Loftslagsstefnan

Rķkisstjórnin hefur bošaš samflot meš ESB (Evrópusambandinu) į loftslagsrįšstefnunni ķ Kaupmannahöfn ķ desember 2009.  Žar į aš taka stefnumarkandi įkvaršanir į heimsvķsu um losun gróšurhśsalofttegunda aš minnsta kosti til įrsins 2020.   Engu aš sķšur er losun gróšurhśsalofttegunda  flokkuš sem EES-(Evrópska efnahagssvęšiš) mįl samkvęmt skjalinu "20 20 by 2020-Europe“s Climate Change Strategy, COM(2008)30 final". 

Hitt er annaš mįl, aš žessi ašferšafręši stjórnmįlamanna aš setjast į rökstóla um, hvaš hvert rķki eša rķkjasamband eigi aš draga hratt śr losun gróšurhśsalofttegunda, er ekki lķkleg til aš nį bezta įrangri, sem er aš hįmarka hlutfalliš "ML/KML", žar sem ML er minnkun losunar og KML kostnašur viš minnkun losunar.  Prófessor Jeffrey Sachs, Nóbelsveršlaunahafi ķ hagfręši, hefur oršaš žetta įgętlega ķ grein, sem birt var ķ Fréttablašinu 24. jśnķ 2009:

"Hvernig getum viš stillt saman strengi okkar til aš koma sem mestu ķ verk meš lįgmarksfyrirhöfn ?"

Jeffrey Sachs bendir į, aš įrangur ķ loftslagsmįlunum velti į žvķ, hversu vel og hversu hratt takist aš žróa nżja tękni til aš leysa "śrelta" tękni af hólmi.  Hann skrifar ķ sömu grein:

"Umskiptin yfir ķ nżja tękni er ekki ašallega spurning um samningavišręšur heldur um verkfręši, įętlanagerš, fjįrmögnun og frumkvęši.  Hvernig getur heimsbyggšin žróaš, prófaš og breitt śt nżja tękni į sem skilvirkastan hįtt ? ......., en ef viš höfum ekki įętlanir til aš hrinda samžykktunum ķ framkvęmd er holur hljómur ķ žeim samningum."

ESB og fleiri eru žó aš bręša meš sér ašferšir til aš beita į greinar ķ alžjóšlegri samkeppni, sem minna į skošanir Jeffrey Sachs.  Žęr fjalla um aš setja losunarkvóta į fyrirtęki, sem tekur miš af bezta tęknilegum įrangri innan sömu greinar.  Žetta į t.d. viš um įlišnašinn, og varpa eftirfarandi tölur koltvķildisķgilda um losun PFPB-efnasambanda, sem eru öflugar gróšurhśsagastegundir, ljósi į mįliš:

  • mešallosun įlvera ķ heiminum įriš 2007 var             0,650 t/t Al
  • mišgildi (jafnmörg įlver ofan og nešan viš) var      0,320 t/tAl
  • ISAL įriš 2007 (4. sęti ķ röš beztu ķ heimi)               0,038 t/tAl
  • bezta frammistaša (best practice) įriš 2007 var    0.030 t/tAl
  • losun ISAL į PFPB įriš 2008 var komin nišur ķ          0,023 t/tAl

Tališ er, aš meš nśverandi tęknistigi eigi aš vera unnt aš nį 0,011 t/tAl.  Meš žvķ aš skattleggja losun žessara gróšurhśsalofttegunda ķ žeim męli, sem umfram er 0,011 t/tAl, myndast fjįrhagslegur hvati hjį fyrirtękjunum til aš bęta įrangur sinn.  Ef sį skattur eša kvótaverš er alls stašar sį sami, t.d. 20 USD/t CO2, veršur žessi hvati virkur.  Ef skatturinn eša kvótaveršiš veršur t.d. lęgri ķ žróunarlöndunum, munu įlver óhjįkvęmilega flytja žangaš.    

Eins og sjį mį af nęstu mynd, er įrangur ESB-rķkjanna ķ loftslagsmįlum ęši misjafn eša į bilinu -50 % til +50 % m.v. 1990.  Til samanburšar mį įętla losunaraukningu į Ķslandi į tķmabilinu 1990-2009 um 40 %.  Um 75 % žessarar aukningar er frį išnašinum og megniš af afganginum frį farartękjum. 

