Don Kíkóti tengir vindmyllur með sæstreng

Það hefur vakið furðu, að núverandi stjórn Landsvirkjunar og forstjóri fyrirtækisins hafa engum stórsamningi landað enn um raforkusölu á tæplega fjögurra ára ferli sínum. 

Það er ein augljós ástæða fyrir þessu einstaka árangursleysi að sumra mati.  Hún er sú, að Landsvirkjun hefur verðlagt sig út af markaðinum.  Hún virðist hafa hunzað að kynna sér af alvöru verðlag á stóriðjumörkuðum nú um stundir, þar sem nýir samningar eru gerðir til langs tíma. Þetta eru skrýtin vinnubrögð og öðruvísi en áður var. 

Þess í stað virðist hún horfa til Evrópu og leggja eitthvert hlutfall af verðlagi þar til grundvallar verðlagningu sinni hér.  Þetta er auðvitað eins og út úr kú.  Í Evrópu er enginn sambærilegur orkumarkaður við þann íslenzka eða við markaðinn í löndunum við Persaflóann, svo að dæmi sé tekið af miklu iðnvæðingarsvæði.  Í Evrópu er stóriðjan deyjandi vegna orkuskorts, og þess vegna jafngildir núverandi stefna Landsvirkjunar alvarlegum mistökum fyrir fyrirtæki á raforkumarkaði.  Landsvirkjun er með öðrum orðum dæmd til að verða undir í samkeppninni um orkusölu til stóriðju með framferði sínu.  Skyldu Bryndís Hlöðversdóttir og Hörður Arnarson aldrei hafa heyrt af samkeppni á þessum markaði ?  Það ber brýna nauðsyn til að fá í forystu Landsvirkjunar fólk, sem ber raunsætt skynbragð á hlutverk Landsvirkunar í orkumálum Íslands og stöðu hennar í alþjóðlegu samkeppniumhverfi.  Hvort tveggja virðist nú mjög brogað og hvoru tveggja er ábótavant nú um stundir.

Þegar höfundur þessa pistils var í verkfræðiháskóla, sællar minningar, var honum kennt, hvernig ætti að leggja reikningslegan grunn að verðlagningu orku frá nýjum virkjunum.  Það átti ekki þá og á heldur ekki nú að beita einhverjum hundakúnstum í ætt við útrásarvíkinga og spenna verðið upp úr öllu valdi miðað við verðlagningu á óskyldum markaði.  Nei, viðmiðunarverðið er svo nefnt jaðarkostnaðarverð raforkunnar, þ.e.a.s. kostnaðurinn við að framleiða eina MWh(megawattstund) til viðbótar því, sem semja á um, t.d. í þar næstu virkjun, með tilskilinni arðsemi, sem tekur mið af vaxtastigi á framkvæmdatíma, afskriftatíma, og áhættunni af framkvæmdinni. Ef afskriftatíminn í formúlunni er styttri en tæknilegur afskriftatími, sem um tæknibúnað er að jafnaði 40 ár og 80 ár fyrir steypumannvirki, má miða við samningsverð, sem er hærra en meðalkostnaðarverð starfræktra virkjana að meðtöldum jaðarkostnaðinum.  Þannig er tiltölulega fljótlegt að reikna út lágmarksverð, sem Landsvirkjun þarf að fá án áhættu í langtímasamningum.  Hér skal fullyrða, að núverandi verðlagning Landsvirkjunar er "út úr korti" og þjónar ekki þjóðarhagsmunum, sem snúast um atvinnuuppbyggingu hér og nú í landinu. 

Í Morgunblaðinu 17. maí 2012 segir svo í undirfyrirsögn fréttaskýringar Barkar Gunnarssonar: "Þegar Hörður Arnarson tók við forstjórastöðu Landsvirkjunar, lofaði hann að selja orkuna á hærra verði, en síðan þá hefur orkuverðið í heiminum stöðugt lækkað.  Í Bandaríkjunum hefur meðalverð lækkað frá árinu 2007 úr rúmum 60 USD/MWh og niður í tæpa 30 USD/MWh.  Landsvirkjun býður 43 USD/MWh, en seldi áður á rúma 20 USD/MWh.  Forstjóri Landsvirkjunar segir helztu ástæður fyrir lækkun raforkuverðs á mörkuðum vera efnahagslægðina í heiminum og tímabundið framboð á ódýru gasi í Bandaríkjunum.  Verð hafi þó eingöngu lækkað á skammtímasamningum." 

Af þessu má ráða, að forysta Landsvirkjunar sé ekki í tengslum við raunveruleikann.  Gefið er í skyn, að við komu Harðar til Landsvirkjunar hafi orkuverð í langtímasamningum hækkað úr 20 USD/MWh.  Þetta er kolrangt.  Samningar gerðir í tíð forvera hans, Friðriks Sóphussonar, voru a.m.k. 60 % hærri en þetta.  Að teygja sig hins vegar núna yfir 40 USD/MWh er algerlega óraunhæft, enda hafa engir samningar náðst síðan það var gert.  Að heimta einingarverð, 43 USD/MWh, í stórum langtímasamningum er algerlega þarflaust, því að jaðarkostnaður Landsvirkjunar er mun lægri.  Þetta er aðferð þeirra, sem ekki vilja ná samningum.

Sú fullyrðing Harðar Arnarsonar, að framboð á ódýru gasi sé tímabundin, er röng, í venjulegri merkingu orðsins tímabundins.  Setlagagas mun endast heiminum í heila öld m.v. núverandi notkun á gasi í heiminum.  Þetta er þess vegna ein af mörgum staðlausum fullyrðingum forstjórans.  Verðið í Ástralíu og BNA hefur m.a. af þessum sökum lækkað úr 65 USD/MWh í 28 USD/MWh eða um 57 % og á norræna markaðinum, NordPool úr 48 USD/MWh í 38 USD/MWh eða um 21 %.  Þetta sýnir vel, hversu fullkomlega utan gátta stjórn Landsvirkjunar er, þegar kemur að verðlagningu raforku frá fyrirtækinu núna.

Skemmst er að minnast, að Landsvirkjun taldi sig ekki fá nóg fyrir ótryggðu orkuna og rifti öllum samningum um slíka orku.  Að mati margra var þetta mjög misráðinn gjörningur að hálfu ríkisfyrirtækisins, enda ber því að stuðla að nýtingu innlendra orkugjafa og styðja við innlenda framleiðendur í samkeppni þeirra við erlenda framleiðendur.

Í téðri fréttaskýringu í Morgunblaðinu er Hörður Arnarson spurður um sæstreng.  Af einhverjum furðulegum ástæðum ímyndar hann sér, að á næstunni verði samþykkt á Alþingi að leggja sæstreng á milli Íslands og Bretlands eða meginlands Evrópu.  Það er engin hætta á, að þetta verði að veruleika í fyrirsjáanlegri framtíð, því að engin lánastofnun mun vilja lána fé til svo óarðbærs, dýrs og áhættusams verkefnis.  Það er einfalt að reikna það út, og hefur verið gerð grein fyrir þeim útreikningum á þessu vefsetri, að 1000 MW sæstrengur til Bretlands getur ekki borið sig m.v. núverandi tækni.  Það þarf að verða unnt að reka strenginn á mun hærri spennu en nú er unnt til að þetta verkefni geti skilað viðunandi arði.  Sæstrengur til Færeyja verður ekki arðbær fyrr en við hráolíuverð yfir 130 USD/tunnu, og skamma stund hefur það haldizt í slíkum hæðum hingað til.  Færeyingar framleiða meira en helming raforku sinnar með olíu.   

Allir vita, þó að téður Hörður hafi haldið öðru fram, að tengist Ísland við raforkukerfi Evrópu, mun verða hækkun á raforkuverði hér, sem mun leiða til þess, að fjöldi fyrirtækja leggi upp laupana.  Þegar téður Hörður er spurður, hvers vegna ríkisfyrirtækið Landsvirkjun haldi samt áfram að eyða púðri í sæstrengshugmyndina, vefst honum tunga um tönn: "Það, sem við viljum gera á næstu tveimur árum, er að skoða kosti og galla þess að leggja strenginn.  Lagning sæstrengsins getur mögulega haft góð áhrif á iðnaðinn hér á landi.  Enda yrði orkuöryggið enn meira, því að einnig væri hægt að flytja orku til landsins, ef einhverjar hamfarir mundu valda ófyrirsjáanlegum skaða á orkuframleiðslunni.  Fyrir utan hinn augljósa hagnað, sem af því hlytist, að við gætum selt alla umframorku út allan ársins hring.  En grundvallaratriðið er að skoða möguleikana til hlítar og rannsaka, hvaða áhrif þetta gæti haft á samfélagið, segir Hörður."

