenning, en hún virðist nota hvert tækifæri, sem hún telur sig fá, til að að lækka skattheimtu af eigin ofurtekjum.  Þetta er sérlega skammarlegt fyrir hana og Samfylkinguna, sem verður tíðrætt um "að láta breiðu bökin borga".

Morgunblaðið gerði málinu skil 30. júní 2023 undir ósköp sakleysislegri fyrirsögn, þótt sú, sem í hlut á, sé ekki sakleysingi:

"Hagnaðurinn metinn sem laun".

Sú frétt hófst þannig:

"Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingarinnar og fyrrverandi aðalhagfræðingur Kviku banka, greiddi Skattinum tæpar MISK 25 í vor vegna hagnaðar af áskriftarréttindum bankans, sem hún hafði fjárfest í.  Kristrún sagði í samtali við mbl.is í gær, að málinu væri lokið af sinni hálfu, en þetta væri ekki endilega endanleg niðurstaða, þar sem fara má með mál af þessu tagi fyrir yfirskattanefnd."

 Ekki er víst, að allir átti sig á skattalagabroti formannsins af þessu orðalagi.  Nær er að segja hverja sögu, eins og hún er.  Formaður Samfylkingar gerðist brotleg við skattalög með því að vantelja fram launatekjur sínar og hugðist þannig halda MISK 25 í eigin vasa sínum í stað þess að láta þessa fjárhæð greiðlega af hendi rakna til samfélagsþarfanna. Þetta er hrikalegur vitnisburður um siðleysið og hræsnina, sem lekur af þessum nýja formanni Samfylkingarinnar, sem sótt var í fjármálaheiminn.  Það segir meira en mörg orð um það, hvar hjarta Samfylkingarinnar slær, og hvaða hagsmuni hún kann að setja á oddinn.  Hvort það samræmist hagsmunum alþýðunnar, sem Samfylkingin ber í orði kveðnu fyrir brjósti, er umdeilanlegt, en það er óumdeilanlega óheiðarlegt að koma ekki til dyranna, eins og maður er klæddur. 

Kristrún læðist með veggjum í þessu máli og er greinilega í vondum málum.  Hún rembist við að láta líta út fyrir, að hún hafi lagt fram MISK 3 sem áhættufé, sem hún hefði getað tapað.  Eru fordæmi fyrir því í sambærilegum málum ?  Ekki er svo, ef afstaða Skattsins er skoðuð, því að hann telur skýlaust um launaumbun til Kristrúnar að ræða:

 "Það fór þó ekki svo, því [að] hlutabréf Kviku hækkuðu mikið [eins og búizt var við - innsk. BJo] frá þeim tíma, sem Kristrún hóf þar störf.  Kristrún gat innleyst fjárfestinguna á 3 mismunandi dagsetningum fram í tímann, og var endanlegur hagnaður hennar um MISK 101."

Þarna lýsa blaðamenn Morgunblaðsins leikriti, sem Kvika setti á svið fyrir drottninguna af Kviku o.fl. starfsmenn fyrirtækisins til þess að fara í kringum orðið "bónus", sem hefði óhjákvæmilega þurft að fara í hæsta tekjuskattsþrepið. Með því að lýsa þessum vildargerningi sem "fjárfestingu", gátu óprúttnir spreytt sig á að reyna að borga ríflega helmingi lægri skatt, en Skatturinn sá við þeim, og var það vel.  Allt lyktar þetta ákaflega illa. 

Staksteinar Morgunblaðsins 30.06.2023 vitnuðu í pistilinn "Tilfallandi athugasemdir", sem ekki var gerð nánari grein fyrir:

""Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingar, segir fátt um Íslandsbankamálið, ólíkt formönnum allra annarra stjórnmálaflokka.  Ástæðan er Kvika, fjárfestingarbanki, sem hyggst ná eignarhlut ríkisins í Íslandsbanka með samruna.

Kristrún var, þar til fyrir skemmstu, aðalhagfræðingur Kviku.  Hún hagnaðist um MISK 100 á kaupréttarsamningum.  Hún var lengi í vandræðum með að gefa skiljanlegar skýringar á því.""

   Það er út af því, að téð Kristrún er tvöföld í roðinu.  Hún ætlaði að komast upp með að telja Skattinum trú um, að ofangreind upphæð væri ávöxtun MISK 3 hennar, en Skatturinn sá við blekkingarstarfseminni.  Nú segir hún, að málinu sé lokið af sinni hálfu.  Það er út af því, að hún veit, að málstaður hennar er óverjandi gagnvart Yfirskattanefnd og að sú kynni að úrskurða 25 % sektarálag á skattstofninn.  Hitt er svo allt annað mál, hvort kjósendur, sem einnig eru skattborgarar í þessu landi, gera sér þessar "trakteringar" drottningarinnar af Kviku að góðu.  Þeir hafa enga ástæðu til þess.  Nú hafa þeir séð inn í kviku formanns Samfylkingarinnar, og ef allt er með felldu, munu þeir forðast að lyfta litla fingri til að lyfta drottningunni af Kviku til valda á Íslandi.  Hún er einskis trausts verð, og bezt fer á því að refsa henni með því að leiða Samfylkinguna á eyðimerkurgöngu hennar.

""En kom svo með þessa hagfræðilegu skýringu: "Ég datt í lukkupottinn", sagði Kristrún.  Íslandsbankamálið, sem nú er til umræðu, er aðeins undanfari að yfirtöku Kviku á Íslandsbanka.""

 Í þessu samhengi er vert að hafa í huga hið fornkveðna: "æ sér gjöf til gjalda".  MISK 100 eru ekkert annað en gjöf til Kristrúnar frá Kviku.  Með þetta veganesti fer hún í pólitíkina, og í fjármálageiranum hlýtur að vera ætlazt til, að þetta fé ávaxtist með afstöðu formanns Samfylkingarinnar.  Það er löngu þekkt, að ógerlegt er að þjóna tveimur herrum.  Aðeins þeir kjósendur Samfylkingarinnar, sem telja hagsmuni sína og Kviku-fjárfestingarbanka fara saman, geta með góðri samvizku kosið þennan stórundarlega stjórnmálaflokk. 

""Galdurinn, sem nú er í gangi, er oft nefndur: "Glitnir, taka tvö".  Samfylkingin hefur frá stofnun verið fimmta herdeild auðmanna.  Með formennsku Kristrúnar er innvígð og smurð auðkona í kjörstöðu til að hjálpa baklandi sínu að "detta í lukkupottinn".""

 Mun samsærið ganga upp ?

 

 


Kommúnisti lætur höggin ríða á verkalýðnum

Sú gerræðislega ákvörðun matvælaráðherra, Svandísar Svavarsdóttur, að banna hvalveiðar sumarið 2023 (í júní, júli, ágúst), daginn áður en þær áttu að hefjast, bitnar harkalega á verkafólki, allt að 200 talsins, fjölbreytilega saman settu og námsmönnum þar á meðal. Það er lágmarkskrafa á hendur heildarsamtaka verkamanna, ASÍ, að þau komi nú fram í sviðsljósið með einarða afstöðu með verkafólki, og styðji formann Verkalýðsfélags Akraness, Vilhjálm Birgisson, í baráttu hans fyrir réttindum verkalýðsins gagnvart valdníðslu ríkisvaldsins. 

