Afleiðingar hækkandi koltvíildisstyrks í lofthjúpinum

Árið 1994 birtu samstarfsmennirnir dr John Christy (JC), loftslagsfræðingur og prófessor við UAH (University of Alabama-Huntsville), og Dick McNider (DMN) fræðigrein í Nature um hitastigsþróunina í lofthjúpi jarðarinnar á tímabilinu 1979-1993 (15 ár), en þeir höfðu þá nýlokið við að safna hitastigsmæligögnum frá gervitunglum á braut um jörðu. Sennilega var hér um brautryðjendaverkefni að ræða af þeirra hálfu, og enginn hefur véfengt há gæði þessara mæligagna til að leggja mat á varmaorku lofthjúpsins og breytingar á henni á þessu skeiði.

Að sjálfsögðu var IPCC (loftslagsvettvangur SÞ) í lófa lagið að nýta sér þessi verðmætu gögn til að sannreyna spálíkan sitt, sem reiknaði út hitastigshækkun lofthjúpsins sem fall af aukningu koltvíildisígilda í lofthjúpnum. Þróun hitastigsins helzt í hendur við aukinn koltvíildisstyrk andrúmsloftsins, en IPCC ýkir hins vegar áhrifin af CO2 á hitastigið stórlega.

Líkan James Hansens o.fl. gaf þá stigulinn 0,35°C/áratug, en mæligögn JC og DMN sýndu allt annan raunveruleika eða 0,09°C/áratug, sem var fjórðungur af hitastigsstigli IPCC í þá daga. Ef IPCC hefði haldið sígildum heiðarlegum vísindavenjum í heiðri, þá hefði þessu líkani verið kastað fyrir róða og ný spá verið birt síðar með endurbættu líkani, sem a.m.k. tækist að fylgja raunveruleikanum í fortíðinni. Það var ekki gert, heldur mæligögnum JC og DMN stungið undir stól og reynt að þegja niðurstöður þeirra í hel, en það er mjög ótraustvekjandi hegðun, sem bendir til, að fiskur liggi undir steini hjá þeim. Í raun glataði IPCC öllum vísindalegum trúverðugleika, svo að ekkert vit er í að reisa löggjöf og íþyngjandi regluverk á upphrópunum og allt of háum hitastigsspám þaðan.

Árið 2017 endurtóku félagarnir JC og DMN úrvinnslu sína á gríðarlegu gagnasafni hitastigsmælinga úr gervitunglum, sem nú náði yfir 37,5 ár, 1979-2017. Endurtekin athugun þeirra nú leiddi til nánast sömu niðurstöðu.  Að vísu hafði stigullinn hækkað um tæplega 6 %, enda gríðarlegt magn gróðurhúsalofttegunda bætzt við í lofthjúpnum á síðari hluta tímabilsins, 1994-2017. Stigullinn fyrir allt tímabilið var nú orðinn 0,095°C/áratug, en var enn aðeins 27 % af viðteknum stigli IPCC.  

Þessi mismunur á útreiknuðum (IPCC) og mældum (úr gervihnöttum) hitastigli hefur auðvitað gríðarlega þýðingu fyrir mat á þróun hitastigs á jörðunni.  Ef losun koltvíildisígilda eykst um 1,0 % á ári, þá mun koltvíildisstyrkurinn hafa tvöfaldazt að 70 árum liðnum. CMIP 5 meðaltalslíkan IPCC reiknar út hækkun hitastigs á slíku 70 ára tímabili um 2,31°C +/- 0,20 °C, en Christy og Nider hins vegar 1,10°C +/- 0,26°C. Við þetta þarf að bæta núverandi hitastigi til að fá áætlað hitastig að 70 árum liðnum.

Á þessu tvennu er reginmunur, sem hefur þær afleiðingar, að stefnumörkun flestra eða allra ríkja, t.d. í orkumálum, væri að öllum líkindum með allt öðrum hætti en raunin er, ef ríkin hefðu réttar upplýsingar. Tækniþróuninni væri gefið meira ráðrúm til að leysa jarðefnaeldsneytið af hólmi með ódýrari hætti en flestum býðst nú (Íslendingar eru í sérstaklega góðri stöðu), og fyrir vikið hefði raforkuverðið til neytenda ekki hækkað jafnmikið og raunin er (sums staðar þrefaldazt síðan 2010). 

Evrópusambandið (ESB) hefur sýnt talsverðan metnað til að vera leiðandi á heimsvísu við orkuskiptin. Engum vafa er undirorpið, að dómsdagsspár IPCC hafa átt mestan þátt í að flýta miklum og kostnaðarsómum lagabálkum ESB.  Þannig sá losunarkvótakerfi ("cap-and-trade scheme") dagsins ljós árið 2005, en þar fylgdi sá böggull skammrifi, að skyldukaup fyrirtækja á losunarheimildum skákaði þeim í lakari samkeppnisstöðu en áður á heimsmarkaðinum. Loftslagsstefna og orkustefna ESB eru fléttaðar saman í Orkupakka 4.  Vegna ólíkra aðstæðna hér og þar á þessi löggjöf Evrópusambandsins lítið sem ekkert erindi hingað norður eftir.

Fyrirtæki í ESB færðu þess vegna starfsemi sína þangað, sem losunarkostnaður var lítill að enginn, og þessi "kolefnisleki" leiddi í raun til heildaraukningar á losun koltvíildis út í andrúmsloftið.  Þetta frumhlaup búrókrata ESB má væntanlega skrifa á hræðsluáróður IPCC. 

ESB reyndi að stoppa upp í lekann með niðurgreiðslum á og fjölgun losunarheimilda, en verð á CO2 hefur aftur hækkað og er nú komið upp í 50-60 EUR/t (fimmföldun). Íslenzk fyrirtæki hafa orðið sérstaklega illa fyrir barðinu á ETS-kerfi ESB (kolefniskvótakerfi), því að hér hafa engar opinberar niðurgreiðslur tíðkazt á þessu sviði.

Í stað niðurgreiðslanna á að koma kolefnistollur á innflutning til að jafna samkeppnisstöðuna.  Þann 14. júlí 2021 (á Bastilludaginn) var kynnt áætlun um kolefnistoll á innflutning ("carbon border-adjustment mechanism"-CBAM). Á árabilinu 2025-2035 munu framleiðendur áls, sements, áburðar og stáls smám saman missa niðurgreiðslurnar, en innflytjendum þessara vara verður gert að kaupa nýja útgáfu af losunarheimildum.  Hversu margar losunarheimildir þeir verða að kaupa fer eftir því, hvað ESB áætlar, að mikil óskattlögð kolefnislosun hafi átt sér stað við framleiðsluna í útflutningslandinu. 

Búizt er við, að þetta geti leitt til þess, að í framleiðslulöndunum verði lagt kolefnisgjald á þessar útflutningsvörur til að fá gjaldheimtuna heim, en við framleiðslu þessara útflutningsvara myndast minna en 10 % losunar þessara útflutningsríkja. Þetta skriffinnskukerfi ESB breytir þess vegna litlu fyrir lofthjúpinn. Óánægja er með þetta kerfi á meðal sumra viðskiptalanda, t.d. Ástralíu og Indlands og Bandaríkin hafa mótmælt þessu sem rétt einum tæknilegu viðskiptahindrununum af hálfu ESB. Miklar flækjur geta myndazt, þegar farið verður að leggja tollinn á, enda í mörgum tilvikum óvissa töluverð um raunverulega losun.  Þannig ratar heimurinn í alls konar vandræði og kostnað vegna tilfinningarinnar um, að mjög skammur tími sé til stefnu, svo að ekki sé nú minnzt á angistina, sem dómsdagsspádómarnir valda mörgu fólki, ekki sízt ungu fólki. Engin teikn eru á lofti um, að IPCC muni á næstunni sjá að sér, játa villu síns vegar og lofa bót og betrun. Á meðan verður hamrað á þeim með hitastigsmælingum Johns Christy og Dicks McNider. 

Athygli hefur vakið, að einum stjórnmálaflokki á Íslandi virðist ætla að takast að móta sér ígrundaða loftslagsstefnu án teljandi áhrifa þess heilaþvottar, sem rekinn er af talsmönnum IPCC-skýrslanna.  Þetta er Miðflokkurinn, en formaður hans skrifaði 12. ágúst 2021 grein í Morgunblaðið, sem ætla mætti, að væri reist á upplýsingum um raunhitamælingar dr Johns Christy o.fl., þótt þeirra sé hvergi getið í greininni:

"Öfgar og heimsendaspár leysa ekki loftslagsmálin".

"Í ljósi reynslunnar [af Kófinu-innsk. BJo] blasir við, að stjórnvöld muni nú vilja nýta aukin völd sín í nýjum tilgangi. Það munu þau gera með vísan í loftslagsmál.  Það er því tímabært að ræða, hvort og þá hvernig þeim verði heimilað að beita auknum hömlum. Ef íslenzk stjórnvöld gera það á grundvelli loftslagsstefnu undanfarinna ára, mun það fela í sér mestu frelsisskerðingu um áratuga skeið, minnkandi framleiðslu [og] lífskjaraskerðingu og skila nákvæmlega engum árangri í loftslagsmálum."   

Hömlur í nafni loftslagsváar, sem IPCC boðar stöðugt, hafa þegar verið innleiddar eða boðaðar á öllu EES-svæðinu.  Þar má nefna kolefnisgjald á jarðefnaeldsneyti, kolefnisgjald af losun atvinnurekstrar og bann við innflutningi bifreiða, sem ganga fyrir jarðefnaeldsneyti auk krafna um íblöndun lífeldsneytis í innflutt benzín og dísilolíu. Bann við kaupum á slíkum nýjum gripum á víða að taka gildi árið 2040, en íslenzka ríkisstjórnin valdi árið 2030 til þessa banns, og hinn öfgafulli umhverfis- og auðlindaráðherra mælti fyrir árinu 2025 í ríkisstjórninni, en varð undir, sem betur fór.

Þessi maður er líka þekktur sem fyrrverandi framkvæmdastjóri Landverndar.  Í því starfi stóð hann fyrir endalausum tafaleikjum og kærum vegna innviðaframkvæmda, sem tvímælalaust voru í þágu almannahags. Viðhorf hans til náttúruverndar eru bæði einstrengingsleg og langt handan þess meðalhófs, sem gæta ber, svo að bezta þekking fái notið sín við nýtingu orkulindanna.  Þeir, sem standa gegn framfaramálum í þágu aukinnar verðmæta- og atvinnusköpunar, svo að ekki sé talað um orkuskiptin, eru afturhaldsmenn. 

Þannig átti alræmt hálendisfrumvarp ráðherrans að vera gambítur afturhaldsins gegn nýframkvæmdum á hálendinu á sviði vegalagninga, virkjana og orkuflutnings. Yfir þessu landflæmi, Miðhálendinu, átti að gína stjórn og embættismannaklíka í stað virkrar verndunar og uppgræðslu íbúa aðliggjandi sveitarfélaga undir eftirliti forsætisráðuneytis, sem fer með þjóðlendumál í landinu.  Vissulega mundi felast frelsisskerðing í slíku, þó varla í nafni loftslagsváarinnar, heldur náttúruverndar á villigötum.

 "Ólesin hefur skýrslan [6. skýrsla IPCC-innsk. BJo] verið gripin fegins hendi og notuð sem rökstuðningur fyrir þeim heimsendaspám, sem haldið var mjög á lofti, þar til þær féllu í skugga veirunnar um sinn.  Í hvert skipti, sem verða hamfarir tengdar veðurfari, eru þær tengdar við loftslagsbreytingar (sem nýaldarpólitíkusar vilja nú gefa nýtt nafn að hætti Orwells og kalla "hamfarahlýnun"). Þótt popúlistar stökkvi á alla slíka atburði og telji þá tilefni til að veita stjórnvöldum aukin völd til að hefta framþróun og skerða frelsi almennings, gleymist alltaf eitt mikilvægt atriði. Það kallast samhengi."

Hér markar formaður Miðflokksins flokknum sess, sem á sér engan líka á meðal núverandi flokka á Alþingi. Kenningin um "hamfarahlýnun" stendur á brauðfótum, af því að reiknilíkanið, sem hún er reist á, er ónýtt.  Það er órafjarri raunveruleikanum og þess vegna hrein gervivísindi til að halda uppi falsáróðri, sem miðar að því að stöðva framfarasókn þjóða og hagvöxt hagkerfa þeirra.  Þetta er sami boðskapurinn og í "Endimörk vaxtar" ("Limits to Growth"), þar sem líka voru settir fram alls kyns spádómar um 1960, sem áttu að verða að raunveruleika á síðustu öld, en það hefur ekki gerzt, af því að hugsunin að baki var meingölluð. 

Síðan vitnar Sigmundur Davíð í Björn Lomborg hjá "Copenhagen Consensus", en niðurstöður hans eru í samræmi við tölfræðilega samantekt dr Johns Christy á stórum veðurfarsatburðum yfir langan tíma, þar sem hann sýnir fram á, að engin tilhneiging er til fjölgunar eða stækkunar ýmissa atburða í tímans rás, nema síður sé:

"Með vísan í opinber gögn hefur Björn sýnt fram á, að tíðni náttúruhamfara, sem tengja má veðurfari, hafi síður en svo aukizt (þótt veðurfarsbreytingar geti haft áhrif). Einnig það, að þrátt fyrir gríðarlega fjölgun mannfólks og mjög aukna byggð á þeim svæðum, sem líklegust eru til að verða fyrir áhrifum veðurfarstengdra hamfara, sé fjöldi þeirra, sem látast af slíkum völdum, aðeins brot af því, sem áður var.  Fjöldinn hefur fallið um meira en 99 % á einni öld.

Framfaraþrá og vísindaleg nálgun hafa skilað mannkyninu gríðarlegum árangri.  Það er því mikið áhyggjuefni, ef því verður nú fórnað á altari öfgahyggju, sem lítur á manninn sem vandamál fremur en uppsprettu lausna og framfara."[Undirstr. BJo]

Í undirstrikaða hlutanum hittir Sigmundur Davíð naglann á höfuðið.  Vanhugsuð öfgahyggja um endimörk vaxtar klæðir sig óverðskuldað í búning vísinda og hefur tekizt að ná fyrirsögnum í fréttunum með kukli og þöggun vísindamanna, sem standa undir nafni.  

Tilvitnaðar athuganir Björns Lomborgs afsanna ekki hlýnun lofthjúps jarðar, enda hefur hún átt sér stað, en aðeins í miklu minni mæli en IPCC hefur reiknað út.  Mæliniðurstöður afsanna hins vegar útreikninga IPCC.  Málflutningur Björns Lomborgs getur komið heim og saman við mæliniðurstöðurnar, því að aukning varmaorku lofthjúpsins er lítil frá 1850 vegna sjálfreglandi eiginleika lofthjúpsins (hækkað hitastig veldur aukinni hitageislun út í geiminn).

"Stjórnvöld víða á Vesturlöndum hafa ofurselt sig ímyndarnálguninni í loftslagsmálum, sama hvað það kostar.  Þegar brezk stjórnvöld samþykktu markmið um kolefnishlutleysi fyrir árið 2040, upplýsti þáverandi fjármálaráðherra, að það myndi kosta talsvert yfir mrdGBP 1000 að ná markmiðinu (yfir ISK 175.000.000.000.000). Síðar var sú tala álitin vanáætluð.  Fyrir slíka peninga væri hægt að ná miklum framförum og bæta líf margs fólks."  

Á íslenzkan mannfjöldamælikvarða nemur þessi upphæð tæplega mrdISK 950 eða um 30 % af vergri landsframleiðslu á ári.   Þótt upphæðin kunni að verða lægri á Íslandi, af því að þegar hefur orðið græn umbylting á sviði raforkuvinnslu og húsakyndingar, verður um risavaxinn kostnað að ræða í virkjunum, orkuflutnings- og dreifimannvirkjum, hleðslustöðvum fyrir bíla, skip og flugvélar o.s.frv. vegna orkuskiptanna. Það er mikið til í því, að vinstri sinnaðir stjórnmálamenn, sem helzt vilja eigna sér loftslagsmálin, þótt þeir beri lítið skynbragð á þau, hafi gerzt sekir um ótilhlýðilega tækifærismennsku.  Þar hefur forsætisráðherra verið sýnu verst, t.d. þegar hún kynnti til sögunnar nýja og enn strangari skuldbindingu Íslands á alþjóðavettvangi um að minnka losun gróðurhúsalofttegunda um 55 % árið 2030 m.v. 1990 án þess, að nokkur tilraun til kostnaðargreiningar væri þá fyrir hendi, hvað þá fjármögnun.  Þannig gerði hún sig bera að hreinræktuðu lýðskrumi.  Þannig á ekki að stjórna ríki. 

 Hvað hefur Sigmundur að segja um það, hvernig skuldbindingar forsætisráðherra verða uppfylltar ?:

"Það er í öllu falli ljóst [ísl.: a.m.k.], að ekki er hægt að ná markmiðinu, nema með því að draga úr framleiðslu innanlands, hækka skatta og gjöld á almenning og leggja á nýja til að stýra neyzluhegðun og hefta ferðafrelsi.  Minnka landbúnað, draga úr fjölda ferðamanna og fækka ferðum Íslendinga til útlanda.  Minni framleiðslu og neyzlu má svo auðveldlega endurorða sem lakari lífskjör.

Störf og framleiðsla munu í auknum mæli færast frá Vesturlöndum til Kína og annarra vaxandi efnahagssvæða.  Allt þetta leiðir til aukinnar misskiptingar, þar sem færri hafa efni á að reka og eiga bíl, ferðast eða kaupa ýmsar vörur.  Það verður ekki leyst með grænum styrkjum (sem að mestu hafa farið í að niðurgreiða dýra bíla) eða nýjum "grænum" hátæknistörfum."

Þetta er ein af ýmsum mögulegum sviðsmyndum, sem gætu rætzt á næsta áratug, ef glundroðaflokkarnir á vinstri vængnum verða hér með tögl og hagldir á Alþingi og í borgarstjórn eftir næstu kosningar. Af þessu sést líka, að stefna forsætisráðherra og umhverfisráðherra í loftslagsmálum er komin í blindgötu, þangað sem útilokað er, að meirihluti þjóðarinnar kjósi að fylgja þeim. 

