Fęrsluflokkur: Evrópumįl
4.12.2009 | 23:49
Hörmang eša (hį)tękni
Hörmangarar og tuskusalar tröllrišu hér hśsum ķ upphafi aldarinnar, žegar helztu sešlabankar heimsins skópu hrikalega eignabólu heims um ból meš sešlaprentun og lįgum vöxtum. Žessu var leyft aš višgangast hérlendis, af žvķ aš hįir sem lįgir fengu glżju ķ augu af hįu veršgildi krónunnar og ört hękkandi eignaverši, hękkandi launatekjum og vaxandi tekjum rķkis, sveitarfélaga og žjóšarbśsins alls.
Andanum hafši veriš sleppt śr flöskunni, og hann varš óvišrįšanlegur. Įriš 2004 reyndu stjórnvöld, sęllar minningar, aš hefta ógnartök žessara fjįrplógsmanna į fjölmišlum, en höfšu ekki erindi sem erfiši, žar sem forseti lżšveldisins greip ķ taumana vegna meintrar gjįar į milli žings og žjóšar. Į sama tķma var reyndar lagšur hornsteinn aš starfsemi, sem nś malar gull og reist er į tęknižekkingu į svišum žungaišnašar, virkjana, hugbśnašargeršar og margvķslegrar annarrar žekkingar į ólķkum svišum.
Nś hefur myndazt djśpstęšari gjį į milli žings og žjóšar en sögur herma. Yfir 15 % kjósenda viršast munu skrifa undir bęnaskjal til forsetans um aš stušla aš sķnu leyti aš žvķ, aš mesta deilumįl lżšveldistķmans gangi til śrskuršar žjóšarinnar. Hafni forsetinn žessari mįlaleitan, veršur ekki annaš séš en į hann sannist, aš hann er flautažyrill og algerlega ósamkvęmur sjįlfum sér. Hvernig mun sagan dęma slķkt framferši ?
Styrmir Gunnarsson, fyrrverandi ritstjóri Morgunblašsins, hefur veriš óžreytandi viš aš kynna nżja bók sķna, Umsįtriš, um ašdraganda Hrunsins, Hruniš sjįlft, og vangaveltur sķnar um lęrdóma žį, sem naušsynlegt er, aš žjóšin dragi af óförunum. Leikur ekki į tveimur tungum, aš mikill fengur er aš bók Styrmis og tilhlökkunarefni aš lesa hana.
Höfundur žessa vefseturs er sammįla žeirri nišurstöšu Styrmis, sem hann hefur undirstrikaš ķ vištölum, aš sišbótar er sįr žörf ķ žessu samfélagi. Valdastéttin brįst, en žaš sem viš tók, voluš vinstri stjórn, er verra en nokkurn gat óraš fyrir og žyngra en tįrum taki aš horfa upp į ašfarir hennar. Žaš er svo alvarlegur maškur ķ mysunni, aš fęra veršur įkvöršunartöku helztu įgreiningsmįla frį stjórnmįlamönnum og beint til žjóšarinnar. Slķkt hefur gefizt Svisslendingum vel. Til aš draga śr umstangi og kostnaši viš slķkar atkvęšagreišslur er ęskilegt aš virkja "upplżsingatęknina", en girša žó fyrir kosningasvindl. Aš leyfa žjóšinni aš dęma um afskśm žaš, sem vinstri flokkarnir rétta aš nślifandi og komandi kynslóšum og getur rišiš efnahag žjóšarinnar og greišslugetu aš fullu, er sanngjörn krafa og yrši viturleg rįšstöfun.
Hvaš į aš segja um fjįrmįlarįšherra, sem heldur žvķ fram ķ blašagrein, aš skattahękkanir örvi hagvöxt ? Žaš er ljóst oršiš, aš rķkisstjórnina skipar hópur rassįlfa, sem kann ekki réttri hendi ķ rass aš taka. Landiš er stjórnlaust, engin forysta er veitt ķ neinu, sem mįli skiptir og til framfara horfir, og śtlendingar gapa af undrun yfir śtśrboruhętti rįšherra og pótintįta žeirra. Allar ašgeršir rķkisstjórnarinnar hafa dżpkaš kreppuna. Hśn er pukurgjörn og óheišarleg ķ mįlflutningi og gjöršum, gerir illt verra og žvęlist fyrir višreisn atvinnulķfsins.
Furšu gegnir, hversu illa gengur aš henda reišur į skuldum žjóšarbśsins. Žaš, sem höfušmįli skiptir hins vegar, eru skuldir rķkissjóšs. Viš sjįum hér aš nešan, aš ķ żmsum löndum Evrópu eru žęr grķšarlegar og meiri en hérlendis, ef amlóšum vinstri stjórnarinnar tekst ekki aš hengja myllustein Evrópusambandsins um hįls okkar. Auk Eystrasaltslandanna er talin hętta į, aš sum nešangreindra landa stefni ķ greišslužrot, žvķ aš įkvęši eru um žaš ķ Maastrichtsįttmįlanum, aš önnur rķki ESB skuli ekki hlaupa undir bagga ķ slķkum tilvikum. Annaš var tališ mundu żta undir agaleysi ķ rķkisfjįrmįlum. Žaš eykur į vandann ķ žessum efnum, aš Evrópubankinn er nś aš undirbśa aš draga śr peningamagni ķ umferš af ótta viš veršbólgu af völdum lausbeizlašra rķkisfjįrmįla į evru-svęšinu. Žį mun efnahagsvandinn ķ Dubai hafa neikvęš įhrif į hagkerfi Evrópu og vķšar. Rķkisskuldir verst settu rķkjanna innan evru-svęšisins aš žessu leyti eru sżndar hér aš nešan sem hundrašshluti af VLF:
- Grikkland: 135 % Verši Icesave įnaušinni ekki bętt ofan į
- Ķtalķa: 118 % rķkisskuldir, sem nś stefnir ķ, verša ķslenzku
- Ķrland: 96 % rķkisskuldirnar ekki langt frį mešaltali evru-
- Portśgal: 91 % svęšisins. Žaš var žess vegna ömurlegt
- Spįnn: 74 % į Fullveldisdaginn aš heyra žvķ geršir
- Evru-svęšiš: 88 % skórnir, aš Ķsland stefni ķ gjaldžrot,
og ESB-moldvörpur settu į ręšur um, aš žar meš gęti landiš ekki talizt sjįlfstętt lengur. Mannvitsbrekkur žessar, allar į rķkisjötunni, viršast ekki hafa heyrt getiš um Argentķnu, sem ķ tvķgang į seinni įrum hefur lent ķ greišslužroti, en tapaši ķ hvorugt skiptiš sjįlfstęši sķnu. Rśssland mętti einnig nefna sem dęmi um land, sem lent hefur ķ greišslužroti, en hefur sķšan greitt upp allar fyrri skuldir sķnar viš śtlönd.
Sama į viš um Ķsland. Žegar borgaraleg öfl loksins nį aš leišrétta žau herfilegu mistök bśsįhaldabyltingarinnar aš setja hér til valda algerlega óhęft og sišlķtiš fólk til aš stjórna landinu meš afturgöngum gjaldžrota félagshyggju ķ sķnu Pandóruboxi og styrk stjórn tekur viš völdunum, sem stjórnar af heilbrigšu hyggjuviti ķ anda vélvirkjans Lula ķ Brasilķu, sem Jón Hįkon Magnśsson ber saman viš steingervinginn ķ ķslenzka fjįrmįlarįšuneytinu ķ Morgunblašsgrein žann 4. desember 2009, žį mun hagur strympu taka strax aš vęnkast.
1.11.2009 | 15:09
Į safn eša ķ sókn
Į ferš ķ Englandi ķ lišinni viku (v.44/2009) las höfundur grein ķ virtu brezku dagblaši meš vangaveltum blašamanns um stöšu Bretlands nś, žegar rķkisstjórn Verkamannaflokksins, systurflokks Samfylkingarinnar, er meš botnlausum fjįraustri sķnum śr rķkishirzlum Bretaveldis aš leiša langvinnustu kreppu yfir Breta frį lokum seinni heimsstyrjaldarinnar. Aš seilast djśpt ofan ķ vasa skattborgaranna og aš hella afrakstrinum sķšan ofan ķ botnlausa hķt opinbers rekstrar eša aš deila honum śt sem bótum og styrkjum af öllu mögulegu og ómögulegu tagi eru ęr og kżr jafnašarmanna um alla Evrópu. Afstaša žeirra til atvinnurekstrar er blendin, žeir eru tvķįtta og rķkjandi stefna jafnašarmanna til atvinnurekstrar nokkuš mismunandi eftir löndum. Meš "Nżja verkamannaflokki" Blairs nįšist stjórnmįlalegur einhugur į žinginu um aš fara leiš hagvaxtar. Nś hafa Bretar hins vegar fengiš nóg af stórfelldri "žjóšnżtingu taps" einkabankanna, sem er forkastanleg stefna Verkamannaflokksins. Bankar eiga aš breyta innistęšum ķ fjįrfestingar meš vandašri įhęttustżringu og baktryggingu Tryggingasjóšs, sem fjįrmagnašur sé af bankakerfinu. Žeir, sem vilja taka meiri įhęttu, verša aš gera žaš į eigin spżtur, njóta gróšans og taka skellinn sjįlfir. Žetta er skošun bankastjóra Englandsbanka, sem hann višraši ķ október 2009 og hlaut daginn eftir gagnrżni Gordons Browns og fjįrmįlarįšherra hans aš launum. Sjónarmiš bankastjórans mun žó vonandi verša ofan į viš endurskipulagningu fjįrmįlakerfis Evrópu.
Blašamašurinn brezki lżsti žeirri skošun sinni umbśšalaust, aš annašhvort vęri fyrir Breta aš spyrna viš fótum, hverfa af braut jafnašarmanna og hefja skelegga endurreisn efnahagskerfisins meš naušsynlegum, tķmabundnum fórnum og halda žannig stöšu sinni į mešal įhrifamestu rķkja heims, eša aš sökkva ķ foraš botnlauss rķkisrekstrar, skuldasöfnunar og višvarandi atvinnuleysis žrįtt fyrir vaxandi skattheimtu. Afleišing óstjórnar jafnašarmanna og tķšra spillingarmįla er vaxandi žjóšfélagsórói į Bretlandi, og nś er tekiš aš ręša žar um vęntanlegar vinnustöšvanir, en į slķkri umręšu hefur ekki boriš į Bretlandi ķ tvo įratugi frį žvķ aš ķhaldsmenn komu į nżrri skipan atvinnulķfsins.
Allt ber hér aš sama brunni; žaš flęšir undan jafnašarmönnum į Bretlandi, eins og annars stašar ķ Evrópu. Laugardaginn 31. október 2009 var birt skošanakönnun, sem sżnir, aš sama žróunin er hafin į Ķslandi. Skyldi engan undra mišaš viš žį leyndarhyggju, sem einkennir störf utanrķkisrįšherra Samfylkingarinnar viš aš troša Ķslendingum inn ķ ESB "į mettķma", hvaš sem žaš kostar, og vegna ę verri lķfsafkomu almennings ķ landinu įn nokkurra teikna um bętta tķš meš blóm ķ haga.
Žį er verkstjórn forsętisrįšherra Samfylkingarinnar meš žvķlķkum endemum, aš engu er lķkara en rķkisstjórnin hafi tvęr stefnur ķ öllum meginmįlum. Nęgir aš nefna yfirlżsingar rįšherranna um ašild aš ESB, erlendar fjįrfestingar ķ atvinnustarfsemi į Ķslandi, nżjar virkjanir og naušsynlegar raflķnulagnir til aš flytja ķslenzka orku til žessarar atvinnustarfsemi.
Žó aš hrun Vinstri hreyfingarinnar-gręns frambošs sé enn ekki hafiš, er žó engum vafa undir orpiš, aš koma muni aš žvķ fyrr en sķšar; svo er framgöngu fjįrmįlarįšherrans ķ "Icesave" mįlinu fyrir aš žakka. Landrįšastefnu formanns VG, sem lżsir sér ķ nżju frumvarpi hans um rķkisįbyrgš į skuldbindingum Tryggingasjóšs innistęšueigenda, eru gerš veršskulduš, öfgalaus og lögfręšileg skil ķ grein Lįrusar Blöndal, hęstaréttarlögmanns, og Stefįns Mįs Stefįnssonar, prófessors, ķ Morgunblašinu žann 31. október 2009. Er žar flett faglega ofan af óžjóšhollum vinnubrögšum Steingrķms Jóhanns Sigfśssonar, sem lżsa sér ķ žvķ lagabroti hans aš taka upp višręšur viš Breta og Hollendinga ķ staš žess aš kynna žeim lögin um rķkisįbyrgš, eins og žau voru samžykkt į Alžingi sumariš 2009, og falla frį rķkisįbyrgš, ef andstęšingarnir teldu žį samninginn śr gildi fallinn.
Žó aš hinn lįnlausi fjįrmįlarįšherra verši žjóšinni dżr įšur en upp veršur stašiš, er žó annar vinstri-gręnn rįšherra, sem keppir viš hann um aš féfletta žjóšina. Žetta er umhverfisrįšherra, sem ķ október 2009 fékk ęrlega į baukinn frį Skipulagsstofnun, žegar sś sķšar nefnda endursendi rįšherranum nišurstöšu sķna įn žess aš breyta ķ henni stafkrók. Er žetta grķšarlegur įlitshnekkir fyrir rįšherrann og įfellisdómur yfir störfum hennar, sem viš žetta veršur ber aš žvķ aš beita stjórnvaldi sķnu įn žess aš gęta mešalhófs; allt ķ žįgu fįmennrar, hįvęrrar sérvitringaklķku.
Meš žvķ aš žvęlast fyrir ešlilegri og faglegri įkvaršanatöku um nżjar fjįrfestingar ķ žįgu atvinnusköpunar ķ landinu heldur žessi sérgęšingslegi rįšherra žśsundum manna og kvenna į atvinnuleysisskrį og kemur ķ veg fyrir endurreisn rķkissjóšs landsins. Žaš er alveg śtilokaš, aš stjórnmįlaflokkur meš menn og mįlefni, eins og aš ofan er lżst, haldi fimmtungsfylgi mįnušum saman śr žessu.
Žingmenn vinstri-gręnna viršast ekki lyfta litla fingri ķ andófi gegn hrašferš Samfylkingarinnar meš Ķsland inn ķ ESB. Ķ staš žess, aš lżšręšislega skipuš samninganefnd, sem vinstri stjórnin lofaši aš koma į laggirnar, sęi um aš svara žśsundum spurninga ESB, hefur rķkisstjórnin sett störfum hlašiš embęttismannakerfi sitt til žeirra verka aš semja svörin og senda žau til Brüssel löngu įšur en naušsyn bar til. Vinstri stjórnin hefur žannig svikiš enn eitt loforš sitt. Žó aš samninganefndin verši skipuš eftir dśk og disk, er augljóslega bśiš aš gera henni óhęgt um vik og binda hendur hennar meš žvķ aš senda inn svör, sem hśn hafši ekki tök į aš móta.
Furšu gegnir, aš vinstri-gręnir skuli lįta bjóša sér žessa yfirtrošslu og hunzun į lżšręšislegum vinnubrögšum ķ nafni hrašferšar inn ķ ESB. Sżnir žessi lįgkśra, hversu lķtilla sanda og sęva vinstri menn į Alžingi eru.
ESB stendur nś į tķmamótum. Enginn veit, hvert nęsta skrefiš veršur eftir stašfestingu Lissabon sįttmįlans, sem nś viršist vera ķ höfn. Žjóšverjar hafa aftengt öxulinn Berlķn-Parķs, andstętt vęntingum Frakka. Tįkn um žetta er, aš utanrķkisrįšherra nżju žżzku rķkisstjórnarinnar, Guido Westerwelle, kaus aš leggja leiš sķna til Varsjįr ķ sinni fyrstu utanlandsheimsókn sem fulltrśi Žżzkalands. Frį stofnun Sambandslżšveldisins hafa utanrķkisrįšherrar Žżzkalands fariš sķna fyrstu ferš til Parķsar. Žżzkaland mun hér eftir fara žęr leišir, sem Berlķn telur žjóna hagsmunum Žżzkalands bezt įn tillits til žess, sem sagt er eša gert ķ Parķs. Um žetta vitnar "Ópel sagan", slit Siemens į samstarfi viš franska risann Areva um kjarnorkužróun, gagnrżni Angelu Merkel, kanzlara Žżzkalands, į tilburši Frakka til aš koma į koppinn sambandi Mišjaršarhafslanda innan ESB, og žannig mętti lengi telja.
Eins og vanalega munu Bretar leika lykilhlutverk ķ Evrópu. Žeir, sem Bretar leggjast į sveif meš, munu "stjórna skothrķšinni" (call the shots). Hin hefšbundna stefna "White Hall" hefur veriš samkvęmt rómversku uppskriftinni, "divide et impera" (aš deila og drottna). Hvaš munu Bretar gera nś ? Veršur Blair fyrsti forseti ESB ? Berlķn mun sennilega ekki leyfa žaš. Žaš mun koma ķ hlut Ķhaldsflokksins aš móta afstöšu Bretlands ķ nżju ESB, žvķ aš David Cameroon og félagar munu vafalaust sigra ķ kosningum į Bretlandi fyrri hluta įrs 2010. Žar į bę eru menn mjög gagnrżnir į "sķaukinn samruna" (an ever closing union). Eiga Ķslendingar erindi ķ žessa ljónagryfju ? Žaš veršur į brattann aš sękja fyrir Samfylkinguna aš sannfęra almenning į Ķslandi um žaš.
Žaš er alveg įreišanlega of hįr inngangstollur aš taka į sig hrįar "Icesave" skuldbindingar. Žegar höfundur var į ferš ķ Noršimbralandi ķ lišinni viku, ręddi hann viš nokkra upplżsta Englendinga um žetta mįl. Žeir žekktu til žess og voru allir žeirrar skošunar, aš žeir, sem fé lögšu inn į téša hįvaxtareikninga, hefšu mįtt vita, aš auknum vęntum įvinningi žeirra fylgdi aukin įhętta. Žeir hefšu sjįlfir įtt aš bera žessa įhęttu, en hvorki brezkir né ķslenzkir skattborgarar.
Stefna vinstri stjórnarinnar mun leiša til žess, aš Ķslandi veršur breytt ķ nįttśruminjasafn. Ef Ķslendingar ętla aš lifa įfram ķ landi sķnu, verša žeir aš ganga uppréttir og sżna öšrum žjóšum ķ verki, aš žeir taki sjįlfstęšar įkvaršanir meš eigin hagsmuni aš leišarljósi, en gangi ekki undir jaršarmen Evrópustórveldis. Hiš sķšar nefnda mun hvorki žjóna hagsmunum okkar ķ brįš né lengd.
Evrópumįl | Breytt s.d. kl. 21:58 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
17.10.2009 | 13:49
Tvęr stefnur, gagnólķkar
Nś fjarar undan verklausri vinstri stjórn og skyldi engan undra. Hśn er ófęr um aš leiša nokkurt mįl til lykta. Eitt nżjasta dęmiš er Istanbśl-för fjįrmįlarįšherra. Hann skóp vęntingar viš brottför žangaš varšandi lįnasamninga, t.d. viš Rśssa, og afgreišslu AGS (Alžjóša gjaldeyrissjóšsins) į lįnum til Ķslands. Žrįtt fyrir um 20 lyftufundi rįšherrans, sem engan sköšušu žó, kom hann tómhentur heim. Ķ žessari 42. viku įrsins 2009 hefur į hverjum degi komiš fullyršing frį einhverjum rįšherranum um, aš lyktir mundu fįst innan sólarhrings. Ekkert slķkt hefur gengiš eftir. Žetta sżnir, aš rįšherrarnir eru rįšvilltir og vita ekki sitt rjśkandi rįš. Dómgreindin er ekki meiri en guš gaf.
Samfylkingin og Vinstri hreyfingin-gręnt framboš hafa nś setiš viš stjórnvöl žjóšarskśtunnar ķ tęplega 9 mįnuši. Jafnhraksmįnarlegur ferill rķkisstjórna finnst ekki frį žvķ aš embętti rįšherra var flutt til Ķslands įriš 1904 og jafnvel, žó aš fariš sé aftur til danska tķmans į Ķslandi. Žess vegna er žaš ómetanlegt fyrir kjósendur, aš hin borgaralegu öfl į Alžingi hafa nś bęši kynnt stefnur sķnar, sem mynda skżran valkost viš innantómt oršagjįlfur rķkisstjórnarinnar og fjįrlagafrumvarp hennar, sem er versta hrįkasmķš ķ lķki slķks frumvarps, sem sézt hefur frį žvķ aš Alžingi fékk fjįrveitingarvald ķ hendur frį Dönum. Žaš er įreišanlega einnig hiš skašlegasta sinnar tegundar fyrir atvinnulķf landsins frį endurreisn Alžingis 1845. Aldrei aftur vinstri stjórn.
Framsóknarflokkurinn hefur leitaš til Noregs um lįnafyrirgreišslu til handa ķslenzka rķkinu viš lķtilmótlegar undirtektir forsętisrįšherra Ķslands. Höfundi žessarar vefgreinar er kunnugt um įhuga norskra išnjöfra į fjįrfestingum į Ķslandi. Almenningur ķ Noregi horfir nś upp į hrikalegt tap norska olķusjóšsins į alls kyns undarlegum fjįrfestingum um allan heim. Noršmenn telja fjįrfestingarfé norska olķusjóšsins hvergi vera betur variš en į Ķslandi. Noršmenn telja enga erlenda žjóš vera traustari skuldunauta en Ķslendinga. Reyndar vita Ķslendingar, sem bśiš hafa ķ Noregi, aš óljóst er, hvort Noršmenn lķti alfariš į Ķslendinga sem śtlendinga. Noršmenn leiddu Ķslendinga inn ķ nśtķmann į 19. öld meš miklum fjįrfestingum hérlendis žį. Viš eigum hiklaust aš taka höndum saman aš nżju viš bręšur okkar og systur ķ Noregi um višreisn efnahags Ķslands.
Į borgaralega ženkjandi fólk į Ķslandi eru teknar aš falla tvęr grķmur varšandi samstarfiš viš AGS. Bretar og Hollendingar eru tiltölulega valdamiklir innan hans og hafa beizlaš ESB fyrir sinn vagn. Gegn žessu stendur stjórn AGS lömuš, af žvķ aš samband Ķslands viš Bandarķki Noršur-Amerķku, BNA, hefur ekki veriš ręktaš eftir brottför varnarlišsins. Rķkisstjórn Ķslands flašrar upp um Brüssel valdiš og rekur undirmįls utanrķkisstefnu, sem setur ekki ķslenzka hagsmuni ķ öndvegi, nema žeir samręmist hagsmunum ESB. Nś er komiš aš ögurstundu ķ žessu mįli, og hin verklausa vinstri stjórn er aš lyppast nišur. Nśverandi žrįtefli ķ samskiptum Ķslands og AGS hefur stašiš of lengi. Noregsferš Framsóknarmanna var tilraun til aš rjśfa žennan vķtahring, sem żmislegt bendir til, aš unnt sé aš gera. Borgaraleg öfl munu leggja į žaš įherzlu, žegar žau komast til valda, įsamt eftirfarandi:
- aš beita öllu afli rķkisvaldsins til aš koma öllum vinnufśsum höndum og heilum į Ķslandi til aršsamra verka
- aš endurvinna traust erlendra fjįrfesta og liška fyrir samningum um fjįrfestingar ķ išnaši og žar meš aš liška fyrir lįnveitingum til virkjana og lķnulagna
- aš afturkalla alla višbótar skattheimtu vinstri stjórna Jóhönnu S.
- aš heimta skatt af inngreišslum ķ lķfeyrissjóši og breyta lögum um skipan ķ stjórnir lķfeyrissjóšanna, en įvöxtun žeirra flestra er óvišunandi lķtil
- aš žjóšin greiši atkvęši um žaš, t.d. ķ nęstu kosningum, hvort sem žaš verša žingkosningar eša sveitarstjórnarkosningar, hvort hśn vill henda milljöršum kr og miklum tķma embęttismanna ķ umsóknarferli ESB nś, fresta žvķ eša hętta viš
- aš breyta lögum um Sešlabanka žannig, aš markmiš hans verši hįmörkun hagvaxtar
- aš afnema gjaldeyrishöft hiš fyrsta
- nišurskuršur rķkisstjórnarinnar į of hįum śtgjöldum rķkissjóšs er ķ mörgum tilvikum hįlfkįk eitt og ašeins tilflutningur śtgjalda hjį rķkissjóši. Miklu nęr er aš endurskipuleggja rekstrarformiš į starfsemi, sem hentar til śtbošs, og leyfa einkaframtakinu aš spreyta sig meš hlutafélagarekstri eša starfsemi sjįlfseignarstofnana, eins og viš į
- hleypa lķfi ķ vegagerš og hafnargerš aš nżju meš einkafjįrmögnun, sem żmist yrši greidd śr rķkissjóši į umsömdu įrabili eša meš notkunargjaldi
- aš afnema verštryggingu, žó ekki afturvirkt, og veita kost į skuldbreytingu gengistryggšra lįna yfir ķ óverštryggš lįn
- meš ofangreindu og öšru aš leggja drögin aš styrkingu krónunnar og móta langtķmastefnu ķ gjaldmišilsmįlum, sem auki stöšugleika efnahagslķfsins
Žaš eru litlar lķkur į žvķ, aš žing og žjóš muni samžykkja vęntanlegan samning viš ESB, komist hann einhvern tķma į koppinn. Ein af skżringunum į žvķ er sjįvarśtvegsstefna sambandsins, en einnig breytt stjórnkerfi žess meš Lissabon-sįttmįlanum, sem gerir hlut smįžjóša rżrari en įšur. Ķ aprķl 2009 višurkenndi framkvęmdastjórn ESB, aš CFP (Common Fishery Policy)-Sameiginlega fiskveišistefna ESB, hefši mistekizt. Žaš er vegna žess, aš nytjastofnar ESB eru aš hruni komnir, og eru 88 % žeirra ofnżttir. Samkvęmt CFP er śthaldstķmi og kvóti hvers skips įkvaršašur. Mikill mešafli veišist, og er jafngildi 45 % kvótažorsks kastaš fyrir borš utan kvóta.
Veišifloti ESB-landanna er allt of stór, žó aš skipum hafi fękkaš um 2 % į įri undanfarin įr. Afkastagetan hefur samt aukizt meš nżjum og stęrri skipum. Žennan flota vantar verkefni, og žaš er alveg įreišanlegt, aš mįlsvarar hans munu žrżsta fast į framkvęmdastjórnina og samninganefnd hennar aš fį ašgang til veiša innan aušlindalögsögu Ķslands. Sjįvarśtvegur ESB er stórlega nišurgreiddur, og velta hans er innan viš 1 % af VLF flestra sjįvarśtvegslanda ESB. Hann gegnir hlutverki varšveizlu byggša, žar sem einhęfni atvinnulķfs er vandamįl innan ESB. Ķslenzkum sjįvarśtvegi mundi ganga illa aš keppa viš žess hįttar starfsemi, ef henni yrši hleypt inn ķ landhelgina.
Žaš er afar ólķklegt, aš žing og žjóš muni samžykkja samning af žessu tagi viš ESB. Žess vegna er žetta ESB brambolt rķkisstjórnarinnar unniš fyrir gżg og rétt eitt dęmiš um fjįrmuna-og tķmasóun, sem hlżzt af dómgreindarleysi hennar.
10.10.2009 | 13:21
Af įhęttum og įvinningum
Įgętur höfundur aš nafni Sigfried Hugemann ritaši athygliverša grein ķ Morgunblašiš mįnudaginn 5. október 2009, "Ķsland og ESB - įhętta og įvinningur". Téšur höfundur, Herr Hugemann, kann skil į örlagažįttum Ķslandssögunnar og tengir žį viš nśtķmasöguna. Įhugavert er sjónarhorn hans um, aš öll mikilvęg višskiptamįl žurfi aš setja į vogarskįlar įhęttu annars vegar og įvinnings hins vegar. Betra vęri, aš slķk ašferšafręši vęri rķkari ķ fari Ķslendinga en raun ber vitni um allt frį višskiptajöfrum śtrįsar til hinnar aumkvunarveršu rķkisstjórnar, sem enn hangir viš völd.
Žessi įbending höfundarins Hugemanns er žess vegna tķmabęr, og téšri ašferšafręši er unnt aš beita į flestum svišum mannlķfsins. Herr Hugemann notar žessa reislu į spurninguna um žaš, hvort Ķslendingar eigi aš ganga ESB (Evrópusambandinu) į hönd. Nišurstaša hans er, aš innganga žar mundi jafngilda tvöföldu tapi žjóšarinnar, ž.e.a.s. įhęttan er fólgin ķ lękkun žjóšartekna, eins og hann śtskżrir skilmerkilega meš minna aušlindaašgengi Ķslendinga vegna įgangs ESB, og įvinningurinn er neikvęšur, ž.e. tap blasir viš, žvķ aš yfirlżst markmiš ESB er flutningur fjįrmagns frį rķkari žjóšum til žeirra fįtękari, frį vestri til austurs og frį noršri til sušurs. Til lengdar litiš eru góšar horfur į, žjóšartekjur į mann verši jafnan hęrri hérlendis en mešaltalinu nemur ķ ESB, žó aš óbjörgulega horfi nś um stundir um stjórn žjóšmįlanna, enda óvenjulegar mannvitsbrekkur viš völd.
Žaš eru żmsar įstęšur fyrir žvķ, aš Ķsland muni žurfa aš greiša meira til ESB en landiš fęr žašan. Ein er, aš mešalaldur er mun hęrri ķ ESB og hann hękkar örar en į Ķslandi. Lķfeyrissjóšakerfi flestra ESB-landanna er ósjįlfbęrt, halli į rķkisbśskapi og rķkisskuldir vķša miklar, žó yfirleitt minni en hér. Viš höfum į hinn bóginn yfir aš rįša öflugri śtflutningsvél, sem meš aukinni aušlindanżtingu getur malaš žjóšinni svo mikiš gull, aš dugi śt śr kreppu og skuldasśpu og ķ lķfskjaraforystu į nż.
Ef litiš er til evrulanda, žar sem veršbólga er yfir mešallagi evrusvęšis, mį draga žį įlyktun, aš śtflutningsatvinnuvegir vęru hér ķ lamasessi meš evru. Žį vęri e.t.v. enn stórfelldur halli į višskiptum viš śtlönd og atvinnuleysi enn geigvęnlegra en raunin er į um nś og hefši varaš lengur. Žaš žarf žess vegna vandaša įhęttugreiningu til aš reisa į ķgrundaša stefnumörkun ķ gjaldeyrismįlum. Sś įhęttugreining hefur ekki fariš fram, heldur er böšlazt įfram til Brüssel ķ von um evru, sem er borin von.
Rauška (vinstri stjórnin) ber įbyrgš į žvķ, aš einhver alóheppilegasti tķmi, sem hugsazt gat, var valinn fyrir umsókn um ašildarvišręšur. Hollenzka og brezka rķkisstjórnin nota umsóknina til aukins žrżstings į landsmenn. Af žessum sökum mun umsóknarferliš dragast į langinn, sem er slęmt fyrir stjórnmįlaįstandiš į Ķslandi og žungbęrt ķslenzka rķkissjóšinum. Žaš er óverjandi į tķmum alvarlegs samdrįttar aš verja žį milljöršum króna ķ umsóknarferli, sem gefur ekkert ķ ašra hönd. Ašildarsamningurinn veršur vafalķtiš felldur og mį žakka žaš framkomu ESB ķ hinu illręmda "Icesave" mįli.
Embęttismannakerfiš hafši fangiš fullt af verkefnum vegna kreppunnar. Žį lagši rķkisstjórnin fyrir žaš aš fara ķ einhliša spurningaleik meš žśsundum spurninga frį ESB. Ķslendingar eru vanbśnir aš berjast į mörgum vķgstöšvum ķ einu. Slķkt hefur aldrei kunnaš góšri lukku aš stżra.
Segja mį, aš rķkisstjórn Samfylkingar og vinstri gręnna geri ekkert af viti. Eitt versta einkenni hennar er atvinnufjandsemi. Hśn viršist hafa ķmigust į öllu, sem leitt getur til atvinnusköpunar. Ašgeršir hennar tortķma atvinnu, hśn er atvinnutortķmandi. Žannig magnar rķkisstjórnin kreppuna. Atvinnulausir eru nś rśmlega 13 žśsund talsins. Skattahękkanir, önnur asnaspörk og ašgeršaleysi rķkisstjórnarinnar munu žvķ mišur kippa fótunum undan mörgum enn, ungum sem öldnum.
Dęmi um žetta er fyrirhuguš skattlagning į orku. Fjįrmįlarįšherra breimar um, aš stórišjan eigi aš leggja sitt aš mörkum. Enginn žrętir fyrir žaš. Spurningin er, hvernig hśn geti lagt sem mest aš mörkum til lengdar ? Engum vafa er undirorpiš, aš žaš gera stórišjufyrirtękin meš stórvirkustum hętti meš nżjum fjįrfestingum. Ef tilkostnašur fyrirtękjanna veršur aukinn meš skattlagningu į orku og losun gróšurhśsalofttegunda, žį minnkar aš sama skapi tekjuskatturinn af žessum fyrirtękjum. Žessi skattlagning mun eyšileggja allan įhuga į frekari fjįrfestingum į Ķslandi. Įlfyrirtękin vildu öll fjįrfesta nś ķ kjölfar Hrunsins, og hefšu žessar fjįrfestingar numiš hundrušum milljarša, žegar virkjanafjįrfestingar įlverum tengdar og studdar eru meš taldar. Vęgt įętlaš mundu žessar fjįrfestingar fękka um 4000 manns į atvinnuleysisskrį. Slķkt mundi veita rķkissjóši um 8 milljarša króna ķ nżjar skatttekjur og spara rķkissjóši ašra 8 milljarša kr ķ śtgjöld vegna atvinnuleysistryggingasjóšs.
Alls nema žessir 16 milljaršar sömu upphęš og fjįrmįlarįšuneytiš hefur bošaš, aš žaš hyggist innheimta meš nżjum orku-og umhverfissköttum. Mannvitsbrekkurnar ķ fjįrmįlarįšuneytinu sjį aušvitaš strax, aš mun viturlegra er aš hętta viš žessa óheillavęnlegu og óvęntu skattheimtu, en liška žess ķ staš fyrir nżjum, erlendum fjįrfestingum. Eftir stendur, aš oršstķr Ķslendinga sem traustir višsemjendur, sem standa viš gerša samninga undanbragšalaust, er rokinn śt ķ vešur vind. Var žaš markmiš félaganna Indriša, ašstošarmanns, og Steingrķms, fjįrmįlarįšherra ? Sé svo, veršur aš telja gjörninginn vera minna en hęnufet frį landrįšum.
Rauška er atvinnufjandsamlegasta rķkisstjórn, sem nokkurn tķma hefur setiš ķ landinu. Hśn sveik "Stöšugleikasįttmįlann", og hśn svķkst aftan aš višsemjendum sķnum. Hśn er meš öšrum oršum sišlaus. Allar hennar gjöršir hafa aukiš viš vanda landsins og/eša leitt til fjölgunar į atvinnuleysisskrį. Rauška viršist stefna aš žvķ aš setja 20 žśsund manns į atvinnuleysisskrį til langframa, žvķ aš ekkert bólar į višreisn athafnalķfsins. Vinstri flokkar hvarvetna vilja hafa sem flesta į bótum og telja sitt fylgi koma žašan. Meš žaš getur brugšiš til beggja vona į Ķslandi. Ķ hvert sinn, sem fótur er settur fyrir nżjar framkvęmdir, er veriš aš fjölga į atvinnuleysisskrįnni.
Umhverfisrįšherra gerir žaš ekki endasleppt. Hśn ętlar aš fara stefnulaus og tómhent til Kaupmannahafnar įn žess aš gera nokkrar kröfur um undanžįgur til handa Ķslandi. Žetta er ķ anda vinstri gręnna, sem er sś aš vinna atvinnulķfinu žaš mein, sem žeir mega og aš eyšileggja alla atvinnusköpun, sem ķ augsżn er. Žessu mįtti bśast viš af umhverfisrįšherranum, žvķ aš ķ Fréttablašinu 10. október 2009 veitir hśn innsżn ķ hugarheim sinn: "Ég er ekki ķ umhverfisrįšuneytinu til aš draga taum einstakra fyrirtękja, sjónarmiša eša hagsmunaašila. Ég er ķ umhverfisrįšuneytinu til aš tala mįli komandi kynslóša og umhverfisins - heildarhagsmunanna."
Žessi orš vitna um fįheyrt yfirlęti. Nęst mį bśast viš frį umhverfisrįšherranum, aš hennar rķki sé ekki af žessum heimi. Enginn veit, hvaša hagsmuni komandi kynslóšir munu setja ķ öndvegi. Hins vegar er įreišanlegt, aš žęr munu njóta žess, aš forfešrum žeirra formęšrum vegni vel, en aš sama skapi gjalda žess, ef žeim vegnar illa. Žį eru allar virkjana-og stórišjuframkvęmdir afturkręfar samkvęmt alžjóšlegum skilgreiningum, svo aš tómt mįl er af rįšherranum aš fimbulfamba um umhverfistjón žeirra vegna.
Allt tal og geršir žessa gręningja vitnar um fullkomna firringu. Hśn telur sig ekki vera ķ umhverfisrįšuneytinu til aš gęta hagsmuna nślifandi kynslóša į Ķslandi, heldur hagsmuna, sem hśn hefur įkvešiš, aš komandi kynslóšir skuli setja į oddinn. Er hęgt aš ganga lengra ķ vitleysunni ?
Mįliš er, aš višmišunarįr Kyoto og vęntanlega Kaupmannahafnar, 1990, er okkur Ķslendingum óhagfellt ķ žessu tilliti, žvķ aš žį var hitaveituvęšingunni aš mestu lokiš. Ennfremur hefur mikil išnvęšing įtt sér staš sķšan og bķlaflotinn stękkaš grķšarlega. Rįšherrann er žess vegna aš segja, aš hśn ętli ekki aš lyfta litla fingri til aš bjarga störfum į Ķslandi. Ašgeršarleysi rįšherrans mun žżša lakari samkeppnistöšu ķslenzkra fyrirtękja en ella og lķfskjörin munu žį enn versna hérlendis.
Aldrei nokkurn tķma hafa Ķslendingar augum litiš jafndįšlaus stjórnvöld og nś. Segja mį, aš rįšsmennskan gęti vart oršiš lakari, žótt hśn flyttist til Brüssel. Dżpra veršur ekki sokkiš. Valdhafarnir eru ķ vinnu hjį okkur skattgreišendum, og žessir valdhafar vinna allt meš öfugum klónum. Žeim eru reyndar svo mislagšar hendur, aš engu er lķkara en žeir séu ķ vinnu hjį samkeppniašilum okkar og andstęšingum ķ millirķkjadeilum. Žaš voru söguleg mistök aš rįša žetta fólk, sem ekki ber viš aš vinna fyrir kaupinu sķnu. Hefja veršur borgaraleg öfl til vegs aš nżju, sem vinna ķ žįgu ķslenzkra skattborgara nśtķmans og meš atvinnulķfinu.
12.9.2009 | 22:44
Loftslagsstefnan
Rķkisstjórnin hefur bošaš samflot meš ESB (Evrópusambandinu) į loftslagsrįšstefnunni ķ Kaupmannahöfn ķ desember 2009. Žar į aš taka stefnumarkandi įkvaršanir į heimsvķsu um losun gróšurhśsalofttegunda aš minnsta kosti til įrsins 2020. Engu aš sķšur er losun gróšurhśsalofttegunda flokkuš sem EES-(Evrópska efnahagssvęšiš) mįl samkvęmt skjalinu "20 20 by 2020-Europe“s Climate Change Strategy, COM(2008)30 final".
Hitt er annaš mįl, aš žessi ašferšafręši stjórnmįlamanna aš setjast į rökstóla um, hvaš hvert rķki eša rķkjasamband eigi aš draga hratt śr losun gróšurhśsalofttegunda, er ekki lķkleg til aš nį bezta įrangri, sem er aš hįmarka hlutfalliš "ML/KML", žar sem ML er minnkun losunar og KML kostnašur viš minnkun losunar. Prófessor Jeffrey Sachs, Nóbelsveršlaunahafi ķ hagfręši, hefur oršaš žetta įgętlega ķ grein, sem birt var ķ Fréttablašinu 24. jśnķ 2009:
"Hvernig getum viš stillt saman strengi okkar til aš koma sem mestu ķ verk meš lįgmarksfyrirhöfn ?"
Jeffrey Sachs bendir į, aš įrangur ķ loftslagsmįlunum velti į žvķ, hversu vel og hversu hratt takist aš žróa nżja tękni til aš leysa "śrelta" tękni af hólmi. Hann skrifar ķ sömu grein:
"Umskiptin yfir ķ nżja tękni er ekki ašallega spurning um samningavišręšur heldur um verkfręši, įętlanagerš, fjįrmögnun og frumkvęši. Hvernig getur heimsbyggšin žróaš, prófaš og breitt śt nżja tękni į sem skilvirkastan hįtt ? ......., en ef viš höfum ekki įętlanir til aš hrinda samžykktunum ķ framkvęmd er holur hljómur ķ žeim samningum."
ESB og fleiri eru žó aš bręša meš sér ašferšir til aš beita į greinar ķ alžjóšlegri samkeppni, sem minna į skošanir Jeffrey Sachs. Žęr fjalla um aš setja losunarkvóta į fyrirtęki, sem tekur miš af bezta tęknilegum įrangri innan sömu greinar. Žetta į t.d. viš um įlišnašinn, og varpa eftirfarandi tölur koltvķildisķgilda um losun PFPB-efnasambanda, sem eru öflugar gróšurhśsagastegundir, ljósi į mįliš:
- mešallosun įlvera ķ heiminum įriš 2007 var 0,650 t/t Al
- mišgildi (jafnmörg įlver ofan og nešan viš) var 0,320 t/tAl
- ISAL įriš 2007 (4. sęti ķ röš beztu ķ heimi) 0,038 t/tAl
- bezta frammistaša (best practice) įriš 2007 var 0.030 t/tAl
- losun ISAL į PFPB įriš 2008 var komin nišur ķ 0,023 t/tAl
Tališ er, aš meš nśverandi tęknistigi eigi aš vera unnt aš nį 0,011 t/tAl. Meš žvķ aš skattleggja losun žessara gróšurhśsalofttegunda ķ žeim męli, sem umfram er 0,011 t/tAl, myndast fjįrhagslegur hvati hjį fyrirtękjunum til aš bęta įrangur sinn. Ef sį skattur eša kvótaverš er alls stašar sį sami, t.d. 20 USD/t CO2, veršur žessi hvati virkur. Ef skatturinn eša kvótaveršiš veršur t.d. lęgri ķ žróunarlöndunum, munu įlver óhjįkvęmilega flytja žangaš.
Eins og sjį mį af nęstu mynd, er įrangur ESB-rķkjanna ķ loftslagsmįlum ęši misjafn eša į bilinu -50 % til +50 % m.v. 1990. Til samanburšar mį įętla losunaraukningu į Ķslandi į tķmabilinu 1990-2009 um 40 %. Um 75 % žessarar aukningar er frį išnašinum og megniš af afganginum frį farartękjum.
Įriš 2007 hafši oršiš 1,2 % minnkun į losun ESB m.v. įriš įšur. Meginskżringarnar voru hlżrra vešur, hęrra orkuverš og breyting į hśshitun śr olķu ķ gas, en einnig munar um bętta nżtni kolakyntra orkuvera.
Mesta losun gróšurhśsalofttegunda ķ ESB og vķšar į sér staš viš raforkuvinnsluna. Hérlendis er henni vart til aš dreifa. Samt hefur hlutdeild kjarnorkuvera, sem mest munar um ķ CO2-frķrri raforkuvinnslu, ekki aukizt. Meš žessu framhaldi er tališ, aš ESB nįi markmišum sķnum um 20 % minnkun losunar gróšurhśsalofttegunda įriš 2020 m.v. 1990, žrįtt fyrir aš žżzka rķkisstjórnin muni heimila 15-20 nż kolakynt raforkuver į nęsta įratugi.
Aukningin į Ķslandi er vel innan marka Kyoto-samkomulagsins, sem heimilaši Ķslandi almenna aukningu um 10 % og aš auki 1600 t/įr frį nżrri stórišju, sem knśin vęri sjįlfbęrum orkulindum. Žetta er alls 57 % leyfileg aukning til 2012, svo aš Ķslendingar hafa ekki nżtt sér heimild til losunar um 530 kt/a. Bśizt er viš, aš veršiš į koltvķildiskvóta ķ Evrópu verši į bilinu 10-90 USD/t į nęsta įratugi. Sé reiknaš meš mišverši, er hér um vannżtt veršmęti aš ręša upp į MUSD 26,5 į įri eša ISK 3,3 mia į įri. Žessum veršmętum kastar ķslenzka rķkisstjórnin į glę meš Loftslagsstefnu sinni. Fyrir slķka fórn ętti hśn aš lįgmarki aš berjast fyrir žvķ, aš įlverin į Ķslandi fįi metnar mótvęgisašgeršir, sem žau fjįrmagni viš endurheimt votlendis, landgręšslu og skógrękt undir vķsindalegu eftirliti, ž.į.m. męlingum į upptöku koltvķildis.
Žaš, sem mannkyniš sleppir śt af gróšurhśsalofttegundum er innan viš 10 % af žvķ, sem jöršin losar frį sér aš öšru leyti. Engu aš sķšur hefur styrkur gróšurhśsalofttegunda aukizt um a.m.k. 150 ppm frį upphafi išnvęšingar fyrir um 250 įrum. Tališ er, aš styrkurinn žurfi aš fara til baka um 50 ppm nišur ķ 350 ppm til aš forša mešalhitastigshękkun į jöršunni yfir 3°C, sem er tališ hįmark įn óvišrįšanlegra afleišinga fyrir lķfiš į jöršunni. Žó aš Kyoto samkomulagiš verši uppfyllt, mun žaš ekki duga til aš nį žessu marki.
Hiš einkennilega ķ žessu sambandi er, aš mešalhitastigiš sķšast lišin 10 įr hefur ekkert hękkaš, og hękkun sjįvarboršs frį įrinu 2000 viršist aš mešaltali vera hęgari en į 20. öldinni, eins og ofangreint graf gefur til kynna. Aš nį koltvķildisstyrk nišur um 50 ppm į t.d. hįlfri öld mun aš lķkindum kosta yfir eina trilljón (eitt žśsund milljarša) bandarķkjadala į įri eša um 1,3 % af heimsframleišslunni. Žetta er mikiš fé, og mun hugsanlega hęgja į hagvexti heimsins um 1 %, en er engu aš sķšur tališ naušsynlegt vegna alvarlegra afleišinga hlżnunar yfir 3°C.
Žess vegna eru öll išnvęddu rķkin aš bindast samtökum um žetta, en enn leikur vafi į um afstöšu žróunarrķkjanna, t.d. Kķna, Indlands og Brasilķu. Į žeim veltur algerlega, hver nišurstašan veršur. Myndin hér aš nešan er frį skógarbruna ķ Brasilķu. Bruninn myndar koltvķildi og sót, eyšing skógarins dregur śr bindingu koltvķildis og flżtir jafnvel fyrir rotnun jaršvegs, sem myndar 21 sinnum sterkari gróšurhśsalofttegund en koltvķildi, metan.
Ķ tillögum ESB frį janśar 2009 er mišaš viš, aš orkuvinnslufyrirtękin muni kaupa allar sķnar losunarheimildir koltvķildis frį įrinu 2013, aš almennur išnašur fįi 80 % losunarkvóta įn endurgreišslu įriš 2013, hann minnki jafnt og žétt nišur ķ 0 įriš 2020, og aš išnašur ķ alžjóšlegri samkeppni fįi 100 % losunarheimild įn endurgjalds įriš 2013, en sś rįšstöfun verši endurskošuš į nokkurra įra fresti. Vęntanlega er hér įtt viš 100 % m.v. beztu frammistöšu, en gjald į losun umfram hana, jafnt frį išnaši, sem er ķ rekstri fyrir 2013 sem frį žeim, sem hefur starfrękslu įriš 2013 eša sķšar.
Undir sķšasta įkvęšiš falla įl-og jįrnblendiišnašur, žvķ aš ESB óttast "kolefnisleka" til fįtękari landa, žar sem minni kröfur eru geršar til mengunarvarna. Framkvęmdastjórn ESB hefur ķ hyggju aš śthluta losunarkvóta til stórišjufyrirtękjanna mišaš viš bezta žekkta įrangur ķ greininni. Žetta er skynsamlegt višmiš, sem umbunar fyrirtękjum, sem lagt hafa sig ķ lķma viš aš lįgmarka losun og hvetur hin til dįša til aš losa žau undan kaupskyldu sinni į kvóta.
Žetta passar ekki alls kostar viš fagnašarerindi umhverfisrįšherrans ķ seinna rįšuneyti Jóhönnu Siguršardóttur, sem viršist vilja komast meš stórišjuna 15 % undir losun įrsins 1990. Žaš mundi žżša minnkun losunar nśverandi stórišju um 650 t/a, žó aš beztu tękni vęri beitt ķ öllum verksmišjunum, eša mótvęgi meš kvótakaupum upp į MUSD 33 eša ISK 4 mia.
Žetta mun jafngilda um 3 % minni framlegš fyrirtękjanna m.v. nśverandi spįr. Lķklegt er, aš fyrirtękin reyni aš jafna samkeppnistöšu sķna viš śtlönd meš einhverjum hętti, t.d. viš endurskošun orkusamninga. Hér gęti ķslenzk landgręšsla, skógrękt og votlendisendurheimtur lękkaš tilkostnaš stórišjunnar viš kvótakaup verulega og samt nįš dįgóšum hagnaši.
Ef reiknaš er meš, aš višbótar stórišja žurfi įriš 2020 aš kaupa 1000 t/a af koltvķildiskvóta, nśverandi stórišja 650 t/a og ašrir 83 t/a, žį geta kaupin numiš ISK 3,3 mia/a , og ręktunin žakiš 3500 km2, sem er um 10 % af flatarmįli skóglendis į landnįmslönd aš žvķ tališ er. Allt er žetta vel framkvęmanlegt į įratugnum 2010-2020, ef vilji er fyrir hendi aš nżta orkulindirnar til frekari mįlmframleišslu.
Ķslendingar eru ķ raun orkuśtflutningsžjóš. Žeir flytja śt orku į formi framleiddra mįlma. Samkvęmt Loftslagsstefnu rķkisstjórnarinnar mun žessi śtflutningsišnašur žurfa aš greiša koltvķildisskatt žrįtt fyrir žaš, aš notkun ašalmįlmsins, įls, hafi ķ för meš sér margfaldan sparnaš į losun gróšurhśsalofttegunda į endingartķma sķnum vegna žess, hversu mikiš af įlinu er notaš ķ samgöngugeiranum til aš létta farartęki.
Žjóšir, sem flytja śt eldsneyti, žurfa hins vegar ekki aš borga koltvķildisskatt. Synd vęri aš segja, aš žetta fyrirkomulag sé hvetjandi til notkunar hreinna orkugjafa. Į skal aš ósi stemma, og Ķslendingar geta gert žaš meš žvķ aš berjast fyrir žvķ į vettvangi ESB innan EES og į komandi loftslagsrįšstefnu ķ Kaupmannahöfn, aš mótvęgisašgeršir undir vķsindalegu eftirliti verši višurkenndar, t.d. endurheimt votlendis, landgręšsla og skógrękt. Vandinn, sem viš er aš glķma, er, aš ķ kvótavišskiptakerfi ESB veršur koltvķildissparnašur vegna breyttrar landnżtingar ekki gjaldgengur. Žaš er mjög mikilvęgt fyrir ķslenzkan landbśnaš og išnvęšingu landsins aš fį žessu hnekkt.
Rķkisstjórn Ķslands dregur lappirnar viš nżtingu orkulindanna. Hśn žvęlist fyrir fjįrmögnun orkugeirans meš erlendu įhęttufé. Hśn stendur hagsmunum heimilanna fyrir žrifum, ringluš, žröngsżn og žóttafull.
Hin "verklausa vinstri stjórn" er afturhaldssöm, af žvķ aš hśn leggst gegn öllum breytingum, sem um munar viš višreisn efnahagslķfsins. Aš fitja upp į einkarekstri, žar sem einokun hins opinbera veldur hįum kostnaši og bišröšum, er eitur ķ beinum hennar.
Nżleg samžykkt annars stjórnarflokksins vitnar um rugliš, sem nś višgengst viš stefnumótun um orkumįl landsins. Flokksrįšsfundur Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs į Hellu 28.-29. įgśst 2009 var algerlega śt śr kś mišaš viš ķslenzkar ašstęšur nśtķmans, žar sem öll raforka er framleidd meš sjįlfbęrum hętti ķ afturkręfum virkjunum og hana mį hęglega auka mikiš til aš draga śr atvinnuleysisbölinu, sem nś grefur um sig. Eftir fimbulfamb um vanda jaršarbśa ķ umhverfis-og aušlindamįlum, hlżnun jaršar og žverrandi olķulindir, er klykkt śt meš eftirfarandi:
"Ķ samręmi viš stefnu vinstrihreyfingarinnar - gręns frambošs lżsir flokksrįšsfundurinn sig andvķgan fyrirliggjandi virkjunarįformum į žessu svęši og felur žingflokki og rįšherra VG aš sjį til žess aš ekki verši ķ žęr rįšist."
Hér hefur svartasta afturhald landsins talaš. Flokkur įn nokkurrar stefnu ķ atvinnumįlum landsins, sem veiti landsmönnum nż og fjölžętt atvinnutękifęri og bęti gjaldeyrisstöšuna. Flokkur, sem engar tillögur hefur ķ landsmįlum ašrar en aukinn rķkisrekstur, endurupptöku aflagšra skatta, hękkun nśgildandi skatta og višjar Icesave įnaušar.
Sķšan klykkti žetta furšuverk ķ gervi stjórnmįlaflokks śt meš umsókn um ašild aš Evrópusambandinu, en žykist svo ętla aš berjast gegn samžykkt eiginn samnings viš stórveldiš. Hvers konar liš er žetta eiginlega, sem į fölskum forsendum situr óhęft og gjörsamlega gagnslaust og ķ raun stórskašlegt hagsmunum landsins žegna ķ Stjórnarrįši Ķslands ?
28.7.2009 | 18:57
Svik og prettir
Saga innlįnsreikninga ķ śtibśum Landsbankans į Bretlandi og ķ Hollandi einkennist af svikum og prettum frį fyrsta degi til žessa dags. Ašdragandi og žróun mįlsins ber vitni ósvķfni fésżslumanna bóluhagkerfisins ķslenzka ķ tilraun til aš bjarga eigin skinni, žó aš almannahagsmunir į Ķslandi yršu meš žvķ settir ķ uppnįm, og ašdragandinn vitnar jafnframt um veika stjórnsżslu og vanhęfni embęttismannakerfis landsins, žegar til stórręšanna kemur. Til eru ašferšir til aš hafa hemil į "pappķrshagkerfinu", en žęr śtheimta trausta stjórnsżslu, sem lętur ekki hagsmunaašila teyma sig į asnaeyrunum.
Alžingi stendur nś frammi fyrir örlagažrunginni įkvöršun um afstöšuna til umsaminnar rķkisįbyrgšar į skuldbindingum Tryggingarsjóšs innistęšueigenda į ofangreindum reikningum. Ķ žessu ljósi er treg upplżsingagjöf stjórnvalda til žings og žjóšar įmęlisverš. Framkoma forsętisrįšherra viš Alžingi ķ žessu mįli ("Icesave") og ķ ESB-mįlinu er jafnframt til hįborinnar skammar. Gerši Jóhanna śr ręšustóli žingsins tilraun til aš stilla Alžingi upp viš vegg gagnvart oršnum hlut, žar sem framkvęmdavaldiš vęri bśiš aš skrifa undir samning. Žaš er alveg sama, hversu mjög Jóhanna Siguršardóttir geisar; hśn kemst ekki framhjį Stjórnarskrįnni, žar sem kvešiš er į um žrķgreiningu rķkisvaldsins, skyldur Alžingismanna viš Stjórnarskrįna og aš enginn, nema löggjafinn, geti skuldbundiš rķkissjóš landsins meš nokkrum hętti.
Į žingi og žjóš dynja um žessar mundir hótanir um fjįrhagslegar refsingar, verši rķkisįbyrgšin ekki veitt. Žessi framkoma erlendra afla og handbenda žeirra innanlands er fyrir nešan allt velsęmi og mį lķkja viš fjįrkśgun. Višskiptarįšherra tķnir jafnvel til, aš Norręni fjįrfestingarbankinn, NIB, sé hęttur aš lįna Ķslendingum, en hann hętti žvķ žó löngu fyrir Hrun, svo aš "Icesave" kemur žar ekki viš sögu. Sagt er, aš Noršurlöndin skilyrši lįnveitingar til landsins viš stašfestingu Alžingis į samningunum viš Breta og Hollendinga, en hefur slķkt sézt svart į hvķtu frį Noršurlöndunum, millilišalaust ?
Hér eru fręndur okkar, Fęreyingar, undanskildir, en žeir hafa žegar veitt okkur höfšinglegt lįn, vaxtalaust. Veršur žessi atbeini Fęreyinga uppi į mešan land byggist.
Žaš er ešlileg krafa ķ žessu samhengi, sem komiš hefur frį Framsóknarmönnum, aš sendiherrar viškomandi Noršurlanda verši kallašir fyrir Fjįrlaganefnd Alžingis, sem fer nś ofan ķ kjölinn į "Icesave"-hneykslinu, til aš fį śr žessu skoriš.
Gera Rśssar žetta aš skilyrši, Kķnverjar, Kanadamenn eša Bandarķkjamenn ? Naušhyggja einkennir orš og athafnir vinstri stjórnarinnar.
Į sama tķma og hótanir erlendis frį dynja į Ķslendingum, safnast saman ķ mikinn bįlk nišurstöšur "InDefence" hópsins og margra annarra mikilhęfra lögfręšinga og hagfręšinga o.fl., sem lagt hafa į sig aš rannsaka téšan samning og blöskrar flestum, žaš sem viš žeim blasir. Afrakstur faglegra athugana žeirra vegna einskęrs įhuga birtist t.d. daglega nś um stundir į sķšum Morgunblašsins. Er hér um aš ręša ómetanlegt safn gagna um žau atriši, sem móta eiga nż samningsmarkmiš viš endurskošun nśverandi samnings, sem Alžingi vonandi neitar aš stašfesta.
Tvęr grundvallar forsendur hafa breytzt, Ķslandi ķ óhag, frį žvķ aš samningaleišin var įkvešin haustiš 2008 aš höfšu samrįši viš Evrópusambandiš, ESB, og Alžjóša gjaldeyrissjóšinn, AGS. Hvor forsendubresturinn um sig er Alžingi nęg įstęša til synjunar rķkisįbyrgšar į samningum rķkisstjórnarinnar viš Breta og Hollendinga, og mun slķk ašgerš njóta skilnings į erlendri grundu, ef henni fylgir vönduš greinargerš.
Haustiš 2008 mišlušu Frakkar, sem žį voru ķ forsęti ESB, mįlum į milli Ķslendinga annars vegar og Breta og Hollendinga hins vegar. Mįlamišlunin, kennd viš Brüssel, fjallar um, aš rķkin leysi śr įgreiningi sķnum um skuldbindingar hins ķslenzka Tryggingarsjóšs innistęšna vegna reikninga ķ śtibśum LĶ į Englandi og ķ Hollandi.
- Žar var samiš um leišarvķsi ("road map") fyrir samningamennina, m.a. aš taka tillit til "hinna erfišu og fordęmalausu ašstęšna, sem Ķsland er ķ, og knżjandi naušsynjar žess aš gera rįšstafanir, sem gera Ķslandi kleift aš endurreisa fjįrmįla-og efnahagskerfi sitt." Žessi forsenda mįlamišlunar Frakka hefur ekki gengiš eftir viš samningsgeršina, eins og mżmörg skjalfest dęmi eru nś til um, og žar af leišandi er opin leiš fyrir Alžingi aš hafna rķkisįbyrgš įn žess aš hęgt sé meš réttu aš saka žingiš um aš hlaupast undan įbyrgš, eins og nįnar veršur rakiš į eftir upptalningu į brostnum forsendum hér į eftir.
- Önnur forsenda samkomulagsins var įętlun ķslenzkra stjórnvalda og AGS frį nóvember 2008 um, aš heildarskuldir žjóšarbśsins viš įrslok 2009 viš śtlönd mundu verša um 160 % af VLF/įr (vergri landsframleišslu į įri) aš meštöldum "Icesave" skuldbindingunum. Mat AGS var, aš hįmark žess skuldahlutfalls, sem landiš gęti stašiš undir, vęri 240 % af VLF/įr, og sumir hagfręšingar telja žetta hįmark liggja nęr 200 %. Nśna er hins vegar įętlaš, aš žetta skuldahlutfall fari yfir 240 %, ef Alžingi samžykkir rķkisįbyrgš į samningi rķkisstjórnarinnar viš Breta og Hollendinga óbreyttan, enda tryggir samningurinn brezku og hollenzku tryggingarsjóšunum jafnstöšu į viš hinn ķslenzka viš bśskiptin. Žar sem žessi forsenda "Icesave" samningsins er fallin, vęri veriš aš steypa efnahagskerfi landsins ķ glötun meš samžykki Alžingis, ž.e.a.s. tęta yrši nišur innviši hins opinbera til aš geta stašiš ķ skilum viš śtlönd. Efnahagskerfiš yrši drepiš ķ dróma meš skattahękkunum, og hagvöxtur yrši mun minni en ella. Slķkan gjörning mį Alžingi ekki fremja, og enginn heišviršur ašili, innan lands eša utan, getur ętlazt til žess af Alžingi, aš efnahagskerfi landsins verši rśstaš, eins og um strķšsskašabętur vęri aš ręša.
Ķ tķš rķkisstjórnar Sjįlfstęšisflokks og Samfylkingar, ž.e. žann 5. desember 2008, samžykkti Alžingi višmiš ķ vegarnesti handa samninganefnd sinni śt af deilunni um innistęšureikningana viš Breta og Hollendinga. Žau voru reist į mįlamišlun ESB, sem vitnaš er ķ hér aš ofan. Fljótlega eftir myndun minnihluta stjórnar Samfylkingar og vinstri-gręnna, 1. febrśar 2009, var skipuš nż samninganefnd meš Svavar Gestsson, sendiherra, sem oddvita.
Ekki nóg meš žaš, heldur framdi žessi vinstri stjórn žį žann grófa fingurbrjót aš hunza fyrirmęli Alžingis og setja žessari samninganefnd nż višmiš. Samningurinn įtti samkvęmt žeim aš verša ķ einkaréttarlegu umhverfi ķ staš žjóšréttarlegs umhverfis, ž.e. ķ ašalatrišum samningur um bśskipti og kjör į skuldabréfi.
Hér var um aš ręša stefnubreytingu til hins verra fyrir ķslenzka hagsmuni, sem į sér ekki stjórnskipulega stoš, af žvķ aš fariš var į bak viš Alžingi. Hvaš rak rķkisstjórnina til žessarar órökstuddu stefnubreytingar ?
Lķklegast er, aš hśn hafi žegar į žessari stundu veriš bśin aš taka stefnuna į inngöngu ķ ESB og viljaš ryšja hindrunum į žeirri leiš sinni śr vegi meš žvķ aš fęra višsemjundunum, tveimur ESB-rķkjum, samning į silfurfati, enda varš afraksturinn meš slķkum endemum, aš hann er hęnufet frį landrįšum aš mati fyrrverandi forseta Hęstaréttar Ķslands o.fl.
Minnihluta stjórn vinstri flokkanna tók žarna žį óskynsamlegu įkvöršun aš blanda saman ESB-umsókn og samningsgerš viš tvö ESB-rķki. Žetta jafngildir žvķ aš berjast samtķmis į tveimur vķgstöšvum og er įvķsun į ófarir, eins og ķ pottinn er bśiš. Žetta hefur Jón Bjarnason, sjįvarśtvegs-og landbśnašarrįšherra, višurkennt meš žeirri heišarlegu tillögu sinni, sem hann opinberaši 26. jślķ 2009, aš réttast vęri aš draga umsóknina um inngöngu ķ ESB til baka. Hann hefur upp skoriš hęlbķta śr eiginn flokki og samstarfsflokki fyrir vikiš, en viršingu margra annarra.
Vinstri stjórnir Jóhönnu Siguršardóttur, bęši minnihluta og meirihluta stjórnin, hefur brotiš af sér gagnvart Alžingi og haldiš svo illa į mįlstaš Ķslands, aš einsdęmi er. Žetta er fyrsta alvarlega dęmiš um hagsmunaįrekstra į milli ESB og Ķslands, žar sem rķkisstjórn Ķslands viršist fórna hagsmunum landsins til aš žóknast ESB.
Smįrķki ķ Evrópu er mjög viškvęmt fyrir fjandsamlegum ašgeršum rķkja ESB, svo aš ekki sé nś minnzt į fjandsemi ESB sjįlfs. Dęmi um hiš fyrra er beiting rķkisstjórnar jafnašarmanna į Stóra-Bretlandi į hryšjuverkalögum gagnvart ķslenzkum banka į Englandi haustiš 2008 įsamt yfirlżsingu hennar um gjaldžrot Ķslands. Žaš atvik gat gefiš tilefni til kęru į vettvangi NATO og vķšar, en žvķ mišur var ekki kęrt.
Dęmi um hiš seinna er andstaša ESB-rķkjannna, sem sęti eiga ķ stjórn AGS, viš lįnveitingu sjóšsins til Ķslands haustiš 2008 og sumariš 2009. Eina vörn smįrķkis gegn ofrķki, žegar slķkir hagsmunaįrekstrar eiga sér staš, er fullveldiš. Fullvalda rķki getur snśiš sér annaš meš višskipti og ķ leit aš bandamönnum. Smįrķki ķ ESB, sem lendir ķ hagsmunaįrekstrum viš öflugt rķki žar og nęr ekki aš afla sér bandamanns śr hópi žeirra stęrstu žar, er hjįlparvana og veršur kśgaš og kśskaš til hlżšni.
Aušlindir, landfręšileg lega og efnahagskerfi Ķslands og ESB-rķkjanna eru svo ólķk, aš örugglega munu verša hagsmunaįrekstrar žarna į milli ķ framtķšinni, hvort sem landiš veršur innan eša utan ESB.
Efnahgskerfi Ķslands er og veršur reist į orkuvinnslu og matvęlaframleišslu og veršur aldrei ķ samhljómi viš meginlandiš. Landsmenn bera höfuš og heršar yfir ESB-menn ķ nżtingu hreinna orkulinda og munu sennilega aš einum įratug lišnum verša śtflytjendur olķu og gass. Į sama tķma munu sams konar orkulindir landa ESB žurrkast upp. Aš efnahagslögsögu Ķslands til sjįvar meštalinni fer Ķsland meš forręši yfir fleti į borš viš stęrstu rķkin ķ ESB.
ESB hefur nżlega sżnt okkur fullan fjandskap, og ķ žessu ljósi er óskiljanlegt , aš menn geti komizt aš žeirri nišurstöšu, aš hagsmunum landsins verši bezt borgiš meš žvķ aš "deila fullveldinu" meš žjóšum žess.
20.7.2009 | 18:12
Skilaboš frį Nürnberg
Strax eru tekin aš birtast raunveruleg višbrögš frį Evrópu og reyndar vķšar aš viš 44 orša umsókninni um ašild Ķslands aš Evrópusambandinu (ESB) frį 16. jślķ 2009 fyrir utan kurteisishjal Barroso og Bildt.
Į sama tķma og téš umsókn var afhent ķ utanrķkisrįšuneyti hans hįtignar, Svķakonungs, ķ Stokkhólmi, hélt sį stjórnmįlaflokkur, sem haldiš hefur um stjórnartaumana ķ Bęjaralandi frį stofnun Sambandslżšveldisins Žżzkalands 1949, flokksžing sitt ķ Nürnberg til undirbśnings kosningum til nešri deildar žżzka žingsins, Bundestag, haustiš 2009. Žar er um aš ręša CSU, systurflokk CDU, flokks Bundeskanzlerin Angela Merkel, sem var višstödd flokksžingiš ķ Nürnberg til aš stilla saman strengi flokkanna ķ įtaki viš aš żta SPD, Jafnašarmannaflokki Žżzkalands, śr rįšherrastólum ķ Berlķn.
Į žessu flokksžingi var įréttuš sś stefna CDU/CSU aš gera hlé į fjölgun rķkja ķ ESB žar til Lissabon sįttmįlinn hefur veriš stašfestur af öllum rķkjunum, 27 talsins. Žjóšverjar hafa sjįlfir enn ekki stašfest žennan samning, af žvķ aš stjórnarskrįardómstóll Žżzkalands hefur haft til mešferšar kęru, er lżtur aš lögmęti framsals žjóšlegs valds til hins yfiržjóšlega valds ķ Brüssel. Žessar vangaveltur Žjóšverja koma Ķslendingum kunnuglega fyrir sjónir.
CDU/CSU styšja inngöngu Króatķu strax og Lissabon samningurinn hefur hlotiš stašfestingu ķ öllum rķkjunum, enda var Króatķa hluti af Habsborgaraveldinu į sinni tķš og žess vegna į žżzk-austurrķsku įhrifa-og menningarsvęši. Aš inntöku Króatķu sem 28. ašildarlands ESB lokinni, telja CSU/CDU naušsynlegt aš staldra viš og endurskipuleggja stjórnkerfi ESB.
"EU nicht Retter für Islands Wirtschaftskrise" hljómaši frį Nürnberg og mun vęntanlega enduróma frį kanzlaranum ķ Berlķn og nęstu rķkisstjórn Žżzkalands. Žetta mį žżša: "ESB ekki hjįlparhella gagnvart efnahagskreppu Ķslands". Žetta er ķ samręmi viš mįlflutning gagnrżnenda óšagots Samfylkingarinnar viš aš sękja um ašild Ķslands aš ESB og ķ ósamręmi viš mįlflutning Samfylkingarinnar, sem taldi umsókn vera hluta af lausn efnahagsvandans į Ķslandi. Umsóknin er aš steyta į skeri, af žvķ aš hśn var lögš fram į frįleitasta tķma, sem hugsazt gat, m.t.t. stöšu mįla innan ESB og į Ķslandi og m.t.t. vandręša ķ samskiptum Ķslands og ESB undanfariš.
Rök Samfylkingarinnar fyrir óšagotinu bera vott um hręšilega vanžekkingu og dómgreindarskort. Forsętisrįšherra, utanrķkisrįšherra og žingmenn Samfylkingarinnar ašrir hafa haldiš žvķ fram, aš óšagotiš vęri naušsynlegt til aš Svķum gęfist tękifęri til aš greiša umsókninni leiš og tala fyrir henni. Vafalaust hafa Svķar meš Carl Bildt, utanrķkisrįšherra, ķ fararbroddi hvatt rķkisstjórnina til aš flżta sér, en gengur žeim góšvildin ein til ķ garš Ķslands ?
Svo er aušvitaš ekki. Svķžjóš er gamalt evrópskt stórveldi, sem tók žįtt ķ aš lama Žżzkaland ķ 30 įra strķšinu 1618-1648 og öšlašist žį ķtök į meginlandinu, ašallega viš Eystrasaltiš. Įhrif og ķtök Svķa ķ Eystrasaltslöndunum eru enn mikil.
Stefna Svķa er aš efla hina "norręnu vķdd" (den nordiska dimension) undir sinni leišsögn innan ESB og öšlast žannig völd innan ESB langt umfram žaš, sem bśast mį viš af 9 milljón manna žjóš. Lykilatriši til aš nį žessu fram er, aš Ķsland gangi ķ ESB. Meš žvķ móti telja Svķar, aš hreyfing muni koma į ašildarumręšur ķ Noregi, og žar er nś žegar fariš aš ręša um žjóšaratkvęšagreišslu um aš senda inn umsókn ķ 3. skiptiš. Žvķ mį bęta viš, aš Carl Bildt, utanrķkisrįšherra Svķžjóšar, hefur talaš um aš "selja" hinum ESB-rķkjunum 26 hugmyndina um aš samžykkja umsókn Ķslands meš žvķ, aš žį öšlist ESB ašgang aš Noršur-Ķshafinu.
Hvaš sem įhrifum Svķa innan ESB lķšur, į mešan žeir gegna formennsku ķ rįšherrarįšinu, er hitt įreišanlegt, aš umsókn veršur ekki samžykkt žar ķ blóra viš Berlķn. Óšagot Samfylkingar er aš breytast ķ feigšarflan, žar sem verstu hrakspįr stjórnarandstöšu rętast. Jón Bjarnason, sjįvarśtvegs-og landbśnašarrįšherra, sem Samfylkingin hefur efazt um, aš samiš gęti um ašild, sem hann er algerlega andsnśinn, fyrir hönd sinna mįlaflokka, getur nś andaš léttar, žvķ aš minni lķkur en meiri eru nś į žvķ, aš rįšherrarįš ESB samžykki einróma, sem er skilyrši, aš taka viš umsókn Ķslands og fela hana framkvęmdastjórninni til afgreišslu.
Žaš yrši töluveršur įlitshnekkir fyrir Ķsland eftir žaš, sem į undan er gengiš. Sannast žar hiš fornkvešna, aš flas gerir engan flżti.
17.7.2009 | 08:20
Višundur
Žann 16. jślķ 2009 unnu vinstri flokkarnir, sem aš rķkisstjórn Ķslands standa, Phyrrosarsigur. Žetta heiti er ęttaš śr fyrsta pśnverska strķšinu, žar sem Karthago-menn unnu sigur į rómverska hernum ķ orrustu viš Phyrros į Sušur-Ķtalķu. Sigur žessi varš Karthago mun dżrkeyptari en įvinningurinn, og Rómverjar nįšu undirtökunum sķšar og jöfnušu Karthago viš jöršu.
Žessi sigur vinstri stjórnarinnar į Alžingi mun verša banabiti Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs sem stjórnmįlaafls, sem mįli skiptir ķ ķslenzkum stjórnmįlum. Mįlefnalegur tvķskinnungur og hrottafengin svik viš stefnu flokksins og viš kjósendur hans eru meira en ķslenzkir kjósendur kunna aš meta.
Samfylkingin mun ekki bera sitt barr, žegar ķ ljós kemur, aš vegferšin til Brüssel var reist į hillingum og innantómum gyllingum um gull og gręna skóga Ķslendingum til handa, ef žeir ašeins féllu fram og tilbęšu gošin ķ Brüssel. Žessi vegferš veršur žungur baggi į rķkissjóši og mun lama stjórnun rķkisins, žvķ aš ofan į mikiš įlag vegna afleišinga Hruns bętast feikna annir tengdar umsóknarferlinu, ef žaš veršur žį ekki ķ skötulķki.
Žaš versta viš žessar mįlalyktir er žó žaš, aš mįlatilbśnašur vinstri stjórnarinnar mun gera Ķslendinga aš višundrum ķ augum forkólfa ESB. Fredrik Reinfeldt, forsętisrįšherra Svķžjóšar, veit vel, aš allir žingmenn annars stjórnarflokksins, sem aš umsókninni stendur, hafa heitiš žvķ aš berjast gegn samžykkt samnings Ķslands viš ESB, sama hvaš ķ honum veršur. Hann veit lķka, aš rįšherra sjįvarśtvegs-og landbśnašarmįla, erfišasta mįlaflokks samningaferlisins, greiddi atkvęši gegn umsókn og sżndi žar meš meiri heilindi en félagar hans ķ rķkisstjórn, en mun fyrir vikiš lenda į milli steins og sleggju.
Eftir kurteisishjal og skįlaglamur veršur žess vegna fyrsta spurning stękkunarstjórans og samninganefndar hans til ķslenzku samninganefndarinnar, hver verši örlög samningsins į Ķslandi, žegar žar aš kemur. Össuri & Co. mun vefjast tunga um tönn, žvķ aš rķkisstjórnin, sem bišur ESB um ašildarvišręšur, mun hvorki męla meš samžykkt eiginn samnings ķ žjóšaratkvęšagreišslu né į Alžingi. Slķk staša er einsdęmi hjį ESB og mun hleypa illu blóši ķ ESB-samningamennina frį fyrsta degi, žar sem um tķmasóun er augljóslega aš ręša. Meš žessum hętti mun vinstri stjórninni takast, illu heilli, aš gera Ķslendinga aš višundrum ķ augum rįšherrarįšs og framkvęmdastjórnar ESB.
En sagan er ekki öll sögš. Vinstri-gręnir munu ekki žora ķ Alžingiskosningar įn žess gera tilraun til aš klóra yfir skķtinn śr sér. Žeir munu žess vegna stöšva samningaferliš įšur en žaš veršur leitt til lykta. Žetta hefur aldrei gerzt ķ sögu ESB og mun verša litiš svo alvarlegum augum žar į bę, aš žaš mun lķša langur tķmi žar til rįšherrarįšiš samžykkir aš taka upp žrįšinn aš nżju. Kjósendur į Ķslandi munu žannig ekki fį aš tjį sig ķ beinum kosningum um žetta mįl ķ žessari lotu, og er žaš mišur.
Vinstri stjórnin mun meš žessum hętti gera śt af viš oršstżr Ķslands hjį ESB um alllanga hrķš og gera öll samskipti viš Brüssel mjög stirš, og var žó ekki į žaš bętandi. Žessi ólįns mįlatilbśnašur og rót vinstri flokkanna, sem aldrei hefur veriš treystandi fyrir horn ķ utanrķkismįlum, getur gengiš af EES (Evrópska efnahagssvęšinu) daušu, žannig aš Ķsland verši aš leita sérsamninga viš ESB, eins og Svissland hefur.
Žaš er alveg įreišanlegt, aš 16. jślķ 2009 mun verša talinn sögulegur dagur, en žaš er spį höfundar, aš atburšir dagsins marki ekki upphafiš aš inngöngu Ķslands ķ ESB, heldur upphafiš aš miklum vandręšum ķ samskiptum landsins viš ESB, sem leiša muni til žess, aš viš munum kappkosta aš efla vinfengi og višskipti viš ašra.
Samfylkingin hefur gengiš fram af dęmalausu offorsi į žessu dżršarinnar ķslenzka sumri. Hśn hefur meš framferši sķnu rekiš nagla ķ lķkkistu vinstra samstarfs ķ stjórnarrįši Ķslands. Nś er komiš aš henni aš taka śt innistęšur sķnar ķ Brüssel, sem margir efast um, aš nokkrar séu, og sżna žęr landsmönnum. Ef hśn getur žaš ekki, er betra fyrir stjórnmįlamenn žar į bę aš fara strax aš bišja bęnirnar sķnar.
14.7.2009 | 23:26
Farsi
Nżjasti skrķpaleikur vinstri stjórnar Jóhönnu Siguršardóttur nefnist Umsókn Ķslands um ašild aš Evrópusambandinu, ESB. Meirihluti hennar ķ utanrķkismįlanefnd Alžingis hefur samžykkt heimild henni til handa um gjörninginn aš višlögšum svo nefndum vegvķsi, žar sem kvešiš er į um įframhaldandi óskoruš stjórnunarleg yfirrįš ķslenzkra stjórnvalda į nżtingu aušlinda ķ efnahagslögsögu Ķslands til lands og sjįvar.
Meirihluti vinstri flokkanna ķ utanrķkismįlanefnd žorši ekki aš semja umsóknarskjal meš ófrįvķkjanlegum skilyršum varšandi óskorašan fullveldisrétt Ķslands yfir aušlindum, sem nś eru alfariš hįšar įkvöršun Alžingis um nżtingu. Žaš er vegna žess, aš rįšherrarįš ESB hefši lķklega tališ slķkt skjal vera móšgun viš sig og lķtt svaravert. Svo ósamrżmanlegar eru žessar kröfur sįttmįlunum, sem ESB er reist į, en Samfylkingin viršist gefa lķtiš fyrir.
Žessi tvķskinnungur vinstri flokkanna į Alžingi bķšur hęttunni į afsali eignarréttinda heim og er ein af įstęšum žess aš vķsa į žessu umsóknarmįli beint til žjóšarinnar til samžykktar eša synjunar, enda er žaš vanreifaš.
Ef mįliš vęri žannig vaxiš, aš lķklegt žętti, aš stękkunarstjóri ESB og samninganefnd hans mundi ganga aš kröfum Ķslendinga um nokkurn veginn óbreytt stjórnunarfyrirkomulag į sjįvarśtvegs-og landbśnašarmįlum hérlendis frį žvķ sem veriš hefur og žaš vęri ótķmasett fyrirkomulag, žį hlyti ESB jafnframt aš hafa fallizt į sams konar kröfur Noršmanna ķ samningavišręšum 1972 og 1994, og Noršmenn vęru fyrir löngu komnir meš fulla ašild aš ESB.
Svo er hins vegar ekki, og žess vegna mun Össur, endist honum embęttisferill ķ utanrķkisrįšuneytinu svo lengi, koma heim meš skottiš į milli fótanna og leggja fyrir žingiš samning, sem veršur ekki frekar ķ samręmi viš téšan vegvķsi en Icesave-samningurinn er ķ samręmi viš grunnvišmiš Alžingis ķ žeim efnum frį 5. desember 2008. Žetta višmiš var žó reist į sįttatillögu Frakka, sem žį fóru meš formennsku ķ rįšherrarįši ESB, svo aš óskiljanlegt er, hvernig ķslenzka samninganefndin lét leiša sig į algerar villigötur, eins og fjölmargir, leikir jafnt sem lęršir, hafa sżnt fram į meš haldgóšum rökum.
Nś sķšast gaf yfirlögfręšingur Sešlabankans žingnefnd skżrslu, sem sżndi fram į hęttulega veikleika ķ samninginum, sem aušveldar gagnašila ašför aš eigum ķslenzka rķkisins. Žetta įlit hentaši hins vegar ekki rétttrśnašarbošun rķkisstjórnarinnar ķ žessu mįli, sem ķ anda valdhafanna ķ Austur-Evrópu, undir jįrnhęl sameignarstefnunnar ógurlegu žar foršum tķš, kśgaši Sešlabankann til aš afneita eigin faglega mati.
Hvaša heilvita manni dettur ķ hug, aš Sešlabankinn geri fulltrśa sinn śt af örkinni til Alžingis meš persónulega skošun sķna į samninginum um rķkisįbyrgš Tryggingarsjóšs ? Skošanakśgun rįšstjórnarinnar leynir sér ekki, heldur fęrist nś öll ķ aukana meš vaxandi örvęntingu hennar.
Žaš eru fleiri įstęšur til žess aš leggja spurninguna um ašildarumsókn til ESB fyrir žjóšina.
Rķkisstjórnin žarf rķkari heimildir til aš semja um og skrifa undir samning um fullveldisafsal en žęr heimildir, sem Alžingi getur veitt. Śr žvķ aš Stjórnarskrįin ķ sinni nśverandi mynd leyfir žetta ekki, žarf rķkisstjórnin aš taka af allan vafa um umboš sitt ķ mįlinu meš žvķ aš efna til žjóšaratkvęšagreišslu.
Oršhengilshįttur sumra žingmanna Samfylkingar um, aš žetta sé atkvęšagreišsla um atkvęšagreišslu, ber vott um viršingarleysi žeirra fyrir Stjórnarskrįnni og lżšręšislegum stjórnarhįttum. Kostnašurinn veršur ašeins tķundi hluti umsóknarkostnašar, og vonandi sparast žį 9/10.
Žrišja įstęšan fyrir žjóšaratkvęšagreišslu um umsókn eša ekki umsókn er, aš kostnašur rķkisins af umsókn er tilfinnanlegur į tķmum naušsynlegs sparnašar į öllum svišum rķkisrekstrarins.
Kostnašurinn er žar aš auki stórlega vanįętlašur aš mati sjįvarśtvegs-og landbśnašarrįšherra, en į hans rįšuneyti mun įlagiš stóraukast vegna umsóknarinnar. Eins og rakiš er hér aš ofan, er lķklegast, aš hér verši um sóun į fé skattborgaranna og tķma rįšuneytanna aš ręša, žvķ aš ašildarsamningur veršur ekki sķšur óašgengilegur Ķslendingum įriš 2011 en hann reyndist Noršmönnum įriš 1994, sem felldu samninginn ķ trįssi viš Stortinget ķ žjóšaratkvęšagreišslu.
Öflugt ESB-trśboš er rekiš į Ķslandi. Eins er vķst og tvisvar tveir eru fjórir, aš žetta trśboš mun ganga hart fram um, aš Ķslendingar samžykki samninginn, hvert svo sem innihald hans veršur, enda sé bśiš aš eyša miklu fé og orku ķ gerš hans aš beggja hįlfu.
Evrópu-trśbošiš mun lķta į žaš sem hneisu fyrir ESB, ef Ķslendingar hafna inngöngusamningi, enda fįheyrt, žar sem fordęmi er ašeins frį Noregi um slķkt. Žaš getur oršiš mjótt į mununum ķ žjóšaratkvęšugreišslu žį, og žį er illt aš žurfa aš treysta į tślkun vinstri flokkanna į Alžingi į lżšręšinu. Žaš er meš öšrum oršum óvišunandi, aš žjóšaratkvęšagreišslan verši ķ lokin ašeins rįšgefandi, en ekki bindandi fyrir Alžingi.
Žaš er žess vegna žörf į stjórnarskrįarbreytingu, sem tryggir meš einum eša öšrum hętti, aš fram kominn žjóšarvilji sé virtur. Žetta sé einhlķtt, ef hreinn meirihluti atkvęšisbęrra manna er annars vegar, en aukinn meirihluti į Alžingi, t.d. 2/3, geti snśiš įkvöršun minnihluta atkvęšisbęrra manna viš ķ mįli, sem žó hafi hlotiš flest atkvęši.
Dęmi um ofangreint trśboš er aš finna ķ grein Baldurs Žórhallssonar, prófessors ķ stjórnmįlafręši viš Hįskóla Ķslands, "ESB eykur efnahagslegt öryggi", ķ Fréttablašinu 7. jślķ 2009. Baldur gefur ķ skyn, aš hag Ķslands vęri nś betur komiš, ef Ķsland hefši veriš fullgildur ašili aš ESB, žegar Hruniš varš. Hér er um makalausan įróšur aš ręša. Žvert į móti mį fullyrša, aš žįtttaka Ķslands ķ innri markaši ESB, sem tryggir frjįlst flęši fjįrmagns, fólks, vöru og žjónustu innan EES, hafi gert bönkunum ķslenzku kleift aš hasla sér völl ķ Evrópu. Įn innri markašarins hefši śtžensla bankakerfisins ķslenzka, meš gegndarlausum lįntökum og innlįnsreikningum erlendis, tępst leitt til hruns fjįrmįlakerfisins į Ķslandi viš fall "Lehman Brothers". Gallinn viš innri markašinn var m.a. sį, aš ekkert sameiginlegt fjįrmįlaeftirlit var til fyrir hann, og tilskipun eša forsögn ESB um tryggingarkerfi innistęšueigenda var vanhugsuš.
Óžarft er aš taka fram hér, aš viš lögleišingu tilskipunar um Tryggingarsjóš innistęšna į Ķslandi 1999 var sérstaklega tekiš fram į Alžingi, aš engin rķkisįbyrgš fylgdi žessum sjóši aš hįlfu Ķslands. Hvaš rįšherrar sögšu eša skrifušu ķ andnauš ķ kjölfar Hrunsins, žegar bankakerfi Evrópu nötraši, breytir engu um žennan grundvöll löggjafarinnar, žvķ aš enginn getur skuldbundiš ķslenzka skattgreišendur, nema Alžingi. Klśšur vinstri stjórnarinnar, aš taka į sig įbyrgš į greišslum allt aš kEUR 20 per innistęšu meš alręmdri undirskrift afarkosta ķ anda Versala 1919, eru mestu stjórnvaldsmistök į lżšveldistķmanum.
Evrópubankinn, ECB, gegnir ekki hlutverki til žrautavara fyrir bankana į evru-svęšinu, hvaš žį annars stašar ķ ESB. Žaš er hlutverk sešlabanka hvers rķkis. Frakkar höfšu hug į žvķ haustiš 2008, er žeir höfšu 6 mįnaša forystu fyrir rįšherrarįši ESB, aš ESB hlypi undir bagga meš bönkum innan ESB ķ sameiginlegu įtaki. Žżzki sešlabankinn, Die Bundesbank, taldi óešlilegt, aš žżzkt sparifé yrši notaš til aš bjarga eyšsluseggjum Evrópu, og žżzka rķkisstjórnin, meš kristilega demókratann Angelu Merkel ķ broddi fylkingar, stöšvaši žessi įform, enda hafši žżzka žjóšin lagt hart aš sér viš aš endurheimta yfirburšastöšu į śtflutningsmörkušum, sem hśn hafši meš sķnu D-marki. Aš hjįlpa žeim, sem makaš höfšu krókinn į tķmum eignabólunnar, sem aš mestu fór framhjį Žżzkalandi, hefši falliš ķ grżttan jaršveg į mešal žżzkra kjósenda, sem velja nżjan Bundestag, nešri deild žżzka žingsins, nś ķ haust, 2009.
Af öllum žessum įstęšum veršur ekki séš, aš oršagjįlfur eins og "ESB veitir margs hįttar efnahagslegt öryggi" (hortitturinn er téšs prófessors ķ stjórnmįlafręši) sé meira en innantóm orš. Ķ žessum efnum er hver žjóš sjįlfri sér nęst og sinnar eigin gęfu smišur.
11.7.2009 | 18:30
Taglhnżtingar
Vinstri hreyfingin gręnt framboš į eftir aš hljóta makleg mįlagjöld ķ nęstu kosningum fyrir aš lįta Jóhönnu & Co. handjįrna sig į Alžingi. Žingflokkur VG gerši svo vķštęka fyrirvara viš stušning viš žingsįlyktun um umsókn um ašild aš ESB (Evrópusambandinu) viš gerš stjórnarsįttmįlans, aš ętla mįtti, aš žingmenn VG hefšu til žess frelsi aš starfa aš žessu mįli į Alžingi aš eiginn gešžótta.
Viršingarleysi vinstri stjórnarinnar, seinna rįšuneytis Jóhönnu Siguršardóttur, gagnvart Alžingi er svo yfiržyrmandi, aš hśn hótar stjórnarslitum, ef žingmenn VG vinna į Alžingi meš žeim hętti, sem ekki žóknast Jóhönnu. Žetta er mikil ósvķfni af aldurhniginni Jóhönnu gagnvart yngsta žingmanninum. Aš vinstri gręnir skyldu hins vegar lįta Samfylkinguna svķnbeygja sig meš žessum hętti vitnar um, aš žeir eru taglhnżtingar ķ žessu stjórnarsamstarfi.
Hótun Samfylkingarinnar var algerlega innantóm. Aš rjśfa žetta vonlausa stjórnarsamstarf af žeirri įstęšu, aš žingmašur VG ynni aš breytingartillögu viš tillögu rķkisstjórnarinnar, hefši skapaš Samfylkingunni gjörtapaša vķgstöšu. Žó aš dómgreindarlķtil sé, hefur henni ekki veriš alvara meš žessari hótun.
Vart hefur nokkur kjósandi VG léš henni atkvęši sitt til aš verša taglhnżtingur Samfylkingarinnar. Žessi mįlsmešferš ķ ašdraganda umsóknar rķkisstjórnarinnar um ašild aš ESB ber meš sér feigšarboša fyrir bįša stjórnmįlaflokkana, sem aš rįšstjórninni standa.
Ef svo fer fram sem horfir, aš rįšstjórnin ętli aš synja žjóšinni žess aš tjį sig um žaš, hvort sękja eigi um ESB meš kostnaši, sem er margfaldur (sennilega tķfaldur) kostnaši viš slķka atkvęšagreišslu, mun koma harkalega nišur į Samfylkingu og Vinstri-gręnum ķ nęstu sveitarstjórnarkosningum og žingkosningum. Kjósendur munu gjalda rįšstjórninni grįan belg fyrir svartan.
Röksemdir Samfylkingar fyrir brżnni naušsyn umsóknar nś ķ jślķ 2009 eru ósannfęrandi, svo aš ekki sé fastara aš orši kvešiš. Žau boš hafa komiš frį Berlķn, aš ESB verši ekki stękkaš fyrr en Lissabon-sįttmįlinn hefur veriš samžykktur af öllum nśverandi ašildarrķkjum. Hvort svo veršur 2009 er óvķst. Ef Ķhaldsflokkurinn brezki flęmir hina vonlausu jafnašarmenn frį völdum ķ Lundśnum įšur en ESB nęr aš lögtaka žennan sįttmįla, žį mun Ķhaldsflokkurinn ķ rķkisstjórn halda žjóšaratkvęšagreišslu um hann į Stóra-Bretlandi. Nęsta vķst er tališ, aš Bretar muni žį fella hann. Žar meš veršur "allt upp ķ loft" ķ Brüssel. Svķar hafa engin tök į aš fara meš Ķsland į hrašferš inn ķ ESB, žó aš ekki skuli gera lķtiš śr hinni borgaralegu rķkisstjórn Svķžjóšar og forystu Reinfeldts fyrir rįšherrarįšinu ķ Brüssel. Dómgreindarleysi Samfylkingarinnar viršist tröllrķša öllum mįlum, sem hśn kemur nįlęgt.
Samfylkingin heldur žvķ fram, aš umsókn skipti sköpum fyrir žróun efnahagsmįla į Ķslandi. Umsókn muni t.d. styrkja gengi krónunnar. Žetta eru hugarórar einberir. Vitaš er, aš žjóšartekjur į mann eru miklu hęrri į Ķslandi en aš mešaltali ķ ESB og svo mun ętķš verša. Žar af leišandi mun Ķsland, eins og önnur lönd yfir žessu mešaltali, žurfa aš greiša meira til ESB en žaš fęr. Mismunurinn gęti numiš um 10 milljöršum kr į įri aš lįgmarki.
Evrópubankinn (ECB) ķ Frankfurt er sjįlfstęšur gagnvart rįšherrarįši og framkvęmdastjórn ESB, og hann ver evruna meš kjafti og klóm. Žaš hefur komiš ķ ljós gagnvart nżjum ESB-rķkjum viš Eystrasalt og ķ Miš-og Austur-Evrópu, aš ECB gefur ekki žumlung eftir ķ kröfum sķnum um uppfyllingu allra Maastricht-skilyršanna fyrir upptöku evru. ECB veitir ekkert fordęmi, sem herma mį upp į hann ķ žessum efnum. Žar gildir einu, žó aš undanžįga til Ķslands mundi engu breyta um peningalegan styrk evrunnar. Evran į ķ vök aš verjast vegna žess, aš evru-lönd Sušur-Evrópu hafa falliš į Maastricht-prófunum aš undanförnu. Žetta kemur žannig śt fyrir žau, aš vextir į rķkisskuldabréfum žessara landa eru um tvöfalt hęrri en vextir į skuldabréfum žżzka rķkisins. Ķslenzka efnahagskerfiš er nś og veršur nęstu misserin fjarri žvķ aš nį nokkru prófi Evrópubankans. Umsókn og innganga ķ ESB breytir engu žar um. Žetta vita matsfyrirtęki lįnshęfis og ašilar į gjaldeyrismarkaši. Samfylkingin er gjörsamlega "śti į tśni" ķ öllu, er lżtur aš ESB, og utanrķkisrįšherra hennar er engan veginn treystandi til aš fara meš stjórn umsóknarferlisins fyrir Ķsland. Sporin frį "Icesave" hręša.
Segja mį, aš nś sé frįleitasti tķminn til aš senda umsókn til Brüssel. Įstęšurnar mį rekja til įstandsins ķ ESB og į Ķslandi, eins og rakiš hefur veriš hér aš ofan. Alžingi į hiklaust aš veita žjóšinni kost į aš stašfesta eša aš hafna žessu mati.
Evrópumįl | Breytt 12.7.2009 kl. 15:22 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (4)