ASÍ ber að fordæma ráðherrann, sem þarna á í hlut, og krefjast afturköllunar hennar á banninu og/eða afsagnar ráðherradóms hennar.  Þingmenn hljóta að flytja tillögu um vantraust á þennan ráðherra fyrir vikið.  Þetta er ekki í fyrsta skiptið á ferli hennar, sem hún gerist brotleg við lög með valdníðslu sem ráðherra. Málatilbúnaður hennar ber óræk merki óhæfni. 

   Hvernig er það; skyldu þær stöllur, Katrín og Svandís, nú keppast um að hlæja upp í opið geðið hvor á annarri ?  Þannig lýsti önnur eða báðar viðbrögðum sínum, þegar vandræði ber að garði, í fjölmiðlaviðtali fyrir nokkrum árum.  Hvers konar lið er þetta, sem stjórnar landinu ?  Eiga lög ekki að ganga framar tilfinningum ?

Morgunblaðið birti viðtal við Vilhjálm Birgisson 22.06.2023, 2 dögum eftir að því er virðist kolólöglega ákvörðun þessa alræmda ráðherra undir fyrirsögninni:

"Gerræðisleg ákvörðun".

""Þetta mál lýtur ekki að því, hvort fólk sé með eða á móti hvalveiðum, heldur fyrst og fremst að þessari ákvörðun, sem tekin var 5 mínútum áður en vertíðin átti að hefjast.  Hún skaðar mína félagsmenn gríðarlega sem og aðra starfsmenn Hvals hf, sem voru að fara að vinna á þessari vertíð", segir Vilhjálmur.

Það liggur fyrir, að tekjutap þessa fólks vegna ákvörðunar matvælaráðherrans nemur mrdISK 1,2, og er ég þá ekki að tala um launatengd gjöld; þetta eru hreinar tekjur, sem starfsmennirnir verða af með. 

Að það skuli vera hægt að taka svona ákvörðun með svona miklum afleiðingum fyrir þá, sem eiga undir þessu, er nokkuð, sem ég trúi ekki að standist lagalega séð", sagði Vilhjálmur." 

Það er ekkert, sem bendir til, að þessi ósvífna uppivöðslusemi kommúnistans styðjist við lög.  Hér er um illkynjaða valdníðslu ríkisvaldsins að ræða gegn fyrirtæki í löglegum atvinnurekstri og starfsmönnum þess.  Þess vegna ber heildarsamtökum verkalýðsins að koma viðkomandi starfsmönnum til hjálpar með róttækri yfirlýsingu gegn ráðherranum.  Það verður að sproksetja ráðherra, sem hagar sér með svona dólgslegum hætti.

Hún virðist brjóta stjórnarskrárákvæði um atvinnufrelsi.  Hún reisir gjörðir sínar á lögum, sem eiga ekki við, heldur gilda sérlög um hvalveiðar.  Það er afkáralegt, að ráðherrann hengir hatt sinn á fagráð Matvælastofnunar, þar sem m.a. situr bullandi vanhæfur siðfræðingur og siðferðispostuli, sem margsinnis hefur opinberlega fordæmt hvalveiðar af takmarkaðri þekkingu þó.  Orð slíkra lúða vega ekki meira en hlutlægar rannsóknarniðurstöður Hafrannsóknunarstofnunar, sem rannsakað hefur hvalastofna og veitt ráðleggingar um veiðarnar. 

Fagráðið rökstyður ákvörðun sína með tilfinningavellu, sem hægt væri að sjóða saman með hjálp fjölmargra jafnstórra hópa úr slembiúrtaki og hefur alls enga lagalega vigt, enda gerir eini lögfræðingurinn í hópnum fyrirvara.  Kommúnistinn er á eins veikum ís og hugsazt getur.  Dómgreindarleysið er algert.  "Svona gera menn ekki."

""Hann [lögfræðingur í fagráði Matvælastofnunar um dýravelferð] er með bókun við álit fagráðsins, þar sem hann segir, að það sé lögfræðilegt álitamál, hvort gildissviði laga um velferð dýra hafi verið ætlað að ná yfir hvali. 

Ég spyr því: Hvað ætla Sjálfstæðisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn að gera, ef það kemur síðan í ljós, að ekki voru lagalegar heimildir fyrir ákvörðun matvælaráðherra, sem skapað getur ríkissjóði milljarða króna bótakröfu ?

Þetta er spurning, sem þingmenn þessara flokka þurfa að svara.  Það er alveg ljóst í mínum huga, að Hvalur hf mun fara fram með bótakröfu, verði þetta niðurstaðan, og að sjálfsögðu verða starfsmenn fyrirtækisins þar undir líka vegna tjóns, sem þeir eru að bíða", segir Vilhjálmur."

Þingflokkur Sjálfstæðisflokksins tók þegar 22.06.2023 af skarið með andstöðu sína við þetta hvalveiðibann.  Þar með er ljóst, að ríkisstjórnin er klofin í málinu, og það eru áhöld um, hvort þingmeirihluti er fyrir hendi um málið. Varaþingmaður VG í NV-kjördæmi hefur tjáð efasemdir sínar, og það yrði horft grannt á það, hvernig þingmenn stjórnarandstöðunnar í NV-kjördæmi verðu atkvæði sínu.

Hinn skeytingarlausi ráðherra um velferð manna ber fyrir sig huglæga og jafnvel tilfinningaþrungna niðurstöðu fagráðs, sem líklega er ekki lögformlegur umsagnaraðili í þessu máli, því að sérlög gilda um hvalveiðar.  Ólíkt hefði nú verið viturlegra af þessum öfgafulla ráðherra vinstrisins að sigla á milli skers og báru og takmarka veiðitímann við skilyrði, sem auðvelda skyttunni að vinna sitt verk sómasamlega.  Þar má t.d. miða við sjólag og birtuskilyrði.    

 

 

 


Verðbólgan og verkalýðshreyfingin

Verðbólgan er vágestur heimilanna, og hana verður að kveða niður, því fyrr, þeim mun betra.  Hún er hins vegar að stórum hluta innflutt, og þess vegna er ámátlegt að heyra, þegar gamla slitna grammófónplatan er sett á ryðgaðan plötuspilara Viðreisnar, að innganga Íslands í Evrópusambandið og að kasta ISK fyrir róða og taka í staðinn upp EUR, muni leysa verðbólgu- og vaxtavandamál Íslendinga í einu vetfangi.  Þau, sem láta sér sér svo einfeldningsleg orð um munn fara, ættu að rýna í verðbólgutölur landanna á evrusvæðinu, t.d. Eystrasaltslandanna.  Þær hafa sums staðar farið yfir 20 %, enda geisar stríð í Evrópu, og Pútín beitti orkuvopninu í vanmátta og vanhugsaðri tilraun til að knýja Evrópu til að láta af stuðningi sínum við hetjulega baráttu Úkraínumanna fyrir lífi sínu.  Beiting þessa vopns hækkaði verð á raforku til heimila um að jafnaði 69 % og á eldsneytisgasi um 145 % síðast liðinn vetur. "The Economist" reiknar dauðsföll í Evrópu af þessum sökum vera 68.000 síðast liðinn vetur. 