Įriš 2007 hafši oršiš 1,2 % minnkun į losun ESB m.v. įriš įšur.  Meginskżringarnar voru hlżrra vešur, hęrra orkuverš og breyting į hśshitun śr olķu ķ gas, en einnig munar um bętta nżtni kolakyntra orkuvera.  

Mesta losun gróšurhśsalofttegunda ķ ESB og vķšar į sér staš viš raforkuvinnsluna.  Hérlendis er henni vart til aš dreifa.  Samt hefur hlutdeild kjarnorkuvera, sem mest munar um ķ CO2-frķrri raforkuvinnslu, ekki aukizt. Meš žessu framhaldi er tališ, aš ESB nįi markmišum sķnum um 20 % minnkun losunar gróšurhśsalofttegunda įriš 2020 m.v. 1990, žrįtt fyrir aš žżzka rķkisstjórnin muni heimila 15-20 nż kolakynt raforkuver į nęsta įratugi.     

Losun CO2 ķ ESB Aukningin į Ķslandi er vel innan marka Kyoto-samkomulagsins, sem heimilaši Ķslandi almenna aukningu um 10 % og aš auki 1600 t/įr frį nżrri stórišju, sem knśin vęri sjįlfbęrum orkulindum.  Žetta er alls  57 % leyfileg aukning til 2012, svo aš Ķslendingar hafa ekki nżtt sér heimild til losunar um 530 kt/a.  Bśizt er viš, aš veršiš į koltvķildiskvóta ķ Evrópu verši į bilinu 10-90 USD/t į nęsta įratugi.  Sé reiknaš meš mišverši, er hér um vannżtt veršmęti aš ręša upp į MUSD 26,5 į įri eša ISK 3,3 mia į įri.  Žessum veršmętum kastar ķslenzka rķkisstjórnin į glę meš Loftslagsstefnu sinni.  Fyrir slķka fórn ętti hśn aš lįgmarki aš berjast fyrir žvķ, aš įlverin į Ķslandi fįi metnar mótvęgisašgeršir, sem žau fjįrmagni viš endurheimt votlendis, landgręšslu og skógrękt undir vķsindalegu eftirliti, ž.į.m. męlingum į upptöku koltvķildis.   

Hękkun sjįvarboršs į 20. öld

Žaš, sem mannkyniš sleppir śt af gróšurhśsalofttegundum er innan viš 10 % af žvķ, sem jöršin losar frį sér aš öšru leyti.  Engu aš sķšur hefur styrkur gróšurhśsalofttegunda aukizt um a.m.k. 150 ppm frį upphafi išnvęšingar fyrir um 250 įrum.  Tališ er, aš styrkurinn žurfi aš fara til baka um 50 ppm nišur ķ 350 ppm til aš forša mešalhitastigshękkun į jöršunni yfir 3°C, sem er tališ hįmark įn óvišrįšanlegra afleišinga fyrir lķfiš į jöršunni.  Žó aš Kyoto samkomulagiš verši uppfyllt, mun žaš ekki duga til aš nį žessu marki.  

Hiš einkennilega ķ žessu sambandi er, aš mešalhitastigiš sķšast lišin 10 įr hefur ekkert hękkaš, og hękkun sjįvarboršs frį įrinu 2000 viršist aš mešaltali vera hęgari en į 20. öldinni, eins og ofangreint graf gefur til kynna.  Aš nį koltvķildisstyrk nišur um 50 ppm į t.d. hįlfri öld mun aš lķkindum kosta yfir eina trilljón (eitt žśsund milljarša) bandarķkjadala į įri eša um 1,3 % af heimsframleišslunni.  Žetta er mikiš fé, og mun hugsanlega hęgja į hagvexti heimsins um 1 %, en er engu aš sķšur tališ naušsynlegt vegna alvarlegra afleišinga hlżnunar yfir 3°C. 

Žess vegna eru öll išnvęddu rķkin aš bindast samtökum um žetta, en enn leikur vafi į um afstöšu žróunarrķkjanna, t.d. Kķna, Indlands og Brasilķu.  Į žeim veltur algerlega, hver nišurstašan veršur.  Myndin hér aš nešan er frį skógarbruna ķ Brasilķu.  Bruninn myndar koltvķildi og sót, eyšing skógarins dregur śr bindingu koltvķildis og flżtir jafnvel fyrir rotnun jaršvegs, sem myndar 21 sinnum sterkari gróšurhśsalofttegund en koltvķildi, metan. 

