Of seint í rassinn gripið

Einkennandi fyrir verklag ríkisstjórnarinnar er: "Of seint í rassinn gripið".  Ekki verður á vinstri græna logið um sofandahátt.  "Magma-farsinn" sýnir, að ráðherrar þeirra eru svo slappir, að þeir geta með engu móti framfylgt stefnu Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs og samþykktum flokksráðsins.  Ef allt er með felldu, fá þeir senn reisupassann frá flokkinum.  Orðfæri sumra þingmanna og ráðherra vinstri-grænna um erlendar fjárfestingar á Íslandi er hins vegar með þeim hætti, að telja verður skaðlegt fyrir orðspor landsmanna sem samstarfsaðila við erlenda fjárfesta.  Hegðun vinstri-grænna er óheilbrigð og skaðar trúverðugleika landsins í augum fjárfesta, sem er stórskaðlegt fyrir hagsmuni almennings í landinu, fulla atvinnu og þróun athafnalífsins til að laða til baka þann mannauð, sem tapazt hefur úr landinu að undanförnu.   

"Magma-málið" er tvíþætt.  Annars vegar "ráðgjöf" iðnaðarráðuneytis Katrínar Júlíusdóttur um það, hvernig hægt væri að fara í kringum reglur á Íslandi um eignarhald á fyrirtækjum.  Þessi málsmeðferð á ábyrgð iðnaðarráðherra Samfylkingarinnar er mjög ámælisverð og getur dregið dilk málshöfðunar á eftir sér. 

Hins vegar er spurningin um það, hvernig megi fjármagna íslenzkt athafnalíf.  Orkufyrirtækin njóta í þessu samhengi engrar sérstöðu, því að ekki er verið að selja auðlindina sjálfa, heldur afnotaréttinn.  Um tímalengd afnotaréttar hlýtur að fara eftir öðrum skilmálum, t.d. verði og ákvæðum um forkaupsrétt.  Stytting afnotaréttar hefur t.d. að öðru jöfnu í för með sér lækkun söluverðs, því að kaupandi verður að sjálfsögðu að eygja raunhæfa möguleika á arði af kaupunum.   

Vinstri hreyfingin grænt framboð hefur þá stefnu, að afnotaréttur orkulindanna skuli vera í höndum hins opinbera.  Þar með eru vinstri grænir að leggja alla áhættuna, sem slíkar fjárfestingar hafa í för með sér, á herðar skattgreiðenda.  Við slík skilyrði verður fjármögnun orkufyrirtækja að fara fram með lánum, að mestu erlendum.  Orkuveitu Reykjavíkur hefur verið riðið á slig með of miklum erlendum lántökum.  Hvort er betra, að skattgreiðendur borgi erlendum lánadrottnum vexti af slíkum lánum eða að þeir fái að hirða arð af orkusölu hér innanlands um hríð ?   

Vinstri grænir hafa svarað þessari spurningu, en svarið er án nokkurra fjárhagslegra raka að teknu tilliti til áhættu landsmanna.  Afstaða vinstri grænna er reist á tilfinningaþrunginni fortíðarþrá þeirra, sem við núverandi lánsfjárhæfni hins opinbera á Íslandi girðir í raun fyrir umtalsverðar og framkvæmdir á sviði orkuvinnslu með fjölbreytilegri fjármögnun. 

Rétta svarið við spurningunni um eignarhaldið er, að velja beri þá leið, sem hagkvæmust sé alþýðu þessa lands.  Sé fjármögnunin á ábyrgð hins opinbera, rýrir það lánsfjárhæfi ríkis og viðkomandi sveitarfélags.  Það jafngildir óhagstæðari lánakjörum, sem kemur niður á hag skattborgaranna.  Ef fjárfestingin misheppnast, fá skattborgararnir skellinn.  Við núverandi aðstæður á lánamörkuðum jafngildir opinber einokun á fjármögnun og afnotarétti litlum sem engum fjárfestingum af alkunnum ástæðum.  Að berjast fyrir þessari leið jafngildir stöðvun á frekari orkunýtingu.  Slíkt er tæpast í anda þýzka heimspekingsins Georg W.F. Hegels, sem stundum virðist vera helzta átrúnaðargoð þráhyggjuhaldinna vinstri-grænna um eignarhald.  Er sú ástæðan fyrir sefasýkislegum köstum umhverfisráðherra og þingflokksformanns vinstri-grænna, að stöðvun erlendra fjárfestinga jafngildir stöðvun á frekari orkunýtingu ?  Þar með næði fortíðarhyggjan hámarki með stöðnun athafnalífs, áframhaldandi landflótta og versnandi lífskjörum landsmanna. 

Nú stendur fyrir dyrum að kljúfa Orkuveitu Reykjavíkur (OR) upp í samkeppnistarfsemi, þ.e. raforkuvinnslu, og einokunarstarfsemi, þ.e. dreifingu heits vatns og rafmagns, að boði Evrópusambandsins.  Þá blasir við að bjóða orkuvinnsluna út á EES svæðinu.  Í ljósi þróunar á orkumarkaði og óvissu um sjálfbærni jarðhitageymis virkjunarsvæðanna er eðlilegt að miða samningstímabil um afnotarétt auðlindarinnar við 20 ár.  Þá geti eigandinn yfirtekið réttinn eða boðið út að nýju, og öðlist þá fyrri rétthafi forkaupsrétt (á hæsta verði) að nýtingarréttinum til annarra 20 ára.  Með þessu móti munu lánsábyrgðir sveitarfélaganna, sem að OR standa, stórlega minnka, og verður það jákvætt fyrir fjármögnun þeirra. 

Þegar um verður að ræða útboð á afnotarétti að vatnsafli mun málið horfa að því leyti öðru vísi við, að framleiðslugeta vatnsaflsvirkjana á hverju ári er mun betur þekkt og minni óvissu undirorpin en jarðgufuvirkjana.  Þess vegna er eðlilegt að hafa samningstímann lengri, t.d. 30 ár, með skilyrtum framlengingarákvæðum.

Með því að fara þessa útboðsleið með afnotarétt orkulindanna á Evrópska efnahagssvæðinu, EES, er hægt að hámarka virði þeirra fyrir eigendurna, ríki og sveitarfélög, draga úr opinberri skuldsetningu og leggja grunn að hagkvæmari lánsfjármögnun þeirra. 

Engu er líkara en Vinstri hreyfingin grænt framboð hafi tileinkað sér aðferð strútsins, þegar erfið viðfangsefni ber að höndum.  Auk orkumálanna blasir við, að vinstri-grænir hafa kosið að stinga hausnum í sandinn, þegar umsóknin um aðild að ESB er annars vegar.  Í viðskiptum við stórveldi á borð við ESB, sem rekur skefjalausa útþenslustefnu, er þetta lífshættuleg aðferðarfræði fyrir fullveldi smáþjóðar.  ESB er fullkunnugt um stjórnmálastöðuna hérlendis, og virðist áforma áróðursherferð hérlendis til að snúa almenningsálitinu á sína sveif.  Erlendir menn, gjörkunnugir innviðum ESB, hafa opinberlega sagt fyrir um helztu áfanga í aðlögunarferlinu, sem í stuttu máli má lýsa sem hráskinnaleik og harðsvíraðri blekkingarstarfsemi Brüssel-veldisins til að lokka landsmenn til fylgilags við sig.  

Hér stunda skessur vinstri flokkanna í ríkisstjórn Íslands leik með fjöregg fullveldisins.  Önnur skessan hagar sér eins og fimmta herdeild ESB á Íslandi og mun þess vegna ekki hætta leik fyrr en eggið brotnar.  Andstæðingar inngöngu Íslands í ESB verða í næstu gagnsókn sinni að reiða sig á hina skessuna, sem reyndar er froðufellandi af reiði út í hina.  Hins vegar er ómögulegt að segja, hvernig reiðfærið stendur á henni, þegar umræður verða á Alþingi um að draga umsókn um aðild að ESB til baka.  Ef hún hleypur út undan sér við þetta tækifæri, mun það verða hennar bani. 

Andstæðingar inngöngu munu að lokum hafa sigur í þessari viðureign og eigi síðar en strax eftir næstu Alþingiskosningar.  Nú falla öll vötn til Dýrafjarðar.            

  

 

    

   

  

Athugasemdir

[Dingli, 25.7.2010 kl. 14:30]

Merkilegt hvað allt virðist umsnúið þessa dagana. Þó vingull sé í skoðunum er hingað til hafa miðast við vinstri eða hægri, þá hef ég haft skömm á íhaldinu og framferði þess undanfarna áratugi og því talið skoðanir mínar heldur til vinstri en hægri.

Nú vill hinsvegar svo til að ég er nær algerlega sammála höfundi þessa ágæta pistils.