Í maí 2023 nam 12 mánaða verðbólga á evrusvæðinu 7,0 %, í Bandaríkjunum 4,9 %, á Bretlandi 10,1 %, í Noregi 6,4 %, í Svíþjóð 10,6 %, en í Sviss aðeins 2,6 %. Af þessu má ráða, að töluverður hluti verðbólgunnar sé innfluttur.  Vaxtahækkanir Seðlabanka Íslands minnka spurn eftir vörum og þjónustu bæði hjá skuldurum og sparendum, því að sparendur hafa tilhneigingu til að leggja meira fyrir, þegar vextir eru háir, og nú eru innlánsvextir nálægt verðbólgustiginu, en svo hefur það alls ekki verið síðast liðið ár. 

Á meðal launþega eru bæði lántakendur og sparendur, og fer það aðallega eftir aldri, hvorn hópinn fólk fyllir.  Viðbrögð verkalýðsformanna hafa verið í þá veru, að í peningastefnunefnd Seðlabankans sitji slæmt fólk, sem vilji gera ungu fólki, skuldurum, lífið leitt.  Þetta er algerlega óábyrgt viðhorf og lýsir fullkomnu skilningsleysi á hlutverki bankans, lögunum, sem um hann gilda, og áhrifamætti þeirra tóla, sem bankinn hefur yfir að ráða í baráttunni við verðbólguna. 

Kjarasamningar gegna lykilhlutverki í hagkerfinu, bæði á framboðs- og eftirspurnarhlið.  Of miklar verðhækkanir geta steypt fyrirtækjunum í glötun og skapað ofþenslu í hagkerfinu.  Seðlabankinn telur síðustu kjarasamninga hafa verið of ríflega og skapað ofþenslu, sem nú kyndi verðbólgu.  Það er engum til hagsbóta, að almennir kjarasamningar séu umfram framleiðniaukningu fyrirtækja almennt.  Það, sem umfram er, mun brenna upp á verðbólgubáli. Út frá gögnum Hagstofunnar er hægt að leggja mat á meðalsvigrúm til launahækkana, en þessi gögn eru vannýtt í undirbúningi verkalýðsins að kjarasamningum.  Þar liggur hundurinn grafinn. 

Einar S. Hálfdánarson, hæstaréttarlögmaður, skrifaði athyglisverða grein í Morgunblaðið 27. maí 2023 um m.a. samskipti Seðlabankans og verkalýðsleiðtoga undir fyrirsögninni:

"Hefur Seðlabankinn brugðizt fræðsluhlutverki sínu ?".

 

 Hún hófst þannig:

""Seðlabankinn skal stuðla að aukinni fræðslu um peningastefnuna og hlutverk Seðlabankans við að tryggja fjármálastöðugleika og heilbrigði fjármálakerfisins."  Fræðslan hefur ekki skilað sér; svo mikið er víst.  Og ástæðan er sú, að hún fer alls ekki fram.  Á Íslandi er sú skoðun nefnilega nokkuð almenn, að rýrnun sparifjár, með því að vextir séu lægri en verðbólga, sé réttlæti.  Og ég er ekki bara að tala um pírata, sem telja sparifé almennings í lífeyrissjóðunum fundið fé til að verja til áhugamála sinna. Nei, verkalýðshreyfingin vill, að vextir séu svo lágir, að sparifé félagsmanna rýrni.  Og hún vill meira að segja skattleggja tap sparifjáreigenda alveg sérstaklega; auka stórum við eignaupptökuna.  Verkalýðsleiðtogarnir og strætóbílstjórinn Erdogan eru nefnilega sömu skoðunar um vexti."

Það var kominn tími til, að verkalýðsformönnum væri sagt til syndanna fyrir einhliða málflutning sinn og fordæmingu á peningastefnunefnd Seðlabankans, og alveg sérstaklega hefur Seðlabankastjóri þá verið í skotlínu þeirra.  Í hvert skipti, sem peningastefnunefnd tilkynnir hækkun vaxta, hefja þeir upp raust sína og láta þá eins og vaxtahækkun fylgi einvörðungu kostnaðarauki, en henni fylgir líka leiðrétting á kjörum sparifjáreigenda, eins og Einar S. Hálfdánarson bendir á.  Það er einkennilegt, að þessir forystumenn með marga skjólstæðinga skuli ekki gera sér grein fyrir því, að þeir eru staddir í myrkri skilningsleysis á aðgerðum Seðlabankans, og þeir hafa ekki rænu á að leita eftir samtali við bankann, t.d. peningastefnunefnd, um eðli bankans og hlutverk, til að reyna að öðlast innsýn í sjónarmið nefndarinnar. 

Frekar vilja þeir þyrla upp moldviðri sökum lögbundinnar launahækkunar æðstu embættismanna, þingmanna og ráðherra, eins og þessar fáu hræður skipti einhverju máli fyrir verðbólguþróunina í landinu.  Hvers vegna ætti að skerða launahækkun til þeirra, sem er ekki einu sinni um samin, heldur lögbundin í víðtækri sátt ?  Er brennt fyrir það, að nokkuð uppbyggilegt komi frá ASÍ um baráttuna við verðbólguna ?  Fyrir því eru þó fordæmi.  Ef minnzt er á þjóðarsátt núna, spyrja leiðtogarnir slefandi, hvers vegna þeirra fólk eigi alltaf að bera byrðarnar af því að keyra verðbólguna niður ? Átta þeir sig ekki á afleiðingunum fyrir skjólstæðinga þeirra, ef verðbólgubálið stækkar.  Þær eru kreppa, gjaldþrot og fjöldaatvinnuleysi.  

Einar S. spurði réttilega: "Verkalýðsleiðtogar eða talsmenn auðmanna ?":

"Fyrirtækin taka lán.  Almenningur lánar fé til rekstrar þeirra. Hagsmunir almennings felast í sanngjörnum afrakstri af takmörkuðu sparifé sínu; atvinnurekendur vilja vexti í lágmarki. Þetta er hin svo nefnda "gírun" í rekstri.  Nema hvað; fyrirsvarsmenn almennings gera, óbeðnir, kröfu atvinnurekenda að sinni.  Sumir meina líklega vel, en aðrir vilja auka ójöfnuð í þágu byltingarinnar.  En engir átta sig á staðreyndum.  Núllvextir eru draumur eignamannsins.  Ósanngirnin blasir við þeim, sem minna mega sín. Svei svo nefndum verkalýðsleiðtogum, sem bregðast sínu fólki."

