10.4.2013 | 21:51
Afstašan til ESB
Tilvitnun ķ Olli Rehn, fyrrverandi stękkunarstjóra Evrópusambandsins, ESB:
First, it is important to underline that the term negotiationcan be misleading. Accession negotiations focus on the conditions and timing of the candidates adoption, implementation and application of EU rules some 90,000 pages of them. And these rules (also known as acquis, French for that which has been agreed) are not negotiable. For candidates, it is essentially a matter of agreeing on how and when to adopt and implement EU rules and procedures. For the EU, it is important to obtain guarantees on the date and effectiveness of each candidates implementation of the rules.
Finnski framkvęmdastjórinn ķ ESB, sem nś um stundir mun hafa peningamįl ESB į sinni könnu, muni höfundur réttilega, segir hér fullum fetum, aš oršiš "samningavišręšur" geti valdiš misskilningi. Ašildarvišręšur snśist um skilyrši og tķmasetningu į upptöku, innleišingu og notkun ESB-regluverks į u.ž.b. 90 000 blašsķšum. Žessar reglur, sem nefndar eru į frönsku "acquis", žaš sem hefur veriš samžykkt, eru ekki umsemjanlegar. Fyrir umsękjendur snżst mįliš um upptöku og innleišingu ESB reglna og verklagsreglna. Fyrir ESB er mikilvęgt aš fį tryggingu fyrir tķmasetningu og įrangri hvers umsękjanda į innleišingunni.
Svo mörg voru žau tilvitnušu orš. Af žessu er ljóst, aš Alžingi var haft aš ginningarfķfli 16. jślķ 2009, er forkólfar rķkisstjórnar Samfylkingar og Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs kreistu śt śr öfugsnśnu Alžingi heimild til rķkisstjórnarinnar um aš hefja samningavišręšur um ašild aš ESB. Žaš var aldrei minnzt į ašlögun. Sķšan var stofnuš "samninganefnd" og lįtiš var ķ vešri vaka, aš hśn vęri aš semja um ašildarskilmįla, en ekkert hefur veriš birt opinberlega af žessum samningum enn žį. Meš mįliš er fariš sem rķkisleyndarmįl ķ anda Icesave-samnings I. Meš nżjum utanrķkisrįšherra eftir komandi Alžingiskosningar fer žó ekki hjį žvķ, aš afraksturinn veršur birtur fljótlega. Mun um hann mega segja, aš fjalliš tók jóšsótt, en fęddist lķtil mśs.
Af tilvitnušum texta er alveg ljóst, aš ašildarferliš snżst ekki um "aš kķkja ķ pakkann", eins og haldiš hefur veriš aš landsmönnum og ólķklegustu menn giniš viš. Žeir, sem trśa žeirri skreytni, vilja margir leiša žessar višręšur til lykta og taka sķšan afstöšu til samningsins, žegar hann liggur į boršinu. Žessir menn hafa veriš blekktir, og er tķmi til kominn aš gera sér grein fyrir žvķ. Žaš veršur ekki samiš um neitt annaš en skilmįla ašlögunar aš regluverkinu, samkvęmt Olli Rehn hér aš ofan. Ef menn halda, aš ESB hafi svo mikinn hug į aš fį Ķsland inn, aš slegiš verši varanlega af kröfunum, og žar meš gefiš fordęmi og vakin upp óįnęgja innan ESB, žį eru menn barnalegri ķ hugsun en žeir hafa leyfi til aš vera. Žaš eru žvert į móti uppi hįvęrar kröfur innan ESB um aš taka ekki fleiri inn fyrr en leyst hefur veriš śr vandamįlum evrunnar, sem nś ógna sjįlfri tilvist ESB. Žó aš įhugi sé ķ vissum "krešsum" innan ESB į aš fį Ķsland inn, veršur hann śtundan, žegar hvert stórvandamįliš rekur annaš.
Svo óhönduglega tókst til um śrlausn peningavandamįla Kżpverja, aš efnahagshruniš stefnir ķ 20 % af VLF, sem er hlutfallslega meira en tvöfalt stęrra en ķslenzka Hruniš, og atvinnuleysiš stefnir į 25 %. Ekki nóg meš žetta, heldur kippti Brüssel gólfhleranum undan aušvaldskerfinu, sem Ķslendingar voru af ESB sakašir um aš gera og ESB reyndi aš hengja žį upp ķ hęsta gįlga fyrir, ž.e. aš ganga į hlut innistęšueigenda. Žessi umpólun ķ Berlaymont įtti sér staš eftir ströng skilaboš frį Berlķn, žar sem stjórnmįlamenn hafa skynjaš hug žżzkrar alžżšu til tķšra björgunarašgerša ("Bail-outs") į kostnaš žżzkra skattborgara, og ótti valdamanna um śrslit žżzku Sambandsžingskosninganna fer vaxandi.