Við þessi orð forstjóra ríkisfyrirtækisins, Landsvirkjunar, er margt að athuga. 

1. Það er algerlega fráleitt að halda því fram, að fjárhagslega megi réttlæta sæstreng með auknu afhendingaröryggi til iðnaðar á Íslandi.  Afhendingaröryggið verður nú þegar að telja viðunandi, þó að spennugæðin þurfi að batna, en orka til Íslands um sæstreng yrði svo dýr, að sá iðnaður, sem hana mundi þurfa að kaupa, mundi óðara leggja upp laupana.  Fyrir iðnaðinn væri ódýrara að stöðva framleiðslu sína tímabundið en að kaupa raforku á kostnaðarverði um sæstreng. Um þetta gildir svipað og óhóflegt veiðigjald á útgerðina.
2. Afhendingaröryggi um sæstreng er svo lítið, að engum iðnrekanda dettur í hug að reiða sig á slíkt.  Þar við bætist ástand tengimannvirkja og flutningslína í náttúruhamförum, sem nefndar voru.  Hvernig dettur þessum forstjóra í hug að bera annað eins á borð ? Þessi viðbára er algerlega úr lausu lofti gripin.
3. Sú röksemd, að mikill hagnaður fáist við að selja alla umframorku utan um sæstreng, er grátlega léleg.  Talað er um umframorku árið um kring.  Hefur einhver heyrt um umframorku að vetrarlagi ?  Á meðan unnt er að safna öllu vatni í lón, er auðvitað engin umframorka.  Umframorkan, sem til ráðstöfunar er, er svo lítil, að ekki er upp í nös á ketti á móti kostnaðinum af strengnum.  Þessi orka er orðin rándýr komin gegnum flutningskerfi á Íslandi, afriðil, sæstreng, áriðil og flutningskerfi erlendis, auk þess, sem hún hefur rýrnað um ein 15 % á allri þessari leið.  Það er augljóslega þjóðhagslega miklu hagkvæmara að endurvekja á Íslandi markað fyrir umframorku.  Það er unnt að gera með rammasamningum til 15 ára um slík viðskipti, og munu íslenzk fyrirtæki þá fjárfesta til að nýta slíka afurð, t.d. fiskimjölsverksmiðjur, eigendur rafskautakatla og jafnvel stóriðjan.  Framkoma Landsvirkjunar á þessum markaði hérlendis er ruddaleg, svo að ekki sé nú fastar að orði kveðið.
4. Það, sem forstjóri Landsvirkjunar vill eyða fé í að rannsaka, liggur í augum uppi.  Sæstrengur er jafngildi glórulausrar ævintýramennsku í fjármálum og tilræði við afkomu almennings og athafnalífs á Íslandi.  Útlát Landsvirkjunar í þessa veru eru óafsakanleg og ber þegar í stað að stöðva.  Til að svo verði gert verður nauðsynlegt að skipta um stjórn Landsvirkjunar og forystusveit eftir næstu Alþingiskosningar.  

Þann 1. júní 2012 birtist baksviðsgrein í Morgunblaðinu eftir Börk Gunnarsson, blaðamann, undir fyrirsögninni, "Sæstrengur gæti gefið mikið af sér".  Þar er sagt frá ráðstefnu í Aríon-banka í Reykjavík og vitnað til Odd Håkon Holsæter, fyrrverandi forstjóra Statnets, sem er Landsnet Norðmanna: "En þegar við hættum að horfa á meðaltalsverð og skoðuðum möguleikann á því að selja bara, þegar gott verð gafst, en annars ekki, þá gerbreyttist myndin.  Orkan getur verið ódýr yfir daginn og dýr á nóttunni."  Hér er furðumálflutningur á ferð í íslenzku samhengi, sem markast af raunverulegum orkuskorti á Norðurlöndunum.  Nýting strengsins er væntanlega gerð viðunandi með því að flytja orku inn, þegar ekki er hagkvæmt að flytja út, og spara þannig vatn í lónum Noregs og Svíþjóðar.  Á Íslandi getur þetta ekki átt við.  Hagkvæmni strengsins er undir því komin, að unnt sé að flytja fullt afl utan samkvæmt aflgetu flutningskerfisins allan ársins hring með hagnaði.  Þetta er hins vegar ekki hægt af tæknilegum ástæðum flutningskerfisins og markaðslegum ástæðum í Evrópu, þ.e. bilanatíðni, viðhaldsþörf og vindmyllurekstri í Evrópu.  Þegar vindur blæs, fellur orkuverðið í Evrópu o.s.frv.

Núverandi forstjóri Landsvirkjunar hefur verið að því spurður, hvaðan hann ætli að fá raforku inn á sæstrenginn sinn.  Hann benti þá á, að Ísland væri óplægður akur fyrir vindmyllur !

Nú ætlar Landsvirkjun að reisa nokkrar vindmyllur í grennd við Búrfell til reynslurekstrar.  Það vekur mikla undrun.  Landsvirkjun hefur átt í höggi við virkjunarandstæðinga, en hvernig dettur forráðamönnum hennar í hug, að unnt verði að réttlæta uppsetningu forljótra mannvirkja, sem blasa við langar leiðir, með viðeigandi jarðraski, valda fugladauða, gefa frá sér óþægilegan hvin og geta ekki virkað öðru vísi á raforkumarkaðinn en að hækka raforkuverðið ?

Framleiðslukostnaður raforku frá vindmyllu er a.m.k. fimmfaldur á við framleiðslukostnað frá nýrri vatnsaflsvirkjun.  Hvernig Landsvirkjun ætlar þá að fara að græða á vindmyllum er venjulegum dauðlegum manni hulin ráðgáta.  Gömul spænsk skáldsaga segir frá geggjuðum riddara, hugumstórum, sem stóð mikil ógn af vindmyllum og barðist við þær, en varð að láta í minni pokann.  Nú hefur mönnum hjá Landsvirkjun hugkvæmzt það snilldarráð að tengja saman raforkukerfi vindmylla á Íslandi og í Evrópu með sæstreng.  Er ekki að efa, að verkefnið mun njóta velvildar "kommissara" ESB í Brüssel, sem hér munu eygja möguleika á að ná 2020 markmiðum Evrópusambandsins um hreina orkunotkun Evrópu.  Ísland væri hins vegar að flytja utan störf með slíku tiltæki, og tapið væri geigvænlegt af strengnum. Annað mál er, hvers konar Evrópusamband verður við lýði árið 2020, eða hvort nokkurt Evrópusamband verður á dögum þá samkvæmt núverandi skilningi okkar á því (leiða) fyrirbrigði. 

 

  

       

Vönkuð viðundur

Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur er sem draugaskip á hafsjó stjórnmálanna, ættað aftan úr grárri forneskju og fleytt fram í nútímann af stækum afturhaldsbyr.  Sá byr er löngu horfinn og við tekin mikil bræla, sem ríða mun áhöfn þessarar draugafleytu að fullu.

Dæmi um afturhaldstilburðina er endurtekin tilraun ríkisstjórnarinnar til að færa sjávarútveginn a.m.k. aldarfjórðung aftur í tímann til þess tíma, er hann var engan veginn arðbær, og stjórnmálamenn þurftu að grípa til gengisfellinga æ ofan í æ til að halda honum á floti.  Þeir handstýrðu þá athafnalífinu með alkunnum afleiðingum.  Þessi stjórnunaraðferð var aflóga, en hefur nú verið endurvakin af vönkuðum viðundrum, sem ekki kunna réttri hendi í rass að taka. 

Tilburðir ríkisstjórnarinnar til að færa tímatalið aftur á bak fá auðvitað ekki staðizt til lengdar.  Þeir eru svo óraunverulegir, að helzt minna þeir á skáldsöguna, “Atlas Shrugged”, eftir Ayn Rand.  Viðskipti og hugvit eru þar tortryggð, og reynt er að beygja alla undir vilja ríkisvaldsins.  Hagnaður eins eða afrek eru talin vera á kostnað heildarinnar, og taprekstur og auðnuleysi eru þar sögð óheppni, og afsakanir eru lögð að jöfnu við árangur. 