Þetta er því miður hlutlægt mat á afstöðu háværra  verkalýðsformanna til Seðlabankans og aðgerða hans.  Seðlabankinn er vinur verkafólks, en vinnur ekki gegn hagsmunum þess.  Óvinurinn er verðbólgan og þeir, sem undir henni kynda.  Seðlabankinn hefur látið í ljós, að síðustu kjarasamningar séu þar á meðal.  Þessu eiga þeir, sem að kröfugerðinni stóðu þá, erfitt með að kyngja, en þeir verða að bíta í það súra epli, enda lá engin vitræn greining á efnahagslegum afleiðingum þessara kjarasamninga fyrir, þegar þeir voru gerðir.  Hvernig væri nú að sjá að sér, ná meiri árangri í þágu umbjóðenda sinna til lengdar í næstu kjarasamningum og láta gera hlutlæga greiningu á því, hversu há almenn launahækkun í landinu má verða án þess að fóðra verðbólguna ?

Jeremy Hunt, fjármálaráðherra Bretlands, gerir sér ljósa grein fyrir skaðsemi og hættum, sem af óhóflegri verðbólgu getur stafað, en ársverðbólga á Bretlandi var 10,1 % fram að maí 2023.  Hann sagði í maí 2023:

"Efnahagskreppa í landinu er byrði, sem vert væri að bera, til að ná niður verðbólgu, því að hún orsakar óstöðugleika í þjóðfélaginu."

Með því að beita ráðum, sem duga á verðbólguna, munu landsmenn uppskera ríkulega í kjölfarið.  Þetta ber að hafa að leiðarljósi, en ekki hjáróma tækifærissinna, sem fastir eru í hugarfari höfrungahlaups og nöldurs um, að grasið sé grænna hinum megin.  

Forystugrein Morgunblaðsins 26. maí 2023 nefndist:

"Vítahring verðbólgu verður að rjúfa".

Þar stóð m.a.:

"Landsmenn allir þekkja áhrif verðbólgunnar, þó [að] ekki væri nema af strimli helgarinnkaupanna.  Og lántakendur, þeir sjá víst áhrif vaxtahækkana líka.  En verðbólgan er verri en aðeins að þessu augljósa leyti; hún er ömurlegur skaðvaldur, sem sóar og eyðir verðmætum, skekkir verðmætamat bæði fólks og fyrirtækja, gerir allar áætlanir ómarkvissar og nagar rætur lífskjara þeirra og velsældar, sem okkur hefur auðnazt að byggja upp á umliðnum árum."

Þetta er í anda þess, sem haft er eftir Jeremy Hunt hér að ofan og gerir að verkum, að verðbólga og neikvæðir raunvextir sparnaðar eru óalandi og óferjandi.  Þeir, sem fordæma verðbólguhamlandi aðgerðir, hvaðan sem þær koma, eru þá um leið óalandi og óferjandi.  Allir vita, hvar þá er að finna. 

Téðri forystugrein lauk þannig:

"Þá er boltinn eftir hjá verkalýðshreyfingunni.  Hún hefur heimt gríðarlegar kaupmáttarhækkanir undanfarin ár, en talar eins og þar sé eftir enn meiru að slægjast.  Við blasir, að í þessu árferði er það fráleitt og að barátta launþega á að snúast um að varðveita fenginn kaupmátt.  Það gerist aðeins og einvörðungu með því að endurheimta verðstöðugleika."

Varanleg kaupmáttaraukning verður aðeins í kjölfar samsvarandi framleiðniaukningar fyrirtækjanna.  Hún fæst með fjárfestingum fyrirtækjanna í nýrri tækni, oftast aukinni sjálfvirknivæðingu, og með skipulagsbreytingum.  Hver starfsmaður afkastar meiru eftir breytinguna, en er alls ekki alltaf undir meiru líkamlegu eða andlegu álagi.  Þess vegna er auðvitað engin sanngirni í því, að verkalýðshreyfingin geti í samningaviðræðum um kaup og kjör, jafnvel með hótunum um ófrið á vinnumarkaði, hrifsað til sín allan ávinninginn og jafnvel meira til.  Það er rán, og refsingin er verðbólga og jafnvel atvinnuleysi. 

"Vera má, að verkalýðsforystan skelli við því skollaeyrum og vera má að hún nái að berja í gegn miklar kauphækkanir með ófriði á vinnumarkaði.  En þá gildir einu, hvort launahækkanirnar nema 5 % eða 500 %, allt mun það fara í verðbólgu, en ekkert í kaupmátt.  Sömuleiðis munu mörg fyrirtæki þá ekki sjá aðra leið en uppsagnir, en önnur munu leggja upp laupana. Það er óhugsandi, að verkalýðshreyfingin vilji hafa það á samvizkunni."

 Vinnubrögðin, sem ritstjórn Morgunblaðsins lýsir þarna og verkalýðsforystunni er trúandi til, eru með ólíkindum á 21. öldinni og sýna, að hún hefur ekkert lært af sögunni og að hún er ófær um að tileinka sér vinnubrögð hlutlægrar gagnaöflunar og útreikninga á sjálfbærri skiptingu þjóðarkökunnar (verðmætasköpunar fyrirtækjanna) að teknu tilliti til framleiðniaukningar.  Á meðan þetta ófremdarástand varir, algerlega að óþörfu, verða skjólstæðingarnir í herkví óðaverðbólgu og hárra vaxta.  Formenn verkalýðsfélaganna verða að sjá að sér og marka leiðina í samstarfi við Samtök atvinnulífsins til betra lífs. 

"Við svo búið eru kjaraskerðingar óumflýjanlegar; þær eru þegar hafnar.  Valið snýst um að leggja þær tímabundið á sig til þess að ná tökum á verðbólgu og auka kaupmáttinn aftur, eða að láta kaupmáttinn brenna upp á verðbólgubáli stjórnlaust án fyrirsjáanlegs enda.  

Það er þess vegna, sem allir verða að leggjast á árar með Seðlabankanum við að ráða niðurlögum verðbólgunnar.  Líkt og í þjóðarsáttinni má enginn skerast úr leik."

Verkalýðsforystan hefur ekki að ófyrirsynju fengið harða gagnrýni fyrir óraunsæi og ábyrgðarleysi. Þorsteinn Víglundsson, fyrrverandi þingmaður og ráðherra, fer ekki með fleipur, þegar hann skýrir frá niðurstöðu sinnar greiningar samkvæmt Staksteinum 1. júní 2023:

"Hann rökstuddi, að vaxtahækkanir og verðbólga hér á landi væru í boði verkalýðshreyfingarinnar: "Raunlaun hafa hækkað hér á landi um meira en 8 % á síðustu 4 árum á sama tíma og raunlaun helztu samanburðarríkja hafa staðið í stað eða lækkað.  Á Norðurlöndunum hafa raunlaun t.d. lækkað lítillega.  Þar hefur þó mælzt framleiðnivöxtur á sama tíma og framleiðni hér hefur staðið í stað.""

Þetta segir allt um, hver brennuvargurinn er.  Hann er nú mættur á slökkvistað og reynir að hindra slökkvistörf.  

