Heljarstökk

Um þessar mundir undirbýr Evrópusambandið, ESB, mesta heljarstökk sitt frá því, að evrunni var hleypt af stokkunum.  Um er að ræða bankabandalag evru-landanna, þar sem löndum innan ESB án evru verður hleypt inn.  Spurning er, hvort EES ríkjunum verður hleypt í þetta samstarf, eða hvort Svisslendingar, sem sópar að í bankaheiminum, kæra sig um aðild að bankabandalaginu, sem hleypa af stokkunum að ári. 

Með þessu er ætlunin að flytja eftirlit, upplausnarvald og styrkingarheimildir fyrir fjármálafyrirtæki frá einstökum ríkjum og til seðlabankans í Frankfurt.  Með á að fylgja þangað Evrópusjóðurinn til að ausa úr til þrautavara til að koma í veg fyrir fjármálalegan óstöðugleika og fall banka. 

Hér er auðveldara um að ræða en í að komast.  Þjóðverjar drógu lengi lappirnar og vildu ekki, að þýzkir sparisjóðir þyrftu að lúta þessu sameiginlega eftirliti, líklega af því að þar er maðkur í mysunni.  Fyrir kosningarnar í september 2013 var hamrað á því í Þýzkalandi, að Þjóðverjar yrðu látnir standa sem fjárhagslegir bakhjarlar fyrir evrópskt bankakerfi á brauðfótum, en nú virðast þeir sjá sér hag í að raungera þennan væna áfanga á leiðinni að sambandsríki Evrópu, þó að það geti óneitanlega kostað þýzka skattgreiðendur útlát.  Ekki verða því þó gerðir skórnir hér, að þessi stefnumörkun endurspegli stórveldisdrauma.  Miklu líklegra er, að Berlín meti það svo, að bankabandalag Evrópu muni styrkja evruna í sessi, og er ekki talið af veita, eins og í pottinn er búið í mörgum evru-löndum nú um stundir, þar sem hagkerfi þeirra er hreinlega of veikburða til að búa við sterkan gjaldmiðil á borð við evru.  Það hefur reynzt ríkjum bjarnargreiði að hleypa þeim inn vanbúnum.  Það er annaðhvort fals eða vanþekking að baki fullyrðingum hérlandsmanna um, að það yrði landsmönnum hin mesta kjarabót að stökkva á evruna.  Það er þó hverju orði sannara og mikið keppikefli, að sterkur gjaldmiðill lækkar innflutningsvörur í verði og eykur kaupmátt Íslendinga erlendis, en ef undirstaða gjaldmiðilsins er ekki réttlig fundin, þá verður mikið atvinnuleysi í landinu og erfitt að selja vörur og þjónustu á erlendum mörkuðum.  Við þurfum að feta svipaða braut og Þjóðverjar að ná verðstöðugleika og samkeppnihæfni með mikilli framleiðni og háum gæðum.  Þá getum við tekið upp hvaða gjaldmiðil sem er að því tilskildu, að yfirvöld viðkomandi gjaldmiðils samþykki slíkt og að viðkomandi seðlabanki virki til þrautavara fyrir íslenzkt peningakerfi.       

Bankabandalagsverkefni ESB var hleypt af stokkunum í júní 2012, þegar spænskir bankar stóðu hvað tæpast.  Hlutverk bankabandalagsins er að rjúfa tengslin á milli ríkisstjórna og fjármálafyrirtækjanna, þannig að atburðir á borð við írska slysið þurfi ekki að endurtaka sig.  Írski ríkissjóðurinn var að kröfu ESB látinn axla skuldir írskra banka í fjármálakreppunni haustið 2008 til að bjarga írskum bönkum úr lausafjárvanda, þegar fall írska bankakerfisins var talið geta haft keðjuverkandi áhrif í Evrópu og víðar.  Til þess fengu Írar mjög há og dýr lán hjá EB og AGS, sem þeir verða lengi að bíta úr nálinni með.  Írska leiðin er nú mönnum víti til varnaðar.     

Eins og kunnugt er, lagði ríkisstjórn Geirs Hilmars Haarde fyrir Alþingi að láta skipta föllnu bönkunum upp, flytja íslenzkar skuldir bankanna, innistæður og útlán með afföllum inn í nýja íslenzka banka og láta erlendar skuldir róa með lánadrottnunum.  Þetta var íslenzka leiðin.  Ríkisstjórn Geirs og Alþingi sigldu gegn mjög miklu alþjóðlegu andstreymi við þessar aðgerðir, ekki sízt frá ESB, af því að allar erlendar ríkisstjórnir og fjármálastofnanir töldu, að þetta gæti haft slæmar afleiðingar á fjármálakerfi Evrópu og veitt slæmt fordæmi.  

Nú er komið í ljós, að þjóðhagslega var þetta bezta lausnin og andstætt svartagallsrausi vinstri flokkanna á Íslandi, Samfylkingar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs, sem lögðu sig í framkróka við að smeygja ríkisábyrgð á skuldir föllnu bankanna og buktuðu sig þannig og beygðu fyrir erlendum ríkisstjórnum og kommissörum ESB af fádæma undirgefni, sem sennilega má kenna við landráð.  Hvernig væri að leyfa Steingrími Jóhanni og Jóhönnu Sigurðardóttur að bera glóandi járn fyrir Landsdómi og bergja þannig á eigin miði ? 

Aðgerðir Alþingis haustið 2008 voru dæmdar löglegar að alþjóðarétti af EFTA-dómstólinum í janúar 2013.  Öll var þessi furðulega hegðun ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur til þess fallin að ganga í augun á búrókrötunum í Brüssel til að auðvelda aðildarviðræðurnar, sem hvorki gekk né rak með, og þessar óheillakrákur, Jóhanna, Steingrímur, Katrín Jakobsdóttir og Össur reyndust algerlega ófær um að leiða til lykta fremur en annað, sem þau tóku sér fyrir hendur.  Óþarft er að minnast á garminn Ketil skræk í þessu sambandi, fyrrverandi ráðgjafa hins hroðalega illa rekna Íbúðalánasjóðs, en stjórnarandstaða hans er ekki burðugri en ráðherradómurinn, og var þá ekki úr háum söðli að detta.   

Núna eru mun hærri vextir á Norður-Ítalíu, sem og á Ítalíu allri, en norðan landamæranna í Ölpunum, Austurríkismegin, svo að dæmi sé tekið.  Þetta og margt fleira veldur núningi á milli norður- og suðurhluta evrusvæðisins, sem er svo svæsinn, að á öllu evrusvæðinu er umræða um upplausn þess.  Með bankabandalaginu er ætlunin að draga úr þessum vaxtamuni og helzt að eyða honum.

Bankabandalag ESB krefst þess af Þjóðverjum og öðrum lánadrottnararíkjum innan ESB, að þau gangi í ábyrgð fyrir skuldararíkin og að þau hætti að hygla eigin bönkum.  Þetta hefur lengi staðið í Þjóðverjum, en þeir hafa nú kokgleypt þessar skuldbindingar gegn því, að evrubankinn í Frankfurt hafi eftirlitsskyldum að gegna og fái upplausnarvald yfir 130 stærstu bönkunum og geti hlutazt til um rekstur allra annarra banka á evrusvæðinu, sem eru nokkur þúsund talsins.  

Það er önnur saga, að Þjóðverjar eru alls ekki einráðir um stjórnun evrubankans, heldur sitja í æðsta ráði bankans seðlabankastjórar allra evrulandanna og 6 manna framkvæmdastjórn hans.  Þjóðverjar hafa að vísu nú fengið því framgengt, að atkvæðavægið verður ekki jafnt, heldur nokkru nær stærðarhlutföllum hagkerfanna.   Sem dæmi að taka er hagkerfi Þýzkalands um 100 sinnum stærra en Lettlands, sem taka mun upp evru nú um áramótin, en Þjóðverjar munu hafa minna en tvöfalt atkvæðavægi á við Letta.  Margir Þjóðverjar hafa áhyggjur af því að verða ofurliði bornir í mikilvægum atkvæðagreiðslum í æðsta ráði bankans.  

Á vegum bankabandalagsins verður gagnkvæm innistæðutrygging allra evrulandanna.  Bankar evrulandanna munu að þessu leyti búa við svipað kerfi og bankar í Bandaríkjunum.  

Þjóðverjar hafa hingað til barizt fyrir því, að völdin yfir þýzkum peningum væru í þýzkum höndum.  Wolfgang Schäuble, fjármálaráðherra Þýzkalands, hefur sagt, að bankabandalagið ætti að vera úr timbri, en að hafa það úr stáli mundi útheimta breytingar á sáttmálum ESB.  Nú hefur hann samþykkt, að gagnkvæm ábyrgð myndist smám saman á 10 árum með EUR 55 milljarða sjóði að bakhjarli.  Hann hefur þó ekki samþykkt, að þetta fé komi frá skattgreiðendum, heldur bönkunum sjálfum.  Ef banki fer á hausinn, mun þó ofangreindur bakhjarl aðeins tryggja innistæðurnar, en hvorki hluthafa bankans né lánadrottna hans.  Ekki verður annað séð en þetta sé keimlíkt íslenzku leiðinni frá 2008, sem allt ætlaði vitlaust að verða út af á sinni tíð.

Í fersku minni er meðferð Breta á Íslendingum haustið 2008, en þá hljóp brezki ríkissjóðurinn undir bagga með öllum illa stöddum bönkum á Bretlandi, en lét útibú íslenzku bankanna sigla sinn sjó.  Mörgum hefur verið þessi hegðun hrein ráðgáta, því að gott samband hefur alla tíð verið á milli Englandsbanka og íslenzkra bankayfirvalda, þ.e. Seðlabanka Íslands eftir stofnun hans.  Er skemmst að minnast, að Ísland var í myntbandalagi við Bretland á 3. áratugi 20. aldarinnar.  Að tengjast sterlingspundinu kann að verða bæði fýsilegt og raunhæft eftir afnám gjaldeyrishaftanna, ef stöðugleiki næst í íslenzka hagkerfinu, eins og grunnur hefur nú verið lagður að, hvað sem verður.

Það er kunnara en frá þurfi að segja, að Bretar reka öfluga leyniþjónustu innanlands og utan, MI5 og MI6.  Nú hefur sú getgáta verið viðruð opinberlega, að brezku ríkisstjórninni hafi borizt um það upplýsingar, að stundað væri stórfellt peningaþvætti í íslenzkum bönkum, þar sem fé frá Rússlandi ætti í hlut.  Háð umfangi þessarar starfsemi gæti þessi vitneskja skýrt beitingu hryðjuverkalaga gegn íslenzku bönkunum og gegn Íslandi, þar sem Bretar torvelduðu greiðslumiðlun til og frá Íslandi eftir megni.  Hvers vegna hefur sannleikurinn í þessu máli ekki verið opinberaður ?  Til náinnar gjaldeyrissamvinnu við Breta getur ekki komið fyrr en fullnægjandi skýring hefur á framferði Breta fengizt, og sýnt hefur verið fram á, að ríkisstjórn Verkamannaflokksins, Samfylkingar Bretanna, hafi haft málefnalegar ástæður fyrir gjörðum sínum; ella verður opinber afsökunarbeiðni að koma seint og um síðir, því að fruntaháttur og meiðandi aðgerðir brezka fjármálaráðherrans urðu Íslendingum þungar í skauti.

Bankabandalagið mun styrkja evruna, en ekki leysa evrukreppuna, sem enn er á alvarlegu stigi.  Upptaka evru á Íslandi verður ögn fýsilegri, en engan veginn nógu fýsileg, þegar á allt er litið, til að mæla með upptöku hennar.  Á evrusvæðinu gæti orðið mikið öldurót á komandi ári, og samkvæmt reglum ESB-sjálfs er full aðild að Evrópusambandinu skilyrði þess að evrubankinn verði fjárhagslegur bakhjarl að bankakerfi lands, sem gerir evru að lögeyri sínum.  Fyrrverandi ríkisstjórn, Jóhönnustjórninni, varð ekkert ágengt í aðildarviðræðunum við ESB, og núverandi ríkisstjórn, Laugarvatnsstjórnin, hefur allt aðra forgangsröðun með réttu.  Það er auðvitað með öllu ótækt að ætla að fara inn í ESB á hækjum.  Enn fullnægjum við engu Maastricht-skilyrðanna, en það ætti að setja það á dagskrá að fullnægja þeim öllum fyrir árið 2020.  Skipulega er nú hvert skrefið á fætur öðru tekið í þá átt.  Þá verður líka mikið vatn runnið til sjávar í Evrópu, og valdahlutföll á milli Þjóðverja, Breta, Frakka og Rússa tekin að skýrast ásamt framtíðarfyrirkomulagi ESB.   

      

 

               

    

Fjárlögin 2014

Laugarvatnsstjórnin kann til verka, en það er meira en hægt var að segja um Jóhönnustjórnina á undan henni.  Hún vann allt með öfugum klónum og stóð hér að fjögurra ára hörmungartímabili, eins konar Móðuharðindum af mannavöldum.  Það gerði hún með niðurrifsstarfsemi á öllum sviðum.  Hún hækkaði skattheimtuna upp úr öllu valdi á fólk og fyrirtæki, og hún ofsótti atvinnulífið.  Það virðist þó e.t.v. mótsagnakennt, að skatttekjur ríkissjóðs 2014 verða líklega hærri en 2013 þrátt fyrir vissar skattalækkanir til að örva hagkerfið.

Fyrri ríkisstjórn sýndi bleyðuhátt gagnvart alþjóðlegu fjármálavaldi, sem kom fram í því að semja við það um að láta íslenzka skattborgara ábyrgjast hundruði milljarða króna til greiðslu á skuldum óreiðumanna, sem suma hverja er nú réttilega búið að dæma um árabil á bak við lás og slá, og hún dekraði við kröfuhafa föllnu bankanna með því að hlífa þeim einum við skattasugu sinni.  Þar sýndi hún alvarlegan dómgreindarbrest, því að kröfuhafarnir geta komið sér hjá skattinum með því að óska gjaldþrotaskipta, en það hafa þeir ekki gert, af því að þeir njóta undanþágu frá gjaldeyrishöftum til að flytja tekjur sínar af starfsemi bankanna til útlanda.  Allt er þetta í boði vinstri stjórnarinnar, sálugu.  Þessir sömu stjórnmálamenn berja sér nú á brjóst á Alþingi og telja sig þess umkomna að vanda um við þá, sem skipulega og af eindrægni koma nú hjólum atvinnulífsins í gang. Ja, svei aftan ! 

Til marks um þau vatnaskil í efnahagsmálunum, sem eru nú að verða, er meiri hagvöxtur á Íslandi á 3. ársfjórðungi 2013 en nokkurs staðar annars staðar á Vesturlöndum, og jákvæðari viðskiptajöfnuður var þá en áður hefur sézt.  Þetta ásamt algerum viðsnúningi í stjórn ríkisfjármálanna mun leggja góðan grunn að skuldalækkun ríkissjóðs, fyrirtækja og heimila í landinu, sem er forsenda fyrir sjálfbærum búskapi í þessu landi.  Að greiða erlendum lánadrottnum 70-100 milljarða króna á hverju ári úr ríkissjóði hamlar sókn landsmanna til betri lífskjara.  Stefna núverandi ríkisstjórnar, Laugarvatnsstjórnarinnar, er reist á þeim sannindum, að þjóðin getur aðeins framleitt sig út úr vandanum, ef svo má að orði komast, en það er ekki unnt að skattleggja hana út úr vanda sínum, og það er vissulega ekki hægt að gera hvort tveggja.  

Til marks um þann viðsnúning hagkerfisins, sem nú á sér stað, er frásögn Morgunblaðsins þann 14. desember 2013 af samningi Skinneyjar-Þinganess á Höfn í Hornafirði við Skagann á Akranesi um hönnun, smíði, uppsetningu, prófanir og gangsetningu á sjálfvirku kerfi fyrir vinnslu á uppsjávartegundum í verksmiðju fyrirtækisins.  

"Samningur fyrirtækjanna er stærsti einstaki samningur, sem Skaginn hefur gert við íslenzkt sjávarútvegsfyrirtæki um framleiðslu og sölu á hátæknibúnaði til fiskvinnslu.  Um 100 manns hjá Skaganum og systurfyrirtækinu Þorgeiri og Ellerti munu starfa við verkefnið, en einnig starfsmenn fleiri fyrirtækja á Akranesi."   

Þá sagði Ingólfur Árnason, framkvæmdastjóri Skagans:

"Þessi uppsjávarlína er í raun einstök og það, sem við gerum bezt.  Árið 2012 varð búnaðurinn útflutningsvara, er við gerðum okkar stærsta einstaka samning til þessa við Varðann á Þvereyri í Færeyjum.  Sú verksmiðja var stækkuð síðastliðið sumar og afkastar nú 1000 t á sólarhring.  Hún er þar með orðin stærsta uppsjávarvinnsla í heimi."   

Þá, sem skoðað hafa sjávarútvegssýningar hérlendis, þarf ekki að undra á þessari velgengni Skagans.  Skaginn er gott dæmi um fyrirtæki, sem kann að búa til samkeppnihæfa hátæknivöru á Íslandi og markaðssetja hana með góðum árangri innanlands sem utan.  Starfsemi af þessu tagi er hornsteinn í hagkerfinu, sem breytir íslenzku hugviti og verkviti í verðmæta afurð, sem eykur framleiðni og verðmætasköpun hér innanlands og/eða aflar beinharðs gjaldeyris.  Bókvitið verður í askana látið.

Það er ein af grunnauðlindum Íslands, lífríkið í fiskveiðilögsögunni, sem stendur undir þessari fjárfestingu.  Vinstri menn átta sig ekki á því, að til að fyrirtæki geti fjárfest, verða þau að skila ágóða af rekstri sínum.  Formaður Samfylkingarinnar, fyrrverandi ráðgjafi Íbúðalánasjóðs, býsnast á hagnaði fyrirtækja í veiðum og vinnslu.  Hagnaður þeirra fyrir skatta nam á árinu 2012 kr 47 milljörðum.  Heildarskuldir sjávarútvegs voru í árslok 2012 kr 429 milljarðar og eignir kr 535 milljarðar.  Téður hagnaður nam þess vegna 9 % af eignum, sem ekki getur talizt hátt hlutfall.

   Fyrirtækið Skinney-Þinganes á rétt á ákveðinni aflahlutdeild í lögsögu Íslands.  Þennan rétt vildu vinstri flokkarnir helzt afnema, og Jóhönnustjórnin hækkaði skattheimtu af þessum rétti  svo gríðarlega, að fjárfestingargeta stóru fyrirtækjanna í bolfiskveiðum var stórskert, og tilveru hinna minni var stórlega ógnað. 

Nú telja vinstri menn, að ríkið geti boðið upp réttinn til makrílveiða.  Þeim hinum sömu er hægt að benda á, að það voru ákveðnir útgerðarmenn, hérlendir, sem áttu frumkvæði að makrílveiðum hér við land og fjárfestu í þekkingu og tækjum til þessara veiða og vinnslu.  Ríkisvaldið kom ekkert að því máli og á ekki óveiddan fisk í sjó.  Þessi hugdetta vinstri manna er þess vegna ósanngjörn, og hún stenzt ekki lög landsins.

Aðalsteinn Ingólfsson, framkvæmdastjóri Skinneyjar-Þinganess, segir þetta um forsendur fjárfestingar, sem veitir yfir 100 manns á Akranesi vinnu í um hálft ár, eykur afkastagetu frystingar uppsjávarafla hjá Skinney-Þinganesi um 50 %, eykur framleiðni fyrirtækisins og bætir samkeppnihæfni þess á alþjóðlegum mörkuðum:

"Forsenda allra framkvæmda í sjávarútvegi er, að greinin fái að þróast eðlilega.  Stjórnarflokkarnir hafa lofað því, að festa komist á og að óvissu ljúki um veiðigjöld.  Við treystum því, að svo verði, og á þeim forsendum förum við út í þessar fjárfestingar."

Ljóst er, að með uppboði á makrílkvóta yrði grundvellinum kippt undan fjárfestingum á borð við þær, sem hér hefur verið lýst. Ofangreind orð Aðalsteins Ingólfssonar endurspegla þá staðreynd, að stefna og verk núverandi ríkisstjórnar er að þíða klakaböndin, sem hér gátu af sér staðnað hagkerfi og sífelldan ríkissjóðshalla þrátt fyrir sífellt argvítugri skattheimtu.  Nú er stefnan sett á vaxandi framleiðslu á öllum sviðum, einkum á sviðum gjaldeyrissköpunar og gjaldeyrissparnaðar.  Rauntekjur fjölskyldna, fyrirtækja og hins opinbera verða þá tryggðar með hagvexti, sem fitar skattstofnana.  Ef engin áföll dynja yfir, kemst skútan á næsta ári á þokkalega siglingu.

Góður afgangur á ríkisbúskapinum er forsenda þess, að landið rétti úr skuldakútinum.  Nú eru stjórnarflokkarnir á Alþingi að leggja grunninn að þessu með fjárhagslegu jafnvægi á fjárlögum 2014 í stað botnlausrar skuldasöfnunar óráðsíuflokkanna, sem nú þykjast geta gert betur en reyndin hefur verið á.  Það er á engan hallað, þó að fjármála- og efnahagsráðherra, Bjarna Benediktssonar, og formanns fjárveitingarnefndar, Vigdísar Hauksdóttur, sé getið sérstaklega í þessu sambandi.  Bæði hafa staðið í eldlínunni og staðið sig með sóma.  Fjármála- og efnahagsráðherra hefur sýnt, að hann veldur viðamiklu embætti afar vel, og er sómi að framgöngu hans í hvívetna, hvort sem er innanlands eða utan.  

Meira hefur kveðið að formanni fjárlaganefndar núna en mörg undanfarin ár.  Sumpart stafar það af störfum hennar í hinni svo kölluðu hagræðingarnefnd ríkisstjórnarinnar, og sumpart af því, að hún talar tæpitungulaust um viðfangsefni líðandi stundar, um hraksmánarlega frammistöðu þingmeirihlutans 2009-2013, og hún hefur jafnframt skýra framtíðarsýn og kann að breyta orðum í efndir.

Vigdís Hauksdóttir á heiður skilinn fyrir framgöngu sína, m.a. að gagnrýna fjárveitingar til svo kallaðrar þróunarhjálpar.  Erlendar athuganir hafa sýnt, að engan veginn er sama, hvernig að slíkum fjárveitingum til þróunarlanda er staðið og stór hluti þeirra fer í súginn, ef viðvaningslega er að verki verið. Aðalatriðið er þess vegna ekki upphæðin sjálf, heldur hvernig hún nýtist.  Þar sem annars staðar skipta gæðin meira máli en magnið. 

Það er í sjálfu sér ekki vert að sjá ofsjónum yfir aðstoð við bágstadda, ef vissa er um, að fjárveitingarnar nýtist vel, en lendi ekki í þeirri spillingarhít, sem landlæg er, því miður, á bágstöddum svæðum.  Það hafa birzt fréttir af hrikalegri sóun þróunarhjálpar, og betra er að lækka upphæðina og fylgja henni svo alla leið, en að hækka hana í átt að 0,7 % af VLF, eins og SÞ hafa ályktað um.  Bezt er, ef lungann úr upphæðinni er unnt að nota til að kaupa vörur og þjónustu hér innanlands til að styrkja bágstadda með í stað þess að stunda hæpnar peningasendingar.  Góð þekking á innviðum móttökusvæðisins er forsenda þess, að stuðningur nýtist til lengdar.

Vigdís hefur ekki dregið af sér, og beittur málflutningur hennar hefur framkallað hælbíta, sem sumir hafa verið svo rætnir að jafna verður til skítlegs eðlis.  Má segja, að perlum sé kastað fyrir svín, þegar Vigdís flytur meitlaðar ræður sínar.  Málfar hennar glitrar sem gull af eiri í samanburði við flatneskju,  hortitti og bjagað málfar sumra þeirra, sem hafa horn í síðu hennar.  Hér að neðan eru myndir af tveimur kvenskörungum á ólíkum sviðum, en legði pólfarinn fyrir sig pólitík, næði hún vafalaust þar á toppinn sem annars staðar.  

   

  

    

  

 

  

  

     

Hvítbók um hvítflibba í Brüssel

Það vakti athygli á dögunum, er Stefan Füle, stækkunarstjóri ESB, lagði þá lykkju á leið sína, kanski í einhvers konar stöðubaráttu, að ESB hefði aðeins verið spottakorn frá því að geta lagt tillögu að aðildarsamningi fyrir Íslendinga, þegar Laugarvatnsstjórnin gerði hlé á aðlögunarferlinu.  

Taka skal fram, að síðasta orðið er ekki valið til að kasta rýrð á það, sem ESB-trúboðið kallar samningaviðræður, heldur er viðræðuferli ESB og umsóknarlands klárlega skilgreint sem aðlögunarferli umsóknarríkis að lögum og tilskipunum ESB af framkvæmdastjórninni sjálfri. 

Hinum fyrrverandi félaga í Kommúnistaflokki Tékkóslóvakíu, Stefan Füle, félögum hans í stækkunarteyminu og e.t.v. fleirum í Framkvæmdastjórn ESB, er greinilega nokkuð í mun að fá Ísland inn undir sinn verndarvæng. 

Hvað getur hangið á spýtunni ?  Þeir vilja veikja varnir norðursins og komast sjálfir þar til áhrifa.  Þeir misstu Grænland úr klóm sér og skortir algerlega aðgang að Norður-Atlantshafi og Íshafinu, þar sem eru miklar auðlindir, og stórveldin keppast þar um yfirráð.  ESB vill mynda mótvægi við Rússland, Kanada, Bandaríkin og Kína.  Búrókratar í Berlaymont, sem móta framtíðarstefnuna og hafa framkvæmdastjórana í hendi sér, vita sem er, að falli Ísland eða Noregur, getur eftirleikurinn orðið auðveldur með hitt landið.  Norskir stjórnmálamenn og aðildarsinnar eru brenndir eftir tvær hafnanir norsku þjóðarinnar á aðild, svo að þeir þora ekki af stað aftur, nema forsendur og andrúmsloftið í Noregi breytist.  Ný ríkisstjórn Noregs, sem mynduð er af Hægri flokkinum og flokki til hægri við hann, Framfaraflokkinum, með stuðningi hinna borgaraflokkanna, eftir tap rauðliðanna, virðist litlu munu breyta um þetta. 

Íslenzkir stjórnmálamenn, sem samþykktu alræmda þingsályktun 16. júlí 2009, ættu að vera brenndir líka eftir afhroð aðildarsinna í kosningunum 28. apríl 2013, en þeir berja samt hausnum við steininn.  Þessi hegðun má heita þráhyggja.  Nú heimta þeir, að aðlögunarferlið verði hafið, þar sem frá var horfið.  Samt bendir ýmislegt til, að aðildarviðræður Össurar Skarphéðinssonar hafi hvorki verið fugl né fiskur og allt, sem máli skiptir, sé ósnert.  Össur baukaði við "selvfölgeligheder" í 4 ár, og Hvítbókin mun sýna hlálegt árangursleysi.  Samningamenn núverandi ríkisstjórnar munu auðvitað ekki komast hænufeti lengra með menn Stefans Füle, því að þeir mundu standa enn fastar á hagsmunamálum Íslands.  "Aðildarviðræður" Íslands við ESB eru "Mission Impossible", eða óframkvæmanlegar, nema Alþingi fleygi fullveldinu fyrir róða.  Þingmenn hafa svarið Stjórnarskránni eið, og þeim verður kastað út í hafsauga, sem svo mikla afslætti vilja gefa, að dugi til viðunandi aðlögunar að dómi Füles.

Ef Alþingi telur samt brýnt að leiða þetta mál til lykta, eftir útgáfu Hvítbókar um málið, þá verður fljótlega haldin þjóðaratkvæðagreiðsla um það, hvort halda skuli aðlögunarferlinu áfram með öllum þeim tilkostnaði fyrir ríkið og álagi á stjórnkerfið að ógleymdum IPA-styrkjum, sem þessu dauðadæmda ferli fylgir.  Það væri þá einfaldlega röng forgangsröðun á fjár- og tímanotkun að reyna nú, þegar enginn veit, hvert ESB stefnir, að komast þar inn.  Hvernig á ríkisstjórn, sem andvíg er inngöngu, að semja um inngöngu af einhverju viti ?  Það mundi reyna mjög á innviði ríkisstjórnarinnar algerlega að óþörfu.  Halda aðildarsinnar, að andvíg ríkisstjórn muni búa svo um hnútana í Brüssel, að þjóðin telji sér hag í að samþykkja það ?  Það vantar mikið upp á rökræna hugsun aðildarsinna, hvað þetta varðar, hvað sem öðru líður. 

Hvítbók um stöðu aðildarviðræðnanna mun verða til umræðu á næsta ári, 2014, hvernig sem allt veltur.  Þá er hætt við, að mörgum verði að orði: "fíllinn (þ.e. Össur) tók jóðsótt og fæddist lítil mús (þ.e. loknir samningskaflar)".  Hverjum þykir þó sinn fugl fagur og líklegt, að rithöfundurinn Össur mæri mjög hlut utanríkisráðherrans í bók sinni, en Össur iðulega í upphafningu um sjálfan sig í þriðju persónu, svo kindugt sem það nú er.  Kindugur kvistur, Össur. 

Þar sem mikilvægustu atriðin varðandi aðildina að ESB voru ekki komin á dagskrá undir stjórn Össurar Skarphéðinssonar, má segja, að svo nefndar aðildarviðræður hafi verið hvorki fugl né fiskur hingað til, en samt með ærnum kostnaði.  Spyrja má, hvað valdi þeirri þráhyggju allmargra, að Íslandi verði bezt borgið innan vébanda ESB ?

Ekki er það hagvöxturinn.  Nú er spáð meiri hagvexti á næstu árum á Íslandi en í ESB, og búizt er við lægri hagvexti á evru-svæðinu en utan þess innan ESB.  Það er ekki hægt að fullyrða, að evran sé þar sökudólgurinn, en þessi tíðindi eru a.m.k. ekki meðmæli með henni.  Spákaupmennska heldur nú verðgildi hennar óeðlilega háu, af því að Kínverjar og aðrir eru að losa sig við dollaraeignir og kaupa evrur.  Þetta er útflutningsgreinar margra evru-landa lifandi að drepa, og nú er jafnvel farið að hægja á hagkerfi Þýzkalands.  Andþýzkur áróður blossar upp, Þjóðverjar verja hendur sínar, og saka nú Breta, sem eiga að heita bandamenn þeirra, um svæsnar njósnir í Þýzkalandi.  Evrópa er á suðupunkti.  

Samt er svar flestra hérlandsmanna, sem inn vilja, gjaldmiðillinn.  Það er eins konar mantra, trúarstef, án djúphygli.  Þeir vilja taka upp erlenda mynt og kasta íslenzku krónunni fyrir róða.  Fyrir þessu færa þeir þau rök, að krónan ýti undir óstöðugleika hagkerfisins, dragi úr fjárfestingum hérlendis og hafi í för með sér aukinn viðskiptakostnað, þar sem hún sé ekki gjaldgeng erlendis.  Þá muni vaxtastigið lækka, sem létti undir með skuldurum og örvi athafnalífið.  Sumir innan Samtaka atvinnulífsins halda þessu fram sem og forseti Alþýðusambands Íslands.  Til að finna beztu lausnina hér þarf hins vegar að horfa vítt til veggja og skoða heildaráhrifin á hagkerfið.    

Þetta virðist vera fremur grunnrist umræða vegna þess, að hún fjallar ekkert um það, hvernig við eigum að komast héðan og þangað.  Það er mergurinn málsins og meginviðfangsefnin við stjórnun efnahagsmálanna núna.  Um það ættu allir að geta sameinazt að þróa hagkerfið þannig, að það uppfylli alla Maastricht skilmálana fyrir upptöku evru.  Það fullnægir enn engum þessara skilmála, og það mun fyrirsjáanlega taka allt að einum áratugi að fullnusta þá alla og sýna evru-bankanum í Frankfurt fram á trúverðugan styrkleika og stöðugleika hagkerfis og peningamálastjórnunar til að landið verði tekið sem fullgildur aðili að evru-samstarfinu.

Nú er seðlabankastjóri tekinn til við að gefa forskrift að kjarasamningum og hefur nefnt 2,0 % - 2.5 % hækkun, en nefndi ekki á hversu löngu tímabili, sem er þó lykilatriði.  Væri honum ekki nær að rökstyðja vaxtaákvörðun peningastefnunefndar með meira sannfærandi hætti en hann gerir.  Vaxtastig Seðlabankans á sína sök á, að hagkerfið er staðnað.  6,0 % millibankavextir ná engri átt hér, þegar vextir eru 1 - 2 % víðast annars staðar.  Það er svo mikill slaki hér í hagkerfinu, þ.e. ónýtt framleiðslugeta, að það er afar ólíklegt, að t.d. 4 % vextir mundu valda hér verðbólgu.  Væri það ekki skársta framlag peningastefnunefndar til hóflegra kjarasamninga og stöðugleika hagkerfisins og þar með í þágu verðbólgumarkmiðsins að lækka vextina um 1/3 ?  

Að lækna hagkerfið er verðugt verkefni, og einn af fyrstu áföngunum er að losna við gjaldeyrishöftin.  Það verður vart gert í bráð, nema að knýja þrotabú bankanna í gjaldþrotameðferð.  Slitastjórnirnar hafa allt of lengi setið hér að sumbli.  Uppgjöri þrotabús Lehman Brothers, sem lenti í greiðsluþroti, svo að Seðlabanki Bandaríkjanna yfirtók rekstur hans 15. september 2008, hefur fyrir löngu verið gerður upp.  Það er kapítuli í háskasögu ríkisstjórnarómyndarinnar 2009-2013 að gera kröfuhafa föllnu bankanna að aðaleigendum hinna nýju og láta nýja Landsbankann samþykkja 300 milljarða kr skuldabréf í gjaldeyri handa kröfuhöfum gamla Landsbankans.  Slitastjórnirnar hafa svo fengið að leika lausum hala, og stjórnvöld téðs tímabils þorðu ekki einu sinni að skattleggja téð þrotabú.  Ræfildómurinn reið ekki við einteyming, og þýðir lítið fyrir fyrrverandi ráðherra að skrifa sig frá því.  Sagan mun dæma þá af verkum sínum, en varla af varnarræðum þeirra sjálfra. 

Formlega má land ekki taka upp evru, nema það hafi gengið í ESB.  Þó að Ísland mundi fullnægja upptökuskilmálum evrunnar eftir um áratug, er engan veginn þar með sagt, að aðildarviðræður skili árangri, sem Íslendingar sætti sig við.  Þá eru tveir til, meti menn ávinning að lögeyrisskiptum greinilegan:

a) að semja um undanþágu á aðildarskilmálum EMU (European Monetary Union), þ.e. skilyrðið um aðild að ESB, með það að markmiði að taka hér upp EUR í stað ISK.  Einhver dæmi munu vera um þetta, þó að óvíst sé, að þau hafi fordæmisgildi.  Það væri samt óráðlegt, nema krónan hefði í minnst 3 ár fylgt evrunni vandræðalaust, og hlutfallslega svipaður jöfnuður í viðskiptum við útlönd væri á Íslandi og í Þýzkalandi, sem er mótandi til lengdar um þróun evrunnar.

b) að semja við ríkisstjórn og seðlabanka annars lands um aðild að myntsvæði þess lands.  Þetta hefur gefizt misjafnlega, t.d. fyrir þjóðir Suður-Ameríku, sem tekið hafa upp bandaríkjadal.  Ef verðbólgan er hærri en í móðurlandi myntarinnar, rýrnar samkeppnihæfnin og útflutningsatvinnuvegunum er riðið á slig.  Slíkt endar með harmkvælum launalækkana og samdráttar opinberra útgjalda, sbr Suður-Evrópu nú, eða með gjaldþroti, sbr Argentínu. 

Nokkrar myntir hafa verið nefndar í þessu sambandi, t.d. NOK, SEK, CHF, GBP, CAD og USD, en það er algerlega ótímabært að velta fyrir sér, hver kæmi helzt til greina fyrr en trúverðugum stöðugleika hefur verið náð í peningamálum hérlendis.  Þó hlýtur umfang viðskipta og grennd að ráða miklu, og þá verður GBP efst á blaði.  Ísland var um hríð í myntbandalagi við Bretland á 3. áratugi 20. aldarinnar, en þá stóð pundið á gullfæti, og íslenzka hagkerfið stóðst ekki þá hágengisstefnu, sem leiddi til atvinnuleysis.  Nú er öldin önnur, og efnahagslífið hérlendis hefur tekið stórstígum framförum á tæpri öld.  Áður en til myntbandalags við Breta getur komið þarf þó að gera upp við þá peningalegar sakir frá kollsteypunni haustið 2008, þegar íslenzka peningakerfið féll og það brezka riðaði til falls.  Skýringar þurfa að fást á framkomu brezkra, bandarískra og norrænna stjórnvalda gagnvart lítilli þjóð norður í Atlantshafi í nauðvörn.         

  

           

 

Sér grefur gröf, þótt grafi

Furðu gegnir, hversu hart ESB-trúboðið á Íslandi sækir það að fá þjóðaratkvæðagreiðslu um framhald á umsóknarferlinu um aðildina að Evrópusambandinu.  Vegna einhverrar skoðanakönnunar, þar sem spurningin sjálf var úr lausu lofti gripin, og verður þess vegna ekki sett fram í kosningum, sem gaf ESB-trúboðinu von um framhaldslíf umsóknarinnar, sækir téð trúboð nú fast á um þjóðaratkvæðagreiðslu um framhald viðræðna. 

Trúboðið veit, að verði samþykkt að halda áfram viðræðum við ESB, þá fellur ríkisstjórnin, því að hún getur ekki leitað hófanna um inngöngu, þar sem hún er alfarið andvíg slíku.  Geðklofarnir í Vinstri hreyfingunni grænu framboði (VG) fóru létt með slíka kúvendingu, enda var valdaþráin komin á sjúklegt stig, eins og fram kom í Búsáhaldabyltingunni.  Eftirtekja VG er að vonum rýr, þar sem flokkurinn og formaður hans eru trausti rúin.   

Ef slík þjóðaratkvæðagreiðsla verður haldin á þessu kjörtímabili, verður spurningin á atkvæðaseðlinum örugglega ekki, hvort þú viljir, að "samningaviðræðum við ESB" verði fram haldið og til lykta leiddar, svo að meta megi innihaldið, enda er það blekking, heldur hin, hvort þú viljir halda aðlögunarferlinu áfram til undirbúnings aðildar að Evrópusambandinu.  Það er hin rétta spurning með vísun til skilgreiningar Evrópusambandsins sjálfs á ferlinu, sem hefst með umsókn um aðild ríkis að ESB. 

Þá verður kjósendum gerð skilmerkileg grein fyrir "árangri" samningaviðræðnanna til þessa, og fyrir því, hvað það þýðir fyrir atvinnuvegi landsins, t.d. sjávarútveg og landbúnað, að gangast undir jarðarmen "CAP-Common Agricultural Policy" og "CFP-Common Fishery Policy", sem eru grundvallarreglur um landbúnaðarstefnu og sjávarútvegsstefnu, sem ekkert land getur samið sig undan til lengdar.  

ESB-trúboðið er haldið sjálfseyðingarhvöt, að það skuli ímynda sér, að meirihluti kjósenda gjaldi jáyrði við slíkri spurningu.  Flestir kjósendur núverandi stjórnarflokka og sennilega meirihluti kjósenda Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs munu hafna áframhaldandi aðlögun að regluverki ESB, sem einnig þýðir, að Ísland selur sig undir agavald og boðvald hinnar sameiginlegu landbúnaðarstefnu ESB, þar sem fiskveiðistefnan er jafnframt fólgin.  Ísland yrði ekki lengur strandríki í skilningi alþjóðalaga, heldur yfirtæki ESB slíkt hlutverk.  ESB mundi eftir það skammta Íslandi skerf af flökkustofnum, sem framkvæmdastjóri sjávarútvegsmála leggur til og leiðtogaráðið samþykkir.  Er líklegt, að óbilgirni ESB í garð Íslendinga mundi verða minni eftir inngöngu en á skeiði, þegar ESB reynir að lokka landsmenn til fylgilags við sig með ýmsum ráðum, þ.á.m. með því að bera á þá fé.  Samstarfi við Færeyjar og Grænland með ríku innihaldi lyki daginn, sem Ísland gengi í ESB.  Af sögulegum og hagsmunalegum ástæðum er innganga Íslands í ESB í sinni núverandi mynd ríkjasambands útilokað, hvað þá verði þróunin áfram í átt að sambandsríki, en vendipunktur í þeirri þróun kann að vera í nánd.  

Í ljósi þessa og þess, hversu ókræsilega ESB horfir nú við Íslendingum af mörgum ástæðum, má ætla, að svo rækilega yrði gengið frá ESB-trúboðinu í kosningabaráttunni, þar sem aðildarandstæðingar mundu hvergi draga af sér, heldur berjast á bæði borð, þ.e. bæði til hægri og vinstri, unz yfir lyki, að ESB-trúboðið ætti sér ekki viðreisnar von.  

Þegar skýrslan um stöðu ESB-viðræðnanna og stöðu og þróun ESB hefur verið birt almenningi og rædd á Alþingi, mun Alþingi taka afstöðu til framhaldsins, þ.e. hvort umsóknin verður afturkölluð, viðræðuhlé framlengt ótímabundið, eða viðræður teknar upp að nýju.  Vonandi verður fyrsti kosturinn fyrir valinu.  Ef miðkosturinn verður fyrir valinu, munu ESB-aðildarsinnar halda áfram sínu hvimleiða jarmi.  Ef síðasti kosturinn verður fyrir valinu, verður um þá ákvörðun þjóðaratkvæðagreiðsla, og munu þá hvergi verða spöruð þau hin breiðu spjótin.  Trójuhestar verða gerðir óskaðlegir í þeirri viðureign.    

Þann 3. september 2013 skrifaði Bretinn Marta Andreasen grein í Morgunblaðið undir heitinu, "Reynslan hefur kennt mér að efast um elítuna í Brussel". 

Hún skýrir þar frá því, að hún hafi gert sér háar hugmyndir um Evrópusambandið-ESB og talið það vinna að framgangi háleitra hugsjóna í þágu friðsamlegrar sambúðar og aukinna viðskipta á milli Evrópuríkjanna.  Hún hafi þess vegna ráðizt til starfa hjá bákninu í Berlaymont, en fljótlega orðið fyrir gífurlegum vonbrigðum með vinnuveitandann.  Í Berlaymont ríki mikil spilling, og kerfiskarlar liggi þar þversum á fleti fyrir og hindri allar umbætur.  Hér minnir margt á frásagnir af skrifræðisbákninu í Kreml á tímum alræðis öreiganna. Dæmi um siðferðið í Berlaymont eru eftirfarandi orð Mörtu Andreasen:

"Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins freistar þess að ná til sín eins miklu skattfé íbúa Evrópu og kostur er, vegna þess að fjármagn er lykilþáttur í að afla stuðnings vítt og breitt um álfuna.  Framkvæmdastjórnina varðar lítt um, hvernig skattfé er eytt, á meðan henni er sýnd tryggð fyrir "gjafmildina"."    

Íslendingar kannast við þetta fyrirbrigði á formi svo kallaðra IPA-styrkja, sem eru til að greiða fyrir aðlögun stjórnkerfis umsóknarríkja að kröfum ESB.  Að láta sér detta sú firra í hug að þiggja ölmusu frá ESB til að liðka fyrir aðlögun Íslands að stjórnkerfi ESB, lögum þess, reglugerðum og tilskipunum, sýnir fádæma siðleysi utanríkisráðherrans þáverandi, Össurar Skarphéðinssonar, vegna þess að slík aðlögun hafði aldrei verið samþykkt af eina aðilanum, sem getur tekið svo stóra ákvörðun, Alþingi, og slík aðlögun er að öllum líkindum í óþökk meirihluta þjóðarinnar.  Hvernig í ósköpunum stóð á því, að Vinstri hreyfingin grænt framboð lét slíkt yfir sig ganga, er hulin ráðgáta ?  Á að trúa svo einfeldningslegri röksemd, að VG hafi metið það meira, að fyrsta hreinræktaða vinstri stjórnin sæti heilt kjörtímabil ?  Þá er forysta Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs gjörsamlega dómgreindarlaus og í engu treystandi, eins og Hjörleifur Guttormsson, fyrrverandi Alþingismaður og iðnaðarráðherra, hefur sýnt fram á í blaðagrein í sumar.  

Gríðarleg sóun á sér stað á skattpeningum íbúa ESB, þegar framkvæmdastjórnin setur fé í alls konar gæluverkefni, aðallega í jaðarríkjunum, og sést oft lítill árangur af þeim fjárveitingum, enda er eftirfylgnin í skötulíki, eins og Marta Andreasen lýsir í greininni.  Þessu fylgir ómæld spilling, og lendir skattfé greiðsluríkjanna að töluverðu leyti ofan í vasa auðmanna, sem lítið sem ekkert hafa til þess unnið.  Ekki er kyn, þó að óánægjan með ESB og óvinsældir búrókratanna magnist nú í öllum aðildarlöndunum.  Það er bara spurning um, hvenær upp úr sýður.

Megnið af fjárveitingunum, um 40 %, fer til landbúnaðarmála, og lendir bróðurparturinn í vasa stórjarðeigenda, sem fá greiðslur fyrir að nýta ekki framleiðslugetu sína, en á Íslandi þurfa menn hins vegar að kaupa sér framleiðslurétt, kvóta.  Er ekki kominn tími til að endurskoða kvótakerfið í íslenzkum landbúnaði í ljósi vaxandi samkeppnihæfni íslenzks landbúnaðar á erlendum mörkuðum, því að þessi kvóti var settur á vegna offramleiðslu, þegar heimsmarkaðurinn var að mestu lokaður ?

  Kína er dæmi um land, sem ekki getur brauðfætt sig, en íbúarnir eru að öðlast nægan kaupmátt til að geta greitt viðunandi verð fyrir íslenzkar landbúnaðarvörur.  Það eru miklir möguleikar fólgnir í nýjum viðskiptasamningi við Rauða-Kína á þessu sviði, með sjávarafurðir og með iðnvarning.  Í viðskiptastríði við Evrópusambandið, eins og kann að vera í uppsiglingu, er ómetanlegt að geta leitað til austurs og vesturs.

 Kvótakerfið var sett á íslenzka landbúnaðinn vegna offramleiðslugetu hans m.v. innlendan markað.  Þróunin hefur orðið, eins og til var ætlazt, þ.e. búum hefur fækkað stórlega og framleiðni búanna hefur vaxið gríðarlega  og sömuleiðis gæðin.  Íslenzki landbúnaðurinn stríðir ekki við sama vandamál og sjávarútvegurinn varðandi takmarkaða auðlind.  Landið er nægilega gjöfult til að landbúnaðurinn getur með núverandi tæknistigi sínu margfaldað framleiðsluna.  Hann þarf að geta framleitt ofan í 1,5 milljón erlenda túrhesta, þar sem hver um sig dvelur að meðaltali 10 daga.  Það jafngildir 13 % íbúafjölgun í fæði hérlendis allt árið.  

Ferðamannaiðnaðurinn getur hrunið, eins og hendi sé veifað.  Samt þarf að fara út í miklar fjárfestingar til að geta tekið við þessum feiknafjölda, og landbúnaðurinn þyrfti að geta selt umframframleiðslu sína erlendis, þegar ferðamennskan tekur dýfur. Það væri hins vegar óskynsamlegt, þó að miklir markaðir mundu opnast á morgun, að fara út í miklar fjárfestingar vegna framleiðsluaukningar, því að slíkir markaðir geta lokast, eins og hendi sé veifað.  Nóg er, að ákvörðun verði tekin á stórum markaðssvæðum að leyfa ræktun og neyzlu erfðabreyttra matvæla.  Þá eykst framleiðslan þar mikið, en er það heilnæmt til lengdar ? 

Svipað gerðist í fyrra með álið.  Vestræn álfyrirtæki juku mikið framleiðslugetu sína og sáu fyrir sér ævintýralegan markaðsvöxt í Kína, en vöruðu sig ekki á því, að samtímis byggðu Kínverjar ný álver í Kína í miklum móði.  Þetta endaði með offramleiðslu og verðfalli, sem sér ekki fyrir endann á fyrr en árið 2016.  Þangað til lepja álframleiðendur dauðann úr skel, og sumir hafa hvorki bolmagn til eins né neins.  Hið sama gæti gerzt í landbúnaði, t.d. ef Kínverjar taka upp á því að rækta erfðabreytt matvæli.  Við það eykst framleiðslugetan á hverja flatareiningu, en það er beygur í mörgum varðandi heilnæmi slíkra matvæla, og íslenzkur landbúnaður ætti að halda sig frá slíku, en leggja höfuðáherzlu á gæði og náttúrulegt heilnæmi.  Hægt stígandi lukka er affarasælust. 

Sömuleiðis ber að stemma stigu við fjölda ferðamanna með verðhækkunum, þar til ráðstafanir hafa verið gerðar til að verjast landspjöllum af völdum ágangs ferðamanna.  Það gerist með göngustígum og með því að selja þeim aðgengi að hverjum stað.  Verðið ræðst þá af framboði og eftirspurn og gæti verið breytilegt eftir árstíma og staðsetningu.  Ferðamenn eru nú þegar orðnir umhverfisvandamál vegna slælegrar skipulagningar og sofandaháttar yfirvalda.  Yfirvöld ferðamála eru svo lágskreið, að þau hafa heykzt á að gera tillögu til ráðherra um form gjaldtökunnar.  Er einhver þörf á slíkum ríkiskontórum ? 

Aftur að athugun téðrar Mörtu á fjárframlögum ESB til ríkja, sem voru talin þurfa að þróa innviði sína til að virka vel á Innra markaði ESB, sem er merkasta framlag ESB til Evrópu.  Hún hefur séð skattpeninga borgunarríkjanna í norðurhlutanum fara í súginn, enda hefur ársuppgjör á fjárhagsbókhaldi ESB ekki hlotið samþykki löggilts endurskoðanda í háa herrans tíð:

"Fjárframlög ESB eiga að stuðla að hagvexti aðildarríkja.  En hvað gerðist í Grikklandi, svo að dæmi sé tekið.  Grikkir fengu 60 milljarða evra í uppbyggingu innviða samfélagsins á árunum 1998-2008.  Hvert fóru þessir peningar ?  Svarið er, að það veit enginn.  Þeir fóru í botnlausa hít.  Hvert fóru 70 milljarðar evra, sem voru eyrnamerktir Portúgal ?  Hvert fóru 80 milljarðar evra, sem voru eyrnamerktir Ítalíu ?  Hvert fóru 120 milljarðar evra, sem voru eyrnamerktir Spáni ?  Öll eiga þessi ríki í djúpstæðum vanda þrátt fyrir, að fé hafi verið mokað inn í þau."

Þetta eru svakalegar lýsingar á gjörspilltu embættismannakerfi ESB í Berlaymont.  Búrókratarnir hafa undirtökin og halda stöðum sínum, þó að framkvæmdastjórar og ráðherrar komi og fari.  Þetta fyrirkomulag minnir mjög á lýsingarnar frá Ráðstjórnarríkjunum, sálugu, enda er Marta Andreasen, fyrrverandi aðalbókari framkvæmdastjórnar ESB, þeirrar skoðunar, að báknið í Brüssel, þ.e. ESB í sinni núverandi mynd, muni falla. 

Það mun ekki verða meirihluta Þjóðverja harmdauði samkvæmt nýlegri könnun í Þýzkalandi á afstöðu Þjóðverja til ESB.  Niðurstaða hennar er sú, að afstaða Þjóðverja til ESB leitar nú í sömu átt og afstaða Breta, þó að enn kæri meirihluti Þjóðverja sig ekki um úrsögn Þýzkalands úr ESB, eins og meirihluti Breta, sem kýs framtíðar tilveru utan ESB. 

Marta þekkir vel til framkvæmdar sjávarútvegsstefnu framkvæmdastjórnar ESB og afleiðinga hennar fyrir strandbúa og lífríki sjávar.  Dæmigert Ráðstjórnarkerfi ríkir í sjávarútvegi aðildarríkja ESB, sem kraumandi óánægja er með víða, t.d. á Bretlandseyjum:

"Ég vil nefna sem dæmi sameiginlega fiskveiðistefnu ESB, sem ég efast ekki um, að Íslendingar eru lítt hrifnir af.  Raunar lýsti fiskveiðikommissarinn sjálf því yfir á síðast liðnu ári, að stefnan væri misheppnuð.  Skömmu áður en Maria Damanaki gaf út yfirlýsingu sína, hafði ég tekið þátt í að gefa álit um afleiðingar sjávarútvegsstefnunnar, þar sem fram kom, að 1,7 milljörðum evra hafði verið kastað á glæ með úreldingu skipa með engum sjáanlegum árangri, að 90 % fiskistofnanna eru ofveidd og 100 þúsund störf hafa glatazt í sjávarútvegi.  Óháðir sérfræðingar köstuðu sökinni á þessari sóun að mestu á framkvæmdastjórn ESB.  Þeir gagnrýndu hana fyrir slakleg vinnubrögð og óskýrar reglur um fiskveiðar.  Í þingsáliti komst ég að þeirri niðurstöðu, að fiskveiðistefnan stuðlaði ekki að verðmætasköpun, heldur sóun.  Hún væri dragbítur á fiskiðnað í Evrópu.  Hana ætti að leggja niður, af því að hún væri sóun á almannafé."

Þegar þessi yfirlýsing innanbúðarmanns á gjaldþroti hinnar sameiginlegu fiskveiðistefnu ESB er lesin, ætti öllum að verða ljós skýringin á því, að hvorki ESB né "íslenzka samninganefndin" sáu sér fært að opna kaflann um landbúnað og fiskveiðar, svo að Íslendingar gætu hafið aðlögun sína að hinni handónýtu og stórskaðlegu fiskveiðistefnu ESB.  Þá hefði nú heyrzt hljóð úr horni ofan af Íslandi, því að kúvending yrði þá hjá sjávarútveginum. 

Þar sem hann er öflugasta tekjulind þjóðarinnar, sem stendur undir 40 % útflutningsteknanna, er fullkomið óráð að fara út í einhvers konar tilraunastarfsemi með hann.  Kvótakerfið, íslenzka, hefur komið í veg fyrir ofveiði á stofnum í íslenzku lögsögunni og straumlínulagað útgerðirnar, svo að þær eru reknar með hæstu þekktu framleiðni nokkurs sjávarútvegs, og skila íslenzku útgerðirnar bæði eigendum og þjóðarbúi dágóðum arði að meðaltali, en þessi umsögn á ekki við um þær allar. 

Allt þetta vildi og vill Össur Skarphéðinsson setja í uppnám gegn því að fá einn framkvæmdastjóra í Brüssel og örfáa þingmenn á Evrópuþinginu auk setu í leiðtogaráðinu.  Hann vill taka gríðarlega áhættu fyrir hönd Íslands með sjávarútveg og landbúnað gegn mjög hæpnum ávinningi.  Að sigla þjóðarskútunni inn í þennan ólgusjó gríðarlegrar óvissu á báða bóga er algerlega þarflaust tiltæki og er í rauninni sálfræðilegt viðfangsefni að finna haldbæra skýringu á.  

Tal um nýjan gjaldmiðil í þessu sambandi stendur á brauðfótum, því að við yrðum ekki hænufeti nær evrunni við inngöngu.  Þar að auki hefur engin rannsókn farið fram á því, hvort hérlendis yrði meiri hagvöxtur eða minni eftir slík gjaldmiðilsskipti.  Bretar rannsökuðu þetta fyrir sitt leyti og komust að hinu gagnstæða; á Bretlandi yrði minni hagvöxtur með evru en sterlingspundið.  Það kostar klof að ríða röftum og að vera í myntbandalagi með Þýzkalandi er ekki heiglum hent um þessar mundir, hvað sem verður, ef/þegar Þjóðverjum tekur að fækka hratt, af því að þeir kjósa fremur að eiga hund en barn.    

Það var svínslegur leikur til að þreyta fiskinn að bíða með sjávarútvegs- og landbúnaðarkaflann þar til í lokin, svo að þjóðin stæði frammi fyrir "fait accompli", fullnaðaraðlögun á öllum öðrum sviðum, fjöldi fólks kominn á spena ESB undir merkjum IPU eða öðrum, og þess vegna yrði ekki talið við hæfi að neita ESB um lokahnykkinn, aðlögun að "Common Fishery Policy, CFP, og CAP, Common Agriculture Policy".  Aðildarumsókn og aðildarferli  voru þannig mörkuð blekkingum og svikum hins fláráða Össurar Skarphéðinssonar frá upphafi til enda. 

Réttast væri, að Alþingi fæli ríkisstjórninni haustið 2013 að falla frá umsókninni, sem kreist var út úr Alþingi  16. júlí 2009 með meiri harmkvælum en sögur fara af í samskiptum við erlend ríki síðan á Kópavogsfundinum 28. júlí 1662, er höfðingjar Íslands sóru einvaldskonungi Danaveldis hollustueiða grátandi undir fallbyssukjöftum danska flotans og illvígum ófbeldishótunum.  Þeir vissu, hvað þetta þýddi, en gátu ekkert að gert.  Vítin eru til þess að varast þau.

Ef aðstæður breytast og aðildarríkin endurheimta fullveldi sitt, eins og Bretum er umhugað, gætu skapazt forsendur fyrir því að sækja um aðild að annars konar fyrirbrigði en núverandi ESB, en þó aðeins eftir heimild þjóðarinnar fyrir slíkri umsókn í almennri atkvæðagreiðslu.  Núverandi ríkisstjórn og þingmeirihluti hennar vilja ekki ganga í Evrópusambandið, og þess vegna er alveg út í hött, að þessir aðilar beiti sér fyrir atkvæðagreiðslu þar um.  Þetta var kosningamál 27. apríl 2013, og þess vegna er ekki lýðræðislegt að kjósa um þetta aftur fyrr en ríkisstjórn og Alþingi snýst hugur.      

  

  

 

 

 

 

 

 

Staða sveitarfélaga

Hið opinbera á Íslandi virkar yfirleitt illa; töluverðri hagræðingu mætti með góðu skipulagi og vilja ná fram í flestum ríkisstofnunum og spara þannig e.t.v. um 10 milljarða kr.  Að spara tífalda þá upphæð, eins og AGS gerir skóna í nýrri skýrslu, kallar á algera uppstokkun ríkisbúskaparins og væntanlega talsverða kostnaðarþátttöku notenda, þegar þeir fá þjónustuna. Stjórn sveitarfélaganna er ögn nær fólkinu, og þar er þess vegna örlítið meira aðhald.  Almennt ætti þess vegna engin starfsemi að vera á vegum ríkisins, sem hægt er að koma fyrir hjá sveitarfélögum eða einkaaðilum.  Franski hagfræðingurinn Frederic Bastiat skrifaði, að ríkið væri tálsýnin, þar sem allir ætluðu sér að lifa á kostnað allra annarra. 

Á Íslandi er fjárhagsstaða margra sveitarfélaga reyndar bágborin, og sum eru þrúguð af fjárhagsvanda, og er höfuðborgin mest áberandi í þessum hópi.  Önnur hafa aldrei sökkt sér í skuldir, t.d. Garðabær, og þriðji hópurinn er á hröðum batavegi, og er Árborg skýrasta dæmið þar um.  Meginreglan, þó síður en svo algild, virðist vera sú, að vinstri meirihlutar í sveitarstjórnum, við hvaða stjórnmálaöfl sem þeir annars kenna sig, sýna af sér óábyrga fjármálastjórnun og keyra í sumum tilvikum viðkomandi sveitarsjóð gjörsamlega í þrot, en stjórnmálaöfl á hægri vængnum sýna meiri ráðdeild við meðferð opinbers fjár og snúa í sumum tilvikum rekstrinum með róttækum hætti til hins betra.

Nýlega hefur í fjölmiðlum verið vakin athygli á ófremdarástandi frárennslismála víða.  Það er algerlega óverjandi að hafa látið síun og hreinsun skolps sitja á hakanum, þar sem frárennsli fer nú ómeðhöndlað út í ár, þó að um safnræsi sé.  Aðalmálið í þessu sambandi er ekki, að þetta framkvæmdaleysi viðkomandi sveitarfélaga og sleifarlag eftirlitsaðila er brot á reglum EES, heldur hitt, að hér er um stórfellt heilsufarsmál að ræða.  Það er stöðugt jarmað um nauðsyn forvarna og alls konar kvaðir hins opinbera við lýði um meðferð matar áður en hann kemst til neytandans, en svo er erkisóðaskapur af þessu tagi látinn líðast.  Það var eftir öðru í embættisfærslu fyrrverandi umhverfisráðherra, Svandísar Svavarsdóttur, að ekki er vitað til, að hún hafi haft afskipti af þessu mengunarmáli, en meir var hún upptekin við að hindra framkvæmdir í landinu í nafni umhverfisverndar.  Nú sakar hún iðnaðarráðherra um að vekja upp deilur um virkjanakosti.  Þetta heitir að kasta steinum úr glerhúsi, því að hvað er betur fallið til að efna til deilna en að umturna sérfræðiálitum um nýtingarkosti auðlindanna og endurraða valkostum í þágu sérvizku og þröngsýni ?     

Þó að fjárhagsstöðu margra sveitarfélaga verði bezt lýst með orðinu neyðarástand, er hún þó furðulítið í umræðunni enn, en hlýtur þó að verða dregin upp á yfirborðið í aðdraganda sveitarstjórnarkosninga að vori, og hér verður aðeins stiklað á stóru.  Lífeyrisskuldbindingar sveitarfélaganna hérlendis eru hrikalegar, eins og víða erlendis.  Á A-deild Lífeyrissjóðs starfsmanna sveitarfélaga er hallinn t.d. 18 milljarðar kr.  Í eftirtöldum sveitarfélögum eru skuldir á hvern íbúa yfir einn milljarður kr og árstekjur innan við helmingur af skuldunum (skuldir á hvern íbúa í milljónum kr í sviga og tekjur á íbúa í milljónum kr þar á eftir):

• Reykjavík -         (2,7); 1,0   Hlutfall 2,7
• Reykjanesbær -   (2,6); 0,6   Hlutfall 4,3
• Húsavík -           (2,1);  0,9  Hlutfall  2,3
• Hafnarfjörður      (1,6); 0,6   Hlutfall  2,7
• Kópavogur          (1,4); 0,6   Hlutfall 2,3

Framlegðin er þó betri mælikvarði á getu sveitarfélaganna til að standa undir skuldabyrðinni.  Hún gefur enn verri niðurstöðu.  Sex sveitarfélög skulda meira en tífalda árlega framlegð sína.  Það er alveg ljóst, að þessi sveitarfélög berjast í bökkum, og þau þurfa innspýtingu tekna.  Reykjanesbær tapaði miklum tekjum við lokun herstöðvar NATO á Miðnesheiði, sem mönnuð var og kostuð af Bandaríkjamönnum, og þar vann fjöldi fólks og aflaði þjóðarbúinu gjaldeyris. Reykjanesbær þarf sárlega á að halda mikilli iðnaðaruppbyggingu og hefur sterka náttúrulega stöðu til þess vegna nálægðar við alþjóðaflugvöll og vegna góðrar hafnaraðstöðu.  Stórt iðnaðarverkefni í Helguvík hefur lengi verið í burðarliðnum og verður súrefnislaust, ef núverandi iðnaðarráðherra tekst ekki á hendur ljósmóðurhlutverkið.  Hún er í fullum færum til þess, en til þess að þörf verði fyrir ljósmóður þarf getnaður óhjákvæmilega að fara fram.  Þó að mannvirki séu risin í Helguvík, sem hýsa eiga rafgreiningarker, eru enn áhöld um, að getnaður hafi átt sér.  Það verður kannski hlutverk ljósmóðurinnar í þessu tilviki að koma honum í kring ?    

Það þarf að losa Orkuveitu Reykjavíkur (OR) við skuldbindingar sínar þarna, enda er hún engan veginn í stakkinn búin, og láta Landsvirkjun hlaupa í skarðið.  Hitaveita Suðurnesja (HS) er rekin með miklu tapi, enda nemur rekstrarkostnaður hennar um 15 % af veltu. 

Landsvirkjun hefur að vísu engan orkusölusamning gert frá grunni við stóriðjufyrirtæki undir núverandi forystu, svo að ríkisstjórnin verður að rétta hjálparhönd (e.t.v. bláu höndina) og gera nauðsynlegar ráðstafanir sem fulltrúi eiganda Landsvirkjunar, ríkissjóðs.  Hér er engan veginn átt við að gera eigi orkusölusamning Landsvirkjun í óhag.  Spurningin er, hversu mikið í hag.  Hæsta verð, sem stóriðjan vill greiða er hærra en kostnaðarverð Landsvirkjunar með hæfilegri arðsemi af öruggri fjárfestingu til margra áratuga. Með góðum vilja eiga báðir aðilar að geta gengið sáttir frá borði með verð, sem sveiflast á milli 30 - 40 USmill/kWh með álverði.  Jarðvarmaorkuver þurfa einfaldlega hærra verð.  

Sérstaka athygli í ofangreindum samanburði vekur bágborin staða höfuðborgarinnar, sem samt nýtur alls konar hlunninda af því að vera miðstöð stjórnsýslu, menningar og samgangna.  Stjórnendur Reykjavíkurborgar frá og með R-listanum og fram á þennan dag hafa engan veginn verið starfi sínu vaxnir.  Forgangsröðun framkvæmda borgarinnar er mjög umdeilanleg m.t.t. notagildis.  Núverandi gatnabreytingar til höfuðs öruggri og greiðri umferð vélknúinna ökutækja eru hrein sóun fjármuna. Stjórnkerfi borgarinnar gæti verið mun skilvirkara, ef silkihúfum og naglafægjurum yrði fækkað.

  Núverandi valdhafar hafa enga tilburði haft uppi til að rétta af fjárhagsstöðu borgarinnar.  Þeir hafa skapað óskilvirkt stjórnkerfi, þar sem embætti borgarstjóra, sem áður var framkvæmdastjóri borgarinnar, er nú trúðsskrifstofa, og mönnum er vísað á milli Pontíusar og Pílatusar, þegar þeir leita eftir afgreiðslu.  Borgarfulltrúar meirihlutans eru uppteknir af einskis nýtum gæluverkefnum, sem hafa aukinn kostnað í för með sér og eru til þess fallin að draga úr tekjunum, en hin eru því miður um of í baksýnisspeglinum og sumir illa haldnir af furðuhugmyndum um Vatnsmýri undir lóðir íbúðarhúsa, þó að hún hýsi bezt flugvöllinn, háskólasamfélagið og aðra vísinda- og þjónustustarfsemi.  Furðustefna í lóðamálum (þétting byggðar) hrekur ungt fólk út fyrir borgarmörkin.  Sá, sem nú gegnir valdamesta embættinu, borgarstjóraembættinu, er upptekinn af að taka þátt í furðufatakeppnum af ýmsu tagi, reyndar í upphlut, þegar síðast fréttist, og þó aðallega hinsegin og að agnúast út í Rússa vegna opinberrar afstöðu þar á bæ til afbrigðilegra kynhvata.  Þessi ósköp er borgarbúum og landsmönnum öllum boðið upp á, blygðunarlaust, og fyrirbrigðin, sem bjóða upp á þetta, ætla að bjóða fram í næstu sveitarstjórnarkosningum.  Þó blasir við öllum öðrum, að þau eru aðeins einnota í stjórnmálunum.           

Ofangreind lýsing er ófögur, en þrátt fyrir þessa bágbornu stöðu er æskilegt til lengdar litið að færa fleiri samfélagsskyldur frá ríkisvaldinu og heim í hérað.  Auðvitað verður þá fjármögnun að fylgja, og ætti að endurskoða útsvarsmörkin, þannig að bæði gólf og þak verði afnumin, og veita sveitarfélögunum meira frelsi um álagningu fasteignagjalda og annarra gjalda.  Þannig munu þau keppa sín á milli um íbúa og fyrirtæki.  Minni og stærri sveitarfélög geta þá valið um að standa á eigin fótum, gera samstarfssamninga við nágrannana eða leita hófanna um sameiningu.  

Mest þörf á sameiningu er þar, sem tekjur á íbúa eru lægstar og skuldabyrðin hæst.  Þar er hætt við, að þjónustan við íbúana verði lakari en íbúarnir fái við unað.  Dæmi um þetta er nýleg sameining Álftaness og Garðabæjar, sem getur orðið farsæl, enda voru jákvæð samlegðaráhrif í augsýn, og gengur hagræðingin samkvæmt áætlun, og var 14 þúsundasta íbúa Garðabæjar nýlega fagnað.  Bærinn er í örum vexti vegna fjölgunar ungs fólks í bænum.     

Í mörgum löndum eru stórfelld fjárhagsleg vandamál á meðal fylkja og/eða sveitarfélaga.  Það er að bera í bakkafullan lækinn að tíunda hér fjárhagsvandann víða á evrusvæðinu, en fjárhagsvandi fylkja, sveitarfélaga og borga í Bandaríkjunum hefur ekki verið á hvers manns vörum.  Ófarir "Motown" eða Detroit í Illinois eru ekki sér á báti, en endurspegla afleiðingar heimsvæðingar viðskiptanna.  Það eru aðeins 4 áratugir síðan General Motors, Ford og Chrysler hönnuðu og smíðuðu í 4. stærstu borg Bandaríkjanna, Detroit, yfir 90 % bifreiða, sem seldar voru í BNA.  Nú eru nýjar bandarískar bifreiðir þar í minnihluta, en reyndar eru margar erlendar bílaverksmiðjur í BNA.

Nú er hún Snorrabúð stekkur og Detroit komin í hendur skiptaráðanda.  Þar vakti athygli, að evrópskir bankar eru í hópi kröfuhafa, en það stafar af bjöguðu regluverki fyrir evrópska banka, Basel III, sem hvetur banka til að lána sveitarfélögum og ríkissjóðum á lægri vöxtum, eins og þar séu trygg viðskipti, en það er önnur saga. Gjaldþrotið sýnir mikilvægi þess fyrir sveitarfélög og lönd að reisa atvinnustarfsemi sína á fjölbreytni.  Detroit safnaði skuldum, þegar hún var fjölmenn og rík.  Íbúafjöldi hennar hefur dregizt saman um 60 % síðan 1950.  Nú hefur hún ekki bolmagn til að standa undir skuldum.  Þetta sýnir áhættuna við mikla skuldasöfnun.  Það, sem sligar mest sveitarfélög í BNA núna, eru lífeyrisskuldbindingar og sjúkratryggingar.  Þetta vandamál er þekkt hérlendis. 

Þannig stafar um helmingur skulda Detroit af skuldbindingum gagnvart starfsfólki hennar um greiðslu lífeyris og sjúkratrygginga.  Fylkin í BNA hafa aðeins fjármagnað 48 % af lífeyrisskuldbindingum sínum.  Þar vestra er víða pottur brotinn varðandi lífeyrinn.  Gatið í lífeyrisskuldbindingum Illinois-fylkis nemur 241 % af árlegum skatttekjum, í Connecticut 190 %, í Kentucky 141 %, og í New Jersey 137 %.  Heildarlífeyrisgat fylkjanna er áætlað að lágmarki 2,7 trilljónir USD eða 17 % af VLF.  Mörg bandarísk fylki hafa þannig reist sér hurðarás um öxl og geta líklega ekki staðið við lífeyrisskuldbindingar sínar á næstu 10 árum.  Þá mun hrikta í.

Hérlendis er einnig stórfelldur lífeyrisvandi fyrir hendi.  Sveitarfélög hafa tekið á sig lífeyrisskuldbindingar, sem sums staðar nema hálfri milljón kr á íbúa. Ríkið hefur þó bakað sér stærsta vandann með ábyrgð á LSR og á Lífeyrissjóði hjúkrunarfræðinga.  Þessar skuldbindingar ríkisins þarf að afnema.  Samanlagður halli þessara sjóða er 500 milljarðar kr.  Að auki ber ríkið ábyrgð á stórum hluta mismunar tryggingafræðilegrar stöðu og bókfærðrar stöðu ýmissa lífeyrissjóða upp á 15 milljarða kr.  Hallinn á téðum tveimur lífeyrissjóðum nemur 1,6 milljónum kr á hvern íbúa landsins eða u.þ.b. öllum skatttekjum eins árs.  Ætli ríkið ekki að svíkja loforð sín við opinbera starfsmenn, þarf að ráðast í róttækan niðurskurð á ríkisfjármálum.  Viljum við það heldur ?    

 

Fjár-og efnahagsmálaráðherra Íslands hefur boðað, að ekki verði lengur flotið sofandi að feigðarósi hérlendis í þessum efnum.  Hér, eins og í BNA, er stór þáttur vandans aukið langlífi lífeyrisþega.  Hann hefur þess vegna boðað hækkun lífeyrisaldurs, sem er alveg eðlileg ráðstöfun líka í ljósi þess, að viðkoman fer frekar minnkandi.  Það er nauðsynlegt að gera strax ráðstafanir til að draga úr lífeyrisskuldbindingum ríkisins, því að þær eru ósjálfbærar.  Í gangi eru viðræður um sameiningu lífeyrissjóða, og þáttur í heildarlausninni verður að vera að losa ríki og sveitarfélög við þennan þunga klafa.

Það eru skiptar skoðanir um réttmæti sameiningar lífeyrissjóða.  Verður niðurstaðan risasjóður með ríkissjóð sem eignaraðila ? Eignir lífeyrissjóðanna nema nú um 2800 milljörðum kr.  Ljóst er, að á innlendum fjárfestingarmarkaði eru þeir umsvifamiklir, einkum á tíma gjaldeyrishafta, og þessi stærð gerir að verkum, að ótækt er að sameina þá alla.  Það mundi hins vegar gagnast mörgum að fækka þeim niður í t.d. 5-10 lífeyrissjóði.  Lífeyrissjóðirnir munu þurfa að taka meiri þátt í kostnaði af þjónustu sjúkrakerfisins en reyndin er nú.  Ástæða er fyrir stjórnvöld, sem nú reyna að koma rekstri ríkissjóðs í sjálfbært horf eftir einskis nýtt hjakk vinstri flokkanna og bullandi taprekstur hans, að kanna, hvort vænlegt er að draga dám af fyrirkomulagi Hollendinga varðandi fjármögnun sjúkrakerfisins, en þeim hefur tekizt að búa til markað kaupenda og seljenda á þessu sviði með opinberu öryggisneti.  

Óðinn ritar vikulega af djúphygli um hagræn málefni í Viðskiptablaðið.  Þann 18. júlí 2013 gat að líta eftirfarandi:

Loforð um að lækka höfuðstól lána er ekkert annað en atkvæðakaup og fyrirgreiðslupólitík.  Með því er verið að færa ábyrgðina af þeim, sem tóku áhættuna af láninu og njóta hússins, sem andvirðið fór í að kaupa, yfir á almenning allan.  Með því væri verið að senda röng skilaboð - áhætta borgar sig.  Ef vel gengur nýtur maður ávinningsins, en ef illa fer, hleypur almenningur undir bagga.  Það er hvorki gott að senda bankamönnum né húsnæðiskaupendum þau skilaboð, og afleiðingin verður sú sama: það er tekin aukin áhætta á kostnað almennings." 

Þetta er ómótmælanlegt hjá Óðni.  "Forsendubrestur" fellur undir áhættu á Íslandi.  Það hefur áður orðið meira verðbólguskot á Íslandi en árið 2009, og árið 1983 var vísitölutenging launa afnumin með lögum, fyrirvaralaust, í óðaverðbólgu.  Þá hefði verið hægt að tala um forsendubrest, en það var ekki gert.  Sagt er, að "leiðrétting forsendubrestsins" eigi ekki að koma frá ríkissjóði, heldur kröfuhöfum bankanna. 

Kröfuhafar bankanna taka þessu ekki þegjandi og hljóðalaust.  Nú er komið í ljós, að þeir hafa ekki setið auðum höndum.  Eins og skrattinn úr sauðarleggnum er komið nýtt og lakara lánshæfismat á ríkissjóði Íslands, þar sem horfurnar eru metnar neikvæðar, og ruslflokkur blasir við.  Það eru talsverðar líkur á samráði innan fjármálageirans.  Ekki er ólíklegt, að kröfuhafar íslenzku bankanna hafi haft hönd í bagga um þetta mat, og séu nú farnir að sýna klærnar.  Lánshæfismatið bítur.  Árið 2012 var ávöxtunarkrafa á skuldabréf íslenzka ríkisins í erlendri mynt hæst um 6,1 %, en lækkaði frá miðju árinu 2012 niður í 3,8 % í maí 2013, en tók þá að hækka og var í júlí 2013 um 5,1 %.  Þessi ávöxtunarkrafa skiptir gríðarlegu máli fyrir alla lántakendur á Íslandi í erlendri mynt og fyrir þjóðarbúið allt.  Hvert prósentustig lætur nærri að jafngildi 10 milljörðum kr á ársgrundvelli.  Allar tilkynningar og aðgerðir stjórnvalda á sviði peningamála og/eða ríkisfjármála og ekki sízt varðandi fjármálageirann sjálfan skipta máli og geta haft áhrif á téða ávöxtunarkröfu.  Ráðherrar Sjálfstæðisflokksins gera sér augsýnilega glögga grein fyrir þessu og eru mun varkárari í orðavali og yfirlýsingum en sumir ráðherrar hins flokks Laugarvatnsstjórnarinnar.  Einkum er traustvekjandi að hlýða á og að fylgjast með framgöngu fjármála- og efnahagsráðherra Laugarvatnsstjórnarinnar.  Hægt er að gera sér góðar vonir um, að efnistök hans í ríkisstjórn muni brjóta blað við gerð fjárlaga. 

Hér að neðan er mynd af núverandi formanni Sjálfstæðisflokksins og nýkjörinni forystu Heimdallar.        

 

   

 

    

Opinber óráðsía

Hlálegt er að verða vitni að yfirlýsingum stjórnmálamanna um, að draga verði lærdóma af óráðsíu Íbúðalánasjóðs, svo að hún endurtaki sig ekki, án þess að nefna hið augljósa, að sjálft rekstrarformið, þ.e. stjórn skipuð af ráðherra og ríkisábyrgð á sukkinu, er meinvætturinn.  Það er vel þekkt, að samkrull stjórnmála og fjármála er eitruð blanda.

Eitt dæmi um heimskuleg viðbrögð stjórnmálamanna við skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis um Íbúðalánasjóð, ÍLS, birtist í viðtali Morgunblaðsins þann 4. júlí 2013 við formann Samfylkingarinnar, Árna Pál Árnason:

"Við verðum að læra af þessum mistökum og vanda betur til ákvarðana og undirbúnings.  Kosningaloforð eru hættuleg, og við verðum að tempra vald stjórnmálamanna til að hrinda stórum breytingum í framkvæmd með lítt hugsuðum hætti.  Þá er líka mikilvægt að taka betur mark á viðvörunarorðum og athugasemdum sérfræðinga."

Árni (ESB) hefur bersýnilega ekki áttað sig á aðalgagnrýniefni téðrar skýrslu, en það er, að ÍLS lék lausum hala í kerfinu, fór út fyrir heimildir, sem honum voru veittar með lögum, og komst upp með að sæta ekki eðlilegu eftirliti.  Allt er þetta framferði sveipað spillingarhjúpi og samsæri félagshyggjunnar, því að gagnrýni á ÍLS frá stjórnmálamönnum annarrar hyggju og öðrum var jafnan tekin óstinnt upp.  Ríkisrekstur af þessu tagi er ávísun á stórfellda spillingu og áskrift að fjármunum skattborgaranna. Þess konar félagshyggju ber að uppræta.  Þjóðin skákaði vinstri öflunum út í horn í síðustu Alþingiskosningum.  Ef borgaraleg öfl nýta ekki umboð sitt að þessu sinni af fullri einurð í þágu almannahagsmuna, þ.e. buddu almennings, þá hafa þau brugðizt hlutverki sínu í stjórnmálunum.    

Svo er að sjá á ofangreindri tilvitnun, að Árna (ESB) sé efst í huga að koma höggi á Framsóknarflokkinn.  Í þeim efnum kastar hann þó svo sannarlega steinum úr glerhúsi, því að hann ber sjálfur mikla ábyrgð á stórfelldu tapi ÍLS, eins og fram kemur síðar í þessari vefgrein, og getur hann ekki skotizt undan þeirri ábyrgð án þess að verða talinn maður að minni, og getur þá lengi lítið minnkað.  Þetta reynir hann þó að breiða yfir, eins og lítilmennis er von og vísa.  Tilraun Árna (ESB) til kattarþvottar er svofelld í téðu viðtali við Morgunblaðið, þar sem hann lýsir verkefnum sínum fyrir ÍLS, sem hann mun hafa þegið tæpar 39 milljónir kr fyrir á fjagra ára tímabili !  Var einhver að hneykslast á Framsóknarflokkinum ?: 

"Það voru verkefni, sem lutu að stærstum hluta að málsvörn fyrir sjóðinn vegna kæru bankanna gegn sjóðnum á evrópskum vettvangi, en lutu ekki að viðskiptalegum ákvörðunum sjóðsins."

Eins og fram kemur hér að neðan, fer Árni Páll Árnason í lokahluta málsvarnar sinnar með rangt mál.  Hvorki hann né aðrir aðilar þessa hneykslismáls bæta hlut sinn með því að afvegaleiða almenning, eins og ofangreind tilvitnun ber með sér, og yfirlýsing fyrrverandi framkvæmdastjóra ÍLS ber vissulega keim af.  Þeir hljóta að verða látnir svara til saka, því að hætta á bruna á 300 milljarða kr skattfé er of mikil til að sópa undir teppið, og jafnvel, þó að aðeins þegar bókfært tap upp á 64 milljarða kr (með öryggisfrálagi upp í tap) samkvæmt bókum ÍLS sé tekið með í reikninginn.  Það má hins vegar ekki láta félagshyggjumenn komast stöðugt upp með að hjakka í sama farinu, sama hvernig allt veltur í nafni sameignarinnar, heldur verður að stokka allan ríkisreksturinn upp, og þá verður óhjákvæmilegt að fækka opinberum starfsmönnum.  Nauðsyn kennir nakinni konu að spinna.  Skýrsla Rannsóknarnefndar um ÍLS, sem mun hafa verið 18 mánuði í vinnslu og kostað þá ótrúlega háu upphæð 250 milljónir kr, er ekki gallalaus, en má samt ekki fara í súginn.  Engin glóra er í ríkishúsnæðisbanka, sem hefur orðið uppvís að glannalegum lánveitingum, m.a. til verktaka, sem settu upp svikamyllu og "plötuðu" búrókratana, við hlið hinna bankanna, sem ásamt lífeyrissjóðunum geta hæglega fjármagnað húsnæðismarkaðinn að mestum hluta.  Það, sem út af stendur, er þá verkefni hins opinbera, hugsanlega samstarfsverkefni ríkis og sveitarfélaga, en umfangið yrði aðeins brot af umfangi ÍLS.    

Annað furðulegt dæmi um viðbrögð stjórnmálamanna við skýrslunni dýru birtist í viðtali við hinn þinglega Landsdómsákæranda, Eygló Harðardóttur, fimmtudaginn 4. júlí 2013, í Fréttablaðinu, þar sem Eygló virðist enn kjósa að setja Alþingi í hlutverk ákæranda:

„Spurð hvort ekki standi til að láta hlutaðeigandi sæta ábyrgð vill Eygló ekki taka beina afstöðu til þess en segir þó að eðli málsins samkvæmt komi það vel til greina.

„Ég tel að það sé fyrst og fremst hlutverk Alþingis að álykta þar um. En mér þykir það eðlilegt að menn verði látnir svara fyrir það á viðeigandi stöðum til dæmis hjá lögreglu hafi þeir á annað borð brotið lög. Það er mjög mikilvægt,“ segir hún.“ 

   Það má finna hliðstæð dæmi um mikla peningaveltu og ríkisábyrgð hjá Landsvirkjun, sem er alfarið í eigu ríkisins og starfar með fullri ríkisábyrgð á öllum sínum fjárhagsskuldbindingum.  Það eru mörg góð rök fyrir því að vinda ofan af þessum ríkisábyrgðum og ríkisrekstri, þó að slík skref þurfi að verða stigin að vel yfirlögðu ráði til að hámarka hagkvæmni breytts eignarhalds fyrir ríkissjóð.  Ekki veitir nú af.

Hriflungar hafa ráðið lögum og lofum í Húsnæðismálastofnun og síðar Íbúðalánasjóði svo lengi sem elztu menn muna.  Ráðslag þeirra þar er með endemum, þó að ýmsir aðrir hafi verið á spenanum og tottað hraustlega.  Samfylkingarráðherrar voru yfir húsnæðismálaflokkinum í ríkisstjórnum Geirs Hilmars og Jóhönnu Sig., í tæp 6 ár, án þess að lyfta litla fingri til að bæta rekstur ÍLS og forða skattgreiðendum frá stórtjóni.  Virðast þessir Samfylkingarráðherrar hafa verið handónýtir til allra verka, en rifið kjaft geta þeir núna og kasta þá steinum úr glerhúsi.

Téður ráðherra Hriflunga og ákærandi þingsins í Landsdómsmálinu alræmda, þar sem dómgreindarleysið reið ekki við einteyming, Eygló Harðardóttir, hefur lýst því yfir, að Framsóknarmenn verði að axla ábyrgð á þessu máli, sem téð skýrsla hefur leitt fram í dagsljósið. Hvað ætli hún meini með því ?  Það eru enn engin teikn á lofti um slíkt, nema síður sé.  Framsóknarmönnum verður þó haldið við efnið.  Hvernig skilur hún hugtakið að axla ábyrgð ?  Að bera kápuna á báðum öxlum ?  Nei, að axla ábyrgð er að taka afleiðingum gjörða sinna.  Það verður fróðlegt að sjá Hriflungana gera það og nokkurt nýnæmi að.  Munu þeir komast upp með að láta sitja við orðin tóm, þó að ekki verði nú stofnað til Landsdóms ?

Hér er um að ræða eins konar valdamiðstöð Framsóknarmanna, sem þeir hafa nú keyrt gjörsamlega í þrot með tilstyrk krata, eins og fram hefur komið.  ÍLS hefur verið spillingarbæli félagshyggjunnar með hrikalegum afleiðingum fyrir skattborgarana.  Félagshyggjan hefur purkunarlaust sólundað fjármunum með saknæmum hætti. Það er mikið talað um "vanhæfni" þeirra, sem mest véluðu um málefni Íbúðalánasjóðs, og vissulega ýtir nýleg yfirlýsing frá sjóðnum, þar sem stjórnendur hans neita að horfast í augu við gagnrýni dýru skýrslunnar og gera lítið úr niðurstöðu Rannsóknarnefndar Alþingis um hættuna á 270 milljarða kr tjóni og halda sig við "aðeins" fjórðung þessarar upphæðar, undir slíkar vangaveltur, því að mismunurinn nemur líklegu framreiknuðu tapi, sem virtur hagfræðingur og sérfræðingur á þessu sviði, Yngvi Örn Kristinsson, telur jafnvel verða yfir 300 milljarða kr.

Þegar um svona risavaxið hugsanlegt tap er að ræða hjá ríkisstofnun, er ófullnægjandi að afgreiða það sem afleiðingu af óhæfni stjórnenda, eins og virðist gert í 250 milljón kr skýrslunni. Þarna er mjög líklegt, að lögbrot hafi verið framin.  Sérstakur saksóknari eða ríkissaksóknari þurfa hiklaust að rannsaka, hvort misferli eða saknæm vanræksla leiddi þessa gríðarlegu fjárhagsáhættu yfir skattborgarana.  Þar hlýtur m.a. fyrrverandi ráðherra Framsóknarflokksins og varaformaður hans, Guðmundur Bjarnason, að þurfa að sæta rannsókn fyrir gjörðir sínar og/eða vanrækslu.  Fyrsta opinbera yfirlýsing hans í kjölfar birtingar skýrslunnar verður vafalaust krufin til mergjar í yfirheyrslum.

Eins og áður hefur komið fram, eru hins vegar fleiri fyrrverandi ráðherrar viðriðnir þetta svakalega mál og sekir um mistök, sem kostað hafa skattborgara þessa lands tugi milljarða kr, og heitir einn þeirra Árni Páll Árnason, og gegnir hann formennsku í Samfylkingunni.  Nú er búið að fletta ofan af gjörðum hans sem ráðgjafa Hriflunganna, sem hann tók ofurfé fyrir.  Þó að téður Árni (ESB) hafi reynt að breiða yfir lögfræðilega vafasama ráðgjöf sína, stendur hann berstrípaður og trausti rúinn eftir skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis.  Slíkum manni er ekki lengur stætt á að bjóða sig fram til opinberra starfa á Íslandi og væri Árna (ESB) sæmst að segja af sér þingmennsku eftir það tjón, sem hann er orðinn uppvís að að vera meðsekur um.  Í Morgunblaðinu, laugardaginn 6. júlí 2013, stendur m.a. eftirfarandi í greininni: "Farið í kringum lögin":

"Með lánveitingum Íbúðalánasjóðs (ÍLS) til viðskiptabankanna var í raun farið fram hjá lagaheimildum sjóðsins til íbúðalána með ólögmætum hætti.  Þetta var niðurstaða álitsgerðar, sem Jóhannes Sigurðsson, prófessor, gerði að beiðni Samtaka atvinnulífsins og Samtaka banka og verðbréfafyrirtækja árið 2005.  Niðurstaða hans var þvert á lögfræðiálit, sem Árni Páll Árnason vann fyrir ÍLS sama ár.  Þetta kemur fram í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis um sjóðinn."

Íbúðalánasjóður virkaði eins og ríki í ríkinu, hafinn yfir lög og rétt og óháður opinberu eftirliti.  Þetta er með öllu óskiljanlegt, nema meiri háttar stjórnmálaleg spilling hafi komið í veg fyrir eðlilegt eftirlit.  "Rendi" (Ríkisendurskoðandi) tók ÍLS út árið 2004 og fann þá ekkert athugunarvert.  Það er rannsóknarefni saksóknara og sömuleiðis, hvers vegna Fjármálaeftirlitið virðist hafa verið gert afturreka.  Nú hlýtur að vera komið að leiðarlokum þessarar ormagryfju, og ormarnir verði látnir svara til saka.  Það má vera í meira lagi sleipur lögfræðingur, sem snýr á saksóknara í þessu hneykslismáli.  Enn skal vitna í téða Morgunblaðsgrein, þar sem undirfyrirsögn er

"Ekki lagastoð fyrir reglugerðum félagsmálaráðherra":

Rakin er saga þess, þegar Íbúðalánasjóður hóf að lána fjármálastofnunum í rannsóknarskýrslunni.  ÍLS mátti eiga viðskipti með eigin verðbréf og önnur.  Reglugerð var sett í júní 2004, en ekkert frekar kveðið á um slík viðskipti.  Þau átti að útfæra frekar í áhættustýringarstefnu ÍLS.  Henni var breytt í desember 2004 af stjórn sjóðsins og heimildir til að fjárfesta í skuldabréfum rýmkaðar án þess að umsagnar Fjármálaeftirlitsins væri leitað, sem lög kváðu þó á um.  Skömmu síðar voru fyrstu lánin veitt.  Það var ekki fyrr en í september 2005, sem ný reglugerð var sett, sem heimilaði þessi viðskipti ÍLS og bankanna.  Fyrir setningu hennar var sjóðurinn hins vegar búinn að gera lánasamninga fyrir 87 milljarða króna.  Rannsóknarnefndin bendir á, að reglugerðin hafi ekki getað verið afturvirk og hún hlyti að víkja fyrir ákvæðum laga um sjóðinn.  Allt bæri að sama brunni; lánin væru ólögmæt."

Hér er um að ræða rétt eitt skipbrot félagshyggjunnar.  Ekki fer á milli mála, að til Húsnæðismálastofnunar og síðar Íbúðalánasjóðs var stofnað á félagslegum grundvelli með hlöðukálfa Hriflunga inni á gafli, og dæmi er hér að ofan nefnt um hlöðukálf Samfylkingarinnar, sem tók tæplega 40 milljóna kr þóknun fyrir ráðgjöf, sem var svo léleg, að hún kostaði skattborgara þessa lands tugi milljarða kr.  Ef ekki verður horfið af þessari braut lagabrota og fjárglæfra með ríkisábyrgð strax, mun félagshyggjan fljótlega leiða til ríkisgjaldþrots.  Það ber að hverfa af braut ríkisrekstrar, þar sem einkaframtakið er betur fallið til starfseminnar.  Þetta á t.d. við um fjármálastarfsemi og orkufyrirtæki.  ÍLS ber að leggja niður í sinni núverandi mynd, og breyta ber Landsbankanum og Landsvirkjun í hlutafélög, þar sem ríkið minnkar smám saman eignarhlut sinn.   

    

 

 

 

 

 

Dósent drepur niður penna

Landsmenn hafa mátt búa við það frá Hruni, að gelli í dósenti nokkrum, Jóni Steinssyni, frá Columbia háskóla í Nýju Jórvík á öldum ljósvakans í hvert sinn, sem RÚVurum hefur þótt þörf á að bæta í vinstri slagsíðu hins íslenzka Tass-útvarps nútímans.  Fræðimannahroki hins vesturheimska dósents leynir sér hvergi, en meir er hann grunaður um stjórnmálalega slagsíðu en fræðilega. 

Téður dósent drap niður penna í Fréttablaðinu 15. júní 2013.  Grein þessi er engum dósent fræðilega sæmandi að mati höfundar þessa pistils.  Þar eru frasar á borð við: "Veiðigjaldið á að tryggja, að þjóðin njóti sanngjarns hluta þess auðlindaarðs, sem sjávarauðlindin skilar".  Hvað í ósköpunum er "sanngjarnt" í þessu sambandi ?  Hvers vegna fæ ég, sem ekki hef hætt einni krónu til útgerðarstarfsemi, ekki heimsenda ávísun frá útgerðinni fyrir hver jól ?  Það, sem einum þykir sanngjarnt í þessu sambandi, þykir öðrum ósanngjarnt.  Mér þykir ósanngjarnt, að fé sé rifið af framlegð útgerðarinnar, ekki reiknað af hagnaði hennar, og því hent í ríkiskassann.  Miklu sanngjarnara hefði verið að losa útgerðina algerlega undan þessari rányrkju skattmanns, svo að hún geti endurnýjað hjá sér skipastól, sem er orðinn of gamall og stendur núorðið þeim norska og færeyska að baki.  Tekjur ríkissjóðs kæmu þá af virðisaukaskatti umsvifanna og tekjuskatti fyrirtækjanna og starfsmanna þeirra.   

Þessi dósent vill bjóða afnotaréttinn að sjávarauðlindinni upp.  Hvar annars staðar er það gert ?  Þetta er óhemju heimskuleg hugmynd.  Með þessu yrði girt fyrir langtímahugsun í sjávarútvegi með rányrkju og brottkasti sem afleiðingu.  Sjávarútvegurinn mundi drabbast niður, því að hvaða heilvita maður mundi fjárfesta í grein, sem hann vissi ekki, hvort hann getur stundað lengur en í eitt ár ?  Málflutningur af þessu tagi gerir dósentinn að ómerkingi. 

Þessi maður, sem titlar sig dósent í hagfræði við vesturheimskan háskóla, gerir sig síðar í téðri grein sekan um að þekkja ekki muninn á framlegð og arði.  Hann skilgreinir "auðlindaarðinn" sem mismuninn á tekjum útgerðarinnar, launagreiðslum, viðhaldskostnaði, "öðru þess háttar" og "eðlilegum arði af því fé, sem útgerðin hefur lagt í reksturinn".  Þannig fær hann 56 mia kr árið 2011 "á verðlagi ársins 2012".  Þetta er tóm vitleysa hjá dósentinum eða "alger steypa", eins og sumir taka til orða nú á dögum.

Það, sem vesalings dósentinn er að burðast við að reikna, er framlegð útgerðarinnar, en með framlegðinni verður hún að standa straum af afborgunum og vöxtum af lánum sínum, afskrifa, fjárfesta og greiða venjulega skatta og síðan arð.  Þegar auðlindagjaldið er reiknað af framlegðinni, eins og dósentinn gerir og Steingrímur, jarðfræðingur, einnig, þá verður einmitt minna eftir til endurnýjunar og tækniþróunar, sem leiða mun óhjákvæmilega til hrörnunar flotans, lakari samkeppnistöðu íslenzku útgerðarinnar á erlendum mörkuðum og þar af leiðandi versnandi lífskjara íslenzku þjóðarinnar.  Þetta samhengi er vinstri mönnum fyrirmunað að skilja.  Þeir lemja hausnum við steininn, enda er hér um að ræða eignaupptöku, sem hefur þegar gengið frá litlum og veikum útgerðum  og mun tortíma öllum einkafyrirtækjum í útgerð á einum áratugi.  Með misnotkun skattheimtuvalds á hendur útgerðinni er söguð í sundur greinin, sem íslenzka samfélagið situr á.

Einhverjir starfsmenn Háskóla Íslands munu hafa hleypt af stað undirskriftasöfnun við áskorun til þingsins um að hætta við að breyta Steingrímslögunum um ofurgjaldtöku á útgerðina, sem eru þó óframkvæmanleg, af því að skattayfirvöld hafa ekki aðgang að nauðsynlegum gögnum til að leggja svíðingsgjaldið á.  Stjórnarandstaðan fékk móðursýkiskast yfir því, að forsprökkunum var boðið til Alþingis til að ræða málið og yfirmenn þeirra fengu afrit fundarboðsins.  Það er óskiljanlegt, hvers vegna yfirmenn þeirra máttu ekki frétta af þessu fundarboði.  Maður skyldi þó halda, að betra væri, að þeir vissu, hvers vegna starfsmenn hlypu úr vinnunni.  Hafði stjórnarandstaðan e.t.v. grun um, að þessir tvímenningar hefðu verið að svíkjast um í vinnunni með því að gaufa við vitlausustu undirskriftasöfnun, sem um getur ? 

Því hefur verið haldið fram, að þessi undirskriftasöfnun eigi engan rétt á sér, af því að hún hvetji til þjóðaratkvæðagreiðslu um skattamál.  Það eru einfeldningsleg rök.  Eru ekki flestir þeirrar skoðunar, að Icesave-þjóðaratkvæðagreiðslurnar hafi verið býsna vel heppnaðar, og fjölluðu þær þó um skattamál, þegar öllu er á botninn hvolft ?  Það, sem gerir þessa undirskriftasöfnun hins vegar algerlega ótæka, er, að með henni er almenningur hvattur til að greiða atkvæði um, að einhver annar greiði skattana fyrir hann, í þessu tilviki tiltekinn atvinnurekstur, þ.e. sjávarútvegurinn.  Þetta er ósiðlegt og ber keim af einelti, þar sem meirihlutinn mundi kúga lítinn minnihluta til mikilla fjárútláta í þeirri von að þurfa að greiða minna sjálfur í framtíðinni, sem að vísu er algerlega borin von.  Það er alveg öfugt.  Öflugur sjávarútvegur mun vafalaust létta meira undir með skattborgurunum í framtíðinni en veiklaður sjávarútvegur.   Að leggja upp með svona lágkúru í undirskriftasöfnun er algerlega óboðlegt.      

Borgaralega þenkjandi öfl eru þeirrar skoðunar, og ráðherrar Laugarvatnsstjórnarinnar hafa sumir lýst sams konar viðhorfum, að fjárfestingar í sjávarútvegi séu mjög arðsamar og muni þess vegna skapa góðan hagvöxt tiltölulega fljótt.  Hagvöxtur er undirstaða raunkjarabóta, sem mun að u.þ.b. 40 % skila sér í opinbera sjóði.  Þess vegna ber að afnema grimmileg rangindi, sem sjávarútvegurinn, og þar með aðallega landsbyggðin, er beittur með ofsköttun miðað við aðra atvinnuvegi, og hvetja hann þess í stað til fjárfestinga.  Allir munu græða á því, ekki sízt ríkissjóður, en Jón Steinsson, dósent, mun þó sitja eftir "með skeggið í póstkassanum" sem og þingmenn stjórnarandstöðunnar, sem liggja nú á því lúasagi að veifa hugsanlegum blóðpeningum frá útgerðinni framan í væntanlega peningaþega.  Slæm var nú frammistaða þeirra með stjórnartaumana í sínum höndum, en þetta er algerlega síðasta sort og sýnir fíflagang vinstri flokkanna í hnotskurn.

Téður dósent fullyrðir, að veiðigjaldið sé langhagkvæmasta tekjulind ríkissjóðs.  Þetta er afar ófræðimannsleg fullyrðing, enda fer réttmæti hennar algerlega eftir því, hvernig gjaldið er lagt á.  Greinargerðir umsagnaraðila um frumvarpið, þ.á.m. úr fræðimanna samfélaginu, báru með sér mjög miklar efasemdir um, að rétt væri að álagningunni staðið, svo að Jón Steinsson er staddur úti á berangri með fullyrðingu sína.  Hér skal vitna orðrétt í dósentinn, þó að málflutningur hans nái ekki máli:

"Það er vegna þess, að veiðigjaldið er einungis lagt á umframhagnað-þ.e. hagnað umfram þann hagnað, sem útgerðin þyrfti til þess að fá eðlilegan arð af því fé, sem lagt hefur verið í reksturinn.  Þar sem gjaldheimtunni er hagað með þessum hætti, hefur hún ekki áhrif á hegðun fyrirtækjanna (nema hvað þau greiða vitaskuld lægri arðgreiðslur til eigenda sinna).  Með öðrum orðum, jafnmargir fiskar verða dregnir úr sjó og jafnmikil verðmæti búin til úr þeim, hvort sem veiðigjaldið er tíu mia kr eða þrjátíu mia kr.  Hagnaður útgerðarinnar er ævintýralegur í báðum tilvikum."

Það er með ólíkindum, að kennari við bandarískan háskóla skuli gera sig sekan um annað eins skilningsleysi og rangfærslur staðreynda og þarna koma fram.  Er hann virkilega að kenna bandarískum stúdentum hagfræði af þessu tagi ?  Málflutningurinn mundi sóma sér úr penna kennara við Havana háskóla á Kúbu, þó ekki í hagfræði, heldur í marxískum fræðum um það, hvernig koma á auðvaldinu á kné og svæla atvinnustarfsemi undir ríkið.  Téður dósent gerir þarna engan greinarmun á framlegð upp í fastan kostnað annars vegar og hins vegar hagnaði.  Slíkt rugl er dauðasök fyrir umræðu um atvinnumál. 

Ef sjónarmið Jóns Steinssonar, dósents, hefðu verið ríkjandi á 19. öld, þá mundu sjómenn enn róa til fiskjar á árabátum, þilskipaútgerð hefði aldrei hafizt hvað þá vélbátaútgerð og togaravæðing.  Fiskar væru að sönnu dregnir enn úr sjó, en vegna skattlagningar, sem hirðir lungann úr framlegðinni, þá hefði engin fjárfestingargeta myndazt, og þess vegna hefði enginn lánað til fjárfestinga, og engin þróun orðið.  Ísland væri þá enn fátækt land, og fiskimið Íslands væru þá örugglega nýtt af útgerðum annarra landa, sem væru miklu tæknivæddari en sú íslenzka.  

Íslenzkur sjávarútvegur á í harðvítugri samkeppni við erlendan sjávarútveg, sem jafnvel er stórlega niðurgreiddur af hinu opinbera.  Íslendingar saga þess vegna í sundur greinina, sem þeir sitja á, með því að beita sjávarútveginn skattlagningu, sem gerir honum erfitt fyrir í samkeppninni, ekki sízt með vanhugsaðri og/eða hatursfullri eignaupptöku, sem á sér enga hliðstæðu í nágrannalöndunum og alls ekki í Bandaríkjunum, þó að þaðan berist nú gjallandi boðskapur, sem á sér engan hljómgrunn þar.  

    

 

   

   

 

 

Stjórnarandstaða skipuð geimverum

Eftirmæli afturhaldsins, sem ráðherrastólana kvaddi þann 23. maí 2013, verða óbeysin.  Mistökin eru legíó, og kosningaúrslitin innsigla falleinkunn þessa dæmalausa fyrirbrigðis, sem er lægsta einkunn nokkurrar ríkisstjórnar á Íslandi og þótt víðar væri leitað. 

Landsmenn sluppu fyrir horn, eftir að meirihluti í sárum færði óhæfu fólki völdin í apríl 2009. Forsætisráðherrann fráfarandi færði arftakanum einhverja bók um jafnrétti, sem hún sagði honum að lesa vandlega, en hér skal draga í efa, að Jóhanna Sigurðardóttir hafi nokkurn tíma lesið þá bók fremur en mikilvægari stjórnarskjöl, sem hún þó samþykkti og skipaði þingmönnum að gera slíkt hið sama.

Þessi óábyrgasti forsætisráðherra Íslandssögunnar, sem hóf sig aldrei upp fyrir gæluverkefnastigið, hrósaði sér og ríkisstjórn sinni fyrir að hafa aukið jafnréttið á Íslandi.  Þessi lokaræða var tóm vitleysa.  Hún var þá sennilega að vísa til hins illræmda skattpíningarkerfis síns, þar sem skattkerfið sem tekjuöflunarkerfi hins opinbera var herfilega misnotað, en alhæfing hennar var samt allsendis ósönn.  Á tíma Samfylkingarformannsins, fyrrverandi, í forsæti fyrir jafnréttismálum á Íslandi, jókst launamisrétti kynjanna hjá hinu opinbera umtalsvert.  Það fóru aldrei saman orð og efndir. Þessi fyrrverandi forsætisráðherra var svo siðblind, að hún lét sig hafa það að kveðja með ósannindi á vörum.  Nú reynir arftaki hennar á formannsstóli Samfylkingar að blása í glæðurnar og ætlar að vinna sigur í sveitarstjórnarkosningum að ári.  Honum mun ekki verða kápan úr því klæðinu.  Fyrrverandi varaformaður flokksins, Dagur ei meir, er búinn að sjá til þess.

Umsagnir leiðtoga stjórnarandstöðunnar á þingi um stefnuyfirlýsingu Laugarvatnsstjórnarinnar einkennast af nöldri, gremju og furðulegu hugmyndaleysi.  Þau éta það hvert upp eftir öðru, að stefnuyfirlýsingin sé ekki nógu ítarleg og að hún sé óútfærð.  Þetta á líka við um álfinn út úr hól, vinstra megin við velsæmi.

Það er munur á stefnu og markmiðum.  Stefnuyfirlýsing er leiðsögn um það, hvert halda skal, en markmið er mælanlegur og tímasettur áfangi.  Á þessu virðist stjórnarandstaðan ekki kunna skil, enda nokkrir gatistar þar á ferð.

 Það hefði auðvitað verið ábyrgðarleysi af formönnum Laugarvatnsflokkanna að setja á langar fundarsetur síns fólks til að útbúa markmið á hæpnum forsendum upplýsinga úr ranni fráfarandi ráðherra.  Á meðan hefði landið verið stjórnlaust, sem hefði kannski ekki verið stór breyting, segja sumir.  

Formenn Laugarvatnsflokkanna kunna greinilega að vinna.  Þeir stika gróflega leiðina og leggja línurnar.  Síðan er það ráðherranna og þingmannanna að móta, hvað, hvernig, hvar og hvenær á að framkvæma.  Strax í upphafi kemur sem sagt fram gríðarlegur munur á aðferðarfræði stjórnar og stjórnarandstöðu og þarf ekki að orðlengja, hvor er gæfulegri.  Eins og fram er sett ábending um í forystugrein Morgunblaðsins 28. maí 2013 munu formenn stjórnarflokkanna vonandi nota sumarið vel og koma vel skæddir og brýndir til leiks með markmið ríkisstjórnarinnar til haustþings 2013.   

Formaður og varaformaður Samfylkingar halda áfram að klappa evrusteininn og vilja helzt, að evran verði lögeyrir á Íslandi sem allra fyrst, ef rétt er skilið.  Annaðhvort fylgjast þau ekki með hagmálum evrulanda, eða þau eru dómgreindarlaus, þ.e.a.s. þau gera sér ekki grein fyrir því, hvaða efnahagslegu forsendur þarf að uppfylla til að evran sem lögeyrir geti orðið Íslandi til framdráttar í stað þess að verða hræðilegur baggi.  

Efnahagsleg og stjórnmálaleg staða í ESB-Evrópusambandinu stefnir í hreina upplausn.  Það eru meiri líkur en minni á að evran verði ekki til í sinni núverandi mynd að tveimur árum liðnum.  Til marks um þetta er forsíða tímaritsins, The Economist, 25. - 31. maí 2013, en þar er birt mynd af leiðtogum ESB gangandi fram á hengiflugið og þeir kallaðir svefngenglar.  Í undirfyrirsögn er síðan textinn: "A euro disaster waiting to happen"   eða evrukollsteypa á næsta leiti.  Það er til marks um ótrúlega þráhyggju og þrákelkni, sem er komin út fyrir stjórnmálalega rökræðu og þarfnast útskýringa af sálfræðilegum toga, að meginkeppikefli Samfylkingar og Bjartrar framtíðar er enn að ná samningum við ESB til að Ísland geti gengið í ESB og geti öðlazt þar einhvern yfirnáttúrulegan stuðning til að auðvelda Seðlabankanum gjaldmiðilsskipti yfir í evru.  Ef "The Economist" mundi frétta af þessu háttarlagi Samfylkingarforystunnar og hjáleigunnar, sem kannski á eftir að breytast í höfuðból jafnaðarmanna, þá mundu blaðamenn tímaritsins líklega velja sterkari nafngift en "svefngenglar".   Eftir á að hyggja er þetta þó lýsandi nafngift fyrir ríkisstjórn Samfylkingar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs.

Upp er kominn í Þýzkalandi nýr stjórnmálaflokkur, Alternative für Deutschland, AfD, sem hefur það á stefnuskrá sinni, að Þýzkaland gangi úr myntsamstarfinu og endurreisi Deutsche Mark, DEM.  Flokkurinn gæti hæglega orðið í oddaaðstöðu á Sambandsþinginu í Berlín eftir þingkosningarnar í september 2013.  Suðrænu þjóðirnar eru hart leiknar af ESB, ECB og AGS (þríeykinu), en það réttlætir ekki orðbragð þeirra gagnvart núverandi stjórnvöldum Þýzkalands.  Þeim er líkt við leiðtoga Þriðja ríkisins, og slíkt nær náttúrulega ekki nokkurri átt.  Mörgum Þjóðverjum mislíkar þetta svo, að þeir vilja losna úr þessu myntsamstarfi.       

Öxullinn Berlín-París er brotinn og viðhorf Frakka og Þjóðverja til stjórnmálalegra og efnahagslegra viðfangsefna verða nú ólíkari með hverju misserinu, sem líður.  Þetta veldur pólun og innri spennu í ESB, þar sem Frakkar eru að skipa sér í forystu fyrir suðrænu þjóðunum, og Þjóðverjar fyrir norrænu þjóðunum, en Austur-Evrópa á enn erfitt með að fóta sig.  Þróunin á Bretlandi er með þeim hætti, að ljóst er, að þeim vex þar nú ásmegin, sem vilja úrsögn Stóra-Bretlands úr ESB, þó að atvinnurekendasamtökin maldi í móinn.  Frjálslyndi flokkurinn kemur í veg fyrir þjóðaratkvæðagreiðslu nú um veru Bretlands í ESB, en Cameron lofar Bretum henni, vinni Íhaldsflokkurinn næstu þingkosningar og fái meirihluta á þinginu.  Sjálfstæðisflokkur Bretlands undir formennsku hins snjalla Nigel Farage ógnar nú stöðu Íhaldsflokksins, eins og í ljós kom í nýafstöðnum sveitarstjórnarkosningum. 

Það hljóta að vera geimverur, sem við þessar aðstæður láta áróður sinn í stjórnarandstöðu á Íslandi hverfast um það, að Ísland gangi sem fyrst í ESB, þó að bilið á milli stefnu Íslands og ESB í málefnum sjávarútvegs og landbúnaðar, svo að tvær greinar séu nefndar, hafi aldrei verið breiðara en nú, þrátt fyrir 4 ár frá umsókn um aðild og einn milljarð kr í kostnað.  Þetta heitir að ganga með steinbarn í maganum, og maður getur fengið skeifu við tilhugsunina.  Slíkir flokkar eru alls ekki í takti við tímann, og þeirra hljóta að bíða þau örlög að verslast upp; geimverurnar munu ekki fá þrifizt á þinginu. 

Hér að neðan eru ekki geimverur, heldur þátttakendur í reiðhjólakeppni fyrirtækja, sem lauk í gær, 28. apríl 2013, og má sjá höfund þarna í fullum skrúða.      

                                                                       

 

   

Allt í frosti

Það er stórhættulegt fyrir stjórnmálamann og stjórnmálaflokk að taka of mikið upp í sig og að lofa einhverju, sem hann ekki mun hafa fyllilega vald á.  Dæmi um þetta er jafnaðarmaðurinn Francois Hollande og Jafnaðarmannaflokkur hans í Frakklandi og Framsóknarflokkur Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar.  Fór fylgisaukning Framsóknarflokksins fram á fölskum forsendum ?  Það mun bráðlega koma í ljós.  Verður það aðalforsendubrestur kosninganna 27. apríl 2013 ?

Vinsældir þessa Frakklandsforseta, Hollandes, hafa fallið hraðar en dæmi eru um frá stofnun 5. lýðveldis Charles Hose Maria de Gaulle 1958.  Fylgishrapið frá kosningu hans fyrir um ári á rætur að rekja til þess, að hann hefur ekki staðið við stórkarlaleg kosningaloforð sín um að afnema aðhald í rekstri hins opinbera og að eyða atvinnuleysi.  'I sjónvarpsávarpi 28. marz 2013 reyndi hann að snúa þróuninni við, en án árangurs.  Traust kjósenda var rokið út í veður og vind á 9 mánuðum. 

Undir jafnaðarmanninum Hollande riðar Frakkland á barmi gjaldþrots, m.a. vegna spennitreyju evrunnar.  Við blasir nú efnahagslegt hrun vegna kjánalegrar stefnu jafnaðarmanna, sem drepur hagkerfið í dróma.  Hallinn á ríkisrekstrinum 2013 verður hátt yfir viðmiðunargildi evru-svæðisins, 3,0 % af VLF, mun vera tæp 5,0 % 2013.  Atvinnuleysið versnar og nálgast 11,0 %.  Atvinnuleysið í evrulöndunum sem heild hefur aldrei verið meira en nú frá stofnun evrunnar 1999.  

Frá upphafi hefur "Evrópuverkefnið" verið leitt sameiginlega af Frakklandi og Þýzkalandi.  Sarkozy gætti þess alla tíð að vinna náið með Angelu Merkel við úrlausn Evru-kreppunnar.  Nú hefur orðið rof á þessari samvinnu.  Merkel telur ráðstafanir Hollandes allsendis ófullnægjandi og raunar gera illt verra.  Er þar kominn dæmigerður viðhorfsmunur íhaldsmanns og jafnaðarmanns, en fleira kemur til.  Hollande hefur reynt að mynda skúrkabandalag Miðjarðarhafslanda gegn Berlín.  Þetta hefur kynt undir hatri á Þjóðverjum í hinum suðlægari löndum Evrópu, sem enginn í Evrópu þarf á að halda núna.  Þjóðverjar eru fyrir vikið að verða afhuga hlutverki ríka og góðgjarna afans í Evrópu.  Slíkt er löngu tímabært, því að styrkþegar hafa gert léttvægar kerfisbreytingar til styrkingar innviðum sínum.

Óhjákvæmilega færast meiri völd til Berlínar með veikingu Parísar.  Þýzkaland er hikandi við að taka að sér að stjórna Evrópu, og á meðan aukast væringar á milli Evrópulanda.  Jafnvel bankabandalagið, sem reynt hefur verið að koma á koppinn, svo að gefa mætti út skuldabréf, sem allt evrusvæðið stæði að, virðist vera strandað. Riki og góðgjarni afinn er orðinn fastheldnari á fé sitt.  

Hollande framkvæmdi stefnu jafnaðarmanna og hækkaði skatta á efnafólki upp í 75 %.  Auðmenn flúðu úr landi, svo að þetta asnastrik skilaði engu.  Sama átti sér stað á Íslandi.  Vankunnandi og villuráfandi vinstri menn um hagræn málefni hækkuðu stöðugt skattheimtuna, en skatttekjurnar, það sem af er árinu 2013, eru langt undir væntingum.  Kortaveltan minnkar hratt, svo að ljóst er, að ráðstöfunartekjur margra eftir skattgreiðslur hrökkva ekki fyrir nauðsynjum.  Hagkerfið hverfur undir yfirborð jarðar við þessar aðstæður að stórum hluta.  Geðslegt eða hitt þó. Afleiðingarnar af slæmum stjórnarháttum jafnaðarmanna eru alls staðar hinar sömu.  Rotnun innviða samfélagsins.  Reynslan af Samfylkingunni í stjórn Geirs Hilmars Haarde og í stjórn Jóhönnu Sigurðardóttur, Axarskaptinu, var ömurleg.  Nú er þetta fyrirbrigði orðið eitraða peðið í íslenzkum stjórnmálum, sem ekki er hægt að koma nálægt, á fallanda fæti eftir kosningaúrslitin og mun klemmast á milli Bjartrar framtíðar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs, sem er athvarf þeirra, sem telja endimörkum vaxtar náð og vilja þess vegna bara snúa upp tánum og láta aðra færa sér lífsviðurværið. 

Hérlendir stjórnmálamenn gerðu sig seka um yfirboð í nýafstaðinni kosningabaráttu.  Einn flokkur var þar stórtækastur og fór af hólmi með sigur.  Sigmundur Davíð Gunnlaugsson með sinn Framsóknarflokk stendur nú jafnfætis Sjálfstæðisflokkinum hvað þingmannafjölda varðar, en hann náði þessum árangri með því að reisa sér hurðarás um öxl.  Það er ástæðan fyrir hinni kindugu framvindu, sem landsmenn hafa mátt horfa upp á síðan hið kynlega umboð til stjórnarmyndunar var veitt á Bessastöðum; umboð, sem þjóðin auðvitað veitti laugardaginn 27. apríl 2013.

Hugmynd framsóknarmanna um að ganga í skrokk á kröfuhöfum fallinna banka er ekki frumleg.  Þetta tíðkaðist t.d. á Norðurlöndunum eftir Hrunið, t.d. tapaði Seðlabanki Íslands stórfé á veði, sem hann átti í dönskum banka, og Glitnir í Noregi fór á brunaútsölu.  Að fara þessa leið á Íslandi er ekki eins auðvelt og í Danmörku og í Noregi, af því að íslenzka ríkisins bíða svo háar greiðslur af skuldum sínum árin 2015, 2016 og 2017, að það ræður ekki við þær að óbreyttu.  Þess vegna þarf vinsamleg tengsl við lánadrottna til að eiga möguleika á að semja um þessar afborganir og vexti án þess, að ríkissjóður verði hreinlega keyrður í þrot.

Af þessum sökum hefur íslenzka ríkið ekki sama svigrúm og danska og norska ríkið höfðu gagnvart téðum bönkum, sem voru að töluverðu leyti í íslenzkri eigu.  Þá má heldur ekki gleyma háum fjárhæðum, sem fóru í súginn hjá Kaupþingi í London 2008-2009 vegna aðgerða brezka ríkisins, og ríkisstjórn jafnaðarmanna á Íslandi hafði ekki þrek til að andæfa gegn brezku kratastjórninni.

Framsóknarmenn eru ekki búnir að bíta úr nálinni með stórfengleg kosningaloforð, sem fleyttu þeim óverðskuldað upp að hlið sjálfstæðismanna að þingstyrk.  Fyrir þessum loforðum er engin innistæða, og það er einfaldlega ekki hægt að skera framsóknarmenn niður úr snörunni, sem þeir sjálfir hafa sett um háls sér.  Framsóknarmenn og aðrir verða að skilja, að það er ósiðlegt að setja fram kosningaloforð, sem aðilar, sem ekki hafa kosningarétt á Íslandi, eiga að borga.  Það hefði við beztu aðstæður Frosta Sigurjónssonar getað gengið upp, en sá valkostur að grípa til ígildi eignaupptöku með háum útgönguskatti er ekki fyrir hendi, af því að skilgreiningin á lánadrottnunum er röng.  Þar eru ekki einvörðungu "hrægammar", heldur er þetta fjölbreytilegur hópur.  

Að afnema gjaldeyrishöftin er höfuðmálið og það verður einvörðungu unnt með samvinnu margra aðila, þ.á.m. fjármagnseigenda, og alls ekki með yfirgangi og gösslarahætti.  Hvernig er unnt að fá það út, að forsendubrestur hafi orðið varðandi verðbólgu á árunum 2008-2009 í sögulegu samhengi, ef rýnt er í grafið hér að neðan ?   

                         

 

Brýn þörf breytinga

Íslenzka hagkerfið hefur enn ekki náð sér á strik eftir bankahrunið haustið 2008.  Hagkerfið er enn 5 % minna en það var árið 2007, er það náði hámarki.  Þessi kreppa Íslendinga er þess vegna orðin ein langdregnasta efnahagskreppa síðari tíma á Vesturlöndum.  Ástæðurnar eru tvíþættar:

Aðalástæðan er sú, að landsmenn hafa frá 1. febrúar 2009 búið við stjórnvöld, sem hafa framfylgt afar andframfarasinnaðri stefnu, ótrúlega þröngsýnni afturhaldsstefnu, sem lýsir sér í því, að þau hafa beitt skattkerfinu ótæpilega til að drepa niður framtak einstaklinga og fyrirtækja, smárra sem stórra, og þau hafa beinlínis fjandskapazt við atvinnulífið í landinu og unnið gegn nýfjárfestingum erlendra sem innlendra aðila.  Nóg er að nefna beinan hernað gegn sjávarútveginum, sem er þess vegna, því miður, tekinn að drabbast niður, og fáránlega stefnumörkun ríkisfyrirtækisins Landsvirkjunar, sem hefur af ótrúlegri afdalamennsku verðlagt sig út af markaðinum.  Þrátt fyrir lækkandi orkuverð í heiminum vegna aukins framboðs jarðgass og minnkandi eftirspurnar vegna bættrar nýtni og efnahagserfiðleika hvarvetna, hefur Landsvirkjun spennt bogann svo hátt, að hún hefur ætíð skotið yfir markið í viðræðum sínum við fjárfesta undanfarin ár, sem flestir hafa hrökklazt burt.

Hin ástæða erfiðleikanna á Íslandi er, að hagkerfi heimsins er að mestu staðnað, og sums staðar ríkir kreppa.  Evrópa er á hrörnunarbraut vegna spennitreyju evrunnar, og ESB, Evrópusambandið, býr við vaxandi vantraust íbúanna í ESB-löndunum, þannig að hátt yfir helmingur íbúanna vantreystir nú Berlaymont , Bandaríkin eru í langvarandi stöðnun undir demókratanum Obama, og Kína er statt í minnkandi hagvexti vegna óhemju sóunar í ríkisstýrðu auðvaldskerfi.  Þetta hefur leitt til lækkunar á afurðaverði Íslendinga.  Ferðamennskan lofar þó enn góðu, og er það ánægjulegt, þó að kaupmáttur erlendra ferðamanna fari minnkandi.

Íslenzka hagkerfið er allt of lítið til að geta séð öllum landsins börnum fyrir atvinnu, sem kæra sig um að vera á vinnumarkaðinum.  Vinnumarkaðurinn þarf að stækka um 10 % á tveimur árum til að fullnægja eftirspurninni.  Gjaldeyrisöflunin er allt of lítil, og þarf að aukast um a.m.k. 20 % á 4 árum.  Að öðrum kosti mun landflótti halda hér áfram og landið lenda í greiðsluvandræðum gagnvart lánadrottnum.  Það er lífsnauðsynlegt að hverfa frá afturhaldsstefnu í landsmálum á Alþingi og til framfarastefnu á öllum sviðum.  Hvernig ?

1. Endurskoða Rammaáætlun um verndun og nýtingu orkulinda, þar sem hlutlægt mat sérfræðinga ráði.  Til að kveða niður ýfingar út af þessu máli mætti leyfa þjóðinni að velja á milli gömlu og nýju Rammaáætlunarinnar.  Íhlutunarsamir stjórnmálamenn vinstri vængsins eyðilögðu Rammaáætlun undir kjörorðinu: "vér einir vitum".  Ef slagorðið um náttúruna, sem á að njóta vafans, á að leggja til grundvallar, þá er hægt að stöðva öll framfaramál.  Skynsamlegra er, að almannahagsmunir njóti vafans.  
2. Endurnýja stjórn Landsvirkjunar og setja henni ný markmið um öflun nýrra viðskiptavina og aukningu á viðskiptum við þá gömlu.  Landsvirkjun sem ríkisfyrirtæki ber að leggja rækt við þjónustu við allar framleiðslugreinar í landinu, landbúnað, sjávarútveg/vinnslu og iðnað, en hverfa frá þóttafullri framkomu við þessa aðila og daðri við gæluverkefni á borð við vindmyllur og sæstreng.  Ný ríkisstjórn á að hafa frumkvæði að sjóðstofnun fyrir þrífösun sveitanna á 10 árum með jarðstrengjum og niðurrifi loftlína, sem margar eru afar hrörlegar.  Þetta þýðir flýtingu á jarðstrengjaáætlun RARIK um 15 ár og framtíðarfjárfestingu hins opinbera í miklum tækifærum landbúnaðarins í eldsneytisframleiðslu (repja, nepja), fóður- og matvælaframleiðslu.  
3. Stjórnvöld verða að taka af skarið um uppbyggingu raforkuflutningskerfisins.  400 kV hálendislína er bezta lausnin.  Með framförum í burðarþolsfræði eru að koma fram línustólpar, sem eru lítt áberandi eftir að hafa verið málaðir í felulitum.  Með þessum hætti verður flutningsgetan tryggð á milli landshluta og stöðugleiki kerfisins í bilunartilvikum tryggður, en hann er ekki fyrir hendi með núverandi álagi og veikri Byggðalínu.  Þessi lausn dregur úr þörf á stórum línum í byggð, sem t.d. Skagfirðingar hafa áhyggjur af.  
4. Vestfirðir eru framtíðar vaxtarsvæði vegna gjöfulla fiskimiða í grennd, gríðarlegra möguleika í fiskirækt og í ferðamennsku á sjó og landi.  Innviðir þeirra hafa verið skammarlega vanræktir.  Koma þarf á uppbyggðum hringvegi um Vestfirði, svo að komast megi eftir nútímalegum vegum um sunnanverða Vestfirði til Ísafjarðar og til baka um Djúpið og Steingrímsfjarðarheiði. Raforkukerfi og ljósleiðarakerfi Vestfjarða þarf líka að vera hringtengt til að ná viðunandi afhendingaröryggi.  
5. Illgirni í garð sjávarútvegs í bland við fjárhagslega og rekstrarlega fávísi hefur tröllriðið húsum, þegar stjórnvöld hafa sífellt aukið afskipti sín af sjávarútveginum að því er virðist til að brjóta hann á bak aftur.  Vinstri flokkarnir hafa alið á úlfúð og öfund í garð útgerðarmanna, eins og kommúnistar gerðu alltaf til að "réttlæta" þjóðnýtingu.  Látið er í veðri vaka, að útgerðarmenn njóti sérstöðu umfram þann atvinnurekstur, sem þarf að kaupa hráefni sitt af öðrum.  Þetta er dauðans vitleysa, og stjórnvöld verða að taka þveröfuga stefnu og vinna með sjávarútveginum.  Það er dýrt að sækja sjóinn, og útgerðarmenn þurfa að leggja í miklar fjárfestingar til að nýta miðin.  Þar að auki ganga réttindin til að nýta miðin kaupum og sölum, og flestir útgerðarmenn hafa keypt þann kvóta, sem þeir ráða yfir núna.  Þess vegna er tómt mál að tala um auðlindarentu í þessari grein, og slíkt er aðeins gert í áróðursskyni, en engin hagfræðileg rök búa að baki.  Þó að í lögum standi, að fiskimiðin séu sameign þjóðarinnar, má ekki misbeita skattlagningarvaldinu með herfilegum hætti í nafni þjóðareignar.  Hverjir hafa hætt fé sínu til að sækja sjóinn ?  Téð lagagrein færir ríkinu rétt til að stjórna veiðunum, hversu mikið, hvar og hvenær úr hverjum stofni.  Markmiðið er að hámarka afrakstur auðlindarinnar, og það er alþjóðlega viðurkennt, að íslenzka kerfið er þar í fremstu röð, og æ fleiri taka það nú upp.  Flaustursleg tilraunastarfsemi með þessa grundvallaratvinnugrein landsins er óábyrg og óverjanleg í ljósi þess, að íslenzki sjávarútvegurinn á í höggi við meira eða minna niðurgreiddan sjávarútveg annarra landa, og engum dettur þar í hug að setja á auðlindagjald, hvað þá með þeim búrókratísku afglöpum, sem viðvaningar í íslenzku stjórnsýslunni hafa gert sig seka um.  
6. Menntakerfið íslenzka er óskilvirkt og beinir nemendum á rangar brautir, sem eru þjóðhagslega óhagkvæmar og henta þeim ekki.  Það verður að fjárfesta meir í verkmenntun og tæknimenntun landsmanna til að sjá vaxandi framleiðslugreinum fyrir fagþekkingu og sérþekkingu í fremstu röð.  Ísland á að verða framleiðsludrifið hagkerfi, og í þeim efnum eigum við að leita fyrirmynda hjá vinum okkar Þjóðverjum, hverra nákvæmni, skipulag og tækniþróun er undirstaða öflugusta framleiðsluhagkerfis í heimi, þegar framleiðni og gæði eru tekin með í reikninginn.  Við getum átt gott samstarf við þá, þó að við göngum ekki ESB á hönd, sem sumir segja jafngilda því að játast undir agavald Berlínar. 
7. Öflugt, gjaldeyrisskapandi atvinnulíf, er undirstaða velferðarsamfélags á Íslandi.  Til þess að knýja áfram athafnalífið þarf markaðshagkerfi og þar með frjálsa samkeppni, þar sem henni verður við komið.  "Marktwirtschaft" kalla Þjóðverjar þetta, og eftir hrun Þriðja ríkisins varð þetta að "Wunderwirtschaft" eða efnahagsundri.  Íslendingar geta eignast sitt efnahagsundur, ef þeir kjósa til Alþingis fordómalaust fólk gagnvart athafnalífinu ("no nonsense persons") og jafnframt fólk með þekkingu á lögmálum hagkerfisins. 

 Hlustum ekki á niðurrifsraddir nöldurseggja.  Veitum Sjálfstæðisflokkinum og glæsilegri og þróttmikilli ungri forystu flokksins tækifæri til að sýna, hvað í henni býr.