Færsluflokkur: Viðskipti og fjármál
12.3.2011 | 22:31
Öll vötn til Dýrafjarðar
Á foreldrafundum í borginni hafa verið uppi raddir um, að stjórnun hennar nú einkennist af gerræði og sýndarmennsku. Sömu sögu er að segja af ráðherrum ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur. Allt er þetta félagshyggjufólk og/eða stjórnleysingjar þar að auki ótrúlega illa að sér um flesta hluti.
Hið síðast talda virðist reyndar eiga við um stóran hluta þingheims. Það má heita með eindæmum, að á sama tíma og Landhelgisgæzlan hefur ekki úr nægu fé að spila til að halda úti lágmarkseftirliti í íslenzku efnahagslögsögunni, heldur verður að leggjast í verktöku á fjarlægum hafsvæðum, þá samþykkir drjúgur meirihluti þingheims að leggja andstyggilega klafa á íslenzka skattgreiðendur, sem nú eru taldir geta numið á bilinu 47-470 milljörðum kr.
Hvernig stendur á þessari firringu ? Hér hrundi heilt bankakerfi haustið 2008, og í rétt stofnaðan Tryggingasjóð innistæðueigenda hafði tæpast safnazt fé til að tryggja inneignir í þokkalegum sparisjóði á Íslandi. Tryggingasjóðir Breta og Hollendinga áttu fullt í fangi með riðandi bankakerfi, innlend, og bar ekki skylda til að tryggja innistæðueigendur í hinum fallna Landsbanka. Mikill ótti við hrun evrópska bankakerfisins hafði grafið um sig í London, den Haag, Brüssel og víðar í Evrópu, og þess vegna afréðu fjármálaráðherrar í Hollandi og í Bretlandi að beita sér fyrir útlátum úr ríkissjóðum sínum til að gera upp við innistæðueigendur Icesave. Síðan hafa þessir aðilar ekki linnt látunum að fá ríkisstjórn Íslands og Alþingi til að fallast á að bæta þeim þessar greiðslur með vöxtum.
Allir réttsýnir menn sjá, að þessar málalyktir eru fáheyrðar, ólögmætar og afspyrnu ósanngjarnar vegna hruns heils bankakerfis á Íslandi og þar af leiðandi mjög slæmrar stöðu íslenzka ríkissjóðsins, sem aðeins um 200 þúsund hræður standa undir. Ofan á þetta bætist ríkisstjórnarnefna, sem í á þriðja ár hefur reynzt algerlega um megn að koma hjólum atvinnulífsins af stað aftur. Hana skortir meira að segja viljann til þess. Hún hefur ekkert gert af viti, en axarsköptin eru legíó. Síðustu fréttir af vinnumarkaðinum eru voveiflegar; fjöldi atvinnulausra vex nú síðvetrar og enginn hagvöxtur er í hagkerfinu. Ríkisstjórnin lafir á óttanum einum. Stjórnarráðið er nú Musteri óttans. Hún þorir ekki að berjast fyrir barninu sínu, Icesave-lögunum, sem forseti lýðveldisins synjaði staðfestingar, heldur sigar rökkum sínum á kjósendur.
En nú falla öll vötn til Dýrafjarðar. Þýzkur almenningur hefur fengið nóg af að vera beitt fyrir vagn Brüssel. Kjósendur veittu ríkisstjórnarflokkunum þýzku ráðningu í síðustu fylkiskosningum í Hamborg, og einar 6 fylkiskosningar eru framundan á þessu ári í Þýzkalandi. Stjórnlagadómstóll Þýzkalands mun telja skuldbindingar þýzku ríkisstjórnarinnar um að senda þýzkt skattfé í sukk og svínarí til suðurhluta álfunnar, án undanfarandi samþykktar Bundestags, stríða gegn stjórnarskrá. Þeim vex nú ásmegin í Þýzkalandi, sem hvorki telja rétt að nota þýzkt skattfé til að bjarga erlendum ríkissjóðum frá greiðsluþroti né að bjarga bönkum, innanlands sem utan, frá gjaldþroti. Þess má geta, að þýzkir bankar hafa fest fé þýzkra sparifjáreigenda með töluverðri áhættu á erlendri grundu.
Neyðarlög ríkisstjórnar Geirs H. Haarde voru sett til að bjarga Íslandi frá gjaldþroti og allsherjar öngþveiti. Þar var gripið til neyðarréttar til bjargar litlu þjóðfélagi. Það er ekki með sanngirni né lagalegri skírskotun hægt að halda því fram, að full ríkistrygging innistæðna innanlands hefði átt að þýða ríkistryggingu íslenzka innistæðutryggingasjóðsins á inneignum á Icesave-reikningunum. Það er ekki verið að mismuna eftir þjóðernum, því að útlendingar á Íslandi nutu trygginga á við innfædda og Landsbankinn í Bretlandi og Hollandi var ekki endurreistur. Bankahrunið íslenzka olli öllum landsmönnum peningalegu tapi, annaðhvort á peningalegum eignum eða með rýrnun lífeyrissjóða þeirra, nema hvort tveggja væri, svo að ekki sé nú minnzt á lækkun fasteignaverðs og aðra óáran. Hér er þó lagalagur vafi, sem andstæðingum okkar gefst kostur á að fá úrskurðað um, en litlar líkur, e.t.v. 10 %, eru á, að þeir kæri sig um þessa dómstólaleið, sem enda mundi fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur og síðan e.t.v. Hæstarétti Íslands. "Ískalt mat" er, að dómstólaleiðin verði oss hagfelldari en sá samningur, sem nú hefur verið samþykkt ríkisábyrgð á, en þjóðin fær tækifæri til að tjá sig um þann 9. apríl 2011. "Ískalt mat" er líka, að annarleg sjónarmið ráði stuðningi við hin afleitu lög, þ.e. hreinn undirlægjuháttur og þrá eftir að þóknast Brüssel-valdinu í von um greiðari inngöngu í herlegheitin þrátt fyrir, að rýnivinna hagsmunaaðila og samninganefndar hafi nú leitt í ljós, að kröfur ESB um aðlögun og hagsmunir íslenzkra undirstöðuatvinnuvega eru ósamrýmanlegir.
Hagkerfi Íslands hefur dregizt saman um 10 % frá Hruni. Svipað hefur gerzt á Írlandi, en Írar eiga sér ekki viðreisnar von og eru komnir í snöruna ásamt Grikkjum og Portúgölum eftir að hafa sett um 40 % af landsframleiðslu sinni til bjargar bönkum landsins. Þetta er mesti samdráttur, sem þekkist á þessum tíma. Staða gjaldeyris Íra, evrunnar, tekur ekkert mið af bágstöddu hagkerfi Íra, og þess vegna mun koma til ríkisgjaldþrots Írlands. Það lýsir sér þannig, að afskrifuð verða 25 % - 50 % af skuldum ríkissjóðs, en skuldatryggingarálag á Íra og aðra, sem í svipuðum hremmingum lenda, mun verða hræðilega hátt, e.t.v. hærra en 10 %, fyrstu árin á eftir, jafnvel í heilan áratug.
Af þessu sést, að höfnun Íslendinga á að greiða skuldir íslenzku bankanna erlendis, þ.m.t. innlán, jafngildir ekki lengur því að synda á móti strauminum. Segja má, að straumhvörf séu að verða að þessu leyti í Evrópu og að nú falli öll vötn til Dýrafjarðar. Að eiga einn bandamann í Berlín er betra en að eiga tíu í Brüssel.
5.3.2011 | 21:36
Neisti verður að báli
Bylting Araba veturinn 2011 hófst með því, að hinn túniski götusali, Muhammad Bouazizi, kveikti í sér í mótmælaskyni við túnísk yfirvöld, sem kippt höfðu undan honum afkomugrundvellinum með því að heimta af honum umsókn um leyfi til að stunda ávaxtasölu. Hann vissi, að hann gat ekki uppfyllt kröfur yfirvalda, sem þannig settu þessum unga manni stólinn fyrir dyrnar við að sjá sér farborða.
Atvinnuleysi á meðal ungmenna í arabalöndunum nemur víðast hvar yfir þriðjungi undir þrítugu, en það er víðar pottur brotinn. Á Spáni, sem ESB reisti við eftir einræðisstjórn Francisco Francos, nemur atvinnuleysi ungmenna 40 %, á Bretlandi 20 %, og ætli það sé ekki svipað á Íslandi. Atvinnuleysi ungmenna er þjóðfélagsböl, sem hvergi ræðst við án hagvaxtar. Á Íslandi er enginn hagvöxtur og mun ekki verða með núverandi stjórnarflokka við stjórnvölinn. Það er þversögn fólgin í áróðri já-manna við Icesave, að hagvöxtur geti hafizt við að borga vexti, og e.t.v. hluta af tryggingarfénu, til Breta og Hollendinga, af upphæð, sem ríkissjóðir þeirra lögðu fram af ótta við bankahrun í eigin löndum.
Lífskjörum á Íslandi hrakar óðum undir félagshyggjustjórninni, og eru aðstæður bágstaddra átakanlegar. Þessari óheillaþróun verður aðeins snúið við með því að virkja markaðsöflin til að koma hjólum atvinnulífsins af stað. Það mun félagshyggjustjórnin aldrei gera. Það mun aðeins borgaraleg ríkisstjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks gera. Hún verður að byrja á því að afnema skatta félagshyggjunnar og hefja virkjanaframkvæmdir og nýja orkusölu.
Eftir að Hæstiréttur dæmdi, að hinn forstokkaði og ofstækisfulli umhverfisráðherra hefði brotið lög á Flóahreppi, lurðaðist ráðherrann til að staðfesta aðalskipulag hreppsins. Með þessu er rudd brautin að hagkvæmasta virkjunarkosti landsins, Urriðafossvirkjun, 980 GWh/a, ásamt Hvammsvirkjun, 665 GWh/a og Holtavirkjun, 415 GWh/a, í Neðri-Þjórsá. Á þessum áratug ætti einnig að reisa Arnardalsvirkjun í Jökulsá á Fjöllum, 4000 GWh/a, en samkvæmt Rammaáætlun hefur sú virkjun minnst umhverfisáhrif á hverja orkueiningu í för með sér. Hún er næsthagkvæmust virkjana í röð Rammaáætlunar. Með því að lækka tekjuskatt fyrirtækja niður í írskt gildi, 12 %, munu orkukaupendur standa í biðröð eftir að gera langtímasamninga (20-30 ár) um kaup á "grænni" orku. Arðsemi slíkra samninga getur í núverandi efnahagsumhverfi orðið svo há, að virkjunarfyrirtæki og Landsnet geti greitt upp allan kostnað á innan við 20 árum, en mannvirkin endast í 40-100 ár og eru afturkræf.
Ofangreindar virkjunarframkvæmdir ásamt því að reisa iðnaðarfyrirtæki, sem nýta munu þessa orku til framleiðslu á útflutningsvörum, munu útrýma atvinnuleysinu, laða brottflutta "heim ins Reich" og skjóta traustum stoðum gjaldeyrisöflunar undir greiðslu erlendra skulda hins opinbera.
Það er hins vegar á fleiri sviðum, sem þarf að taka til hendinni. Peningamálastjórn ríkisins er eitt af mikilvægustu sviðunum. Það verður að afnema gjaldeyrishöftin hið bráðasta. Í því sambandi er málflutningur seðlabankastjóra ekki hjálplegur. Hvort hann er rugludallur skal ósagt láta, en hann ruglar a.m.k. fólk í ríminu. Að halda því fram, að samþykki Icesave-samningsins, sem að öllum líkindum verður okkur dýrari kostur en að hafna honum, sé skilyrði fyrir afnámi haftanna í náinni framtíð, er þvættingur. Eftir að náðst hafa samningar við erlenda iðnjöfra um verulegar fjárfestingar á Íslandi, mun verða unnt að afnema höftin án þess að krónan lækki verulega eða varanlega.
Efnahags-og viðskiptaráðherra, Árni Páll Árnason, er enn við sama heygarðshornið í evrumálum. Gildir þá einu, þó að framtíð hennar hafi aldrei verið óvissari en nú og tekið sé til við að spá nýju bankahruni í Evrópu, bæði á Bretlandi og á evrusvæðinu. Að þessu sinni munu ríkissjóðir Evrópu ekki hafa ráð á að dæla skattfé í bankana. Hvort vilja menn þá heldur bankahrun eða þjóðagjaldþrot ? Er hroðaleg spennitreyja evrunnar á Írum okkur ekki nægt víti til varnaðar ? Lítum til Svíþjóðar. Það er óvíða jafnmikill hagvöxtur og þar og verðbólga er þar minni en víða á evrusvæðinu. Þennan frábæra árangur þakka Svíar sinni krónu, og þetta getum við líka með því að stokka upp hagstjórnina og nota Stjórnarskrána til að skapa stjórnmálamönnum aðhald við meðferð opinberra fjármuna og löggjöfina til að skapa Seðlabankanum viturlegar og faglegar reglur til að vinna eftir.
Stjórnarskráin er ekki vandamálið, en hana má virkja til að skapa hér nútímalega og góða stjórnarhætti og til að stuðla að stöðugleika hagkerfisins og stjórnmálanna. Aðferðarfræði ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur við þetta er þó jafnvonlaus og hún er forkastanleg. Aðferð ríkisstjórnarinnar nefnist hrakval. Hún ætlar að velja til verksins fólk, sem eðli málsins samkvæmt vanvirðir núverandi Stjórnarskrá, og er þess vegna vanhæft til að smíða nýja. Hæstiréttur dæmdi sem sagt, að fólkið, sem á stjórnlagaþingið var kosið, sé engu rétthærra en annað kjörgengt fólk á Íslandi til að gegna þessu hlutverki. Niðurlæging Alþingis verður kvíðvænleg, samþykki það tillögu dómgreindarleysis um að fara á svig við dóm Hæstaréttar með "kennitöluflakki". Þegar reiðin út í stjórnvöld Samfylkingar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs brýst út á Íslandi, verður þessum flokkum sópað út í yztu myrkur, þó að með friðsamlegum hætti verði.
16.1.2011 | 13:17
Orkumál í gíslingu
Ríkisstjórn Samfylkingar og Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs heldur orkumálunum í gíslingu. Þetta lýsir sér með eins konar banni á öllum rannsóknum og virkjunum, sem fyrirtæki á þessum markaði hafa hug á.
Í blekkingarskyni skipaði ríkisstjórnin nefnd 7 manna, með einum starfsmanni til viðbótar, til að móta orkustefnu. Nú hefur króginn séð dagsins ljós, og er sá eigi björgulegur. Segja má, m.v. fjöldann, sem að verknaðinum kom, að fjallið tók jóðsótt, en fæddist lítil mús. Það er ofmælt að nefna drög þessi orkustefnu. Um er að ræða samtíning héðan og þaðan og gamlar tuggur. Ekki örlar á frumlegri hugsun í allri skýrslunni. Hún vísar engum nokkra leið til orkunýtingar og er þess vegna einskis virði sem stefnumarkandi plagg.
Viðvaningsbragur er á málsmeðferðinni, og hún er undir áhrifum fordóma og mismununar gagnvart notendum og þröngsýni forræðishyggjunnar. Dæmi um þetta er umfjöllunin um lengd samningstíma um afnotarétt orkulindanna. Mikið er lagt upp úr nauðsyn þess að stytta hann úr 65 árum í 35 ár. Hér gleymist, að löggjafinn kann með slíkri styttingu að vera að svipta handhafa auðlindarinnar miklu og öruggu tekjuflæði. Kaupandi tímabundins afnotaréttar er að öllum líkindum fúsari til að borga hærra, ef hann sér fram á lengra tekjutímabil á móti.
Hvers vegna í ósköpunum má ekki seljandi tímabundins afnotaréttar reikna það út sjálfur, hvað er honum hagfelldast. Það er mikið samspil á milli einingarverðs, tímabils og samningsupphæðar, og samningsaðilar eiga að fá að vera í friði fyrir stjórnmálamönnum, sem margir þykjast vita bezt um það, hvað handhafa auðlindarinnar er fyrir beztu. Það er reginmisskilningur þeirra. Það er illvíg forræðishyggja.
Í Fréttatímanum, 2. tbl. 2. árgangs, birtist viðtal við formann téðs stýrihóps. Þar fá menn innsýn í hugarfarið, sem svifið hefur yfir vötnunum. Eftir lestur viðtalsins verður ljóst, að ekki er kyn, þó að keraldið leki, því að botninn er suður í Borgarfirði.
"Stýrihópurinn mælir með því, að orkuauðlindum í ríkiseigu verði safnað saman í Auðlindasjóð.... ." "Þá þarf að skoða, hvort sveitarfélög eru tilbúin að taka upp sama fyrirkomulag útboða og útleigu, svo að ramminn sé samræmdur og hið opinbera tapi ekki arði vegna innbyrðis samkeppni."
Hér horfa lesendur framan í alsovézkt smetti. Helfrosið hugarfar hafta og samkeppnihamla, og miðstýringaráráttan verður vart meiri. Hér skal fullyrða, að þetta sovétskipulag stríðir gegn frjálsum viðskiptaháttum og reglum innri markaðar EES um frjálsa samkeppni og bann við samkeppnihamlandi hringamyndun. Samfylkingin er langt til vinstri við markaðshyggju ESB, og þeim mun furðulegri er þráhyggja flokksins að ganga í þann klúbb.
Kjaftaskar tala mikið um auðlindarentu, en vefst tunga um tönn við að skilgreina hana. Víst er, að hún finnst ekki í sjávarútveginum íslenzka. Ástæðan er sú, að hann, óstuddur af fjárframlögum hins opinbera, á í harðvítugri samkeppni um fiskkaupendur við niðurgreiddan sjávarútveg í Evrópu.
Þjóðnýtingarmenn aflaheimilda eru sem ómálga börn í viðskiptalegu tilliti og horfa, meðvitað eða ómeðvitað, algerlega framhjá aðalatriði auðlindanýtingar í sjávarútvegi nú á tímum. Hún snýst nefnilega ekki um að draga bein úr sjó, heldur að fullnægja þörfum viðskiptavina á sjávarvörumörkuðum. Með fyrningu aflaheimilda, eða annarri viðlíka gáfulegri tilraunastarfsemi, sem enginn annar stundar þó, er stoðunum algerlega kippt undan getu birgjanna, íslenzku sjávarútvegsfyrirtækjanna, sem veiða samkvæmt langtíma-og skammtíma samkomulagi við sjávarvörukaupendur í Evrópu, til að þjónusta evrópskan markað með trúverðugum hætti. Stjórnmálamenn mundu þannig verða valdir að tortímingu viðskiptasambanda og hruni á tekjustofnum sjávarútvegsins. Hvaða áhrif halda menn, að það hafi á þjóðarhag ?
Í orkugeiranum er hins vegar borð fyrir báru á Íslandi vegna orkuskorts í Evrópu og koltvíildisskatts, sem leggjast mun á með vaxandi þunga. Tal formanns "Stýrihóps um mótun orkustefnu" um allt of lágt orkuverð á Íslandi, arðsamari orkusölu til smánotenda og jafnvel orkusölu um sæstreng, er hins vegar alveg út í hött. Hvers vegna hafa engir samningar tekizt enn við slíka ? Svarið er, að kjörin, sem þeir hafa boðið fram að þessu, ná ekki máli og standast kjörum seljenda til stórnotenda ekki snúning.
Þeir, sem fara út í samanburð á einingarverðum, dæma sig strax úr leik sem óhæfa í þessari umræðu. Margvíslegir þættir fléttast saman í einum orkusamningi og hafa áhrif á hagkvæmni hans fyrir seljanda og kaupanda. Þar má nefna grunnverð orkunnar og verðtryggingarákvæði í samningi, hlutfall forgangsorku og afgangsorku, kaupskyldu, samningstíma, samband orku og leyfilegs afltopps, aflstuðul, síun yfirsveiflna og þann tíma, sem tekur að fullnýta virkjunina frá byggingu hennar.
Vegna þess, að íslenzku orkulindirnar eru endurnýjanlegar, sjálfbærar og lítt mengandi, búa Íslendingar við náttúrulegt forskot, sem jafnvel mun fara vaxandi. Af þessum sökum er engin goðgá að stofna íslenzkan orkusjóð í líkingu við olíusjóðinn norska. Má hugsa sér sem tekjur í þennan sjóð allt að 5 % af söluverði orku frá raforkuvirkjun, hitaveitudælustöð og síðar meir olíu-og gaslindum Drekasvæðisins eða annars staðar, enda verði sértæk orkuskattlagning, s.s. rafskattur, aflögð samtímis. Orkusjóðurinn gegni hlutverki viðlagasjóðs og gangi slíkir sjóðir inn í orkusjóðinn og gjöld til gömlu sjóðanna verði þá aflögð.
Orkusjóðinum sé þannig ætlað að vera tryggingasjóður landsmanna gegn hamförum, þ.e. stóráföllum af hvaða völdum sem er. Hann mundi þannig taka á sig byrðar af Icesave, ef landsmenn verða, t.d. með dómi, þvingaðir til að taka á sig þessar byrðar. Orkusjóður Íslands yrði eins konar bakhjarl ríkissjóðs Íslands. Orkusjóðurinn nyti sennilega meira lánstrausts en ríkissjóður Íslands og gæti þannig brúað þungbær tímabil með lántökum á meðan orkulindirnar eru nýttar. Í raun er ekki vanþörf á slíkum, öflugum sjóði í landi, þar sem náttúruöflin eru jafnstórtæk og hér.
Viðbúið er, að þessi tillaga hljóti ekki náð fyrir augliti afturhaldsins í landinu, af því að hún er uppbyggileg. En tími afturhaldsins er senn á enda. Stjórnarflokkarnir hafa gert í buxurnar, og segja sumir gott betur. Sífrið úr þeim mun heyrast úr afkimum þjóðfélagsins í hvert sinn, sem eitthvert framfaraspor verður stigið. Þá verður sífrað um, að fremur eigi að gera "eitthvað annað", þó að enginn hindri "eitthvað annað", orkuverðið sé of lágt, þó að orkuseljandi hafi gert hagkvæmasta samning, sem honum bauðst, og framin hafi verið náttúruspjöll, þó að vatnsaflsvirkjanir fegri umhverfi sitt, auki gróðurfar vegna hærra rakastigs og hærra grunnvatnsborðs og dragi úr hættu á slysum og tjóni vegna flóða, en virkjanaframkvæmdir munu þó aldrei hafa áhrif á nema lítið brot af landinu.
Rétttrúnaðurinn vill hafa það svo, að nýtanleg orka til raforkuvinnslu í landinu sé að hámarki 50 TWh/a. Vaðallinn í kringum þessa tölu ber vitni um þekkingarleysi og staðnað hugarfar. Tækniþróunin mun gefa þeim langt nef, sem ríghalda í slík þök. Þau munu hafa tilhneigingu til að lyftast, ef markaðurinn verður jafnhungraður eftir sjálfbærri orku og nú virðist stefna í. Tækniþróunin mun auka nýtni orkuvinnslunnar og draga úr umhverfisáhrifum virkjana. Ef tekst að þróa djúpborun og orkuvinnslu úr 5 km djúpum holum, þá tífaldast orkugeta hverrar holu á háhitasvæði. Sjá þá allir, að orkuvinnslugeta landsins getur hæglega farið yfir 100 TWh/a. Að gera mikið mál úr einhverju 50 TWh/a þaki er beinlínis hlálegt og sýnir, að téður stýrihópur hefur asklok fyrir himin.
v
Viðskipti og fjármál | Breytt 17.1.2011 kl. 21:43 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
7.1.2011 | 22:18
Hagspá óhagfelld
Furðudýrið fúlskeggjaða, sem nú er opinber aðalfulltrúi Íslendinga gagnvart umheiminum vegna slyss, utanríkisráðherrann Össur Skarphéðinsson, er m.a. með þann meðfædda galla að telja sig ná sér niðri á samferðarmönnum sínum með því að tala um þá með niðurlægjandi hætti.
Þegar Össur talar um Dr Lilju Mósesdóttur sem burðuga hryssu með strok í genum mætti halda, að fengitími væri kominn hjá Dr Össuri, en hann sérhæfði sig á meðal Engilsaxa í kynlífi laxfiska á sinni tíð áður en hann varð ritstjóri Þjóðviljans. Talsmáti Össurar er ruddafenginn og ber vitni um meingallaðan persónuleika í sálarháska. Þessi utanríkisráðherra er landsmönnum til skammar, hvar sem hann birtist. Þessu hefur Samfylkingin þó lyft til æðstu metorða, og lýsir það innviðum flokksins betur en mörg orð.
Það er að krystallast, að Samfylkingin er með hegðun sinni og stefnu innanlands og utan að einangrast í íslenzkum stjórnmálum. Með henni getur í raun enginn hinna stjórnmálaflokkanna unnið án þess að bíða tjón af. Samfylkingin er þeirrar gerðar, að aðeins stjórnleysingjar á borð narrann Gnarr geta unnið með henni.
Samfylkingin rak rýting í bak Sjálfstæðisflokksins fyrir tveimur árum, og nú engist Vinstri hreyfingin grænt framboð í eitruðu faðmlagi félagshyggjunnar, sem koma mun sjálfri sér fyrir kattarnef á nýju ári. Spurning er, hvers konar framboð verður þar á ferðinni fyrir næstu Alþingiskosningar ? Stjórnmálamenn, sem svíkja öll sín meginkosningaloforð, missa traust kjósenda. Þeir verða sem trúðar á vettvangi stjórnmálanna.
Mælikvarði á stjórnarhætti er m.a. hagvöxtur. Ef allt hefði verið með felldu, ætti að verða 3 % - 5 % hagvöxtur á Íslandi 2011. Spáð er hér aðeins 0,5 % hagvexti, eins og stöplaritið hér til hliðar sýnir. Hagkerfið, íslenzka, tók djúpa dýfu árið 2009, en þó ekki jafndjúpa og t.d. hagkerfi Eistlands, sem dróst þá saman um 14 %. Þar er nú á hinn bóginn spáð 4,4 % hagvexti 2011. Eistar hafa búið við fastgengi lengi. Þeir öðluðust sjálfstæði árið 1919 og voru með eiginn gjaldmiðil, sem tengdur var Reichsmark til 1940. Þeir voru af Ráðstjórnarríkjunum þvingaðir til að taka upp rúblu, en hentu henni árið 1992, ásamt félagshyggjunni, og tóku þá að nýju upp kroon og markaðsbúskap, en bundu gengið þá við Deutsche Mark. Tíu árum síðar negldu þeir kroon við evruna, og 1. janúar 2011 tóku Eistar upp evru.
Eistar eru vanir fastgengi, eins og að framan er lýst, en engu að síður verður fróðlegt að fylgjast með raungengi Eistlands innan sameiginlega myntsvæðisins, vegna þess að verðbólga fer nú vaxandi í Eistlandi. Nú ráða Eistar ekki lengur vaxtastiginu í landi sínu og eru þannig sviptir peningalegum stjórntækjum í baráttunni við verðbólgu eða verðhjöðnun. Afleiðingin getur orðið lakari samkeppnistaða Eista gagnvart útlöndum, sem hrjáir Íra og Spánverja, svo að dæmi séu nefnd.
Opinberar skuldir Eista eru hinar minnstu á meðal evruríkjanna eða 8 % af þjóðarframleiðslu m.v. 84 % á evrusvæðinu að meðaltali. Þetta er árangur mikils aga við fjárlagagerð og við að framfylgja fjárlögum. Slíkt er í ófullnægjandi horfi á Íslandi. Til eru ráð við því, eins og lesa má um í tímaritinu Þjóðmálum, vetrarhefti 2010 og væntanlegu vorhefti 2011.
Eistneska ríkið þurfti ekki að hlaupa undir bagga með bönkunum, af því að bankakerfi Eistlands er í erlendri eigu, og eru Svíar þar drjúgir. Erlent eignarhald á fyrirtækjum, jafnvel bönkum, hamlar ekki góðum árangri í efnahagsmálum, nema síður sé, hlíti fyrirtækin lögsögu gistilandsins og greiði þar með skatta og skyldur þangað. Þetta fyrirkomulag hefur þvert á móti greitt leið Eista að fjárfestingarfé.
Fastgengið hafa þeir hins vegar keypt verði gríðarlegs atvinnuleysis, og var það árið 2010 17,5 % að meðaltali. Eistar hafa þess vegna orðið fórnarlömb spekileka og misst af mikilli verðmætasköpun fyrir vikið.
Það, sem knýr hagvöxt Eista áfram núna, er m.a. skattkerfið. Það er afar einfalt, um 17 % flatur tekjuskattur. Það, sem aftur á móti heldur aftur af íslenzka hagkerfinu, eru flækjur og gríðarlegar skattahækkanir ofan í samdrátt. Þetta er einstaklega heimskuleg hagstjórn öfundarknúinnar, illvígrar félagshyggju án hagspekilegra raka, enda lengir hún kreppuna og rýrir skattstofnana. Fyrir vikið mun taka lengri tíma en ella að grynnka á skuldum hins opinbera, sem nú nema 130 % af þjóðarframleiðslu, og eru þær komnar hátt yfir hættumörk. Ríkissjóður er að sligast undan skuldum sínum og vaxtagreiðslum til útlanda. Við stjórnvölinn sitja þá aulabárðar, sem láta allt reka á reiðanum. Við svo búið má ekki standa.
Rétta ráðið er að lækka skatta, a.m.k. í sama horf og árið 2006, örva fjárfestingar með því að liðka fyrir fjárhagslegri endurskipulagningu fyrirtækja og heimila, sem ríkisstjórninni hefur mistekizt, afleggja verðtrygginguna og fjarlægja hindranir í vegi erlendra fjárfestinga, s.s. gjaldeyrishöft og virkjanahöft.
Með núverandi ríkisstjórn stefnir í greiðsluþrot ríkisins, fjölda fyrirtækja og einstaklinga. Stækkun þjóðarkökunnar er eina raunhæfa leiðin út úr vandanum. Með 5 % hagvöxt í 10 ár mun landsframleiðslan vaxa um 63 %. Hún verður þá 1000 milljörðum kr meiri en nú. Undir ráðstjórn vex hún ekkert. Þarna skilur á milli feigs og ófeigs, hvort ræðst við skuldavandann eða ekki. Allt annað er hjóm.
Þess vegna leikur ekki á tveimur tungum, að hin feiga félagshyggjustjórn afturhaldsins í landinu, sem hatast við athafnalífið og hefur asklok fyrir himin, verður að hverfa af vettvangi hið bráðasta og umbótastjórn á sviði hagstjórnar og stjórnsýslu, nánast byltingarstjórn á öllum sviðum, að taka við.
31.12.2010 | 17:00
Við áramót 2010/2011
Land elds og ísa stóð undir nafni árið 2010. Huggulegt túrhestagos á Fimmvörðuhálsi breyttist í náttúruhamfarir, þegar gos hófst undir Eyjafjallajökli, sem varð um hríð alræmdur í Evrópu, og þó að víðar væri leitað. Bændur og búalið undir Eyjafjöllum sýndu aðdáunarvert æðruleysi við aðstæður, sem voru erfiðari en orð fá lýst. Minnisstæð er myndin af gröfu Suðurverks og stjórnanda hennar, þar sem hann rauf þjóðveg 1 og bjargaði þar með túnum á stóru svæði ásamt Suðurlandsvegi. Þessi maður ætti skilinn titilinn hetja ársins 2010.
Stóriðjan varð líka fyrir búsifjum á árinu 2010. Í öllum iðjuverunum 4, sem framleiða málma eða melmi, kom upp eldur, þó að af ólíkum toga væri. Leiðir þetta hugann að þeirri staðreynd, að á þessum vinnustöðum er fengizt við feiknaafl. Losni það úr læðingi, er voðinn vís. Þetta fékk ISAL að reyna 19. júní 2006, er spennumælaspennar sprungu af völdum afar sjaldgæfs fyrirbrigðis, er járnherma ("Ferroresonance") nefnist. Spennarnir voru þurrir, þ.e. innihéldu enga olíu, svo að enginn eldur hlauzt af. Þeir sáu hins vegar týristorafriðlum verksmiðjunnar fyrir nauðsynlegum mælimerkjum, og af þeim sökum stöðvaðist rekstur þessara afriðla. Fræðileg greining á orsökum fór fram strax í kjölfarið, og var hönnun breytt með ýmsum hætti til að draga úr líkum á sams konar atburði og til að draga úr afleiðingunum, ef skilyrði járnhermu mynduðust aftur.
Líklegt er, að svipaðri aðferðarfræði sé nú beitt hjá Fjarðaáli í Reyðarfirði eftir hrikalegan bruna, sem þar kom upp í stórskornum og flóknum spenni nú í desember. Augljóslega verður rekstur þessarar Alcoa verksmiðju viðkvæmur, þar sem ein afriðladeildin verður ótiltæk mánuðum saman, en hinar væntanlega undir meira álagi en áður.
Hjá Norðuráli losnaði mikið afl einnig úr læðingi, þegar skammhlaup urðu í rofabúnaði. Þegar slíkt gerist, verður spennufall svo mikið á stofnkerfi Landsnets, að margir notendur verða varir við.
Hjá ISAL í Straumsvík kviknaði í rafstrengjum í lagnakjallara steypuskálans við álleka ofan í kjallarann. Atburðurinn lamaði steypuskálann um tíma og varð að draga úr framleiðslu kerskálanna um hríð fyrir vikið. Engu að síður verður árið 2010 metframleiðsluár í sögu verksmiðjunnar. Má merkilegt heita, hverju unnt er að ná út úr gamalli verksmiðju. Það er þó ekki tilviljun, því að beitt er beztu tækni við rekstur og viðhald undir kjörorði stöðugrar þróunar og umbóta. Má segja, að góður árangur sé afrakstur mikillar reynslu, staðgóðrar þekkingar og frjósams samstarfs við aðrar deildir móðurfyrirtækisins.
Ljóst er, að móðurfyrirtæki ISAL í Straumsvík, Rio Tinto Alcan, hefur fullan hug á að treysta starfsemi sína á Íslandi. Fyrirtækið braut ísinn á árinu og ákvað miklar fjárfestingar (um MUSD 500 eða ISK 60 milljarðar) í Straumsvík, sem miða að bættu afhendingaröryggi jafnstraums til allra kerskálanna þriggja, framleiðsluaukningu í þeim um 40 kt/a og nýrri afurð steypuskálans, sem á að tryggja markaðsstöðu samsteypunnar í Evrópu til framtíðar litið. Þessi fjárfestingarákvörðun kom á góðum tíma fyrir hagkerfi Íslands, sem er í fjárfestingarsvelti. Landsvirkjun fékk tryggingu fyrir orkukaupum frá Búðarhálsvirkjun til langs tíma, svo að hverfandi lítil áhætta fylgir lánveitingu til verkefnisins eða skuldabréfakaupum af fyrirtækinu, enda mun Deutsche Bank hafa riðið á vaðið og gert nýjan viðskiptasamning við fyrirtækið á viðunandi kjörum m.v. orkuverðið, svo að arðsemi Búðarháls er tryggð.
Um þjóðhagslega arðsemi stóriðjuframkvæmda og virkjana þeirra vegna þarf enginn að efast. Það er auðvelt að sýna fram á, að betri kostir eru ekki í boði. "Eitthvað annað" er tómt mál að tala um, enda standa þessar eða aðrar stóriðjuframkvæmdir ekki í vegi fyrir neinum. Hins vegar blómstrar margháttuð starfsemi í skjóli orkuvinnslu og orkunýtingar. Er nauðsynlegt á nýju ári að nýta öll möguleg tækifæri á þessu sviði sem vogarstöng upp úr stöðnun, sem grefur um sig og veldur hrörnun á öllum sviðum.
Til slíkrar framfarasóknar þarf stjórnmálalega forystu. Það er útséð um, að slíka er ekki að finna innanborðs hjá núverandi stjórnarflokkum. Nauðsyn ber til að stokka sem fyrst upp á löggjafarsamkundunni og kalla fersk öfl upp í brúna og niður í vélarrúm til að ausa og síðan að ræsa öfluga vél, setja á fullt afl, rykkja fleyinu af strandstað og taka stefnuna út úr brimgarðinum.
Það má engan tíma missa úr þessu. Það sýnir "The Global Debt Clock", sem skoða má á vefsetri "The Economist". Samkvæmt þessari skuldaklukku nema opinberar skuldir Íslands 14 milljörðum bandaríkjadala (USD) eða um 43 þúsund bandaríkjadölum á íbúa (kUSD 43/íb). Þessar skuldir eru 129 % af þjóðarframleiðslunni, og jukust skuldirnar um 2,3 % árið 2010. Þetta eru allt mjög háar tölur og meðal þess hæsta, sem gerist. Við svo búið má alls ekki standa. Ljóst er, að núverandi stjórnvöld ráða engan veginn við þennan vanda. Þau virðast ekki skilja vandamálið, og lausnirnar eru þess vegna hvorki fugl né fiskur. Ríkisstjórninni má líkja við fjörulús á tjöruspæni. Hún kemst ekki spönn frá rassi. Svo nefnd félagshyggja er gjaldþrota og algerlega gagnslaus, þegar vandi steðjar að.
Til samanburðar við ofangreindar tölur má taka annað land í vanda, Írland. Þar námu opinberar skuldir sem hlutfall af þjóðarframleiðslu (GDP) "aðeins" 79 %, og þessar skuldir minnkuðu um 0,9 % árið 2010. Aðild Írlands að ESB hefur ekki hjálpað Írum neitt. Þvert á móti urðu þeir að hlíta ákvörðun ESB um að styrkja einkabanka með gríðarlegum upphæðum frá skattborgurunum. Evran er þeim til trafala nú, því að hagbólan á Írlandi leiddi til kostnaðarhækkana, sem voru miklu meiri en í Þýzkalandi, forystulandi ESB, en gengi evrunnar hangir núna alfarið á góðu gengi þýzku útflutningsvélarinnar.
Þjóðverjar eru vel að árangri sínum komnir. Þeir eru farnir að bera úr býtum eftir endursameiningu landsins og endurreisn austurhluta landsins og eftir að hafa hert sultarólina 1999-2009. Hin mikla breyting í stjórnmálum Evrópu árið 2010 er sú, að Þýzkaland hefur nú stigið fram sem forystuland ESB og álfunnar allrar. Þetta gerist vegna yfirburðastöðu hagkerfis þeirra og vegna traustvekjandi stefnumörkunar innanlands og utan. Menningarþjóð með mikla sögu blómstrar nú undir merkjum lýðræðis.
Gleðilegt nýár.
Viðskipti og fjármál | Breytt 4.1.2011 kl. 20:29 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (2)
28.12.2010 | 10:36
Er evran svarið ?
Það er kunnara en frá þurfi að segja, að evran er nú í svo miklu hafróti, að seinna mun segja af því, hvort hún nær landi. Nái hún landi, er vafa undirorpið, hvort hún verði þá ólöskuð. Margt bendir nú til, að hvorki evran né ESB verði söm eftir þann hildarleik, sem fram fer á fjármálamörkuðum heimsins um þessar mundir. Þetta gæti leitt til þess, að kvarnist úr myntbandalaginu og/eða ESB breyti um eðli og taki upp miðstýrða fjárlagastefnu, sem færir það skrefi nær sambandsríki en áður. Óvissan um framtíð evru og ESB óx til muna árið 2010.
Við þessar aðstæður hefur efnahags-og viðskiptaráðherra Íslands kallað eftir greiningu á kostum þess og göllum að taka upp evru. Hann gerir þetta reyndar í kindugu ljósi. Árni Páll Árnason hefur sjálfur marglýst yfir þeirri skoðun sinni, að evran eigi að leysa íslenzku krónuna af hólmi sem fyrst, og hið sama er stefna flokks hans, Samfylkingarinnar. Hvernig gátu þessir aðilar myndað sér stefnu án undanfarandi greiningar ? Hvernig geta þessir sömu aðilar ríghaldið í stefnu sína, þó að umhverfið, þ.e. staða evrunnar, sé gjörbreytt ? Það er margt, sem bendir til þess, að þessi stefnumörkun sé illa ígrunduð fyrir hagsmuni almennings á Íslandi og íslenzka hagkerfisins í heild sinni, eins og hér verður fjallað um.
Það er mála sannast, að til að geta tekið upp evru, að reglum ESB og Evrópubankans, ECB, og án þess að hér fari samstundis allt á hvolf, þarf að hafa náðst viss stöðugleiki í efnahagsmálum. Þar er um að ræða ríkisbúskap, ríkisskuldir og peningamál hins opinbera hagkerfis. Þessum tilskilda stöðugleika er unnt að ná, eins og sýnt var fram á í vetrarhefti ársfjórðungsritsins Þjóðmála, sem kom út í desember 2010, og enn styrkari stoðum er unnt að skjóta undir stöðugleika hagkerfisins með stjórnkerfisbreytingum á grundvelli nýrrar Stjórnarskráar, sem drægi dám af stjórnarskrám þeirra, sem beztum árangri hafa náð í efnahagsmálum. Upptaka erlends gjaldmiðils verður þá valkostur, en ekki þvingaður kostur.
Þegar þessum stöðugleika verður náð, þá reka okkur Íslendinga engar nauðir til að taka upp evru eða annan erlendan gjaldmiðil. Þá verður enginn ávinningur við erlenda mynt hér, en hins vegar talsvert óhagræði. Óhagræðið felst í því, að um fastgengi verður þá að ræða án tillits til afkomu og samkeppnihæfni útflutningsatvinnuveganna. Raungengið getur þá skekkzt mjög, eins og sýnt er á súluritinu hér að ofan af myntsvæði ESB. Þessi ólíka þróun raungengis evrulandanna er sterk vísbending um, að evran eigi sér ekki viðreisnar von að óbreyttu skipulagi ESB.
Til að jafna metin og draga úr verðbólgu þurfa ríki með of hátt gengi að lækka tilkostnað atvinnuveganna eða að auka framleiðnina í meiri mæli en gerist í samkeppnihæfari ríkjunum. Þetta er erfitt í rígbundnum hagkerfum Evrópu og reynist mörgum um megn. Það er t.d. ákaflega erfitt að lækka fólk í launum í kjarasamningum. Raunlaunalækkun er það, sem gerist við gengisfellingar. Slík raunlaunalækkun er óhjákvæmileg, þar sem halli er á utanríkisviðskiptum.
Téður ráðherra birti grein um efnið mánudaginn 27.12.2010. Blaðagrein þessi er furðulega vanburðug. Hann lætur líta þannig út, að val Íslendinga standi á milli fjármálahafta (Capital Control) og upptöku evru. Þetta er tóm vitleysa, því að ríkisstjórnin getur afnumið gjaldeyrishöftin með lagabreytingu og ætti að manna sig strax til framlagningar slíks frumvarps á Alþingi. Gengið mundi fljótlega leita eðlilegs jafnvægis fyrir utanríkisviðskipti og skuldastöðu landsins. Ríkisstjórnin, trú úreltum hagstjórnarkenningum hafta og forræðishyggju, heldur hins vegar dauðahaldi í forarvilpu spillingar, sem úthlutun hins opinbera á takmörkuðum verðmætum, t.d. undanþágum frá höftum, jafnan hefur í för með sér. Höftin halda aftur af hagkerfinu, grafa um sig, og valda sóun og spillingu. Ráðherra snýr orsakasamhengi á haus. Til að ná stöðugleika verða höftin fyrst að hverfa, en ekki öfugt.
Hin furðurök efnahagsráðherra Samfylkingar snúa að því, að krónan standi í vegi erlendra fjárfestinga á Íslandi. Ráðherrann vísar til þess, að Írar setji nú traust sitt á erlendar fjárfestingar að draga þá upp úr argvítugri skuldasúpu, sem ábyrgð ríkisins á einkabönkum leiddi til þar í landi. Hér liggur sannleikurinn óbættur hjá garði ráðherrans. Fjárfestar hafa aðallega áhuga fyrir Írlandi vegna þess, að þar er lægstur tekjuskattur á fyrirtæki innan ESB, þó að Brüssel hafi beitt þvingunarúrræðum á Íra án árangurs til að fá þá til að hækka tekjuskattinn. Ráðherrann skilur ekki þennan hvata, enda stendur hann að hækkun þessa og annarra skatta með hverjum fjárlögum ríkisstjórnar Samfylkingar og vinstri grænna.
Fyrirtækjum í erlendri eigu (og öðrum) er í lófa lagið að færa bókhald sitt í erlendri mynt. Íslenzki markaðurinn er svo lítill, að erlend fyrirtæki hafa sjaldnast áhuga á honum til fjárfestinga. Þau hafa hins vegar mörg hver áhuga á að nýta innlendar auðlindir til útflutnings. Til þess verða þau að fjárfesta í landinu. Tekjur þeirra eru þá í erlendri mynt, og gengi íslenzku krónunnar skiptir þau harla litlu máli. Þau hafa þannig komið sér upp öflugum gengisvörnum. Hvernig getur téður ráðherra verið þekktur fyrir að halda uppi svo einfeldningslegum rökum, sem hér hafa verið gerð að umræðuefni ? Fyrir umrædda Fréttablaðsritgerð sína fær hann 2,5 af 10,0 fyrir viðleitni. Er allt á sömu bókina lært hjá Árna Páli Árnasyni ?
Spyrja má, hvað valdi hrikalegri vantrú Samfylkingarinnar á, að Íslendingar geti spjarað sig sjálfir, og oftrú þeirra á að færa mikilvæga ákvarðanatöku um hagsmunamál Íslendinga til Brüssel. Getur verið, að ráðherrann dreymi um að sitja veizlur, stórar, með höfðingjum í Brüssel ? Hætt er við, að slíkar draumfarir verði endasleppar, því að lítil spurn er eftir jafnyfirgripsmikilli vanþekkingu og getuleysi og hér um ræðir á meðal nokkurra hópa manna, utan Samfylkingarinnar.
18.12.2010 | 14:11
Harmsaga fjárhirðis
Rök hafa verið leidd að því, að engin dæmi finnist um jafnhrikalegt vanmat á eigin stjórnmálalegu stöðu á seinni tímum og hjá Steingrími Jóhanni Sigfússyni (SJS), þegar hann gekk til samstarfs við Samfylkinguna 2009, sbr Reykjavíkurbréf Morgunblaðsins, dags. 17.12.2010. Hann gat haft tögl og hagldir við stjórnarmyndanirnar þá, en glutraði niður tækifærinu.
Fyrir vikið lét hann Samfylkinguna leggja upp í sig og síðan teyma þægan við einteyming til samstarfs við AGS (Alþjóða gjaldeyrissjóðinn) og til forkastanlegra samninga um mjög þungbærar klyfjar á íslenzka skattgreiðendur vegna gjaldþrots einkabanka í útlöndum, sem voru svo herfileg mistök, að varða hiklaust Landsdómi, og síðast en ekki sízt sveik hann flokksmenn sína og kjósendur Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs og varðaði leiðina til inngöngu í ESB (Evrópusambandið).
Þessum fjárhirði íslenzka ríkiskassans hefur nú enn orðið á í messunni. Hann lagði fyrir Alþingi hrákasmíði í gervi fjárlagafrumvarps, sem gekk fram af almenningi og ofbauð eigin flokksmönnum. Þrír þingmenn VG helltust úr lestinni við lokaatkvæðagreiðslu um fjárlagafrumvarpið, og eftir það munu vinstri grænir ekki bera sitt barr. Ríkisstjórn Jóhönnu hefur aldrei borið neitt barr, svo að þar á verður engin breyting. Hún skilur alls staðar eftir sig sviðna jörð.
Fjármálaráðherrann er þannig orðinn ber að algeru dómgreindarleysi. Honum er ekki hægt að treysta fyrir horn. Allt, sem frá honum kemur, ber að sæta mikilli tortryggni, og vísast er það almannahag stórskaðlegt.
Það sætir þess vegna furðu, að fúsk á borð við fjárlagafrumvarp SJS skuli ekkert mótatkvæði hljóta. Fjárlögin eru reist á blekkingum og röngum hagspám. Hagspá SJS miðar við hagvöxt, en stefna ríkisstjórnarinnar leggur stein í götu framkvæmda, sem hérlendis eru forsenda hagvaxtar. Ofurskattlagning lamar hagkerfið, og fjandskapur ríkisstjórnarinnar í garð athafnalífsins heftir vilja til fjárfestinga í gjaldeyrisskapandi starfsemi, t.d. í sjávarútvegi.
Samkomulagið við AGS átti að renna út í nóvember 2010, en ríkisstjórnin er látin sitja eftir eins og hverjir aðrir tossar. Hún hefur auðvitað staðið sig illa, en kominn er tími til að losna úr viðjum AGS. Eins og myndin hér til hliðar sýnir, er fjármagnsflæði til hagkerfa á uppbyggingarskeiði mjög tekið að glæðast eftir síðasta hrun fjármálakerfis heimsins, og virðist engin þörf fyrir íslenzka ríkið lengur að vera undir handarjaðri AGS. Íslendingar standa í þakkarskuld við AGS fyrir að veita tryggingar á válegum tíma, en hegðun hans síðan er ekki alls kostar ásættanleg, og lítillækkandi er, að hann verði hér eilífur augnakarl.
Velferðarstjórn fjármálakerfisins á Íslandi er ekki á þeim buxunum að afnema fjármálahöftin í bráð. Bankarnir græða á þeim, og skömmtunarstjórarnir halda dauðahaldi í skömmtunaraðstöðuna. Skrýtni karlinn í Seðlabankanum, gamli Marx-Lenínistinn, er yfirskömmtunarstjórinn. Hann er jafnframt eini seðlabankastjórinn í heiminum, nema vera skyldi í Zimbabwe, sem rekur jafnframt tryggingafélag. Hann setti löpp á milli stafs og hurðar og kom þannig í veg fyrir endureinkavæðingu þess, trúr fornum átrúnaði sínum. Störf þessa handbendis velferðarstjórnar bankanna eru orðin að lélegum brandara.
Tveir góðkunnir hagfræðiprófessorar, Jón Daníelsson og Ragnar Árnason, rituðu haglega hugvekju í Morgunblaðið 17.12.2010 undir fyrirsögninni: "Gjaldeyrishöftunum þarf að aflétta sem fyrst". Þeir fullyrða, að efnhagsstefna ríkisstjórnarinnar sé reist á gjaldeyrishöftum. Þetta eitt og sér er nóg til að gefa stjórnarómyndinni falleinkunn, því að ríki með gjaldeyrishöft getur ekki staðizt öðrum snúning í keppninni um erlent áhættufé, getur ekki búið frumkvöðlum eðlilegt umhverfi og er dæmt til að verða undir í keppninni um að búa þegnum sínum fyrirmyndar lífskjör.
Prófessorarnir segja þegar vera kominn upp þjóðhagslega óarðbæran atvinnuveg við að framfylgja höftunum hjá hinu opinbera og hjá fyrirtækjum við að komast fram hjá þeim. Spilling grasserar og forsjárhyggjan dillir sér. Að skammta verðmæti til gullrassa og gæludýra eru hennar ær og kýr.
Téðir höfundar leiða rök að stórfelldri skaðsemi gjaldeyrishaftanna fyrir efnahagslífið, sem dragi úr samkeppnihæfni þess og rýri þannig lífskjör almennings: "Með því að viðhalda gjaldeyrishöftunum erum við í raun að tilkynna, að íslenzk stjórnvöld annaðhvort geti ekki eða vilji ekki reka hagkerfi samkvæmt þeim leikreglum, sem tíðkast í þróuðum ríkjum. Þar með er verið að lýsa því yfir, að Ísland sé þriðja heims efnahagssvæði, þar sem búast megi við, að stjórnvöld skelli á og viðhaldi beinum gjaldeyrishöftum og öðrum takmörkunum langtímum saman." (Stafsetning og ritháttur prófessoranna færð til betri vegar.)
Með vísun til ofangreindrar niðurstöðu virtra fræðimanna á hagfræðisviðinu gegnir furðu, að ríkisstjórnin skuli vera með landsmenn á vegferð inn í ESB án þess að fjarlægja þessi höft, sem klárlega eru brot á fjórfrelsinu, sem kveður á um frjálsa fjármagnsflutninga á Innri markaðinum.
Ánægjuegt er á aðventunni að sjá virta hagfræðiprófessora taka þannig til orða í téðri Morgunblaðsgrein: "Við Íslendingar, eins og svo margar aðrar þjóðir, höfum lært af biturri reynslu, að ríkisforsjá efnahagslífsins er ekki til velsældar fallin. Hún leiðir jafnan af sér óhagkvæmni og sóun og hneigist gjarnan til pólitískrar fyrirgreiðslu og mismununar."
Að fernu ber nú að vinda bráðan bug :
- Að afnema gjaldeyrishöftin með vönduðum undirbúningi, er feli í sér samstarf við erlenda seðlabanka og varaáætlun
- Að binda endi á samstarfið við AGS í núverandi mynd
- Að stöðva inngönguferlið í ESB og biðja stækkunarstjóra þess afsökunar á frumhlaupi gálausra og bernskra hérlendra stjórnvalda
- Að liðka fyrir erlendum fjárfestingum í hvívetna og greiða veg fjárfesta til nýtingar auðlinda í lögsögu landsmanna.
Með þessum hætti, og skipulegri einföldun og uppstokkun skattkerfisins, mun takast að koma hjólum atvinnulífsins í gang að nýju og öllu vinnufúsu fólki, innanlands og brottfluttu, til arðsamra starfa hér á ný. Jafnframt ber stöðugt að minnast þess, að vítin eru til að varast þau. Það má sízt fyrnast á næsta velmegunarskeiði.
Viðskipti og fjármál | Breytt 19.12.2010 kl. 20:41 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
11.12.2010 | 13:55
Umbúðastjórnin
Fyrir nokkrum árum kom út bókin Umbúðaþjóðfélagið. Var þar bent á bruðl í óþarfa, sem einkennandi væri fyrir nútímaþjóðfélagið. Þá þekkjum við einnig fornt og fallegt ævintýri um barnið og keisarann klæðlausa og heimska, en vefarar og klæðskerar ríkisins töldu honum trú um, að nektin væri dýrasta hýjalín, en svo vel ofið, að það dyldist sjónum.
Nú hefur afkvæmi Samfylkingar og vinstri grænna, ríkisstjórnin Steingrímur Jóhanna, í vesældómi sínum sameinað þetta tvennt. Öll hennar verk eru einvörðungu innihaldslausar umbúðir. Stjórnin sjálf er ekki sveipuð dýrmætu hýjalíni, heldur viðbjóðslegum, endurunnum, gatslitnum umbúðum. Þetta eru marxista-kenningar um forræði ríkisvalds yfir atvinnulífinu og ofurskattlagningu alls fjár, lauss og fasts, sem umfram er brýnustu lífsnauðsynjar. Skvaldur um lýðræðisást, ákvörðunarvald fólksins, brjóstvörn alþýðu og opna stjórnsýslu eru umbúðir spunahvolpa utan um ekki neitt.
Steingrímur J. Sigfússon, fjármálaráðherra og formaður villuráfandi vinstri snata, hefur með purkunarlausum hætti, með Hrunið að yfirvarpi, hækkað alla skatta upp úr öllu valdi. Hann greip tækifærið í kjölfar Hruns og gerði úr sér gengna marxistahrollvekju sína að veruleika. Fyrir þetta situr hann í ríkisstjórn, og fyrir þetta mun hann lenda á ruslahaugum sögunnar sem hvert annað marxistagóss.
Fyrir vikið hefur hagkerfi Íslands skroppið saman allan hans tíma í fjármálaráðuneytinu og getur ekki annað. Það var fyrirsjáanlegt, og stjórnarandstæðingar létu þá skoðun í ljós strax, þegar þessi hagstjórnarheimska var viðruð. Hvergi annars staðar á Vesturlöndum dettur ríkisstjórn í hug að fara Steingrímsleiðina við að jafna ríkissjóðshalla. Niðurskurður ríkisútgjalda sem hlutfall af lækkun hallans er yfirleitt á bilinu 60 %-90 %, en hér er hann 20 % -40 %.
Allar vinstri stjórnir á Íslandi, og reyndar víðast hvar í heiminum, hafa safnað skuldum, og núverandi hörmung er þar engin undantekning. Samkvæmt Hagstofunni voru þær 30.9.2010 1676 milljarðar kr, þar af 378 milljarðar kr (23 %) erlendar skuldir, og höfðu þá á 12 mánaða skeiði aukizt um 258 milljarða kr eða um 18 %. Þessi þróun er stórhættuleg og hana verður að stöðva strax, því að skuldir ríkissjóðs nema nú 109 % af landsframleiðslu, sem stöðugt skreppur saman að raungildi. Ríkisstjórnin hefur enga stjórn á málum, hún veltur áfram, og stefnir fram af hengiflugi þjóðargjaldþrots.
Við þessar ömurlegu aðstæður fréttist, að ríkisstjórnin Steingrímur Jóhanna hafi með samninganefnd sinni náð enn einu samkomulaginu við Breta og Hollendinga um að bæta eftirstöðvum úr gjaldþroti óreiðumanna á erlendri grundu ofan á skuldahrúguna. Helztu rökin eru þau, að í þetta sinn muni vextir og afborganir nema 430 milljörðum kr lægri upphæð en þeirri, sem þjóðin hafnaði 6. marz 2010. Steingrímur Jóhanna fullyrti þá, að hagstæðari samningum væri ekki unnt að ná og að hvorki fengjust lán né fjárfestingar til landsins, nema samkomulag hennar við Breta og Hollendinga yrði staðfest af þingi og þjóð. Allt reyndist þetta vera tóm vitleysa algerra ómerkinga, sem þó sitja enn að völdum í skömm sinni.
Enn fara þessir sömu ómerkingar á flot með löglausar kröfur Breta og Hollendinga á hendur Íslendingum. Það er með öllu óþarfi að samþykkja löglausar kröfur á hendur ríkissjóði Íslands, sem er á gjaldþrotsbarmi nú þegar. Þetta deilumál á heima fyrir dómsstólum. Ef við vinnum málið, sem mestar líkur eru á, þá höfum við bjargað ríkissjóði. Ef við töpum, þá getur dómurinn ekki hljóðað upp á hærri upphæð en samkvæmt þessu síðasta samkomulagi.
Það er deginum ljósara, þótt óljós sé um þessar mundir, hvað knýr fyrirbrigðið, sem kallar sig Samfylkingu, áfram. Það er þýlyndi við skrifræðisseggi ESB í Brüssel. Steingrímur Jóhanna þjösnast áfram á grilluvegferð sinni með Ísland inn í ríkjasamband á brauðfótum. Það er búið að gera Steingrími Jóhönnu skiljanlegt, að ekkert geti orðið af innreið í Brüssel, nema "Icesave" deilunni verði rutt úr vegi. Forystusauðir Samfylkingar vaða eld og brennistein til að koma landinu inn í samfélag skrifræðisbáknsins, og gildir einu fyrir þá, hvort landið kemst í greiðsluþrot fyrir vikið. Þá gildir einu, þótt evran sé fallin, eins og sjá má á grafi hér fyrir ofan (brattur hnigull). Hún var alla tíð yfirskin. Hið kratíska samfélag skrifræðis, og löngunin til að verða hluti af stærri heild, yfirskyggir gjörsamlega heilbrigða skynsemi og sjálfstæðisvilja. "Miklir menn erum við, Hrólfur minn."
Það má geta sér til um, hvað býr að baki sjúklegri áráttu Steingríms Jóhönnu að koma löglausum skuldaklafa á þjóðina. Steingrími og vinstri grænum gengur það eitt til að geta eftir á haldið því fram, að hvort sem banki er í einkaeigu eða í ríkiseign, þá lendi gjaldþrotið á ríkinu. Þetta telur hann muni skjóta stoðum undir ríkisrekstur á fjármálasviðinu í framtíðinni og þar með sem víðast í atvinnulífinu. Þessi stefna er við lýði hjá Evrópusambandinu, ESB, og er að ganga af því dauðu. Írar fóru flatt á að ríkistryggja alla banka tröllvaxins bankakerfis síns, sem reyndar var hlutfallslega helmingi minna en hið íslenzka, sem var krabbamein á þjóðarlíkamunum og skorið burt af Geir Haarde og ríkisstjórn hans. Steingrímur Jóhanna klúðraði hins vegar gjörsamlega eftirmeðferðinni, eins og öllu öðru, sem hún hefur komið nálægt. Bandaríkjamenn settu óhemju fé í bankakerfið, en leyfðu sumum að rúlla, t.d. Lehman Brothers. Ríkisábyrgð er skaðvaldur, því að hún ýtir undir áhættufíkn og ábyrgðarleysi.
Íslenzka leiðin er hins vegar sú, að ríkið ábyrgist einvörðungu bankainnistæður innanlands, en taki enga ábyrgð á lántökum fjármálastofnana né bankainnistæðum erlendis. Með þessari ráðstöfun í Neyðarlögum ríkisstjórnar Geirs Haarde var ríkið að vernda hagsmuni þegna sinna, en lét einkafyrirtæki sigla sinn sjó. Vilji erlendar ríkisstjórnir láta reyna á lagalegt réttmæti þessa gjörnings, þá höfða þær mál gegn ríkissjóði Íslands. Þetta hafa þær hingað til forðazt, og það er ekki af tillitssemi við íslenzka hagsmuni; svo mikið er víst. Allar þeirra ráðstafanir eru reistar á eigingirni og ótta við áhlaup á eigið bankakerfi.
Viðskipti og fjármál | Breytt s.d. kl. 22:22 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (6)
23.11.2010 | 18:23
Finnsku hrossin og markaðirnir
Á fjölum Þjóðleikhússins er nú finnska verkið, "Finnski hesturinn". Þar greinir frá örlögum finnskrar bændafjölskyldu eftir inngöngu Finnlands í Evrópusambandið, ESB. Er þar skemmst frá að segja, að allri framleiðslu á búinu hefur verið hætt, en gert er út á styrkveitingar ESB til finnskra bænda til aðgerðarleysis. Þetta leiðir auðvitað til siðferðisupplausnar í rótgrónu bændasamfélagi og endar með gjaldþroti og því, að bændurnir flosna upp af jörðum sínum.
Kveður hér við töluvert annan tón en Finnar láta uppi opinberlega, en þó er þetta í samræmi við málflutning íslenzku bændasamtakanna, sem kynnt hafa sér stöðu landbúnaðar á Norðurlöndum út í hörgul. Er einboðið, að innganga Íslands í ESB væri líkleg til að leiða svipuð örlög yfir íslenzka bændur og þá finnsku. Slíkt viljum við alls ekki hafa, heldur kaupa innlendar landbúnaðarafurðir sem einhverja þá mestu gæðavöru á sviði matvæla, sem fáanleg er. Með útflutningi til þjóða, sem komnar eru í álnir, en anna þörf sinni á sviði matvæla ekki lengur, má auka framleiðni og lækka framleiðslukostnað íslenzks landbúnaðar á hverja framleidda einingu.
Feðgarnir í téðu leikverki reyna fyrir sér með hrossaprangi innan Evrópu, langt suður í álfu, með hrapallegum afleiðingum. Nú hefur forstjóri Landsvirkjunar tjáð áhuga sinn á, að Landsvirkjun reyni fyrir sér með orkuviðskiptum á meginlandi Evrópu eða á Stóra-Bretlandi. Hér verður sýnt fram á, að sæstrengur þangað yrði skelfilegt útrásarævintýri, þ.e. þetta er hugmynd, sem tiltölulega auðvelt er að reikna út, að hæglega getur orðið að martröð gríðarlegs taps, verði hún að veruleika. Er ömurlegt til þess að vita, að Landsvirkjun skuli nú vera á braut spákaupmennsku með orkulindir landsins í stað þess að nýta þær með öruggum og traustum hætti innanlands til framleiðslu á útflutningsvörum eða gjaldeyrissparandi vörum til eflingar íslenzku athafnalífi og hagkerfi.
Af þessu tilefni er rétt að rifja upp, það sem ritað var um þennan forstjóra í Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins 19.11.2010, "Draugurinn vakinn upp": "Steingrímur J. er aftur tekinn til við að panta yfirlýsingar frá stórforstjórum, þ.á.m. frá ríkisforstjóranum í Landsvirkjun. Sá setti ofan með undirlægjuhætti sínum. Forstjórinn vildi, að þjóðin tæki á sig tugi eða hundruð milljarða, svo að hann gæti átt þægilegra spjall við erlenda bankamenn. Yfirlæti stórforstjóra í garð íslensku þjóðarinnar hefur lítið breyst frá 2007. Og kanski hafa slíkir ekki áttað sig á, að virðing hennar fyrir slíkum er minni en hún var."
Hér er vitaskuld Icesave umræðuefnið, en það er margt fleira skrýtið í kýrhausnum. Eitt er undirbúningur Landsvirkjunar að uppsetningu vindmylla á Íslandi, en hitt eru gælur forstjórans við hugmyndina um sæstreng til meginlands Evrópu eða Stóra-Bretlands. Það skýtur skökku við, að ríkisfyrirtæki á Íslandi sé að eyða fé í andvana fæddar hugmyndir fyrir íslenzkt umhverfi.
Engin þjóð, með alla sína raforkuvinnslu úr afar samkeppnihæfum og sjálfbærum orkulindum, lætur sér til hugar koma að setja upp vindmyllur, sem eru svo óhagkvæmar, að orkan frá þeim er alls staðar niðurgreidd, þó að þar sé að stofni til um að ræða eldsneytisknúin raforkuver og þar af leiðandi hærra raforkuverð en á Íslandi. Vindmyllur á Íslandi, þar sem raforkuverð er nú einna lægst í heiminum, mundu einvörðungu leiða til hækkunar raforkuverðs til notenda eða útgjalda úr ríkissjóði. Rætt er um, að vindmyllur gætu sparað vatn í miðlunarlónum, en þá er hinn kosturinn ólíkt hagkvæmari og umhverfisvænni að auka miðlunargetu safnlónanna. Vindmyllur mundu verða til mikilla lýta, þær valda fugladauða og eru hávaðasamar í grennd. Fyrir ferðamennskuna væru þær fráhrindandi, en ekki aðdráttarafl, eins og vatnsafls-og jarðvarmavirkjanir þó klárlega eru.
Á vegum Pöyry Management Consulting (Norway) AS og Thema Consulting Group í Noregi hefur verið gerð mjög ítarleg skýrsla um viðskipti á milli norræna og evrópska raforkumarkaðarins á meginlandinu, sem heitir: Challenges for Nordic Power: How to handle the renewable electricity surplus.
Þar eru leidd rök að því, að 20-20-20 markmið ESB, þ.e. lækkun orkunotkunar um 20 %, aukning orkunýtni um 20 % og minnkun á losun gróðurhúsalofttegunda vegna raforkuvinnslu um 20 %, allt á árinu 2020, muni leiða til virkjunarátaks á Norðurlöndunum og umframorku þar af þeim sökum um allt að 46 TWh/a, sem er 2,7 sinnum núverandi raforkuvinnsla Íslands. Verðið, sem skýrsluhöfundar telja, að fengist á hinum evrópska markaði meginlandsins árið 2020 er afar breytilegt eða á bilinu 29 evrur/MWh - 76 evrur/MWh, allt eftir árferði.
Við þessar markaðsaðstæður mundi Landsvirkjun þurfa að keppa, ef hún sendir orku um sæstreng niður til Evrópu. Sæstrengur er feiknadýr, á öðrum enda hans þarf að reisa afriðlavirki og á hinum áriðlavirki. Auk virkjana að afli á borð við Kárahnjúkavirkjun þarf að styrkja stofnkerfið, þ.e. meginflutningskerfi raforkunnar, umtalsvert. Gríðarleg orkutöp, í heild e.t.v. um 20 %, verða í öllum þessum mannvirkjum. Bilunum má búast við í búnaði, sem er í raun í þróun og á mörkum tæknigetunnar. Af öllum þessum ástæðum mundi Landsvirkjun þurfa 130 - 150 evrur/MWh, eða tvöfalt til fimmfalt verðið, sem í boði verður.
Landsvirkjun hefur gert ofurbjartsýnilega frumkostnaðaráætlun um sæstreng til Skotlands, 1170 km að lengd. Við gerð þessarar áætlunar er teflt á tæpasta vað, reiknað með 700 MW flutningsgetu og orkusölu 5200 GWh/a, sem jafngildir 7430 klst (85 %) nýtingartíma á ári, töpum í streng 6 %, strengendingu 30 árum og raforkuverði 60 EUR/MWh. Telja verður hæpið að reisa arðsemiútreikninga á rauðlituðu tölunum. Jafnvel að þeim forsendum gefnum fær höfundur þessa pistils, að verð raforkunnar við móttökuenda verði að ná 130 EUR/MWh. Græna talan hér að ofan, sem Landsvirkjun gefur sér sem fáanlegt verð, er alveg út í hött árið 2020 m.v. niðurstöður téðrar norsku skýrslu um fáanlegt orkuverð á meginlandinu 2020, sem er þó mun hærra en verðlag orku á Skotlandi.
Það er erfiðleikum háð að senda orkuna áfram suður frá Skotlandi vegna takmarkaðrar flutningsgetu. Landsvirkjun virðist ekki hafa reiknað með neinum kostnaði við styrkingu flutningskerfisins á Skotlandi vegna þessara 700 MW. Einfaldir útreikningar sýna, að enginn viðskiptalegur grundvöllur er fyrir sæstreng frá Íslandi, hvorki til Noregs, Skotlands né meginlands Evrópu. Norska skýrslan gerir ráð fyrir orkuverði 60-89 EUR/MWh á meginlandinu árið 2030, og það er langt undir lágmarksverðinu, sem Landsvirkjun þyrfti. Landsvirkjun undir nýrri stjórn virðist ekki þekkja sinn vitjunartíma.
Ríkisfyrirtæki á borð við Landsvirkjun á aðeins að fást við þjóðhagslega hagkvæm verkefni. Það gefur t.d. auga leið, að miklu hagkvæmara er að framleiða ál á Íslandi og að flytja það með skipi til meginlandsins en að flytja orku um streng til Evrópu og framleiða þar ál með "sömu" orku. Ástæðan er sú, að flutningskostnaður raforku um sæstreng er margfaldur á við flutningskostnað áls með skipi.
Hér hefur verið sýnt fram á, að stórkostlegt þjóðhagslegt tap yrði af raforkuútflutningi um sæstreng, en að sama skapi er verulegur þjóðhagslegur gróði af sölu raforku til álvera og af starfsemi þessara sömu álvera á Íslandi. Ástæðan er sú, að féð, sem eftir verður af veltu álvers innanlands, nemur a.m.k. tvöföldun þess fjár, sem einvörðungu fæst fyrir orkuna. Frá sjónarmiði samfélagshagkvæmni er þess vegna einboðið, að Landsvirkjun á að einhenda sér í að virkja og selja meiri orku til álvera, og landsmenn að styrkja viðskiptastöðu sína gagnvart Evrópu með því að selja þangað meira af áli í takti við samdrátt álframleiðslu annars staðar í Evrópu vegna skorts þar á sjálfbærum og hagkvæmum orkulindum.
Landsvirkjun virðist nú um stundir vera sama markinu brennd og ríkisstjórnin. Forgangsröðunin er óskiljanleg og áherzlurnar virðast vera á gæluverkefnum, sem eiga hvergi annars staðar heima en í ruslafötunni.
12.11.2010 | 18:57
Eitthvað annað en Suðurnesin
Ríkisstjórnin er svo ósvífin og siðblind, að hún leyfir sér að gera lítið úr vanda Suðurnesjamanna, sem búið hafa við fjandsamlegt ríkisvald undanfarin tæp 2 ár og mesta atvinnuleysisböl á landinu. Það er sem blaut tuska í andlit tekjulágra og atvinnulausra Suðurnesjamanna og helber móðgun við þá alla að kasta því fram sem lausn á atvinnuleysinu, að ríkisstjórnin muni beita sér fyrir stofnun herminjasafns og rétt einnar Parkinsons-nefndarinnar til að fjalla um úrlausn vandans. Þetta er hráskinnaleikur valds án jarðsambands, fullkomlega óboðleg framkoma og hreinn dónaskapur, enda hreinræktaður afturúrkreistingur vinstri flokkanna.
Nú er loksins að koma í ljós, hvað "eitthvað annað" en álver þýðir í raun. Það er eitthvað svo lítilmótlegt, gagnslaust og innihaldslaust, að meintur geimveruborgarstjóri (fulltrúi geimvera á Íslandi hefur afneitað honum, hvað þá aðrir), leikarinn og leikhöfundurinn Jón Gnarr, sem reyndar þekkir ekki muninn á debet og kredit frekar en ísbjörn í Húsdýragarði, hefði tæpast náð slíkum hæðum í sýndarveruleika sínum. Til að bæta stjórnun höfuðborgarinnar væri reynandi fyrir borgarstjórn að fá loðinn ísbjörn á borgarstjóraskrifstofuna og senda þann snoðna til vistar í Húsdýragarðinum. Sá loðni kæmi margfalt betur út í sjónvarpi en hinn, sem þó virðist lifa í gegnum einhverjar hetjur hvíta tjaldsins, og af þessu yrði mörgum hinn mesti léttir.
Afmán Stjórnarráðsins er þyngri en tárum taki. Fordómar ríkisstjórnarinnar í garð vissrar atvinnustarfsemi eru, eins og margir aðrir fordómar, reistir á þekkingarleysi, skilningsleysi og þröngsýni og lélegu uppeldi. Lausnir þessa vesalings fólks, sem skolað hefur upp í ábyrgðarstöður án meiri verðleika en búast má við af úthýstri geimveru, eru út í hött rugguhesta embættismennskunnar, annaðhvort skaðlegar hagkerfi landsins eða vita gagnslausar, en allar afspyrnu kjánalegar.
Þann 9. nóvember 2010 birtist merk grein í Morgunblaðinu eftir fyrrverandi þingmann, Kristin H. Gunnarsson, undir heitinu: "Stóriðjan styrkir Ísland og Austurland". Þar ritar maður, sem hvorki verður vændur um að ganga erinda alþjóðlegs auðvalds né að draga taum frjálshyggjuafla samfélagsins, heldur er hann þekktur af gagnrýninni og málefnalegri umfjöllun, enda vel að sér á marga lund. Hann fjallar í téðri grein um skýrslu á vegum stjórnvalda um áhrif framkvæmdanna miklu á Austurlandi, er Kárahnjúkavirkjun og Fjarðaálsverksmiðjan voru reist. Kristinn rekur á hnitmiðaðan hátt hina þjóðhagslegu hagkvæmni orkusölunnar, sem veiti arðsemi eigin fjár Landsvirkjunar 13,4 %. Þessi arðsemi mun fara vaxandi á næstu árum vegna aukinna orkukaupa Fjarðaáls við hækkandi orkuverði vegna tengingarinnar við álverðið. Mat flestra er, að orkuverð og álverð muni hækka meira á næstu 30 árum en vísitala neyzluverðs, t.d. í BNA. Þá hafa skýrsluhöfundar leitt í ljós, að 40% af söluandvirði álsins verði eftir í íslenzku efnahagslífi. Í lok greinar sinnar ritar Kristinn:
"Kárahnjúkavirkjunin og álverið í Reyðarfirði hafa sannað gildi arðbærs atvinnureksturs í stóriðju fyrir land og þjóð. Vatnsaflið og jarðhitinn eru auðlindir vegna þess að það er hægt að breyta þeim í verðmæti; það er aðeins hægt með arðbærum atvinnurekstri. Stóriðja er komin til að vera, líka á landsbyggðinni, vegna þess að hún bætir hag landsmanna. Umhverfis-og náttúruverndarsjónarmið eru þörf og eiga fullan rétt á sér, en þau eiga að stuðla að skynsamlegri nýtingu auðlindarinnar, en ekki að koma í veg fyrir hana. Það er ekkert annað, sem kemur í stað glataðra verðmæta ónotaðrar auðlindar."
Mæli Kristinn hér manna heilastur, enda er hér á ferð rödd heilbrigðrar skynsemi. Kristinn H. Gunnarsson hefur vegið og metið staðreyndir um stóriðjuna og komizt að rökréttri niðurstöðu, eins og hans var von og vísa.
Viðskipti og fjármál | Breytt s.d. kl. 20:05 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (3)