 

 

 

    


Ráðstjórn innan verkalýðshreyfingar

Bezta dæmið um tímaskekkju og stöðnun stéttastríðshugarfarsins fæst með því að líta til verkalýðsfélagsins Einingar.  Þar virðast Stalínistar hafa náð völdum og haga sér að vonum dólgslega í vinnudeilum og í samskiptum við starfsfólk verkalýðsfélagsins. Ofstækisfólkið dregur dám af afleitum fyrirmyndum sínum úr Austurvegi.  Skrifstofudrama Einingar sýnir svart á hvítu, að  stéttastríðspostularnir bera ekki hagsmuni launamanna fyrir brjósti, heldur heldur beita þeim fyrir sinn hugmyndafræðilega hestvagn af ófyrirleitni. 

Eining er með á sínum snærum einn prófessor emeritus úr HÍ, sem er alræmdur fyrir óvandaða talnameðferð sína, enda fúskari í þeim efnum.  Slík talnameðferð, reist á sandi, er síðan höfð að leiðarljósi í kröfugerð á hendur vinnuveitendum.  Þessi vinnubrögð eru fyrir neðan allar hellur, en það þjónar stefnu formannsins um launakröfur út í loftið til að skapa öngþveiti á vinnumarkaði. 

Þann 15. maí 2023 birtist frétt í Morgunblaðinu um vinnubrögð stalínískrar forystu Eflingar undir fyrirsögninni: 

"Þetta ástand er bara ekki í lagi".

Hún hófst þannig:

"Ég fæ alveg að heyra það, að ég sé bara fúl yfir að hafa verið rekin", segir Elín Hanna Kjartansdóttir, félagsmaður í Eflingu, þegar hún er spurð, hvort hún sé í herferð gegn stjórn Eflingar.  Elín er fyrrverandi bókari félagsins og ein þeirra, sem fóru í mál við Eflingu á sínum tíma.  Hún segir aðalfund félagsins 4. maí sl. [2023] sýna, að gagnrýni og athugasemdir við störf stjórnarinnar eigi ekki upp á pallborðið og stjórnin sé búin að hlaða í kringum sig litlum hópi stuðningsmanna og breytingar, eins og nýafstaðin úrsögn úr Starfsgreinasambandinu, séu knúnar í gegn með undir 5 % stuðningi félagsmanna."

Viðhorf forystunnar, sem þarna er lýst, lýsir afkáralegri afstöðu til félagsmanna.  Forystan þykist geta ráðskazt með félagið að eigin geðþótta, og það er fjarri henni, að henni beri lýðræðisleg skylda til að þjóna félagsmönnum.  Téð úrsögn úr Starfsgreinasambandinu var hefndaraðgerð í garð þeirra, sem riðu á vaðið með samningsgerð við vinnuveitendur í kjarasamningalotunni veturinn 2023.  Þá hugðist þessi forneskjulegi formaður Eflingar, Sólveig Anna Jónsdóttir, blása til stórátaka á vinnumarkaði, nokkuð sem er það alheimskulegasta og fjærst hagsmunagæzlu við skjólstæðinga verkalýðshreyfingarinnar, sem nokkur formaður í verkalýðsfélagi getur látið sér detta í hug að taka sér fyrir hendur. 

"Þegar reikningarnir [ársreikningur 2022] voru komnir á vefinn, sá Elín strax, að enginn tími var til þess að kynna sér þá í þaula, en hún renndi hratt yfir skýrsluna.  Hún segir, að hún hafi strax rekið augun í það, að ekki stafkrókur var um hópuppsagnirnar 2022 né dómstólamálið fyrir uppsögnina á trúnaðarmanni og dómana, sem féllu í málum þriggja félagsmanna, sem sagt var upp.  "Þetta var bara eins og sovézk sögufölsun", segir hún og ákvað að leggja fram bókun og mæta á aðalfundinn."

Þessi frásögn lýsir afspyrnu ómerkilegu fólki og fullkominni lágkúru, sem nú ríkir í stjórn verkalýðsfélagsins Eflingar, og þetta fólk svífst einskis, er siðblint, því að það neitar að horfast í augu við afleiðingar gerða sinna og reynir að afmá þær úr sögu félagsins, en það er auðvitað einhvers konar strútsheilkenni og lýsir fullkomnu dómgreindarleysi.  

 


Óskilvirkur eftirlitsiðnaður

Sleifarlag einkennir starfsemi eftirlitsiðnaðarins á Íslandi, enda virðist enginn gegna því hlutverki að setja pipar undir stertinn á eftirlitsstofnunum, þegar lögbundinn tímafrestur til afgreiðslu mála er liðinn. Nýlegt dæmi um drátt úr hömlu er afgreiðsla Orkustofnunar á einfaldri umsókn Landsvirkjunar um leyfi til að virkja rennsli Neðri-Þjórsár við Hvamm (95 MW). 

Afgreiðslan tafðist von úr viti hjá Orkustofnun, enda var hún sett í saltpækil í hálft ár hjá nýjum orkumálastjóra, sem síðan þóknaðist að senda umsóknina út og suður í umsagnir, sem vitnar ekki beinlínis um fagleg efnistök.  Framkvæmdaleyfi sömu virkjunar fer eðlilega í umsagnarferli, þegar sveitarfélögin afgreiða það.  Virkjanaleyfið kom svo loks eftir dúk og disk eftir a.m.k. 1,5 árs meðgöngutíma hjá OS.  Ekkert vitrænt mun hafa komið út úr þessu ferli, sem bætti virkjanatilhögunina á nokkurn hátt.  Eftirlitsstofnanir líta of stórt á sig m.v. verðmætasköpun þar á bæ, sem sjaldnast er mælanleg, og sjá ekki skóginn fyrir trjánum. 

Það fyrsta, sem stofnanir þurfa að bæta innanhúss hjá sér, er vinnuagi, svo að lögbundnir tímafrestir séu virtir. Ef stofnun hangir á máli lengur en lögbundinn tímafrestur segir til um, á mál einfaldlega að ganga til baka sem samþykkt athugasemdalaust, nema ráðherra veiti einn mánuð í viðbót.  Kröflulína 3 velktist um í 7 ár í kerfinu, sem er tvöfaldur sá tími, sem eftirlitsiðnaðurinn hafði leyfi til að halda málinu hjá sér.  Hvað halda menn, að svona sleifarlag kosti fyrirtækin, sem í hlut eiga, og samfélagið allt ?  Í tilviki Kröflulínu 3 er um tugmilljarða ISK tjón að ræða.  Silkihúfurnar eiga að gjalda fyrir sleifarlagið og fá umbun fyrir afköst umfram væntingar. Hvata til góðra verka vantar.  Nú ætlar umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að fækka stofnunum.  Við það fækkar silkihúfunum, en mun skilvirkni embættismannanna og gæði verkanna batna við þennan samruna ?  Ef ekki, kastar hann barninu út með baðvatninu.   

Morgunblaðið gerði þessa þjóðfélagsmeinsemd að umfjöllunarefni í forystugrein 10. febrúar 2023:

"Eftirlit án eftirlits".

