29.1.2013 | 20:48
Dómur markar žįttaskil
Žann 28. janśar 2013 kvaš EFTA-dómstóllinn ķ Lśxemborg upp tķmamótadóm. Dómurinn viršist vera lögspekilegt meistaraverk og ber meš sér, aš dómararnir hafa brotiš mįliš til mergjar. Ekki er vķst, aš mįlflutningur varnarašila hafi skipt sköpum, žvķ aš rökstušningur ķ dómsorši er frumlegur, og mįlstašur Ķslands var góšur. Žaš er žess vegna tķmaskekkja hjį Steingrķmi Jóhanni nś eftir dómsuppkvašningu aš halda žvķ fram, aš óvissa hafi veriš mikil um žaš, hvort hagstęšara vęri aš semja eša leggja mįliš ķ dóm. Žaš er einfaldlega komiš ķ ljós nś, aš stušningsmenn samninga höfšu rangt fyrir sér, en stušningsmenn dómstólaleišar höfšu rétt fyrir sér. Steingrķmur talar enn, eins og enginn dómur hafi veriš upp kvešinn.
Dómararnir viršast mjög sjįlfstęšir ķ hugsun og ekki vera undir įhrifum frį hagsmunaašilum. Samt voru grķšarlegir hagsmunir ķ hśfi, sérstaklega fyrir minni ašilann, en žetta var ķ raun višureign Davķšs og Golķats, endurtekin, žar sem Ķsland įtti ekki einvöršungu ķ höggi viš ESA, eftirlitsstofnun EFTA, heldur allt Evrópusambandiš, ESB, sem geršist mešflutningsašili mįlsins. Žetta var allan tķmann barįtta upp į lķf og dauša viš ESB. Žess vegna eru svik hér innanlands grafalvarlegt mįl, föšurlandssvik.
Hvers vegna lagši ESB svona rķka įherzlu į žetta mįl ? Žaš var vegna žess, aš bśrókratarnir ķ Berlaymont, höfušstöšvum ESB ķ Brüssel, óttušust įhlaup į bankana og hrun bankakerfis Evrópu, ef rķkissjóšir ķ öllum löndum EES stilltu sér ekki upp sem bakhjörlum og įbyrgšust skuldir bankanna. ESB žvingaši Ķra til aš gera žetta, enda eru Ķrar ekki fjarri greišslužroti rķkissjóšs. Nś hefur ESB stofnaš til bankasambands, žannig aš eitt rķki stendur ekki lengur eitt uppi meš hruniš bankakerfi.
ESB beitti öllum rįšum, fortölum, fjįrhagsžvingunum meš įhrifum sķnum innan AGS-Alžjóša gjaldeyrissjóšsins, og įhrifamętti į mešal Noršurlandanna og vķšar, nema Fęreyja, og hótunum gagnvart ķslenzkum stjórnvöldum um aš girša fyrir ašild Ķslands aš ESB. Vinstri stjórnin brįst Ķslendingum, af žvķ aš hśn lagši ofurkapp į aš styggja ekki valdsmenn ķ Brüssel vegna ašildarumsóknarinnar.
Žaš var til aš žóknast ESB, sem vinstri stjórnin įkvaš aš semja viš Breta og Hollendinga, hvaš sem žaš kostaši. Til marks um žaš var, aš rįšherrar viršast hafa įritaš Svavarssamninginn ólesinn og keyra įtti hann gegnum žingiš umręšulķtiš. Žaš stóšu engin ešlileg rök til aš samžykkja žį afarkosti, sem žį var samiš um viš Breta og Hollendinga. Žaš voru stórhęttulegir samningar meš vaxtabyrši upp į um 200 milljarša kr og afborganir, sem gįtu veriš į bilinu 600 - 1000 milljaršar kr, ef heimtur ķ žrotabśiš yršu slęmar. Ekkert mark var tekiš į rökföstum grasrótarhreyfingum og vel ķgrundušum lögfręšigreinargeršum um, aš rétturinn vęri okkar megin, og žess vegna ętti ekki aš ganga aš afarsamningum. Jafnvel eftir fyrri žjóšaratkvęšagreišsluna var enn haldiš śt į forašiš og reynt aš semja. Allt var žetta til aš blķška framkvęmdastjórn ESB.
Fyrrverandi forsętisrįšherra var leiddur fyrir Landsdóm, jafnvel žó aš mįlatilbśnašurinn vęri til žess fallinn aš skaša mįlstaš Ķslands gagnvart višsemjendum og dómstólum. Mįlafylgja į erlendri grundu var nįnast engin til aš halda uppi ķslenzkum mįlstaš, en forseti lżšveldisins bjargaši žvķ, sem bjargaš varš.
Žaš varš einfaldlega allt undan aš lįta vegna žess, aš į bak viš var ESB frošufellandi af ótta viš bankahrun, ef smįrķkiš Ķsland mundi brjótast undan oki žess um rķkisįbyrgšir į innistęšum einkabanka. Žetta framferši rķkisstjórnarinnar og einkum forsętisrįšherrans, fjįrmįlarįšherrans og utanrķkisrįšherrans, er slķkur undirlęgjuhįttur og žjónkun viš erlent vald, ofurvald, aš hvorki er hęgt aš lįta įtölulaust né refsingarlaust. Žaš er lįgmark, aš stjórnarandstašan leggi fram vantraust į Steingrķm Jóhann Sigfśsson og helzt į rķkisstjórnina alla.
Ķ ljósi žess, aš rķkisstjórnin hafši framan af uppi mjög slęlegar varnir fyrir Ķslands hönd, hvaš žį aš henni hugkvęmdist gagnsókn, er óhjįkvęmilegt aš rannsaka gjöršir og vanrękslu stjórnvalda. Į grundvelli slķkrar rannsóknar kann aš verša tilefni til mįlsóknar fyrir landrįš.
Bloggar | Slóš | Facebook | Athugasemdir (3)
25.1.2013 | 23:04
Aš breyta vatni ķ vķn
Fyrirsögnin į uppruna aš rekja til Biblķunnar. Hér eru žó trśmįl ekki višfangsefniš, heldur aušlindamįl. Athygli landsmanna hefur enn veriš vakin į grķšarlegum aušlindum landsins. Žęr eru ekki grķšarlegar į heimsvķsu, heldur į hvern ķbśa landsins.
Aušvitaš er ašalatrišiš viš nżtinguna, aš innvišir landsins styrkist viš aušlindanżtinguna. Aš fyrirtęki hagnist, er žó ekki tabś ķ žessu sambandi. Žrennt er óhjįkvęmilegt, ef nżting aušlinda Ķslands og lögsögu žess į aš heppnast ķbśum landsins alls til velfarnašar:
- Tęknižekking: Hśn sprettur ekki af sjįlfri sér, heldur er įunnin yfir dįgóšan tķma meš erfiši. Žaš er stórhęttulegt og hefur gefizt illa aš žykjast žekkja til tęknilegra ferla og lįtast geta žess vegna unniš viš žį eša viš aš setja žį upp, bęta žį eša bęta viš žį. Žaš hefur hörmulegar afleišingar, žegar ķ ljós kemur, aš um einskęra yfirboršsmennsku, mannalęti og gaspur var aš ręša. Ķ mörgum tilvikum, žegar um aušlindanżtingu er aš ręša, žarf aš flytja žekkinguna inn, en svo er žó ekki alltaf. Dęmi mį taka af įlišnašinum. Įriš 1967 var nįnast engin žekking fyrir hendi į framleišsluferlum įls hérlendis. Alusuisse, svissneskur įlframleišandi, reisti žį fyrstu įlverksmišjuna hérlendis. Ķ staš žess aš flytja inn starfsfólk fyrir verksmišjuna, ISAL, voru Ķslendingar sendir utan til žjįlfunar ķ verksmišjum Alusuisse. Žetta uršu brautryšjendur įlframleišslu į Ķslandi. Arftakar žeirra tóku viš góšu kefli og hafa, ķ samstarfi viš erlenda starfsbręšur og -systur, žróaš verksmišjuna til aš verša ķ fremstu röš į mörgum svišum. Sprotafyrirtęki hafa žróazt ķ samstarfi viš įlišnašinn oftast meš žvķ aš frumkvöšlar žeirra hafa aflaš sér dżrmętrar reynslu innan vébanda įlišnašarins, t.d. ķ Straumsvķk. Ef hins vegar tęknifólk hefur ętlaš sér um of, žótzt ķ stakk bśiš aš veita rįšgjöf, įn žess aš afla sér naušsynlegrar žekkingar og reynslu af viškomandi ferlum fyrst, hefur žaš endaš meš ósköpum.
- Fjįrmagn: Į Ķslandi nįmu fjįrfestingar 14,9 % af vergri landsframleišslu įriš 2012. Žetta er mjög lįgt, og umsóknin um ašildina aš Evrópusambandinu, ESB, hefur žar engu breytt. Žaš var rétt eitt innantóma glamriš śr ašildarsinnum. Žetta er hęttulega lįgt fyrir ķslenzkan žjóšarbśskap, enda svipaš og ķ Grikklandi, žar sem hagkerfiš er viš daušans dyr. Skżringanna er ekki einvöršungu aš leita ķ gjaldeyrishöftunum, heldur ekki sķšur ķ öfugsnśnum stjórnvöldum, sem meš fjįrfestingafjandsamlegri stefnu sinni, miklum skattahękkunum og višundurslegum ašferšum, hafa fęlt frjįrfesta frį, svo aš ekki sé nś minnzt į gįleysislegt tal į borš viš "you ain“t seen nothing yet" fjįrmįlarįšherrans, žįverandi. Bein afleišing lķtillar fjįrmunamyndunar ķ landinu er lįgur hagvöxtur, en hann hefur ašeins veriš um 2,5 % įrin 2011-2012. Žessi litli hagvöxtur er einn versti įfellisdómurinn yfir vinstri stjórninni. Žetta er ótrślega lélegur įrangur ķ hagstjórn eftir stórfellt samdrįttarskeiš. Meš vinstri flokkana viš völd er engin von um meiri fjįrfestingar og hęrri hagvöxt, hversu lengi sem žeir žęfa Berlaymont karla og kerlingar. Stöšnun hagkerfisins er bein afleišing stjórnarstefnunnar. Žar mį nefna skattpķningu į formi nżrra skatta og skattahękkana, sem nemur 90 milljöršum kr, bęši į einstaklinga og fyrirtęki. Žar mį lķka nefna sķfellt meiri skriffinnsku ("red tape"), eyšublašaśtfyllingar og gagnslķtiš eftirlitskerfi opinberra ašila, sem ESB (Evrópusambandiš) heimtar ķ mörgum tilvikum og stjórnarflokkunum žykir sjįlfsagt aš skella į fyrirtękin, žó aš žetta dragi augljóslega śr atvinnusköpun. Tryggvi Žór Herbertsson ritaši um žetta góša grein ķ Morgunblašiš 12. janśar 2013, "Rekstrarumhverfi lķtilla og mešalstórra fyrirtękja". Hann bendir žar į, aš lķtil og mešalstór fyrirtęki, lķklega frį 1-100 manns, veita 90 % mannaflans vinnu į Ķslandi. Žessi fyrirtęki eiga erfitt uppdrįttar ķ reglugerša frumskóginum, sem forręšishyggjan er bśin aš koma į. Žetta er fariš aš virka hamlandi į fjįrfestingar žessara fyrirtękja og žar meš atvinnusköpun. Žess vegna veršur einn žįttur ķ aš auka fjįrfestingar į Ķslandi upp ķ 20 % - 30 % af VLF, eins og brżna naušsyn ber til, svo aš žjóšarkakan nįi aš stękka ört, aš grisja žetta illgresi, sem engu skilar öšru en skjalaflutningi į milli bśrókrata. Tryggvi skrifar: "Ķsland hefur undirgengizt miklar kvašir meš samningum um hiš Evrópska efnahagssvęši. Eftirlitsžįtturinn er umfangsmikill og margbrotinn. Reglugeršir eru flóknar og dżrar ķ framkvęmd. Tafsamt og dżrt er aš afla opinberra leyfa og uppfylla skilyrši žeirra. Svona mętti lengi telja. Žį hafa Ķslendingar sjįlfir leitt ķ lög og sett ķ reglugeršir kröfur, sem enn žyngja rekstrarumhverfiš. Hvaša vit er t.d. ķ žvķ, aš žaš žurfi 13 leyfi og mikinn eftirlitskostnaš, ef einyrki vill fara śt ķ skelrękt, eša af hverju žarf fullkomna slįtrunarašstöšu og ómęlt eftirlit, ef bóndi vill slįtra bśpeningi sķnum heima į bżli ? Žaš hlżtur aš vera hęgt aš fara einhvern milliveg frį žvķ, sem nś er", skrifar TŽH. Žaš er aušvitaš hęgt aš skera forręšishyggjuna nišur viš trog, og žaš veršur aš gera žaš til aš fį hjól atvinnulķfsins til aš snśast ešlilega. Žaš veršur lķka aš stórlękka tryggingargjald, sem er launatengt gjald, sem hamlar fjįrfestingum og nżjum störfum. Lękkun śr um 8 % nišur ķ 5 % mundi skila sér ķ minni žörf į atvinnuleysisbótum og aukinni veltu ķ žjóšfélaginu. Skattaķvilnanir vegna hlutafjįrkaupa koma til greina, skrifar Tryggvi, og skal taka undir žaš. Gjörbreyting veršur aš eiga sér staš į framkomu stjórnvalda ķ garš atvinnulķfsins til aš örva fjįrfestingar, og gjörbreytingu veršur aš gera į aušlindastefnunni. Nśverandi stjórnvöld viršast lķta į žaš sem sitt helgasta hlutverk aš gera aušlindanżtingu tortryggilega og eins óašlašandi og óhagvęma fyrir žann, sem vill hętta fé sķnu ķ slķka starfsemi, og mest mį vera. Žessi gróšaótti er sjśklegur. Įvinningsvonin knżr atvinnužróunina, og gróšinn safnast sjaldan undir kodda. Ofan af žessari afturhaldshugmyndafręši veršur aš vinda. Stjórnvöld hérlendis hafa gjörsamlega fariš offari gagnvart aušlindanżtendum. Svo hart er gengiš aš sjįvarśtveginum, aš fyrirtęki žar eru tekin aš leggja upp laupana og önnur fękka fólki, skreppa saman, geta lķtiš fjįrfest og missa slagkraft į erlendum mörkušum. Orkuverš til orkukręfs išnašar er viš hįmark žess, sem gerist į mešal slķkra fyrirtękja, sem standa žurfa óstudd į markašinum, žó aš hann taki dżfu, og samt bęta stjórnvöld į Ķslandi grįu ofan į svart meš žvķ aš skella óvęnt į tķmabundnum rafskatti og bķta svo hausinn af skömminni meš žvķ aš framlengja hann višręšulaust. Žessar ašfarir hafa rżrt mjög traust erlendra fjįrfesta til ķslenzkra stjórnvalda, og glataš traust tekur alltaf langan tķma aš endurheimta, ef žaš er žį hęgt. Ķslendingar eru aš tapa aš minnsta kosti 100 milljöršum af įrlegri landsframleišslu vegna fjandsamlegra og afturhaldssinnašra stjórnvalda. Um žetta segir Orri Hauksson, framkvęmdastjóri Samtaka Išnašarins, ķ vištali ķ Morgunblašinu 12. janśar 2013 viš Hörš Ęgisson: "Žaš er mjög grįtlegt, og ķ raun algjör óžarfi, aš viš skulum ekki hafa nżtt allan žennan tķma til aš leggja grunn aš žvķ aš efla śtflutningsgetu žjóšarbśsins." Sķšasta dęmiš um afturhaldssinnuš sjónarmiš stjórnvalda er afstašan til olķuvinnslu į Drekasvęšinu. Žar hefur ķslenzkum stjórnvöldum tekizt aš unga śt flóknara og illvķgara skattkerfi en Noršmönnum, og er žį langt til jafnaš, svo aš afleišingin veršur sś, aš boraš veršur Noregsmegin og dęlt upp śr brunnum Ķslendinga. Ekkert öflugt olķufélag léši mįls į žįtttöku vegna ofurskattlagningar ķslenzku rķkisstjórnarinnar į olķuvinnsluna og hįlfvelgju rķkisstjórnarinnar. Hvers konar endemis barnaskapur er žaš aš hįlfu žessarar kjįnalegu rķkisstjórnar aš leggja öll ķslenzku olķuleitareggin ķ körfu Noršmanna, sem eru nįgrannar į Drekasvęšinu og ętla augljóslega aš rįša žar framvindunni beggja vegna markalķnunnar ? Viš svo bśiš mį ekki standa, ef mönnum er alvara ķ, aš žjóšin aušgist į žessari aušlind. Meš žessu įframhaldi verša allir fundir Noregsmegin. Vinstri kįlfarnir halda, aš til žess aš nį hįmarksarši aušlindarinnar, žurfi aš keyra skattheimtuna ķ botn. Žaš er fjarri lagi, eins og kennt er į undirstöšunįmskeišum aušlindanżtingar. Hér rįša blindingjar, sem viršast hafa dottiš ofan śr tunglinu, eru ofan dottnir, og aldrei lęrt neitt af viti. Skattheimtan veršur aš vera lęgri en sś norska til aš fį alvöru samstarfsašila, sem skįkaš geta "Ola Nordmann og Kari". Į rannsóknarstiginu geta Noršlendingar vafalaust aflaš veršmętra žjónustuverkefna. Žaš er svo eftir öšru, aš Vinstri hreyfingin gręnt framboš viršist vera į móti rannsóknum žar noršur frį, žó aš formašur žeirra hafi lįtiš undan öšrum žrżstingi um śthlutun sérleyfa. Hlįleg eru rökin um, aš Ķslendingar eigi aš lįta lindir sķnar liggja ónżttar. Žaš mun engu breyta fyrir lofthjśp jaršar. Ofstękismenn, sem blįsiš hafa į rök stórišjusinna um minni mengun į Ķslandi viš įlframleišslu en annars stašar, ęttu aš hafa hęgt um sig ķ žessum efnum.
- Stjórnmįlalegur vilji: Hér mun allt hjakka ķ sama vonleysisfarinu og veriš hefur, nema skipt verši um stjórnvöld og stjórnarstefnu. Rķkisstjórnin žarf aš fara śt į fjįrmįlamarkašinn og kynna rękilega breytingu į stjórnarstefnu og stjórnarhįttum. Oršum verša aš fylgja athafnir į formi skattalękkana, sem gera landiš ašlašandi fyrir fjįrfesta. Žannig munu skatttekjur rķkisins vaxa vegna öflugri skattstofns. Žetta skilja vinstri menn ekki. Annars vęru žeir ekki vinstri menn. Viš žurfum aš verša į pari viš Ķrska lżšveldiš, sem er furšu borubratt žrįtt fyrir ęgilegar klyfjar, sem Evrópusambandiš neyddi rķkissjóš žeirra til aš taka į sig til aš bjarga einkabönkum į Ķrlandi frį gjaldžroti. Įstęša žess, aš Ķrar eru furšu rófusperrtir, er, aš erlendir ašilar hafa fjįrfest ķ samkeppniišnaši į Ķrlandi, sem bošiš hefur upp į hagkvęmt skattaumhverfi. Vitneskjan ein um gas- og olķulindir ķ lögsögu žjóša hefur jįkvęš įhrif į lįnadrottna. Dęmi um žetta eru Kżpverjar, en žeir eru ķ raun gjaldžrota nśna meš sķna evru og ašild aš ESB. Kżpur fór nżlega fram į lįnveitingu aš upphęš 17,5 milljaršar EUR, sem jafngildir hvorki meiru né minnu en einni landsframleišslu Kżpverja. Hér yrši žess vegna um risalįnveitingu aš ręša ķ krafti žess, aš tališ er, aš įriš 2019 muni Kżpverjar geta séš ESB fyrir um 10 % af gasžörf žess. Į ķslenzka hluta Drekasvęšisins eru talin vera vinnanleg olķa og gas aš jafngildi 10 milljöršum tunna. Andvirši žessarar aušlindar mį meta į 1000 milljarša evra, en hafa ber ķ huga, aš stinninginn kostar aš nį žessari aušlind upp og koma henni ķ hendur višskiptavinarins.
Bloggar | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
20.1.2013 | 15:39
Forgangsröšun forheršingarinnar
Forgangsröšun stjórnvalda hverju sinni er lykilatriši fyrir hagsmuni borgaranna. Forgangsröšun nśverandi stjórnvalda er glórulaus og žess vegna engan veginn ķ žįgu hagsmuna almennings ķ žessu landi, enda er kjaražróun ķ landinu eftir žvķ. Hagur fólks og fyrirtękja fer ķ mörgum tilvikum versnandi og meš sama įframhaldi horfir til landaušnar vegna spekileka. Rķkisstjórnin er sökudólgurinn. Hśn žykist vera ķ "rśstabjörgun", en hvar sér žess staš ? Hśn grefur sķna eigin gröf, og rekunum veršur kastaš ķ lok aprķl 2013. Fariš hefur fé betra.
Viš Ķslendingar megum ekki lįta neitt tękifęri fram hjį okkur fara til aš hamla gegn žvķ falli į śtflutningstekjum okkar, sem offramboš į žorski vegna aukinna veiša Rśssa og Noršmanna ķ Hvķtahafi er aš valda. Jafnašarmenn eru aš sigla hér öllu ķ strand, eins og žeir hafa gert eša eru aš gera vķšast hvar annars stašar. Nęgir aš nefna Svķžjóš ķ žvķ sambandi, sem komin var aš fótum fram, žegar borgaraflokkarnir tóku viš og sneru žróuninni viš į um 7 įrum. Ef Noregur hefši ekki olķuna og gasiš, vęri löngu bśiš aš kasta jafnašarmönnum śt śr stjórnarrįšinu ķ Ósló. Jafnašarmenn hafa engin svör viš vandamįlum nśtķmans. Žeir eru fastir ķ kennisetningum forręšishyggju og rķkisbśskapar. Jafnašarmenn į Ķslandi eru handgengnir ESB og eru bśnir aš sefja sig upp ķ, aš žašan muni hjįlpręšiš koma Ķslendingum til handa. Svo hefur enn ekki oršiš og mun aušvitaš aldrei verša. Kommissarar hvorki mega né vilja gefa öšrum fordęmi og bjóša Ķslendingum sérkjör. Ef vinstri gręni rįšherra atvinnuvega-og nżsköpunar mannar sig ekki upp og stendur ķ lappirnar gagnvart ofrķki ESB og Noregs, žį gefur hann ofbeldisöflum "blod på tanden" og leggur lóš į vogarskįlar žeirra, sem vilja hafa af Ķslendingum rétt, sem žeir böršust mjög fyrir aš fį į sķnum tķma til nżtingar aušlinda hafsins, sem hefur oršiš undirstaša lķfskjarasóknar Ķslendinga.
Kunn er ašför stjórnvalda viš Lękjartorg aš atvinnuvegunum og sjįlfsbjargarvišleitni fyrirtękja og einstaklinga. Ķ tilviki sjįvarśtvegsins bętist nś viš veršfall afurša upp į 20 % - 40 %, sem į eftir aš valda stórerfišleikum ķ ķslenzka hagkerfinu, sem er mjög hįš gjaldeyristekjum frį sjįvarśtveginum. Žetta į ekki sķzt viš um rķkisbśskapinn, t.d. heilbrigšiskerfiš, sem nś er komiš aš fótum fram. Okkur er žaš lķfsnaušsyn aš auka žjóšartekjur til aš hindra hrun innviša žjóšfélagsins.
Velferšarrįšherrann kann ekki aš skammast sķn. Hann hefur sżnt af sér jafnašarlegan heybrókarhįtt meš žvķ aš skżla sér stöšugt į bak viš forstöšumenn stofnana og lįtiš žį bera hita og žunga dagsins af nišurskurši į starfsemi. Ekki er žaš stórmannlegt. Lengst hefur žetta framferši gengiš į Landsspķtalanum. Žar bauš hann forstjóra Landsspķtalans rķflega kauphękkun fyrir aš bregša stöšugt fyrir sig skildi og vinna ötullega aš alls konar hagręšingarašgeršum til aš męta nišurskurši fjįrheimilda Alžingis. Nś er komiš aš leišarlokum. Jafnašarmennirnir eru bśnir aš keyra Landsspķtalann og allt heilbrigšiskerfiš ķ strand. Žeir hafa engar lausnir, sem duga, frekar en venjulega, og starfsfólkiš hefur sagt hingaš og ekki lengra. Ef fimmtungur hjśkrunarfręšinga gengur śt af Landsspķtalanum, žį deyr hann. Viš svo bśiš mį ekki standa.
Jafnašarmenn eru ófęrir um aš leita nżrra lausna, af žvķ aš žeir eru helteknir af forręšishyggju og mišstżringarįrįttu. Kostnašarvandinn veršur aldrei leystur į kostnaš sjśkrališa, hjśkrunarfręšinga og lękna. Hann veršur leystur meš valddreifingu og virkjun einkaframtaks, ž.e. meš kaupum rķkisins į žjónustu frį einkafyrirtękjum, sjįlfseignarstofnunum og sveitarfélögum, svo aš eitthvaš sé nefnt. Reynslan, t.d. frį Svķžjóš, sżnir, aš viš žetta lękkar kostnašur rķkissjóšs, žjónustan batnar, bišlistar styttast og laun ķ sjśkrageiranum hękka. Sķšast af öllu megum viš viš atgervisflótta śr sjśkrageiranum.
Žann 18. janśar 2013 bįrust žau ótķšindi frį Brüssel, aš ESB og hin norska vinstri stjórn jafnašarmannsins Stoltenbergs, sem hlżtur aš verša kosin burt ķ Stóržingskosningunum ķ haust, eins og ķslenzka vinstri stjórnin ķ vor vegna ranghugmynda og getuleysis, hefšu įkvešiš makrķlkvóta handa sér alls upp į 90 % af rįšlögšum kvóta fiskifręšinga žeirra. Žetta er strķšshanzki ESB ķ andlit Ķslendinga, žvķ aš žį bķša okkar 10 %, eša innan viš žrišjungur žess, sem Jón, tvķrekinn, Bjarnason, śthlutaši okkur įriš 2012, ž.e. 140 kt, en žį munu veišarnar hafa numiš um 150 kt. Žessum 10 % eša 54 kt žyrftum viš aš deila meš Fęreyingum, Gręnlendingum og Rśssum, žannig aš viš gętum oršiš aš sętta okkur viš um 10 % af veišum undanfarinna įra.
Nś sjįum viš ķ hnotskurn, hvķlķkum hrešjatökum gömlu nżlenduveldin ķ Evrópu mundu taka okkur, ef viš gengjum žeim į hönd. Žį yršum viš gjörsamlega varnarlaus, en nś getum viš ķ krafti fullveldis okkar teflt fram rétti okkar sem strandrķkis į grundvelli Hafréttarsįttmįla Sameinušu žjóšanna. Viš eigum rétt į aš įkvarša okkur aflahlutdeild į grundvelli eigin vķsindalegrar rįšgjafar Hafrannsóknarstofnunar, žannig aš sjįlfbęrni veišanna sé tryggš.
Įriš 2012 er tališ, aš 1,0 Mt (milljón tonn) af makrķl hafi komiš inn ķ ķslenzku lögsöguna og žyngzt žar um 0,5 Mt og oršiš aš 1,5 Mt stofni. Til žess žurfti hann aš éta 3,0 Mt af ęti, sem žį fór ekki ķ višgang annarra nytjastofna lögsögunnar, s.s. sķldar og lošnu. Svo kölluš veiširegla um sjįlfbęrar veišar er um stušul ķ kringum 25 % af stofnstęrš. Ef viš gefum okkur, aš fiskifręšingar įkvarši hann 22 % af makrķlstofni ķ ķslenzkri lögsögu, žį gęti kvóti Ķslendinga oršiš 330 kt įriš 2013. Įkvöršun um kvótann 200 kt į makrķl 2013 til Ķslendinga vęri žess vegna bęši sjįlfbęr og sanngjörn.
Enn hefur ekki heyrzt mśkk frį atvinnuvega- og nżsköpunarrįšherra Ķslands śt af žessum gerningi. Öšru vķsi mér įšur brį, žegar sį žingmašur į ķ hlut, en hann hefur löngum veriš sagšur vera meš kjaftinn fyrir nešan nefiš og er einn mesti kjaftaskur žingsins. Nś kemur ķ ljós, aš mašurinn er mślbundinn. Hver į mślinn ? Hann heitir Stefan Füle. Mįliš er grafalvarlegt. Meš hinni brįšfeigu umsókn um ašild Ķslands aš Evrópusambandinu (ESB) er bśiš aš hleypa ESB hér inn į gafl. ESB rekur hér įróšursskrifstofu og śtdeilir fjįrmunum, Jśdasarpeningum, til aš nį hér töglum og högldum. Žaš setur ķstöšulitla ķslenzka stjórnmįlamenn og embęttismenn upp aš vegg. Enn bendir żmislegt til, aš rķkisstjórnin heykist į aš taka afstöšu meš hagsmunum Ķslendinga. Viš erum žó enn meš žessi fyrirbrigši ķ vinnu, sem aldrei skyldi veriš hafa.
Žetta er nįkvęmlega sama hegšunin og ķ Icesave-mįlinu og skżrir undarlega hegšun ķ bankamįlinu lķka, žegar kröfuhöfum voru afhentir bankarnir į silfurfati. Aldrei er forgangsrašaš meš hagsmuni ķslenzkrar alžżšu aš leišarljósi. Žaš er alltaf veriš aš žóknast kommissörum ķ Berlaymont. Žaš eru vafalaust mikil undirmįl į feršinni, og žaš, sem fram fer į milli Össurar Skarphéšinssonar og embęttismanna ESB, svo og Steingrķms, hefur ekki komiš upp į yfirboršiš. Žeir eru bśnir aš setja hausinn upp ķ gin žursans og žora nś ekki aš ganga gegn Damanaki, hinni grķsku, sem fer meš sjįvarśtvegsmįl, og fylgja fordęmi Tvķrekins, sem setti 145 kt kvóta į grundvelli 1,1 Mt stofns žį. Makrķlstofninn ķ ķslenzku lögsögunni fer vaxandi, fiskifręšingar ESB og Noregs minnka rįšlagša veiši samt um 15 %. Žetta er vegna žess, aš makrķllinn er aš fara af žeirra mišum.
Žetta er prófmįl į fullveldi landsins. Viš vitum, aš ESB mun rįša žvķ į Ķslandi, sem žvķ sżnist, ef viš göngum ķ ESB, en innan EES höfum viš fullan rétt į aš fara aš rįšleggingum ķslenzkra fiskifręšinga um kvóta į makrķl og öšrum tegundum innan ķslenzkrar lögsögu.
Afstaša og hegšun norsku vinstri stjórnarinnar er athygliverš. Hśn višrar sig upp viš ESB, enda er jafnašarmannaflokkurinn žar, Arbeiderpartiet, fylgjandi inngöngu; žó ekki jafneindregiš og Samfylkingin. Žessi afstaša rķkisstjórnarinnar norsku er reist į hagsmunamati hennar fyrir hönd norsks sjįvarśtvegs og sżnir, aš hśn telur norskum sjįvarśtveggi standi ógn af žeim ķslenzka. Hér heima er vel žekkt, aš ašalsamkeppniašili ķslenzks sjįvarśtvegs er sį norski. Ķ žessu ljósi er višbjóšslegt aš horfa upp į samfellda ašför ķslenzku rķkisstjórnarinnar allt žetta kjörtķmabil aš ķslenzkum sjįvarśtvegi. Ķslenzka rķkisstjórnin meš jafnašarmenn ķ broddi fylkingar er Trójuhestur innan borgarmśra hagsmuna ķslenzkrar alžżšu.
Bloggar | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
17.1.2013 | 21:34
Aš saga ķ sundur greinina
Steingrķmur Jóhann Sigfśsson viršist alls ekki vera meš öllum mjalla. Allt, sem fį honum kemur um stjórnmįl, eru fullkomin öfugmęli. Hjį honum er hvķtt svart og öfugt. Hann viršist algerlega skorta sjįlfsgagnrżni og ekki hafa snefil af tilfinningu eša žekkingu į žvķ, hvaš megi helzt verša til aš efla landsins hag og aš bęta hag heimilanna. Hann viršist veršskulda titilinn "mesti nišurrifsmašur Ķslands 2009-2013".
Žvķ mišur er žessi mašur į launaskrį rķkisins meš starfsstöš ķ Stjórnarrįši Ķslands. Um žaš mį segja, aš Ķslands óhamingju verši allt aš vopni. Žegar mest reiš į, aš töggur vęri ķ rįšherrum og tekiš vęri duglega til hendinni, žį settust lufsur einar og lyddur ķ rįšherrastólana 1. febrśar 2009 og ķ kjölfar kosninga ķ aprķl 2009. Nś um stundir er erfitt aš gera greinarmun į lįdeyšum ķ forinni, en žó veršur formanni Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs hér gefin einkunnin "skašlegasti rįšherrann 2009-2013".
Steingrķmur hefur af alkunnu lķtillęti sķnu spurt, hver žaš sé, sem umfram ašra menn hafi tekiš aš sér erfitt hlutverk įriš 2009. Žar į ķ hlut hans stóra egó, og afrekiš kvešur hann hafa veriš aš forša rķkisgjaldžroti. Žetta eru hrikaleg öfugmęli. Rķkisstjórn Geirs Hilmars Haarde hafši žegar fęrt žjóšina af gjaldžrotsbarmi meš neyšarlögum og samningum viš AGS, en ķ rįšherratķš SJS hefur hśn fęrzt nęr žessari bjargbrśn aftur. Nęgir aš nefna Icesave, afhendingu bankanna til vogunarsjóša, sem į eftir aš śtskżra, drįpsklyfjar į almenning og fyrirtęki, sem keyrt hafa hagkerfiš ķ žrot og hindraš hagvöxt, og 400 milljarša skuldaaukningu rķkissjóšs į valdaskeiši Steingrķms.
Žessum endemis rįšherra eru svo mislagšar hendur, aš allt, sem hann kemur nįlęgt, veršur klśšur eitt. Hann viršist ekki hafa ašra framtķšarsżn er Sovét-Ķsland. Ef bent er į, aš įstandiš sé miklu verra en žörf er į, er eina svariš "hér varš hrun". Žetta sżnir, aš téšur rįšherra horfir ašeins ķ baksżnisspegilinn.
Illu heilli er žessi Žistilfiršingur nś atvinnuvega- og nżsköpunarrįšherra Ķslands. Sem slķkur hefur hann į hendi śtfęrslu rķkisstjórnarflokkanna į sjįvarśtvegsstefnunni. Skemmst er frį žvķ aš segja, aš śtfęrslunni er bezt lżst meš žvķ, aš rįšherrann sagar ķ sundur greinina, sem žjóšin situr į. Ef lögin um skattlagningu sjįvarśtvegsins, sem rįšherrann fékk samžykkt į Alžingi voriš 2012, verša ekki afnumin žegar ķ įr, žį mun žessi grein, sem einnig er nefnd meš réttu undirstöšuatvinnuvegur žjóšarinnar, brotna. Hśn hefur žegar veikzt og mun brotna viš 15 milljarša kr blóštöku. Til aš efla styrk og mótlętažol žessarar greinar, sem žannig virkar til gengisstyrkingar, ber aš hlķfa henni algerlega viš blóštöku af žessu tagi.
Rįšherrann hefur gerzt sekur um fįdęma žekkingarleysi meš žvķ aš blanda saman framlegš og hagnaši. Framlegš sjįvarśtvegsins įriš 2011 var um 80 milljaršar kr, en žį er eftir aš greiša allan fastan kostnaš, sem į sama tķma nam um 24 milljöršum kr, vexti og afskriftir, og aš leggja fé ķ endurnżjun og framleišniaukningu, ž.e. fjįrfestingar.
Žaš er engu lķkara en óvitar hafi hannaš žetta endemis veišigjald, óvitar eša skemmdarvargar. Hvorir tveggja virka sem nišurrifsafl fyrir atvinnugreinina og žar meš afkomu almennings ķ žessu landi. Žaš, sem er vont fyrir sjįvarśtveginn į Ķslandi, žaš er vont fyrir afkomu almennings ķ landinu. Žess vegna er sjįvarśtvegur kallašur undirstöšuatvinnuvegur landsins. Žessi nišurrifsöfl veršum viš, ekki einvöršungu Sjįlfstęšismenn, heldur meirihluti žjóšarinnar, aš taka föstum tökum, gera žau óvirk meš rįšum, sem duga, og hefja sķšan skefjalausa uppbyggingu allra atvinnugreina ķ landinu meš žaš aš markmiši aš tvöfalda raunvirši landsframleišslu į 15 įrum til aš geta vandręšalaust stašiš ķ skilum, eflt innvišina og hag almennings.
- Veišigjald er skattur, sem lagšur er į hvert kg fiskjar, sem ķslenzk skip draga śr sjó innan eša utan ķslenzkrar landhelgi. Žaš gefur auga leiš, aš veišigjaldiš dregur stórlega śr samkeppnihęfni ķslenzkra śtgerša viš erlendar, t.d. viš norskar, śtgeršir. Nś į sér staš mikil endurnżjun norsks fiskiskipastóls, en ķslenzkar śtgeršir treysta sér ašeins til aš kaupa notuš skip, m.a. frį Noregi. Viš svo bśiš mį ekki standa. Žaš veršur aš afnema žetta óréttlįta og eyšileggjandi veišigjald hiš snarasta til aš ķslenzkar śtgeršir geti įfram veriš ķ fararbroddi. Stjórnvöld eru aš saga ķ sundur greinina, sem žjóšfélagiš treystir į.
- Veišigjaldiš er afturvirkt um 1-2 įr, ekkert tillit er tekiš til veišikostnašar eša til žess, hvort tegund er landaš ferskri til framhaldsvinnslu eša sem frosinni afurš til śtflutnings. Nefna mį, aš veišigjald grįlśšu er 982 milljónir kr, en śtflutningsveršmętiš er um 8 milljaršar. Veišigjaldiš er žarna 12 %, en af lošnu nam žaš 977 milljónum af 18,3 milljarša śtflutningsveršmęti eša 5 % skattur. Žessi arfavitlausa og višvaningslega skattlagning, sem greinilega er hönnuš af algerlega óhęfu fólki į sviši śtgeršar og skattlagningar almennt, hefur žegar leitt til žess, aš veišar į įkvešnum tegundum eru aš leggjast af, af žvķ aš žęr bera sig ekki, žó aš žęr hafi skilaš arši į undan žessu rįni aš rķkisins hįlfu. Dęmi er gulllaxinn. Rķkiš tekur til sķn 55,2 kr/kg, žar af 18,6 kr/kg ķ veišigjald. Tap śtgeršar nemur nś 18 kr/kg. Žetta er skemmdarverk Steingrķms Jóhanns Sigfśssonar og sżnir ķ hnotskurn, hversu alvarleg įhrif į atvinnustarfsemi inngrip rķkisvaldsins geta haft. Žegar rķkisvaldiš kemst ķ hendur óhęfs fólks, er vošinn vķs. Žess vegna mį alls ekki setja fólk į borš viš Steingrķm og Jóhönnu til valda, žvķ aš žau sżna atvinnuvegunum fullkomna óviršingu og tillitsleysi, sem dregur śr atvinnu og lękkar tekjur žjóšfélagsins. Žaš er engan veginn sami botninn undir öllum stjórnmįlamönnum, eins og žó er stundum haldiš fram meš grófara oršalagi. Af žessari blindgötu veršur aš snśa hiš fyrsta og leyfa starfsfólki ķ sjįvarśtvegi aš njóta sķn.
- Sókn į erlend miš mun minnka. Ķslendingar munu ekki lengur eiga stór og öflug frystiskip, sem sótt geta į fjarlęg miš. Til aš veiša t.d. eina milljón tonna af fiski og vinna aflann ķ veršmętar afuršir žarf fjįrfestingu, skip, vélbśnaš, rafbśnaš og fiskvinnsluhśs. Framlegš fyrirtękjanna er notuš til aš fjįrfesta ķ skipum, vélbśnaši, rafbśnaši o.s.frv. Žetta afdęmingarlega veišigjald er ašeins lagt į śtgerš į Ķslandi, en helmingur framlegšar ķ ķslenzkum sjįvarśtvegi myndast engu aš sķšur ķ fiskvinnslunni. Žess vegna eru žessi veišigjöld snardrepandi fyrir fyrirtęki, sem eru ašeins ķ śtgerš. Žorskķgildisstušullinn er fullkomlega ónothęfur sem grunnur aš gjaldstofni fyrir veišigjald. Žaš er meš algerum ólķkindum, hversu ófaglega og žess vegna stórskašlega er stašiš aš įlagningu žessa veišigjalds. Veišigjaldiš er skemmdarverk į sjįvarśtveginum og į žjóšfélaginu ķ heild. Steingrķmur og skósveinar hans hafa meš žessum bastarši algerlega bitiš hausinn af skömminni. Forystumenn sjómanna munu senn vakna upp viš vondan draum um, aš hér er freklega vegiš aš afkomu skjólstęšinga žeirra og atvinnuöryggi, svo og ęttu ašrir verkalżšsforingjar aš sjį skriftina į veggnum. Verk fręšasnata ķ hįskólasamfélaginu, sem męlt hafa meš veišigjaldi, eru ekki pappķrsins virši. Faglegur heišur žeirra hefur bešiš hnekki, og žeir verša aldrei teknir alvarlega meir. Sumir fjölmišlar hafa fullkomlega brugšizt og sannaš getuleysi sitt. Forystumenn atvinnulķfs og stjórnmįla verša aš bķta ķ skjaldarrendurnar og leišrétta rękilega žessi hrappallegu mistök vinstri flokkanna į Alžingi. Til žess žarf višsnśning ķ kosningum. Landsbyggšin žarf aš svara hraustlega fyrir sig, žvķ aš Steingrķmur er meš veišigjaldinu aš soga stórfé śr byggšum landsins sušur til Reykjavķkur. Af hverju ętti landsbyggšin aš kjósa ESB-snata Samfylkingar į žing eša hiš hjįręnulega og svikula skattpķningarliš VG ?
Til gamans er birt hér aš nešan mynd af kręfum landkrabba, kunningja höfundar, svissneskum rafmagnsverkfręšingi, ofan ķ finnskri vök. Ekki er vert aš draga of vķštękar įlyktanir af žessari myndbirtingu, en margt mį af Svisslendingum lęra.
Bloggar | Slóš | Facebook | Athugasemdir (2)
11.1.2013 | 20:11
Ekkert er nżtt undir sólunni
Žvķ er gjarna haldiš fram, aš Evrópusambandiš (ESB) hafi veriš reist į rśstum Evrópu eftir heimsstyrjöldina sķšari, žegar runniš hafi upp fyrir mönnum, aš feta yrši nżjar slóšir ķ samskiptum Evrópurķkja.
Žeir, sem leggja trśnaš į, aš hér sé nżtt fyrirbęri į ferš, hafa sofiš ķ mannkynssögutķmunum sķnum. Mašur var nefndur Karl og kallašur hinn mikli, Karlamagnus eša Charlemagne, af žvķ aš hann vann žaš afrek aš sameina rķki Germana, aš nokkru leyti Galla og Langbarša į Ķtalķu. Hann gerši žetta meš fįdęma grimmd og var kallašur afhausarinn fyrir vikiš. Karl mikli stjórnaši rķki sķnu frį Aachen ķ Žżzkalandi, žegar hann lį ekki ķ hernaši. Žetta rķki lišašist ķ sundur strax eftir hans dag.
Um aldamótin 1500 kemur til skjalanna svissnesk höfšingjaętt, Habsborgarar, sem voru illa séšir ķ sķnu heimalandi fyrir grimmd og fégręšgi. Žeir nįšu völdum ķ hinu heilaga rómverska rķki žżzkrar žjóšar meš höfušstöšvar ķ Vķnarborg. Žetta rķki nįši yfir svipaš landsvęši og rķki Karls, mikla, og var ķ raun og veru forveri ESB. Žaš nįši žó ekki aš tryggja friš ķ Evrópu.
Žrjįtķu įra strķšiš, 1618-1648, lék sumar Evrópužjóšir mjög grįtt og fękkaši fólki ķ heild um 30 %, en t.d. Prśssum fękkaši um 80 %. Eftir Žrjįtķu įra strķšiš var haldinn Reichstag, rķkjarįšstefna, ķ Regensburg, hinni fögru borg Bęjaralands, og žar komu menn sér saman um samskiptareglur, sem dugšu til aš hindra ašra stórstyrjöld. Habsborgararķkiš ķ žessari mynd stóš til 1806, žegar Frakkar, undir forystu Napóleóns Bonaparte frį Korsķku, tóku völdin ķ Evrópu tiltölulega mótstöšulķtiš og héldu žeim til 1812, er žeir fóru feigšarför til Moskvu, og voru sķšar gjörsigrašir viš Waterloo įriš 1814 af enska hernum, undir forystu Wellingtons, og prśssneska hernum, undir forystu von Blüchers.
Habsborgararķkiš sveiflašist allan tķmann į milli sterkrar mišstjórnar og valddreifingar til prinsa og baróna. Sérstaklega beittu Prśssar sér fyrir valddreifingu, žegar žeim tók aš vaxa fiskur um hrygg eftir hildarleik Žrjįtķu įra strķšsins. Nś gęti hiš sama veriš aš gerast meš ESB. Tķmabil ę meiri sameiningar, "an ever closer union", gęti nś veriš komiš į leišarenda. Evran hefur misheppnazt, og Bretar o.fl. eru ķ uppreisn gegn Brüsselvaldinu. Tķminn viršist vinna meš Bretum, žvķ aš įrangur mišstżringar er langt undir vęntingum, og ę fleiri veršur ljóst, aš mišstżring stenzt valddreifingu ekki snśning. Einfaldast er ķ žvķ sambandi aš bera saman įrangur Žżzkalands og Frakklands į seinni įrum. Ķ Žżzkalandi rķkir valddreifing, en ekkert rķki Evrópu er svo mišstżrt sem Frakkland.
Nś er ķ Evrópu hugaš aš stefnubreytingu fyrir ESB, žvķ aš allir, nema Samfylkingarforkólfar, sjį, aš fara veršur nżjar leišir til aš finna lķfvęnlegar lausnir. Habsborgararķkiš var nefnt sem forveri ESB. Žar voru tvęr myntir, ein ķ noršri og önnur ķ sušri. Hér skal gera žvķ skóna, aš E-mark verši stofnaš af lįnadrottnum į nśverandi evru-svęši, sem lįti skuldunautana róa meš evruna, sem geti žį fellt hana aš vild. Lįnadrottnar evru-svęšisins eru Žżzkaland, Austurrķki, Holland, Lśxemburg og Finnland.
Ašalmunurinn į samsetningu Habsborgararķkisins og ESB felst ķ žvķ, aš Stóra-Bretland, žrįtt fyrir Brezka samveldiš, er ķ ESB, en var alltaf utan viš rķkjasambönd Evrópu įšur fyrr. Bretar munu af hagfręšilegum og sįlfręšilegum įstęšum aldrei fleygja sterlingspundinu og taka upp evru. Eftir žvķ sem ESB nįlgast meira aš verša sambandsrķki ("an ever closer union"), verša Bretar órólegri sem ašildarrķki. Meirihluti brezku žjóšarinnar vill segja skiliš viš ESB, og žess vegna eykst žrżstingur brezka žingsins į rķkisstjórnina aš finna framtķšarlausn į sambandinu viš ESB, sem ekki felur ķ sér ašild.
Bretar vilja lįta sitja viš frķverzlunarbandalag Evrópu, ž.e.a.s. žeir vilja vera į Innri markašinum og njóta frelsanna fjögurra, en sleppa stjórnmįlalegum sameiningartilraunum meš višeigandi fullveldisframsali til embęttismanna, sem aldrei žurfa aš standa brezkum kjósendum reikningsskap gjörša sinna. Bretar eru ešlilega mjög viškvęmir fyrir žeim lżšręšishalla, sem žeir verša fyrir meš framsali fullveldis brezka žingsins til ókjörinna embęttismanna og žings ķ Brüssel, žar sem sjónarmiš Breta verša yfirleitt undir. Žaš getur vel veriš, aš Brüssel muni sjį įkvešin tękifęri fólgin ķ aukaašildarfyrirkomulagi fyrir Breta og ašra lķkt ženkjandi. Brüssel gęti žį samiš viš Tyrki um slķka aukaašild, en langdregiš inngönguferli Tyrkja er oršinn stjórnmįlalegur baggi į ESB.
Berlaymont vill stašla samninga sķna viš EES-rķkin og rķki meš tvķhliša samninga viš ESB. Berlaymont mundi sjį aukna skilvirkni og einföldun felast ķ sams konar aukaašild allra žessara rķkja. Žaš getur vel veriš, aš slķk aukaašild ķ hópi m.a. Noregs, Svisslands og Bretlands geti žjónaš hagsmunum Ķslands betur en nśverandi EES-fyrirkomulag, ef aukaašildin vęri ašeins višskiptalegs ešlis. Slķkt mundi sennilega falla aš nśverandi Stjórnarskrį Ķslands, og vangaveltur um aš heimila fullveldisframsal ķ Stjórnarskrį yršu óžarfar, eins og reyndar allt žetta stjórnarskrįarhjal, sem rķkisstjórn vinstri flokkanna notar ķ vafasömu augnamiši. Hśn er ekki heišarleg ķ nokkru mįli.
ESB vęri žį žrķgreint, ž.e. ESB-Berlķn, ESB-Parķs og ESB-London. Žaš er alveg til ķ dęminu, aš Austur-Evrópa mundi leita aukaašildar meš ESB-London. Samkeppni mundi lķklega skapast į milli žessara žriggja stoša ESB, og slķkt yrši Evrópu hollt. Žetta eru framtķšar vangaveltur, sem eru ekki aš ófyrirsynju, žvķ aš nśverandi fyrirkomulag ESB gengur ekki upp. Žróun ESB ķ įtt fjölbreytilegs stjórnarfyrirkomulags er ķ anda fjölbreytni Evrópu. Žaš er borin von, ef horft er til sögunnar, aš unnt verši aš sameina Evrópu ķ sambandsrķki. Žaš gęti gagnast alžżšu manna ķ Evrópu mun betur aš hafa fjölbreytni, žar sem allir keppa į Innri markašinum, sumir ķ myntsambandi og ašrir meš eigin mynt, sumir ķ sambandsrķki, ašrir ķ rķkjasambandi og enn ašrir ķ sķnu gamla žjóšrķki. Žetta vęri įhugaverš deigla, žar sem žróun vęri tryggš meš innbyršis samkeppni og meš samkeppni śt į viš.
Bloggar | Slóš | Facebook | Athugasemdir (5)
3.1.2013 | 21:54
Aumkvunarveršir umsękjendur
Nś hefur komiš į daginn, aš įhyggjur og varnašarorš andstęšinga umsóknar um ašild Ķslands aš Evrópusambandinu (ESB) voru į rökum reistar. Óskhyggjan réš för ķ staš vandašrar rannsóknarvinnu og žreifinga ķ höfušstöšvum ESB, Berlaymont, um žaš, sem ķ boši vęri. Fariš var į flot meš žessa afdęmingarlegu umsókn įn tilskilins undirbśnings meš hefšbundnum gösslarahętti rķkisstjórnar Jóhönnu Siguršardóttur ķ žeirri barnalegu trś, aš ašildarvišręšur mundu ašeins taka tvö įr og aš landiš yrši komiš ķ "nįšarfašm" risarķkisins įšur en įriš 2011 yrši į enda runniš.
Žess vegna lį žessi ósköp į aš fį Alžingi til aš samžykkja ašildarumsókn 16. jślķ 2009 til aš Svķar, sem žį gegndu formennsku ķ rįšherrarįši ESB, gętu sett Ķsland į hrašferš ("fast track") inn ķ ESB. Alžingi var blekkt, og umsóknin var samžykkt į fölskum forsendum. Allt reyndist tališ um flżtimešferš gaspur eitt, eintómt oršagjįlfur utanrķkisrįšherra, Össurar Skarphéšinssonar, og annarra rįšherra fįtęktarstjórnar norręnnar helferšar.
Žaš veršur aš halda žvķ til haga hér, aš rįšherrar Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs, aš Jóni Bjarnasyni undanskildum, bera fulla įbyrgš į žessari umsókn og afleišingum hennar. Žeir gįtu stöšvaš feigšarflaniš, en voru įšur bśnir aš fara ķ hrossakaup viš Samfylkinguna um žetta feigšarflan gegn slagbrandi į virkjanir og išnvęšingu. Ašförin aš sjįvarśtveginum er svo sérkapķtuli, žar sem óvitar villta vinstrisins sameinast um ašgeršir, sem nś valda litlum og mešalstórum fyrirtękjum fjörtjóni og draga mįttinn śr sjįvarbyggšum.
Samkvęmt ķslenzkri stjórnskipan veršur enginn samningur lagšur fyrir žjóšina įn samžykkis rķkisstjórnar og Alžingis į honum fyrst. Hįlmstrį vinstri gręnna um žjóšaratkvęšagreišslu fyrst var tilbśningur Samfylkingarinnar, žar sem aldrei er hugsaš įšur en tśšraš er. Vinstri gręnir į Alžingi verša aš hrökkva eša stökkva ķ atkvęšagreišslu undir smįsjį kjósenda. Veršur ömurlegt aš fylgjast meš žvķ, hvort žessi lķtilmenni beiti žį svipašri hundalógik og viš samžykkt umsóknarinnar 16. jślķ 2009.
Śr žvķ sem komiš er, ber aš leggja fram žingsįlyktunartillögu um stöšvun ašlögunar žar til žjóšin hefur tjįš vilja sinn um framhaldiš af eša į. Įstęšan er sś, aš "samningavišręšurnar" hafa tekiš lśalega stefnu og viršast alger tķmasóun viš samningaboršiš, minna į atvinnužvinganir (Makrķlmįliš) og féburš į śtvalda landsmenn (Evrópustofa). Allur fer žessi ósómi fram į įbyrgš vinstri gręnna. Žį mun žjóšin geta tekiš afstöšu til flokka, manna og mįlefnis, ķ komandi Alžingiskosningum. Mun žį mörg heybrókin viš Austurvöll glśpna.
Téš umsókn hefur steytt į skeri. Žaš gengur hvorki né rekur, og ašildarvišręšurnar eru oršnar óešlilega langvinnar mišaš viš žaš, aš Ķsland er EES-land, ž.e. į Evrópska efnahagssvęšinu. Įrangurinn fram aš žessu er enginn, en kostnašurinn ęrinn. Ašeins hefur veriš "samiš" um atriši, žar sem Ķsland hafši žegar, meš illu eša góšu, ašlagaš sig ESB vegna EES-ašildarinnar. Eftir er "aš semja" m.a. um sjįvarśtvegsmįlin og landbśnašarmįlin. Varšandi sjįvarśtvegsmįlin er sķšasta śtspil kommissars Damanakis, grķsku, aš Ķslendingar verši aš įtta sig į žvķ, aš ętli žeir sér aš nżta aušlindir ESB-rķkjanna, verši žeir aš hlķta reglum ESB. Mun hér hafa veriš skķrskotaš til makrķldeilunnar. Hvers konar fķflagangur er žetta eiginlega ? Sjį menn ekki, hver herfręši ESB er ? Sjį menn ekki ķ hendi sér mótleikinn viš slķkri herfręši ? Hvers konar stjórnvöld sitja Ķslendingar eiginlega uppi meš ?
Žį er eftir aš semja um landvarnirnar, en ESB stefnir į sameiginleg her meš herskyldu ķ öllum ašildarlöndunum. Herskyldan er, eins og alls stašar, hugsuš sem uppeldi og innręting ęskunnar į žeim hugsjónum, sem valdhafarnir hafa velžóknun į. Veršur herskylda Ķslendinga į meginlandi Evrópu ķ boši Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs ? Allir vita, aš Samfylkingin kęrir sig kollótta. Engan žarf aš undra į žvķ, aš fylgi Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs stefni nś į 5 % og hins stjórnarflokksins į 15 %.
Ašlögunarferliš hefur tekiš į sig žessa višurstyggilegu mynd, sem hér er dregin upp. Sannleikanum um ašildarvišręšurnar er haldiš leyndum, en tangarsókn er hafin aš hįlfu ESB aš Ķslendingum. Annars vegar er boriš fé į śtvalda landsmenn samkvęmt kenningunni um, aš enginn veggur sé svo hįr, aš asni klyfjašur gulli komist ekki yfir hann. Hins vegar er reynt aš kśga Ķslendinga til eftirgjafar į rétti, sem žeir hafa öšlazt meš ęrinni barįttu samkvęmt Hafréttarsįttmįla Sameinušu žjóšanna sem strandrķki til aš nżta nytjastofna innan lögsögu sinnar. Žaš žarf ekki aš oršlengja žaš, aš vęri Ķsland ašildarrķki ESB, mundi rįšherrarįš ESB aš tillögu framkvęmdastjórnarinnar įkvarša Ķslandi veišikvóta, t.d. į makrķlnum. Kvóti Ķslendinga į makrķl vęri žį ekki 150“000 t, eins og įriš 2012, heldur e.t.v. 10 % af žeim kvóta.
Žótt undarlegt sé, var gulrótin fyrir žingmenn, į bįšum įttum um umsóknina, fyrirbęriš "aš kķkja ķ pakkann". Hverjum datt sś vitleysa ķ hug ? Sennilega trśšu įróšursmenn umsóknarinnar žeirri dęmalusu dellu, aš um eitthvaš raunverulegt vęri aš semja fyrir Ķslands hönd ķ ašildarvišręšum. Slķkt lżsti žį žegar dęmalausum barnaskap og alvarlegu dómgreindarleysi, eins og andstęšingar ašlögunarinnar geršu skżra grein fyrir meš vķsun til nżlegra ašildarsamninga og meš vķsun til yfirlżsinga mįlsvara ESB, ž.į.m. stękkunarstjóranna, fyrrum stękkunarstjóra, Ollis Rehns, og nśverandi, Stefans Fühles. Žeir hafa komiš hreinlega fram aš žessu leyti og lżst žvķ yfir, aš engan afslįtt vęri unnt aš gefa frį sįttmįlum né lagabįlkum ESB. Er žaš ķ samręmi viš nżlega yfirlżsingu Hermans Van Rompuy, forseta leištogarįšsins,sem minnzt veršur į sķšar ķ žessari grein.
Hvers vegna halda menn, aš svo illa hafi gengiš ķ "samningavišręšunum", sem ķslenzka rķkisstjórnin ętlaši aš skreyta sig meš ķ komandi kosningabarįttu, en verša žess ķ staš sķšustu naglarnir ķ lķkkistu hennar ? Žaš er vegna žess, aš ķslenzka samninganefndin hefur engu fengiš įorkaš ķ Brüssel af žvķ, sem Skarphéšinsson var bśinn aš fela henni. Žess vegna bķšur Össurar nś žaš eitt aš verša aš gjalti frammi fyrir žjóšinni.
Nś sjįum viš óljósar śtlķnur af framtķšaržróun ESB. Žęr eru ókręsilegar. Evran mun enn eiga ķ langvinnum vandręšum vegna žess, aš enn žį hafa engar raunhęfar ašgeršir fariš fram, er dragi śr gengisspennunni į milli noršurs og sušurs. Ósętti Frakka og Žjóšverja um śrlausnir er meš žeim stigmagnaša hętti, aš kanzlari Žżzkalands, Angela Merkel, lżsir žvķ yfir, samkvęmt žżzka Speglinum (dem Spiegel), aš forseti Frakklands, Francois Hollande, męli gegn öllum hugmyndum, sem hśn varpi fram, og aš hann (Frakkland) hafi safnaš fleiri bandamönnum en hśn (Žżzkaland)innan ESB. Žetta er įkaflega evrópskt stef, sögulega séš. Ekki er aš efa, aš Ķsland mundi lenda innan įhrifasvišs Žżzkalands, eins og hin Noršurlöndin, yrši af ašild.
Ķslendingum er mikiš ķ mun aš varšveita vinįttuna viš Žżzkaland, en žį vinįttu veršur unnt aš rękta meš mun įhrifarķkari hętti utan ESB en innan, af žvķ aš staša Ķslands ķ alžjóšlegri samvinnu veršur mun öflugri sem sjįlfstętt og fullvalda strandrķki meš svigrśm til samninga į bįša bóga en rķgbundiš į klafa ESB įn réttinda strandrķkis og įn réttinda til samninga viš önnur rķki um mikilvęg hagsmunamįl. Noršmenn segja, aš į morgun, 4. janśar 2013, verši fyrsti dagur olķurķkisins Ķslands. Veršur ekki vęnlegra fyrir Ķslendinga aš hafa frjįlsar hendur um nżtingu og markašssetningu žessarar aušlindar en aš eiga slķkt undir blżantsnögurum ķ Brüssel ?
Samband Stóra-Bretlands viš ESB varpar nś ljósi į afstöšu ESB til fullveldis rķkja. Mįliš var umfjöllunarefni höfundar forystugreinar Morgunblašsins 29. desember 2012. Skošanakannanir sżna, aš meirihluti Breta vill ganga śr ESB. Brezka rķkisstjórnin vill žaš ekki og reynir žess vegna aš fitja upp į sérlausnum viš Berlaymont. Nś hefur forseti leištogarįšs ESB svaraš tillögum Davids Camerons:
"Ef hvert ašildarrķki fęri aš velja žį hluta gildandi stefnu, sem žvķ lķkaši bezt viš, og draga sig śt śr žeim, sem žvķ lķkaši minnst, myndi sambandiš ķ heild, og sérstaklega Innri markašurinn, brįšlega lišast ķ sundur".
Sķšan segir ķ forystugreininni:
"Žessi kżtingur į milli yfirvalda ķ Bretlandi og Brüssel hefur töluverša žżšingu hér į landi. Bretar eru aš bišja um aš fį aš losa sig undan żmsum af reglum Evrópusambandsins, sem er žaš sama og ķslenzkir įhugamenn um aš "kķkja ķ pakkann" telja, aš okkur verši heimilaš aš gera."
Sķšan er dregin sś rökrétta įlyktun, aš ķslenzka "kķkja-ķ-pakkann" višhorfiš gagnvart ESB hafi steytt į skeri, śr žvķ aš Bretum veršur ekki įgengt. Ķ raun er lķklegra, aš "Ķsland" sé ķ pakkanum og framkvęmdastjórn ESB sé aš gaumgęfa, hvaša gagn ESB geti haft af Ķslandi en öfugt. Žar gegnir staša Ķslands sem strandrķkis og śtvaršar ķ noršri lykilhlutverki.
Ef kastast mun alvarlega ķ kekki į milli ESB og Stóra-Bretlands, mun landiš segja sig śr ESB aš aflokinni samžykkt žess efnis ķ žjóšaratkvęšagreišslu. Žį er komin upp spįnż staša ķ Evrópu, sem Ķslendingar žurfa aš fęra sér ķ nyt. Annašhvort munu Bretar žį semja viš ESB um ašild aš EES, eša žeir munu gera tvķhliša višskiptasamning viš ESB ķ lķkingu viš Svisslendinga. Verši fyrri kosturinn ofan į, mun EES styrkjast ķ sessi, en verši seinni kosturinn ofan, geta Ķslendingar dregiš dįm af žeim tvķhliša samningi og sagt sig śr EES. Žaš yrši mörgum aš skapi og mundi leysa śr lögfręšilegum žrętueplum og losa Alžingi undan skafli af lagabįlkum įr hvert. Nś lķtur sem sagt śt fyrir, aš ESB žróist ķ žrjįr įttir, og žarf engan aš undra žaš m.v. spennuna, sem fer stöšugt vaxandi į milli rķkja ķ ESB, t.d. į evrusvęšinu. Veršur hér į sķšunni sķšar velt vöngum yfir lķklegri žróun ESB ķ ljósi sögunnar. Um ašild aš hvers konar Evrópusambandi sóttu glóparnir į Alžingi 16. jślķ 2009. Žeir hafa ekki minnstu hugmynd um žaš sjįlfir. Veršur ekki aš binda endi į slķka forystu einnar žjóšar hiš fyrsta ?
Landvarnir:
Ķ vetrarhefti Žjóšmįla 2012 birtist fróšleg og į köflum žokkalega samin grein eftir Einar Benediktsson, fyrrverandi sendiherra, "Varnarmįl-nż višhorf":
"Ķ dauflegri umręšu um öryggis-og varnarmįl kemur lķtiš fram um, aš greinilegir įvinningar (svo !) ķ öryggislegu tilliti eru, ef samiš veršur um ESB-ašild, sem tekur tillit til sérašstęšna okkar og žing og žjóš samžykkja."
Hér er sannarlega um aš ręša "nżtt višhorf" til öryggismįla Ķslands, ef žaš į aš telja til bóta fyrir landvarnir Ķslands aš ganga ķ ESB. Žetta įtti viš um Finnland, Eystrasaltslöndin og austur-evrópsku löndin, af žvķ aš žau voru į įhrifasvęši Rśsslands, žar sem žau undu sér illa. Žess vegna fluttu žau Jįrntjaldiš, gamla, aš vesturlandamęrum Hvķta-Rśsslands, Śkraķnu og Rśsslands meš inngöngu ķ ESB, viš lķtinn fögnuš ķ Moskvu, svo aš vęgt sé til orša tekiš.
Žetta į ekki viš um Ķsland. Į 4. įratuginum mistókst Žrišja rķkinu aš fęra Ķsland undir įhrifasvęši Stór-Žżzkalands, en Ķsland var žį hlutlaust land. Įriš 1940 komst Ķsland undir įhrifasvęši Stóra-Bretlands viš hernįm Breta, svo aš ekki varš um villzt, og įriš 1941 tóku Bandarķkjamenn viš landvörnum Ķslands, og hefur Ķsland sķšan veriš į įhrifasvęši Bandarķkjanna (BNA). Žetta var innsiglaš įriš 1951 meš varnarsamninginum viš BNA. Žar aš auki er Ķsland stofnašili aš varnarsamtökum vestręnna rķkja, Atlantshafsbandalaginu, NATO. NATO er hryggjarstykkiš ķ landvörnum Evrópu, og herir ESB-rķkjanna eru mįttvana įn hernašarsamvinnunnar, sem į sér staš į vettvangi NATO. Žaš er žess vegna ómögulegt aš višurkenna žaš, sem góša og gilda hugmynd, aš öryggismįl Ķslands muni komast ķ betra horf viš inngöngu ķ ESB. Žaš er raunar frįleit hugmynd frį hernašarlegu sjónarmiši ekki sķzt, ef Bretar segja sig af skśtunni.
Žaš er hins vegar góš hugmynd aš žróa varnarsamninginn viš BNA į vettvangi öryggismįla noršurslóša. BNA og Ķsland eru ķ Noršur-heimskautsrįšinu, en ESB er žar ekki. Einbošiš er aš žróa öryggis-og mengunarvarnavišbśnaš noršur af Ķslandi ķ samvinnu viš BNA meš bękistöšvum į Noršurlandi. Svandķs Svavarsdóttir er reyndar ekki hrifin af žvķ, en hśn veršur senn sett śt af sakramentinu. Į myndinni hér aš nešan mį sjį tvo stjórnmįlaforingja, sem eigast viš, og nišurstaša višureignar žeirra mun skipta töluveršu mįli fyrir hagsmuni Ķslendinga.
Bloggar | Slóš | Facebook | Athugasemdir (6)