Fęrsluflokkur: Višskipti og fjįrmįl
15.9.2011 | 21:01
Aš bera kįpuna į bįšum öxlum
Steingrķmur Jóhann Sigfśsson er mašur nefndur og er heldur ófélegur, žótt fjįrmįlarįšherra Ķslands eigi aš heita. Samkvęmt śttekt Morgunblašsins 8. og 9. september 2011 į afskiptum rįšherrans af mįlefnum Magma Energy, Geysir Green Energy, HS Orku og Noršurįls, er ljóst, aš žar er moldvarpa į ferš. Žaš er ekki orš aš marka žaš, sem hann segir, og hann fer į bak viš eigin flokksmenn, hagsmunaašila, sem hann į ķ samningum viš, og almenning. Ķ žessu tilviki eru hrikalegust samvizkulaus svik Steingrķms Jóhanns Sigfśssonar viš Sušurnesjamenn, sem hafa įtt sérstaklega um sįrt aš binda ķ atvinnulegu tilliti undanfarin įr, ķ samanburši viš ašra landsmenn.
Fyrir nokkru setti téšur Steingrķmur į sviš leikrit fyrir Sušurnesjamenn, sem snerist um sérstakt įtak rķkisstjórnarinnar til atvinnusköpunar į Sušurnesjum. Į sama tķma reri hann aš žvķ öllum įrum aš hindra framgang Noršurįlsverkefnisins ķ Helguvķk. Andśš Steingrķms į įlverum viršist hafa oršiš žess valdandi, aš rķkiš hefur svikizt aftan aš Alcoa og lofaš orkunni ķ annaš į bak viš tjöldin, eins og hįttur er lęšupokans, Steingrķms Jóhanns.
Tvöfeldni stjórnmįlamanns af žvķ tagi, sem Morgunblašiš hefur nś flett ofan af ķ tilviki Steingrķms, žessa, Jóhanns, er gjörsamlega sišlaus, óalandi og óferjandi, enda endurspeglast framferši hans ķ fylgishruni Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs, žvķ aš fólk lętur ekki bjóša sér stjórnmįlamann, sem situr stöšugt į svikrįšum viš žaš. Flįrįtt ešli hans er nś oršiš lżšum ljóst, svo aš žessi dęmalausi stjórnmįlamašur er nś kominn į leišarenda, en hann hefur žegar gert margt illt af sér og valdiš almenningi į Ķslandi stórfelldu fjįrhagstjóni. Įstęšan er barnatrś hans į forręšishyggjuna, sem er žess ešlis, aš stjórnmįlamenn eigi aš hafa mikil afskipti af athafnalķfinu, žótt žeir augljóslega hafi engar forsendur til žess og geri jafnan illt verra. Uppskriftin aš žessari vonlausu stjórnmįlastefnu var į sķnum tķma gefin af Kommśnistaflokki Ķslands, en žangaš lįgu rętur Alžżšubandalagsins eša Alžżjasleifarlagsins į mįli Śtvarps Matthildar, bezta śtvarps, sem į Ķslandi hefur starfaš. Af žeim slóšum koma allir rįšherrarnir, nema Jóhanna, sem ętķš hefur illa rekizt ķ hópi. Er nema von, aš keraldiš leki ?
Įrin undir leišsögn žessa kommatitts ķ fjįrmįlarįšuneytinu eru įr hinna glötušu tękifęra, eins og vęnta mįtti. Žetta sést ķ hnotskurn, žegar litiš er į verga landsframleišslu. Ef hśn er sett į 100 % ķ 1. įrsfjóršungi 2009, žį fór hśn samfellt minnkandi til 2. įrsfjóršungs 2010, hękkaši žį nokkuš til 1. įrsfjóršungs 2011, en lękkaši į 2. įrsfjóršungi og er nś um 94 %. Žetta algera įrangursleysi rķkisstjórnarinnar viš aš efla hér hagkerfiš og stękka er bein afleišing af verkum hennar, opinberum og leyndum, hefur valdiš hér langvarandi 8 % atvinnuleysi og atgervisflótta um 5000 manns til śtlanda frį Hruni. Alls nemur fękkun įrsstarfa ķ athafnalķfinu um 30 žśsund į įri, žegar tekiš er tillit til styttingar vinnutķma og fólks, sem hefur dregiš sig śt af vinnumarkašinum įn žess aš vera į atvinnuleysisskrį.
Ef allt hefši veriš meš felldu, hefši tekizt aš snśa öfugžróun hagkerfisins viš į 4. įrsfjóršungi 2009, eins og vķšast hvar annars stašar, meš framleišniaukningu og fjįrfestingum erlendra ašila ķ orkugeiranum, ķ išnašinum og meš fjįrfestingum sjįvarśtvegsins, og nś į 3. įrsfjóršungi 2011 vęri žį verg landsframleišsla komin ķ a.m.k. 115 % m.v. 100 % ķ įrsbyrjun 2009, ef skattar hefšu ekki veriš hękkašir hér upp śr öllu valdi, ķ anda rįšstjórnar, og ef hvatt hefši veriš til fjįrfestinga ķ staš žess aš letja fjįrfesta, bęši leynt og ljóst. Fjįrfestingar žurfa aš nema 400 milljöršum kr į įri hiš minnsta til aš hér geti oršiš hagvöxtur, sem dugar til aš eyša atvinnuleysinu. Fjįrfestingar hafa veriš helmingi minni eša um 200 milljaršar kr į įri sķšan įriš 2009 eša allan starfstķma hinnar verklausu rķkisstjórnar félagshyggjuaflanna. Meš žessu móti veršum viš stöšnun og afturför afturhaldsins aš brįš, sem getur žį reist hér alręši öreiganna, sem var draumur Kommśnistaflokks Ķslands.
Verg landsframleišsla stendur nś ķ 94 % į framangreindan męlikvarša, en ętti aš standa ķ 116 %, ef hér vęri stjórnaš af skynsamlegu viti. Munurinn er 22 % eša um 350 milljaršar kr, sem jafngildir rśmlega einni milljón kr į hvert mannsbarn ķ landinu. Hér er ekki um neinar smįupphęšir aš ręša. Hiš opinbera hefši tekiš til sķn um helminginn og žar af rķkiš um 100 milljarša, svo aš fjįrlagahalli rķkisins vęri aš öšru óbreyttu ekki lengur fyrir hendi. Skuldasöfnun rķkisins ķ śtlöndum hefši veriš stöšvuš og skuldalękkun opinberra ašila vęri hafin, og hśn gengi enn hrašar hjį einkaašilum en reyndin er į nś. Žetta er baggi landsmanna af vinstri stjórn ķ hnotskurn.
Įn stefnu Steingrķms Jóhanns Sigfśssonar um mįlefni rķkisins og įn nokkurs atbeina frį žeim mistęka manni vęri žjóšarskśtan nś į góšri siglingu upp śr öldudalnum. Órįš SJS er ekki allt tališ enn. Forseti lżšveldisins minnti landsmenn nżlega į stęrstu afglöp Steingrķms, Icesave-mįliš, žar sem hann ętlaši aš hengja myllustein um hįls ķslenzkra skattborgara gjörsamlega aš óžörfu. Ólafur Ragnar Grķmsson, forseti, sagši:
Góšar heimtur ķ žrotabś Landsbankans "stašfesta, aš ķslenzk stjórnvöld hafi lįtiš undan žrżstingi og beygt sig undir ofbeldi Breta og Hollendinga ķ Icesave."
Hér er um aš ręša žyngstu og beinskeyttustu gagnrżni forseta lżšveldisins į rķkisstjórn ķ gervallri lżšveldissögunni. Žetta er stórmerkilegur og sögulegur dómur yfir rķkisstjórninni fyrir lįgkśrulegt og óžjóšhollt framferši hennar hennar ķ Icesave-mįlinu. Rįšherrann, sem bar žar höfušįbyrgš, heitir Steingrķmur Jóhann Sigfśsson. Hann hefur, hvar sem hann hefur komiš nįlęgt, fariš fram meš undirmįlum og flęrš og fórnaš hagsmunum almennings į altari bankaaušvaldsins og stundarhagsmuna sinna ķ stjórnmįlum. Samkvęmt seinni forsmįninni vęru nś um 50 milljaršar kr gjaldfallnir į ķslenzka žjóšarbśiš ķ erlendum gjaldeyri. Žaš hefši bętzt ofan į sķvaxandi skuldahrśgu vinstri stjórnarinnar, sem nś nemur um 120 % af VLF. Aušvitaš hlżtur žessi rįšsmennska aš varša Landsdómi.
Žetta skķn sömuleišis ķ gegn ķ ESB-mįlinu, žar sem hann sneri gjörsamlega viš blašinu, žegar hann varš rįšherra, og sveik flokk sinn og kjósendur. Steingrķmur Jóhann Sigfśsson er alger ómerkingur og stórskašlegur ķ embęttinu, sem hann gegnir nś. Žaš veršur aš telja lķklegt, aš Alžingi höfši mįl gegn honum fyrir Landsdómi, žvķ aš sakarefnin hrannast upp. Steingrķmur var ašalhvatamašur aš nśverandi saksókn fyrir Landsdómi, en felldi svo krókódķlstįr, žegar Alžingi hafši įkvešiš aš sękja einn mann til saka. Sś mįlshöfšun er žó öll ķ skötulķki og nęr ekki mįli lögfręšilega, žvķ aš hvergi er bent į lagagrein, sem fyrrverandi forsętisrįšherra, Geir Hilmar Haarde, hafi brotiš. Framvinda mįlsins hefur veriš įkęruvaldinu til hįborinnar skammar, žvķ aš réttar sakbornings er hvergi gętt. Hér hefur hver réttarfarslegi fingurbrjóturinn veriš framinn į fętur öšrum frį žvķ aš Alžingi įkvaš aš įkęra. Er žaš mjög ķ anda rįšstjórnar, sem alręmd er fyrir lögleysi, lögbrot og stjórnmįlaleg réttarhöld valdhafanna į hendur andstęšingum sķnum, ķmyndušum og raunverulegum. Allur žessi mįlarekstur fyrir atbeina rķkisstjórnar Jóhönnu Siguršardóttur er raunalegur og veršur geršur afturreka į öšrum vettvangi, ķ žessu tilviki fyrir Mannréttindadómstóli Evrópu, ef naušsyn krefur. "Žar raušur loginn brann" var einkenni Ķslands 2009-2011, en sį eyšandi eldur heyrir nś vonandi brįtt sögunni til, og brennuvargarnir fara į ruslahauga sögunnar.
8.9.2011 | 19:37
Skįldiš og "eitthvaš annaš"
Talsverš tķšindi bįrust landsmönnum til eyrna ķ viku 35/2011, žegar spuršist śt um kaup kķnversks kaupsżslumanns į um 300 km2 landi Grķmsstaša į Fjöllum fyrir einn milljarš króna eša jafnvel 13 milljarša kr samkvęmt Financial Times. Meš fréttinni fylgdu frįsagnir af įformum um stórt glęsihótel žar į Fjöllum meš starfsemi allt įriš um kring įsamt byggingu höfušstöšva žessa fyrirtękis į höfušborgarsvęšinu. Žessar fjįrfestingar įttu aš nema 20-40 milljöršum kr og verša ašeins upphafiš aš öšru meira. Gjalda mį varhug viš raunhęfni slķkra hugmynda, t.d. rekstrar lśxushótels allt įriš um kring ķ 400 m h.y.s., en óžarft er aš fordęma fyrirfram žį, sem vilja hętta fé sķnu į Ķslandi, žó aš til ęvintżralegra verkefna sé.
Eins og ešlilegt mį telja, hafa vištökur landsmanna į žessum fréttum veriš blendnar og sżnist sitt hverjum. Af alkunnum yfirboršshętti sķnum taldi forsętisrįšherra strax sjįlfsagt, aš rķkiš veitti undanžįgu til stašfestingar žessara kaupa, en innanrķkisrįšherra brįst ekki sķnu žvergiršingslega ešli og lagšist eiginlega strax žversum gegn žessum įformum, žótt hann, stöšu sinnar vegna sem śrskuršarašili um leyfisveitingu, mętti ekki tjį sig į svo opinskįan hįtt į frumstigi mįls įn žess aš verša vanhęfur.
Forkólfar Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs eru į móti allri erlendri atvinnusköpun hérlendis, af žvķ aš žeir lķta svo į, aš slķkt styrki aušvaldsskipulagiš į Ķslandi į kostnaš sameignarfyrirkomulagsins daušadęmda. Žessi fjandskapur viš atvinnusköpun į Ķslandi hefur stórskašaš samkeppnihęfni landsins į afturhaldsskeišinu ķ tķš félagshyggjustjórnarinnar, svo aš Ķsland hefur nś hrapaš ķ 30. sęti Alžjóša efnahagsrįšsins (World Economic Forum) um samkeppnihęfni žjóša heims, en ętti aš vera į mešal 5 fremstu į žann marghįttaša męlikvarša, sem beitt er viš žetta mat į heimsvķsu. Hvar veršum viš ķ lok kjörtķmabilsins meš žeim ömurlegu og gjörsamlega śreltu stjórnarhįttum, sem nś višgangast ? Žaš er alveg sama į hvaša męlikvarša verk (og verkleysi) rķkisstjórnar Jóhönnu Siguršardóttur eru vegin; hśn fęr falleinkunn alls stašar, nema hjį AGS, sem er varšhundur fjįrmįlafyrirtękja į heimsvķsu.
Aušvitaš hlżtur mat Ķslendinga į žessum įformum kķnverska ljóšskįldsins aš litast af įstandinu, sem lżst er meš fyrirsögn į forsķšu Morgunblašsins, 2. september 2011, žar sem stóš:
"Ķsland ķ nešsta sęti yfir fjįrfestingar į EES,-Fjįrfestingar į Ķslandi hafa veriš um 10 % af vergri landsframleišslu".
Hér er įtt viš fjįrfestingar einkaašila, en sé hiš opinbera meš tališ, er hlutfalliš um 13 %. Undanfari įkvöršunar žarf žó aš vera lagarżni og įhęttugreining į žessu skrefi Kķnverja til eignarhalds į landi og atvinnustarfsemi į Ķslandi. Žį er rétt aš reikna meš žvķ, aš valdsmenn kķnverska sameignarflokksins ķ Beijing séu meš ljóšskįldinu ķ rįšum. Hvaš getur fariš śrskeišis fyrir Ķslendinga, ef įętlanir žessar verša samžykktar ?
- Rķkiš į um fjóršung jaršarinnar ķ óskiptri eign. Žetta žżšir, aš ekkert veršur aš svo komnu framkvęmt į jöršinni įn samžykkis rķkisins.
- Skįldiš borar og finnur heitt og kalt vatn. Tapar einhver į žvķ ? Nei, fjöldi manns fęr vinnu viš starfsemi, sem af žessum fundi leišir. Hér veršur um sjįlfbęra nżtingu aš ręša, ef hiš opinbera bregzt ekki viš leyfisveitingu og eftirlit.
- Kķnverjar vęru lķklegir til aš vilja fęra śt kvķarnar fyrir noršan. Žeir hafa sżnt hug į aš reisa įlver į Bakka og vilja hasla sér völl į Langanesi og byggja stórskipahöfn ķ Gunnólfsvķk. Kķnverjar eygja mikil višskiptatękifęri meš skipaferšum um Ķshafiš, einkum noršausturleišina meš vörur sķnar til Evrópu og jafnvel įfram noršvesturleišina til Vesturheims. Žessi žróun mįla yrši vatn į myllu ķslenzka hagkerfisins, sjįlfstęšs efnahags og gęfi sterkari stöšu gagnvart Evrópu og Bandarķkjunum. "Divide et impera" (deiliš og drottniš) sögšu Rómverjar, og žaš er alltaf styrkur aš fleiri stošum en fęrri undir hagkerfi og stjórnmįlasambandi viš önnur rķki.
Aš sjįlfsögšu žarf aš stķga varlega til jaršar og semja um ofangreint meš skilyršum, er snśa aš smęš hagkerfis landsmanna, stöšugleika žess, fįmennis žjóšarinnar og sjįlfbęrni starfseminnar ķ umhverfislegu tilliti. Žaš veršur aš reisa strangar skoršur viš innflutningi vinnuafls frį löndum utan EES. Meginstefiš į aš vera, aš žessar fjįrfestingar skapi Ķslendingum störf og aš žęr smyrji ķslenzka hagkerfiš, sem ekki veitir af. Aš rjśfa efnahagslega stöšnun afturhaldsins er höfušnaušsyn.
Einnig žarf aš bśa svo um hnśtana, aš hvorki BNA né ESB snśist gegn okkur, heldur fįi meiri įhuga į öflugum og vinsamlegum samskiptum en veriš hefur raunin į undanfarin įr. Viš skulum lķta ķ eigin barm og ekki kenna BNA og ESB alfariš um hornótt višskipti į stjórnmįlasvišinu. Hitt er annaš mįl, aš śtśrboruhįttur, žekkingarleysi og helber aulahįttur hefur einkennt samskipti ķslenzkra stjórnvalda viš erlenda rįšamenn frį 1. febrśar 2009, eins og berlega mį skynja, aš einnig er mat forseta lżšveldisins, sem į sama tķma hefur stašiš sig stórkostlega vel ķ erlendum samskiptum.
Kunnara er en tjįir aš nefna, aš stefna Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs ķ atvinnumįlum hefur veriš, aš fremur ętti aš gera eitthvaš annaš en aš nżta nįttśruaušlindirnar til išnašarframleišslu. Hér berst višskiptažróunartękifęri af nżrri gerš upp ķ hendur landsmönnum sem umhverfisvęn lśxusferšamennska. Ętla hefši mįtt, aš žeir gripu žaš fegins hendi. Hiš žveröfuga gerist, og žaš sannar enn og aftur, aš ekkert er aš marka žokužrugliš ķ žeim. Vinstri gręnir leggjast žversum. Afstaša žeirra til atvinnusköpunar er fjandsamleg. Įstęšan er sś, aš tilboš berst rétt einu sinni um beina erlenda fjįrfestingu til eflingar atvinnustarfsemi ķ staš lįntaka ķ erlendum fjįrmįlastofnunum, sem helzt žarf meš einhverjum hętti aš skuldbinda skattborgara landsins aš mati vinstri gręnna. Žetta eru žess vegna ekki framkvęmdir aš skapi vinstri gręnna, enda gešjast žeim ekki aš neinum framkvęmdum, nema į vegum rķkisins, sbr nżja Landsspķtalann. Ķslendingar hafa ekki efni į Vinstri hreyfingunni gręnu framboši ķ Stjórnarrįšinu, og žaš er brżnt aš gera žį valdalausa hiš allra fyrsta og aš afmį öll ummerki žeirra ķ stjórnkerfi og lagasetningu snarlega. Kjósendur munu ekki brenna sig į sama sošinu nęsta mannsaldurinn, enda mundu žeir gjalda slķkt dżru verši aš hleypa fķlum inn ķ postulķnsbśšina aftur.
Ķ landinu er enginn hagvöxtur og fyrirsjįanlegt er, aš hann veršur enginn įn beinnar erlendrar fjįrfestingar, sem nemur a.m.k. 10 % af VLF į įri. Undir nśverandi rķkisstjórn eru landsmenn žess vegna dęmdir til sķversnandi lķfskjara, vaxandi erlendra skulda, hręšilegs atgervisflótta og aš lokum hruns innviša samfélagsins og missis sjįlfstęšisins. Stefna félagshyggjuflokkanna leišir okkur óhjįkvęmilega fram af hengifluginu og til fįtęktarįnaušar.
Žaš eru hins vegar feikilega góšir kostir ķ boši į mörgum vķgstöšvum hérlendis meš lķtilli įhęttu. Heybrękur lįta aušvitaš öll tękifęri fram hjį sér fara, og ljóst er, aš engar framfarir verša įn nokkurrar įhęttu. Meš žvķ aš beita skynsemi og įrvekni er hęgt aš halda henni innan įsęttanlegra marka og bregšast viš meš mótvęgisašgeršum, sem duga, ef žróunin ętlar aš fara śr böndunum.
Viš eigum aš hlżša į forseta lżšveldisins, sem į undanförnum misserum hefur sżnt, aš hann er mikill barįttujaxl ķslenzkra hagsmuna į erlendri grundu og hefur góšar tengingar og góša yfirsżn um hiš stjórnmįlalega og efnahagslega sviš. Hann tók ķ taumana, žegar neikvęšur įróšur ķ okkar garš erlendis frį var aš kaffęra okkur og rķkisstjórnin var sem lamašar flugur. Nś hefur hann enn į nż blandaš sér ķ umręšuna um skįldiš į Hólsfjöllum erlendis og innanlands, af žvķ aš hann taldi įstęšu til aš hefta móšursżkislegan vašal um kķnversku hęttuna. Hann hefur mikiš til sķns mįls, žegar hann bendir į hrikalega mismunun ašila utan og innan EES varšandi fjįrfestingar hér. Žessi forgangur Evrópumanna er okkur ekki hagfelldur. Hverjum er "Festung Europa" hagfelld hérlendis ? Hér aš nešan er nżleg framtķšarsżn śr "Der Spiegel". Athygli vekur, aš stjörnurnar (löndin) eru ašeins 12 talsins. Hverjir telur Spegillinn, "Der Spiegel", aš muni hrökkva śr skaptinu ?
Žessar hugrenningar į meginlandinu sżna betur en nokkuš annaš óreišuna, sem žar er ķ vęndum. Žį er ómetanlegt fyrir ķslenzka hagkerfiš aš hafa fleiri stošir undir śtflutninginum og fjįrmįlakerfinu en evrópskar. Meš žvķ er ekki veriš aš kasta rżrš į Evrópumenn, heldur aš tryggja afkomu Ķslands ķ višsjįrveršum heimi.
2.9.2011 | 21:34
Afturhaldiš sótsvart viš eitur kennir
Öll helztu hagsmunasamtök landsins, ž.į.m. Alžżšusamband Ķslands (ASĶ) og Samtök atvinnulķfsins (SA), auk sjómannasamtaka og śtgerša, hafa nś įsamt öšrum hagsmunaašilum, s.s. lįnadrottnum sjįvarśtvegsins, sent Alžingi umbešnar umsagnir sķnar viš frumvarp sjįvarśtvegs-og landbśnašarrįšaherra, Jóns Bjarnasonar, vinstri-gręningja, um stjórnun fiskveiša viš Ķsland.
Žaš er einsdęmi, aš allir žessir ólķku ašilar ljśki upp einum munni um, aš stjórnarfrumvarp sé algerlega ótękt, óalandi og óferjandi, og ķ raun stórhęttulegt afkomu sjįvarśtvegsins, landsbyggšarinnar og žjóšarinnar allrar. Frumvarp žetta vegur aš rótum almannahags.
Ašeins prófessor nokkur, Žórólfur Matthķasson, męlir frumvarpinu bót, en žaš mį taka sem órękt merki žess, aš frumvarpiš žjóni engu, nema annarlegum hagsmunum Evrópusambandsins, ESB, og fįeinna sérvitringa, sbr fyrri rįšleggingar hans, t.d. um Icesave, sem bįru vott um alkul dómgreindarinnar.
Į mešal umsagnarašila var rķkisfyrirtękiš Landsbankinn, sem sendi inn vandaša greinargerš, eins og ešlilegt mį telja, žar sem sjįvarśtvegurinn skuldar honum yfir 100 milljarša kr. Žaš er fullkomlega ešlilegt, aš lįnadrottnar sjįvarśtvegsins hafi įhyggjur af žvķ, žegar frumvarp kemur fram į Alžingi, sem eyšileggur gjörsamlega eignastöšu og stórskašar tekjugrunn allra nśverandi handhafa veišiheimilda viš Ķsland. Į hvers konar helreiš eru eiginlega stjórnvöld, sem fyrir slķku örverpi berjast ?
Bankinn krauf frumvarpiš og taldi ķ stuttu mįli afkomu sinni ógnaš, žvķ aš hann taldi, aš af umręddri lagasetningu mundi leiša fjöldagjaldžrot ķ greininni meš tugmilljarša kr tapi fyrir bankann. Hann rįšlagši rįšuneytinu aš draga frumvarpiš ķ heild sinni til baka, eins og skiljanlegt er.
Hver uršu žį višbrögš afturhaldsins viš stjórnvöl landsins ? Ķ frétt Morgunblašsins, 27. įgśst 2011, af flokksrįšsfundi hins žjóšfjandsamlega fyrirbrigšis, Vinstri hreyfingarinnar gręns frambošs, er haft eftir formanni sjįvarśtvegs-og landbśnašarnefndar Alžingis, Lilju Rafney Magnśsdóttur, aš "Landsbankinn hagi sér eins og eiturlyfjasjśklingur, sem heimtar meira dóp".
Žessi illviljaša umsögn sżnir berlega, aš vinstri gręningjarnir hafa ekki vilja til aš greina vandamįl meš hlutlęgum hętti, hvaš žį aš finna nothęfar śrlausnir į višfangsefnum, heldur haga žeir sér eins og illa uppaldir krakkar, ausandi auri allt ķ kringum sig. Hjį žessu vesalings fólki helgar tilgangurinn (sjįvarśtvegur ķ sameign) mešališ. "Der Erfolg berechtigt den Mittel", var hrópaš į sķnum tķma. Žetta er sameiginlegt einkenni ofstękishópa ķ öllum löndum.
Žessi himpislegu ummęli Alžingismanns eru meš žeim allra lįgkśrulegastu, sem opinberlega hafa heyrzt frį nokkrum śr žeirra hópi um ašila utan žings, svo aš ekki sé nś minnzt į rķkisstofnun, rķkisbanka. Ekki er ólķklegt, aš įbyrgšarlaus ummęli af žessu tagi dragi dilk į eftir sér fyrir žingmanninn.
Starfsfólk ķslenzkra banka, sem og ašrir landsmenn, hafa mikiš mįtt lķša vegna bankahruns ķ október 2008 af völdum óprśttinna óreišumanna, sem réttvķsin hefur enn ekki fęrt til dóms, žvķ mišur. Viš žessar ašstęšur leyfir žessi žingmannslufsa sér aš svķvirša bankastarfsmenn, sem unniš hafa starf sitt af heilindum, meš žvķ aš kenna žį viš fķkniefnažręla. Žetta er fįdęma lķtilmótlegt.
Af žessum og öšrum višbrögšum vinstri gręningja viš einkunninni 0,0 frį öllum helztu prófdómurunum fyrir téš frumvarp sitt mį rįša, aš žeir telji forgangsmįl aš koma ķslenzkum sjįvarśtvegi undir opinbera forsjį. Žeir vinna aš žvķ, aš fyrirtęki ķ helztu aušlindanżtingunni, orkuvinnslu og fiskveišum, lśti opinberri forsjį. Žess vegna berja žeir sķnum heimsku hausum viš steininn, hvernig sem reynt er aš koma vitinu fyrir žį, og svķfast einskis.
Žetta fólk fjandskapast viš allt einkaframtak og lķtur į fjįrhagslega sjįlfstęša einstaklinga sem skattstofn, sem rżja beri inn aš skinni. Žaš hatast viš aušmenn, sbr Kķnverjann frį Grķmsstöšum į Fjöllum, og alžjóšleg fyrirtęki, sbr įlfyrirtękin į Ķslandi. Žetta er ógrķmuklędd sameignarstefna 20. aldarinnar, afturgengin į 21. öldinni, sem žó beiš skipbrot, enda gafst hśn hvarvetna hörmulega og endaši meš sišferšislegu og fjįrhagslegu gjaldžroti alls stašar, žar sem fénašur af žessu saušahśsi komst til valda. Žaš veršur aš berjast meš kjafti og klóm gegn fyrirętlunum žessa undirmįlslżšs hérlendis og senda hann śt ķ yztu myrkur hiš fyrsta.
Stjórnarandstašan į Alžingi veršur nś aš hrista af sér slyšruoršiš og bķta ķ skjaldarrendurnar og berjast meš kjafti og klóm gegn ófögnušinum žar til yfir lżkur, žvķ aš žaš er algert grundvallarmįl fyrir ķslenzka hagkerfiš, hvort sjįvarśtvegurinn veršur įfram frjįls eša reyršur ķ höft forsjįrhyggju og gešžótta embęttismanna rķkisins og valdamanna į hverjum tķma śr stjórnmįlaflokkunum.
15.7.2011 | 22:17
Okurstefna
Žaš er kunnara en frį žurfi aš segja, aš rķkisfyrirtękiš Landsvirkjun er aš móta sér stefnu um aš verša mjólkurkżr rķkissjóšs ķ framtķšinni ķ rķkari męli en nś stefnir ķ, žó aš hagur fyrirtękisins sé ķ raun meš įgętum og óvķst, aš hagur landsmanna mundi batna fyrir vikiš. Kunna menn aš vera aš sjį fyrstu anga žessarar nżju stefnumörkunar meš uppsögn fyrirtękisins į gildandi samningum um ótryggša orku.
Žaš ber aš gjalda varhug viš žessari stefnumörkun rķkisfyrirtękis meš rįšandi markašsstöšu. Hvers vegna ętti Landsvirkjun, sem er framleišandi og heildsali aš um 80 % raforku ķ landinu, sem fer til allra fyrirtękja og heimila landsins, aš vera meš įlagningu į sķna vöru, sem skilar fyrirtękinu meiri hagnaši en almennt gerist um önnur fyrirtęki ķ landinu ? Slķkt er meš öllu óešlilegt og óvišunandi fyrir almenning, enda mundi slķkt virka sem hver önnur skattlagning į notendur, ž.e. heimili og fyrirtęki. Skattlagningin į aš vera ķ höndum Alžingis.
Aršsemi nżframkvęmda upp į 10 %-15 % er fullnęgjandi fyrir fyrirtęki į borš viš Landsvirkjun, sem er lķtt hįš markašssveiflum, žvķ aš 80 % orkusölunnar er ķ erlendri mynt, sem og lįnin, og žessi orkusala til stórišjufyrirtękjanna er aš langmestu leyti tryggš nokkra įratugi fram ķ tķmann. Žetta žżšir, aš stórišjan veršur aš greiša fyrir orkuna hvort sem hśn notar hana ešur ei. Meš fjölgun žjóšarinnar og hagvexti er einnig boršleggjandi traustur og vaxandi almennur raforkumarkašur į Ķslandi, žvķ aš andstęšingar hagvaxtar verša ekki eilķfir augnakarlar hér viš völd.
Ótryggša orkan, sem var ķ fréttum fyrir skömmu, er raforka, sem Landsvirkjun treystir sér ekki til aš selja sem forgangsorku, ž.e. meš ströngum afhendingarskyldum, af žvķ aš hśn er umframorka ķ góšum vatnsįrum, en ķ lakari vatnsįrum og žegar skortur er į uppsettu véla-eša spennaafli, er hśn ekki fyrir hendi.
Hvaš žżšir žetta ? Žaš merkir, aš enginn fjįrfestingarkostnašur er bókfęršur į žessa ótryggšu orku, heldur ašeins rekstrarkostnašur og ašeins sį hluti hans, sem tengdur er orkuflutningum og dreifingu, en ekki aflflutningi.
Kostnašarverš ótryggšu orkunnar er žess vegna ašeins brot af kostnašarverši forgangsorkunnar, e.t.v. um 10 %, en hśn er hins vegar seld viš mun hęrra verši. Nś segja talsmenn Landsvirkjunar, aš verš ótryggšu orkunnar sé lįgt, en žaš er ekki lįgt m.v. kostnašarverš hennar annars vegar og forgangsorkunnar hins vegar. Žeir segja lķka, aš sölufyrirkomulag hennar samręmist ekki markašshagkerfinu. Hvaš eiga žeir viš meš žvķ ? Ętla žeir aš nżta markašsrįšandi stöšu sķna til aš skapa skort į markašinum og bjóša sķšan orkuna upp ?
Landsvirkjun er į rangri braut. Hśn į aš žjóna fyrirtękjum og heimilum ķ žessu landi meš žvķ aš selja žeim raforku į hagkvęmustu kjörum, sem samrżmast ešlilegum įvöxtunarkröfum til fyrirtękja į borš viš hana og sem tryggja henni lįn į hagkvęmum kjörum. Fari hśn aš okra į višskiptavinum sķnum, er hśn aš fękka störfum ķ landinu, žvķ aš minni hagnašur orkunotenda dregur śr fjįrfestingum žeirra og sköpun nżrra starfa. Žaš er žess vegna žjóšhagslega hagkvęmara aš lįta aršsemi af orkuvinnslunni koma fram ķ öllu athafnalķfinu og į öllum heimilum landsins en hjį einu fyrirtęki.
Žaš er afar sérkennilegt, aš rķkisfyrirtęki setji fram hugmyndir um aš okra į eigendum sķnum. Žaš mun sjįst undir iljar erlendra fjįrfesta, žegar žeir komast į snošir um jafnbarnalegar hugmyndir og hękkun raforkuveršs ķ takti viš hękkanir raforkuveršs ķ Evrópu, žar sem orkuskortur og koltvķildisskattur hefur hękkaš orkuveršiš. Nóg er fyrir Landsvirkjun aš fį jašarkostnaš sinn (kostnaš nżrra virkjana) greiddan meš venjulegri aršsemi (10 %-15 %). Slķkt mun skila fyrirtękinu mjög hįum hreinum tekjum, žvķ aš eldri virkjanir mala henni gull og lįn vegna sumra eru žegar upp greidd.
Įhrifarķk leiš til aš fęra orkuverš į Ķslandi upp og nęr Evrópuverši er aš leggja sęstreng til Bretlands og/eša meginlandsins, eins og myndin aš ofan sżnir. Įstęšan er sś sama og ķ Noregi, aš orkufyrirtękin hillast til aš selja meiri orku utan en mišlunarlónin žola, og verša sķšan aš flytja inn orku vegna orkuskorts ķ landinu. Orkufyrirtękin į Ķslandi mundu verša aš greiša grķšarlegan flutningskostnaš vegna mikils fjįrfestingar-og rekstrarkostnašar af sęstreng. Almenningur og fyrirtęki ķ landinu yršu hins vegar aš bśa viš hękkaš raforkuverš.
Vegna vaxandi hlutdeildar vindmylla ķ orkumarkaši Evrópu er algerlega undir hęlinn lagt, hversu góš nżting fengist į strengnum. Žegar vindur blęs, lękkar raforkuveršiš ķ Evrópu jafnvel undir kostnašarverš raforku frį Ķslandi, sem flutt er til Evrópu um sęstreng. Žessi rįšstöfun mundi rżra žjóšhagslega hagkvęmni innlendra orkulinda, ž.e. lķfskjörin ķ landinu mundu batna hęgar en ella, og samkeppnihęfni fyrirtękjanna yrši lakari en annars.
Žaš į žess vegna aš kistuleggja hugmyndir af žessu tagi en snśa sér žess ķ staš aš nęrtękari verkefnum, sem er aš semja viš fjįrfesta um uppbyggingu hér innanlands og aš selja žeim raforku į sanngjörnu verši fyrir alla ašila. Nżting orkulinda Ķslands į aš snśast um innflutning tęknižekkingar og fjįrmagns til aš veita fjölbreytilegum hópi fólks atvinnu hérlendis meš öllum žeim margfeldisįhrifum fyrir hagkerfiš, sem śtflutningsišnašur skapar. Ekkert bętir innviši samfélagsins betur en slķk uppbygging.
Nżtingin į einnig aš beinast aš gjaldeyrissparandi žróun, t.d. meš aukinni notkun rafmagnsbķla į žessum įratugi og eldsneytisvinnslu, eins og reyndar žegar er hafin.
Višskipti og fjįrmįl | Breytt 17.7.2011 kl. 00:10 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
8.7.2011 | 22:20
Śtśrboruhįttur
Fregnir berast um, aš kķnverski forsętisrįšherrann hafi haft hug į aš heimsękja žann ķslenzka nś um mišjan jślķ 2011 meš 100 manna sendinefnd, sem aš stórum hluta vęri višskiptasendinefnd. Af įstęšum, sem rekja mį til ķslenzka forsętisrįšuneytisins hefur heimsókninni veriš aflżst og hótelbókanir Kķnverjanna afturkallašar. Ķslenzka forsętisrįšuneytiš fer undan ķ flęmingi, žegar leitaš er skżringa, og rįšherrann viršist hafa breytzt ķ lofttegund. Žaš er óbjörgulegt, ef feršinni er heitiš til kanzlara Merkel ķ komandi viku. Kķnverjarar munu hafa einnig lagt til fundartķma viku seinna, svo aš heimsókn į Potzdamer Platz er ekki haldbęr skżring.
Hér skal fullyrša, aš enginn forsętisrįšherra ķ Evrópu, annar en sį ķslenzki, mundi setja upp hundshaus og sżna af sér fįdęma ókurteisi og śtśrboruhįtt ķ staš žess aš taka fagnandi tękifęri af žessu tagi til aš efla samskiptin, ekki sķzt višskiptatengsl, viš annaš stęrsta hagkerfi heims og žaš, sem örast vex, ef hiš indverska er undanskiliš, nś um stundir. Hér er žess vegna argasta stjórnvaldshneyksli į feršinni, sem draga mun dilk į eftir sér og sannar, aš hagsmunagęzla fyrir Ķslands hönd er ekki upp į marga fiska ķ stjórnarrįšshśsinu viš Lękjartorg undir stjórn Jóhönnu Siguršardóttur. Žaš hafši reyndar įšur komiš ķ ljós, t.d. ķ "Icesave"-deilunni, en žetta atvik undirstrikar, aš mönnun žessa embęttis er fullkomlega óbošleg og raunar stórskašleg sem stendur. Forsętisrįšherra vinnur ekki fyrir kaupinu sķnu, enda fer žvķ fjarri, aš hśn valdi starfinu. Į žessu ber Samfylkingin stjórnmįlalega įbyrgš, sem hśn getur ekki vikizt undan ķ nęstu kosningum. Žį mun hśn fį žį rįšningu, sem dugir til aš fleygja henni śt śr stjórnarrįšinu, en tjóniš, sem af veru hennar žar hefur hlotizt, nemur hundrušum milljarša króna og hefur oršiš mörgum žungt ķ skauti. "Alžżšuhetjan" reyndist alžżšubaggi, žegar til kastanna kom.
Annar alvarlegur įbyrgšarhlutur jafnašarmanna heitir Össur Skarphéšinsson. Hann er fķll ķ postulķnsbśš, sem gösslast nś įfram ķ samningavišręšum viš ESB umbošslaus og įn skżrra samningsmarkmiša. Hann hefur ekki umboš frį Alžingi, žó aš hann hafi žaš frį marklausri Jóhönnu, til aš semja um, aš eina trygging Ķslands fyrir óbreyttum yfirrįšarétti efnahagslögsögunnar sé vinnuregla ESB um "hlutfallslegan stöšugleika". Sś regla er haldlaus og į śtleiš samkvęmt yfirlżsingum fulltrśa ESB. Er fįvķsi Össurar meš eindęmum aš hampa žessu plaggi. Er alveg ljóst nś af flumbruhętti Össurar, aš forynjur hafa komiš höndum yfir fjöregg žjóšarinnar og kasta žvķ nś į milli sķn ķ Brüssel.
ESB hefur mótaš sér sameiginlega fiskveišistefnu og sameiginlega landbśnašarstefnu, enda sameiginlegur mįlaflokkur hjį ESB, og žaš er jafnlķklegt, aš sambandiš samžykki sérreglur fyrir Ķsland og žaš er, aš Össur Skarphéšinsson muni ganga į vatni į morgun. Įstęšan fyrir žessu er, aš sérlausnir eša varanlegar undanžįgur til handa einstökum rķkjum fela ķ sér mismunun rķkjanna. Stefan Füle, stękkunarstjóri, hefur lżst žvķ yfir į blašamannafundi meš Össuri ķ Brüssel, aš ekkert slķkt sé ķ boši aš hįlfu ESB. Įstęšan er sś, aš slķkt grefur undan einingu rķkjanna. Samžykktarferliš yrši torsótt fyrir Füle, žvķ aš samžykki allra rķkjanna er įskiliš.
Žó aš svo ólķklega vildi til, aš slķkt nęšist ķ gegn, er samningur Ķslands viš ESB į slķkum forsendum haldlaus, ef eitthvert ašildarrķkjanna seinna meir, t.d. ķ einhverju įgreiningsmįli viš Ķsland, ber réttmęti undanžįganna upp viš Evrópudómstólinn. Sį leggur stofnsįttmįla ESB til grundvallar dómum sķnum, og fordęmi eru fyrir žvķ, aš įkvęši inntökusamninga, sem brjóta ķ bįga viš stofnsįttmįlana, eru dęmd ógild. Hvaš mundu Ķslendingar gera, sem ķ góšri trś fęru inn ķ Evrópusambandiš į röngum forsendum, ef haldreipi žeirra yrši žannig dęmt ónothęft og žeir mundu žurfa aš sęta žvķ aš hlķta undanbragšalaust hinni sameiginlegu landbśnašarstefnu og sameiginlegu fiskveišistefnu ? Fyrr en sķšar mun slķkt hafa ķ för meš sér skiptan hlut ķ lögsögunni og minni hlutdeild ķ flökkustofnum. Slķk žróun mįla jafngildir minni tekjum sjįvarśtvegsins inn ķ ķslenzka hagkerfiš, žvķ aš ķslenzka lögsagan undir stjórn framkvęmdastjórnar ESB yrši nżtt m.a. af verkefnalitlum stórflotum ESB-landanna, sem sęta fęris. Gęti slķkt ķ ofanįlag rśstaš lķfrķki hafsins, žvķ aš žessir flotar eru ekki žekktir af vandašri umgengni viš veišislóšir, svo aš ekki sé tekiš dżpra ķ įrinni.
Til hvers var žį barįttan fyrir fullveldi og forręši yfir 200 mķlna lögsögu, ef allt į aš afhenda yfiržjóšlegu valdi 500 milljóna manna gjörsamlega aš žarflausu ? Hvers vegna aš dęma sig til įhrifaleysis um eigin aušlindir og meginhagsmuni ķ nafni Evrópuhugsjónar, sem ķ upphafi snerist um aš skapa varanlegan friš į milli Frakklands og Žżzkalands og nś snżst ašallega um višskiptahagsmuni žessara tveggja landa. Žessi Evrópuhugsjón er góš og gild, en okkur ber engin sišferšisleg skylda til aš fórna einu né neinu fyrir hana.
Nś um stundir er téš Evrópuhugsjón ķ uppnįmi. Rķgurinn yfir Rķn er kominn ķ hįmęli. Tilraun Frakka til aš draga śr efnahagsveldi Žżzkalands meš žvķ aš žröngva Žjóšverjum til aš fórna žżzka markinu fyrir endursameiningu Žżzkalands er dęmd til aš snśast upp ķ nišurlęgingu žeirra sjįlfra. Žżzkaland ręšur nś žegar örlögum evrunnar, og Evrópusambandiš hvķlir į evrunni.
Hiš eina, sem bjargaš getur evrunni ķ sinni nśverandi mynd er myndun sambandsrķkis Evrópu, en slķkt er borin von, sbr kosningarnar um stjórnarskrį ESB, sem sżndu miklar efasemdir um réttmęti og innihald hennar. Sķšan hefur tortryggni og ślfśš magnazt. Žaš, sem er aš gerast į evrusvęšinu nśna, er einmitt žaš, sem Žjóšverjar óttušust og sem žeir reyndu aš girša fyrir meš Maastricht-samninginum. Hann dugši ekki, og Žjóšverjar ętla ekki aš dęla fé ķ žį, sem hvorki hafa getu né vilja til aš taka til ķ eigin ranni og fylgja agašri hagstjórn ķ anda Prśssanna viš įna Spree. Til aš įtta sig į, hvaš barįttumenn fyrir varšeizlu ESB eru aš fįst viš nśna, ęttu menn aš lesa grein Joschka Fischer, fyrrverandi utanrķkisrįšherra Žżzkalands, ķ Morgunblašinu 8. jślķ 2011, sem kemur žar til dyranna, eins og hann er klęddur.
Doktorinn frį Englandi ķ kynlķfi laxfiska, sem nś fyrir kaldhęšni örlaganna gegnir stöšu utanrķkisrįšherra Ķslands įn žess aš geta žaš, er aš halda inn į jaršsprengjusvęši. Žaš er gert meš samžykki og ķ fylgd fyrirbrigšis, sem kallar sig Vinstri hreyfinguna gręnt framboš. Innan tķšar verša flokkur doktorsins og žetta fyrirbrigši hreyfingarlaus į svišinni jöršu. Tilraunin meš tęra vinstri stjórn į Ķslandi mistókst hrapallega, enda gerir hśn ekkert annaš en aš skemmta skrattanum.
24.6.2011 | 10:06
Ofmat į evru - söguleg mistök
Ein bezta afurš Evrópusambandsins (ESB), ef svo mį aš orši komast, er Innri markašurinn, sem Ķsland į ašgang aš vegna ašildar aš EES (Evrópska efnahagssvęšiš). Į Innri markaši EES rķkir fjórfrelsiš, ž.e. frjįlst flęši fólks, fjįrmagns, vöru og žjónustu. Žegar Frakkar voru meš erfišismunum aš sannfęra Žjóšverja um réttmęti sameiginlegrar myntar, įrin 1990-1991, notušu žeir slagoršiš "einn markašur-ein mynt". Slagoršiš fór vel ķ Žjóšverja, žvķ aš boršleggjandi var, aš sameiginleg mynt mundi hafa ķ för meš sér sparnaš fyrir śtflutningsdrifiš hagkerfi Žjóšverja, žar sem ekki žyrfti aš skipta śr einni mynt ķ ašra meš kostnaši, sem slķku fylgir. Žjóšverjar voru į žessum tķmamótum ekki ķ stöšu til aš hafna upptöku evru eftir aš hafa neitaš aš greiša strķšsskašabętur til Bandamanna, sem žeim žó var gert aš gera viš strķšslok, ef Žżzkaland yrši endursameinaš.
Flestir Žjóšverjar höfšu hins vegar mjög miklar efasemdir um réttmęti žess fyrir žżzka hagkerfiš og gagnsemi žess fyrir žżzkan almenning aš fórna Deutsche Mark. ("D-Mark, D-Mark, Schade, dass du alles vorbei ist", stóš į boršum į heyvögnum bęnda į kjötkvešjuhįtķšum, eftir aš žżzka žingiš féllst į myntfórnina.) Bankastjórn Bundesbank, žżzka sešlabankans, lagšist gegn gjörninginum og fęrši fyrir žvķ hagręn rök, sem reynslan hefur sżnt, aš voru hįrrétt. Žżzkir stjórnmįlamenn töldu sig hins vegar fórna minni hagsmunum fyrir meiri, žegar žeir įkvįšu aš ganga aš skilyrši Frakka gegn samžykki žeirra sem hernįmsveldis 1945 fyrir endursameiningu Žżzkalands, ž.e. aš fórna Deutshe Mark og taka upp evru, en hafna jafnframt greišslu strķšsskašabóta. Žvķ mį bęta viš hér, aš skuldir Žżzkalands voru žrisvar į 20. öldinni afskrifašar, ž.e. Žrišja rķkiš neitaši aš greiša skuldir Weimar-lżšveldisins, įriš 1953 voru skuldir Vestur-Žżzkalands afskrifašar og grunnur lagšur aš "Wunderwirtschaft", og 1991 neitaši žżzka rķkisstjórnin undir forystu Dr Helmut Kohls, kanzlara, aš greiša įfallnar strķšsskašabętur vegna heimsstyrjaldarinnar 1939-1945.
Evran hefur žjónaš stęrsta hagkerfi ESB, Žżzkalandi, vel hingaš til, enda veršur Evrópubankinn ķ Frankfurt, ECB, ešli mįlsins samkvęmt, aš taka mest tillit til ašstęšna ķ efnahagskerfi Žżzkalands. Hagsveiflan ķ minni hagkerfum evrusvęšisins veršur aš vera samstiga hagsveiflunni ķ Žżzkalandi, ef ekki į illa aš fara ķ minni rķkjunum. Žar stendur hnķfurinn ķ kśnni. Žetta hafa minni rķkin hunzaš eša ekki megnaš, og žess vegna er evran ķ sinni nśverandi mynd ķ raun komin į leišarenda nśna. Žvķ mį bęta hér viš, aš nęststęrsta hagkerfi Evrulands, stendur illa, žvķ aš skuldir hrśgast upp hjį Frökkum, sem reka rķkissjóš meš 6 % halla af VLF. Žaš er allt aš krebera undan žżzka stįlinu.
Myndin hér aš nešan frį óeiršum ķ Aženu ķ jśnķ 2011, žar sem tįragasi var beitt, varpar ljósi į žį stašreynd, aš žótt stefna ESB-forkólfanna hafi steytt į skeri, berja žeir hausnum viš steininn fram ķ raušan daušann og žess vegna styttist ķ óreišukennt gjaldžrot Grikklands meš hugsanlegri śrsögn landsins śr evru-samvinnunni, sem gęti haft kešjuverkandi įhrif į rķki ķ vandręšum, s.s. Ķrland, Portśgal, Spįn og Ķtalķu. Žar meš vęri komin upp alveg nż og mjög tvķręš staša innan ESB. Žaš er mjög óskynsamlegt af ķslenzkum stjórnvöldum aš halda įfram višręšum viš ESB um ašild Ķslands viš žessar ašstęšur. Meš óbreyttri efnahagsstefnu į Ķslandi fęr Ķsland aldrei ašild aš Evrulandi, og žaš er heldur ekki eftirsóknarvert, žó aš naušsyn beri til breyttrar efnahagsstjórnunar, eins og stiklaš veršur į hér į eftir.
Frį įrinu 2003 hefur sķbylja Samfylkingarinnar hljómaš: "burt meš krónuna-tökum upp evruna". Forkólfar Samfylkingarinnar hafa jafnframt lįtiš aš žvķ liggja, aš Ķsland hefši komiš betur śt śr bankahruninu en raun varš į meš evru ķ staš krónu. Žetta er žó órökstutt, eins og fleiri fullyršingar žeirra um evruna og ašild Ķslands aš ESB. Ef hér hefši veriš evra sem lögeyrir įriš 2008, eru tveir möguleikar. ECB hefši įlyktaš, aš ekki vęri unnt aš bjarga bönkunum vegna stęršar žeirra m.v. landsframleišslu Ķslands. Žeir hefšu žį rśllaš, en falliš hagkerfi setiš uppi meš mjög sterkan gjaldmišil, sem gert hefši śtflutningi mjög erfitt um vik. Ef ECB hefši įkvešiš aš bjarga ķslenzku bönkunum, hefši skilyršiš veriš svipaš og gagnvart Ķrum, ž.e. aš ķslenzka rķkiš tęki verulegan žįtt. Žį sętum viš nś uppi meš óyfirstķganlegar rķkisskuldir og dżran gjaldmišil ķ staš snjallręšis Geirs Hilmars Haarde og rķkisstjórnar hans ķ naušvörn aš lįta kröfuhafana taka skellinn, en hlķfa ķslenzkum almenningi eftir föngum.
Annaš mįl er, aš nśverandi rķkisstjórn Samfylkingar og vinstri gręnna hefur afhent sömu kröfuhöfum nżju bankana, sem var hiš mesta glapręši og ósvinna gagnvart ķslenzkum višskiptavinum bankanna og meiri įstęša til krufningar fyrir Landsdómi en meint vanręksla Geirs Hilmars.
Ašildarsinnar halda sig enn viš žaš heygaršshorniš, aš meginkosturinn viš ašild aš ESB muni verša aš komast ķ myntbandalagiš (EMU) og aš taka sķšan upp evru. Hvaš žarf eiginlega aš gerast į evrusvęšinu eša ķ Evrulandi til aš menn skilji, aš evran gengur ekki upp ? Evran var tilraun, sem mistókst. Žaš er ekki unnt aš halda śti sameiginlegum gjaldmišli įn sameiginlegs fjįrmįlarįšuneytis. Žetta hefur reynslan nś kennt mönnum, og hśn er stašfest af Jean-Claude Trichet, bankastjóra ECB.
Žaš eru hverfandi lķkur į, aš öll evrulöndin samžykki slķkt. Žaš mun žess vegna kvarnast śr evrusamstarfinu. Jašarrķkin munu hrökklast śt. Halda menn, aš Ķslendingar mundu samžykkja slķkt yfirrįšuneyti yfir sig ? Žaš er af og frį. Žaš er jafnvel hępiš, aš žżzka žingiš mundi samžykkja slķkt fullveldisframsal, sem sennilega strķšir gegn stjórnarskrį Sambandslżšveldisins Žżzkalands (BRD).
Ef evran er ekki lengur eftirsóknarverš sem raunhęfur myntkostur fyrir Ķslendinga, eftir hverju er žį veriš aš slęšast meš žvķ aš halda uppi rįndżru umsóknarferli ? Hvers konar fķflagangur er žetta eiginlega ? Rįšamenn Žżzkalands og Frakklands hafa lżst žvķ yfir, aš ESB muni ekki lifa af hrun evrunnar. Sennilega er žaš ofmęlt, enda er ekki vķst, aš evran lķši undir lok, žó aš Sušur-Evrópa og jafnvel Ķrland muni hverfa śr henni. Hagkerfin, sem eftir verša meš evru, verša aš vera mjög vel samstillt og sżna mikinn aga ķ rķkisfjįrmįlum.
Žaš er einmitt žessi agi, sem er lykilatriši fyrir Ķslendinga aš sżna til aš hér rķki stöšugleiki ķ efnahagsmįlum. Til aš aušvelda stjórnmįlamönnum verkiš er hęgt aš setja įkvęši ķ Stjórnarskrį, sem eru jafnvel strangari en Maastricht-įkvęšin og banna fjįrlagahalla, nema ķ skilgreindum undantekningartilvikum upp aš 2 % af VLF, ef rķkisskuldir eru žį undir 50 % af VLF, og setja jafnframt skoršur viš śtženslu rķkisins m.v. hagvöxt undanfarinna įra og aš hįmarki 35 % af VLF (vergri landsframleišslu).
Sešlabankinn žarf aš verša sjįlfstętt stjórnvald undir forseta lżšveldisins, sem skipi stjórnarmenn. Hlutverk bankans verši aš halda veršbólgunni innan mešalveršbólgu višskiptalandanna į hverju 5 įra tķmabili, halda sveiflum ķ gengi myntarinnar innan viš +/- 5 % į įri m.v. myntvog og aš hįmarka hagvöxt aš uppfylltum framangreindum skilyršum.
Slķkar leikreglur fyrir žingmenn og rįšherra mundu skapa žann aga į framkvęmdavald og löggjafarvald, sem hefur vantaš, en ętti aš vera naušsynlegur og nęgjanlegur fyrir įrangursrķka hagstjórn. Meš slķkum aga žarf ekkert yfirfjįrmįlarįšuneyti meš agavald (agalegt vald).
Ķ raun mį segja, aš skynsemi sé allt, sem žarf. Rķkisstjórn Jóhönnu Siguršardóttur er brennimerkt óskynseminni. Žetta žżšir, aš séu tvęr leišir til aš velja um ķ einu mįli, er alveg öruggt, aš žessi rķkisstjórn velur óskynsamlegu leišina. Žetta kemur aušvitaš nišur į hagsmunum almennings ķ landinu, en žeir eru fyrir borš bornir ķ hverju mįlinu į fętur öšru. Afleišingin er višvarandi kreppa, atvinnuleysi, atgervisflótti, skuldasöfnun rķkisins, mikil veršbólga og gjaldžrot fyrirtękja og einstaklinga auk stórfuršulegrar utanrķkisstefnu, sem enda mun meš ósköpum (skipbroti ķ Brüssel).
1.6.2011 | 18:54
Óeiršir į jašarsvęšum evru
Fréttir berast um haršvķtugar mótmęlaašgeršir į Spįni, Portśgal, Grikklandi og Ķrlandi, gegn stjórnvöldum žessara landa og ESB (Evrópusambandsins). Ei er slķkt aš ófyrirsynju, žvķ aš hagkerfi žessara landa hafa veriš drepin ķ dróma. Hagkerfi allra Sušur-Evrópulandanna, sem hleypt var inn į evru-svęšiš, höktir nś. Alvarleg ógnun fyrir einingu ESB stafar nś af miklum mun į hagvexti og skuldastöšu innan ESB, sem hefur leitt til djśprar óįnęgju ķ sušurhlutanum meš noršriš og gagnkvęmt. Evran er tekin aš lękka og Žjóšverjar aš ókyrrast ķ kjölfariš, žvķ aš žessi žróun żtir undir veršbólgu. Gjaldmišilskreppa og žar meš stjórnmįlakreppa stešjar nś aš ESB. Vandinn er svo geigvęnlegur, aš įstandinu hlżtur aš lykta meš uppstokkun. Er ekki von, aš Jóhanna, Samfylkingarformašur, geipi um bjartari tķš meš blóm ķ haga, žegar Ķsland tekur upp evru ? Žaš veršur žį önnur evra en viš žekkjum nś. Kanski žessi sama Jóhanna vilji, aš Ķsland gangi ķ Sambandslżšveldiš Žżzkaland ?
Meš evrunni lękkušu vextir ķ Sušur-Evrópu og į Ķrlandi og framboš lįnsfjįr jókst. Brezkir, franskir og žżzkir bankar lįnušu mikiš til žessara landa og hafa tapaš töluveršu į gjaldžrotum fyrirtękja og einstaklinga ķ kjölfar Hrunsins. Nś blasir viš rķkisgjaldžrot ķ žessum löndum, a.m.k. žremur žeirra, og žį munu hinir sömu lįnadrottnar tapa enn hęrri upphęšum. Miklar įhyggjur eru innan ECB (Evrópubankans ķ Frankfurt) og ķ Berlķn og Parķs um framtķš evrunnar. Markašurinn er aš missa trśna į, aš Sušur-Evrópa nįi sér į strik įn mikilla afskrifta lįna og žess vegna er tališ stutt ķ flótta frį evrunni. Af žessum įstęšum er mikiš karpaš innan ESB um, hvernig eigi aš bregšast viš žessum vanda. Į mešan blęšir žessum löndum śt vegna allt of sterkrar myntar fyrir žau og hękkandi vaxta ofan ķ kreppuna. Einnig er ljóst, aš evrópsk fjįrmįlafyrirtęki (bankar, tryggingafélög o.fl.) munu tapa hundrušum milljarša evra įšur en yfir lżkur. Evrópa veršur ķ sįrum og ESB gęti gjörbreytt um ešli. Žjóšfélagsórói og öfgastefnur gętu į nż haldiš innreiš sķna ķ Evrópu.
Į Ķslandi rķkir lķka furšulega öfugsnśin efnahagsstefna afdankašra sameignarsinna, enda hefur landiš sótt um inngöngu ķ ESB, og ašlögun aš kerfi, sem leitt hefur til ofangreinds öngžveitis, er hafin.
Efnahagsstefnu raušgręnu saušahjaršarinnar ķ Stjórnarrįšinu mį lżsa meš einu orši-atvinnufjandsemi. Aš mati Sešlabankans hafa 28 000 störf tapast frį mišju įri 2008 eša 17 %. Įriš 2010 voru um 14 000 į atvinnuleysisskrį, svo aš 14 000 hafa flutt utan eša horfiš af vinnumarkašinum meš öšrum hętti.
Ķskyggilegt er, aš störfum heldur įfram aš fękka og sįrafį nż störf verša til. Žaš er žess vegna aš verša ESB-įstand į ķslenzkum vinnumarkaši, en ķ ofangreindum ESB-löndum ganga allt aš 50 % ungmenna į bilinu 18-29 įra atvinnulaus. Hvernig stendur į žessari stöšu mįla į Ķslandi žrįtt fyrir eigin mynt, sem bjargaši landinu ķ Hruninu, žar sem śtflutningsatvinnuvegirnir héldu sķnu striki ?
Svariš er stefna og starfshęttir "norręnu velferšarstjórnarinnar". Hśn hefur žyngt skattabyrši žegnanna og fyrirtękjanna meira en žekkist innan OECD (Efnahags-og framfarastofnunar žróašra rķkja). Rķkisstjórnin ženur śt rķkisgeirann į kostnaš einkageirans. Hśn er meš allra handa afętur į jötunni. Žessi žróun virkar žrśgandi į hagkerfiš, og er einkavęšing margra starfssviša rķkisins lausnin auk brottrekstrar hlöšukįlfa rįšstjórnarinnar.
Ašeins 125 000 manns vinna nś ķ einkageiranum. Žeim žarf aš fjölga ķ 155 000 manns į 3 įrum, svo aš hagkerfiš rétti śr kśtnum. Starfsmašur ķ einkageiranum žarf įriš 2011 aš bera uppi framfęrslu sķna og 1,54 annarra, en įriš 2007 ašeins 1,29 annarra. Framfęrslubyršin hefur žyngzt um 20 % į 4 įrum. Žessi óheillažróun undir vinstri stjórn giršir fyrir raunhęfar kjarabętur. Krónuhękkanir verša brenndar į veršbólgubįli stašnašs žjóšfélags. Į ensku er žetta kallaš "stagflation". Žessum hręšilega vķtahring vinstri mennskunnar veršur nż rķkisstjórn aš brjótast śt śr. Aš öšrum kosti myndast hér evrópskt žjóšfélagsöngžveiti.
Žaš, sem nż rķkisstjórn žarf aš gera fyrir hagkerfiš ķ fyrsta įfanga, er eftirfarandi:
- Einfalda og lękka tekjuskatt launžega meš einu skattžrepi (til rķkisins), 20 %, og frķtekjumark viš 2,0 Mkr, og afnįmi undanžįga og endurgreišslna į skattgreišslum.
- Lękka tekjuskatt fyrirtękja nišur ķ 12 % af hreinum tekjum.
- Setja į eitt viršisaukaskattsžrep, 22 %, til einföldunar.
- Afnema aftur eignaskatt.
- Setja erfšafjįrskatt ķ fyrra horf (2008).
- Lękka skattheimtu af eldsneyti um 20 %.
- Koma samningum um stórišju ķ Helguvķk og į Bakka ķ höfn og žar meš vinnu viš višeigandi virkjanir.
- Afnema gjaldeyrishöftin.
- Jafna atvinnurétt og tryggja atvinnurétt allra atvinnugreina ķ landinu gegn fjandsamlegri yfirtöku hins opinbera.
- Losa fyrirtęki og einstaklinga śr višjum fjįrhagsafleišinga Hrunsins.
Meš žessu móti mį auka fjįrfestingar ķ landinu upp ķ 400 mia. kr į įri, sem į aš geta aukiš tekjur rķkisins strax um 50 mia. kr og meš 4 % hagvexti į įri um 100 mia. kr į įri eftir 4 įr. Meš kostnašarlękkunum ķ rķkisgeiranum meš samkeppni um žjónustuna, eins og vķša tķškast, m.a. ķ Svķžjóš, og meš beztum įrangri ķ Singapśr, nęšist jöfnušur į fjįrlögum į fyrsta kjörtķmabili, og landiš kęmist į hraša siglingu į vęngjum hagvaxtar śt śr skuldafjötrunum.
Meš žvķ aš koma byggingarišnašinum og verktakageiranum meš žessum hętti į fętur aftur auk öflugrar žjónustu viš sjįvarśtveginn, įsamt žróun feršamannaišnašar og smįišnašar af margvķslegu tagi, er ekki óraunhęft aš ętla, aš į 6 įrum muni takast aš fjölga ķ einkageira atvinnulķfsins um 30 žśsund manns og samtķmis aš auka viš framleišnina meš heilbrigšri samkeppni, svo aš traustur grunnur skapist til kjarabóta.
Meš gunnfįna af žessu tagi eiga borgaraflokkarnir aš geisast śt į vķgvöllinn ķ barįttu fyrir nęstu Alžingiskosningar. Vališ stendur į milli atvinnu, hagvaxtar og sjįlfstęšis annars vegar og atvinnuleysis, stöšnunar og žjóšargjaldžrots hins vegar.
8.5.2011 | 16:37
Fįlm ķ myrkri
Skötuhjśin, Jóhanna Sig. og Steingrķmur J., fengu birta eftir sig grein, "Lķfskjarasóknin er hafin", ķ Fréttablašinu 7. maķ 2011. Langt er sķšan annan eins mošreyk hefur boriš fyrir sjónir. Žar örlar hvorki į raunsęrri greiningu efnahagsstöšunnar nś aš afloknum kjarasamningum ASĶ og SA né į raunhęfum leišum til aš tryggja almenningi varanlegar kjarabętur. Augljóslega ętla skötuhjśin aš svķkja allt, sem aš žeim snżr og varšar žessa samninga, eins og reynslan varš um svo kallašan "Stöšugleikasamning", sem įtti aš varša leišina upp śr kreppunni, en košnaši ķ ekki neitt.
Dęmi um žetta er:"Nż fjįrfestingarįętlun mišar aš žvķ aš auka fjįrfestingar śr 13 % af landsframleišslu ķ 20 % į tķmabilinu". Žessir félagshyggjufrömušir ganga ķ žeirri dulunni, aš hęgt sé viš skrifborš embęttismanna aš framkalla fjįrfestingar ķ athafnalķfinu. Žetta er žó, eins og meš fręiš og Litlu gulu hęnuna. Uppskeran fęst ekki įn žess aš sį ķ frjósaman jaršveg. Stjórnmįlaflokkar žeirra skötuhjśanna munu aldrei leyfa žį sįningu, sem felst ķ erlendum fjįrfestingum, og žau eru sjįlf bśin aš menga žennan jaršveg, žannig aš enginn hefur lengur nęgan įhuga į sįningu. Breytir žį gagg og nefndaskipanir išnašarrįšherra engu, žvķ aš VG er meš stöšvunarvald.
Nż rķkisstjórn veršur aš byrja į jaršvegsskiptum, ž.e. aš skapa ašlašandi ašstęšur hérlendis til fjįrfestinga. Žar vegur skattaumhverfiš žungt, en einnig almenn framkoma ķ garš fjįrfestanna. Įn hvata er allt tal og skrif um aš glęša fjįrfestingar hér blašur eitt.
Žį skrifa skötuhjśin: "Stefnt aš a.m.k. tveimur umfangsmiklum fjįrfestingarverkefnum ķ orkufrekum išnaši". Hvaš er įtt viš hér ? Umfangsmiklar framkvęmdir, sem žegar standa yfir ķ Straumsvķk ? Stefnir Vinstri hreyfingin gręnt framboš aš žvķ aš hleypa framkvęmdum įfram viš įlver Noršurįls ķ Helguvķk og įlver Alcoa į Bakka ? Aušvitaš ekki. Žetta er allt innantómt hjal og blekkingaleikur hjį skötuhjśunum. Hiš alvarlega er hins vegar, aš žess vegna munu kjarasamningarnir nżju brotlenda, ef afturhaldsstjórninni veršur leyft aš hjakka įfram ķ sama farinu. Framfarastjórn veršur aš leysa afturhaldiš af hólmi.
Stęrsti vandi ķslenzka rķkisins er skuldabyrši, sem nemur um 110 % af VLF (vergri landsframleišslu). Žaš mį fullyrša, aš vonlaust sé aš standa rétt skil į vöxtum og afborgunum af slķkri skuldahrśgu įn rķflegs hagvaxtar. Žaš žarf aš vera rķfandi gangur ķ athafnalķfinu til aš stękka žjóšarkökuna, sem rķkiš tekur drjśga sneiš af. Aš lįgmarki žarf mešalhagvöxtur aš nema 3 % į įri og ęskilegt er, aš hann sé į bilinu 3 % - 5 %. Undir 5 % į ekki aš vera hętta į ofhitnun meš veršbólgu.
Nś hefur bętzt viš enn eitt atrišiš ķ hagkerfinu, sem gerir žennan hagvöxt lķfsnaušsynlegan, žar sem eru nżgeršir kjarasamningar. Žeir munu sliga nśverandi hagkerfi aš óbreyttu og valda veršbólgu og/eša auknu atvinnuleysi, nema hagkerfiš stękki. Žetta hafa bįšir samningsašilar višurkennt. Lķkiš ķ lestinni ķ žessari ferš til fyrirheitna landsins er "norręna velferšarrķkisstjórnin". Daunninn veršur žjóšinni senn óbęrilegur.
Langžrįšur hagvöxtur veršur ašeins meš tilkomu erlendra fjįrfestinga, verulegra, um 200 milljarša kr į įri aš mešaltali nęstu 10 įrin. Slķkt er gjörsamlega śtilokaš meš nśverandi valdhafa ķ stjórnarrįšinu. Žeir verša žess vegna einfaldlega aš vķkja, žvķ fyrr, žeim mun betra.
27.4.2011 | 12:38
Orkustefna ?
Einn af fjölmörgum göllum viš rķkisstjórn Jóhönnu Siguršardóttur er vingulshįttur hennar ķ orkumįlum. Sį vingulshįttur er afar ašfinnsluveršur, žvķ aš hann getur haft skašleg įhrif į višskiptahagsmuni landsmanna til langs tķma. Hiš eina, sem hęgt er aš henda reišur į ķ orkumįlum landsins nś, er žversum lega rķkisstjórnarinnar gagnvart hugmyndum um nżja atvinnusköpun meš virkjun orkulindanna. Žessa stefnumörkun hefur hśn samt ekki žoraš aš tjį beint, en gerir žaš óbeint meš žvķ aš žvęlast fyrir alls stašar, žar sem hśn fęr žvķ viš komiš.
Nś hefur hiš furšulega gerzt ķ žessu sambandi, aš forstjóri Landsvirkjunar, en žar heldur Steingrķmur J. Sigfśsson į eina hlutabréfinu, hefur bošaš nokkuš, sem kalla mį framtķšarsżn Landsvirkjunar. Kvešur žar viš allt annan tón. Stjórn Landsvirkjunar mun standa žar aš baki, og mį žaš heita furšulegur tvķskinnungur m.v. stefnu rķkisstjórnarinnar, sem ķ raun mį lżsa meš endalausum töfum į įkvaršanatöku um nż verkefni. Hafa veršur ķ huga ķ žessu sambandi, aš langt getur veriš į milli orša og athafna. Nokkrir hafa lįtiš ginnast af skżjaborgum Landsvirkjunar, en gleymzt hefur aš gęta varkįrni gagnvart hugsanlegum višsemjendum um orkukaup viš žessa einhliša framsetningu.
Draumórar Landsvirkjunar hafa veriš kynntir almenningi og fjalla um aš virkja 11 TWh į nęstu 14 įrum. Žetta jafngildir aukningu orkugetu landskerfisins um 800 GWh/a eša einni Kįrahnjśkavirkjun į sex įra fresti.
Žaš er įbyrgšarleysi af Landsvirkjun aš setja fram hugmynd af žessu tagi, sem engan veginn rśmast innan ķslenzka hagkerfisins, svo aš vel sé. Žetta er u.ž.b. tvöfaldur sį fjįrfestingarhraši ķ orkugeiranum, sem ķslenzka hagkerfiš žolir til lengdar, og žaš vęri heimskulegt aš haga fjįrfestingum ķ virkjunum meš öšrum hętti en žeim, sem sjįlfbęr getur talizt og sem raunverulega gagnast hagkerfinu. Mišaš er hér viš, aš jafnvęgi sé ķ hagkerfinu, ef fjįrfestingar nema 25 % af vergri landsframleišsli, VLF, og fjįrfestingar ķ virkjunum og stórišju u.ž.b. helmingi af öllum fjįrfestingum.
Ef žetta vęru einu fjįrfestingarnar utan hinna hefšbundnu hjį einstaklingum og atvinnuvegunum, mundi žessi taktur ganga upp, en žaš mį ekki gleyma fjįrfestingum ķ mannvirkjum til aš flytja orkuna og til aš nżta hana. Žessar fjįrfestingar nema öšru eins og ķ virkjunum. Žess vegna yrši žessi framkvęmdahraši žjóšhagslega óhagkvęmur, er lķklegur til aš sprengja hagkerfiš og veršur reyndar aš kalla žessa framsetningu Landsvirkjunar bera vitni um óvarkįrni.
Einhverjir kynnu aš ętla, aš hér vęri Landsvirkjun aš gęla viš śtflutning į raforku um sęstreng. Viš slķka fjįrfestingu verša lķtil veršmęti eftir ķ ķslenzka hagkerfinu. Žaš stenzt žó engan veginn, žvķ aš į nęstu 15 įrum mun engum fjįrfesti detta ķ hug aš leggja fé ķ sęstreng til Stóra-Betlands eša meginlands Evrópu. Verkefniš mun einfaldlega verša metiš allt of įhęttusamt, bęši tęknilega og fjįrhagslega.
Ef tekiš er miš af reynslu Noršmanna af įhrifum sęstrengja į hagkerfiš, mį fullyrša, aš sęstrengur frį Ķslandi muni alla tķš verša žjóšhagslega óhagkvęmur, nema e.t.v. til fręnda okkar Fęreyinga, žvķ aš įhrifin į raforkuveršiš innanlands munu verša mjög til hękkunar žess, sem hafa mun slęm įhrif į lķfskjörin og į samkeppnihęfni ķslenzkra atvinnuvega. Įstęšan er t.d. sś, aš virkjanaeigendur hafa rķka tilhneigingu til aš selja orku śr landi, žegar hįtt verš er erlendis, og lękka žį vatnsstöšu mišlunarlóna oft svo mjög, aš flytja veršur rįndżra orku til landsins. Žessi hefur oršiš reynsla Noršmanna žrįtt fyrir umsvifamikil opinber afskipti af rekstrinum žar ķ landi.
Žį er komiš aš umfjöllun um hinn žįttinn ķ žessum farsa Landsvirkjunar. Hann fjallar um vęntingar Landsvirkjunar til veršlagningar į raforku į Ķslandi og furšulega samlķkingu į aršsemi Landsvirkjunar viš olķusjóš Noršmanna. Žeir, sem sjį ofsjónum yfir olķusjóši Noršmanna, ęttu aš bregša sér til Noregs og kynnast veršlaginu žar. Žaš er hęrra en į Ķslandi. Jafnvel eldsneytisveršiš er žar hęrra. Nś er til umręšu aš skera nišur framlög rķkisins til Landsspķtalans norska, Rikshospitalet, um ISK 10 mia. Félagshyggjan er aš ganga af norsku athafnalķfi daušu. Hrun blasir viš Noršmönnum, žegar olķuna žrżtur.
Af forstjóra Landsvirkjunar viršist mega skilja, aš hann ķmyndi sér, aš Landsvirkjun geti samiš um verš viš erlenda fjįrfesta, sem nemi 50 % - 100 % ofan į kostnašarverš Landsvirkjunar. Žetta okur eigi sķšan aš mynda ķslenzkan sjóš, er jafna megi viš norska olķusjóšinn. Žetta lżsir višhorfi, sem jašrar viš višvaningshįtt ķ višskiptum og sem gęti gengiš af ķslenzku athafnalķfi daušu. Slķkan fjįrfesti er einfaldlega ekki aš finna, sem léti Landsvirkjun flį sig meš žeim hętti. Hann mundi umsvifalaust leita hófanna annars stašar og hann yrši var viš slķka ętlan hérlendis. Slķkir stašir erlendis eru fjölmargir. Nęga vatnsorku er aš finna ķ Kanada, Sušur-Amerķku, Afrķku, Rśsslandi og ķ Asķu. Raforka framleidd meš jaršgasi er og samkeppnihęf viš Landsvirkjun, einkum žar sem jaršgasiš er aukaafurš olķuvinnslunnar. Žaš eitt aš setja slķka vitleysu fram opinberlega hefur ķ sér fólgna vissa hęttu į žvķ, aš fjįrfestar fęlist og aš nś muni sjį undir iljar žeim. Žess vegna er naušsynlegt fyrir sjįlfstęšismenn og ašra, sem stušla vilja aš heilbrigšri, virkilegri višreisn, aš andęfa žessari svišsetningu.
Žessar hugmyndir Landsvirkjunar eru ķ senn óraunhęfar og óešlilegar. Alls stašar žykir 10 % aršsemi af įhęttulausri fjįrfestingu vel višunandi. Hśn er nįnast įhęttulaus, žegar samiš er um mjög hįa kaupskyldu orkunnar til langs tķma, t.d. 30 įra, hvort sem orkan er notuš ešur ei, eins og tķškaš hefur veriš ķ višskiptum viš stórišju.
Žį veršur Landsvirkjun aš hafa ķ huga, aš stofnkerfi raforkuflutnings į Ķslandi er veikt mišaš viš žaš, sem vķšast žekkist. Žaš žżšir, aš bilanir ķ kerfinu hafa ķ för meš sér miklar spennusveiflur, sem geta valdiš śtleysingum hjį stórnotendum og öšrum, eins og nżleg dęmi sanna. Žį mį heldur ekki mikiš śt af bregša ķ virkjunum landsins til aš setja verši į aflskömmtun til stórišjunnar. Landsvirkjun veršur aš taka tillit til žessa auk fjölmargra annarra žįtta tengdum stašhįttum og stašsetningu landsins, žegar hśn hugar aš veršlagningu.
Žaš er mikil žörf į vitręnni stefnumörkun ķ orkumįlum į Ķslandi. Sś stefnumörkun veršur aš taka miš af žjóšfélagsašstęšum į Ķslandi, žörfum og žanžoli hagkerfisins. Markmišiš į aš vera aš veita almenningi beztu žjónustu į raforkusvišinu, sem žekkist ķ Evrópu į sviši veršs og gęša, og ķslenzkum atvinnuvegum sömuleišis til aš stušla aš samkeppnihęfni žeirra viš śtlönd. Žegar kemur aš orkusölu til stórišju, žarf aš miša viš sanngjarna aršsemi orkusölunnar annars vegar og hins vegar samkeppnihęfa veršlagningu viš žį staši, sem Ķsland keppir viš. Žetta getur t.d. žżtt fulla endurgreišslu afborgana og vaxta af lįnum til virkjana meš greišslum frį stórišjunni į fyrsta hluta samningstķmabilsins, t.d. 30 įrum, en endingartķmi mannvirkjanna er hins vegar a.m.k. 100 įr.
Orkan į aš geta skipt sköpum um velmegun į Ķslandi į 21. öldinni, en žar gildir hiš fornkvešna, aš veldur hver į heldur. Uppbyggingin veršur aš vera sjįlfbęr til langs tķma, hvort sem litiš er til nįttśrunnar, hagkerfisins eša sambandins viš višskiptavini orkuseljendanna.
Višskipti og fjįrmįl | Breytt s.d. kl. 15:16 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
7.4.2011 | 22:04
Žvinganir og žumalskrśfur og svariš er NEI
Brezka rķkisstjórnin beitti ķslenzka banka og ķslenzka rķkiš fantabrögšum ķ október 2008, er hśn flokkaši ķslenzku bankana og ķslenzku rķkisstjórnina meš ótķndum hryšjuverkamönnum. Svo lķtil hafa sķšan veriš geš guma, sem verja įttu hagsmuni ķslenzku žjóšarinnar, aš aldrei viršist hafa veriš reist burst gegn žessu óžokkabragši George Browns og Alistair Darlings, rįšherra brezka Verkamannaflokksins, systurflokks Samfylkingarinnar į Ķslandi. Lee Buchheit hefur upplżst, aš ekki hafi veriš vakiš mįls į žessu ķ samningavišręšunum um Icesave#3. Hér liggja stórfelldir hagsmunir Ķslendinga óbęttir hjį garši, sem minnast ber 9. aprķl 2011. Žess mį žį jafnframt minnast, aš hollenzkir rįšherrar og embęttismenn hafa sżnt okkur mikla óbilgirni innan ESB, žar sem žeir eru į mešal innstu koppa ķ bśri, og hafa löngum veriš meš ógešfelldar hótanir frį žvķ žeir greiddu hollenzkum innistęšueigendum upp inneignir sķnar ķ hollenzka Icesave-bankanum af ótta viš bankahrun vegna įhlaups į banka ķ eigin landi.
Icesave-mįliš er dęmi um frįmunalega lélegan erindrekstur ķslenzkra stjórnmįlamanna og embęttismanna meš hagsmuni ķslenzku žjóšarinnar. Aldrei įtti aš ljį mįls į vaxtagreišslum til Breta og Hollendinga vegna śtlįta til aš forša įhlaupi į žeirra eigin banka. Aldrei įtti heldur aš ljį mįls į aš gangast ķ įbyrgš fyrir óvissa upphęš, enda strķšir slķkt gegn Stjórnarskrį. Ekki įtti aš hvika frį kröfunni um forgang ķslenzka innlįnstryggingasjóšsins ķ žrotabśiš óskipt, žvķ aš krafan um lįgmarkstrygginguna stendur į žann sjóš.
Įhęttan samfara samžykki į Icesave-lögunum er grķšarleg. Aš skuldbinda rķkissjóš fyrir óvissri upphęš, sem hlaupiš getur į hundrušum milljarša króna, er forkastanlegt. Farandi dómstólaleiš höfum viš ekki skuldbundiš okkur til eins né neins og höfum allt aš vinna, en engu aš tapa, ķ samanburšinum. Nś ganga ķ garš krepputķmar į Bretlandi, žvķ aš Bretar eru aš bķta śr nįlinni meš grķšarlegan fjįraustur rķkisins ķ brezka banka og herša žess vegna sultarólina mjög. Hvaša įhrif halda menn, aš slķkt hafi į eignaverš žrotabśsins og heimtur ķ žaš ?
Bent hefur veriš į gengisįhęttuna, en vegna aukins śtstreymis gjaldeyris śr ķslenzka hagkerfinu viš fullnustu Icesave-samningsins er višbśiš, aš gengi falli enn meir en žegar er oršiš frį gerš samningsins.
Icesave-samningurinn er kjįnalegur séšur frį ķslenzkum bęjarhóli, žvķ aš yfirgnęfandi lķkur standa til, aš kostnašur Ķslendinga af samninginum verši margfaldur į viš žaš, sem dómstólaleišin mundi kosta landsmenn. Hręšsluįróšur um refsingar EES eša verri lįnakjör ķ śtlöndum viš höfnun Icesave er ęttašur frį ESB og į ekki viš nein rök aš styšjast, žvķ aš heimurinn er stęrri en Evrópa, og "peningar fara aldrei ķ fżlu". Peningamenn lķta į efnahagsumhverfiš, stjórnarfariš og möguleika į samkeppnihęfri aršsemi.
Hafa ber ķ huga, aš nś falla öll vötn til Dżrafjaršar, žegar kemur aš afstöšu Evrópumanna til rķkisįbyrgšar į starfsemi fjįrmįlastofnana. Sś stefna ESB og ECB (Evrópubankans) hefur gengiš sér til hśšar. Ķrar eru į heljaržröm vegna žumalskrśfu ESB, eins og Ķslendingar mundu verša eftir samžykkt hinna illręmdu Icesave-laga, sem er skilgetiš afkvęmi evrópsks bankaaušvalds, og žżzkir kjósendur hafa sżnt Merkel, kanzlara, gula spjaldiš ķ fylkiskosningum undanfariš, sem tślkaš er sem megn óįnęgja žżzkra kjósenda meš aš verja stórfelldum fślgum žżzks skattfjįr til veikra rķkja į evrusvęšinu til aš bjarga bönkum, žżzkum og öšrum, frį śtlįnatapi. Öll stefna ESB er žjónkun viš stóraušvaldiš į kostnaš almennings ķ Evrópu.
Hans Tietmayer, fyrrverandi bankastjóri Bundesbank, žżzka sešlabankans, var bśinn aš vara viš žvķ, aš sameiginlegur gjaldmišill gengi ekki upp įn sams konar fjįrlaga ķ öllum evrulöndunum. Nś er reynt aš koma evrunni til bjargar meš žvķ aš efla enn mišstżringuna frį Brüssel. ESB-bśrókratar mega ekki til žess hugsa, aš til mįlarekstrar komi um rķkisįbyrgš į innlįnstryggingasjóšunum af eftirtöldum įstęšum:
- Ef dómstóll kvešur upp śr um, aš engin rķkisįbyrgš sé fyrir hendi, sem lķklegast er, žį missa bankarnir tiltrś og įhlaup veršur gert į veikustu bankana, sem hafa mun kešjuverkandi įhrif og fella evrópska bankakerfiš. Žaš eru žess vegna miklu meiri hagsmunir ķ veši en žęr smįupphęšir į evrópskan męlikvarša, en hįar į ķslenzkan męlikvarša, sem um er teflt ķ Icesave-mįlinu.
- Ef dómstóll kvešur upp śr um rķkisįbyrgš, mun slķkt magna įbyrgšarleysi bankanna, žeir verša enn įhęttusęknari, gętu žanizt śt og valdiš eignabólu, sem sķšan springur meš brauki og bramli.
Žaš hefur frį upphafi veriš ljóst, aš Ķslendingar vęru aš fįst viš ESB (Evrópusambandiš), žegar Icesave var annars vegar. ESB hręrši ķ stjórnmįlamönnum į Noršurlöndum og AGS (Alžjóša gjaldeyrissjóšinum) varšandi lįnveitingar, en hefur ekki lengur bolmagn til žess, vegna žess aš almenningur ķ Evrópu er bśinn aš fį sig fullsaddan į žjónkuninni viš bankaaušvaldiš. Tķminn hefur unniš meš okkur. Meš afar skżrum hętti hefur sterk tenging mįlsins viš ESB birzt hérlendis. Žeir sem hallir eru undir ESB, hafa stundaš illvķgan įróšur fyrir žvķ aš gangast undir jaršarmen bankaaušvaldsins og rķkistryggja skuldbindingar fallna bankans og borga vexti ķ ofanįlag. Mįlpķpur ESB hafa sumar oršiš aumkvunarveršar, er žęr hafa étiš upp vitleysuna śr bankamönnum og skósveinum žeirra ķ matsfyrirtękjunum, en į žeim og greiningardeildum bankanna er harla lķtill munur. Allt étur žetta liš śr lófa bankaaušvaldsins. Žį var og ósęmandi meš öllu, aš forkólfar s.k. ašila vinnumarkašarins, SA og ASĶ, skyldu ķ örvęntingu kasta fram öfugsnśnum hugrenningum sķnum um žróun ķslenzka hagkerfisins, ef žaš veršur losaš undan Icesave-įnaušinni. Žetta er ósęmilegur ESB-įróšur śr lausu lofti gripinn.
Nóg er nś komiš af hręšsluįróšri utan žings sem innan. Synjun um stašfestingu Icesave-laganna er um leiš höfnun į leišsögn žeirar dęmalausu rķkisstjórnar, sem nś situr. Eftir sķšustu höfnun įtti hśn aušvitaš aš sigla sinn sjó, enda hefur hśn sķšan stašfest, aš henni er ekki treystandi til aš fįst af manndómi viš žetta deilumįl. Eftir höfnun 9. aprķl 2011 hefur rķkisstjórnin hvorki sišferšilega, mįlefnalega né lżšręšislega stöšu til įframhalds. Leysa ber žį žingiš upp og boša til Alžingiskosninga. Sżnum öšrum gott fordęmi og segjum Nei.