Hún hófst þannig:

"Íslenzkar eftirlitsstofnanir hafa með árunum fært sig mjög upp á skaptið, og stafar það ekki sízt af því, að þær virðast sjálfar ekki undir neinu eftirliti í störfum sínum, sem augljóslega gengur ekki upp. Slíkar stofnanir hafa mikil völd og verða að beita þeim af yfirvegun og skynsemi, en eiga það til að tapa áttum, og þá er voðinn vís."

Þá er frumskilyrði, að forstjórar þessara stofnana gæti þess, að þær starfi samkvæmt lögum í hvívetna og séu ekki meira íþyngjandi fyrir atvinnulífið en nauðsyn krefur samkvæmt lagabókstafnum.  Það vantar mikið á, að Samkeppniseftirlitið fullnægi þessum skilyrðum, en forstjóri þessarar stofnunar er mjög ferkantaður í afstöðu sinni til atvinnulífsins og hagar sér iðulega eins og versti tréhestur.  Samkeppniseftirlitið (SKE) olli Símanum milljarða ISK tjóni með afskiptum sínum af sölu Mílu, en nytsemi þeirra afskipta fyrir neytendur er hæpin. 

Afstaðan til samstarfs afurðastöðva kjötframleiðenda er svo tréhestaleg, að furðu sætir.  Hagræðingu er unnt að ná með auknu samstarfi afurðastöðva.  Þar með lækkar kostnaður og tækifæri skapast til að greiða bændum hærra verð og/eða lækka verð til neytenda.  Þegar þess er gætt, að samkvæmt lögunum um Samkeppniseftirlitið má það heimila slíkar hagræðingarráðstafanir, verður að líta á það sem valdníðslu að hálfu forstjóra þess að leggjast þversum gegn þessu. 

"Samkeppniseftirlitið er eftirlitsstofnun, sem iðulega gengur of langt og er vandséð, að starfsemi þeirrar stofnunar skili nokkrum ávinningi. Eitt af því, sem stofnunin reynir af flækjast fyrir, er framþróun í íslenzkum landbúnaði, en stofnunin beitir sér mjög fyrir því, að hér séu sem strangastar reglur á þessu sviði atvinnulífsins, mun strangari en þekkist erlendis, þegar ástæða væri til, í ljósi fámennis og dreifbýlis, að veita meira svigrúm hér en erlendis til hagræðingar í greininni."

Forstjóri Samkeppniseftirlitsins misskilur hlutverk sitt.  Hann virðist telja fjölda í grein til þess fallinn að keyra niður verð til neytenda.  Það er misskilningur, því að hagkvæmni stærðarinnar vegur þungt líka, og verðinu til neytenda eru skorður settar af lágri framleiðni, sem auka mætti með stækkun framleiðslueininga.  Með þvergirðingi (úr Blöndudal) stendur forstjóri Samkeppniseftirlitsins gegn eðlilegri framþróun atvinnulífsins, og ráðherra á ekki að láta hann komast upp með slíkt, en matvælaráðherra hefur nú látið embættismanninn beygja sig. 

"Samkeppniseftirlitið lætur sér ekki nægja að beita sér innan gildandi laga [það nýtir sér alls ekki svigrúm til hagræðingar í lögunum - innsk. BJo], það vill líka hafa áhrif á lagasetningu, jafnvafasamt og það er.  Þannig hefur stofnunin lagzt hart gegn frumvarpi, sem hefði getað aukið svigrúm til hagræðingar í landbúnaði með því að veita undanþágur frá samkeppnislögum.  Dæmi um, hve langt stofnunin gengur í þessum efnum, var nefnt í grein hér í blaðinu í gær eftir formann Samtaka fyrirtækja í landbúnaði.  Í greininni segir, að umsögn eftirlitsins, ásamt viðauka, sé samtals 56 bls.  "Þar er m.a. komið inn á fæðuöryggi, byggðastefnu o.fl., sem er Samkeppniseftirlitinu óviðkomandi. Til samanburðar má vísa til umsagnar norska samkeppniseftirlitsins, þegar núgildandi undanþága norskra laga frá samkeppnisreglum var samþykkt.  Umsögn norska samkeppniseftirlitsins var tæplega 2 bls. að lengd", segir í greininni, þar sem enn fremur kom fram, að norska eftirlitið lýsti ánægju með með frumvarpið." 

Þetta er aðeins eitt dæmi af mörgum, sem sýnir, að hér fer Samkeppniseftirlitið út um víðan völl, kann ekki að sníða sér stakk eftir vexti og er komið langt út fyrir verksvið sitt.  Með þessum vinnubrögðum spilar Samkeppniseftirlitið rassinn úr buxunum og verðskuldar þá einkunn að vera gagnslaust í samfélaginu.  Það er verra en það, því að með tréhestatiltækjum sínum veldur það tjóni á samkeppnishæfni atvinnulífsins.  Nýlegt dæmi er greining SKE á markaði fyrir majónes og kaldar sósur, en sá markaður var greindur í þaula og komizt að þeirri niðurstöðu, að Sameining Gunnars og Kaupfélags Skagfirðinga mundi draga úr samkeppni á þessum markaði.  Dettur embættismönnum SKE aldrei í hug að láta markaðinn einfaldlega njóta vafans ?  Í ljósi þess, að íslenzkur matvælaiðnaður á í harðri samkeppni við erlendan, virðist slíkt sjónarmið vera fyllilega réttlætanlegt.  SKE fer offari gagnvart íslenzku atvinnulífi og grefur þar með undan því og hagsmunum starfsmanna og neytenda, sem fremur kjósa íslenzkt.      

 

 

 

 


Miðstjórn ASÍ á villigötum

Það hefur verið sorglegt að fylgjast með svigurmælum forystumanna verkalýðs í garð ríkissáttasemjara. Viðvaningsháttur og hroki einkennir þá, þeim eru mannasiðir ekki tamir, og steininn hefur tekið úr, þegar þeir í einfeldni sinni hafa hætt sér út í lagatúlkanir um embætti ríkissáttasemjara.  Þar stendur ekki steinn yfir steini. Starfandi forseta ASÍ virðist skorta forystuhæfileika til að leiða ASÍ með ábyrgum og farsælum hætti.  Nú stendur miðstjórnin uppi berrössuð eftir innantómar yfirlýsingar sínar, eftir að sá maður, sem gerzt má vita um heimildir ríkissáttasemjara til að varpa fram miðlunartillögu í kjaradeilu, sem hann telur vera komna í hnút, hefur tjáð sig opinberlega.  

Karítas Ríkharðsdóttir átti stutt og hnitmiðað viðtal við Ásmund Stefánsson, hagfræðing og fyrrverandi forseta ASÍ og fyrrverandi ríkissáttasemjara, í Morgunblaðinu 30. janúar 2023 undir fyrirsögninni:

"Fordæmanleg ósannindi um lagaheimildir".