Nżjasta brżna śrlausnarmįliš er Portśgal, žar sem forseti landsins talar um "neyšarįstand". Žar er kominn upp stjórnlagavandi, žar sem nišurskuršarašgeršir, sem Berlaymont heimtaši og voru skilyrši neyšarįstands, hafa veriš dęmdar ólöglegar. Žaš er daušlegum mönnum hulin rįšgįta, hvernig einn stjórnmįlaflokkur getur gert žaš aš mišlęgu atriši ķ bošskap sķnum nś ķ aprķl 2013, aš lausnaroršiš fyrir žjóš noršur ķ "Ballarhafi" sé aš fórna mynt sinni fyrir žessa mynt, sem svo mikilli ógęfu hefur valdiš sem raun ber vitni um.
Į mešal ašlögunarmįla er hin sameiginlega fiskveišistefna ESB og reglur um frjįlsan flutning lifandi dżra og dżraafurša meš öllum žeim sżklalyfjum ķ ķslenzkan bśsmala, sem slķkt mundi leiša til įsamt hęttu į dżrapestum, eins og dęmin sanna. Ašlögunarferli į žessum svišum mundi leiša til mikilla breytinga til hins verra hérlendis. Stjórnvöld hafa reynt aš knésetja ķslenzkan sjįvarśtveg į kjörtķmabilinu, sem er senn į enda runniš. Žau ętlušu aš brjóta hann į bak aftur meš ofurskattlagningu, sem ķ raun er eignaupptaka, og žau ętlušu aš ręna hann undirstöšu sinni, eignarhaldinu į aflahlutdeildinni, og aš gera śtgeršarmenn aš leigulišum rķkisins, svo gešslegt sem žaš nś hljómar. Hiš fyrra tókst, en veršur vonandi lagfęrt ķ byrjun nżs kjörtķmabils. Hiš sķšara mistókst, žótt kroppaš hafi veriš ķ kvótann meš lżšskrumsašferšum, sem dregiš hafa śr aršsemi sjįvarśtvegsins sem heildar fyrir žjóšarbśiš.
Varšandi afleišingar hinnar sameiginlegu fiskveišistefnu į sjįvarśtveginn ęttu menn aš leita frétta af afleišingunum fyrir enskan, skozkan, ķrskan og danskan sjįvarśtveg. Oršiš hrun lżsir afleišingunum bezt. Ķslenzki sjįvarśtvegurinn er meš hęstu žekktu framleišni ķ heimi og er rekinn sem hįgęša matvęlaframleišsla eftir óskum markaša. Fiskveišistefnan, sem er reist į vķsindalegri rįšgjöf, er tekin aš bera įrangur fyrir lķfrķki hafsins, sérstaklega eftir aš rįšgjöf Hafrannsóknarstofnunar um 20 % aflamark śr hrygningarstofnum var tekiš upp įriš 2007, svo aš nś er hrygningarstofn žorsks ķ vexti, sem gęti gefiš žjóšarbśinu um 10 milljarša kr aukalega į nęsta fiskveišiįri, ef śrvinnsla og markašssetning veršur, eins og bezt veršur į kosiš.
Óheilindin, sem höfš eru ķ frammi aš hįlfu téšra stjórnarflokka ķ žessu ólįns umsóknarferli, er meginskżringin į hertri afstöšu Sjįlfstęšisflokksins til mįlsins, eins og hśn var mótuš į Landsfundi hans ķ febrśar 2013, aš mati höfundar. Žaš gefur t.d. auga leiš, aš eftir stöšvun ašlögunarferlisins missir upplżsingaskrifstofa ESB, svo kölluš Evrópustofa, algerlega marks. Henni veršur žį sjįlfhętt, og žaš er nįnast öruggt, aš Berlaymont mun įtta sig į žvķ aš fyrra bragši. Įlyktun Landsfundar um Evrópustofu fjallar ķ raun um, aš framkvęmdastjórn ESB verši bent į žetta, ef naušsyn krefur. Žaš er bśiš aš žyrla upp ótrślegu moldvišri vegna téšrar įlyktunar Landsfundar, og sumir sjįlfstęšismenn hafa jafnvel virzt fara hjį sér viš aš śtskżra og styšja žessa įlyktun. Žaš er óžarfi, žvķ aš įlyktunin er fullkomlega rökrétt og markar engin sérstök žįttaskil ķ sjįlfri sér ķ samskiptum Ķslands viš ESB. Hśn er sjįlfsögš įrétting sjįlfstęšs fólks gagnvart rķkjasambandi, enda hafa bęši Framsóknarflokkur og Sjįlfstęšisflokkur markaš žessa stefnu.
Hrottaleg mešferš leištoga ESB-rķkjanna og bśrókratanna ķ Berlaymont į grķskumęlandi Kżpverjum er aš vissu leyti svakalegri en mešferš ESB-manna į Aženu-Grikkjum. Viš uršum žarna vitni aš žvķ, hvernig smįrķki veršur fórnarlamb hinna stęrri, og fariš er mjśkum höndum um stórlaxana į mešan almśganum blęšir. Pešin verša alltaf fórnarlömb ķ valdatafli hinna voldugu. Sennilega hefur Vladimir Putin hringt ķ Angelu Merkel og bent henni į, aš Kżpurbanki er meš śtibś ķ Moskvu og aš Žjóšverjar fį megniš af sķnu eldsneytisgasi frį Rśssum, žvķ aš frś Merkel gaf umsvifalaust fyrirmęli um eša samžykkti opnun śtibśsins ķ Moskvu, og žar tóku rśssneskir stórinneignamenn śt sķnar inneignir eins og žį lysti, en almśginn į Kżpur fęr aš taka śt 300 evrur į dag. Žaš er ekki sama Jón og séra Jón. Viš Ķslendingar žekkjum žessa harkalegu mešferš ESB į smįrķkjum frį hrottafenginni mešferš ķ kjölfar Hrunsins og frį Icesave-hildarleiknum, en žar uršu kaflaskipti meš dómi EFTA-dómstólsins. Hver veit, nema ESB eigi eftir aš sżna brunnar vķgtennurnar, žegar nęsta rķkisstjórn fer aš taka į kröfuhöfum žrotabśa gömlu bankanna. Mismunurinn į okkur og téšum fórnarlömbum gammanna ķ Berlaymont er fullveldiš, sem reyndar er ķ stórhęttu.
Į Kżpur eru ekki einvöršungu gjaldeyrishöft, ž.e. bann viš gjaldeyrisvišskiptum, heldur peningaleg höft og takmarkanir į kortavišskiptum. Jafnvel Ķslendingar hafa ekki žurft aš sęta slķku, enda bjuggu žeir viš sjįlfstęšan Sešlabanka, žegar mest į reiš.
Nś er stašfest, aš evran er ekki lengur jafngild hvar sem er. Kżpverskar evrur eru mun veršminni utan Kżpur en t.d. žżzkar. Žaš er nżtt af nįlinni, aš evra sé ekki ein og sś sama óhįš žvķ viš hvaša evruland hśn er kennd. Žetta er nżjasti naglinn ķ lķkkistu evrunnar. Hśn er dęmd til aš klofna eša rķki munu hrökklast śr myntsamstarfinu. Samt rekur Samfylkingarforystan enn trśbošiš um hjįlpręši evrunnar į Ķslandi, og mį slķkt furšu gegna og mun verša talin saga til nęsta bęjar, enda er Samfylkingin aš breytast ķ sértrśarsöfnuš meš um 10 % fylgi. Žaš er aušvitaš hęgt aš taka upp fastgengisstefnu hérlendis, en žį verša menn aš vera tilbśnir aš taka upp efnahagslęgšir meš launalękkunum eša atvinnuleysi. Leišin til stöšugleika liggur um Maastricht-skilyršin og aš afla meiri gjaldeyris en eytt er. Ef viš getum ekki bśiš viš krónu, žį getum hvorki bśiš viš evru, bandarķkjadal né sterlingspund. Žį er ręfildómurinn kominn ķ slķkar hęšir, aš ekki er annaš eftir en aš segja sig til sveitar.
Um įrabil hafa vextir veriš ólķkir ķ evrulöndunum hįšir tiltrś fjįrfesta į efnahagskerfi viškomandi landa. Ef Ķsland vęri nś meš evru, er žess vegna algerlega undir hęlinn lagt, hvort raunvextir vęru žį lęgri eša hęrri į Ķslandi en raunin er į nśna. Žaš er lķka alveg óvķst, aš viš gętum notaš okkar evrur erlendis. Viš gętum hęglega stašiš ķ sporum Kżpverja. Hjal einfeldninga hérlendis um bjargręši erlendra mynta sem lögeyrir į Ķslandi er algerlega fótalaust.
Žaš er žess vegna meš eindęmum aš bera žaš į borš ķ žessari kosningabarįttu, sem lżkur 27. aprķl 2013, aš hag almennings verši bezt borgiš innan vébanda ESB og meš evru sem lögeyri. Leyfum rykinu aš falla ķ Evrópu įšur en viš fullyršum slķkt. Žar į mikiš vatn eftir aš renna til sjįvar įšur en jafnvęgi hefur komizt į. Spennan į milli rķkja evrusvęšisins er grķšarleg og fer vaxandi og sannast sagna blasir ekki viš, hvernig ķ ósköpunum öll nśverandi evrurķki geta veriš til lengdar meš sömu mynt. Hśn virkar sums stašar sem skelfileg spennitreyja į hagkerfiš, en annars stašar sem örvunarlyf. Aš mešaltali er samt śtkoman slęm meš hagvöxt nįlęgt nślli og atvinnuleysi 12 % og vaxandi.
Bloggar | Slóš | Facebook | Athugasemdir (3)