Þarna opinberast til hvers refirnir eru skornir með loftslagsáróðri IPCC.  Það á með skefjalausum hræðsluáróðri að telja fólki trú um, að "der Kreislauf des Teufels" eða djöfulleg hringrás síhækkandi hitastigs á jörðunni sé handan við hornið, nema þjóðir heims hverfi af braut hagvaxtar og samþykki að taka á sig allar þær hörmungar, sem af langvarandi samdrætti og stöðnun hagkerfanna leiðir.  Sem betur fer vitum við núna, að þetta er falskur tónn, reistur á gervivísindum, sem reikna út miklu meiri hitastigshækkun af völdum viðbótar koltvíildis í lofthjúpnum en hitamælingar með beztu þekktu aðferðum sýna.  Það er kominn tími til að endurskoða þá vitleysu, sem er hér í gangi. Forystu um það eru stjórnmálamenn með samúð með kenningum "Endimarka vaxtar" ófærir um að veita.

Eftir þessa frásögn rakti Sigmundur Davíð í lokin viðhorf sín til þess, hvernig stjórnmálamönnum ber að fást við loftslagsmálin, og undir þessi viðhorf skal hér taka heilshugar:

"Raunin er sú, að það er bezt fyrir loftslagsmál heimsins, að við framleiðum sem mest á Íslandi.  Eftirspurn eftir vörum og lífsgæðum mun bara aukast í heiminum.  Milljarðar manna vilja að sjálfsögðu vinna sig upp úr fátækt, og skert lífskjör á Íslandi eða annars staðar á Vesturlöndum munu ekki koma í veg fyrir það. 

Það er ekki hægt að hverfa af braut framfara.  Þvert á móti; við þurfum að leysa loftslagsmálin, eins og önnur stór viðfangsefni, með vísindum og annarri mannlegri hugkvæmni.  Á því sviði eigum við Íslendingar mikil tækifæri, ef við látum ekki heimsendaspámenn og önnur afturhaldsöfl stöðva okkur. 

Heimurinn þarf miklu meiri endurnýjanlega orku.  Þar getur Ísland gert ótrúlega hluti og þarf að nýta tækifærin betur.  Það mun þýða, að losun landsins aukist í stað þess að minnka, en á heimsvísu mun það draga úr losun [og] reynast það bezta, sem við getum gert í loftslagsmálum og bæta lífskjör Íslendinga."  

Hér eru rökréttar ályktanir dregnar út frá raunverulegri stöðu loftslagsmálanna og hagsmunum landsmanna og raunar allrar jarðarinnar um framfarastefnu í orkumálum.  Við erum hins vegar ekki sjálfstæð þjóð í loftslagsmálum, heldur bundin á klafa loftslagsstefnu ESB, þótt Evrópusambandið búi við allt aðrar aðstæður en við.  T.d. er um 20 % heildarorkunotkunar ESB úr endurnýjanlegum orkulindum, en hérlendis um 80 %.  

Nú er eitt glatað kjörtímabil í orkumálum að renna sitt skeið, þar sem ekki hefur verið hafizt handa við neina virkjun > 100 MW og ekki hefur verið samið við neinn nýjan stórnotanda raforku.  Afleiðingin af því er lægra atvinnustig en ella, óþarflega litlar erlendar fjárfestingar og hagvöxtur, sem að mestu er borinn uppi af erlendum ferðamönnum, sem eru ófyrirsjáanlegir. Nú stefnir í raforkuskort á komandi vetri.  

Það verður að losa um hreðjatak afturhaldsins í landinu á nýjum virkjanaáformum, því að tækniþróunin mun senn gera kleift að framleiða ýmsar vörur hagkvæmt með engri eða sáralítilli losun koltvíildis, t.d. ál, og "grænt" vetni, þ.e. rafgreint vetni úr vatni með raforku úr endurnýjanlegum orkulindum er þegar tekið að hækka í verði vegna aukinnar eftirspurnar.  Norðmenn eru nú þegar að fjárfesta í vetnisverksmiðjum hjá sér.  Við megum ekki láta afturhaldsöfl, sem berjast í raun gegn hagvexti, verða þess valdandi, að hvert viðskiptatækifærið á fætur öðru renni okkur úr greipum.  

  

 

 

Falsfréttir IPCC

Vísindi eru aðferð til að leita sannra upplýsinga.  Aðferðin er sú að smíða kenningu og síðan að sannreyna hana með óháðum gögnum. IPCC (=Intergovernmental Panel on Climatic Change, loftslagsvettvangur Sameinuðu þjóðanna, SÞ) hefur búið til tölvulíkan af lofthjúpnum á grundvelli líkana yfir 100 þjóða og kallað það samræmt líkan ("Consensus Model").  Nú vill svo til, að fyrir hendi er viðamikið gagnasafn hitamælinga úr lofthjúpnum hringinn í kringum jörðina í mörgum sniðum og í mörgum hæðum frá jörðu yfir nokkra áratugi. Hitamælingarnar fóru fram með því að mæla örbylgjur, um 55 GHz, frá súrefnisatómum í lofthjúpinum með nákvæmum og áreiðanlegum mælitækjum í gervitunglum á braut umhverfis jörðu. Þetta eru nákvæmari hitamælingar en flestar, sem gerðar voru við yfirborðið á sama tímabili. Hér er þess vegna um verðmætt og traust gagnasafn að ræða.

Niðurstöður þessara mælinga passa hins vegar alls ekki við niðurstöður hitastigslíkana 102 þjóða fyrir umrætt tímabil, nema helzt Rússa, og alls ekki við samræmt líkan IPCC, s.k. CMIP 5.  Ef IPCC hefði fylgt vísindalegri aðferðarfræði, hefði nefndin kastað líkaninu sem ónothæfu og byrjað að þróa nýtt líkan, þegar í ljós kom, að útreikningar þess á hlýnun voru allt of háar.  Það hefur IPCC hins vegar ekki gert heldur æpt enn hærra, að líkan þeirra sé rétt og þjóðir heims verði að haga lífi sínu samkvæmt því, búa fyrir vikið margar hverjar við stórhækkað orkuverð, sem bitnar verst á fátæku fólki. Vegna þessa er trúverðugleiki IPCC enginn.

  IPCC hefur reynt að þagga niður raddir þeirra, sem bent hafa á alvarlega galla hins samræmda líkans, sem reiknar út allt of mikla hlýnun lofthjúpsins við vaxandi styrk koltvíildis og annarra gróðurhúsalofttegunda í lofthjúpnum.  Vísindamenn, sem benda á gríðarleg frávik útreikninga IPCC-líkansins frá raunveruleikanum, fá ekki að koma sjónarmiðum sínum á framfæri í síðustu 4000 síðna skýrslunni frá IPCC.  Það verður að segja hverja sögu, eins og hún er: vinnubrögð IPCC eru óvísindaleg og standast ekki rýni hæfra vísindamanna, sem hafa sýnt fram á, að líkön IPCC eru ónothæf.  Það er gersamlega ótækt, að ríki heims fari að leggja út í feikilega dýrar og sársaukafullar aðgerðir á grundvelli gervivísinda, sem skapa falskar forsendur fyrir gríðarlegum kostnaði, sem verið er að leggja út í. 

Sá, sem á mestan heiðurinn af að hafa flett ofan af dómsdagsspámönnum IPCC, er dr John Christy, loftslagsfræðingur og prófessor við Alabamaháskóla í Huntsville (UAH).  Hann hefur ferðazt um heiminn og haldið fyrirlestra í háskólasamfélaginu, t.d. í Frakklandi og á Bretlandi, og það, sem hér er skrifað um þessi mál, er ættað úr þessum fyrirlestrum.  Hann svaraði spurningum fræðimanna á þessum fyrirlestrum á mjög trúverðugan og sannfærandi hátt. 

Hvernig lítur þá téður samanburður líkana IPCC við raunveruleikann út ?  Séu gerðir hitastigsútreikningar fyrir hvert ár á tímabilinu 1979-2017 (tæplega 40 ára röð) með 102 IPCC lofthjúpslíkani CMIP 5 fyrir lofthjúpinn á þrýstisviði 300-200 hPa, gefur líkanið meðaltalsstigulinn +0,44 °C/áratug, en raunveruleikinn, þ.e. gervitunglamæligögnin, gefa meðaltalsstigulinn +0,15°C/áratug, þ.e. líkön IPCC margfalda raunverulegan hitastigul með 3.  Líkönin reiknuðu út hitastigshækkun á grundvelli aukins styrks koltvíildis í andrúmsloftinu 1,7°C, á meðan hún nam aðeins tæplega 0,6°C.  IPCC fiktar eitthvað í líkönunum til að skekkjur þeirra séu minna áberandi, 6. kynslóð þeirra, þ.e. núverandi, hefur þó jafnlítið forspárgildi og hinar fyrri.

IPCC keyrði líkön sín líka án viðbótar koltvíildis af mannavöldum, og þá nálguðust þau raunveruleikann.  Þannig hefur IPCC forritað allt of mikil upphitunaráhrif af viðbótar koltvíildi í lofthjúpinum og veit, að líkönin eru meingölluð, en kýs samt að þegja um það til að geta haldið hræðsluáróðrinum áfram.  Í hverra þágu er þessi hræðsluáróður SÞ ?  Það er ljóst, að fjölmargir lifa á gríðarlegum fjárveitingum, sem réttlættar eru með aðsteðjandi ógn.

IPCC vanreiknar sjálfreglandi tilhneigingu lofthjúpsins til að viðhalda stöðugleika í varmaorku lofthjúpsins.  Ef við hugsum okkur loftsúlu, 1 m2 að grunnfleti, sem nær frá jörðu að endimörkum lofthjúpsins, sem hitnar af einhverjum orsökum um 1°C að meðaltali, þá verður raunveruleg varmageislun út í geiminn frá þessari loftsúlu 2,6 W, en IPCC notar aðeins 1,4 W, sem er 54 % af raunveruleikanum.  Það er ei kyn, þótt keraldið leki og líkan IPCC reikni út allt of mikla hlýnun, enda er botninn suður í Borgarfirði.      

"Loftslagskirkjan" hefur reynt að beita náttúruhamförum fyrir vagn sinn.  Þar hefur hún ekki gætt að því, að það er hægt að hrekja rækilega málflutning hennar með því að taka saman tölfræði um þessa atburði.  Það hefur hinn atorkusami dr John Christy, prófessor í loftslagsfræðum við UAH, einmitt gert, og það, sem hann hefur birt um þessa samantekt sína, kippir stoðunum undan þeim áróðri "loftslagskirkjunnar", að hlýnunin á jörðunni hafi magnað og fjölgað náttúruhamförum í tímans rás. 

Nokkur dæmi:

• Sterkum og ofsafengnum hvirfilbyljum (F3+) hefur fækkað á tímabilinu 1954-2018 í Bandaríkjunum (BNA).  Á fyrri hluta skeiðsins (1954-1985) voru þeir að meðaltali 55,9 á ári, og á seinni hlutanum (1986-2018) voru þeir að meðaltali 33,8 á ári, þ.e. fækkun um 22,1 eða 40 %, sem er marktæk fækkun sterkra og ofsafenginna hvirfilbylja. 
• Dr John Christy athugaði fjölda skráðra óveðursdaga í BNA, þ.e. stormdaga (>18 m/s), fellibyljadaga (>33 m/s), aftaka fellibyljadaga (>49 m/s).  Skráning slíkra óveðursdaga í BNA tímabilið 1970-2020 sýnir enga tilhneigingu til aukningar. 
• Þurrkar og flóð: athugað var hlutfall af flatarmáli BNA, sem mánaðarlega varð fyrir slíku tímabilið janúar 1895-marz 2019 (NOAA/NCDC).  Engin tilhneiging fannst til aukningar.
• Hámarkshitastig: 569 mælistöðvar í BNA voru kannaðar á tímabilinu 1895-2017.  Engin tilhneiging greindist vera til fjölgunar hitameta.  15 af 16 hæstu hitametunum komu fyrir 1955. 
• Gróðureldum (wildfires) hefur fækkað frá 1880 í BNA.   
• Snjóþekja á norðurhveli í Mkm2.  Skrár 1965-2020 sýna, að hún var mest veturinn 2012-2013. 
• Ísbreiður hafa aukizt á hlýskeiði síðustu 10 k ára. 
• Loftslagstengdum dauðsföllum í heiminum fækkaði á 20. öldinni.
• Veðurhamfaratjón sem hlutfall af VLF minnkaði 1990-2017 úr 0,30 % í 0,16 %. 
• Uppskera per ha ræktarlands hefur vaxið frá 1961.

Að líkindum getur "loftslagskirkjan" tilfært einhver dæmi máli sínu til stuðnings, en eftir stendur, að hún notar öfgar í veðurfari til að styrkja málstað sinn, en þessar öfgar eru hins vegar fjarri því að vera nýjar af nálinni.

Morgunblaðið vill jafnan hafa það fremur, er sannara reynist, og er fjólmiðla lagnast við að rata á réttar leiðir í þeim efnum, vafalaust helzt vegna víðsýnna og vel lesinna starfsmanna í sínum röðum. Dæmi um þetta mátti sjá í forystugrein blaðsins 9. ágúst 2021, en hún var á svipuðum nótum og pistillinn hér að ofan, nema Morgunblaðið vitnaði þar til sjálfstæðs og gagnrýnins umhverfisverndarsinna, sem er allt of sjaldgæf dýrategund, þ.e. til Danans Björns Lomborg. Sá hefur gefið út bækur og ritaði grein í Wall Street Journal í v.31/2021 undir yfirskriftinni: "Náttúruhamfarir eru ekki alltaf af völdum loftslagsbreytinga".

Verður nú vitnað í téða forystugrein Moggans, sem hét:

"Flókið samhengi".

"Slíkar staðhæfingar eru fátíðar í heimi, þar sem iðulega er fullyrt, að umræðunni um loftslagsbreytingar sé lokið, allir hljóti að vera sammála um þetta fyrirbæri, umfang þess og afleiðingar, auk þeirra aðgerða, sem grípa verði til. 

Það er alltaf varhugavert, svo [að] ekki sé meira sagt, þegar því er haldið fram, að einungis ein skoðun eigi rétt á sér, og önnur sjónarmið eru nánast gerð útlæg.  Við þannig aðstæður er hætt við, að þekking vaxi ekki, heldur takmarkist, og að víðsýni láti undan síga gagnvart fordómum.  Illa væri komið fyrir vísindunum, ef öll sjónarmið fengju ekki að njóta sín."

Menn geta haft ýmsar skoðanir á vinnubrögðum og málflutningi IPCC, sem segir einhug, "consensus", um niðurstöðu sína í 6. skýrslunni, en gagnrýnendum þessarar samhljóða niðurstöðu er einfaldlega ekki léð rými fyrir sínar skoðanir.  Þannig var gagnrýni dr Johns Christy og félaga hafnað. Þeir, sem kynna sér vinnubrögð IPCC og þöggunaráráttu, gera sér grein fyrir, að niðurstaða IPCC styðst ekki við raunvísindaleg vinnubrögð.  Skýrsla IPCC er áróðursskýrsla, sem stenzt ekki vísindalega gagnrýni.  Eins og dr John Christy sagði í fyrirlestri: ef ábyrgðarmenn skýrslunnar þyrftu að standa fyrir máli sínu í dómssal, þar sem raunvísindamenn á borð við John Christy fengju tækifæri til að taka þátt í yfirheyrslum og spyrja ábyrgðarmennina spjörunum úr, þá er öruggt, að ekki stæði steinn yfir steini varðandi dómsdagsboðskapinn og dómur félli samkvæmt því.

Síðan vitnar leiðarahöfundurinn í það, sem Björn Lomborg hefur að segja um tíðni og umfang náttúruhamfara, sem kemur heim og saman við gagnaöflun dr Johns Christy um þetta efni, sem "loftslagskirkjan" japlar endalaust á af litlu öðru en trúgirni:

"Að sögn Lomborgs sýnir ný rannsókn á flóðum í 10.000 ám víða um heim, að í flestum ám gæti minni flóða nú en áður. Þar, sem áður hafi flætt á 50 ára fresti, gerist það nú á 152 ára fresti.  Og hann segir, að meiri flóð hafi orðið í ánni Ahr árin 1804 og 1910 en í nýliðnum júlí.  Fleiri dauðsföll nú stafi hins vegar af því, að fólk sé farið að byggja á flóðasvæðum og að í stað sólarsella eða vindmylla til að berjast við loftslagsbreytingar þurfi þeir, sem búi við árnar, betri vatnsstýringu."  

Yfirvöldin í Rheinland-Westphalen sváfu á verðinum og vöknuðu upp við vondan draum, þegar allt var á floti.  Þeim barst forviðvörun 9 sólarhringum áður en ósköpin dundu yfir, en almannavarnir virðast ekki virka þarna undir forsæti núverandi formanns CDU, og gæti frammistaða hans og framkoma í kjölfarið kostað hann kanzlaraembættið í haust.  Í BNA hefur líka verið leyfð byggð, þar sem engum datt í hug að byggja áður vegna hættu á skógareldum. 

Að lokum sagði í téðum leiðara:

"Eins og nefnt var hér að framan, vilja margir halda því fram, að umræðunni um þessi mál sé lokið.  Svo er þó ekki; rannsóknir þurfa að halda áfram og umræðan sömuleiðis, en afar mikilvægt er, að hún byggist á staðreyndum, en ekki upphrópunum.  Og hún má alls ekki ráðast af hagsmunum einstakra stjórnmálamanna eða -flokka til að slá pólitískar keilur eða jafnvel að fela eigin mistök.  Til þess er um allt of stóra hagsmuni að tefla." 

Það er mikilvægt að gera sér grein fyrir því, að IPCC starfar á þeim grunni, sem lagður var um 1960 með útgáfu bókarinnar Endimörk vaxtar (Limits to Growth).

Allir spádómar, sem þar voru settir fram, reyndust rangir.  Höfundarnir misreiknuðu sig herfilega, því að þeir áttuðu sig ekki á mætti tækniþróunarinnar og markaðsaflanna. Hvort tveggja í sameiningu hefur leitt til þess, að sá skortur og örbirgð, sem lýst er í bókinni, að ríða myndi yfir mannkynið á síðustu öld, ef það héldi áfram á þeirri braut hagvaxtar, sem mörkuð hafði verið eftir Heimsstyrjöldina síðari, hefur engan veginn raungerzt, nema síður sé.

 Ný grýla var búin til, og nú átti að þvinga þjóðirnar af braut hagvaxtar með því, að draga yrði stórlega úr bruna jarðefnaeldsneytis til að bjarga jörðinni frá stiknun.  Ýkjurnar um áhrif viðbótar koltvíildis eru gífurlegar, eins og hér hefur verið gerð grein fyrir.   Enginn afneitar gróðurhúsaáhrifunum af CO2 og fleiri gösum, en útreikningar hlýnunar eru kolrangir hjá IPCC.

Jarðefnaeldsneytið hefur beint og óbeint fært hundruði milljóna fólks úr fátæktarfjötrum og hungri til betra og lengra lífs.  Á meðan ekki eru ódýrari leiðir til að framleiða raforku í þróunarríkjunum eða til að knýja farartæki, verður erfitt að stöðva notkun jarðefnaeldsneytis þar.  

S.k. kolefnisleki frá þróuðum ríkjum til þróunarríkja er staðreynd.  Framleiðslufyrirtæki, sem losa kolefni, flytjast frá iðnríkjunum og þangað, sem minni kröfur eru gerðar af yfirvöldum, og framleiðslukostnaður þess vegna lægri.  Á Íslandi verður mjög lítil losun kolefnis við raforkuvinnslu og í iðnaðinum sjálfum líka, t.d. í álverunum, í samanburði við heimsmeðaltalið.  Iðnaðurinn hér þarf að greiða kolefnisgjald, sem ekki tíðkast í þróunarríkjunum, en hann hefur samt ekki fengið opinberar stuðningsgreiðslur til mótvægis, eins og tíðkast annars staðar í EES. Af þessum ástæðum er fyllilega réttmætt að halda því fram, að íslenzk málmframleiðsla, þungaiðnaður, dragi úr heimslosuninni, því að eftirspurnin mundi kalla á framboð annars staðar frá, ef þessar verksmiðjur væru ekki á Íslandi. Það er ekki hægt að drepa þessu á dreif með veruleikafirrtum hugleiðingum. 

 

Hér er ekki verið að skrifa gegn hringrásarhagkerfi eða virðingu fyrir náttúrunni og góðri umgengni við hana í hvívetna. Hér er einvörðungu verið að leggja áherzlu á að beita verður vísindunum af heiðarleika, en nú eru notuð gervivísindi til að styðja við hræðsluáróður afturhaldsafla, sem beita óprúttnum aðferðum til að stöðva hagvöxt, sem er alls ekki eins ósjálfbær og afturhaldsöflin vilja vera láta.  Fórnarlömb afturhaldsafla eru fyrst þeir, sem minnst mega sín, og síðan fylgja hinir á eftir.    

 

 

          

Veiran hefur afhjúpað vítahring Landsspítalans

Landsspítalinn er staddur í vítahring, sem miðstýringarárátta stjórnvalda hefur skapað. Þessi miðstýringarárátta ríkisbúskaparins hefur í heilbrigðisgeiranum t.d. lýst sér sem söfnun allra sjúkrahúsa á höfuðborgarsvæðinu undir Landsspítalann, sem ekki hefur einu sinni eigin stjórn, heldur aðeins framkvæmdastjórn starfsmanna, aðallega lækna, og yfir öllu saman gín síðan heilbrigðisráðuneytið.

Þetta þýðir, að sjúkrahússtarfsfólk á höfuðborgarsvæðinu hefur aðeins einn vinnuveitanda. Slík einsleitni og einokun býður hættunni heim, og yfirþyrmandi veikleiki þessa fyrirkomulags hefur nú afhjúpazt.  Nefna má neyðarkall 985 heilbrigðisstarfsmanna Landsspítalans í sumar og bréfaskriftir lækna á bráðadeildinni til fjármála- og efnahagsráðherra.  

Af þessari einokun á vinnumarkaði sjúkrahússtarfsmanna á höfuðborgarsvæðinu hefur nú leitt sívaxandi mannekla.  Fólk er óánægt í starfi og segir upp.  Landsspítalanum gengur illa að ráða í stöðurnar með þeim afleiðingum, að vaktirnar eru stundum bara hálfmannaðar.  Þetta leiðir til yfirálags á starfsfólkið, sem eftir er, sem sagt vítahringur.

Þess vegna er Landsspítalinn að kikna undan viðbótar álaginu vegna C-19. Kerfið hefur getið af sér spítala, sem er ekki í stakkinn búinn til að fást við alvarlegan faraldur, eins og þann, sem nú var að fréttast af frá Vestur-Afríku, eða hópslys af verri gerðinni. Flumbrugangur setur mark á stjórnunina.  Yfirlæknum hefur verið fækkað, eins og spítalinn væri kominn undir eitt þak.  Þannig er nú í sumum tilvikum einn yfirlæknir fyrir starfsemi, sem fram fer bæði við Hringbraut og í Fossvogi.  Þetta skapar enn aukið álag og streitu á meðal starfsfólksins, sem leitar annað.  

Enn er Landsspítalinn á föstum fjárlögum í stað þess að taka upp einingarkostnaðarkerfi í líkingu við kostnaðarkerfi sjálfstæðu læknastofanna, sem hefur reyndar verið undirbúið á spítalanum.  Hvað dvelur orminn langa ?

Hvað hefur heilbrigðisráðherra núverandi ríkisstjórnar gert til að leysa vaxandi "mönnunarvanda" Landsspítalans ? Í stuttu máli hefur hún hellt olíu á eldinn.  Í stað þess að beita sér fyrir því að létta álagi af Landsspítalanum með því að færa verkefni til læknastofanna og frjálsra félaga, hefur hún leitazt við að færa fleiri verkefni til Landsspítalans og þrengja  að starfsemi læknastofanna. 

Þetta er gert í flaustri og algerri vanþekkingu á aðstæðum Landsspítalans, sem er í engum færum aðstöðulega eða þekkingarlega til að taka við aðgerðunum, sem framkvæmdar eru í Klíníkinni, Orkuhúsinu og annars staðar í þessum geira.  Það er ekki nóg að kalla Landsspítalann hátæknisjúkrahús í snotrum ræðum. Hann stendur varla undir því, en mun vonandi gera það, eftir að starfsemin flyzt í nýtt húsnæði.  Þetta kom t.d. fram í Morgunblaðinu 9. ágúst 2021 í frétt á bls. 4:

"Starfsfólk LSH taki of mörg skref".

"Ragnheiður H. Magnúsdóttir, vélaverkfræðingur og formaður tækninefndar, en hlutverk hennar er að undirbúa stefnu ríkisstjórnarinnar, er lýtur að tækniþróun og nýsköpun, kveðst sannfærð um, að auka mætti framleiðni Landsspítalans með stafrænni umbreytingu. Það sé skrýtið, að enginn tæknimenntaður einstaklingur sé í framkvæmdastjórn spítalans. "Ég held, að það sé hægt að hagræða töluvert með því að fjárfesta í stafrænum verkefnum." 

Það er tímaskekkja, að enginn verkfræðingur eða tæknifræðingur skuli sitja í framkvæmdastjórn LSH, og hér skal taka svo djúpt í árinni, að hátæknisjúkrahús geti vart verið réttnefni á slíkum vinnustað, enda virðist upplýsingakerfi sjúkrahússins vera ósamstætt og úrelt.  Það er engin stjórn yfir spítalanum, og framkvæmdastjórnin er allt of einsleit.  Af samtölum við starfsfólk má greina bullandi starfsóánægju og halda mætti, að hver höndin væri þar uppi á móti annarri á köflum.  Það er þó náttúrulega ekki svo við skurðarborðið. 

"Á Landsspítalanum séu allir í stjórninni ýmist læknar eða hjúkrunarfræðingar að undanskildum einum viðskiptafræðingi.  Það sé ekki kjörið að vera með svo keimlíkan hóp fólks með svipaðan bakgrunn."

""Það eru ótal hlutir að breytast í okkar heimi, en við erum enn þá eins og árið sé 1995 á þessum spítala", segir Ragnheiður.  Með því að nýta stafrænar lausnir færðu hamingjusamara starfsfólk og sjúklinga að mati Ragnheiðar.  Stytta megi ferla, spara sporin og veita betri þjónustu. "Ef þetta væri hátæknisjíkrahús, þá væri starfsfólk að flykkjast hingað." 

Stjórnendur, sem láta tækniþróun vinnustaðarins dankast með þessum hætti, eru ekki starfi sínu vaxnir.  Það verður að stokka stjórnkerfi spítalans upp, skipa honum stjórn fjölbreytilegs fólks og gera áætlun um tæknivæðingu hans.  Líklega væri rétt að skilja Fossvogsspítala frá LSH.  Hann gæti verið einkarekinn eða sjálfseignarstofnun, sem fengi greitt frá Sjúkratryggingum Íslands samkvæmt einingarkostnaðarkerfi, eins og læknastofurnar. Þar með kemur samkeppni um þjónustu og vinnuafl.  Starfsfólkið hefur þá raunverulegt val, sem er lykilatriði.  Það er ekki nú, enda er Landsspítalinn að veslast upp, þrátt fyrir gríðarlegar auknar fjárveitingar úr ríkissjóði.

Um skeið hefur þróun á fjölda daglegra smita hérlendis bent til, að búast megi við svipaðri þróun og varð á Englandi í kjölfar "frelsisdagsins", sem þeir nefna þar, þ.e. 19.07.2021, þegar allar samkomutakmarkanir voru afnumdar á Englandi.  Þess vegna varð tilkynning heilbrigðisráðherra 10.08.2021 vonbrigði, því að hún mun framlengja takmarkanirnar, sem í gildi voru, um 2 vikur.  Tilgreind ástæða er að venju illa rökstudd.  Nú var því borið við, að ekki væri vitað, hvernig Delta færi með bólusett fólk yfir sjötugu.  Þetta er rangt.  Frá Ísrael berast þær fregnir, að þeim farnist vel, og reynslan héðan bendir til hins sama. Eftir Tom Jefferson, prófessor í Oxford, er eftirfarandi haft:

"Ég er ekki sannfærður um, að hegðun faraldursins ráðist mikið af inngripum okkar." 

Höfundur þessa vefpistils hefur miklar efasemdir um gagnsemi opinberra hafta í sóttvarnarskyni, og þau valda ótvírætt tjóni, einnig á heilsufari, eins og ýmsar tölur frá 2020 sýna.  Með þjóðina yfir 15 ára fullbólusetta, er ástæðulaust og óverjandi að vera með nokkrar opinberar fyrirskipanir lengur.  Félögum og einstaklingum er þá í sjálfsvald sett, hvað þau gera í sóttvarnarefnum, enda komi ráðleggingar frá yfirvöldum. T.d. að takmarka aðgang að sundlaugum og þreksölum við 75 % er kjánalegt. 

Höfundur þessa vefpistils sér heldur enga skynsemi í þeirri ráðstöfun stjórnvalda að bólusetja unglinga 12-15 ára, því að þeir veikjast yfirleitt mjög lítið af C-19.  Til hvers á þá að taka áhættuna með þá af neikvæðum áhrifum og jafnvel sjúkdómum af völdum bólusetninga ?  Ónæmi þeirra er öflugra og endist betur, ef þeir mynda það á náttúrulegan hátt, þ.e. við það að smitast af veirunni.  Hér er verið að leggja í kostnað og áhættu að óþörfu. Englendingar bólusetja yfirleitt ekki þennan aldurshóp, svo að einhverjir séu nefndir. 

 

Hörður Ægisson hefur ritað gagnmerkar forystugreinar í Fréttablaðið um hræðsluáróður fyrir höftum í sóttvarnarskyni.  Ein birtist 30. júlí 2021: 

"Að hræða þjóð":

"Munum, hvert verkefnið hefur verið frá upphafi.  Markmiðið er ekki, að enginn smitist eða þurfi að leggjast inn á sjúkrahús, heldur að verja heilbrigðiskerfið fyrir of miklu álagi, og að koma landsmönnum í var með bólusetningum.  

Það vekur furðu, að einungis 2 innlagnir þurfi nú til þess, að Landsspítalinn lýsti yfir hættustigi.  Einn af yfirlæknum hans skellti skuldinni þar á stjórnvöld í stað þess að líta á þá stöðu til marks um heimatilbúinn vanda, sem hefði eitthvað með slælegan rekstur og stjórnun spítalans að gera. 

Vert er að nefna, að þegar svínaflensan herjaði á heimsbyggðina 2009, þurftu 170 manns á sjúkrahúsinnlögn að halda, þar af 16, sem voru lagðir inn á gjörgæzlu á innan við tveimur mánuðum, en samt var það mat þáverandi stjórnenda, að ástandið væri viðráðanlegt."

Það hefur gætt hringlandaháttar í boðskap sóttvarnaryfirvalda til þjóðarinnar.  Það er óskiljanlegt, að allan tíma Kófsins skuli Sóttvarnarráð aldrei hafa verið kallað saman til að móta stefnuna, en núverandi fyrirkomulag með einn mann, sóttvarnarlækni, í lykilhlutverki er ófært, enda hefur hann reynzt anzi mistækur, t.d. í yfirlýsingum sínum um mátt bóluefnanna, hjarðónæmi og ofurtrú á samkomutakmarkanir og sóttkví, jafnvel eftir að "fullu" bólusetningarstigi landsmanna er náð.  Þá orkar mjög tvímælis, að réttmætt sé að bólusetja 12-15 ára. 

Samanburður Harðar á þanþoli Landsspítalans nú og 2009 staðfestir, hversu mjög hefur sigið á ógæfuhliðina á LSH á rúmum áratugi, enda er LSH ekki fær um að fullmanna mikilvægar vaktir, jafnvel utan sumarorlofstíma. Hann býr við trénað stjórnkerfi, sem heilbrigðisstarfsfólk þrífst illa í.  Núverandi heilbrigðisráðherra hefur magnað vandann með því að færa fleiri verkefni til spítalans, sumpart með óhugnanlegum afleiðingum, í stað þess að létta á spítalanum með því að færa verkefni til læknamiðstöðvanna, en tækniþróunin hefur gert að verkum, að þær eru nú í stakk búnar til fleiri og fjölbreytilegri aðgerða en áður.  Heilbrigðisstefnuna hefur rekið upp á sker, og fyrir því eru vinstri-græningjarnir Katrín Jakobsdóttir og Svandís Svavarsdóttir ábyrgar.  Þær valda ekki sínum erfiðu hlutverkum. 

"Við þurfum að fara að horfa til framtíðar.  Það, sem ætti að valda fólki mestum áhyggjum nú, er ekki farsóttin, sem tæpast er rétt að kalla lengur því nafni, heldur hvað það ætlar að reynast erfitt að koma lífinu aftur í sem eðlilegast horf þrátt fyrir víðtæka bólusetningu, sem er að skila því, sem henni var ætlað.

Áfram er kynt undir hræðsluáróðrinum á öllum vígstöðvum með látlausum ekki-fréttum af fjölda smita bólusettra, hversu margir séu í sóttkví og síbylju í fjölmiðlum um, að ekki sé nóg að gert í sóttvarnaaðgerðum. 

Niðurstaðan af þessu fári öllu saman er, að allt áhættumat samfélagsins er orðið verulega skekkt. Reynt er í sífellu að réttlæta víðtækar takmarkanir, jafnvel til langrar framtíðar, þegar hættan, sem stafar af veirunni, er hverfandi.  Við svo búið má ekki lengur standa. Það er undir stjórnvöldum komið, ekki sóttvarnalækni, að rétta af kúrsinn."

   Það er rétt hjá Herði, að það gætir allt of mikillar tregðu að afnema kófshöftin, nú þegar sýkingareinkennin eru væg fyrir langflesta, með því fororði, að þeir, sem umgangast viðkvæma á borð við dvalargesti á hjúkrunarheimilum, undirgangist hraðpróf áður en þeir nálgast viðkomandi.  Þá ætti að leysa sóttkví af hólmi með hraðprófum, því að sóttkví er mjög íþyngjandi og dýr.  Sóttkví ætti ekki að tíðkast lengur í skólastarfi, en einangrun á enn við um sýkta í þjóðfélaginu. 

Það eru furðumargir, sem enn trúa á réttmæti opinberra sóttvarnarhafta á borð við 1 m eða jafnvel 2 m reglu að viðlagðri grímuskyldu, 200 manna samkomuhámark eða 75 % aðgangsmark að sundlaugum og þreksölum.  Þessar stjórnvaldstilskipanir eru íþyngjandi fyrir landsmenn og hafa sennilega ekkert sóttvarnargildi.  Þess vegna ber að afnema þær og predika persónubundnar varnir. 

Það er líka rétt hjá Herði Ægissyni, að búið er að brengla áhættumat almennings, og á þríeykið s.k. nokkra sök á því.  Málflutningur lögreglumannsins þar  hefur iðulega sætt furðu, en hann er anzi fullyrðingasamur.  Það er brenglað áhættumat, þar sem ætluð nytsemi er talin meiri en ætlað tjón af bólusetningum unglinga 12-15 ára.  Enskir sérfræðingar vara margir hverjir við bólusetningum 16-17 ára, sem komið hafa til tals þar í landi. 

Bólusetningum við þessari  kórónuveiru virðist aldrei ætla að linna.  Þann 11.08.2021 var tilkynnt um, að ríkisstjórnin brezka hefði pantað 30 M skammta frá Pfizer á 22 GBP/stk (=3855 ISK/stk) fyrir 2022, en skammtar ársins 2021 kostuðu 18 GBP/stk (=3155 ISK/stk).  Hækkunin er 22 %, sem kemur spánskt fyrir sjónir, ekki sízt í ljósi þess, að verndunarvirknin er miklu minni en Pfizer-Biotech upplýstu um, að væri niðurstaða tilrauna þeirra. Í þeim tilraunafösum var sleppt tilraunum á dýrum, en síðar hafa komið í ljós skelfilegar afleiðingar af tilraunum með kófsbóluefni á dýrum.  Það eru e.t.v. mrd 50 ár á milli í þróunarstiganum, svo að e.t.v. má ekki draga of miklar ályktanir af þessu.     

 

 

 

 

  

 

Svikinn héri

Það er varla of djúpt í árinni tekið, að bóluefnin séu svikin vara.  Þann 4. ágúst 2021 tilkynnti "Imperial College London" um þá niðurstöðu rannsakenda hjá sér, að smitlíkur fullbólusettra væru 50-60 % minni en smitlíkur óbólusettra gagnvart Delta-afbrigði kórónuveirunnar, en samkvæmt rannsóknarniðurstöðum bóluefnaframleiðendanna áttu þessar líkur að vera 90-97 % minni gagnvart alfa- (upprunalega afbrigðinu). Þetta þýðir, að hjarðónæmi næst aldrei með þessum bóluefnum, sem er þvert gegn því, sem lofað var. Ekki nóg með þetta, heldur benda rannsóknir Ísraelsmanna á verndaráhrifum bóluefnanna (þeir hafa aðallega notað Pfizer-BioNTech) til, að þau fjari hratt út; svo hratt, að séu verndaráhrifin sett = 1,0 einum mánuði eftir fullnaðarbólusetningu, hafi þau lækkað niður í 0,5 sex mánuðum þaðan í frá og séu þá að ári liðnu komin niður í 0,25. Þetta er eins konar svikamylla.  Hvernig voru kaupsamningarnir ? Hér verður að taka fram, að bólusetningin virðist enn sem komið er hafa marktæk áhrif til að draga úr sjúkdómseinkennum og alvarlegum veikindum. Það breytir stöðunni til batnaðar. 

Samningur ríkisstjórnarinnar (heilbrigðisráðherra) við Evrópusambandið (ESB) um bóluefnaútvegun hefur ekki verið opinberaður, en þó er talið, að lyfjafyrirtækin, sem ESB samdi við, hafi við samningsgerð fríað sig allri ábyrgð á virkni bóluefnanna og öllum skaðlegum aukaverkunum.  Við höfum keypt köttinn í sekknum og fáum ekki einu sinni að vita, hvernig í pottinn var búið. Þess vegna fljúga ýmsar flökkusagnir m.a., að lyfjafyrirtækin hafi gert breytingar á sóttvarnarlöggjöf hér að skilyrði samninga. 

Til að undirbúa nýja sóttvarnarlöggjöf sömdu  forsætisráðherra og heilbrigðisráðherra við verktaka.  Hvaða verktaka völdu þær ?  Af öllum mönnum völdu þær dómsforseta EFTA-dómstólsins.  Við leikmanni blasir, að með því að taka verkið að sér gerði dómsforsetinn sig vanhæfan til að fjalla um öll mál, er kann að verða skotið til EFTA-dómstólsins og tengjast málefnum sóttvarna. Forsætisráðherra hefur síðan bætt gráu ofan á svart með því að fría sig ábyrgð á samþykki verktakans að taka að sér verkið og varpað ábyrgðinni yfir á verktakann.  Ekki er það nú stórmannlegt.

Frétt Odds Þórðarsonar á bls. 2 í Morgunblaðinu 4. ágúst 2021 um málið hófst svona:

"Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, segir, að það sé undir dómurum sjálfum komið að meta hæfi sitt, þegar þeir taka að sér störf utan þeirra dómstóla, sem þeir sitja við.  Þar vísar Katrín til Páls Hreinssonar, forseta EFTA-dómstólsins, sem tók að sér að gera álitsgerð að beiðni Katrínar, á meðan hann sat sem dómari." 

Það er lágmark að ætlast til þess, að Katrín hafi falið utanríkisráðherra að ganga úr skugga um, að hin 2 aðildarríki EFTA, sem skipa í EFTA-dómstólinn, hafi samþykkt verktökuna, en út úr loðnu svari utanríkisráðherrans má þó lesa, að hann hafi hvorki hreyft legg né lið í þeim efnum:

"Guðlaugur Þór Þórðarson, utanríkisráðherra, tekur í sama streng og Katrín og segir, að það sé ekki við hæfi, að stjórnvöld tjái sig um hæfi dómara; það sé á þeirra eigin forræði." 

Á þessu stigi málsins er þetta aukaatriði.  Aðalatriðið er, að framkvæmdavaldið (ráðherrar) á að virða kröfu Stjórnarskrár um þrískiptingu ríkisvaldsins og á alls ekki að aðhafast neitt, sem getur valdið vanhæfi dómara til að fást við mál, sem hæglega getur rekið á fjörur hans síðar. Það er ámælisvert, að forsætisráðherra sé svo illa áttuð, að hún fremji fingurbrjót af þessu tagi. 

Nokkrir lögfræðingar, hver öðrum betur að sér á sviði lögfræðinnar, hafa tjáð sig um þennan gjörning, sem er eins og aftan úr grárri forneskju.  Fyrstur reið á vaðið Carl I. Baudenbacher, fyrrverandi forseti EFTA-dómstólsins, í grein í Morgunblaðinu, 31. júlí 2021, undir fyrirsögninni:  

"Hnignun EFTA-dómstólsins".

Þar gat m.a. að líta eftirfarandi um mál Katrínar og EFTA-dómarans:

"Loks er það eftir öllu (svo !), að forseti EFTA-dómstólsins, Páll Hreinsson, starfar í hjáverkum fyrir íslenzka forsætisráðuneytið, að því er virðist, gegn þóknun. T.a.m. skrifaði hann haustið 2020 sérfræðingsálit fyrir ráðuneytið um lögmæti takmarkana á grundvallar réttindum í Covid-faraldrinum. Þar er um að ræða svið, sem heyrir undir lögin um hið Evrópska efnahagssvæði.  Álitsgerðin er málamyndaskjal, en með því eru ríkisstjórninni gefnar nánast frjálsar hendur ( https://stundin.is/grein/11953 ). Hafi Páll Hreinsson nokkurn tíma verið sjálfstæður, hefur hann með þessu glatað sjálfstæði sínu. Ákvæði 1. mgr., 30. gr. samningsins um stofnun EFTA-dómstólsins er svohljóðandi: "Til embættis dómara skal velja þá, sem óvéfengjanlega eru öðrum óháðir og uppfylla skilyrði til að skipa æðstu dómaraembætti í heimalöndum sínum eða hafa getið [sér] sérstakan orðstír sem lögfræðingar. Þeir skulu skipaðir til 6 ára með samhljóða samkomulagi ríkisstjórna EFTA-ríkjanna.""

Á grundvelli þessara hæfisskilyrða var augljóslega rangt af Katrínu Jakobsdóttur að ráða téðan dómara í vinnu fyrir íslenzka ríkið samhliða dómarastörfum hans hjá EFTA. Þetta átti hún að kynna sér áður en hún tók þetta einkennilega skref, enda er vankunnátta eða fáfræði engin afsökun fyrir forsætisráðherra. Þvert á móti má flokka þetta undir vanrækslu.

Íslenzkir lögfræðingar hafa líka tjáð skoðun sína opinberlega á þessari verktöku EFTA-dómarans. Þannig skrifaði Jón Magnússon, hrl., í vefpistli á heimasíðu sinni 04.08.2021:

"... fráleitt að ráða dómsforseta EFTA-dómstólsins til að fjalla um íslenzk löggjafarmálefni og gera tillögur um breytingar, sem hann kynni síðar að þurfa að fást við sem dómari."  

Þegar þetta er skrifað, hefur Jón Steinar Gunnlaugsson, fyrrverandi dómari við Hæstarétt og nefndarmaður í réttarfarsnefnd, skrifað 2 greinar um málefnið í Morgunblaðið.  Sú síðari birtist 5. ágúst 2021 undir fyrirsögninni:

"Eiga dómarar að sýsla við lagasetningu ?". 

Greinin hófst þannig:

"Á síðum Morgunblaðsins hefur á undanförnum dögum komið til umræðu, hvort eðlilegt hafi verið á síðasta ári af forsætisráðherra að fela Páli Hreinssyni, dómara við EFTA-dómstólinn, að skrifa álitsgerð um valdheimildir heilbrigðisráðherra til "opinberra sóttvarnaráðstafana samkvæmt sóttvarnalögum". Skilaði dómarinn álitsgerð um þetta  efni 20. september sl.

Það er skoðun mín og fjölda annarra lögfræðinga, að ekki sé við hæfi, að skipaðir dómarar sinni svona verkefnum fyrir stjórnarráðið. Skiptir þá að mínu mati ekki máli, hvort um ræðir dómara við innlenda dómstóla eða fjölþjóðlega."

Í þessu ljósi má það furðu gegna, að doktor í hæfi/vanhæfi fremji það axarskapt að verða við ósk forsætisráðherra um að taka umrætt verk að sér, en það er ekki nóg með, að hæfið sé í uppnámi, heldur varðar málið líka við Stjórnarskrána, eins og Jón Steinar bendir á.  Blindur leiðir haltan:

"Segja má, að ástæður fyrir þessu séu aðallega tvíþættar.  Í fyrsta lagi fara dómstólar með dómsvald, en það vald á samkvæmt stjórnarskrá og lögum að vera skilið frá framkvæmdarvaldi, sem ráðherrar fara með. Það skiptir því máli, að dómarar gerist ekki þátttakendur í meðferð ráðherravalds.  Slíkt er til þess fallið að skapa tengsl, sem geta haft áhrif langt út fyrir einstök verkefni, sem ráðherra felur dómara að sinna. Þetta dregur úr trausti manna á dómstólum."

    Síðan tíundar höfundur vanhæfnihlið málsins og saman gera þessar ástæður frumhlaup ráðherrans að fingurbrjóti í stjórnsýslu:

 "Svo má spyrja: Hvers vegna leitar ráðherrann til dómarans til að fá lögfræðiálit ?  Páll er hinn mætasti lögfræðingur og kann ýmislegt fyrir sér.  En er ekki starfandi í landinu fjöldi lögfræðinga, sem segja má hið sama um ?  Í þeim flokki má t.d. telja fræðimenn og kennara í lögfræði, starfandi lögmenn og jafnvel lögfræðimenntaða stjórnmálamenn.  Er einhver þörf á að hætta stöðu hins mæta dómara Páls með þessu ?" 

Þessi gjörningur forsætisráðherrans er svo skrýtinn, að ástæða er til að halda, að fiskur liggi undir steini hjá vinstri-græningjanum. 

Hvað sem heimildum í sóttvarnarlögum til ríkisstjórnarinnar til frelsisskerðingar borgaranna  líður, ber henni samkvæmt stjórnsýslulögum að virða meðalhófsregluna við ákvarðanir, sem varða samkomutakmarknir, atvinnuréttindi o.s.frv. Að henni virtri er mjög ankannalegt að viðhafa frelsisskerðingar á svo að segja fullbólusettri þjóð, þótt hjarðónæmi náist aldrei.  Það eru svo lítil veikindi samfara þessari Delta-bylgju, sem nefnd er 5. bylgjan á Íslandi, en lægri raðtala viðhöfð annars staðar, að það væri satt að segja merki um annað vandamál en Kófið að skella nú á íþyngjandi höftum.

Það er mjög virðingarvert, hvernig ríkisstjórnin nálgast viðfangsefnið núna.  Hún hlustar eftir sjónarmiðum og tillögum ólíkra hagsmunahópa í samfélaginu, og vonandi vegur hún þau og metur af gerhygli.  Hún ætti reyndar líka að leggja sig eftir því, hvað fulltrúar starfsfólks Landsspítalans hafa að segja, því að á Landsspítalanum liggur meinið núna. 

Uppruni meinsins er síðan löngu fyrir Kóf.  Hann má rekja til sameiningar sjúkrahúsanna í Reykjavík.  Síðan þá hefur hallað undan fæti hjá Landsspítalanum í mönnunarmálum, því að samkeppni um starfsfólkið og um rekstrarárangur hefur verið af skornum skammti.  Frá því fyrir Kóf hefur spítalinn verið staddur í vítahring. Hann hefur misst heilbrigðisstarfsfólk vegna óánægju þess á starfi og ekki alltaf tekizt að ráða fólk í staðinn.  Þetta hefur leitt til ofálags á þá, sem eftir eru, og sumir hafa hætt vegna kulnunar í starfi.  Nú er komið að þolmörkum starfsfólksins, eins og neyðarkall tæplega 1000 heilbrigðisstarfsmanna um daginn ber vott um. 

Núverandi heilbrigðisráðherra skilur ekki vandamálið eða neitar að skilja það, vegna þess að henni hefur verið innrætt, að sameining ólíkra stofnana undir einni stjórn, þ.e. aukin miðstýring, sé allra meina bót. Hvað hefur hún þá leitazt við gera, síðan hún tók við stjórn heilbrigðisráðuneytisins 2017 ? Hún hefur farið þveröfuga leið m.v. það, sem raunhæf greining á vandanum mundi vísa á.  Hún hefur reynt að þvinga starfsfólk einkageirans á heilbrigðissviði inn á Landsspítalann.  Það eru hins vegar eins vanhugsuð viðbrögð og hægt er að hugsa sér, því að engin aðstaða er á Landsspítalanum til að sinna þeirri starfsemi, sem læknastofurnar hafa haft með höndum. Afleiðingin af þessu háttalagi ráðherrans er öngþveiti. 

Það verður að segja hverja sögu, eins og hún er.  Heilbrigðisráðherra vinstri hreyfingarinnar græns framboðs er óhæf til starfans.  Að halda áfram á braut sósíalismans við stjórnun heilbrigðismála í landinu mun leiða til aukinna útgjalda og verri þjónustu. Meta þarf gaumgæfilega, hvort raunhæft umbótaúrræði er að að stíga skref til baka frá sameiningunni, og það þarf strax að semja við sjálfstæða sérgreinalækna, láta af hernaði heilbrigðisráðuneytisins gegn þeim og fá þeim verkefni til að létta á starfsfólki Landsspítalans, sem er að þrotum komið.  

 

 

  

"Íslenzka kvótakerfið er umhverfisvænt"

Umræðurnar um loftslagsmálin og C-19 eiga það sammerkt, að þær einkennast af rörsýn. Það er t.d. fleira, sem ógnar lífríki jarðar en hlýnun andrúmsloftsins, og má nefna fækkun tegundanna í lífríki jarðar.  Það er líka fjölmargt annað en veiran SARS-CoV-2, sem er heilsufarsógn fyrir mannkyn, bæði í þróuðum ríkjum og þróunarríkjum.  Í baráttunni við þessa kórónuveiru hafa t.d. aðrar bólusetningar setið á hakanum í ýmsum þróunarríkjum, og ýmsir biðlistar hafa lengzt í heilbrigðiskerfum þróaðra ríkja.

Mannkynið reiðir sig á heilbrigð vistkerfi og neytir afurða þeirra s.s. fisks, kjöts, korns, timburs og trefja á borð við bómull og silki. Með ljóstillífun taka tré og aðrar jurtir til sín koltvíildi, CO2, og gefa frá sér ildi (súrefni), O2. Upptaka þeirra af CO2 nemur um 11 mrdt/ár eða um 27 % af losun mannlegrar starfsemi.  Höfin sjúga í sig 10 mrdt/ár og súrna fyrir vikið með neikvæðum áhrifum á lífríkið. 

Virkni vistkerfanna, sem maðurinn nýtir sér, er algerlega háð fjölbreytninni innan þeirra.  Síðan á 10. áratugi 20. aldarinnar hafa rannsóknir sýnt hrörnun fjölbreytni lífríkisins, og vísindamenn sjá nú fram á útdauða margra dýra- og plöntutegunda.  Það yrði í 6. skiptið, sem fjöldadauði tegunda yrði á jörðunni, en í þetta skiptið yrði hann ólíkur fyrri skiptum, m.a. vegna skaðlegra áhrifa hinnar ágengu tegundar "homo sapiens". 

Ef fjölbreytt vistkerfi jarðarinnar breytast í fábreytt vistkerfi, jafngildir slíkt yfirvofandi tilvistarógn fyrir mannkynið og miklum mannfelli. Þessi tilvistarógn er alvarlegri og nær í tíma en hlýnun jarðar, en athyglin og umfjöllunin, sem hún fær, er aðeins brot af athygli og umfjöllun loftslagsbreytinganna. Samt hefur IPBES (Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services) gefið út stöðuskýrslur, síðast 2019, um yfirvofandi hrun vistkerfa. Aðeins stefnubreyting í átt að sjálfbærum landbúnaði og tækniþróunin geta dregið úr áfallinu, sem framundan er.  Neyðin af völdum kórónuveirunnar er smáræði hjá þeirri hungursneyð, sem yfir dynur, ef vistkerfi hrynja. 

Í þessu ljósi rennur upp fyrir mörgum mikilvægi íslenzkrar matvælaframleiðslu fyrir fæðuöryggi landsmanna.  Hún er sem betur fer sjálfbær, hvað vistkerfið varðar, bæði á landi og sjó.  Kornyrkju og grænmetisræktun er hægt að auka mikið, en þá þurfa stjórnvöld að skilja sinn vitjunartíma, og fiskeldi í sjókvíum og landkerum er nú þegar í miklum vexti. Þetta verður auðvitað mikilsvert framlag Íslendinga til framleiðslu próteinríkrar fæðu, því að fiskafli úr heimshöfunum fer minnkandi, og um þriðjungur nytjastofna á heimsvísu er ofveiddur um þessar mundir. 

Í Bændablaðinu 8. júlí 2021 var viðtal við dr Stefán B. Gunnlaugsson, dósent við Háskólann á Akureyri, um íslenzkan sjávarútveg undir sömu fyrirsögn og þessi vefpistill:

""Þegar ég var á sjó um 1990, var fiskirí lélegt.  Það þótti gott að fá 10-12 t/shr, og þá var fiskurinn miklu smærri en hann er í dag. Ég sé þetta í gögnum, sem ég hef rannsakað", segir Stefán.

Nú eru 30 m togbátar að fylla sig á 2-3 dögum, þetta 40-80 t.  Þetta hefði ekki verið hægt að gera 1990.  Þetta er gríðarleg breyting í veiðum á þorski á þessum tíma, en ég hef mest rannsakað þorskveiðar af botnfisktegundum. Þetta hefur líka mikil og jákvæð áhrif á vinnslurnar.  Þær afkasta meiru fyrir vikið og verða hagkvæmari", bætir Stefán við." 

 Það hafa ýmsir horn í síðu kvótakerfisins og færa fram ýmis hraðsoðin rök, sem eru illa ígrunduð, t.d. að árangur kvótakerfisins sé harla lítill, af því að veiðin sé engu meiri en 1980. Þá voru hins vegar miklu fleiri skip að skaka á miðunum og mikilvægir stofnar á borð við þorsk á barmi hruns, sbr "Svarta skýrslan" 1976.  Veiðar og vinnsla voru fjarri því jafnhagkvæmar og nú og fiskurinn minni. Þjóðin öll nýtur góðs af velgengni sjávarútvegsins, þótt "latte-lepjandi" íbúar í 101 R. beri ekki skynbragð á það, eins og endurspeglast í fáránlegri stefnumörkun ESB-flokkanna, Samfylkingar og Viðreisnar, hverra stefnumörkun um að stuðla að inngöngu Íslands í Evrópusambandið - ESB mun veita útgerðum ESB-landanna kost á að bjóða í aflaheimildir á Íslandsmiðum að undangenginni þjóðnýtingu núverandi aflaheimilda, ef þessir flokkar fá sínu framgengt.  Hér mun allt fara í bál og brand, ef/þegar hafizt verður handa um að innleiða þessi ósköp.

"Alkunna er, að olíunotkun íslenzks sjávarútvegs hefur dregizt saman um 45 % frá 1990-2017. Þetta hefur gerzt á sama tíma og losun í fiskveiðum heimsins hefur aukizt um 28 % frá 1990-2011.  Það, sem skýrir þetta, segir Stefán [vera], að "með kvótakerfinu var sókn takmörkuð og fyrirtækin neyddust til að fækka skipum og sameina aflaheimildir; m.ö.o. að hagræða.  Þannig lækkuðu þau kostnað og urðu arðbær.  Stóri ávinningurinn var síðan, að veiðistofn mikilvægustu tegundarinnar, þorsksins, stækkaði mikið, og auðveldara varð að sækja þorskinn. Með þessu mikla fiskiríi og fækkun skipa minnkaði olíunotkun Íslendinga við veiðarnar. Þetta er algjör bylting, því [að] afli á sóknareiningu hefur aukizt mikið.  Við förum niður, en heimurinn upp.  Til þess að minnka losun í heiminum þarf að gera tvennt í fiskveiðum: að taka upp kvótakerfi og byggja upp fiskistofna.  Allir umhverfisverndarsinnar ættu því að styðja íslenzka kvótakerfið !", sagði Stefán að lokum." 

  Ef síðasta fullyrðingin er rétt, er andstæðan líka rétt: enginn umhverfisverndarsinni ætti að styðja sóknarmarkskerfi eða sóknardagakerfi.  Ástæðan er t.d. sú, að þessi kerfi fela ekki í sér hvata til að draga úr sóknarkraftinum og þar með fækka skipum og gera kleift að draga úr olíunotkun á hvert veitt tonn í sama mæli og aflamarkskerfið. Færeyingar hafa nokkuð beitt sóknarstýringu án viðunandi árangurs fyrir veiðistofnana og afkomu útgerðanna.

Hérlendis má segja, að markaðurinn stýri sókninni og samkeppnin veldur því jafnframt, að útgerðir leitast við að hámarka tekjur og lágmarka kostnað á sóknareiningu. Afleiðingin af öllu þessu er, að hin "ósýnilega hönd markaðarins" (ekki "hönd Guðs", eins og Maradonna útskýrði eitt af mörkum sínum) hámarkar verðmætasköpun úr auðlind þjóðarinnar í kringum landið, og eigandinn (þjóðin) ber þannig mest úr býtum til lengdar án þess að þurfa að leggja fram nokkurt áhættufé í atvinnurekstur sjálfur.  Það hefur komið fram hjá einum af talsmönnum uppboðsleiðarinnar, Daða Má Kristóferssyni, hagfræðingi og varaformanni Viðreisnar, að hann telji ekki, að tekjur ríkisins af sjávarútvegi mundu vaxa, þótt uppboðsleiðin yrði farin.  Hér skal fullyrða, að til lengdar mundu þær minnka vegna þess, að langtímahugsun hverfur, fjárfestingar skreppa saman og hægir á framleiðniaukningu knúinni áfram af tækniþróun.  Samkeppnisstaðan versnar af þessum sökum, sem leiðir til minni tekna og jafnvel minnkandi markaðshlutdeildar. 

Tilraunastarfsemi með 2. og 3. flokks stjórnkerfi í stað 1. flokks stjórnkerfis er heimskuleg ævintýramennska, sem þjónar annarlegum sjónarmiðum á borð við að koma íslenzka sjávarútveginum á kné í von um, að þá opnist glufa í varnarvegginn gegn því að taka aðlögun Íslands að Evrópusambandinu á nýtt stig, sem endi með fullri aðild, þannig að á ný færist viðamikil ákvarðanataka um málefni Íslands út fyrir landsteinana, í þetta sinn til yfirþjóðlegs valds. Þau, sem fyrir þessu berjast, beita raunar svo lítilfjörlegum málflutningi, að umræða um þetta virðist vera hrein tímasóun, en stjórnmálaflokkarnir, sem þetta setja á oddinn, eru þó alls ekki áhrifalausir, hvorki á Alþingi né í sveitarstjórnum. 

Árangur landvinnslu sjávarafurða við að draga úr olíunotkun er mjög athyglisverður, því að þar hafur olíunotkun minnkað á 22 ára tímabili 1995-2017 úr 200 kt/ár í 20 kt/ár eða um 90 %, og væri minnkunin enn meiri, ef flutnings- og dreifikerfi raforku, einkum á NA-landi, væri í stakkinn búið að standa undir orkuskiptunum. Ófullnægjandi opinberir innviðir standa þróun samfélagsins fyrir þrifum, en aðgæzlulausir stjórnmálamenn gleyma því, þegar þeim liggur mikið á við að setja landsmönnum háleit markmið. 

 Olíunotkun fiskiskipanna hefur minnkað enn þá meira á sama tímabili eða frá 800 kt/ár niður í 410 kt/ár eða um 390 kt/ár, sem eru um 49 %.  Þessi árangur er bein afleiðing af breyttu útgerðarfyrirkomulagi og breyttum viðhorfum innan útgerðanna, þ.e. einn af fjölmörgum ávinningum fiskveiðistjórnunarkerfisins og væri útilokaður með einhvers konar sóknarkerfi. 

Enn er eftir að mestu að nýta lífræna olíu á skipin.  Líklega er hægt losna að töluverðu leyti við innflutta olíu á skipunum, ef vel tekst til við olíugerð innanlands, t.d. úr repju.  Ef tilraunir með að vinna CO2 úr kerreyk stóriðjunnar heppnast og verða innan kostnaðarmarka, er ólíkt gæfulegra að nýta þetta koltvíildi ásamt vetni til eldsneytisframleiðslu en að dæla því ofan í jörðina við ærnum tilkostnaði. 

Þótt sjávarútvegurinn hafi náð frábærum árangri á undanförnum árum á fjölmörgum sviðum, er ekki þar með sagt, að hann hafi búið við fjárhagslega sérlega hvetjandi atlæti stjórnvalda til þess t.d. að minnka olíunotkun sína. Þannig skrifaði Sigurgeir B. Kristgeirsson, búfræðingur og framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar hf í Vestmannaeyjum í Bændablaðið 8. júlí 2021: 

"En það eru ekki bara lög og reglugerðir að þvælast fyrir [á "vegferð okkar að minni kolefnisútblæstri"].  Skattar hafa nefnilega áhrif líka.  Það var þannig, að þegar Vinnslustöðin hf lét byggja Breka VE, þá var aðalforsenda nýsmíðinnar olíusparnaður upp á 150 MISK/ár vegna stærri, hæggengari og hagkvæmari [með minni orkutöpum - innsk. BJo] skrúfu.  Af þessum 150 MISK/ár sparnaði fer 33 % í hærra veiðigjald á greinina eða 50 MISK/ár.  Skattar hafa einfaldlega áhrif á hegðun fyrirtækjanna."

          

Landbúnaður er undirstöðugrein

Nýlega kom fram hjá sérfræðingi við Landbúnaðarháskólann á Hvanneyri, að á Íslandi væri nú grundvöllur til að efla mjög kornræktina. Þetta taldi hann vera mikilvægt fyrir fæðuöryggi þjóðarinnar. Það er áreiðanlega rétt hjá honum. 

Auk öryggissjónarmiðsins eru tvenns konar rök í viðbót, sem mæla með eflingu kornræktar, t.d. í stað innflutts skepnufóðurs. Þjóðhagslega er þessi kornrækt æskileg, því að hún sparar gjaldeyri. Aðgerðin er líka umhverfisvæn, því að hún minnkar flutninga til landsins, og hún minnkar þannig kolefnisspor íslenzka landbúnaðarins, en stjórnvöld hafa gert honum að kolefnisjafna sig fyrir árslok 2040. Var það gert í samráði við Bændasamtökin ?

Það er viðamikið verkefni, sem ekki má verða fjárhagslegur baggi á landbúnaðinum, þannig að hans prýðilegu vörur hækki í verði fyrir vikið og hann missi jafnvel markaðshlutdeild. 

Það hlýtur að vera nærtækt fyrir bændur að kolefnisjafna starfsemi sína með skógrækt. Þeir gætu t.d. heimilað Skógrækt ríkisins eða landshlutabundnum skógræktarfélögum að gróðursetja ungplöntur í landi sínu gegn því, að kolefnisbinding skógarins komi kreditmegin í kolefnisbókhald jarðarinnar, en skógræktarfélagið eigi skóginn, sem er á landi bóndans, í tiltekinn árafjölda og skuli halda honum við með grisjun og nýta hann samkvæmt nánara samkomulagi. 

Slík ný nýting á uppþurrkuðu, óræktuðu landi, ásamt kornyrkju, er ólíkt gæfulegri en sú dæmafáa vitleysa að breyta þessu landi í fúamýrar á ný með því að moka ofan í skurði að tilhlutan hins opinbera  Votlendissjóðs eða annarra. 

Þann 22. júlí 2021 birtist í Bændablaðinu fróðleg grein eftir Kára Gautason með fyrirsögninni:

"Bændur standa frammi fyrir tvöfaldri vá".

Þar stóð m.a.: 

"Bændur standa nú frammi fyrir tvöfaldri vá; annars vegar ógn loftslagsbreytinganna sjálfra, og svo hins vegar hugsanlegri ógn vegna vanhugsaðra ákvarðana stjórnvalda í loftslagsmálum. Þess vegna kann að vera ráð að borga strax, grípa til kostnaðarsamra ákvarðana og aðgerða þegar í stað að því gefnu, að það fáist metið í formi sanngjarnra mótvægisaðgerða." 

  Það eru ýmis áform hérlendis um að minnka kolefnislosun með framleiðslu vistvæns eldsneytis, lífdísils, repjuolíu (nepjuolíu) o.þ.h., sem bændur eru eðlilegir kaupendur að til að minnka kolefnisspor sitt, enda verði verð lífræna eldsneytisins samkeppnishæft við dísilolíuna. Sveitarfélagið þarf að losa bændur við úrgang, sem vonandi verður hægt að selja til væntanlegs sorporkuvers, svo að þeir þurfi ekkert að urða, enda er að ganga í gildi bann við slíku. Losun gróðurhúsalofttegunda frá dýrahaldinu er erfiðari viðfangs og þarfnast kolefnisjöfnunar að mestu. 

"Fyrirheit um að kolefnisjafna íslenzkan landbúnað á næstu 19 árum er tröllaukið verkefni, sem mun kosta mikið fé.  Það fé mun bætast ofan á framleiðslukostnað íslenzkra búvara, svo að samkeppnishæfni þeirra mun minnka, komi ekkert annað til. Íslenzkir bændur gætu framleitt kolefnishlutlaust kjöt, en það yrði svo dýrt, að neytendur myndu í hrönnum kaupa ódýrara innflutt kjöt, sem ekki væri framleitt með jafnströngum kröfum.

Niðurstaða þeirrar jöfnu yrði hin versta fyrir þjóðarbúið, kolefnisútblástur minnkaði ekki neitt, en afkomu íslenzks landbúnaðar hefði verið kollvarpað." 

 Það, sem þarna er lýst, er angi af asanum, sem verið hefur á forsætisráðherra og umhverfisráðherra við að skuldbinda landsmenn til að minnka kolefnislosun á undan ýmsum öðrum án þess að kostnaðarmeta áætlunina fyrst.  Óþarft er að taka fram, að engu mundi breyta fyrir hlýnun jarðar, þótt hin örlitla losun Íslands mundi minnka aðeins hægar en sem nemur 0 nettólosun árið 2040.  Flas gerir engan flýti. 

"Landbúnaðarráðherra Þýzkalands lýsti því á hinn bóginn yfir síðastliðinn vetur, að nauðsynlegt yrði að setja græna tolla á innflutt matvæli, til þess að verja lífsviðurværi bænda í Evrópu. Hið sama er uppi á teninginum þar ytra og hér.  Kolefnisjafna á þýzkan landbúnað eigi síðar en 2050 - á meðan Íslendingar stefna að árinu 2040.  Þjóðverjar gefa sér sem sagt 10 árum lengri tíma en Íslendingar."

Forsætisráðherra og umhverfisráðherra er meira í mun að baða sig í sviðsljósinu, einnig erlendis, vegna háleitra markmiða um kolefnisfrítt Ísland og hika ekki við að leggja þær fjárhagsbyrðar á landsmenn, sem þetta gort þeirra kostar.  Það er ábyrgðarlaust að skuldbinda landsmenn fram í tímann án þess að vita, hversu hár reikningurinn verður.  Umgengni vinstri grænna við fé landsmanna er ámælisverð. 

Í lokin skrifaði Kári Gautason:

"Að mínu viti er eina leiðin til þess að koma í veg fyrir, að kostnaður við að kolefnisjafna búvörur hefti íslenzkan landbúnað sú að drífa í boðuðum verkefnum og ná árangri sem fyrst.  Jafnframt þyrfti að setja fram það eðlilega og ófrávíkjanlega skilyrði gagnvart íslenzkum stjórnvöldum, að sömu kröfur séu gerðar til innfluttra matvæla og þeirra, sem framleidd eru hérlendis.

Eitt ber þó að hafa í huga: verði íslenzkur landbúnaður ekki loftslagsvænni en sá, sem við keppum við - þá mun þessi aðferð ekki virka.  Því þarf að kappkosta að ná forskoti í loftslagsmálum; það er einfaldlega lífsspursmál fyrir íslenzkan landbúnað.  Sé ekki hugsað stórt og af framsýni í þessum efnum með því t.d. að auka framleiðni og afurðasemi gripa, koma á fót kolefnissamlagi, tryggja orkuskipti, innleiða græna tækni og gervigreind, munu margar sveitir verða eins og býli bóndans, sem nefndur var í byrjun, eyðibýli." 

Bændasamtökin verða að vinna með stjórnvöldum að því, að kolefnisjöfnunin fari fram án þess að draga úr samkeppnishæfni landbúnaðarins og helzt án þess, að hún leiði til hækkana á landbúnaðarvörum til neytenda. Ekki má taka nein skref án vandaðrar kostnaðaráætlunar og fjármögnunar, sem ekki raskar hag bænda. Bóndi er bústólpi - bú er landstólpi, því skal hann virtur vel. 

Það er mikið undir í kosningunum í haust og mikilvægt, að landsbyggðarfólk velji inn á þing fulltrúa, sem raunverulega bera hag landsbyggðarinnar fyrir brjósti, en eru ekki ofurseldir hugmyndafræði um að innlima Ísland í ríkjasamband Evrópu eða með brenglaða sýn á samlífi mannsins við íslenzka  náttúru. 

  

 

Hvaða leikur er í gangi ?

Formaður Sjálfstæðisflokksins, Bjarni Benediktsson, sagðist við Valaskjálf á Egilsstöðum (í yfir 20°C) föstudaginn 23. júlí 2021 trúa því, að bólusetning um 90 % þjóðarinnar 16 ára og eldri hefði breytt leiknum, þ.e. baráttunni við SARS-CoV-2 kórónuveiruna. 

Ýmsar staðreyndir renna stoðum undir þessa trú og von fjármála- og efnahagsráðherra ríkisstjórnarinnar, sem þarna hittist á fundi til að taka til umfjöllunar enn eitt minnisblaðið frá sóttvarnarlækninum, sem ekki virðist vilja láta á það reyna, hvort landsmenn geti lifað "eðlilegu" lífi "fullbólusettir" með veirunni.  Í miklu þéttbýlla landi en Íslandi, Englandi, sem náð hefur langt í bólusetningum gegn C-19, þó ekki eins langt og Íslendingar enn þá, ríkir enn svipað frelsi og hér ríkti 24.06.2021-24.07.2021, þótt smittíðnin hafi rokið upp.  Hún hefur reyndar lækkað stöðugt frá því Englendingar fengu "frelsið". Þeir, sem hafa komizt í tæri við greindan jákvæðan á PCR-prófi, sæta sóttkví með vissum undantekningum.  Boris Johnson spurði réttilega: Hvenær á að afnema opinberar sóttvarnarhömlur, ef ekki núna ? Íslenzka ríkisstjórnin fylgist nú með framvindunni og myndar sér vonandi þá skoðun að teknu tilliti til heildarhagsmuna að afnema hömlur eigi síðar en 14. ágúst 2021. 

Frá Ísrael berast þær rannsóknarniðurstöður, að 80 % bólusettra smiti ekki.  Þá dofna áhrif bólusetningar hratt samkvæmt sömu heimildum, og er vörn gegn slæmum einkennum orðin helmingur eftir um hálft ár frá fullri bólusetningu á við upphaflegu vörnina.  Þetta vegur á móti miklu smitnæmi delta-afbrigðisins og skýrir lækkandi smittíðni á Englandi og bendir til þess, að halda þurfi áfram bólusetningum, sem skýrir hamstur ríkra þjóða á bóluefnum. Hafa verður í huga, að affarasælla er að öðlast ónæmi án bóluefna og losna þar með við aukaverkanir þeirra, sem vissulega eru alvarlegar. Illskiljanlegt er að hvetja til bólusetninga þegar smitaðra og unglinga 12-16 ára, sem lítið veikjast yfirleitt. 

Hvernig vegnar sjúklingunum, sem hérlendis veiktust hastarlega í kjölfar bólusetninga, en lifðu af ?  Það hefur verið hljótt um þá og fréttamenn áhugalausir. 

  Við verðum að hafa þrek til að lifa með þessari veiru, á meðan heilbrigðiskerfið með góðu móti ræður við sjúklingafjöldann.  Virtur læknir, Jón Ívar Einarsson, telur, ef rétt er tekið eftir, að PCR-próf bólusettra á landamærum og að senda einkennalaust bólusett fólk í sóttkví sé yfirskot og eins konar barátta við vindmyllur.  Höfundur þessa pistils er sammála. 

Jens Spahn, heilbrigðisráðherra Þýzkalands, segir, að hvorki sé ástæða til né lagaheimild fyrir setningu opinberra sóttvarnarhafta í Þýzkalandi nú í líkingu við þau, sem tíðkuðust fyrir bólustningu.  Leikurinn hefur breytzt við bólusetninguna, og sóttvarnarlæknir og málpípa hans hjá Almannavörnum hljóta að fara að viðurkenna það. 

Kolbrún Bergþórsdóttir, sem fram að þessu hefur ekki verið skarpasti hnífurinn í sóttvarnarmálum í skúffunni, sem hýsir leiðarahöfunda Fréttablaðsins, skrifaði 23. júlí 2021 leiðara, sem breytir þeirri sýn.  Hann bar fyrirsögnina:

"Gagnrýnisleysi".