Ásmundur var algerlega afdráttarlaus í stuðningi sínum við núverandi ríkissáttasemjara.  Allt tal verkalýðsleiðtoga um, að hann hafi farið út fyrir valdheimildir sínar og þannig með réttu fyrirgert trausti, er eintómt blaður.  Viðkomandi verkalýðsleiðtoga hefur sett ofan, og það verður á brattann að sækja fyrir þá að endurheimta snefil af trausti eftir þetta illvíga frumhlaup. 

Viðtalið hófst þannig:

"Það er alveg ljóst, að sáttasemjari hefur þessa heimild til að leggja fram miðlunartillögu og þarf ekkert samþykki deiluaðila til þess. Það er staðreyndin.  Það er í raun fordæmanlegt, að stóru heildarsamtökin skuli fara fram með bein ósannindi í þessu efni", segir Ásmundur Stefánsson, hagfræðingur, fyrrverandi ríkissáttasetjari og fyrrverandi forseti ASÍ í samtali við Morgunblaðið og vísar til ályktunar miðstórnar ASÍ í kjölfar þess, að ríkissáttasemjari lagði fram miðlunartillögu í kjaradeilu Eflingar og Samtaka atvinnulífsins á fimmtudaginn í síðustu viku [26.01.2023]. 

Í ályktuninni segir um heimild sáttasemjara til að leggja fram miðlunartillögu, að "hún eigi ekki að leggjast fram án þess að hafa a.m.k. þegjandi samþykki beggja aðila."  Ásmundur segir þessa viðmiðun hvergi í lögum." 

Miðstjórn ASÍ undir starfandi forseta hefur sett verulega niður við þessa loðmullulegu  ályktun, sem hefur á sér yfirbragð tilvitnunar í lög, en er í rauninni skáldskapur miðstjórnarinnar.  Hvernig í ósköpunum dettur miðstjórninni í hug að ganga fram með vísvitandi ósannindum í marklausri tilraun sinni til að grafa undan ríkissáttasemjara í eldfimu ástandi ? Þessi framkoma er óábyrg, heimskuleg og fullkomlega óboðleg, og forsetinn  virðist þarna hafa dregið miðstjórnina á asnaeyrunum, eða hann er fullkomlega ófær um veita nokkra leiðsögn af viti. Sýnir þetta enn og aftur, hvers konar ormagryfja verkalýðsforystan er, þegar hún kemur saman.  Þar er ekki stunduð sannleiksleit, heldur ræður sýndarmennska, yfirboð og önnur óvönduð vinnubrögð ferðinni. 

Áfram hélt Ásmundur í viðtalinu við Karítas:

"Það hafa verið samþykktar ályktanir og gefnar út yfirlýsingar um það, að sáttasemjari hafi ekki lagalegt umboð til að koma með miðlunartillögu.  Ég verð í rauninni að lýsa undrun minni á því.  Staðreyndin er, að sáttasemjari hefur þessa heimild samkvæmt lögum, og það fer eftir hans mati á stöðu deilunnar, hvort hann telur rétt að leggja fram miðlunartillögu eða ekki.  Það er engin krafa um það, að verkfall hafi staðið í tiltekinn tíma.  Krafa um t.d. 3 til 4 vikna vinnustöðvun myndi ekki auðvelda sáttastarf.  Krafan er einfaldlega, að hann meti ástandið þannig, að það sé rétt að leggja fram miðlunartillögu.  Þó að menn gefi yfirlýsingar á yfirlýsingar ofan um, að það sé brot, þá haggar það ekki þeirri staðreynd, að fyrir þessu er ekki bara lagaheimild, heldur einnig sterk hefð.  Ósannindi hrekja ekki staðreyndir."

Eftir þessa uppákomu er ljóst, að núverandi miðstjórn ASÍ les lagatexta, eins og Skrattinn Biblíuna og fellir allt að eigin duttlungum.  Þetta er hroðalegt vanþroskamerki og alveg í anda formanns Verzlunarmannafélags Reykjavíkur, sem lifir í eigin furðuheimi, þar sem viðtekin lögmál gilda ekki.  Þessi miðstjórn hefur þar af leiðandi glatað öllum trúverðugleika og er í raun og veru bara aðhlátursefni.  Þetta hafa menn upp úr viðvaningshætti, ofstæki og flausturslegum vinnubrögðum.  Var við öðru að búast ?

 

 


Af verkalýðsbaráttu

Birtingarmynd átakanna innan Alþýðusambands Íslands (ASÍ) fyrir þing samtakanna haustið 2022 og furðuleg framganga fáeinna verkalýðsforkólfa á þinginu sýna, að maðkur er í mysunni hjá verkalýðshreyfingunni. Forseti ASÍ hraktist úr starfi og þingið lamaðist og var frestað við útgöngu allmargra þingfulltrúa. Formaður Verslunarmannafélags Reykjavíkur (VR) virtist standa í baráttu við Seðlabanka Íslands (SÍ) út af stýrivaxtahækkunum.  Hann rak kjánalega auglýsingaherferð gegn SÍ, og af viðbrögðum formanns VR við vaxtahækkun í kjölfarið að dæma virtist hann fara á límingunum við það og hafa ímyndað sér, að hann gæti fjarstýrt SÍ með rándýrri auglýsingaherferð með góðum leikurum.  Þessi sami formaður, sem yfirleitt tuðar tóma vitleysu um peningamál og efnahagsmál, virtist svo verða fyrir svo alvarlegu andlegu áfalli á ASÍ-þinginu vegna undirtekta við framboð sitt til forseta ASÍ, að hann hætti við framboðið og gekk út af þinginu.  Allt er þetta svo vanþroskuð og vanstillt framkoma hjá formanni stórs verkalýðsfélags, að engu tali tekur.  

Nú hafa stefnumarkandi kjarasamningar á milli Samtaka atvinnulífsins (SA) og samflots verkalýðsfélaga náðst.  Þar reið formaður Verkalýðsfélags Akraness (VA), sem jafnframt er formaður Starfsgreinasambandsins, á vaðið, en hann hefur áður sýnt færni sína og þekkingu við samningaborðið.  VR og Efling skáru sig úr þessu samfloti, þótt formenn þessara félaga virtust hafa samflot með formanni VA á ASÍ-þinginu.  Leit formaður VA á yfirlýsingar þeirra í kjölfar samninganna, áður en atkvæðagreiðsla um þá fór fram, sem rýtingsstungu í bakið.  Sýnir þetta baneitrað andrúmsloft í hreyfingunni, og nú hefur Efling slitið samningaviðræðum við SA hjá Ríkissáttasemjara (RSS).  Fordæmir formaður Eflingar, Sólveig Anna Jónsdóttir (SAJ) RSS og ber hann þungum sökum. Í raun þarf að auka völd RSS til jafns við það, sem tíðkast á hinum Norðurlöndunum. Hann þarf að hafa vald til að fresta stöðvunaraðgerðunum á vinnumarkaði með miðlunartillögu, sem verður að greiða atkvæði um í almennri atkvæðagreiðslu í félögum deiluaðila.  Þá þarf hann að geta úrskurðað, að kjaradómur, sem deilendur og RSS skipa fulltrúa í, bindi enda á deilur í eitt ár í senn. 