Þessu líkist skipreika Ísland í dag, því miður, en landinu mun innan tíðar verða snúið af óheillabraut afturhalds og eyðileggingar athafnalífs með eignaupptökuaðgerðum Alþingis og yfir á heillavænlegri braut markaðsafla að kröfu þjóðarinnar, sem ætlar ekki að láta teyma sig í búr og gera sig að tilraunadýrum ríkisstjórnar með mestu miðstýringaráráttu í Evrópu um þessar mundir, og þótt víðar væri leitað.  Þessi ríkisstjórn afturhaldsaflanna hefur margsinnis orðið að gjalti innanlands og utan.  Tími hennar er löngu liðinn.  Á Alþingi berst hún í bökkum.  

Samkvæmt frumvarpinu um stjórn fiskveiða, sem enn er ekki orðið að lögum, munu stjórnmálamenn taka aflaheimildir af núverandi kvótahöfum, sem hafa keypt þær, og færa þær öðrum, jafnvel þeim, sem seldu aflaheimildir.  Þetta er réttlæti andskotans. Ætlunin er að fjölga kvótahöfum án þess að tekjur sjómanna og landverkafólks skerðist.  Þetta er aðeins hægt að gera með því að fella gengið.  Þannig ætlar ríkisstjórnin að seilast ofan í vasa almennings með eintrjáningslegum gengisfellingum til að halda óarðbærum, miðstýrðum sjávarútvegi á floti.  Aftur er haldið til fortíðar.

Með markaðsdrifnu kvótakerfi hins vegar leitar kvótinn óhjákvæmilega til bezt reknu útgerðanna, og fjárfestingu hverrar útgerðar er stjórnað í samræmi við takmörkun auðlindarinnar, en ekki í kappi við aðra útgerðarmenn.  Þetta er grundvöllur þess, sem margir sérfræðingar á sviði auðlindanýtingar nefna bezta fiskveiðistjórnunarkerfi í heimi.   

Þetta leiddi til hagkvæmari fjárfestinga í greininni en áður, og útgerðarmenn tóku að beita kröftum sínum að gæðaaukningu og markaðsstarfi til að auka tekjur af hinni takmörkuðu auðlind sinni.  Ofangreind hagræðing er grunnurinn að því, sem nú er tekið að kalla auðlindarentu.  Auðlindarentan er engan veginn sjálfstæður eiginleiki auðlindarinnar sem slíkrar, eins og sjávarútvegs-, landbúnaðar- og efnahagsráðherra, Steingrímur Jóhann, fyrrverandi jarðfræðingur, virðist ímynda sér.  Misskilningur hans varðandi athafnalífið, skilningsleysi á hagstærðum og skortur á heilbrigðri skynsemi, ætlar að reynast landsmönnum dýr áður en yfir lýkur.  Ráðherrann er sem fíll í postulínsbúð.  Það er jafnvel ónothæfur sem sendiherra.  

Auðlindarentan er afrakstur dugnaðar útgerðarmanna, sjómanna og landverkafólks, og það eru þessir aðilar, sem eiga aðallega að njóta hennar.  Allt samfélagið nýtur þá góðs af á formi skatta, útsvars og neyzlu þessara aðila.“Réttlát skipting afrakstursins” átti að felast í, að ríkið skammtaði sér 70 % þessarar rentu og lækkaði þetta hlutfall niður í 50 % eftir að “veiðigjaldsfrumvarpið” hafði fengið hraksmánarlegustu útreið allra frumvarpa lýðveldistímans að hálfu umsagnaraðila.  Þetta mál felur í sér argasta óréttlæti gagnvart sjávarútveginum, einkum á  landsbyggðinni, og er rothögg á útgerðirnar og sjávarbyggðirnar.  Hér að neðan kemur vel fram, að engin skattheimtugrunnur er í útgerðinni á formi umframrentu m.v. annars konar fyrirtæki. Þar af leiðandi ber höfuðnauðsyn til að afnema þá löggjöf, sem leggur ofurskatt á sjávarútveg.  Tekjur útgerða fara að jafnaði í eftirfarandi kostnaðarþætti:

·        Ríki og sveitarfélög                18 %

·        Starfsmenn                              33 %

·        Lífeyrissjóðir                         1   %

·        Efni og aðföng                      25 %

·        Afskriftir                              11 %

·        Vextir                                     9 %

·        Eigendur                                3 %

Þarna er alls enga auðlindarentu að sjá.  Í hlut eigendanna koma samkvæmt ofangreindri töflu aðeins 3 % teknanna, sem er allt of lítið til að draga að sér nýtt fjárfestingarfé.  Eina ráðið er að leita til lánastofnana og skuldsetja fyrirtækin enn meir, ef afskriftaféð dugir ekki. 

Annað athyglivert í þessari töflu er, að ríki, sveitarfélög og starfsmenn taka til sín rúmlega helming teknanna og birgjarnir um fjórðung.  Hvernig í ósköpunum er hægt að ætlast til, að fyrirtæki leggi meira til þjóðfélagsins en þetta ?

Fíflalæti stjórnvalda í kringum sjávarútveginn ríða ekki við einteyming og eru keyrð áfram á upphrópunum, innantómum slagorðum og gegndarlausu lýðskrumi um þjóðareign, sem á sér enga eignarréttarlega lagastoð.  Sérfræðingar ljúka allir upp einum munni um skaðræðisáhrif sérsköttunar á sjávarútveg og þjóðnýtingu aflaheimilda á þjóðarhag. Blindingjunum í Stjórnarráðinu er hins vegar ekki við bjargandi og ana út í ófæruna, hvernig sem þeir eru varaðir við.  Þetta vonlausa fólk er ekki á vetur setjandi.    

Nýsamþykkt lög um ofurskattlagningu á grundvallaratvinnuveg landsmanna, sjávarútveginn, eru foráttuvitlaus, ósanngjörn og hagfræðileg heimskupör.  Ósanngirnin liggur í augum uppi, því að um mismunun atvinnugreina er að ræða að hálfu skattlagningarvaldsins, sem vafalítið stríðir gegn skattalögum og stjórnarskráarákvæðum um athafnafrelsi.  Lögin eru hagfræðileg heimska af nokkrum ástæðum, og eru hér tvær:

1. Þau munu leiða til veiklunar útgerðanna, sem munu neyðast til að draga úr umsvifum sínum og gefa eftir á mörkuðunum
2. Þau munu leiða til minnkandi tekna hins opinbera, sveitarfélaga og ríkissjóðs, af sjávarútveginum

Af liðum 1 og 2 leiðir, að þessar aðgerðir stjórnarsinna á Alþingi, reyndar minnihluta þingheims, munu, þegar upp verður staðið, leiða til versnandi afkomu hins opinbera og almennings í landinu.  Þjóðin mun sitja eftir með sárt ennið, eins og alltaf, þegar valdhafar rasa um ráð fram.  Þeir hafa hér reynzt óráðþægir með afbrigðum og sagað í sundur greinina, sem ríkissjóðurinn situr á.

Af ofangreindum sökum á Sjálfstæðisflokkurinn ekki annars úrkosta en að beita sér fyrir því að fella þessi ólánslög úr gildi við fyrsta tækifæri; lög, sem sett voru til höfuðs líklega bezt rekna sjávarútvegi um víða veröld, gjörsamlega að tilefnislausu, og munu gera hann að ósjálfbjarga bagga á þjóðinni, ef þau fá að standa.  Heimskulegasta hagráðstöfun lýðveldistímans.

Umrædd lagasetning á eftir að verða bautasteinn um verk gjörsamlega misheppnaðra stjórnmálamanna, sem blindaðir eru af hatri á athafnalífinu og hafa engan skilning á sambandinu á milli verðmætasköpunar og afkomu almennings. Þessi verknaður er bezta sönnun þess, að vinstri menn eiga ekkert erindi í valdastólana.  Hér er um að ræða víti til varnaðar fyrir kjósendur. 

Einfeldningar stjórnarliðsins gala um það, að fyrirkomulag á stjórnun fiskveiða ætti að fara í þjóðaratkvæði.  Það á að taka þetta ofstopafólk á orðinu, en ekki að leyfa þeim að orða spurninguna með lýðskrumsívafi um þjóðareign á fiskimiðunum, sem stenzt ekki lögfræðilega rýni, en getur hæglega jafngilt þjóðnýtingu greinarinnar.  

Málið er, að með hagfræðilegum hætti er unnt að finna út, hvort forsjárhyggja Steingríms eða markaðshyggjan um framseljanlega kvótaeign skilar þjóðinni meiri tekjum.  Spurninguna ætti þá að orða með eftirfarandi hætti:

Sérfræðingateymi Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands hefur reiknað út, að eftir 10 ár er líklegast, að sjávarútvegur skili, beint og óbeint,  X milljörðum á ári í sameiginlega sjóði landsmanna með stjórnunarfyrirkomulagi A og Y milljörðum á ári með stjórnunarfyrirkomulagi B.  Á Alþingi að setja lög um:

• fyrirkomulag A
• fyrirkomulag B

Hér þarf auðvitað að setja inn viðeigandi gildi fyrir stikana A og B og breyturnar X og Y.  Það er kominn tími til, að þetta þjóðfélag fái stjórnendur, sem það verðskuldar, en ekki eintómt undirmálsfólk og þunga og viðbjóðslega vinstri slagsíðu. 

        

 

Af samkeppnihæfni

Samkeppni er eitur í beinum sameignarsinna, enda drepa þeir allt í dróma í kringum sig með miðstýringu og forsjárhyggju.  Samkeppni getur verið af ýmsu tagi.  Hún getur verið á milli einstaklinga, t.d. nemenda, á milli fjölskyldna eða ætta, fyrirtækja, sveitarfélaga og þjóða.

Sameignarsinnar óttast og hata markaðskerfið vegna alþekktrar skilvirkni þess, en samkeppni á milli fyrirtækja knýr það áfram.  Þess vegna er sameignarsinnum alveg sérstaklega uppsigað við samkeppni á milli fyrirtækja og allt einkaframtak.  Samt er staðreynd, að slík samkeppni er mjög í hag neytenda, og þar sem samkeppni vantar á markaðinum, þar er það segin saga, að hagsmunir neytenda eru fyrir borð bornir.  Svo mjög sem þjóðarafmælisbarn dagsins, Jón Sigurðsson frá Eiri við Arnarfjörð (Dýrafjörð samkvæmt bullustömpum núverandi ríkisstjórnar Íslands) bar frjálsa verzlun fyrir brjósti er ljóst, að hann var fylgjandi frjálsri samkeppni og þar með má álykta, að Jón Sigurðsson hefði verið fylgismaður markaðsbúskapar nú á dögum. 

31. maí 2012 ritaði Finnur Oddsson, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs Íslands, athygliverða grein í Viðskiptablaðið, "Skiptir samkeppnishæfni máli ?"  Þar gerir hann að umræðuefni rannsókn IMD viðskiptaháskólans í Sviss á samkeppnihæfni þjóða.  Eins og kunnugt er, búa Svisslendingar við ein albeztu lífskjör í heimi, og gott mark er á þeim takandi.

 Hér er í raun um að ræða samkeppnihæfni landa um fólkið, vegna þess að beztu lífskjörin að teknu tilliti til lífsgæða, og ekki endilega einvörðungu efnislegra gæða, eru í löndum, sem efst lenda í þessu hæfnimati IMD. Það segir meira en mörg orð um þá duglausu og skaðvænlegu skaðræðisstjórn, sem hér hefur lafað, meira eða minna lömuð af innbyrðis átökum, við völd síðan 1. febrúar 2009, án nokkurs erindis, að árið 2007 var Ísland í 7. sæti um samkeppnihæfustu lönd heims, en nú, 5 árum seinna, og eftir næstum 3,5 ára afturhaldsstjórn Samfylkingarafstyrmis og vinstri lappar höktandi skækju þess afstyrmis í stjórnmálum, þá er Ísland í 26. sæti af 59 löndum.  Þetta er fullkomin hneisa, ósvinna mætti segja, enda falleinkunn fallistanna á vinstri jaðri stjórnmálanna á Íslandi, sem eftir Búsáhaldabyltingu sína fengu tækifæri til að sanna sig, en hafa nú sýnt þjóðinni á spil sín, og þar eru þá tómir hundar eftir allt saman.  Þessir vinstri flokkar hafa hvorki vilja né getu til að drífa Ísland inn á braut nauðsynlegra framfara, enda eru þeir rétt nefndir afturhaldsflokkar, báðir tveir.  Framfarir og frjálst framtak eru eitur í þeirra beinum, enda hatast þeir við athafnalífið með ótrúlegum yfirgangi og ósvífni einræðisseggja.  

Vilji og geta Samfylkingar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs er minni en enginn til að bæta kjör landsmanna.  Allt, sem þessir tveir flokkar við völd hafa tekið sér fyrir hendur, er til þess fallið að rýra kjör þjóðarinnar í bráð og lengd.  Þjóðin er að átta sig á, hvers konar skaðræði það er hagsmunum hennar að hafa einskis nýta froðusnakka og siðblinda lygalaupa við völd. 

Undir vinstri stjórninni er hagkerfið svo veikt, að það nær ekki að skapa nægan fjölda nýrra starfa til að mæta nýliðun á vinnumarkaði, en nettó aukningin er að jafnaði 2500 manns á ári.  Fækkað hefur á vinnumarkaðinum og fjölgað í hópi þeirra, sem sagt hafa sig til sveitar. Engan þarf að undra þessa þróun miðað við stjórnarstefnuna, enda er vaxandi fátækt alls staðar fylgifiskur óvita og ofstækis við stjórnvölinn.  Stjórnarstefnan, ef stefnu skyldi kalla, er hreinræktuð fátæktarstefna, enginn hvati fyrir fyrirtæki til að færa út kvíarnar, enginn hvati er lengur fyrir launþega til að leggja mikið að mörkum, því að jaðarskattheimtan er orðin herfilega há.  Hagkerfið allt er reyrt í fjötra og reynt er að ganga af markaðskerfi sjávarútvegsins dauðu.  Minnir sá atgangur allur á tilburði ofstopamanna og einræðisseggja á borð við Hugo Chavez, sem er að rústa efnahag Venezúela.  Sækir Steingrímur fyrirmyndir sínar til Suður-Ameríku ?

Fyrr nefndur Finnur Oddsson skrifar: "Þó að úttektir á borð við þá, sem IMD gerir, séu hvorki óumdeildar né óskeikular, þá gefa þær vísbendingar um að hverju þarf að huga til að bæta samkeppnishæfni og lífskjör.  IMD horfir til fjögurra meginþátta, sem eru skilvirkni hins opinbera, skilvirkni atvinnulífs, efnahagsleg frammistaða og samfélagslegir innviðir."  Veikleikar Íslands nú um stundir eru:  

• óskilvirkur opinber rekstur.  Opinber rekstur er of umsvifamikill og framleiðni hans er að jafnaði ófullnægjandi.
• brotalamir eru í gangverki atvinnulífsins.  Ríkisvaldið hefur frá 1. febrúar 2009 staðið í stöðugu stríði við athafnalífið og sýnt fjárfestum ótraustvekjandi framkomu, svo að vægt sé til orða tekið.  Ekkert traust ríkir lengur á milli ríkisvalds og svo nefndra aðila vinnumarkaðarins.  Lagasetning er óvönduð og hringlandaleg.  Núverandi stjórnvöld reyna að brjóta athafnalífið undir sig á ný eftir frelsisvæðingu 10. áratugar 20. aldar, og hagsmunir almennings eru þar af leiðandi gjörsamlega fyrir borð bornir. 
• efnahagsleg frammistaða landsins er slök vegna mikillar verðbólgu m.v. viðskiptalöndin, fólksflótta, minnkandi atvinnuþátttöku, fjármagnshafta og rangra áherzlna í menntakerfinu, sem ekki þjóna þörfum athafnalífsins.  Ríkisbúskapurinn er að hætti búskussa.   
• það, sem heldur landinu ofan við 30. sæti hjá IMD, eru vafalítið alltraustir innviðir.  Þó er menntakerfið meingallað.  Það sér framleiðsluatvinnuvegunum ekki fyrir nauðsynlegri tækniþekkingu til að knýja þjóðfélagið áfram.  Þess í stað er ungað út alls konar liði, sem aldrei getur orðið annað en afætur á framleiðsluvélinni.  Þessu verður að breyta og taka þýzka menntakerfið til fyrirmyndar. Þjóðverjar kunna að rækta garðinn sinn.   

Finnur Oddsson segir í lok téðrar greinar: "Sagan hefur kennt okkur, að Ísland hefur alla burði til að teljast meðal samkeppnishæfustu þjóða.  Þá stöðu er hins vegar ekki hægt að byggja á góðum samfélagslegum innviðum einum saman.  Frekar má segja, að þeir séu afleiðing góðrar efnahagslegrar frammistöðu, sem nýtt er til að standa undir öflugu velferðarkerfi og öðrum innviðum.  Leiðarlýsingin, sem draga má af niðurstöðum IMD, er því skýr.  Til að lífskjör verði áfram eftirsóknarverð á Íslandi þarf að koma aflvélinni, sem þau knýr, í gang með skilvirkari nýtingu opinberra fjármuna og úrbótum á rekstrarumhverfi fyrirtækja, sem skapa verðmæti, störf og bætt lífskjör.  Sú vinna gengur nú of hægt og mikið verk eftir óunnið."  

Það, sem þarf að gera til viðbótar við ofangreint til að lyfta Íslandi upp í sitt gamla sæti, 7. sætið á neðangreindum lista, er þreföldun fjárfestinga í landinu m.v. það, sem nú gerist, og samhæfing ríkisfjármála-og peningamálastefnu ríkisins með nýjum stjórnunaraðferðum, sem reistar eru á grunni, sem bezt hefur gefizt erlendis og gerð hefur verið grein fyrir á þessu vefsetri, í tímaritinu Þjóðmálum og víðar.  

Röð samkeppnihæfra ríkja og einkunn árið 2012 samkvæmt IMD er eftirfarandi:

1. Hong Kong, 100 %.  Góður árangur vekur óskipta athygli.
2. Bandaríkin, 97,8 %.  Öflugt einkaframtak.
3. Sviss, 96,7 %.  Mjög lítil yfirbygging ríkisins. Gott menntakerfi.
4. Singapúr, 95,9 %.  Mjög skilvirk notkun opinbers fjár.
5. Svíþjóð, 91,4 %.  Borgaraleg ríkisstjórn rétti hlut Svía.
6. Kanada, 90,3 %.  Miklar náttúruauðlindir, blandað hagkerfi.
7. Tævan, 90,0 %.  Mikil tækniþróun og iðnvæðing.
8. Noregur, 89,7 %.  Miklar náttúruauðlindir, blandað hagkerfi.
9. Þýzkaland, 89,3 %.  Menntakerfið styður við iðnaðinn.
10. Qatar, 88,5 %.  Miklar fjárfestingar í iðnaði, t.d. áliðnaði.
11. Holland, 87,2 %.  Skilvirkir iðnviðir.
12. Lúxemborg, 86,1 %.  Miðstöð viðskipta.  Lágir skattar.
13. Danmörk, 84,9 %.  Gott menntakerfi, vel skipulagðir.
14. Malasía, 84,2 %.  Samkeppni við Singapúr er hvetjandi.
15. Ástralía, 83,2 %.  Miklar náttúruauðlindir, gott fjárfestingarumhverfi.
16. Sameinuðu arabísku furstadæmin, 82,5 %. 'Aherzla á uppbyggingu iðnviða, sem lifað geta án gas- og olíulinda.
17. Finnland.  Menntakerfið þykir til fyrirmyndar.
18. Bretland, 80,1 %, vinsamlegt fjárfestingarumhverfi.
19. Ísrael, 78,6 %
20. Írland, 78,5 %.  Miklar erlendar fjárfestingar.
21. Austurríki, 77,7 %.  Mikið ferðamannaland.
22. Kórea, 76,8 %.  Mikil iðnvæðing.
23. Kína, 75,8 %.  Vekur athygli.
24. Nýja Sjáland, 74,9 %
25. Belgía, 73,5 %
26. Ísland, 71,5 %
27. Japan, 71,4 %.  Hagkerfi Japans er tiltölulega lokað.
28. Chile, 71,3 %
29. Frakkland, 70,0 %.  Athygli vekur aftarleg staðsetning Frakklands.
30. Tæland, 69,0 %.

Að hafa lækkað um 20 % við Hrunið og nánast ekkert náð að bæta hagræna og velferðarlega stöðu landsins síðan þá, er hrikalegur áfellisdómur yfir sitjandi stjórnvöldum á Íslandi.  Þetta er staðfesting á gagnrýni stjórnarandstæðinga á stjórnarstefnuna, sem er í raun hvorki fugl né fiskur, nema að aðlaga stjórnkerfi landsins að ríkjasambandi, sem með örvæntingarfullum hætti á að reyna að breyta í sambandsríki til að freista þess að bjarga sameiginlegu myntinni, evrunni.  Þetta er ólýðræðisleg þróun með afbrigðum, sem ekki er þorra Evrópumanna að skapi. 

Það er til skammar, að Ísland skuli sitja í 26. sæti á eftir Kína í heildarlífskjörum og standa Norðurlöndunum langt að baki.  Kjósendur geta fastlega gert ráð fyrir að hjakka í sama hjólfarinu í annað kjörtímabil, ef þeir veita stjórnarflokkunum ekki verðuga ráðningu.  Sú ráðning verður að vera svo hörð, að undan svíði rækilega.  Að öðrum kosti munu ormarnir saman skríða á ný, verði þeim þess nokkur kostur.

Það sást við kynningu á blóðpeningaráðstöfuninni á næsta kjörtímabili, þar sem lofað var 11000 nýjum störfum með ráðstöfun ofurskattfjár frá sjávarútveginum, sem vonandi verður kæfð í fæðingunni, að allir dvergarnir ætla að rotta sig saman eftir næstu kosningar, ef þeir eiga þess nokkurn kost.  Kjósendur virðast hins vegar ætla að troða þeim í poka, binda fyrir og kasta þeim út í Hvítá, eins og bændur gerðu við Gottskálk, grimma, á sinni tíð. Síðan hefur ekki til hans spurzt.

Það er engin ástæða fyrir kjósendur að láta bjóða sér 4. flokks stjórnvöld í meira en eitt kjörtímabil, og þá við annarlegar aðstæður.  Það eru raunhæfir möguleikar á raunverulegri viðreisn efnahagslífs landsmanna, ef ekki skellur á heimskreppa vegna vandræðanna á evrusvæðinu.  Með innleiðingu borgaraflokkanna á markaðshagkerfi með félagslegu ívafi verður máttur einkaframtaks virkjaður og opnað fyrir erlendar fjárfestingar samfara uppstokkun á ríkisfjármálastefnu og peningamálastefnu með hraðfara afnámi gjaldeyrishafta.  Mun þá kaupmáttur launaflokks án nokkurs efa fara vaxandi, og öllum vinnufúsum höndum bjóðast störf.           

   

 

Þrautir Heraklesar

Í æsku var höfundi gefin lítil bók með ofangreindu heiti, og las hann hana oftar en einu sinni sér til ómældrar ánægju.  Ekki þarf að orðlengja, að hér var um grísk ævintýri eða öllu heldur goðsagnir að ræða. 

Grikkir hafa ýmsa fjöruna sopið í sögunni, og harka þeirra, seigla og hátt menningarstig mótaði grundvöll vestrænnar menningar í sinni núverandi mynd.  Nú er öldin önnur og Grikkjum kennt um ófarir Evrópusambandsins, ESB.  Slíkar ásakanir hitta ESB fyrir og lánadrottnana, sem dældu í Grikki lánum á lágum vöxtum.  Þessum lánum var of sjaldan varið til arðsamra verkefna, og því fór sem fór. 

Grikkjum var hleypt inn í evrusamstarfið á veikum forsendum og eru nú gerðir að blórabögglum ófara evrunnar.  Þetta er afar ósanngjarnt, því að evrusamstarfið gat aldrei gengið upp fyrir Grikki né marga aðra.  Barnaskapur var að ímynda sér, að Maastrichtskilyrðin héldu.  Þau héldu ekki einu sinni gagnvart Frökkum og Þjóðverjum, hvað þá gagnvart þjóðum Suður-Evrópu, sem búa við menningu, sem gerir það að list að sniðganga Maastricht.  Þessi afdrifaríku mistök Frakka og Þjóðverja hafa leitt niðurlægingarskeið yfir Evrópu, sem sér ekki fyrir endann á og gæti varað þennan áratug.  Næstu fórnarlömb evrunnar eru á Pýreneaskaganum.  Spánn er kominn að fótum fram, enda fjármálakerfi Spánar ónýtt og reyndar hagkerfið í heild sinni.  Vandræði evrunnar hafa verið metin til fjár. 

Talið er, að fjármagnsflutningar til ríkja í vanda á evrusvæðinu þurfi að nema 200 milljörðum evra á ári. Þetta er ósjálfbært ástand.  Þjóðverjar hafa komizt að þessari niðurstöðu og lízt ekki á blikuna.  Verið er að leita að blóraböggli til að kenna um væntanlegt fall evrunnar og upplausn ESB.  Böndin berast að Þýzkalandi, en slíkt er auðvitað tóm vitleysa.  Þjóðverjar setja krók á móti bragði og heimta sameiginlega stjórn yfir ríkisfjármálum evrulands.  Það verður aldrei samþykkt, að Berlín stjórni Evrópu með þessum hætti.  Þar með munu Þjóðvarjar geta skákað í því skjólinu, að ekki hafi verið farið að ráðum þeirra.  Á máli Breta heitir þetta: "Germany is calling the shots".  Má furðu gegna, hversu yfirburðir Þjóðverja eru miklir í Evrópu núna, en það stafar að miklu leyti af því, hversu lélegir aðrir eru, ekki sízt Frakkar.  Nú verður spennandi að sjá, hvort hið sama á við í Evrópumeistarakeppni landsliða í knattspyrnu.  Höfundur þessa pistils veðjar þar líka á BRD.                 

Evrópumenn upplifa síðan árið 2010 niðurlægingarskeið álfunnar.  Hagkerfi Evrópu eru stöðnuð og eru talin vera dragbítur á hagvöxt í heiminum.  Lækkun á mörkuðum nú um stundir á verðbréfum og vörum, þ.á.m. útflutningsvörum Íslendinga, sjávarafurðum og áli, er rakin til óvissunnar í Evrópu í efnahagslegu og stjórnmálalegu tilliti.  Sjálfur aðalbankastjóri ECB, seðlabanka evrunnar, er ómyrkur í máli um dökkt útlit, og eru yfirlýsingar Draghis í raun ákall drukknandi manns til stjórnmálamanna Evrópu um að koma sér saman um alvöru björgunaráætlun.  Allar aðgerðir stjórnmálamannanna hingað til hafa verið hálfkák eitt vegna ágreinings um meginmál.  Á því verður engin breyting.  

Sameiginlegur gjaldmiðill 17 ríkja Evrópusambandsins, ESB, er að falla.  Atvinnulausum fjölgar ískyggilega í ESB, nemur nú yfir 10 % í heild, og stjórnmálalegur órói dylst engum.  Hérlendis berja áhangendur og viðhlæjendur ESB höfðinu við steininn og eru ófærir um að færa viðhlítandi rök fyrir áframhaldandi aðlögun stjórnkerfis Íslands að ESB ásamt aðlögunarviðræðum, en tönnlast á því, að skoða verði, hvað Brüssel býður.  Þetta sjónarmið er orðið óskiljanlegt í ljósi staðreynda málsins og virðist reist á illa upplýstri óskhyggju þeirra, sem tekið hafa þá trú, að líf landsmanna verði mun einfaldara og auðveldara hinum megin, þ.e. innan vébanda ESB.  Hér er gamla sagan um, að beljan heldur grasið vera grænna hinum megin.  Þessu er öfugt varið í raun.  Formaður utanríkismálanefndar Alþingis hefur nú bitið hausin af skömminni og virðist vera gjörsamlega utan gátta og heillum horfinn.  Upp á landsfeður af þessu tagi er ekki hægt að bjóða Íslendingum.  Algerlega er augljóst, að um er að ræða bæði vitgrannt fólk og illa að sér.   

Fimmtudaginn 24. maí 2012 voru greidd atkvæði um tillögu Vigdísar Hauksdóttur, Alþingismanns, um að gera hlé á viðræðunum  við ESB unz landsmönnum gæfist kostur á að tjá hug sinn til framhalds þessara viðræðna um aðlögun/inngöngu.  Tillagan var kolfelld, sem sýnir jarðsambandsleysi og firringu meirihluta þingheims, því að skoðanakannanir gefa allt aðra mynd af afstöðu þjóðarinnar til málsins.  Að halda því fram, að almenningur viti ekki sínu viti í þessum efnum, en undirlægjur ESB hljóti að vita betur, er mesta fásinna.  Almenningur er með á nótunum, en Trójuhestarnir hafa brotið allar brýr að baki sér.     

Flestir fylgismenn inngöngu Íslands í ESB hérlendis, þ.á.m. á Alþingi, virðast vera þeirrar skoðunar, að efnahagsvandamál ESB-ríkjanna verði skammvinn, og senn muni renna upp bjartari tímar með blóm í haga.   Er eitthvað, sem bendir til, að svo verði ?  Nei, þvert á móti, það er margt, sem bendir til, að ESB sé síðan 2010 á langvinnu hrörnunarskeiði og muni dragast alvarlega aftur úr öðrum þróuðum ríkjum.  Af þessu hafa mannvitsbrekkur Samfylkingar og vinstri grænna ekki frétt enn þá, enda bæði blindir og heyrnarlausir í stjórnmálalegum skilningi.  Verður nú gerð grein fyrir nokkrum þessara áhættuþátta ESB. 

1.     Meðalaldur Evrópubúa er hærri en annars staðar, og hann hækkar hratt.  Afleiðingin af þessu er lítil og minnkandi atvinnuþátttaka og sífellt færri standa undir framfærslu sífellt fleiri þegna.  Þetta leiðir til lífskjararýrnunar heildarinnar.

 2.     Athafnalífið í Evrópu er víðast hvar þrúgað af ósveigjanleika á vinnumarkaðinum, og samningar, reglugerðir og lög um vinnumarkaðinn virka fremur letjandi en hvetjandi til nýráðninga.  Svört vinna er sums staðar landlæg af þessum sökum.  Það er dýrt að ráða nýtt fólk inn vegna hárra launatengdra gjalda, og það er einnig afar kostnaðarsamt að segja upp starfsfólki.

3.     Athafnalíf ESB er í helgreipum reglusmiða í Brüssel, sem í góðri trú unga út alls konar fyrirmælum, tilskipunum og reglugerðum, sem eru meira eða minna íþyngjandi fyrir athafnalífið.  Þetta virkar hamlandi fyrir samkeppnihæfni fyrirtækja í ESB, því að þessi tilhneiging er meira áberandi í ESB en annars staðar í frjálsum löndum.   

4.     Þá er það Akkilesarhæll ESB, evran.  Hún átti að efla athafnalífið með minnkun kostnaðar og greiða fyrir viðskiptum innan ESB.  Hún átti líka að verða heimsmynt og stolt Evrópu.  Allt hefur snúizt á verri veg.  Evran hefur valdið miklu efnahagslegu ójafnvægi innan evruríkjanna og á milli þeirra.  Hún hefur valdið mikilli þenslu, t.d. á Írlandi, Spáni, Portúgal og á Grikklandi vegna lágra vaxta, þegar þýzka hagkerfið átti undir högg að sækja.  Í Suður-Evrópu ríkir nú herfilegur samdráttur. Hún er enn miklu sterkari gjaldmiðill en flest ríki evrusvæðisins þola, og þess vegna hafa útflutningsgreinar þessara ríkja farið halloka.  Þýzka hagkerfið hefur hins vegar notið kosta evrunnar vegna þess, að Þjóðverjar tóku til í eigin ranni eftir fjárfestingar í Austur-Þýzkalandi upp á hátt í tvær trilljónir evra (trilljón=þúsund milljarðar).

5.     Mikill halli er á fjárlögum flestra Evrópulanda, enda eru ríkisútgjöld yfir  40 % af  vergri landsframleiðslu (VLF) í þeim flestum og jafnvel yfir 50 % í sumum og ríkisstarfsmenn um 30 % af fjölda starfandi manna.  Þetta eru hættumerki í hverju þjóðfélagi, sem gefa til kynna, að uppbrots og endurskipulagningar og mikillar einkavæðingar sé víða þörf.   Þá er víða brotalöm í skattheimtunni.  Afleiðingin af þessu öllu er gríðarleg skuldasöfnun Evrópuríkjanna.  Vegna þessa og stöðnunarinnar í hagkerfum ríkjanna, sem lýst er hér að framan, eru nú matsfyrirtæki tekin að lækka lánshæfismat Evrópuríkjanna, nema Þýzkalands og örfárra annarra.  Bankar, jafnvel þýzkir, eru teknir að verða fyrir lækkun lánshæfismats, enda miklar afskriftir fjármuna framundan á Spáni.  Þetta flýtir fyrir hruni evrulands. Lánshæfismat Bretlands mun reyndar ekki hafa verið lækkað enn, og segir það mikla sögu um gagnsemi eigin gjaldmiðils, þegar á móti blæs.  Hátt lánshæfismat Bretlands vekur undrun miðað við miklar skuldir og halla á fjárlögum ríkisins.

Augljóslega er ekki hlaupið að þeirri þjóðfélagslegu uppstokkun, sem nauðsynleg er til að koma Evrópu aftur í gang.  Það virðist ennfremur lítill stjórnmálalegur áhugi fyrir því, eins og kosning kratans Francois Hollande sem forseta Frakklands gefur til kynna, en hann lofaði í kosningabaráttunni að fjölga opinberum starfsmönnum og lækka ellilífeyrisaldurinn úr 62 árum að hætti krata.  Þá virðast hófsamir stjórnmálamenn álfunnar óttalega kraftlitlir, og kjósendur hrekjast til öfgaflokka á báðum vængjum.  Almenn uppgjöf hefur gripið um sig, og nú eru þjóðirnar að venjast skipunum frá Berlín.  Jafnvel franskur almenningur hefur misst trú á eigin stjórnmálamenn, en er tekinn að reiða sig á skynsamleg fyrirmæli frá Berlín.  Öðru vísi mér áður brá.  Þetta getur aðeins gengið að vissu marki, og svo verður sprenging. 

Glíman við evruvandann tekur nú mestan tíma stjórnmálamanna í evrulöndunum.  Evran hefur leitt til efnahagslegra hamfara.  Fátækt hefur sorfið að, og miðstéttin ber ekki sitt barr.  Ljóst er, að núverandi ástand er ósjálfbært.  Eina aflögufæra landið er Þýzkaland, en almenningur í Þýzkalandi telur með réttu, að yfirfærslur peninga frá þeim til bágstaddra evrulanda leysi engan vanda til lengdar.  Stjórnmálamenn Þýzkalands munu t.d. ekki þora að samþykkja sameiginlega skuldabréfaútgáfu, þar sem ábyrgðin mun á endanum falla á þýzka ríkissjóðinn.  Þjóðverjar ætla ekki að fá Evrópu á sitt framfæri.  Þeir hafa einvörðungu hug á að verzla við hana.  

ESB er á hægfara leið til upplausnar evrunnar.  Fjármagnsflótti er hafinn til Þýzkalands og til Bandaríkjanna.  Þjóðverjar fá nú raunvaxtalaus lán.  Evran fellur nú og mun falla svo mikið, að verðbólgan í Þýzkalandi mun verða vel yfir 2 % á ári.  Þá mun Seðlabanki Evrópu, ECB, hækka vextina, og við það verður líklega verðhjöðnun í mörgum jaðarlöndum ESB.  Þetta er langdregið og sársaukafullt ferli.   Það er sama, hvernig velt er vöngum.  Teningunum er kastað.  Þjóðverjar halda yfir Rubricon fljót, en Caesar áður, og  Evrópa er að hefja langdregið hrörnunarskeið, og verður í efnahagslegum lamasessi um mörg ókomin ár með einstaka undantekningum. 

Þetta mun óhjákvæmilega hafa áhrif á íslenzka hagkerfið til hins verra, og þegar er reyndar tekið að brydda á lægri verðum á mörkuðum Íslendinga í Evrópu.  Verð á eldsneyti lækkar líka sem og hráefni, sem vinnur gegn neikvæðu áhrifunum á hagkerfið.  Þetta undirstrikar mikilvægi þess fyrir hagsmuni okkar að hafa ekki öll eggin í einni körfu, heldur leita viðskiptavina um allan heim.  Það verður að vona, og til þess eru góðar líkur, að Evrópa nái vopnum sínum á ný, en það er algerlega út í hött að leita núna eftir inngöngu í klúbb þann, sem Evrópusamband heitir, hvað sem síðar kann að verða um þann klúbb.  Aðlögunarferlið er dýrt og skaðlegt og ber að stöðva hið fyrsta.  Jafnfram ber að brjóta Trójuhestana mélinu smærra og nýta til kyndingar.  Það verður að hleypa hér að "no nonsense" stjórnmálamönnum. 

Ekki má gleyma Bessastaðabóndanum, sem kosinn verður 30. júní 2012.  Ef pistilhöfundi skjöplast ekki, er Ólafur Ragnar Grímsson eini frambjóðandinn, sem lýst hefur yfir andstöðu við inngöngu Íslands í Evrópusambandið.  Er slíkt næg ástæða til að veita frambjóðandanum brautargengi, enda í fullu fjöri.  

Afturhaldið reiðir til höggs

Fikt og fúsk Samfylkingarinnar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs við undirstöðuatvinnuveg þjóðarinnar, sjávarútveginn, er siðlaust og þjóðhagslega stórskaðlegt. Allt snýst í höndum siðblindra hatursmanna athafnalífsins, enda skilja slíkir fátt og alls ekki, hvernig verðmætin verða til.  Hinar skapandi stéttir eru í öllum starfsgreinum, en ekki einvörðungu á ríkisjötu sameignarsinnanna.  Hinar skapandi stéttir eru ekki froðusnakkar á fjölmiðlum.  Stefna hinna vinstri sinnuðu stjórnmálamanna við völd er að koma einkaframtakinu á kné, svo að fleiri verði háðir ölmusu frá stjórnmálamönnum.  Þetta er ráðstjórn að verki.  Þjóðin er að átta sig á lygavef vinstri stjórnarinnar, og talsmenn þessara brengluðu sjónarmiða munu ekki ríða feitum hesti frá næstu Alþingiskosningum og vonandi ekki þar næstu heldur.

Ofstækismennirnir fullyrtu, að þeir væru að leiða "auðlindarentuna" ofan í vasa almennings.  Þetta er hræsni froðusnakka, sem bera ekkert skynbragð á umfjöllunarefnið eða vinna markvisst að því að grafa undan arðbærni einkaframtaks í sjávarútvegi. Ekkert er fjær sanni en einvörðungu sé lagt hald á auðlindarentuna.  Það er vegna þess, að vegna niðurskurðar aflaheimilda og sérsköttunar á formi auðlindagjalds, sem þegar er fyrir hendi hér, en hvergi annars staðar á byggðu bóli, finnst engin auðlindarenta í sjávarútveginum nú, enda á hann í harðvítugri samkeppni við niðurgreiddan sjávarútveg erlendis.  Fé verður hins vegar, gangi áform óvitanna eftir, veitt úr vösum almennings til milliliða á vegum ríkisins, til ríkisleiguliða og að lokum til niðurgreiðslna á ósjálfbæru stjórnkerfi fiskveiða.  Stærsti "kvótagreifinn" verður sjávarútvegsráðherra.  Þetta er tær afturhaldsstefna, enda er hér horfið aftur til fortíðar í stjórnarháttum. 

Ráðstjórnarkerfi sjávarútvegsráðherra leiðir til mun verri afkomu sjávarútvegsins í heild og almennings í landinu en núverandi aflahlutdeildarkerfi.  Eignarhlutdeild í veiðiheimildunum og frjálst framsal eignarhlutdeildar er fyrirkomulag, sem gefur mest til íslenzka þjóðarbúsins og þar með í vasa almennings. Þetta hefur verið sýnt fram á af virtum innlendum hagfræðingum, og þetta er í samræmi við alþjóðlegar niðurstöður.  Framleiðni hvers íslenzks sjómanns er 80 föld meðalframleiðni hvers sjómanns í heiminum. 

Allir hagfræðingar, sem vilja láta taka sig alvarlega, og allir höfundar umsagna um skaðræðisfrumvörp sjávarútvegsráðherra, eru á einu máli um þjóðhagslega kollsteypu, ef skaðræðisfrumvörp Steingríms Jóhanns verða að lögum.  Þá standa eftir hugleiðingarnar um réttlætið.  Hvaða réttlæti er fólgið í því að rífa eignir (aflahlutdeildir) og réttmæt réttindi til ráðstöfunar á þeim af einum og færa þær öðrum á silfurdiski ? Það er réttlæti þess með horn og klaufir, sem alls staðar hefur endað með hörmungum, þar sem það hefur verið reynt. Stjórnmálamenn eiga ekki að handstýra atvinnuvegunum.  Það eru hins vegar ær og kýr vinstri manna að útdeila "réttlætinu" eftir eigin höfði, en það leiðir undantekningarlaust til lægri tekna, aukins kostnaðar, missis viðskiptavina og að lokum til upplausnar og fátæktar. Réttlætið er raunar aðeins í nösunum á þeim, því að tilgangurinn helgar meðalið.  Markmið allaballanna gömlu er að koma hér á ráðstjórn.  Sannast mun hér hið fornkveðna, að skamma stund verður hönd höggi fegin.   

Einn étur upp eftir öðrum, að útgerðarmenn eigi ekki fiskinn í sjónum.  Það er merkikertisleg og framsetning á einfaldri staðreynd.  Enginn á óveiddan fisk í sjónum, enda syndir hann inn og út úr landhelginni.  Fiskimiðin eru hins vegar almenningur, þar sem Alþingi hefur falið framkvæmdavaldinu að takmarka veiðarnar til að hámarka afraksturinn til langs tíma, og allir viðurkenna nauðsyn þess að ákvarða veiðimagnið með vísindalegum hætti, af því að veiðigetan er miklu meiri en sjálfbær afrakstursgeta.

Einn hópur manna, útgerðarmenn, hefur hætt fé sínu til fjárfestinga í veiðiréttindum og fiskiskipum ásamt búnaði.  Enginn annar en þessi hópur á siðferðilegan rétt á að njóta hagnaðar, sem af þessari starfsemi kann að hljótast.  Það er hér, sem öfundarmenn og hælbítar athafnamanna, andlegir kreppumenn Karls Marx, koma til skjalanna og beita fyrir sig innantómum frösum um, að þjóðin verði að fá að njóta arðsins af eign sinni, fiskveiðiauðlindinni. Þjóðin er ekki í neinum skilningi eigandi, sem gert getur kröfu um arð af sjávarauðlindinni umfram skattheimtu, sem tíðkast af öðrum fyrirtækjum. Hér er staðreyndum þess vegna snúið á haus og mikil ósanngirni höfð í frammi gagnvert fjárfestunum og starfsmönnum þeirra, enda er það mála sannast, að ekkert fyrirkomulag fiskveiða er betur fallið til sjálfbærrar nýtingar til langs tíma og hámarks afraksturs þjóðarbúinu öllu til handa.

Í frumvarpi hins heillum horfna allsherjarráðherra, hins stjórnmálalega svikula Steingríms Jóhanns Sigfússonar, er að finna áform um stórtæka skerðingu veiðiréttar aflamarksskipa.  Tekinn er umtalsverður hluti aflamarks í flestum tegundum og 40 % af aukningu aflamarks umfram skilgreind mörk í þorski, ýsu, ufsa og steinbít af aflamarksskipum og færð yfir til ríkisins.  Þetta er eignarnám og stjórnarskráarbrot. Þessu aflamarki á síðan að ráðstafa til leigu á kvótaþingi, og er ætlunin m.a. að stuðla að nýliðun í greininni.  

Þetta er forkastanleg ráðstöfun, ólögmæt og hagfræðilegt glapræði, vegna þess að fleiri menn og fleiri skip munu verða um sömu hituna, því að ekki fjölgar fiskunum í sjónum við ríkisleigu á auðlindinni til leiguliða, sem ríkið mun okra á.  Þessi ráðstöfun felur í sér sóun, sem óhjákvæmilega kemur niður á almennum lífskjörum í landinu.  Fiskveiðistefna síðustu þrjá áratugina á Íslandi hefur snúizt um að auka hagkvæmni sjávarútvegsins og arðsemi fyrir þjóðarbúið með því að aðlaga afkastagetu fiskiskipaflotans afrakstursgetu fiskistofnanna.  Þetta hefur tekizt ágætlega, svo að íslenzkur sjávarútvegur er líklegast með mestu framleiðni í heiminum, sem ber frjálsu framtaki og tækniþróun fagurt vitni. 

Fiskveiðistefna ríkisstjórnarinnar, sem endurspeglast í frumvörpunum tveimur, er umhverfisslys og halda má því fram, að ein alvarlegasta hlið þessarar gæfusnauðu fiskveiðistefnu sé sú, sem snýr að umgengni um auðlindina.  Nýliðun í krafti fjölgunar fiskiskipa, sem gera út á leigukvóta, er umhverfislega skaðleg og felur í sér sóun.  Útgerð reist á leigukvóta ætti að heyra sögunni til, enda er slæm reynsla af slíkum útgerðum.  Það er með ólíkindum í ljósi reynslu af hrikalegu brottkasti og sóun verðmæta, að stjórnvöld skuli nú ætla að hvetja til slíks með ríkisleigu á aflaheimildum.  Ríkisstjórnin brýtur niður stoðir nútímasamfélags á Íslandi með því að innleiða úreltar, ósanngjarnar, rándýrar og hagfræðilega óverjandi aðferðir við stjórnun fiskveiða í nafni lýðskrums. Afturhaldið stígur hér yfir 30 ár aftur í tímann, en er e.t.v. að taka spor í átt að óstjórn Evrópusambandsins, ESB, með þessari endaleysu. 

Ríkisstjórnin hefur tekið viðbótar óheillaspor á grundvelli óinnheimtrar ofurskattheimtu af sjávarútveginum.  Hún ætlar að stofna til alls kyns gæluverkefna, ríkisfjárfestinga með blóðpeningum frá sjávarútveginum.  Hagfræðilega heimskulegasti ríkisboðskapur lýðveldistímans hefur séð dagsins ljós.  Uppgjafalæknirinn, varaformaður Samfylkingar, og hinn tilkippilegi varaformaður VG ásamt lífvana stjórnmálamanni, Guðmundi Steingrímssyni, sem allt í einu þykist hafa sýnt frumkvæði, en Steingrímur segir hins vegar hafa komið að málinu á síðustu metrunum, hafa lagt fram endemis viðbjóð, þar sem stjórnmálamenn eiga eftir næstu kosningar að ráðstafa fé sjávarútvegs og söluandvirði banka til gæluverkefna, sem sögð eru framkalla 11000 störf.  Hvers konar fíflagangur er þetta eiginlega í fólki á síðasta snúningi síns stjórnmálalega ferils ?

Ein atvinnugrein er lögð í rúst með hrikalegri eyðingu verðmæta sem afleiðingu og tapi fjölmargra starfa, því að fara þarf saman fé, þekking og markaður til að skapa önnur störf til skamms eða langs tíma.  Eftir að hafa stöðvað alla viðleitni einkaframtaksins til atvinnusköpunar í sjávarútvegi, nýsköpun og virkjunum, fara afturgöngur Karls Marx nú á stúfana og þykjast ætla að skapa störf.  Allir vita, að störf sköpuð af stjórnmálamönnum eiga enga lífs von, og talan 11000 með afleiddum störfum, eins og mannvitsbrekkan Dagur nefnir, er algerlega út í loftið.  Hér er ekki um neina útflutningsstarfsemi að ræða, og þess vegna stækkar kakan ekki neitt, enda um fjármögnun með skattfé að ræða, og engin afleidd störf geta orðið til af svona afturfótafyli.  Stjórnmálalega hræsni er hægt að kalla málatilbúnað af þessu tagi, og stjórnmálamenn leggjast vart lægra.  

Hér sýna öfgafullir og hæfileikasnauðir vinstri menn rækilega á spil sín.  Allt, sem frá þeim kemur, er til þess fallið að viðhalda stöðnun samfélagsins, geigvænlegu atvinnuleysi og aukinni fátækt landsmanna í samanburði við t.d. Norðurlöndin.  Fyrirbrigðið, sem kallar sig ríkisstjórn Íslands, er ekki "norræn velferðarstjórn" fyrir fimm aura.  "Norræn velferðarstjórn" gengur ekki í skrokk á undirstöðuatvinnuvegum landsins, girðir fyrir erlendar fjárfestingar og eykur eigin fjárfestingar í atvinnulífinu.  "Norræn velferðarstjórn" leyfir einkaframtakinu að stækka kökuna, en hefur reyndar farið út í algerlega óhóflega skattheimtu á Norðurlöndunum, sem borgaraleg ríkisstjórn Svíþjóðar hefur þó leiðrétt þar í landi. 

Hérlendis verður að söðla algerlega um og fara að hleypa heilbrigðri skynsemi að ákvarðanatöku um opinber málefni í stað eitraðrar blöndu vanþekkingar, óhæfni og ofstækis í garð athafnalífsins.  Fjárfestingum verður að ná upp í 400 mia kr á ári, þar sem bróðurparturinn verði á höndum athafnalífsins, um leið og saxað er á skuldir ríkisins við útlönd, m.a. með sölu ríkiseigna, til að draga úr vaxtakostnaði við útlönd, sem nú slagar upp í 100 mia kr á ári.  Auk þess verður að afnema gjaldeyrishöftin hið bráðasta með pennastriki Dr Ludwigs Erhards, fyrrverandi efnahagsráðherra V-Þýzkalands, svo að íslenzka krónan nái að styrkjast við aukið innflæði gjaldeyris og verðbólgan verði þar með hamin.  Kosta verður öllu til í baráttunni við verðbólguna, sem er illvígur arðræningi.