Það er ástæða til nú á hásumartíð að vitna rækilega í þennan leiðara:

"Almenningi var á sínum tíma sagt, að aðgerðir á Covid-tímum miðuðu að því, að sjúkrahús fylltust ekki af alvarlega veikum einstaklingum.  Þjóðin tók því hertum aðgerðum stjórnvalda með samþykki.  Síðan var almenningi sagt, að leiðin út úr Covid væri bólusetning. Fyrir vikið streymdi fólk í bólusetningu.  

Nú er sagt, að bólusetningar dugi ekki nægilega vel. Á sama tíma eru sjúkrahús ekki að fyllast af Covid-sjúklingum, fólk er ekki að deyja úr pestinni, og langflestir, sem veikjast, finna fyrir litlum einkennum. Samt þarf að herða aðgerðir.  Um leið má búast við mun meiri mótþróa hjá almenningi en áður. Fólk þarf að sjá vit í boðum og bönnum.  Ef það sér það ekki, þá brýtur það reglur, sem því finnst vera ósanngjarnar."  

Kolbrún finnur ekki heila brú í tillögu sóttvarnarlæknis, og hann virðist vera of laus í rásinni.  Það er ekki nóg að smitum fjölgi mikið, hr. sóttvarnarlæknir, til að hefta frelsi fólks til að koma saman og stunda sína vinnu, líkamsrækt, skemmtanir og halda veizlur.  Heilbrigðiskerfinu þarf að vera ógnað líka, og sjúkrahúsinnlagnir vegna C-19 benda ekki til, að svo verði, nema sú ákvörðun að stinga bólusettu starfsfólki þess í sóttkví, sem er óþarfi, ef 80 % bólusettra smita ekki. Í Bretlandi hafa lekið út upplýsingar um, að innlögn sjúklings sé vegna C-19, þótt hann greinist þannig eftir innlögn.  Er sama tilhneiging hér ? Sóttvarnarlæknir hældi bólusetningum í hástert, þegar hann var að hvetja til bólusetninga, en nú, þegar tæplega 90 % 16 ára og eldri hafa verið bólusett, gerir hann óþarflega lítið úr gagnsemi þeirra. Það er nógu mikið gagn að þeim, til að viðhalda megi því frelsi, sem hér var innleitt 24.06.2021 og afnumið með kjánalegum frelsistakmörkunum mánuði síðar. Sóttvarnarlæknir virkar óþarflega hvatvís fyrir þetta embætti.  

"Það er algjörlega ljóst, að skerðingar á frelsi fólks í Covid-fárinu verða að vera eins vægar og mögulegt er.  Það er síðan ekki verjandi að viðhalda þeim, þegar smitum fækkar, og veikindi eru ekki alvarleg. Ekki sakar að hafa í huga, að sjúkdómalaust samfélag verður aldrei til. Vonandi þykir það svo ekki dæmi um harðlyndi, þegar bent er á, að dauðinn er óumflýjanlegur hluti af lífinu, en ekki nýtilkomin ógn."  

 

 Vælukjóinn í Almannavörnum var 26.07.2021 með fullyrðingar um, að dagleg smit hefðu reynzt færri, ef strangari opinberar hömlur hefðu verið settar á líf fólks, sem sagt enn meiri frelsisskerðingar.  Það er nóg komið af innistæðulausum fullyrðingum frá þessum talsmanni Almannavarna í sóttvarnarmálum.  Það gæti dregið úr sannfæringu hans um nytsemi frelsisskerðinga að kynna sér það, sem er að gerast á Englandi.  Þar voru allar opinberar frelsisskerðingar afnumdar 19.07.2021, og þann 26.07.2021 var tilkynnt um, að 5. daginn í röð hefði nýjum smitum C-19 fækkað. Haftasinnar mega ekki heyra á það minnzt, að gagnsemi hafta í sóttvarnaskyni sé dregið í efa, hvað þá, að bent sé á, að þau hafi gert meira ógagn en gagn, hvort sem mælt er í töpuðum lífárum eða tekjum hins opinbera og fyrirtækjanna, sem undir öllu standa. 

Áfram með Kolbrúnu:

"Hinar heftandi aðgerðir á Covid-tímum hafa takmarkað mannréttindi og athafnafrelsi fólks.  Engin ástæða er til, að því sé tekið með þögninni einni.  Það er líka óþarfi að láta, eins og það sé nánast guðlast að vera ósammála sóttvarnalækni. Á sínum tíma sagði þríeykið, að gagnrýni væri nauðsynleg; ekki væri gott, ef hætt væri að spyrja um nauðsyn aðgerða.  Vonandi er þríeykið enn þessarar skoðunar."  

Sóttvarnarlæknir hefur haldið svo illa á spilunum, að fólk er orðið ruglað í ríminu um, hvaðan  sóttvarnaryfirvöld eru að koma og hvert þau stefna.  Sóttvarnarlæknir hvatti mjög til bólusetninga.  Dauðsföll af þeirra völdum eru líklega orðin álíka mörg og af sjúkdóminum C-19 sjálfum (30), og margir tugir alvarlegra aukaverkana annarra hafa komið fram, en engar fregnir eru sagðar af líðan þessara sjúklinga, eða hversu margir þeirra eru á sjúkrahúsi.  Þeir eru líklega fleiri en C-19 sjúklingar á spítala, því að þeir eru sárafáir eða um 3. Hvernig væri, að s.k. þríeyki sýndi dálitla hluttekningu með þessum sjúklingum og upplýsti um líðan þeirra á upplýsingafundum sínum ?

Nú er sóttvarnarlæknir farinn að tala áhrif bóluefnanna niður og segir virknina aðeins vera 60 % í stað 91 % - 97 % áður.  Hvað er hér á seyði ?  Er sóttvarnarlæknir algerlega úti að aka, eða eru bóluefnaframleiðendur tilbúnir að játa þetta, og hvernig stendur þá á þessu stóra fráviki frá uppgefnum gildum framleiðendanna ?  Þá hafa borizt fregnir frá Ísrael um hraða dvínun ónæmisvirkninnar með tíma eða um helmingun á 1/2 ári.  Eitt er þó ljóst: delta-afbrigði veirunnar veldur ekki jafnskæðum veikindum á Íslandi og fyrri afbrigði.  Má þakka það bólusetningunum eða því, að delta-afbrigðið, sem er meira smitandi en önnur, er ekki jafnhættulegt og fyrri afbrigði ? Slík er venjuleg þróun veira.

"Einkennilegt er að horfa upp á það, að viðhorf stjórnmálamanna til takmarkana og frelsissviptinga í Covid skuli fara eftir flokkslínum. Sjálfstæðismenn hafa verið ötulastir við að minna á mikilvægi einstaklingsfrelsisins. Í öðrum flokkum hafa menn varla leyft sér að efast og spurt fárra spurninga.  Satt bezt að segja hefur verið ömurlegt að horfa upp á það gagnrýnisleysi. 

Þegar réttindi almennings eru skert, eins og gerzt hefur í Covid, þá á fólk um leið rétt á að vita, hversu lengi höft verði viðvarandi; sem sagt, hvaða aðstæður þurfi að skapast, til að þeim sé aflétt.  Engin tegund hafta á síðan að festa sig í sessi og vera flokkuð sem "eðlilegt ástand". 

Bragð er að, þá barnið finnur.  Það er óþarfi af Kolbrúnu að verða mjög hissa á mismunandi afstöðu fólks, stjórnmálamanna og annarra, gagnvart opinberum frelsisskerðingum í sóttvarnarskyni.  Þar birtist hugsunarháttur fólks og afstaða til ríkisvalds, og hvernig má fara með það.  Vinstri menn eru mjög hallir undir valdboð hins opinbera og óskeikulleika embættismanna.  Það er rík ástæða til að vara almenning við vinstri slysunum, því að vinstri menn eru sannfærðir um, að valdboð og valdbeiting hins opinbera gegn atvinnulífinu og einstaklingunum, jafnvel á kostnað eignarréttarins, svo að ekki sé nú minnzt á atvinnufrelsið, sé alltaf réttlætanlegt. 

Þetta er stórhættulegt og kolrangt viðhorf.  Einstaklingurinn á að vera kjarni samfélagsins, Stjórnarskráin staðfestir það.  Hugdettur stjórnmálamanna og embættismanna eiga ekki að duga til frelsisskerðinga.  Þingið ætti alltaf við fyrsta tækifæri að fá tækifæri til að staðfesta eða hafna því, að næg ástæða hafi verið til frelsisskerðinga, og auðvitað verða þær að styðjast við lög.  Eins og nú háttar, leikur mikill vafi á því, að næg ástæða hafi verið til að hverfa frá frelsinu, sem veitt var til persónulegra athafna hérlendis 24.06.2021. Ástæðan er sú, að þjóðin telst nú vera nánast fullbólusett og ríkjandi veiruafbrigði, delta, sem að vísu er mjög smitandi, virðist ekki valda alvarlegum sjúkdómseinkennum.

Höft á mannlegt atferli orka alltaf tvímælis, því að slík höft geta haft alvarlegar neikvæðar afleiðingar.  Eins og staðan er núna hafa þau leikið fjárhag margra grátt, en enn þá verra er, að þau hafa orsakað heildarfjölgun dauðsfalla. Neikvæðar heilsufarslegar afleiðingar atferlishafta hafa orðið meiri en gagnið af þessum höftum, eins og lesa má út úr tölfræði Hagstofunnar, sem Jóhannes Loftsson, verkfræðingur, hefur vakið athygli á í Morgunblaðsgrein, 16.07.2021, sbr https://bjarnijonsson.blog.is/blog/bjarnijonsson/entry/2267223 .  

Um sama leyti og Englendingar afnámu samskiptahöft hjá sér, 19.07.2021, ákváðu yfirvöldin á Singapúr-eyjunni, að þaðan í frá skyldu íbúarnir umgangast SARS-CoV-2 kórónuveiruna eins og hverja aðra inflúensuveiru.  Fjölmiðlar hættu í kjölfarið að birta daglegar fréttir af fjölda smita o.þ.h., enda gefur auga leið, að smittíðnin skiptir litlu máli, ef veikindin eru engu meiri en af inflúensu.

Hérlendis búum við við hvatvísan sóttvarnarlækni, sem stóðst ekki mátið að freista þess að hrekja ríkisstjórnina af frelsisleiðinni, sem hún markaði 24. júní 2021, og setti á 75 % hámark í sundlaugar og þreksali og 200 manna samkomuhámark, svo að eitthvað sé nefnt.  Þetta stórskemmdi stutt sumar fyrir mörgu fólki og mótshöldurum og er frumhlaup, en ríkisstjórnin treysti sér ekki til að ganga gegn embættismanninum og bar við, að hún vildi hafa vaðið fyrir neðan sig (varúðarráðstöfun).  Allar upplýsingar frá vel bólusettum löndum hafa þó verið á einn veg, að delta afbrigðið valdi tiltölulega fáum sjúkrahússinnlögnum, e.t.v. 0,5 % af sýktum.     

   

 

Er betra að veifa röngu tré en öngu ?

Í lok 9. áratugar 20. aldarinnar voru aðrir við stjórnvölinn hérlendis en sjálfstæðismenn. Þáverandi ríkisstjórn stóð frammi fyrir bullandi tapi á sjávarútvegi, af því að fiskiskipin voru allt of mörg m.v. leyfilegan heildarafla að ráði Hafrannsóknarstofnunar.  Ríkisstjórnin gat beitt stjórnvaldsákvörðunum til að aðlaga stærð flotans að ástandi fiskimiðanna í íslenzku lögsögunni, en hún ákvað að láta markaðinn um að leysa vandamálið. Það gerði hún með því að leggja fyrir Alþingi frumvarp um frjálst framsal fiskveiðiheimilda, kvóta á skip, sem ríkið hafði úthlutað 1983-1984 á grundvelli veiðireynslu árin 3 þar á undan. Sjálfstæðismenn, sem þá voru í stjórnarandstöðu, voru sumir hverjir andsnúnir þessu, og flokkurinn átti engan veginn frumkvæði að kerfi, sem aðrir hafa eignað honum og hann tekið upp á sína arma, af því að það reyndist vera þjóðhagslega hagkvæmt (hvergi hefur annað fyrirkomulag reynzt hagkvæmara).

Það kom sem sagt í ljós, að markaðurinn svínvirkaði.  Aflahlutdeildir gengu kaupum og sölum á milli útgerða, útgerðum og skipum fækkaði og kaupendur efldust, m.a. af því að þeir náðu smám saman aukinni hagræðingu í krafti stærðar og fjárfestinga í nýrri tækni.  Nú er samhljómur á meðal hagfræðinga um, að þessi breyting hafi orðið til góðs, og staðreyndirnar tala sínu máli.  Íslenzkur sjávarútvegur er sjálfbær í öllum skilningi (hann notar að vísu enn olíu, en minna af henni á hvert veitt tonn en annars staðar þekkist), og hann stendur sig vel á erlendum mörkuðum, þangað sem yfir 95 % af vöruframboði hans fara. 

Sjálfstæðismenn áttuðu sig fljótt á því, að þarna hafði heillaspor verið stigið, enda varð atvinnugreinin nú sjálfstæð, hefur lagt mikið að mörkum til samfélagsins og hefur ekki þurft að leggjast inn á vöggustofu ríkisins, sem áður fyrr hlynnti að veikburða fyrirtækjum. Hins vegar bregður svo við, að sumir aðrir stjórnmálaflokkar, t.d. Samfylking, Viðreisn og líklega hentistefnuliðið, sem kallar sig pírata, hafa nú horn í síðu þessa árangursríka fyrirkomulags sjávarútvegsstefnunnar. Að sjálfsögðu ráðast þeir á Sjálfstæðisflokkinn fyrir að hafa tekið þessa vel heppnuðu stefnu upp á sína arma, en hvað hafa þeir á móti kerfinu ? Sjálfstæðisflokkurinn sýndi þarna, að hann er víðsýnn flokkur og næmur fyrir breytingum, sem vel reynast.  Hann kastar þó ekki fyrir róða, því sem vel hefur gefizt, nema annað enn betra sé örugglega í boði.

Sagt er, að þeir, sem fjárfest hafa í kvóta og dýrum búnaði til að nýta sjávarauðlindirnar í íslenzku lögsögunni, og þeir af meinfýsni uppnefndir "sægreifar", ausi af auðlind í eign þjóðarinnar.  Loddarar hafa alið á tortryggni og jafnvel andúð í garð útgerðarmanna á þeim fölsku forsendum, að þeir græði á því, sem aðrir eiga.  Þetta er auðvitað fráleitur málflutningur, sérstaklega þar sem kvótinn hefur að mestu leyti gengið kaupum og sölum samkvæmt landslögum.  Vitleysan á rætur að rekja til misskilnings á fiskveiðistjórnunarlögunum. 

Þar er því slegið föstu, að fiskimiðin innan íslenzku lögsögunnar séu eign íslenzku þjóðarinnar.  Það er góð hugsun að baki þessu ákvæði, því að það tryggir fullveldi íslenzka ríkisins yfir miðunum, en ekki, að ég geti gert kröfu á þá sem eiga afnotaréttinn um u.þ.b. 1/365000 af aflaverðmætunum, þegar kostnaðurinn við að afla verðmætanna hefur verið dreginn frá.  Þar sem ríkisvaldið fer með þennan fullveldisrétt þjóðarinnar, merkir þjóðareignarákvæðið, að ríkisvaldið hefur óskoraðan rétt til að fara með stjórnun aðlindarinnar. Það er gert með fiskveiðistjórnarlöggjöf og reglugerðum, reistum á henni.

Þá er mikið gert úr því, að aðgengi nýrra, sem vilja spreyta sig á að afla verðmæta úr sameiginlegri auðlind þjóðarinnar, sé heft.  Það er markaðurinn, sem myndar þann inngönguþröskuld, að kaupa þarf eða leigja aflahlutdeild.  Verðið markast að nokkru af því, að hér er um mjög takmarkaða auðlind að ræða, jafnvel m.v. núverandi afkastagetu fiskiskipastólsins eftir mikla fækkun skipa.  Að minnka veiðiheimildir núverandi útgerða og úthluta þeim til annarra á einhverju verði er löglaust athæfi (brot á eignarréttarákvæði stjórnarskrár (afnotaréttur er ein tegund eignarréttar)) og hagfræðilega óverjandi ráðstöfun, því að þar með væri ríkisvaldið að stuðla að óhagkvæmari rekstri allra útgerða, með því að fjölga þeim,og tapi hjá þeim, sem nú eru lítið eitt ofan við bókhaldslegt 0.  Að auka heildaraflamarkið til að hleypa öðrum að er ósjálfbær ráðstöfun og óréttlætanleg gagnvart eigandanum, þjóðinni, sem á rétt á því, að bezta þekkta þekking sé nýtt til að hámarka afrakstur miðanna til frambúðar, eins og manninum er fært á hverjum tíma. 

Umræðan um sérgjaldtöku af sjávarútvegi umfram aðrar atvinnugreinar, s.k. auðlindagjald, hefur verið á villigötum frá upphafi einfaldlega vegna þess, að engum hefur tekizt að sýna fram á með skýrum hætti, að s.k. auðlindarenta væri fyrir hendi í sjávarútvegi, þ.e. umframhagnaður greinarinnar m.v. aðrar greinar vegna aðgangs hennar að náttúruauðlind. Ef hún væri fyrir hendi hér, hlyti hún að finnast í norskum sjávarútvegi líka, því að í norsku lögsögunni eru gríðarlega auðug fiskimið.  Það er öðru nær og stafar m.a. af því, að kostnaðarsamt er fyrir fyrirtækin að sækja sjóinn.  Norsk sjávarútvegsfyrirtæki fá fjárhagsstuðning frá hinu opinbera, og þannig háttar til alls staðar annars staðar í Evrópu, nema í Færeyjum. 

Kjarni málsins er sá, að íslenzki sjávarútvegurinn á í höggi við þennan niðurgreidda sjávarútveg á evrópskum mörkuðum og víðar.  Gjaldtaka af sjávarútveginum umfram venjulega skattheimtu rýrir óneitanlega samkeppnishæfni fjármagnsfrekrar starfsemi eins og sjávarútvegsins. Þess vegna þarf ríkisvaldið að gæta hófs.  Núverandi gjaldtaka tekur þriðjung hagnaðar.  Það er ekki hófleg gjaldtaka í ljósi almenns tekjuskatts af lögaðilum á Íslandi, sem er fimmtungur hagnaðar. 

Evrópusambandið (ESB) stjórnar fiskimiðum aðildarlandanna utan 12 sjómílna.  Ef Ísland gengur í ESB, eins og Samfylking og Viðreisn berjast fyrir og píratar virðast vera hlynntir, þá fellur íslenzka lagaákvæðið um þjóðareign fiskveiðiauðlindarinnar fyrir lítið, því að Evrópuréttur er rétthærri landsrétti innan ESB og reyndar EES, en fiskveiðistjórnun er undanskilin í EES-samninginum. Það mun þá verða mikill þrýstingur frá frönskum, spænskum og fleiri útgerðum ESB-landanna á Framkvæmdastjórnina um að hleypa þeim inn í íslenzku landhelgina, enda að missa spón úr aski sínum við Bretlandsstrendur.

  Íslenzkir aðildarsinnar, t.d. Þorsteinn Pálsson, fyrrverandi forsætisráðherra, halda því statt og stöðugt fram, að hægt verði að semja um "hlutfallslegan stöðugleika", sem er reistur á veiðireynslu.  Spurning er, hvort veiðireynsla Frakka, Spánverja o.fl. á fyrri tíð við Ísland er fyrnd.  Alla vega er núverandi fyrirkomulag bráðabirgða fyrirkomulag innan Evrópusambandsins, og samkvæmt hvítbók ESB um þetta efni er stefnt að því, að markaðurinn stjórni aðgangi að öllum miðum aðildarlandanna, er fram í sækir. Það er gert með því að bjóða út eða upp aflaheimildir.  Íslenzk fiskveiðistjórnun í lögsögu Íslands mun þá fara veg allrar veraldar, og þjóðarframleiðslan mun minnka að sama skapi með slæmum afleiðingum fyrir hag landsmanna og byggð í landinu. Innganga í ESB mun gera Ísland að óaðlaðandi verstöð með of lágar þjóðartekjur til að keppa um hæfasta vinnuaflið.

Stefna Viðreisnar í fiskveiðistjórnarmálum er þannig aðeins liður í aðlögun Íslands að stjórnkerfi Evrópusambandsins.  Stefán Einar Stefánsson birti útdrátt úr Dagmálaviðtali við varaformann Viðreisnar, Daða Má Kristófersson, í Morgunblaðinu, 15. júlí 2021, undir fyrirsögninni:   

"Nýtt kerfi skili ekki meiri tekjum".

Frásögnin hófst þannig:

"Ekki standa líkur til þess, að tekjur ríkissjóðs af fiskveiðiauðlindinni muni aukast, nái tillögur Viðreisnar um svo kallaða samningaleið fram að ganga.  Þetta segir Daði Már Kristófersson, varaformaður flokksins og prófessor í auðlindahagfræði við Háskóla Íslands.  Bendir hann á, að veiðigjöld, sem nú eru lögð á útgerðina, nemi um þriðjungi af hagnaði þeirra, og að kerfisbreytingar þær, sem hann telji nauðsynlegt að ráðast í, muni skila svipuðum tekjum til lengri tíma litið."

Yfirleitt hefur jarmurinn út af fiskveiðistjórnunarkerfinu snúizt um að skattleggja sjávarútveginn enn þá meira en gert er. Oftast er um að ræða fólk útblásið af hugsjónum og réttlætiskennd fyrir hönd þjóðarinnar með afar takmarkað vit á útgerð.  Þau slá um sig með slagorðum á borð við: "látum sjávarútveginn greiða markaðsverð fyrir aðganginn að þjóðareigninni".  Nú játar varaformaður Viðreisnar, að sjávarútvegurinn muni ekki geta greitt meira í ríkissjóð en hann gerir nú þegar. Með þetta hljóta margir vizkubrunnar að hafa orðið fyrir vonbrigðum.  Þeir hafa gjarna bent á leiguverð kvóta sem líklegt markaðsverð hans.  Þetta er algerlega fráleit hugmynd, sem sýnir, að þau hafa ekki minnsta vit á því, sem þau bera fyrir brjósti að umbylta. Leiguverð er jaðarverð.  Leigður kvóti þarf aðeins að standa undir rekstrarkostnaði við að veiða viðbótarfisk við grunnkvóta skipsins.  Þess vegna getur verið hagkvæmt að leigja kvóta á yfir 200 ISK/kg, sem gæti verið 10-20 falt núverandi veiðigjald fyrir þorsk.  Þannig er rekinn skefjalaus falsáróður til að vekja öfund og ólund gagnvart útgerðarmönnum.

Síðan var vitnað beint í Daða Má:

"Auðvitað gæti einhver sagt, að verulegur partur [arðsins] væri skilinn eftir hjá útgerðinni.  En tilfellið er, að það er mjög mikilvægt, að útgerð sé ábatasöm atvinnugrein [...]; allir skattar valda einhvers konar skaða, og umfangið af þeim skaða, og umfangið af þeim skaða er háð umfangi skattlagningarinnar, og það er mjög mikilvægt, að við séum örugglega réttum megin þar.  Ég vil benda á, að sambærileg skattlagning auðlindagreina í nágrannalöndunum er iðulega ekki meiri en þetta með beinni skattlagningu."

Þarna ratast varaformanni rétt orð í mun um skattheimtuna.  Sjávarútvegur verður ekki mjólkaður meira með nýju fiskveiðistjórnunarkerfi. Hvers vegna er þá talin þörf á nýju fiskveiðistjórnunarkerfi ?  Það er til að aðlaga kerfið stefnu ESB í sjávarútvegsmálum, en það er að sjálfsögðu ekki viðurkennt, heldur skálduð skýring: 

"Spurður út í, hvað knýi á um breytt fyrirkomulag í kringum úthlutun fiskveiðiheimilda, fyrst slíku kerfi sé ekki ætlað að skila meiri tekjum í ríkissjóð, segir Daði Már, að innköllun núverandi veiðiheimilda yfir langt tímabil, þar sem hægt væri að bjóða þær upp í kjöldarið, sé líklegri til þess að tryggja sátt um sjávarútveginn."  

Þessi útskýring er eins og hver önnur þvæla.  Hvaða heilvita manni dettur í hug, að mesta þjóðnýting Íslandssögunnar sé líkleg til að skapa aukna sátt um eina atvinnugrein ?  Viðreisn hefði varla getað framreitt heimskulegra og ótrúverðugra yfirklór yfir þá sorglegu staðreynd, að hún starfar hér á Íslandi sem eins konar útibú frá framkvæmdastjórn Evrópusambandsins og allar gerðir hennar miða að því einu að flækja Íslandi undir yfirráð hennar.  

Ragnar Árnason, prófessor emeritus í hagfræði við HÍ, var líka á téðum Dagmálafundi:

"Nýverið birtu Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi skýrslu, sem Ragnar Árnason vann fyrir þau og var eins konar "uppfærsla" á ríflega 10 ára gamalli skýrslu Daða Más, sem unnin var fyrir tilhlutan starfshóps um mögulega endurskoðun á fiskveiðistjórnunarkerfinu íslenzka. Þar kemst Ragnar að þeirri niðurstöðu, líkt og Daði Már, að innköllun aflaheimilda fæli í sér eignaupptöku." 

Ragnar hefur áreiðanlega ekki hrapað að þessari niðurstöðu, svo vandaður fræðimaður sem hann er.  Þetta er "fait accompli" eða þegar framkvæmt, og það er ekki til neins að láta eins og afturkalla megi þennan gjörning og þar með aflaheimildirnar, nema með því að ógilda eignarréttarákvæði stjórnarskrárinnar, og það verður aldrei gert með samþykki meirihluta kjósenda, svo mikið er víst.  Friður um stjórnkerfi fiskveiða er almenningi fyrir beztu, enda nýtur þetta fyrirkomulag alþjóðlegrar viðurkenningar og er grundvöllur þróunar sjávarútvegsins á öllum sviðum, s.s. öryggis skipverja (gott skipulag veiðanna), orkusparnaðar og orkuskipta (afl til fjárfestinga í nýrri tækni) og gjörnýtingar aflans (hvati til aukinnar verðmætasköpunar úr hverju kg). 

 

 

 

 

 

Hjarðónæmi eða ekki hjarðónæmi ?

Tíðindi hafa borizt af því, að ríkisstjórnin í Singapúr, þar sem búið er að fullbólusetja tæplega 70 % í þessum skrifuðum orðum, en hérlendis um 85 %- 90 % 16 ára og eldri, hafi nú ákveðið að meðhöndla C-19 sem hvern annan flensufaraldur, og yfirvöld muni þess vegna hætta að láta þylja yfir íbúunum tölur um dagleg smit, andlát o.þ.h. af völdum alls konar afbrigða af SARS-C0V-2. Þetta er hægt að gera vegna áhrifa bólusetninganna, ekki hjarðónæmis, heldur minni veikinda.

Þetta virðist vera skynsamleg ákvörðun í ljósi þess, að bólusetningarnar hljóta að lækka smitstuðulinn eitthvað, þótt smittíðni bólusettra valdi vonbrigðum, og veikindi bólusettra virðast ekki alvarleg enn sem komið er. Það er einkennandi hér og annars staðar á Vesturlöndum núna, hversu margir bólusettir smitast m.v. það, sem búizt var við á grundvelli tilrauna lyfjafyrirtækjanna.  Það veldur vonbrigðum, en aðalatriðið er, að veikindin eru hófleg og hættulítil. 

Að mati höfundar þessa vefpistils ætti ekki að koma til mála að bólusetja yngra fólk, vegna þess að það veikist yfirleitt lítið af C-19 og vegna þeirra alvarlegu afleiðinga bólusetninga við sjúkdóminum, sem nú hafa komið fram við tilraunir á dýrum og sagt er frá hér að neðan. Með öðrum orðum væri tekin óþörf áhætta með ungviðið með því að bólusetja það við C-19.  Reynslan sýnir, að bóluefnin hindra síður en svo smit og fækkar lítið smitberum.  Það væri því mjög ankannalegt að hefja þessar bólusetningar, og slíkt mætti þá hiklaust túlka sem undanlátssemi við lyfjaiðnaðinn, sem virðist hafa komið sér upp gullmyllu, því að fregnir berast frá Ísrael um það, að áhrifamáttur bóluefnanna, sem þar hafa verið reynd, til að draga úr sjúkdómseinkennum eftir smit, dvíni mjög að hálfu ári liðnu frá seinni bólusetningu. Þar í landi mun nú viðbótar bólusetning vera í undirbúningi, svo að mulið er undir lyfjaiðnaðinn í meiri mæli en sézt hefur lengi.   

Jóhannes Loftsson, verkfræðingur, ritaði gagnmerka grein í Morgunblaðið 16. júlí 2021 og nefndi hana:

"Hundrað".

Hún hófst þannig:

"Frá maí fram í nóvember 2020 [1/2 ár-innsk. BJo] létust 35 þúsund fleiri Bandaríkjamenn á aldrinum 15-64 ára úr öðru en Covid en í meðalári. Svipuð leitni var víða um lönd.  Andlátin eru talin tengjast frestun læknisþjónustu og geðheilbrigði.

Engin slík greining hefur farið fram hérlendis, en upplýsingar um andlát má finna í tilraunatölfræði Hagstofunnar.  Andlát yngri en 55 ára eru mjög óvenjuleg.  Frá lokum júní 2020 fram fram yfir fyrstu 9 vikur 2021 (8,5 mánuðir) [0,7 ár] hafa 33 fleiri látizt á þessum aldri en meðaltal þeirra 3-4 ára á undan, sem tilraunatölfræðin nær til. Þar af urðu 26 umframandlát bara frá júnílokum fram í september (3 mánuðir) [1/4 ár], sem er 54 % aukning og samsvarar einu viðbótarandláti þriðja hvern dag.  Meðalaldurinn var ekki nema 38 ár.  Til samanburðar er meðalaldur þeirra 29 Íslendinga, sem látizt hafa úr Covid, um 85 ár.  Mælt í töpuðum lífárum er skaði þessara andláta, sem mögulega má rekja til sóttvarnaraðgerða, orðinn tífaldur á við skaða sjúkdómsins Covid-19." [Líklega nær 20-faldur - innsk. BJo.]

Þetta eru sláandi upplýsingar. Þá vaknar spurningin, hverju opinberar sóttvarnaraðgerðir hafi skilað á formi græddra lífára ?   

Ef farið hefði verið að ráði Burrington-sérfræðingahópsins og varnaraðgerðir einskorðaðar við viðkvæma hópa, en öðrum hindrunum, lokunum og takmörkunum á starfsemi í þjóðfélaginu, sleppt, er ekki víst, að mannslátum vegna C-19 hefði fjölgað neitt, en þótt töpuð lífár af völdum C-19 hefðu þrefaldazt, hefðu töpuð lífár af völdum C-19 samt aðeins orðið innan við 15 % af þeim töpuðu lífárum, sem með rökum má rekja til opinberra sóttvarnaraðgerða.

Þessar ömurlega staðreyndir benda til, að yfirvöld hérlendis hafi verið á kolröngu róli með sínar aðgerðir.  Þetta var fyrirsjáanlegt á grundvelli erlendra rannsókna, og bentum við Þorsteinn Siglaugsson, hagfræðingur, m.a. á þetta í blöðum og bloggi. 

Þá vék Jóhannes Loftsson að bólusetningunum:

 "Í september 2020 sagði sóttvarnalæknir, að tryggja yrði, að bóluefnin væru örugg og með góða virkni. Í lok árs varð Ísland samt fyrst þjóða til að bólusetja öll elliheimilin, aðeins tveimur dögum, eftir að bóluefnið kom til landsins.  Engar mælingar voru þá til um virkni eða öryggi bóluefnanna fyrir svo hrumt fólk. 17 dögum síðar var búið að tilkynna 7 andlát tengd bólusetningunni, sem er ein versta útkoma í heiminum. Í gögnum, sem keypt voru frá Hagstofunni, sést, að andlátum eldri en 85 ára þessa 17 daga fjölgaði um 20 % m.v. meðaltal síðustu 4 áramóta á undan. Þetta eru 10,5 fleiri andlát en meðaltalið og 4 fleiri en mest hafði orðið fram að þessu." 

    Viðkvæmir hópar voru ekki teknir með í prófunum lyfjafyrirtækjanna á bóluefnum sínum við C-19.  Þess vegna tók sóttvarnarlæknir mikla áhættu upp á eigin spýtur, þegar hann ákvað að heimila bólusetningar á þeim.  Hann gat farið að ráðum Burrington-sérfræðinganna og fyrirskipað sérstaka verndun þeirra í staðinn gegn C-19. 

Ofangreind tölfræði sýnir afleiðingar þessarar ógrunduðu ákvörðunar svart á hvítu.  Enginn veit, hvort viðkomandi, sem þarna urðu fórnarlömb bólusetningar, hefðu lifað smit SARS-CoV-2 veirunnar af.  Í þessu ljósi er nokkur hræsnisbragur á orðum sóttvarnarlæknis um, að nú óttist hann afleiðingar þess, að kórónuveiran nái til viðkvæmra hópa.  Þeir eru nú bólusettir.  Til hvers var þá tekin sú áhætta að bólusetja þá ?

"Asinn við þróun Covid-bóluefnanna olli því, að stokkið var yfir mörg þróunarskref og prófunum seinkað.  Meðal þeirra voru dýraprófanir á eiturvirkni.  Nú liggja niðurstöður þessara prófana fyrir, og þær eru ekki uppörvandi. Tengisprotinn, sem er í öllum bóluefnunum, er eitraður og veldur alls konar blóðrásarkvillum, https://tinyurl.com/fbj8cvkd , og skaða í heila tilraunadýranna, https://europepmc.org/article/ppr/ppr319676 .  Ennfremur sýndu dýraprófanir á Pfizer-bóluefninu, að nanóagnir bóluefnisins dreifa sér um allan líkamann og safnast í háum styrk í milta, lifur, nýrnahettum og eggjastokkum, https://tinyurl.com/n9wy2t8e  . Eiturvirknin skýrir fjölda aukaverkana, sem fylgja bóluefnunum.  Í dag hafa um 2000 aukaverkanir verið tilkynntar og þar af 100 alvarlegar og 26 dauðsföll.  Líklega er þetta veruleg vantalning, því [að] eftirfylgni skráninga vantar, og m.v. ísraelska greiningu eru andlátin í dag orðin 45."

Þetta eru stórtíðindi og koma í bakið á fólki.  Mundir þú hafa farið í bólusetningu að fengnum þessum upplýsingum um niðurstöður bóluefnaprófana á dýrum og vitandi það, að dauðsföll af völdum bólusetninga hérlendis eru að líkindum 50 % fleiri en eftir sýkingu af veirunni sjálfri ?  Gagnið sjáum við líka núna í eftirtíð, að er miklu takmarkaðra en fólki var talin trú um.  Þó hefur á skrifandi stundu ekki frétzt af alvarlegum sýkingum bólusettra, en samt er fulltrúi Almannavarna farinn að væla um, að e.t.v. þurfi að hefta frelsi fólks aftur verulega með öllum þeim neikvæðu afleiðingum, sem það hefur, og banna allar útihátíðir, það sem eftir lifir sumri. Frumhlaupin eru legio. 

JL vék næst að því í grein sinni, að hagsmunum annarra skjólstæðinga Landsspítalans hefði verið fórnað á altari kórónuveirunnar:

"20. febrúar 2020 kom út skýrsla tveggja sænskra sérfræðinga, sem fóru hörðum orðum um stöðu mála á bráðamóttöku Landsspítalans. Á hverjum degi voru 30 sjúklingar látnir bíða í yfir 24 klst áður en þeir voru fluttir til meðferðardeildar. Þetta þótti þeim stórhættulegt skipulagsleysi, sem tíðkaðist ekki annars staðar. Lagt var til bann við, að sjúklingar mættu bíða lengur en 6 klst á bráðadeildinni áður en leyst yrði úr þeirra málum. Nú 1,5 árum síðar hefur ekkert gerzt og margt versnað, ef marka má neyðarkall 1000 lækna um ófremdarástandið á spítalanum. 

Covid-aðgerðir hafa haft mikil áhrif á þetta ástand.  Skaðinn vegna Covid-aðgerða innan spítalans er því miklu margslungnari en nokkurn órar fyrir, og heilsu og lífi fjölda manns hefur verið fórnað með því að bregðast ekki við ráðgjöfinni." 