Formaður Eflingar fer auðveldlega í fórnarlambshlutverkið og heggur þá í allar áttir, virðist uppsigað við alla í kringum sig, sem ekki lúta henni í einu og öllu, enda hefur hún verið dæmd af Félagsdómi fyrir óleyfilegar uppsagnir, m.a. trúnaðarmanns, á skrifstofu Eflingar. 

SAJ virðist sækjast eftir illindum, enda réðist hún á Alþingishúsið haustið 2008. Nú klæðir hún þjóðfélagshatur sitt í búning verkalýðsbaráttu og þykist vera að sækja fé í greipar auðvaldsins kúguðum verkalýð á höfuðborgarsvæðinu til handa og telur hann eiga rétt á hærri launum en starfsbræður og -systur annars staðar á landinu.  Í reynd sagar hún greinina, sem félagar í Eflingu sitja á, frá stofninum. Þetta er ekki verkalýðsbarátta fyrir 5 aura.  Þetta er skemmdarverkastarfsemi til að þjóna erfiðri lund SAJ.  

Þann 15. desember 2022 birtist í Morgunblaðinu ágætisgrein eftir aðalsamningamann SA og framkvæmdastjóra samtakanna, Halldór Benjamín Þorbergsson undir fyrirsögninni:

"Traust er þungavigtarhugtak".

Hún hófst þannig:

"Samtök atvinnulífsins hafa undirritað kjarasamninga við samflot verkafólks, verzlunarmanna og iðnaðarmanna, hringinn í kringum landið.  Samningar hafa náðst við 80 þúsund manns með stefnumarkandi kjarasamningum, sem leggja grunn að öllum kjarasamningum í þessari samningalotu, bæði á almennum og opinberum markaði.  Engin verðmæti verða til við undirritun kjarasamninga.  Kjarasamningar snúast um að skipta þeim verðmætum, sem verða til í atvinnulífinu.  Því er afar mikilvægt, að gætt sé sanngirni og samkvæmni í þeim kjarasamningum, sem gerðir eru.  Trúnaður Samtaka atvinnulífsins er gagnvart fólkinu í landinu.  Þau, sem semja við SA, verða að geta treyst því, að þær meginlínur, sem samflotskjarasamningar marka, verði varðar af SA.  Þar er trúverðugleiki SA sem stærsta samningsaðila á landinu að veði."

Á meðan atvinnurekendur hafa falið samtökum sínum, SA, að semja fyrir sig í stað þess, að hvert fyrirtæki semji við sína starfsmenn, þá er samflot verkalýðsfélaganna líka eðlilegt, og ef ekki er viðurkennt og virt, að slíkir samningar séu stefnumarkandi, þá er voðinn vís á vinnumarkaði og hætt við, að hann "springi í loft upp".  SAJ hefur skynjað þetta og eygir nú tækifæri til að gera verulega illt af sér. Hún hefur enga samúð með starfsfólki, eins og ólögleglar uppsagnir hennar á starfsfólki Eflingar sýna, heldur etur hún félögum í Eflingu á foraðið og telur þeim trú um, að þeir muni hafa eitthvað upp úr því. Reynslan gefur hins vegar til kynna, að verkfall í þágu höfrungahlaups eykur alls ekki kaupmátt til lengdar.  Þá hefðu hinar Norðurlandaþjóðirnar þegar fetað þá braut. Heilbrigð skynsemi mælir gegn verkfallsaðgerð til að koma af stað höfrungahlaupi, þegar stefnan á vinnumarkaði er að gera skammtímasamning, og eitt er víst, að fyrirtækin, sem fyrir barðinu verða á verkfallsvopninu, munu standa veikari eftir en ella og þar með vera verr í stakkinn búin til að standa í samkeppni og að hækka laun starfsmanna sinna.  Afleiðingarnar geta orðið alvarlegar fyrir fyrirtækin og traust þeirra á mörkuðum, sem þau keppa á, og fyrir þjóðarbúið í heild, t.d. missir gjaldeyristekna. 

Staksteinar Morgunblaðsins gerðu kjaramálin að umræðuefni á gamlaársdag 2022 undir fyrirsögninni: 

"Óvenjulegar kjarabætur".

Þar stóð m.a.:

"Staðan er líka þannig hér á landi, að óvenjulega háu hlutfalli af verðmætasköpun er varið í launakostnað.  Hlutfallið er raunar orðið svo hátt, að efasemdir hljóta að vakna um, að það geti haldið til lengdar, en nefna má, að þetta hlutfall hefur verið hæst hér á landi allra Norðurlandanna árum saman."

 Í raun og veru er þetta kjarni málsins í allri rökfastri kjaraumræðu.  Verði þetta hlutfall svo hátt, að ósjálfbært sé, minnkar ekki aðeins það, sem eigendurnir, hluthafarnir, fá í sinn hlut, heldur fara fyrirtækin þá að éta sig innan frá, þ.e.a.s. þau hafa ekki lengur getu til að fjárfesta, t.d. í framleiðniaukningu.  Þetta þýðir, að samkeppnishæfni þeirra versnar og þau verslast upp. 

"Þá er áhugavert, að á sama tíma og kaupmáttur rýrnar í samanburðarlöndum, er gert ráð fyrir áframhaldandi og jafnvel umtalsverðri kaupmáttaraukningu taxtalauna hér á landi í þeim skammtímasamningum, sem flestir hafa nú undirritað."

Hér yrði um einstakan árangur hagkerfisins íslenzka að ræða, ef spáin rætist, og hann veltur alfarið á því, hvort fyrirtækjunum upp til hópa tekst að auka framleiðni sína á þessu ári.  Þegar hlutfall launa af verðmætasköpun er komið í 65 %, eins og hér er, er kaupaukning umfram framleiðniaukningu ávísun á fölsk verðmæti á pappír, sem munu fljótlega gufa upp.  Ábyrgir verkalýðsforingjar vita þetta og haga sinni kröfugerð við samningaborðið samkvæmt því, en hinir, t.d. SAJ, setja upp hundshaus gagnvart slíkri röksemdafærslu og kjósa að lifa í eigin blekkingaheimi, en það verður fyrr en seinna á kostnað umbjóðenda þeirra og alls samfélagsins.

"Tekst að viðhalda þessum árangri ?  Það fer mjög eftir því, hvort raunsæi eða innantóm gífuryrði ráða för."

SAJ hótar nú að sprengja upp þann árangur, sem náðst hefur í þessari kjarasamningalotu.  Hún snýr öllu á haus í því sambandi, býr til úr sér fórnarlamb, sem útilokað hafi verið frá samfloti Starfsgreinasambandsins, á meðan öðrum er ljóst, að hún sagði Eflingu úr þessu samfloti.  Hún telur síðan yfirgang í því fólginn að "troða" samningum, sem aðrir gerðu, upp á sig og sitt félag, en hún þorir ekki að fara þá einu lýðræðislegu leið, sem við blasir, að leyfa félagsmönnum Eflingar að greiða atkvæði um þennan kjarasamning.  


Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband