Heilsustofnun og gelísk áhrif

Um páskana dvaldi blekbóndi í góðu yfirlæti á HNLFÍ-Heilsustofnun Náttúrulækningafélags Íslands í hressingarskyni.  Þar var viðamikil sameiginleg dagskrá, sem hver og einn gat spunnið við að vild.  Árangur af slíkri vist næst aðeins með góðum vilja til virkrar þátttöku í því, sem er á boðstólum.  Þá er þar sannarlega ekkert letilíf.

Mataræðið er reist á grænmetishráfæði og baunum, en fiski bregður þó einnig fyrir. Þá eru margs konar grænmetissúpur, grjónagrautur og jafnvel brauðsúpa með þeyttum rjóma á boðstólum.  Á morgnana er boðið upp á frábæran hafragraut ásamt ab-súrmjólk og ávöxtum og alls konar korni og kryddi. 

Ekki er félagslegi þátturinn minnsts virði, en dvalargestur getur kynnzt fjölda manns við matborðið, í dagskráratriðunum og á kvöldvökum, ef hann leggur sig eftir því.  Blekbóndi er þakklátur fyrir góð kynni við alls konar fólk á HNLFÍ, m.a. við samstúdent úr MR, sem hann hefur varla séð í tæpa hálfa öld. 

Fyrsta kvöldvakan, eftir að blekbóndi mætti á svæðið, fólst í átakamiklum sópransöng Bjargar Þórhallsdóttur við píanóundirleik Hilmars Arnar Agnarssonar og fyrirlestri Þorvaldar Friðrikssonar, fornleifafræðings og útvarpsmanns, um gelísk áhrif í íslenzku. 

Þar er fyrst til að taka, að af hálfu Íslenskrar erfðagreiningar hefur verið sýnt fram á, að rúmlega 60 % af kvenfólki í hópi landnámsmanna hefur verið af keltneskum (gelískum) uppruna.  Sagnir eru til um stórhöfðingja í hópi landnámsmanna frá Suðureyjum, og má þar nefna Auði, djúpúðgu, og fjölda höfðingja, sem með henni komu, dreifðust um landið og tóku sér mannaforráð, en hún settist að í Hvammi í Dölum og er ættmóðir Sturlunga. Þannig verður bókmenntaáhugi og snilldartök Sturlunga auðskilinn.   

Fólkið frá Suðureyjum og annars staðar frá Skotlandi var kristið að keltneskum hætti, en kristin trú Kelta var með öðru sniði en rómversk-katólska kristnin, og Keltar viðurkenndu ekki páfann í Róm.  Biskupar Kelta höfðu lítil völd, en valdamest voru ábótar og abbadísir, enda hámenning stunduð í klaustrum Kelta, t.d. á sviði ritlistar.  Fjölmenni frá Skotlandi og Írlandi á Íslandi er skýringin á því, að hérlendis varð ekki borgarastyrjöld við kristnitökuna, eins og á hinum Norðurlöndunum, þar sem lítill minnihluti tróð trú sinni upp á alla hina.  Hérlendis gæti meirihluti íbúanna hafa verið kristinnar trúar eða velviljaður þeim trúarbrögðum áður en kristnitakan var formlega samþykkt á Alþingi vegna offors, hótana og ofbeldis Ólafs, Noregskonungs, Tryggvasonar. 

Ríkur gelískur arfur hérlendis er skýringin á einstæðri bókmenningu, sem hér reis hæst á árunum 1100-1300. Hvers vegna hefði bókmenning átt að rísa hátt á Íslandi afkomenda Norðmanna, þótt engin bókmenntahefð væri þá í Noregi ?  Slíkt er óhugsandi, nema fólk hefði tekið með sér bókmenntaarf.  Það er hins vegar einkennandi fyrir sagnaritarana, t.d. Ara, fróða, að þeir draga fjöður yfir eða gera lítið úr hinum gelíska uppruna þjóðarinnar, þætti Vestmanna, en gera sem mest úr landnámi Austmanna (Norðmanna) og nánum tengslum við Noreg.  Þetta kann að hafa verið gert að undirlagi rómversk-katólsku kirkjunnar, sem stóð þá að því að brjóta fornkirkju Keltanna á bak aftur og innleiða rétttrúnaðinn frá Róm á gelískum áhrifasvæðum. 

Það eru auðvitað mörg spor gelísku í íslenzku og fjöldi orða, sem engar rætur eiga í hinum norrænu málunum, en finna má í gelísku. Þorvaldur Friðriksson gaf mörg dæmi í fyrirlestri sínum á HNLFÍ í dymbilviku 2017 um orð í íslenzku af gelískum uppruna og fjöldamörg örnefni eru af gelískum stofni. T.d. bæjarheitið Saurbær hefur verið reynt að kenna við mýri, en með gelískri skírskotun þýðir það "miklibær", og það er mun nærtækari skýring, því að flestir Saurbæir eru kostajarðir, en mýri einkennir þá ekki umfram aðrar jarðir. 

Þá eru fjöldamörg örnefni kennd við tröllkarla, skessur eða annars óþekkta landnámsmenn.  Mest er það tilbúningur sagnaritara, sem annaðhvort hafa ekki skilið merkingu orða af gelískum uppruna eða viljað breiða yfir hana með skáldskap. 

Verður mikill fengur að bók Þorvaldar um þessi efni, og er löngu tímabært að draga huluna af hinum gelíska þætti í uppruna og menningu Íslendinga. Frá hefðbundnum fræðimönnum á þessu sviði hefur hann ekki hlotið gegnrýni, þegar hann hefur kynnt kenningar sínar, enda eru þær studdar sterkari rökum en þeir sjálfir eru í færum til að styðja sitt mál. 

Í Íslendingabók skrifar Ari Þorgilsson, að hann hafi viljað varpa ljósi á uppruna Íslendinga til að kveða niður illmælgi útlendinga um, að Íslendingar væru af þrælum komnir, og er þá aðallega átt við fólk af gelískum uppruna.  Þetta er fásinna.  Í fyrsta lagi voru fjölmargir frjálsir menn í þeim hópi, sem kaus af pólitískum og öðrum ástæðum að flýja til Íslands eða leita þar betra lífs.  Í öðru lagi var vænn hópur, sem Austmenn hnepptu í þrældóm og höfðu með sér til Íslands sem nauðsynlegt vinnuafl og eru á engan hátt verri fyrir það.  Í þriðja lagi höfðu Austmenn búið á Skotlandi og á skozku eyjunum í eina öld og blandazt Keltunum, er Ísland byggðist.  Það var þannig mestmegnis blandað fólk, sem bjó við kraftmikla menningu, sem hingað kom frá gelískum áhrifasvæðum, og engin skömm að því. Einhvers staðar liggur hér fiskur undir steini. Það er líklegt, að trúarbragðadeilur og yfirgangur Rómarkirkjunnar gagnvart Keltakirkjunni hafi byrgt hérlendum mönnum sýn. 

Blekbóndi óskar lesendum gleðilegs sumars. 

Hörmang eða (há)tækni

Hörmangarar og tuskusalar tröllriðu hér húsum í upphafi aldarinnar, þegar helztu seðlabankar heimsins skópu hrikalega eignabólu heims um ból með seðlaprentun og lágum vöxtum.  Þessu var leyft að viðgangast hérlendis, af því að háir sem lágir fengu glýju í augu af háu verðgildi krónunnar og ört hækkandi eignaverði, hækkandi launatekjum og vaxandi tekjum ríkis, sveitarfélaga og þjóðarbúsins alls. 

Andanum hafði verið sleppt úr flöskunni, og hann varð óviðráðanlegur.  Árið 2004 reyndu stjórnvöld, sællar minningar, að hefta ógnartök þessara fjárplógsmanna á fjölmiðlum, en höfðu ekki erindi sem erfiði, þar sem forseti lýðveldisins greip í taumana vegna meintrar gjáar á milli þings og þjóðar.  Á sama tíma var reyndar lagður hornsteinn að starfsemi, sem nú malar gull og reist er á tækniþekkingu á sviðum þungaiðnaðar, virkjana, hugbúnaðargerðar og margvíslegrar annarrar þekkingar á ólíkum sviðum.

Nú hefur myndazt djúpstæðari gjá á milli þings og þjóðar en sögur herma.  Yfir 15 % kjósenda virðast munu skrifa undir bænaskjal til forsetans um að stuðla að sínu leyti að því, að mesta deilumál lýðveldistímans gangi til úrskurðar þjóðarinnar.  Hafni forsetinn þessari málaleitan, verður ekki annað séð en á hann sannist, að hann er flautaþyrill og algerlega ósamkvæmur sjálfum sér.  Hvernig mun sagan dæma slíkt framferði ?  

Styrmir Gunnarsson, fyrrverandi ritstjóri Morgunblaðsins, hefur verið óþreytandi við að kynna nýja bók sína, Umsátrið, um aðdraganda Hrunsins, Hrunið sjálft, og vangaveltur sínar um lærdóma þá, sem nauðsynlegt er, að þjóðin dragi af óförunum.  Leikur ekki á tveimur tungum, að mikill fengur er að bók Styrmis og tilhlökkunarefni að lesa hana. 

Höfundur þessa vefseturs er sammála þeirri niðurstöðu Styrmis, sem hann hefur undirstrikað í viðtölum, að siðbótar er sár þörf í þessu samfélagi.  Valdastéttin brást, en það sem við tók, voluð vinstri stjórn, er verra en nokkurn gat órað fyrir og þyngra en tárum taki að horfa upp á aðfarir hennar.  Það er svo alvarlegur maðkur í mysunni, að færa verður ákvörðunartöku helztu ágreiningsmála frá stjórnmálamönnum og beint til þjóðarinnar.  Slíkt hefur gefizt Svisslendingum vel. Til að draga úr umstangi og kostnaði við slíkar atkvæðagreiðslur er æskilegt að virkja "upplýsingatæknina", en girða þó fyrir kosningasvindl.  Að leyfa þjóðinni að dæma um afskúm það, sem vinstri flokkarnir rétta að núlifandi og komandi kynslóðum og getur riðið efnahag þjóðarinnar og greiðslugetu að fullu, er sanngjörn krafa og yrði viturleg ráðstöfun. 

 Hvað á að segja um fjármálaráðherra, sem heldur því fram í blaðagrein, að skattahækkanir örvi hagvöxt ?  Það er ljóst orðið, að ríkisstjórnina skipar hópur rassálfa, sem kann ekki réttri hendi í rass að taka.  Landið er stjórnlaust, engin forysta er veitt í neinu, sem máli skiptir og til framfara horfir, og útlendingar gapa af undrun yfir útúrboruhætti ráðherra og pótintáta þeirra.  Allar aðgerðir ríkisstjórnarinnar hafa dýpkað kreppuna.  Hún er pukurgjörn og óheiðarleg í málflutningi og gjörðum,  gerir illt verra og þvælist fyrir viðreisn atvinnulífsins. 

Furðu gegnir, hversu illa gengur að henda reiður á skuldum þjóðarbúsins.  Það, sem höfuðmáli skiptir hins vegar, eru skuldir ríkissjóðs.  Við sjáum hér að neðan, að í ýmsum löndum Evrópu eru þær gríðarlegar og meiri en hérlendis, ef amlóðum vinstri stjórnarinnar tekst ekki að hengja myllustein Evrópusambandsins um háls okkar.  Auk Eystrasaltslandanna er talin hætta á, að sum neðangreindra landa stefni í greiðsluþrot, því að ákvæði eru um það í Maastrichtsáttmálanum, að önnur ríki ESB skuli ekki hlaupa undir bagga í slíkum tilvikum.  Annað var talið mundu ýta undir agaleysi í ríkisfjármálum.  Það eykur á vandann í þessum efnum, að Evrópubankinn er nú að undirbúa að draga úr peningamagni í umferð af ótta við verðbólgu af völdum lausbeizlaðra ríkisfjármála á evru-svæðinu.  Þá mun efnahagsvandinn í Dubai hafa neikvæð áhrif á hagkerfi Evrópu og víðar.   Ríkisskuldir verst settu ríkjanna innan evru-svæðisins að þessu leyti eru sýndar hér að neðan sem hundraðshluti af VLF:

• Grikkland:       135 %        Verði Icesave ánauðinni ekki bætt ofan á
• Ítalía:            118 %        ríkisskuldir, sem nú stefnir í, verða íslenzku
• Írland:             96 %        ríkisskuldirnar ekki langt frá meðaltali evru-
• Portúgal:          91 %        svæðisins.  Það var þess vegna ömurlegt
• Spánn:             74 %        á Fullveldisdaginn að heyra því gerðir
• Evru-svæðið:    88 %        skórnir, að Ísland stefni í gjaldþrot,

og ESB-moldvörpur settu á ræður um, að þar með gæti landið ekki talizt sjálfstætt lengur.  Mannvitsbrekkur þessar, allar á ríkisjötunni, virðast ekki hafa heyrt getið um Argentínu, sem í tvígang á seinni árum hefur lent í greiðsluþroti, en tapaði í hvorugt skiptið sjálfstæði sínu.  Rússland mætti einnig nefna sem dæmi um land, sem lent hefur í greiðsluþroti, en hefur síðan greitt upp allar fyrri skuldir sínar við útlönd. 

Sama á við um Ísland.  Þegar borgaraleg öfl loksins ná að leiðrétta þau herfilegu mistök búsáhaldabyltingarinnar að setja hér til valda algerlega óhæft og siðlítið fólk til að stjórna landinu með afturgöngum gjaldþrota félagshyggju í sínu Pandóruboxi og styrk stjórn tekur við völdunum, sem stjórnar af heilbrigðu hyggjuviti í anda vélvirkjans Lula í Brasilíu, sem Jón Hákon Magnússon ber saman við steingervinginn í íslenzka fjármálaráðuneytinu í Morgunblaðsgrein þann 4. desember 2009, þá mun hagur strympu taka strax að vænkast.

 

  

 

 

 

 

                                                                                                                                                         

Um ásælni

Svo er sagt, að ekkert sé nýtt undir sólu.  Á jólum er við hæfi að hverfa í huganum til fortíðar og reyna að læra af reynslu genginna kynslóða.  Svo er einnig sagt, að þeir vissu, hvað þeir sungu, hinir gömlu.  Það á ekki sízt við snillinginn, sem í sáttaskyni var settur í fóstur til mesta höfðingja Íslands, Jóns Loftssonar í Odda á Rangárvöllum upp úr 1180 og nam þar bæði geistleg og veraldleg fræði, líklega í einum bezta skóla á Norðurlöndum sinnar tíðar.  Hér er átt við hinn gagnmenntaða stórhöfðingja Vestlendinga, Snorra Sturluson í Reykholti. 

Í Heimskringlu hans er frásögn af sendiför Þórarins Nefjólfssonar til Íslands með konungserindi, sem líkja má við starfsemi 5. herdeildarinnar á Íslandi nútímans, sem er iðin við undirróðursstarfsemi, nú á erfiðleikatímum, til að svæla Ísland undir lögsögu Evrópusambandsins, en höfðingjar þar á bæ stefna á að skapa úr ESB stórríki Evrópu í ætt við ríki Karlamagnúsar, þess er forðum sat í Aachen í núverandi Þýzkalandi og næstur hefur komizt því að endurskapa Rómarveldi keisaranna.  Hefst nú frásögn Snorra Sturlusonar:  

"Ólafur, konungur, sendi þetta sumar Þórarin Nefjólfsson með erindum sínum, og hélt Þórarinn þá skipi sínu út úr Þrándheimi, er konungur fór, og fylgdi honum suður á Mæri.  Sigldi Þórarinn þá á haf út og fékk svo mikið hraðbyri, að hann sigldi á átta dægrum til þess, er hann tók Eyrar á Íslandi, og fór þegar til Alþingis og kom þar, er menn voru að Lögbergi, gekk þegar til Lögbergs.  En er menn höfðu þar mælt lögskil, þá tók Þórarinn til máls Nefjólfsson:"Ég skildi fyrir fjórum nóttum við Ólaf, konung, Haraldsson.  Sendi hann kveðju hingað til lands öllum höfðingjum og landstjórnarmönnum og þar með allri alþýðu karla og kvenna, ungum manni og gömlum, sælum og vesælum, guðs og sína og það með, að hann vill vera yðar drottinn, ef þér viljið vera hans þegnar, en hvorir annarra vinir og fulltingismenn til allra góðra hluta." 

Menn svöruðu vel máli hans.  Kváðust allir það fegnir vilja að vera vinir konungs, ef hann væri vinur hérlandsmanna.  Þá tók Þórarinn til máls:

"Það fylgir kveðjusendingu konungs, að hann vill þess beiðast í vináttu af Norðlendingum, að þeir gefi honum ey eða útsker, er liggur fyrir Eyjafirði, er menn kalla Grímsey, vill þar í móti leggja þau gæði af sínu landi, er menn kunnu honum til að segja, en sendi orð Guðmundi á Möðruvöllum til að flytja þetta mál, því að hann hefir það spurt, að Guðmundur ræður þar mestu." 

Guðmundur svarar: "Fús er ég til vináttu Ólafs, konungs, og ætla ég mér það til gagns miklu meira en útsker það, er hann biður um, en þó hefir konungur það eigi rétt spurt, að ég eigi meira vald á því en aðrir, því að það er nú að almenningi gjört.  Nú munum vér eiga stefnu að vor á milli, þeir menn, er mest hafa gagn af eyjunni." 

Ganga menn síðan til búða. 

Eftir það eiga Norðlendingar stefnu sín á milli og ræða þetta mál.  Lagði þá hver til slíkt, er sýndist.  Var Guðmundur flytjandi þessa máls, og sneru þar margir aðrir eftir því.  Þá spurðu menn, hví Einar, bróðir hans, ræddi ekki um.  "Þykir oss hann kunna", segja þeir, "flest gleggst að sjá."  Þá svarar Einar: 

"Því er ég fáræðinn um þetta mál, að enginn hefir mig að kvatt.  En ef ég skal segja mína ætlan, þá hygg ég, að sá myndi til vera hérlandsmönnum að ganga eigi undir skattgjafir við Ólaf, konung, og allar álögur hér, þvílíkar sem hann hefir við menn í Noregi.  Og munum vér eigi það ófrelsi gera einum oss til handa, heldur bæði oss og sonum vorum og allri ætt vorri, þeirri er þetta land byggir, og mun ánauð sú aldrei ganga eða hverfa af þessu landi.  En þótt konungur sá sé góður maður, sem ég trúi vel, að sé, þá mun það fara héðan frá sem hingað til, þá er konungaskipti verða, að þeir eru ójafnir, sumir góðir, en sumir illir.  En ef landsmenn vilja halda frelsi sínu, því er þeir hafa haft, síðan er land þetta byggðist, þá mun sá til vera að ljá konungi einskis fangstaðar á, hvorki um landaeign hér né um það að gjalda héðan ákveðnar skuldir, þær er til lýðskyldu megi metast.  En hitt kalla ég vel fallið, að menn sendi konungi vingjafir, þeir er það vilja, hauka eða hesta, tjöld eða segl eða aðra þá hluti, er sendilegir eru.  Er því þá vel varið, ef vinátta kemur í mót.  En um Grímsey er það að ræða, ef þaðan er enginn hlutur fluttur, sá er til matfanga er, þá má þar fæða her manns.  Og ef þar er útlendur her og fari þeir með langskipum þaðan, þá ætla ég mörgum kotbændunum munu þykja verða þröngt fyrir dyrum." 

Það er kunnara en frá þurfi að segja, að eftir ofangreinda ræðu Einars, Þveræings, hafnaði þingheimur málaleitan konungs.  Enn standa Íslendingar andspænis ásælni erlends valds, þótt dult fari.  Með sama hætti og fyrr yrði um verulegar álögur að ræða til Evrópusambandsins umfram það, sem við nú greiðum, svo að tugum milljarða króna skipti.  Eins og þá, má ætla, að mörgum útgerðar-og sjómanninum muni þykja þrengjast um sig á miðunum við Ísland, þegar erlendir fiskiflotar, stórfloti Spánverja og fleiri, færu að birtast hér á miðunum með uppáskrift frá Brüssel.  Eins og þá veit enginn, hvað tekur við af núverandi reglum og núverandi valdhöfum ESB. 

Eitt vitum við þó; stefnt er að stóreflingu miðstýringarvalds ESB, þannig að með gildistöku Lissabon sáttmálans mun ESB líta út og virka meir sem sambandsríki en ríkjasamband.  Þar með eflast völd og áhrif fjölmennu ríkjanna á kostnað hinna fámennari. 

Áróður "kommissara" í Brüssel, erlendra sendimanna Evrópusambandsins sem og innlendra málpípa ESB, er vart einleikinn.  Jafnan eru þá gylliboð af ýmsu tagi höfð uppi, en aldrei er höfð uppi viðleitni til málefnalegrar greiningar á kostum og göllum aðildar.  Það má vel gera því skóna, að ESB vilji sækjast til áhrifa hér norður frá.  Hér er mikið landrými og enn stærra hafsvæði.  Bæði á láði og legi eru miklar vannýttar auðlindir.  Þetta á ekki sízt við um hafsbotninn, þar sem að öllum líkindum leynist mikið eldsneyti, sem tækniþróunin mun gera kleift að vinna á næstu árum.  Þegar er hafið kapphlaup um auðlindir undir norðurskautsísnum, sem hopar með hverju árinu.  Kemur sér þá vel fyrir ESB að hafa Ísland innan sinna vébanda og véla um mál við önnur stórveldi fyrir hönd þess.  Siglingaleiðir á milli meginlanda munu senn opnast.  Ef tekst að lokka Íslendinga inn í ESB, aukast líkur á, að Norðmenn og Færeyingar, okkar góðu grannar, fylgi í kjölfarið, og markmið Brüssel er að ná þannig lykilstöðu á norðurvængnum.   

Eins og áður, þykir alþýðu manna það ekki slæmur kostur í núverandi stöðu að vingast við ráðandi öfl erlendis, sem sýna landinu áhuga.  Það er líka sjálfsagt mál að eiga vinsamleg samskipti á viðskiptalegum og menningarlegum nótum við ríki ESB, eins og Einar, Þveræingur, lýsti gagnvart konungi á sinni tíð.  Það er hins vegar ljóst, að innganga leysir engan skammtímavanda hérlandsmanna, því að evran verður ekki innan seilingar fyrr en skuldir ríkissjóðs nema innan við 60 % af VLF (vergri landsframleiðslu) auk uppfyllingar þriggja annarra erfiðra skilyrða.  Fantatök Brüssel og ESB-landanna á okkur varðandi uppgreiðslu á innlánum í magnþrota íslenzkum bönkum erlendis sýna, að eigin hagsmunir ráða för, þó að með því séu lagðar drápsklyfjar á Íslendinga sökum fámennis þeirra.  

Það er engin goðgá fyrir Ísland að standa áfram utan ESB.  Ef EES (Evrópska efnahagssvæðið) verður lagt niður, sem ekki er vitað til, að sé á döfinni, þá getum við hafið samningaviðræður við ESB um tvíhliða samning, sem fæli í sér aðgengi að innri markaði ESB í líkingu við samning þann, sem í gildi er á milli Svisslands og Brüssel.  Það er góð viðskiptastefna að hámarka svigrúmið til samninga út á við með því að halda í fullveldið og deila því ekki með mannfjölda, sem er a.m.k. eitt þúsund sinnum meiri en íbúafjölda Íslands nemur. 

Myndin hér til hliðar er af forseta Tékklands, Vaclav Klaus.  Hann er höfundur viðreisnar Tékklands eftir skipbrot sameignarstefnunnar.  Nú er hann að fá smjörþefinn af meðhöndlun Brüssel á smáríkjum sambandsins. Formennska í ráðherraráðinu fellur í hlut Tékklands 1. janúar 2009 og stendur yfir í hálft ár.  Um daginn mætti Vaclav Klaus, forseti Tékklands, dónalegri framkomu þingmanna græningja o.fl., m.a. Daniel Cohn Bendits, alræmds uppreisnarseggs frá óeirðunum í Evrópu 1968, af þingi ESB, þar sem þessir þingmenn gerðu tilraun til að leggja forseta Tékklands línurnar um stefnu ESB næsta misserið.  Þær línur gengu þvert á lífsskoðanir forseta Tékklands.  Þannig er meðferðin á fulltrúum smáríkja innan ESB; smáríkin skulu sitja og standa, eins og stórveldin vilja og þóknast þeim í hvívetna að viðlögðum efnahagsþvingunum og öðrum refsingum.  Hvernig í ósköpunum halda menn, að staða Íslands yrði þarna innan stokks ?  Það yrði leikur kattarins að músinni.  Fulltrúar okkar yrðu, í fáum orðum sagt, algerlega áhrifalausir innan sem utan sambandsins.   Sjálfstæð utanríkisstefna ryki út í veður og vind. 

Okkar öflugasta vopn í samskiptunum við aðrar þjóðir er eigið fullveldi.  Fyrir því var barizt með oddi og egg, og hagstæðar sögulegar aðstæður í Evrópu færðu þjóðinni sigur í þeirri baráttu.  Verði fullveldið nú, gjörsamlega að þarflausu, útþynnt og blandað við fullveldi annarra, þar sem við værum innan við 1/1000 (0,1 %), yrðum við í raun leiksoppar annarra, þó að íslenzki fáninn mundi fá að blakta við hún framan við aðalstöðvarnar, þar sem ráðum er ráðið. 

Það er út í hött að fórna fullveldinu nú til að fá að taka upp evru að áratug liðnum.  Hvað, sem öðru líður, er gjaldmiðillinn öflugasti áhrifavaldur á efnahagskerfi einnar þjóðar.  Að kasta því stýritæki frá sér er mjög viðurhlutamikið fyrir efnahagskerfið.  Það er reikningsdæmi, hvaða gjaldmiðill veitir okkur mestan hagvöxt.  Það er unnt að finna út í hermilíkani, hvort evran, bandaríkjadalur eða einhver annar gjaldmiðill hefði skapað hér meiri eða minni hagvöxt en raun varð á um með íslenzku krónuna á þessum áratugi, sem nú lifum við.  Hvers vegna vinda menn sér ekki í það ?  Það er hins vegar staðreynd, að aðeins örfá efnahagskerfi í iðnvæddum löndum stóðust því íslenzka snúning á þessu tímabili fram að Hruninu mikla. 

Þá vaknar spurningin: "yrðum við betur varin gegn áföllum af þessu tagi innan ESB með evru en utan með ISK eða annan gjaldmiðil ?"

Rótin að Hruninu lá í reglugerðum og tilskipunum ESB fyrir EES-Evrópska efnahagssvæðið.  Engin starfsemi bjó við jafnrammgert reglugerðafargan og opinbert eftirlitskerfi og fjármálageirinn.  Samt féll hann og líklegast má segja þess vegna, því að fyrir því, sem hinu opinbera er falið að framfylgja, er enginn ábyrgur.  Þetta á sérstaklega við um Ísland á fjármálasviðinu, þar sem eftirlitshlutverkinu var skipt á milli Fjármálaeftirlits og Seðlabanka, og þessar stofnanir vísa síðan, með réttu eða röngu, ábyrgðinni hvor á aðra.  Fjármálageirinn sogaði til sín skærustu ljósin úr háskólunum og þeim var einfaldlega skipað að finna leiðir framhjá regluverkinu til að hámarka skammtímagróðann með löglegum hætti.  Skapaðar voru fjármálaafurðir, sem fáir botnuðu í, sízt af öllu eftirlitsaðilarnir.   

Lausnin er sú að láta þessa starfsemi lúta einföldum grundvallarreglum og hún beri algerlega ábyrgð á eigin gerðum með sama hætti og önnur atvinnustarfsemi.  Hollt væri yfirvöldum peningamála um allan heim að taka meira mið af kenningum austurríska hagfræðingsins Ludwig von Mises en gert hefur verið. 

Þjóðverjar, sem höfðu stjórnað efnahagskerfi sínu af skynsamlegu viti á meðan önnur ríki urðu fórnarlömb óstjórnar, höfnuðu því, að ESB og Evrópubankinn færu í sameiginlegar björgunaraðgerðir á fjármálakerfinu í ESB.  Að mörgu leyti var þetta skiljanleg afstaða frá sjónarhorni Þjóðverja. 

Ríkisstjórn brezka Verkamannaflokksins komst upp með svínslega hegðun gagnvart íslenzkum bönkum í London, þó að við værum fullgildir aðilar Innri markaðar ESB.  Full aðild hefði engu breytt í þessum efnum.  Hins vegar hefði verið kostur fyrir hið risavaxna bankakerfi, íslenzka, að vera með alþjóðlega mynt við þessar aðstæður til að verjast árásum.  Það, sem var óeðlilegt, var hins vegar stærð bankakerfisins, sem var 12 sinnum stærra en nemur íslenzkri VLF á ári, sem er meira en tvöfalt hærra hlutfall en þekktist á byggðu bóli.  Mistökin voru að líða þetta án mótvægisaðgerða.  Um þetta má hafa mörg orð, og málið hlýtur að verða krufið á næstunni til að læra af mistökunum.  Átti að velja hagkerfinu mynt eftir þörfum bankakerfisins ?  Sé litið á tekjur þjóðarbúsins, stenzt slíkt vart skoðun. 

Sem aðildarþjóð í ESB mundum við þurfa að greiða mun meira til sambandsins en við gætum gert okkur von um að fá í styrki frá því.  Þetta kom rækilega fram í könnun Evrópunefndar, sem skilaði skýrslu í marz 2007.  Sjávarútvegur og landbúnaður sjá sína sæng út breidda eftir að aðlögunartíma aðildar lýkur. 

Ferðamannaiðnaður og ýmis annar iðnaður er meðmæltur aðild, en aðallega eru það þó kaupahéðnar af ýmsum toga auk ritstjóra, ýmissa í háskólasamfélginu og atvinnublaðrara, sem eru meðmæltir aðild að ESB. 

Eins og á dögum Guðmundar, ríka, á Möðruvöllum, og bróður hans, Einars, Þveræings, verður almenningur spurður ráða um þetta mikla álitamál áður en yfir lýkur.  Við, sem teljum aðild Íslands að ESB enn vera með öllu ótímabæra, sækjum styrk til mætra manna Íslandssögunnar, Snorra Sturlusonar, Fjölnismanna, Jóns Sigurðssonar, forseta, og margra fleiri.  Getum við tapað baráttunni með slíka kenningasmiði í farteskinu ?

Stefnt að Bandaríkjum Evrópu ?

Formaður Sjálfstæðisflokks Bretlands (The UK Independence Party), Nigel Farage, sjá mynd, sótti okkur Íslendinga heim í viku 34/2008 og hélt fyrirlestur á vegum Heimssýnar fimmtudaginn 21. ágúst. 

Einkennilega hljótt hefur verið um þessa heimsókn.  Hér fer þó einn bezti ræðumaður Evrópu.  Hann er fljúgandi mælskur og hafsjór af fróðleik um Evrópusambandið (ESB) eftir 10 ára setu á Evrópuþinginu.  Varnaðarorð hans vega þess vegna þungt.  Nigel Farage bendir á, að allir gjörningar ESB virðast stefna að einu markmiði; að mynda sambandsríki Evrópu, stórveldi á viðskipta-og stjórnmálasviði og jafnvel hernaðarsviði einnig.  Hið síðast nefnda er þó hæpið, að ESB muni hafa nokkra burði til vegna aldurssamsetningar (öldrunar) íbúanna og skorts á auðlindum.  Hið hættulega við þetta, bendir Nigel Farage á, er lýðræðishallinn á ESB, hin ólýðræðislega uppbygging sambandsins og risastóra embættisveldi þess, sem skiptir tugum þúsunda.

 

Nigel Farage er þeirrar skoðunar, að það væri glapræði af Íslendingum að ganga í ESB.  Við það mundum við lokast inni í "Festung Europa", glata samningsrétti við önnur ríki um hagsmunamál okkar og fullveldi yfir auðlindum okkar.  Hann bendir á brezkan sjávarútveg sem víti til varnaðar, en hann er nú rjúkandi rúst. 

Allmargir hérlendis eru haldnir þeirri grillu, að upptaka evru sé ávísun á stöðugleika.  Staðreyndir eru nú farnar að tala sínu máli um annað.  Írar, Spánverjar og Frakkar urðu fyrir bólgnun húsnæðismarkaðar, sem var jafnvel meiri en í Bandaríkjunum og er nú að springa í andlitið á þessum þjóðum.  Hagvöxtur þessara þjóða, sem og Þýzkalands, Ítalíu og fleiri þjóða evrulands, er að stöðvast, og ekkert annað en djúp og langvinn efnahagskreppa blasir við þessum þjóðum.  Evrópubankinn hækkaði vextina í júlí síðastliðnum til að berja verðbólguna niður.  Ástandið víða í evrulandi er nú þannig, að atvinnuleysið vex hróðum skrefum, og verðbólgan líka.  Á Spáni og á Ítaliu er víxlverkun kaupgjalds og verðlags að gera út af við atvinnulífið.  Þjóðirnar í evrulandi hafa kastað árunum fyrir borð, svo að notað sé líkingamál Nigel Farage, og geta ekkert annað gert en að ausa á bæði borð á meðan skekturnar rekur upp í brimgarðinn við klettótta strönd.  Myndin hér á síðunni, "Big four, below two", varpar ljósi á hagþróun stærstu efnahagskerfa evrulands síðast liðin 3-4 ár.  Öll þessi ríki stefna nú undir núlllínuna í þróun vergrar landsframleiðslu á ársgrundvelli.  Það er satt að segja leitun að jafnslakri frammistöðu nokkurs efnahagskerfis í heiminum og þessari.  Það er þess vegna alger bábilja að halda því fram, að gjaldmiðilsskipti séu trygging fyrir stöðugleika.  Þau gætu orðið okkur trygging fyrir stöðugleika á botninum, en það getur engan veginn verið okkur keppikefli.  Markmið almennilegrar efnahagsstefnu er að hámarka hagvöxtinn til langs tíma litið.  Slíkt yrði algerlega vonlaust hérlendis, ef Alþingi mundi kasta árunum fyrir borð. 

Það er hægt að fara ýmsar leiðir að því að mynda sér skoðun á ESB.  Ein er að lesa sér til um fyrirbrigðið.  Hér er hægt að mæla með einni bók í þessu augnamiði.  Hún heitir: "Guide to the European Union", "The definitive guide to all aspects of the EU", níunda útgáfa eftir Dick Leonard.  Aðalútgefandi er "The Economist".  Það er þó ekki síður mikilvægt að fylgjast með þróuninni og sjá, hvernig mismunandi hagkerfum reiðir af í meðvindi og í mótvindi.  Engar nauðir reka okkur upp í fang ESB.