Er kolefnisbinding í bergi fýsileg ?

Carbfix hefur stundað niðurdælingu á uppleystum gastegundum í vatni við Hellisheiðarvirkjun.  Tekizt hefur að draga úr mengun af völdum hinnar ætandi gastegundar H2S, sem er þarfur gjörningur.  Meiri áhöld eru um að festa stórfelldar fjárhæðir í bindingu CO2, koltvíildis, í jarðlögum í Straumsvík á vegum Carbfix, og fyrirtækið undirbýr nú móttöku- og geymslustöð fyrir CO2 þar, s.k. Coda Terminal. Viðskiptahugmyndin er, að útlendingar sendi gasflutningaskip frá sér til Straumsvíkur.  Þar verði því dælt í geymslurými, gasið leyst upp í vatni og síðan dælt niður í bergið.

  Ef tekið er mið af Morgunblaðsviðtali við fjölfræðinginn David Friedman, sem lagt var út af í síðasta pistli á þessum vef, "Margt er orðum aukið um loftslagsbreytingarnar", er engin glóra í þessari hugmynd, hún er "futile" eða gagnslaus, af því að afleiðingar hlýnunar verða ekki sérlega alvarlegar og kostnaður við mótvægisaðgerðir viðráðanlegar.  Það er hins vegar ein lykilbreyta á markaði, sem öllu máli skiptir fyrir arðsemi þessa verkefnis, og hún er verðið á markaði fyrir koltvíildisheimildir í EUR/t CO2.  Ef kostnaður við að einangra CO2, flytja það til Coda Terminal og kostnaðurinn við bundið fé í Coda Terminal ásamt upplausn gassins og niðurdælingu, er hærri en þessi markaðsbreyta, þá verður tap á þessari starfsemi og betur heima setið en af stað farið.  Fjárfestingar eru miklar, orkuþörf mikil og vatnsþörf mikil og það er dýrt að ná CO2 út úr efnaferli verksmiðja.  Þess vegna er augljós fjárhagsleg áhætta á ferðum, sem minnkar þó eitthvað, ef styrkveitingar úr vösum skattborgara fást, en hversu siðlegt er það ?

Þann 2. maí 2024 birtist í Morgunblaðinu grein eftir 2 höfunda, sem ætla má, að viti mest um þessi mál, en þar var þó ekkert minnzt á auðlindaþörfina (vatn, rafmagn) á hvert t koltvíildis, sem sent hefur verið niður í iður jarðar, né áætlaðan kostnað við það.  Þetta er galli á annars góðri grein höfundanna Eddu Sif Pind Aradóttur, framkvæmdastýru Carbfix, og Söndru Ósk Snæbjörnsdóttur, yfirvísindakonu Carbfix.  Greinin bar yfirskriftina: 

"Raunverulegar loftslagsaðgerðir í hlýnandi heimi".

Þar stóð þetta m.a.:

"Jafnvel þótt hraði hlýnunar haldist óbreyttur, er aðeins tímaspursmál, hvenær við þurfum að takast á við afleiðingarnar af fullum þunga.  [Afleiðingarnar eru óvissar, bæði jákvæðar og neikvæðar, en virðast verða tiltölulega auðveldar viðfangs á Íslandi, sbr David Friedman - innsk. BJo.]

Hlýnun jarðar heldur áfram.  Viðbrögðin við þessari stærstu ógn samtímans [!?] eru hins vegar ekki í neinum takti við alvarleikann.  [Coda Terminal á að taka til starfa á fullum afköstum árið 2032, sem eru áætluð allt að 3 Mt/ár CO2.  Um þessa niðurdælingu munar ekkert, þ.e. engin mælanleg áhrif á hlýnun jarðar - innsk. BJo.] 

Á meðan hitametin falla, er losun Íslands á koldíoxíði  (CO2) enn að aukast, þvert á öll markmið, og losun á hvern íbúa með því mesta, sem gerist í heiminum."  

Þetta er villandi framsetning, sem setur Ísland í verra ljós en efni standa til.  Ísland er strjálbýl eyja með háa landsframleiðslu á mann, og miklar fiskveiðar eru stundaðar við landið.  Af þessu leiðir tiltölulega mikla jarðefnaeldsneytisnotkun, en hún er þó með tiltölulega hárri nýtni í alþjóðlegum samanburði.  Stóriðjan (málmframleiðslan) í landinu sparar losun á meira en 12 Mt/ár af koltvíildi út í andrúmsloftið, sem eru ferföld áætluð hámarksafköst hjá stöllunum í Straumsvík.  Til hvers eru þær með þennan málflutning ?

"Lausnin við [svo ?] loftslagsvánni er til: Hún felst m.a. í því að beita fjölmörgum lausnum, sem allar miða að því að koma í veg fyrir losun milljarða tonna af gróðurhúsalofttegundum, aðallega CO2, út í lofthjúpinn.  Til að sporna við þessari hamfarahlýnun þurfum við að breyta okkar neyzlumynztri. [David Friedmann segir tal um hamfarahlýnun af mannavöldum vera "þvætting".  Það er skrýtið af stöllunum að skipa sér í slíkan hóp - innsk. BJo.]

Orkuskipti vega þar þyngst, auk bættrar orkunýtni, enda er stærsti orsakavaldur loftslagsbreytinga gríðarlegur bruni jarðefnaeldsneytis, en auk þess þarf að fanga, binda og hagnýta CO2 og bæta landnýtingu.  Loftslagsmarkmiðum verður ekki náð, nema með umfangsmiklum aðgerðum og samstarfi þvert á landamæri."

Mikilvægasta framlag Íslands núna til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda væri að virkja fleiri vatnsföll og meira í sömu á, þar sem þess er kostur, og meiri jarðgufu, en alger doði ríkir á þessu framfarasviði um þessar mundir.  Ástæðan fyrir aukningu losunar undanfarið er raforkuskortur í landinu, en afturhaldið lemur hausnum við steininn og viðurkennir engan raforkuskort.  Það sýnir við hvílíka hrímþursa er að eiga.  Þegar þursaflokkurinn missti forsætisráðherrann yfir í forsetaframboð, var mynduð ný ríkisstjórn, sem setti 3 mál á oddinn, þ.á.m. orkumálin.  Ef enn fæðist bara lítil mús, verða margir vonsviknir.