Það er mikill hnekkir fyrir framkvæmdastjórn Landsspítalans og heilbrigðisráðuneytið, hvernig komið er öryggi skjólstæðinga hans, en nýlegt neyðarkall 985 lækna spítalans ber vott um, að spítalinn uppfylli ekki lágmarkskröfur nútímans í vestrænu þjóðfélagi til öryggis á sjúkrahúsum.  Fjármunum hefur verið hellt úr ríkissjóði og í spítalann, en allt hefur komið fyrir ekki. Að "fráflæðisvandinn" skuli standa starfsemi spítalans fyrir þrifum í a.m.k. áratug, sýnir ranga forgangsröðun í félagsmála- og heilbrigðisgeiranum.

Að lokum vék JL að akkilesarhæl sóttvarnastjórnunarinnar hérlendis, sem er hundsun á heildstæðu mati á félagslegum og fjárhagslegum afleiðingum sóttvarnaaðgerða. Einstefna og þröngsýni sóttvarnarlæknis er alger í þessum málum, og heilbrigðisráðuneytið hefur ekki sýnt neina tilburði til heildstæðs mats eða að fá ráðgjafa í áhættugreiningum til slíks verks. Afleiðingin eru endurtekin yfirskot í sóttvarnaraðgerðum og allt of mikill kostnaður hins opinbera, sem velt er á framtíðina með lántökum.  Til að tryggja boðleg vinnubrögð í þessum efnum, þarf að endurskoða sóttvarnarlöggjöfina og draga lærdóma af reynslunni til að lágmarka dauðsföll og samfélagslegan kostnað.

"Eitt stærsta vandamál við beitingu sóttvarnaraðgerða er, að skaði aðgerða er varla metinn. Slíkt mat er aðeins gert í gegnum gleraugu gerandans (sóttvarnaryfirvalda), sem getur eftir á vinsað út óþægilegar upplýsingar. Án eftirlits er engin ábyrgð og án ábyrgðar heldur ekkert aftur af öfgum aðgerðanna. Sjálfrannsóknir sóttvarnayfirvalda eru því ógagnsæjar, og þær litlu upplýsingar, sem gefnar eru, eru vandlega skammtaðar."                           

  Þessi gagnrýni á sóttvarnaraðgerðir var viðbúin, enda er svo mikil slagsíða á þeim, að þær hafa valdið miklu heilsufarslegu tjóni og dauðsföllum af völdum annars en C-19, t.d. atvinnuleysis, andlegs álags og lakari læknisþjónustu en áður.  Gagnsemin er einhver á formi færri smita og dauðsfalla af völdum C-19, en kostnaðurinn er yfirþyrmandi. Hafa verður þó í huga, að kostnaðurinn og atvinnuleysið er að miklu leyti af völdum erlendra ráðstafana, sem lömuðu ferðageirann.  Nú ættu innlend stjórnvöld að stíga varlega til jarðar og gera ekki svo miklar kröfur til þeirra ferðamanna, sem leggja vilja leið sína til landsins, að þeir kjósi fremur að fara eitthvað annað.  Þar sem einkennin eru væg hjá ungviði og bólusettum, skiptir fjöldi smita miklu minna máli en áður.   

 

  

  

Andóf gegn bábiljum getur varla verið hræðsluáróður

Samfylking og Viðreisn vilja komast í ríkisstjórn eftir komandi kosningar, og það er ekki útilokað, að þeim takist það. Það fjölflokka kraðak, sem stefnir í, að verði á Alþingi eftir næstu kosningar, útilokar þó, að slík stjórn geti veitt þjóðinni þann stöðugleika og frið, sem nú er þörf á til að þróa hér enn meiri hagsæld.

Þeirra aðalmál og það, sem sameinar þær, er að fara aftur í aðildarviðræður við Evrópusambandið (ESB), þótt ótrúlegt megi virðast, og leiða þær í þetta skiptið til lykta og fá Alþingi í krafti trausts meirihluta þar til að leggja blessun sína yfir samkomulagið. 

Það, sem mælir gegn því, að þessi glannareið heppnist, er þó þjóðarviljinn og stjórnarskráin.  Stjórnarskránni er hægt að breyta, en þá þarf Alþingiskosningar, þar sem þjóðin getur stöðvað málið.  Að fara inn á þessa braut er tímasóun og sóun fjármuna, sem sagt tímaskekkja.  Það ber að stuðla að því að hindra þessa flokka í að komast í aðstöðu til að leggja út á glæfrabraut, sem þjóðin er andsnúin. Slíkt hafa kjósendur í hendi sér.

Þorsteinn Pálsson, ÞP, fyrrverandi forsætisráðherra, er iðinn við kolann og beitir ýmsum brögðum til afla þeim skoðunum sínum fylgis, sem eru kjarninn í stefnu Viðreisnar, að Íslandi sé bezt borgið í tilvonandi sambandsríki Evrópu (án Bretlands, Færeyja og EFTA-landanna).  Þetta er hreinræktuð bábilja, sem hefur margsinnis verið kveðin í kútinn.  Lítum á Kögunarhólsgrein hans í Fréttablaðinu 15. júlí 2021:

"Hræðsluáróður opnar ekki ný tækifæri": 

"Andófið gegn því, að þjóðin fái sjálf að ákveða, hvort stíga eigi lokaskrefið til fullrar aðildar að Evrópusambandinu byggist fyrst og fremst á að skapa ótta við breytingar.

Þeir, sem eru lengst til hægri, beita nú sömu ráðum í þessari umræðu og þeir, sem voru lengst til vinstri og snerust öndverðir gegn aðildinni að Atlantshafsbandalaginu á sínum tíma."

Þetta eru rangfærslur. Það er enginn ótti við hið óþekkta, sem jafnan er samfara breytingum, sem stjórnar andstöðunni við aðildina að Evrópusambandinu, ESB.  Það er auðvitað mjög vel þekkt, hvað gerast mun við slíka inngöngu, og það er ískalt hagsmunamat, að sú fullveldisfórn mundi verða gríðarlegur baggi fyrir íslenzka þjóðfélagið, og sú gríðarlega aukning innleiðingar erlendrar löggjafar, sem samin er fyrir gjörólíkar aðstæður, yrði til mikils trafala fyrir okkar litla þjóðfélag og íþyngjandi fyrir áframhaldandi framleiðniaukningu. 

Ef vilji er fyrir hendi að spyrja þjóðina, hvort hún vilji ganga í ESB, hefði þingið getað ákveðið að gera það samhliða þingkosningunum í haust, en engin tillaga kom fram um það.  Það er nægilega vel vitað, hvað mundi koma út úr þeim aðlögunarviðræðum, sem vinstri stjórnin gafst upp á 2012. (Hún gafst upp á sjávarútvegskaflanum.)

Það er hins vegar tóm vitleysa að biðja stjórnmálaflokka, sem af grundvallarástæðum eru andvígir því að afsala meira sjálfstæði en orðið er til hins yfirþjóðlega valds í Brüssel, um að styðja það, að aðlögunarviðræður verði teknar upp að nýju, nema þjóðin hafi lýst yfir eindregnum vilja til þess (meirihluti fólks með atkvæðisrétt).  Þetta dróst Vinstri hreyfingin grænt framboð þó inn á veturinn 2009 til að mynda ríkisstjórn með Samfylkingunni. Sú vegferð tókst illa. Allt fór þar í handaskolum, eins og annað hjá þeirri ríkisstjórn. Samanburður ÞP á andstöðunni við aðildina að NATO 1949 og aðild að ESB 2021 er algerlega út úr kú.  Aðeins raunveruleikafirrtum mönnum dettur í hug að setja annan eins "bolaskít" á þrykk.

Síðan gerir hann fullveldið að umræðuefni og heldur áfram að bera saman alls óskyld fyrirbæri.  Tilgangurinn helgar meðalið:

"Fullveldið glatast.  Þetta var og er algengasta staðhæfingin. Reynslan af aðildinni af Atlantshafsbandalaginu sýnir hins vegar, að hún hefur styrkt pólitískt fullveldi landsins.

Reynslan af þátttöku í Fríverzlunarsamtökum Evrópu og síðar aðildinni að innri markaði Evrópusambandsins, sem nú er kjarni Evrópusamstarfsins, hefur með ótvíræðum hætti eflt efnahagslegt sjálfstæði landsins og um leið fullveldi þess. 

Hvers vegna ætti lokaskrefið, sem er minna en aðildin að innri markaðnum, að leiða til fullveldisglötunar ?  Enginn hefur sýnt fram á það með rökum.

Enginn þeirra, sem halda því fram, að Ísland myndi tapa fullveldinu með fullri aðild, treystir sér til að halda því fram, að Danmörk, Svíþjóð og Finnland séu ekki fullvalda ríki."

Það gætir hugtakabrenglunar hjá ÞP, og þá er ekki von á góðu.  Það er skoðun höfundar þessa vefpistils, að enginn vafi sé um öryggislega nauðsyn NATO-aðildarinnar og efnahagslega nytsemi EFTA-aðildarinnar og frjálsum viðskiptum yfirleitt.  Innri markaður ESB snýst hins vegar um miklu meira en frjáls viðskipti.  Hann snýst um frelsin 4 innan yfirþjóðlegs sambands, sem setur aðildarþjóðunum strangar reglur, sem þær verða að lögleiða hjá sér, og lúta síðan dómstóli þessa yfirþjóðlega sambands.  

Til að athuga, hvort þessi aðild að Innri markaðinum með EES-samninginum, sem Ísland hefur undirgengizt, styrki fullveldi landsins, er nú rétt að fara í smiðju til góðs lögfræðings, Arnars Þórs Jónssonar, en hann skrifaði m.a. þetta í Morgunblaðsgrein 10. júlí 2021:

"Fullveldi felur í sér, að íslenzk lög séu sett af lýðræðislega kjörnu Alþingi og að æðsta túlkunarvald um þau lög sé hjá íslenzkum dómstólum."  

Af þessari skilgreiningu að dæma veður ÞP reyk eða  reynir vísvitandi að villa um fyrir almenningi með því að halda því fram, að aðildin að innri markaði ESB/EES hafi eflt fullveldi Íslands.  Allt annað mál er, hvort sú aðild hefur orðið þjóðinni efnahagshaglega hagfelldari en sá fríverzlunarsamningur, sem áður var í gildi á milli EFTA og ESB. Það er sjálfstætt athugunarefni, hvort EES-aðildin hafi leitt til meiri hagvaxtar hér en ella, og þar verður að taka tillit til beinna og óbeinna þátta, t.d. afleiðinga minni árlegrar framleiðni af völdum stórvaxins regluverks, sem sniðið er við stærri fyrirtæki en starfa á Íslandi að jafnaði.  Viðskiptaráð áætlaði, að þetta óhagræði drægi framleiðniaukningu niður um 0,5 %/ár. ÞP getur þannig ekki einu sinni fullyrt með rökum, að íslenzka hagkerfið sé nú stærra en ella vegna aðildarinnar að EES. 

Áhrif Evrópusambandsins á Íslandi mundu auðvitað aukast verulega með fullri aðild að Sambandinu.  Við mundum t.d. þurfa að taka upp 100 % af löggjöf ESB í okkar lagasafn, en hlutfallið er nú innan við 20 %.  Hvernig getur ÞP þá fullyrt, að lokaskrefið sé minna en aðildin að Innri markaðinum, þegar innleidd löggjöf mundi meira en 5-faldast ?  Á grundvelli umfangs og djúpt inngrípandi áhrifa ESB-löggjafarinnar á daglegt líf fólks í aðildarlöndunum er óhætt að segja, að Danmörk, Noregur og Svíþjóð geti ekki talizt vera fullvalda ríki í sígildum skilningi þess orðs. Þótt þau komi að lagasmíði og lagasetningu innan stofnana ESB, eru þau samt minna fullvalda en Ísland og Noregur, enda á meðal fámennari ríkja innan ESB. 

Næst vék ÞP að sjávarútvegsstefnunni, og þá batnaði nú ekki hundalógíkin:

 "Þá er fullyrt, að með fullri aðild fyllist Íslandsmið af erlendum fiskiskipum.  Það er röng fullyrðing.  

Raunveruleikinn er sá, að sameiginleg fiskveiðistefna Evrópusambandsins byggir á reglu um svonefndan hlutfallslegan stöðugleika.  Það þýðir, að engin þjóð fær rétt til veiða, nema unnt sé að sýna fram á veiðireynslu á næstliðnum áratugum. 

Engin þjóð hefur slíka veiðireynslu.  Íslandsmið verða því áfram aðeins fyrir íslenzk fiskiskip.  Og sérhver aðildarþjóð setur sínar eigin stjórnunarreglur.  Ekki þarf því að breyta fiskveiðilöggjöfinni vegna aðildar."

Barnalegar fullyrðingar ÞP hér að ofan um fulla stjórn Íslendinga á Íslandsmiðum eftir inngöngu í ESB hvíla á gildandi bráðabirgðaákvæði "CAP-Common Agricultural Policy", sameiginlegri sjávarútvegs- og landbúnaðarstefnu ESB. Henni getur ráðherraráðið breytt hvenær sem er að tillögu Framkvæmdastjórnarinnar, og nú hefur skapazt mikil þörf fyrir ný fiskimið fyrir stóran ESB-flotann, þar sem hann er að missa aðstöðu sína innan brezku fiskveiðilögsögunnar á næstu 5 árum.  Endanleg fiskveiðistefna ESB kemur fram í hvítbók ESB um efnið.  Þar er gert ráð fyrir jöfnum aðgangi allra útgerða aðildarlandanna að öllum fiskimiðum í lögsögu Sambandsins, og verði veiðiheimildir boðnar út eða upp, þegar aðstæður leyfa. 

Það þarf ekki að fjölyrða um, hvernig ástandið verður á íslenzkum útgerðum og sjávarbyggðum, þegar þær fara að keppa við evrópskar stórútgerðir um veiðiréttinn í íslenzku lögsögunni.  Stórt skarð verður óhjákvæmilega höggvið í gjaldeyrisöflun landsmanna og lífsviðurværi landsbyggðarinnar.  Í þessu ljósi geta menn skoðað fiskveiðistefnu Viðreisnar, sem í stuttu máli er uppboð veiðiheimilda, og þar með ekkert annað en aðlögun íslenzkrar sjávarútvegsstefnu að því, sem koma skal hjá ESB.  Kjósendur í íslenzkum sjávarbyggðum og víðar hljóta nú að hugsa sig um tvisvar áður en þeir ljá Viðreisn atkvæði sitt í Alþingiskosningum. 

Síðan sneri ÞP sér að gjaldmiðilsmálum, og þá tók ekki betra við:

 "Til þess að Ísland geti vaxið út úr kreppunni, þarf fyrst og fremst stöðugan gjaldmiðil.  Opna þarf fleiri tækifæri á erlendum mörkuðum fyrir unnar sjávarafurðir og nýsköpun í þekkingariðnaði.  Viðspyrna ferðaþjónustunnar er líka fólgin í þessu." 

Það er ekki heil brú í því, að Ísland væri betur sett með EUR en ISK til að komast út úr Kófinu.  ISK tók dýfu við upphaf Kófs og fram á haustið 2020, en hefur síðan sótt í sig veðrið og náð nýju jafnvægi, sem er öllum atvinnugreinunum (nema innflutningsverzlun) hagfelldara en gengið fyrir Kóf og dregur væntanlega dám af launahækkunum, sem urðu 2020.

Akkilesarhællinn í sambandi við unnar sjávarafurðir, sem ÞP nefnir, er samkeppnishæfni þeirra við unnar sjávarafurðir í ESB, á Bretlandi, í Bandaríkjunum og á öðrum mörkuðum.  Það þarf enn að auka framleiðnina hér, aðallega með áframhaldandi tæknivæðingu, þar sem launakostnaður á klst er hærri hérlendis en á þessum mörkuðum. 

Hvað ætli seðlabankastjóri ESB-ríkisins Póllands hafi að segja um sjálfstæða gjaldmiðla ?  Það kom fram í grein Adams Glapinski í Morgunblaðinu 13. júlí 2021:

"Þetta er einmitt ástæðan fyrir því, að við höfum okkar eigin gjaldmiðil, pólskt zloty - að hafa möguleikann á að reka sjálfstæða og óháða peningamálastefnu, sem er mikilvægur dempari fyrir okkur.

Við höfum metnaðarfull framtíðaráform, sem öll eiga eitt sameiginlegt - að auðvelda Póllandi að ná efnuðustu löndunum.  Til að ná þessu markmiði verðum við ekki aðeins að beita skynsamlegri peningamálastefnu, heldur einnig að nýta til fulls þau tækifæri, sem skapast vegna aukningar gjaldeyrisforða okkar."

Þetta var niðurstaða Pólverja, og söm varð niðurstaðan í þjóðaratkvæðagreiðslu Svía á sinni tíð. Þá má minnast á niðurstöðu ríkisstjórnar Tonys Blair með George Brown sem fjármálaráðherra.  Ítarleg rannsókn Breta gaf þá til kynna, að það yrði brezku efnahagslífi og fjármálakerfi ekki til framdráttar, nema síður væri, að fórna sterlingspundinu og taka upp EUR. Áhættan væri meiri en verjanlegt væri að taka.

Þegar pólitískir flautaþyrlar á Íslandi gaspra um, að það hljóti að verða íslenzka hagkerfinu til góðs að fórna ISK fyrir EUR, þá er það marklaust hjal og skortir allan hagfræðilegan og stjórnmálalegan trúverðugleika; er sem sagt algerlega út í loftið. 

Að lokum skrifaði Þorsteinn Pálsson af sínum Kögunarhóli, þar sem hann þó virðist vera eins og álfur út úr hóli í þessum skrifum sínum: 

"Breytt ríkisstjórn gæti horft fram á við og látið vinna heildstætt mat á ríkari möguleikum Íslands í fjölþjóðasamstarfi nýs tíma.

Þannig má leysa hræðslupólitíkina af hólmi og opna málefnalega umræðu um ný tækifæri til verðmætasköpunar og aukins athafnafrelsis."  

ÞP dreymir um, að sjónarmið hans um innmúrun Íslands innan veggja tollabandalags Evrópusambandsins verði ofan á í næstu ríkisstjórn. Það er óþarfi að eyða fé í skýrsluskrif um þetta "heildstæða mat" Þorsteins, því að það er mjög vel þekkt, hvaða áhrif innganga í ESB hefur á viðskiptakjör og annað. Það er hins vegar viðskiptalega mjög óáhugavert að láta múra sig innan "Festung Europa", því að þar fer sífellt minni hluti heimsviðskiptanna fram.  Mun áhugaverðara er að leita eftir fríverzlunarsamningum, gjarna í samfloti innan EFTA, við önnur þróuð svæði í góðum vexti, eins og t.d. Norður-Ameríku.