Skógareyšing ķ BrasilķuĶ tillögum ESB frį janśar 2009 er mišaš viš, aš orkuvinnslufyrirtękin muni kaupa allar sķnar losunarheimildir koltvķildis frį įrinu 2013, aš almennur išnašur fįi 80 % losunarkvóta įn endurgreišslu įriš 2013, hann minnki jafnt og žétt nišur ķ 0 įriš 2020, og aš išnašur ķ alžjóšlegri samkeppni fįi 100 % losunarheimild įn endurgjalds įriš 2013, en sś rįšstöfun verši endurskošuš į nokkurra įra fresti.  Vęntanlega er hér įtt viš 100 % m.v. beztu frammistöšu, en gjald į losun umfram hana, jafnt frį išnaši, sem er ķ rekstri fyrir 2013 sem frį žeim, sem hefur starfrękslu įriš 2013 eša sķšar.  

Undir sķšasta įkvęšiš falla įl-og jįrnblendiišnašur, žvķ aš ESB óttast "kolefnisleka" til fįtękari landa, žar sem minni kröfur eru geršar til mengunarvarna.  Framkvęmdastjórn ESB hefur ķ hyggju aš śthluta losunarkvóta til stórišjufyrirtękjanna mišaš viš bezta žekkta įrangur ķ greininni.  Žetta er skynsamlegt višmiš, sem umbunar fyrirtękjum, sem lagt hafa sig ķ lķma viš aš lįgmarka losun og hvetur hin til dįša til aš losa žau undan kaupskyldu sinni į kvóta. 

Žetta passar ekki alls kostar viš fagnašarerindi umhverfisrįšherrans ķ seinna rįšuneyti Jóhönnu Siguršardóttur, sem viršist vilja komast meš stórišjuna 15 % undir losun įrsins 1990.  Žaš mundi žżša minnkun losunar nśverandi stórišju um 650 t/a, žó aš beztu tękni vęri beitt ķ öllum verksmišjunum, eša mótvęgi meš kvótakaupum upp į MUSD 33 eša ISK 4 mia. 

Žetta mun jafngilda um 3 % minni framlegš fyrirtękjanna m.v. nśverandi spįr. Lķklegt er, aš fyrirtękin reyni aš jafna samkeppnistöšu sķna viš śtlönd meš einhverjum hętti, t.d. viš endurskošun orkusamninga.  Hér gęti ķslenzk landgręšsla, skógrękt og votlendisendurheimtur lękkaš tilkostnaš stórišjunnar viš kvótakaup verulega og samt nįš dįgóšum hagnaši. 

Ef reiknaš er meš, aš višbótar stórišja žurfi įriš 2020 aš kaupa 1000 t/a af koltvķildiskvóta, nśverandi stórišja 650 t/a og ašrir 83 t/a, žį geta kaupin numiš ISK 3,3 mia/a , og ręktunin žakiš 3500 km2, sem er um 10 % af flatarmįli skóglendis į landnįmslönd aš žvķ tališ er.  Allt er žetta vel framkvęmanlegt į įratugnum 2010-2020, ef vilji er fyrir hendi aš nżta orkulindirnar til frekari mįlmframleišslu.  

Ķslendingar eru ķ raun orkuśtflutningsžjóš.  Žeir flytja śt orku į formi framleiddra mįlma.  Samkvęmt Loftslagsstefnu rķkisstjórnarinnar mun žessi śtflutningsišnašur žurfa aš greiša koltvķildisskatt žrįtt fyrir žaš, aš notkun ašalmįlmsins, įls, hafi ķ för meš sér margfaldan sparnaš į losun gróšurhśsalofttegunda į endingartķma sķnum vegna žess, hversu mikiš af įlinu er notaš ķ samgöngugeiranum til aš létta farartęki. 

Žjóšir, sem flytja śt eldsneyti, žurfa hins vegar ekki aš borga koltvķildisskatt.  Synd vęri aš segja, aš žetta fyrirkomulag sé hvetjandi til notkunar hreinna orkugjafa.  Į skal aš ósi stemma, og Ķslendingar geta gert žaš meš žvķ aš berjast fyrir žvķ į vettvangi ESB innan EES og į komandi loftslagsrįšstefnu ķ Kaupmannahöfn, aš mótvęgisašgeršir undir vķsindalegu eftirliti verši višurkenndar, t.d. endurheimt votlendis, landgręšsla og skógrękt.  Vandinn, sem viš er aš glķma, er, aš ķ kvótavišskiptakerfi ESB veršur koltvķildissparnašur vegna breyttrar landnżtingar ekki gjaldgengur.  Žaš er mjög mikilvęgt fyrir ķslenzkan landbśnaš og išnvęšingu landsins aš fį žessu hnekkt.  

Rķkisstjórn Ķslands dregur lappirnar viš nżtingu orkulindanna.  Hśn žvęlist fyrir fjįrmögnun orkugeirans meš erlendu įhęttufé.  Hśn stendur hagsmunum heimilanna fyrir žrifum, ringluš, žröngsżn og žóttafull.

Hin "verklausa vinstri stjórn" er afturhaldssöm, af žvķ aš hśn leggst gegn öllum breytingum, sem um munar viš višreisn efnahagslķfsins.  Aš fitja upp į einkarekstri, žar sem einokun hins opinbera veldur hįum kostnaši og bišröšum, er eitur ķ beinum hennar.

Nżleg samžykkt annars stjórnarflokksins vitnar um rugliš, sem nś višgengst viš stefnumótun um orkumįl landsins.  Flokksrįšsfundur Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs į Hellu 28.-29. įgśst 2009 var algerlega śt śr kś mišaš viš ķslenzkar ašstęšur nśtķmans, žar sem öll raforka er framleidd meš sjįlfbęrum hętti ķ afturkręfum virkjunum og hana mį hęglega auka mikiš til aš draga śr atvinnuleysisbölinu, sem nś grefur um sig.  Eftir fimbulfamb um vanda jaršarbśa ķ umhverfis-og aušlindamįlum, hlżnun jaršar og žverrandi olķulindir, er klykkt śt meš eftirfarandi:

"Ķ samręmi viš stefnu vinstrihreyfingarinnar - gręns frambošs lżsir flokksrįšsfundurinn sig andvķgan fyrirliggjandi virkjunarįformum į žessu svęši og felur žingflokki og rįšherra VG aš sjį til žess aš ekki verši ķ žęr rįšist." 

Hér hefur svartasta afturhald landsins talaš.  Flokkur įn nokkurrar stefnu ķ atvinnumįlum landsins, sem veiti landsmönnum nż og fjölžętt atvinnutękifęri og bęti gjaldeyrisstöšuna.  Flokkur, sem engar tillögur hefur ķ landsmįlum ašrar en aukinn rķkisrekstur, endurupptöku aflagšra skatta, hękkun nśgildandi skatta og višjar Icesave įnaušar. 

Sķšan klykkti žetta furšuverk ķ gervi stjórnmįlaflokks śt meš umsókn um ašild aš Evrópusambandinu, en žykist svo ętla aš berjast gegn samžykkt eiginn samnings viš stórveldiš.  Hvers konar liš er žetta eiginlega, sem į fölskum forsendum situr óhęft og gjörsamlega gagnslaust og ķ raun stórskašlegt hagsmunum landsins žegna ķ Stjórnarrįši Ķslands ?

 

   

 

 

   

   


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 identicon

Žorsteinn Sch Thorsteinsson (IP-tala skrįš) 13.9.2009 kl. 02:56

2 identicon

Žorsteinn Sch Thorsteinsson (IP-tala skrįš) 13.9.2009 kl. 03:45

4 Smįmynd: Höskuldur Bśi Jónsson

Bjarni: Žś segir aš žaš sé aš kólna en ekki hlżna: http://www.loftslag.is/?page_id=1393

Varšandi mżturnar sem Žorsteinn ber hér į borš, žį mį lesa flest af žvķ hér (ķ vinnslu, fleiri mżtur eiga eftir aš koma žar) http://www.loftslag.is/?page_id=295

Höskuldur Bśi Jónsson, 13.9.2009 kl. 10:35

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband