Svik og prettir

Saga innlánsreikninga í útibúum Landsbankans á Bretlandi og í Hollandi einkennist af svikum og prettum frá fyrsta degi til þessa dags.  Aðdragandi og þróun málsins ber vitni ósvífni fésýslumanna bóluhagkerfisins íslenzka í tilraun til að bjarga eigin skinni, þó að almannahagsmunir á Íslandi yrðu með því settir í uppnám, og aðdragandinn vitnar jafnframt um veika stjórnsýslu og vanhæfni embættismannakerfis landsins, þegar til stórræðanna kemur.  Til eru aðferðir til að hafa hemil á "pappírshagkerfinu", en þær útheimta trausta stjórnsýslu, sem lætur ekki hagsmunaaðila teyma sig á asnaeyrunum. 

Alþingi stendur nú frammi fyrir örlagaþrunginni ákvörðun um afstöðuna til umsaminnar ríkisábyrgðar á skuldbindingum Tryggingarsjóðs innistæðueigenda á ofangreindum reikningum.  Í þessu ljósi er treg upplýsingagjöf stjórnvalda til þings og þjóðar ámælisverð.  Framkoma forsætisráðherra við Alþingi í þessu máli ("Icesave") og í ESB-málinu er jafnframt til háborinnar skammar.  Gerði Jóhanna úr ræðustóli þingsins tilraun til að stilla Alþingi upp við vegg gagnvart orðnum hlut, þar sem framkvæmdavaldið væri búið að skrifa undir samning.  Það er alveg sama, hversu mjög Jóhanna Sigurðardóttir geisar; hún kemst ekki framhjá Stjórnarskránni, þar sem kveðið er á um þrígreiningu ríkisvaldsins, skyldur Alþingismanna við Stjórnarskrána og að enginn, nema löggjafinn, geti skuldbundið ríkissjóð landsins með nokkrum hætti. 

Á þingi og þjóð dynja um þessar mundir hótanir um fjárhagslegar refsingar, verði ríkisábyrgðin ekki veitt.  Þessi framkoma erlendra afla og handbenda þeirra innanlands er fyrir neðan allt velsæmi og má líkja við fjárkúgun.  Viðskiptaráðherra tínir jafnvel til, að Norræni fjárfestingarbankinn, NIB, sé hættur að lána Íslendingum, en hann hætti því þó löngu fyrir Hrun, svo að "Icesave" kemur þar ekki við sögu.  Sagt er, að Norðurlöndin skilyrði lánveitingar til landsins við staðfestingu Alþingis á samningunum við Breta og Hollendinga, en hefur slíkt sézt svart á hvítu frá Norðurlöndunum, milliliðalaust ? 

Hér eru frændur okkar, Færeyingar, undanskildir, en þeir hafa þegar veitt okkur höfðinglegt lán, vaxtalaust.  Verður þessi atbeini Færeyinga uppi á meðan land byggist. 

Það er eðlileg krafa í þessu samhengi, sem komið hefur frá Framsóknarmönnum, að sendiherrar viðkomandi Norðurlanda verði kallaðir fyrir Fjárlaganefnd Alþingis, sem fer nú ofan í kjölinn á "Icesave"-hneykslinu, til að fá úr þessu skorið. 

Gera Rússar þetta að skilyrði, Kínverjar, Kanadamenn eða Bandaríkjamenn ?  Nauðhyggja einkennir orð og athafnir vinstri stjórnarinnar. 

Á sama tíma og hótanir erlendis frá dynja á Íslendingum, safnast saman í mikinn bálk niðurstöður "InDefence" hópsins og margra annarra mikilhæfra lögfræðinga og hagfræðinga o.fl., sem lagt hafa á sig að rannsaka téðan samning og blöskrar flestum, það sem við þeim blasir.  Afrakstur faglegra athugana þeirra vegna einskærs áhuga birtist t.d. daglega nú um stundir á síðum Morgunblaðsins.  Er hér um að ræða ómetanlegt safn gagna um þau atriði, sem móta eiga ný samningsmarkmið við endurskoðun núverandi samnings, sem Alþingi vonandi neitar að staðfesta.  

Tvær grundvallar forsendur hafa breytzt, Íslandi í óhag, frá því að samningaleiðin var ákveðin haustið 2008 að höfðu samráði við Evrópusambandið, ESB, og Alþjóða gjaldeyrissjóðinn, AGS. Hvor forsendubresturinn um sig er Alþingi næg ástæða til synjunar ríkisábyrgðar á samningum ríkisstjórnarinnar við Breta og Hollendinga, og mun slík aðgerð njóta skilnings á erlendri grundu, ef henni fylgir vönduð greinargerð.

Haustið 2008 miðluðu Frakkar, sem þá voru í forsæti ESB, málum á milli Íslendinga annars vegar og Breta og Hollendinga hins vegar.  Málamiðlunin, kennd við Brüssel, fjallar um, að ríkin leysi úr ágreiningi sínum um skuldbindingar hins íslenzka Tryggingarsjóðs innistæðna vegna reikninga í útibúum LÍ á Englandi og í Hollandi. 

• Þar var samið um leiðarvísi ("road map") fyrir samningamennina, m.a. að taka tillit til "hinna erfiðu og fordæmalausu aðstæðna, sem Ísland er í, og knýjandi nauðsynjar þess að gera ráðstafanir, sem gera Íslandi kleift að endurreisa fjármála-og efnahagskerfi sitt."  Þessi forsenda málamiðlunar Frakka hefur ekki gengið eftir við samningsgerðina, eins og mýmörg skjalfest dæmi eru nú til um, og þar af leiðandi er opin leið fyrir Alþingi að hafna ríkisábyrgð án þess að hægt sé með réttu að saka þingið um að hlaupast undan ábyrgð, eins og nánar verður rakið á eftir upptalningu á brostnum forsendum hér á eftir.   
• Önnur forsenda samkomulagsins var áætlun íslenzkra stjórnvalda og AGS frá nóvember 2008 um, að heildarskuldir þjóðarbúsins við árslok 2009 við útlönd mundu verða um 160 % af VLF/ár (vergri landsframleiðslu á ári) að meðtöldum "Icesave" skuldbindingunum.                                                                   Mat AGS var, að hámark þess skuldahlutfalls, sem landið gæti staðið undir, væri 240 % af VLF/ár, og sumir hagfræðingar telja þetta hámark liggja nær 200 %.  Núna er hins vegar áætlað, að þetta skuldahlutfall fari yfir 240 %, ef Alþingi samþykkir ríkisábyrgð á samningi ríkisstjórnarinnar við Breta og Hollendinga óbreyttan, enda tryggir samningurinn brezku og hollenzku tryggingarsjóðunum jafnstöðu á við hinn íslenzka við búskiptin.   Þar sem þessi forsenda "Icesave" samningsins er fallin, væri verið að steypa efnahagskerfi landsins í glötun með samþykki Alþingis, þ.e.a.s. tæta yrði niður innviði hins opinbera til að geta staðið í skilum við útlönd.  Efnahagskerfið yrði drepið í dróma með skattahækkunum, og hagvöxtur yrði mun minni en ella.  Slíkan gjörning má Alþingi ekki fremja, og enginn heiðvirður aðili, innan lands eða utan, getur ætlazt til þess af Alþingi, að efnahagskerfi landsins verði rústað, eins og um stríðsskaðabætur væri að ræða.    

Í tíð ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar, þ.e. þann 5. desember 2008, samþykkti Alþingi viðmið í vegarnesti handa samninganefnd sinni út af deilunni um innistæðureikningana við Breta og Hollendinga.  Þau voru reist á málamiðlun ESB, sem vitnað er í hér að ofan.  Fljótlega eftir myndun minnihluta stjórnar Samfylkingar og vinstri-grænna, 1. febrúar 2009, var skipuð ný samninganefnd með Svavar Gestsson, sendiherra, sem oddvita.

Ekki nóg með það, heldur framdi þessi vinstri stjórn þá þann grófa fingurbrjót að hunza fyrirmæli Alþingis og setja þessari samninganefnd ný viðmið.  Samningurinn átti samkvæmt þeim að verða í einkaréttarlegu umhverfi í stað þjóðréttarlegs umhverfis, þ.e. í aðalatriðum samningur um búskipti og kjör á skuldabréfi. 

Hér var um að ræða stefnubreytingu til hins verra fyrir íslenzka hagsmuni, sem á sér ekki stjórnskipulega stoð, af því að farið var á bak við Alþingi.  Hvað rak ríkisstjórnina til þessarar órökstuddu stefnubreytingar ? 

Líklegast er, að hún hafi þegar á þessari stundu verið búin að taka stefnuna á inngöngu í ESB og viljað ryðja hindrunum á þeirri leið sinni úr vegi með því að færa viðsemjundunum, tveimur ESB-ríkjum, samning á silfurfati, enda varð afraksturinn með slíkum endemum, að hann er hænufet frá landráðum að mati fyrrverandi forseta Hæstaréttar Íslands o.fl.   

Minnihluta stjórn vinstri flokkanna tók þarna þá óskynsamlegu ákvörðun að blanda saman ESB-umsókn og samningsgerð við tvö ESB-ríki.  Þetta jafngildir því að berjast samtímis á tveimur vígstöðvum og er ávísun á ófarir, eins og í pottinn er búið.  Þetta hefur Jón Bjarnason, sjávarútvegs-og landbúnaðarráðherra, viðurkennt með þeirri heiðarlegu tillögu sinni, sem hann opinberaði 26. júlí 2009, að réttast væri að draga umsóknina um inngöngu í ESB til baka.  Hann hefur upp skorið hælbíta úr eiginn flokki og samstarfsflokki fyrir vikið, en virðingu margra annarra.    

Vinstri stjórnir Jóhönnu Sigurðardóttur, bæði minnihluta og meirihluta stjórnin, hefur brotið af sér gagnvart Alþingi og haldið svo illa á málstað Íslands, að einsdæmi er.  Þetta er fyrsta alvarlega dæmið um hagsmunaárekstra á milli ESB og Íslands, þar sem ríkisstjórn Íslands virðist fórna hagsmunum landsins til að þóknast ESB. 

Smáríki í Evrópu er mjög viðkvæmt fyrir fjandsamlegum aðgerðum ríkja ESB, svo að ekki sé nú minnzt á fjandsemi ESB sjálfs.  Dæmi um hið fyrra er beiting ríkisstjórnar jafnaðarmanna á Stóra-Bretlandi á hryðjuverkalögum gagnvart íslenzkum banka á Englandi haustið 2008 ásamt yfirlýsingu hennar um gjaldþrot Íslands.  Það atvik gat gefið tilefni til kæru á vettvangi NATO og víðar, en því miður var ekki kært. 

Dæmi um hið seinna er andstaða ESB-ríkjannna, sem sæti eiga í stjórn AGS, við lánveitingu sjóðsins til Íslands haustið 2008 og sumarið 2009.   Eina vörn smáríkis gegn ofríki, þegar slíkir hagsmunaárekstrar eiga sér stað, er fullveldið.  Fullvalda ríki getur snúið sér annað með viðskipti og í leit að bandamönnum.  Smáríki í ESB, sem lendir í hagsmunaárekstrum við öflugt ríki þar og nær ekki að afla sér bandamanns úr hópi þeirra stærstu þar, er hjálparvana og verður kúgað og kúskað til hlýðni. 

Auðlindir, landfræðileg lega og efnahagskerfi Íslands og ESB-ríkjanna eru svo ólík, að örugglega munu verða hagsmunaárekstrar þarna á milli í framtíðinni, hvort sem landið verður innan eða utan ESB. 

Efnahgskerfi Íslands er og verður reist á orkuvinnslu og matvælaframleiðslu og verður aldrei í samhljómi við meginlandið.  Landsmenn bera höfuð og herðar yfir ESB-menn í nýtingu hreinna orkulinda og munu sennilega að einum áratug liðnum verða útflytjendur olíu og gass.  Á sama tíma munu sams konar orkulindir landa ESB þurrkast upp.  Að efnahagslögsögu Íslands til sjávar meðtalinni fer Ísland með forræði yfir fleti á borð við stærstu ríkin í ESB. 

ESB hefur nýlega sýnt okkur fullan fjandskap, og í þessu ljósi er óskiljanlegt , að menn geti komizt að þeirri niðurstöðu, að hagsmunum landsins verði bezt borgið með því að "deila fullveldinu" með þjóðum þess.