Fótaskortur į vegum dyggšarinnar

Eftir höfšinu dansa limirnir.  Aldrei frį innleišingu Heimastjórnar į Ķslandi įriš 1904 hefur stjórnsżslan ķ landinu einkennzt af jafnmikilli lįgkśru og nś um stundir.  Undir verndarvęng vinstri stjórnar tröllrķšur sišspillingin hśsum sem aldrei fyrr.  Hvar er sišbótin, sem lofaš var ?  Sišblindum er um megn aš innleiša sišbót.  Sišleysi vinstri manna viš völd keyrir svo um žverbak, aš žaš grefur undan trausti almennings ķ garš hornsteina samfélagsins, og er žį mikiš sagt.

Ljóst er, aš raunverulegrar sišbótar er žörf.  Žaš veršur aš gera miklu meiri kröfur til stjórna og stjórnenda en nś er gert, gera žessa ašila įbyrga, ž.e. aš standa og falla meš gjöršum sķnum.  Frammistašan er einfaldlega of bįgborin, enda heldur forystan ekki mįli.  Žaš veršur aš efla innra eftirlit opinberra stofnana, svo aš starfsmenn žeirra, hįir sem lįgir, fylgi verklagsreglum ķ hvķvetna.  Ytra eftirlitiš, Rķkisendurskošun, veršur aš efla mjög, svo aš stofnunum og stjórnsżslunni ķ heild verši veitt raunverulegt ašhald.  Straumlķnulaga veršur allar opinberar stofnanir samhliša sparnaši ķ opinberum rekstri, svo aš framleišniaukning verši hjį hinu opinbera ekki sķšur en ķ einkageiranum.  Žetta hefur reyndar veriš aš nokkru gert ķ heilbrigšisgeiranum, en ašferšarfręšin aš vķsu veriš röng, svo aš bišrašir hafa lengzt og žjónustan versnaš.  Žar ętti aš virkja markašsöflin, en slķkt er tabś hjį villta vinstrinu.   

Fjįrmįlaeftirlitiš var gagnrżnt haršlega fyrir lélega frammistöšu viš aš hindra allt žaš misferli og sóšaskap, sem įtti sér staš ķ fjįrmįlageiranum į įrunum fyrir Hrun.  Eftir Hrun var skipt um stjórn og forstjóra og lofaš bót og betrun.  Nżja fólkiš var žóknanlegt vinstri stjórninni, en allt kom fyrir ekki.

Fjįrmįlaeftirlitiš er nś rśiš trausti og ber aš leggja žaš nišur.  Starfsemi žess, sem naušsynleg er lögum samkvęmt, ber aš flytja ķ Sešlabanka Ķslands.  Žar stjórnar nś um stundir skjólstęšingur vinstri stjórnarinnar, umturnašur Trotzky-isti, sem tók viš af norskum krata, sem Samfylkingin fékk aš lįni hjį systurflokki sķnum, Arbeiderpartiet, og geymdi į hóteli ķ Reykjavķk į mešan Jóhanna Siguršardóttir af fordęmalausu ofstęki flęmdi Davķš Oddsson burt śr stóli sešlabankastjóra.  Gekk hśn žar ķ skrokk į velgjöršarmanni sķnum, sem jafnan hélt yfir henni hlķfiskildi į mešan hśn sat ķ rķkisstjórn hans.  Sjaldan launar kįlfur ofeldi.

Davķš og hans mönnum ķ Sešlabankanum hafši žó tekizt meš haršfylgi aš halda landinu į floti eftir Hruniš.  Hér hefši hęglega getaš skapazt neyšarįstand, ef greišslumišlun hefši stöšvazt og višskipti viš śtlönd lagzt af.  Žaš var afrek aš koma ķ veg fyrir žęr hörmungar, sem voru handan hornsins.  Žessa sögu į vafalaust eftir aš skrį ķtarlega. 

Annar mašur, sem bjargaši landinu frį žjóšargjaldžroti, er ofsóttur af žessari sömu Jóhönnu Siguršardóttur.  Žessi mašur er Geir Hilmar Haarde, sem meš framlagningu frumvarps um Neyšarlögin kom ķ veg fyrir allsherjar eignaupptöku į Ķslandi.  Er nema von, aš sameignarsinnar séu frošufellandi af illsku og hatri ķ hans garš og sęki nś aš honum fyrir Landsdómi ?  Jóhönnu Siguršardóttur gafst ķ viku 9/2012 kostur į leišrétta rangindin, sem žessi mašur er beittur meš žvķ aš leiša hann fyrir Landsdóm fyrir sumpart hlįlegar sakargiftir, žegar orsakir og umfang Hrunsins eru hafšar ķ huga. 

Žvķ mišur er nś oršiš óhjįkvęmilegt fyrir sjįlfstęšismenn eftir nęstu Alžingiskosningar aš kanna vilja Alžingis til žess aš lįta Jóhönnu Siguršardóttur, nśverandi forsętisrįšherra, bergja hinn beizka bikar, sem hśn meš undirferli og flįręši hefur oršiš völd aš, aš fyrrverandi forsętisrįšherra mį nś bergja ķ botn, einn į bįti.

Téšur skjólstęšingur hennar ķ Svörtuloftum, sešlabankastjórinn, stendur nś ķ mįlaferlum viš bankann śt af launakjörum sķnum.  Žetta er fįheyrt, en sżnir eitt meš öšru innręti og sišblindu vinstri manna.  Žeir virka į sišgęšisvitundina eins og termķtar į timburhśs.  Jóhanna lét semja viš žennan mann um laun viš rįšninguna, en kannast ekki viš žaš eftir į, žegar laun hans voru lękkuš samkvęmt reglu um, aš enginn rķkisstarfsmašur mętti hafa hęrri laun en hśn.  Hvķlķkur kommśnismi.  Hugleysi og sišleysi ķ fašmlögum.  Gegnsęiš glitrar į ķ fjarveru žess.  

Borgaralegu flokkarnir verša aš gjörbylta Sešlabankanum eftir nęstu Alžingiskosningar.  Bankinn veršur ķ lykilhlutverki viš aš tryggja hér hiš gullna jafnvęgi hagvaxtar og veršlagsstöšugleika.  Žetta mundi einnig eiga viš, žó aš tekin hefši veriš įkvöršun um myntbreytingu, t.d. upptöku Kanadadollars.  Slķkt krefst vandašs undirbśnings.  

Sešlabankinn veršur meš lagasetningu aš fį öll žau śrręši, sem naušsynleg eru til aš nį settu stöšugleikamarki.  Žaš veršur aš leita eftir beztu žekkingu ķ žessum efnum, innanlands sem utan.  Bankinn mun ekki geta žetta einn.  Rķkisvaldiš veršur aš kunna sér hóf, greiša nišur skuldir sķnar, eins og hagkerfiš žolir, og setja sér ramma um vöxt rķkisśtgjalda į hverju įri, er nemi 50 % - 90 % af mešalhagvexti nęstu 5 įra į undan, nema neyš śtheimti meiri aukningu samkvęmt sérlögum.

Žaš er töluveršur įhugi ķ landinu į upptöku erlends gjaldmišils ķ staš ķslenzku krónunnar.  Įhuginn į upptöku evru fer žó mjög dvķnandi, og skyldi engan undra.  Grikkland er žar vķti til varnašar, žar sem grķska hagkerfiš rķs alls ekki undir tiltölulega sterkri mynt eins og evrunni.  Svipaš er įstatt meš Portśgali.  Įvöxtunarkrafan į portśgölskum rķkisskuldabréfum er nś 17 % į įri.  Slķka vexti ręšur ekkert rķki viš til lengdar.  Žaš stefnir  ķ greišslužrot Portśgala af mörgum įstęšum, en evran er samnefnari žeirra allra.  Veikum hagkerfum er um megn aš nį sér strik meš gjaldmišil, sem tekur miš af mun öflugra hagkerfi.    

Evran og haršneskjan ("austerity") frį Brüssel hindrar hagvöxt.  Įriš 2011 varš 3 % samdrįttur VLF ķ Portśgal, og į įrabilinu 2000-2010 varš aš mešaltali ašeins 0,2 % hagvöxtur žar į įri.  Atvinnulķfiš er žar į algerum villigötum. Starfsmannaaukning hefur einvöršungu veriš ķ opinbera geiranum og verndušum žjónustugeirum, en framleišslugreinar hafa oršiš undir ķ samkeppninni gagnvart Austur-Evrópu og Kķna.  Menntaš fólk gengur atvinnulaust ekki sķšur en ašrir.  Fjöldi lögfręšinga ķ starfi jókst žó um 48 % į įšurnefndum įratugi.  Atvinnuleysi er žar 15 % og stefnir hęrra.  Žetta er hlutskipti jašarrķkja, hverra hagkerfi er ekki ķ neinum takti viš hagkerfi Žżzkalands.

Nś er nokkur įhugi hérlendis į Kanadadollar.  Žaš er rétt aš kryfja žann kost til mergjar af fęrustu hagspekingum landsins.  Žaš er mikilvęgt aš sjį fyrir helztu afleišingar af upptöku Kanadadollars, CAD.  Žaš er full įstęša til aš eyša nokkru pśšri ķ vandaša įhęttugreiningu.  Žaš mį ķ upphafi spyrja sig, hvers vegna Kanadamenn séu meš eigin gjaldmišil, en ekki USD.  Utanrķkisvišskipti žeirra eru aš yfir 90 % viš BNA (Bandarķki Noršur-Amerķku).  Sennilegasta skżringin er af tvennum toga:

  • Kanadamönnum hafi žótt of mikill munur į hagsveiflunni ķ BNA og ķ Kanada.  Žetta hefur sannazt į sķšustu įrum, žegar kanadadollar hefur oršiš veršmeiri og sterkari en bandarķkjadollar, en žessu var öfugt fariš hér į įrum įšur.
  • Kanadamenn, sem eru tiltölulega fįmenn žjóš, hafa sennilega óttazt aš missa tögl og hagldir į eigin mįlum, ķ atvinnumįlum, aušlindamįlum og fjįrmįlum og renna žannig hreinlega inn ķ BNA, ef žeir tękju upp USD.

 Varšandi ķslenzka hagkerfiš gildir nįkvęmlega sama um upptöku CAD og EUR.  Hagkerfiš veršur aš hafa burši til aš bera hinn sterka gjaldmišil.  Viš förum śr öskunni ķ eldinn, ef hér veršur meiri veršbólga en ķ Kanada, svo aš śtflutningsgreinarnar verša ekki lengur samkeppnihęfar.  Žį mun verša kreppa hér, atvinnuleysi og atgervisflótti, og ofan ķ kaupiš fjįrmagnsflótti.  Žessi rįšstöfun er žess vegna ekki fortakslaust fyrirheitna landiš ķ peningalegum efnum.  Viš komumst aldrei hjį žvķ aš lśta höršum lögmįlum, sem heilbrigt hagkerfi śtheimtir, hvaša mynt, sem notuš er.

Žaš geta veriš żmsir kostir viš CAD.  Lķkur į veršstöšugleika innanlands aukast.  Fjįrfestingar munu vaxa.  Ekki veršur žörf į gjaldeyrisvarasjóši og draga mį verulega śr umsvifum Sešlabankans.  

Ef žessi tilraun misheppnast af einhverjum įstęšum, žį ętti śtgönguleišin śr žessu myntsamstarfi aš verša greišfęrari en śt śr evrusamstarfinu, žar sem viš vęrum žó ekki ķ rķkjasambandi viš Kanada.  Ķ žessum efnum er nóg aš benda į Grikkland, en Grikkir engjast nś sundur og saman, žvķ aš hagkerfi žeirra nęr aldrei naušsynlegum vexti ķ spennitreyju evrunnar.  Ef žeir nį ekki samkomulagi viš lįnadrottna sķna į frjįlsum markaši um afskriftir 50 % lįnanna, žį mun Grikkland lenda ķ greišslužroti sķšar ķ žessum mįnuši og hrökkva fyrst rķkja śt śr evrusamstarfinu.

Afleišingar slķks greišslufalls er žjóšargjaldžrot Grikkja, trśnašarbrestur ķ garš evrunnar og ESB og žar af leišandi 900 milljarša evru fjįrmögnun veikra rķkja evrunnar.  Afleišingar žessa yrši Kreppan mikla į 21. öldinni.  Žegar lagt er upp ķ leišangur į röngum forsendum og aldrei reiknaš meš mótlęti, žį mun sį leišangur lenda fyrr en seinna ķ ógöngum og lķklega leysast upp į endanum.  Ķ upphafi skyldi endirinn skoša.              

    Grķmsson & Micklethwait-23022012

      Evrópa og umhverfi utan śr geimnum

  

  

 

 

       


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband